MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO 5 ĐẾN 6 TUỔI SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GD&ĐT NGA SƠN (TRƯỜNG MẦM NON NGA LĨNH)

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG
HƯỚNG DẪN TRẺ MẪU GIÁO 5 -6 TUỔI SỬ DỤNG
NĂNG LƯỢNG TIẾT KIỆM, HIỆU QUẢ

Họ và tên: Trần Thị Hoàn
Chức vụ: Giáo viên
Đơn vị công tác: Trường mầm non Nga Lĩnh
SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn

THANH HÓA NĂM 2015
1


A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Có thể nói năng lượng là vấn đề sống còn của toàn nhân loại, nó góp phần duy trì sự
sống và phát triển của Đất nước. Nếu như không có năng lượng mọi thứ sẽ không tồn tại,
thế nhưng nguồn năng lượng quý báu của chúng ta đang dần hao mòn và gần như cạn kiệt.
Tiết kiệm năng lượng là một trong những vấn đề quan trọng, đang được quan tâm hàng
đầu của tất cả các quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam. Đứng trước tình hình hiện
nay, nhằm giảm bớt tác động của giá dầu mỡ tăng cao cùng với trữ lượng dầu mỏ ngày
càng cạn kiệt, nhiều nước trên thế giới buộc phải thực hiện tiết kiệm năng lượng và tăng
cường sử dụng các nguồn năng lượng sạch, năng lượng thay thế. Tiết kiệm năng lượng
mang lại hiệu quả kinh tế cho gia đình và xã hội. Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả
góp phần giảm lượng khí thải gây ô nhiễm, bảo vệ môi trường, bảo vệ sức khỏe cho gia
đình và cộng đồng. Chính vì vậy, việc lựa chọn tích hợp nội dung giáo dục sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả vào nhà trường là đúng đối tượng và sẽ tạo ra một hiệu ứng rộng

rãi.
Năng lượng luôn là yếu tố quyết định đến sự phát triển kinh tế - xã hội và nền văn
minh nhân loại. Vì vậy việc sử dụng năng lượng như thế nào cho hợp lý trong nền kinh tế
hiện đại. Đòi hỏi ý thức của mỗi con người phải nêu cao vai trò trách nhiệm của mình để
tiết kiệm nguồn năng lượng và sáng tạo ra các thiết bị tận dụng được nguồn năng lượng tự
nhiên như: năng lượng từ sức nước, gió, mặt trời... Đó là câu hỏi và động lực giúp các nhà
khoa học nghiên cứu, sáng tạo ra những thiết bị tiết kiệm năng lượng, tận dụng tối đa các
năng lượng tự nhiên. Tuy nhiên, sử dụng tiết kiệm năng lượng bằng cách nào mà vẫn tạo ra
một môi trường sạch đẹp, thoải mái nhất cho tất cả con người, đó là trách nhiệm của toàn
xã hội. Để làm được điều này, ngay từ bây giờ mỗi con người trong xã hội phải nêu cao ý
thức về hành động của mình trong việc sử dụng tiết kiệm năng lượng. Trước hết, phải giáo
dục thế hệ trẻ nói chung, giáo dục trẻ mầm non nói riêng biết sử dụng năng lượng tiết kiệm
hiệu quả. Trong những năm gần đây Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức biên soạn nhiều
tài liệu và các lớp tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên mầm non cốt cán của 63 tỉnh,
thành phố. Để triển khai đại trà trong các trường mầm non giai đoạn 2010 – 2015, thực
hiện nội dung giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Chung tay sử dụng tiết
kiệm năng lượng chính là chúng ta đang giữ gìn và bảo vệ cuộc sống cho một hành tinh
xanh.
Việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả phải xuất phát từ mỗi cá nhân. Tạo ra sức
mạnh tổng hợp của toàn xã hội cùng chung tay thì con số tiết kiệm sẽ trở nên vô cùng to
lớn.
Trẻ mầm non thích học hỏi, hiếu động, khám phá những gì mới lạ, trẻ có thể hiểu và
thực hiện những yêu cầu của cô. Vì thế cần giáo dục trẻ ngay từ lúc này để trẻ phát triển
toàn diện về các mặt đạo đức, thói quen, có hành vi đúng đắn về việc sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả, góp phần vào công cuộc xây dựng một cộng đồng, hành tinh xanh và
lành mạnh.
2


Giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả cho trẻ mầm non là cung cấp những kiến

thức sơ đẳng, những hành động đơn giản, thiết thực trong cuộc sống hàng ngày ở nhà, ở lớp
như: hãy tắt thiết bị quạt, ti vi khi không dùng, những hiểu biết đơn giản về năng lượng, khóa
vòi nước lại khi không dùng. Đó là những hành động phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ
nhằm tạo ra thái độ, hành vi đúng đối với việc sử dụng tiết kiệm nguồn năng lượng.
Từ những lý do nêu trên, tôi mạnh dạn chọn đề tài “ Một số biện pháp nâng cao chất
lượng hướng dẫn trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” nhằm
tìm ra giải pháp tốt để góp phần vào công cuộc tiết kiệm năng lượng của toàn thế giới, giúp
trẻ hình thành thói quen tiết kiệm từ lúc nhỏ để trở thành người có ích cho xã hội.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ.
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN
Lúc sinh thời Bác Hồ của chúng ta luôn nêu cao ý thức thực hành tiết kiệm, chống
lãng phí đã trở thành nếp sống giản dị và thói quen hàng ngày của Người, kể cả khi hoạt
động ở nước ngoài. Chúng ta đã từng được nghe những câu chuyện đầy cảm động về Bác,
chẳng hạn khi đi qua thấy vòi nước chảy, Bác trực tiếp vặn lại để khỏi lãng phí, hay đi công
tác sớm, thấy đèn chưa tắt, Bác nhắc phải cho người đến tắt ngay. Thực hiện lời dạy của
Bác Hồ muôn vàn kính yêu, mỗi người, mỗi nhà, từng cơ quan đơn vị, địa phương phải
nêu cao tinh thần triệt để tiết kiệm năng lượng góp phần xây dựng Đất nước phồn vinh.
Bằng hành động cụ thể, thiết thực làm theo tấm gương đạo đức của Người một cách sinh
động và hiệu quả nhất. Vì vậy Đảng và Nhà nước ta không ngừng đề ra các chính sách
mang tính chất chiến lược để bảo vệ nguồn năng lượng đang dần cạn kiệt như: Nghị định
số 102/2003/NĐ - CP ngày 3 tháng 9 năm 2003 của Chính phủ về “Sử dụng năng lượng
tiết kiệm và hiệu quả”. Sau khi thi hành nghị định, việc sử dụng năng lượng tiết kiệm và
hiệu quả đã đạt được một số kết quả bước đầu, như hình thành phương thức quản lý nhà
nước về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, nâng cao nhận thức của cộng đồng, hành
vi tiết kiệm năng lượng đã được khuyến khích thực hiện trong một số hoạt động của đời
sống xã hội …
Năm 2006, Việt Nam có Chương trình mục tiêu quốc gia sử dụng năng lượng tiết kiệm
và hiệu quả .
Năm 2007, Thủ tướng chính Phủ phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia
đến năm 2020, tầm nhìn 2050

Tháng 11/2009, tại kì họp thứ 6, quốc hội khóa XII đã thảo luận “Luật sử dụng năng
lượng tiết kiệm và hiệu quả”. Khi Luật được ban hành và đi vào cuộc sống thì ý thức và
trách nhiệm về tiết kiệm năng lượng sẽ được điều chỉnh mạnh mẽ hơn, hạn chế tối đa tình
trạng lãng phí năng lượng, đáp ứng tốt hơn nhu cầu năng lượng cho phát triển kinh tế xã
hội của Đất nước. Đồng thời, góp phần vào sự nghiệp bảo vệ môi trường toàn nhân loại.
Đó là những chính sách mang tính chất chiến lược của Quốc gia về sử dụng năng lượng tiết
kiệm hiệu quả về mặt lâu dài. Để thực hiện “Luật sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu
quả”. Bộ Giáo Dục và Đào Tạo đã ban hành các văn bản nhằm cụ thể hóa các chủ trương
3


xây dựng tăng cường công tác “Sử dụng năng lượng tiết kiệm có hiệu quả” trong hệ
thống Giáo dục quốc dân. Năm học 2009 - 2010 là năm học đầu tiên bậc học mầm non
triển khai đưa nội dung “Sử dụng năng lượng tiết kiệm có hiệu quả”qua chương trình
giáo dục mầm non mới. Phòng giáo dục huyện Nga Sơn đã triển khai mở lớp chuyên đề
cho đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên cốt cán của các trường mầm non.
II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
1. Thuận lợi
* Về cơ sở vật chất.
Nhà trường đầu tư mua sắm, bổ sung trang tiết bị, sách, tranh ảnh, tài liệu về sử dụng tiết
kiệm năng lượng có hiệu quả thuận lợi cho việc dạy và học.
* Về giáo viên:
Bản thân tôi là một giáo vên trẻ, nhiệt tình, năng động chịu khó học hỏi, tiếp thu những
kiến thức khoa học trên truyền thông, sách, báo...và thường xuyên tham dự những buổi
thao giảng, các lớp chuyên đề về “Sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả” do phòng giáo
dục mở.
* Về phía phụ huynh:
Đa số phụ huynh luôn nhiệt tình, quan tâm ủng hộ các hoạt động chăm sóc, giáo dục
trẻ đặc biệt là công tác phối kết hợp với nhà trường, giáo viên cùng gia đình trong công tác
giáo dục tiết kiệm năng lượng hiệu quả.

* Về phía học sinh:
Năm học này tôi được phân công dạy nhóm lớp mẫu giáo lớn (5 - 6 tuổi), với tổng số 29
cháu. Trẻ đi học đều, nề nếp đảm bảo nhờ vậy tôi cũng có điều kiện thuận lợi để giáo dục
trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả.
2. Khó khăn:
* Về cơ sở vật chất:
- Các trang thiết bị đồ dùng, phương tiện hiện đại để úng dụng công nghệ thông tin còn
hạn chế, tài liệu phục vụ cho chủ đề chưa phong phú.
* Về giáo viên
Việc lồng ghép tích hợp nội dung chuyên đề đôi lúc chưa linh hoạt. Hướng dẫn trẻ
thực hành trải nghiệm còn ít và chưa thường xuyên.
* Về phụ huynh:
Phần lớn các bậc phụ huynh làm nông nghiệp trình độ nhận thức còn hạn chế, nên ý
thức trong việc tiết kiệm năng lượng chưa cao. Mặt khác các bậc phụ huynh cũng chưa biết
cách tận dụng có hiệu quả năng lượng tự nhiên sẵn có. Đồng thời, sử dụng năng lượng
chưa tiết kiệm. Vì thế bước đầu phối kết hợp với phụ huynh dạy trẻ tiết kiệm năng lượng
gặp không ít khó khăn.
* Về phía học sinh:

4


Đa số trẻ chưa có hiểu biết nhiều về năng lượng sạch, nặng lượng tự nhiên như: Năng
lượng gió, nước, ánh nắng mặt trời…, chưa có ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng như:
tiết kiệm nước, điện…
3. Kết quả khảo sát:
Qua việc đánh giá thực trạng của lớp tôi thu đươc kết quả như sau:
Tổng số trẻ được khảo sát: 29 trẻ.
S
Kết quả trên trẻ

T
Đạt
CĐ
Nội dung khảo sát
ố
T
trẻ T % K % TB % Y %
1
Trẻ có hiểu biết về năng lượng
29 7 24 6 21
7
24 9 31
Trẻ có ý thức sử dụng năng lượng
2
29 6 21 7 24
7
24 9 31
điện, nước tiết kiệm hiệu quả
Trẻ có phản ứng với những người
3
có hành vi sử dụng năng lượng
29 5 17 6 21
8
27 10 35
chưa tiết kiệm, hiệu quả
III. CÁC GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
1. Tích hợp lồng ghép nội dung giáo dục trẻ tiết kiệm năng lượng thông qua các
hoạt động học có chủ định.
Chúng ta đều biết mỗi hoạt động học có chủ định đều có mục đích - yêu cầu riêng, để
lồng ghép tích hợp giáo dục trẻ tiết kiệm năng lượng đạt hiệu quả cao đòi hỏi người giáo

viên phải luôn chú ý lồng ghép giáo dục trẻ tiết kiệm năng lượng một cách linh hoạt, phù
hợp, khéo léo từ đó giúp trẻ tiếp thu kiến thức, giáo dục tiết kiệm năng lượng nhẹ nhàng mà
không gò ép đối với trẻ.
Ví dụ: Trong Hoạt động Làm quen với văn học với câu chuyện “ Giọt nước tí xíu
” ngoài việc dạy trẻ hiểu nội dung câu chuyện tôi còn cung cấp kiến thức để trẻ biết nước
có từ đâu, nước rất cần thiết đối với đời sống con người, cây cối, con vật. Vì vậy, các con
phải biết tiết kiệm nước, không dùng nước lãng phí, lấy vừa đủ nước để uống hết, không
được để thừa hay khi rửa tay, các con vặn vòi nước vừa phải, khi không dùng nữa thì phải
khóa vòi lại. Trong bài thơ “ Bé làm bao nhiêu nghề” giáo dục trẻ biết yêu quý các nghề
nghiệp, ở trường mầm non cháu được tập làm các nghề xây dựng, công nhân, Bác Sĩ, cô
nuôi… Ngoài ra tôi còn giáo dục trẻ như khi làm nghề xây dựng các con cần tiết kiệm
những năng lượng gì? (nước, cát…); Người Thợ mỏ khai thác than đá cung cấp chất đốt,
chúng ta phải tiết kiệm than, chính là tiết kiệm năng lượng đấy các con ạ …
Hoặc trong hoạt động Âm nhạc với bài hát “ Cho tôi đi làm mưa với”. Tôi tạo hứng
thú bằng cách cho trẻ xem các hình ảnh về hạn hán, thiếu nước khi không có mưa, không
có nước thì sự sống sẽ không còn. Từ đó giúp trẻ hiểu về nội dung bài hát. Qua bài hát tôi
giáo dục trẻ biết ích lợi của mưa, nhờ có mưa mà chúng ta có nước làm cho cây cối tốt
tươi, còn giúp vạn vật xung quanh phát triển, mưa đem lại nguồn nước phục vụ cho vật
5


nuôi, cây trồng và phục vụ đời sống con người…, nguồn nước do thiên nhiên ban tặng
nhưng nước sẽ bị cạn kiệt, hạn hán kéo dài, khi chúng ta sử dụng bừa bãi; không tiết kiệm
thì trong tương lai không xa cây cối và vạn vật trong đó có chúng ta sẽ không còn đủ nước
để sống, cây cối héo khô, con người và động vật sẽ bị chết khát...

Hình ảnh về hạn hán, thiếu nước khi không có mưa
Từ đó tôi dẫn dắt giáo dục trẻ dùng nước phải biết tiết kiệm như khi tắm, vệ sinh rửa
tay chân phải biết khóa vòi nước khi không sử dụng… để nguồn nước của chúng ta không
bị cạn kiệt, khô hạn.

Khi tôi hướng dẫn trẻ khám phá khoa học ( MTXQ). Trong bài “ Một số con vật
sống dưới nước” ngoài việc cho trẻ nhận biết tên gọi, đặc điểm, ích lợi của một số con vật
sống dưới nước tôi còn đặt câu hỏi. Điều gì xảy ra khi vớt cá lên khỏi nước? Vì sao? Để
kích thích trẻ đưa ra các cách giải quyết vấn đề. Nước có tầm quan trọng như thế nào với
động vật? Nếu không có nước thì những động vật này sẽ ra sao? Muốn bảo tồn được
những động vật này chúng ta phải làm gì?.... Nhờ đó, trẻ hiểu biết hơn về vai trò của nước
đối với các loài động vật nói chung và động vật sống dưới nước nói riêng, giáo dục trẻ có
thái độ và hành động tiết kiệm nước, giữ nguồn nước sạch để loài động vật sinh tồn. Hoặc
bài "Bé cần gì để lớn lên và khỏe mạnh" qua bài dạy giúp trẻ biết được nhu cầu của bản
thân như: Ăn uống, chơi tập, vệ sinh cơ thể… Tôi đã lồng ghép để giáo dục trẻ tiết kiệm
nước khi tắm rửa, làm vệ sinh, biết vận dụng thời tiết phù hợp để thực hiện hoạt động chơi
tập. Ví dụ: Mùa đông hướng dẫn trẻ tận dụng năng lượng mặt trời bằng cách khi có ánh
nắng mặt trời để chơi tập, còn mùa hè tận dụng thời tiết mát mẻ vào buổi sáng để chơi tập
tránh sử dụng nhiều quạt điện và điều hòa. Ngoài việc dạy trẻ biết về các loại năng lượng,
rèn cho trẻ có ý thức sử dụng tiết kiệm. Tôi cho trẻ quan sát tranh, cùng trò chuyện để trẻ
khắc sâu kiến thức vừa được cung cấp. Qua đó giáo dục trẻ hiểu sử dụng tiết kiệm điện
6


nước không chỉ bảo vệ nguồn năng lượng mà còn mang lại hiệu quả kinh tế, hàng ngày các
con sử dụng tiết kiệm năng lượng là đang tiết kiệm tiền cho bố mẹ đấy.

Trong ăn uống giúp trẻ hiểu được phải sử dụng năng lượng như ga, điện, củi, than,
nước… Thì mới tạo nên được bữa ăn từ đó giáo dục trẻ ăn hết suất, ăn không rơi vãi… Sử
dụng nước uống hằng ngày hợp lý tránh lãng phí, dùng không hết đổ đi…
Như vậy nhờ việc tích hợp lồng ghép nhẹ nhàng với các nội dung trên, bước đầu đã thu
được kết quả tốt, trẻ có ý thức sử dụng tiết kiệm năng lượng điện, nước…Một số trẻ chưa
quen với việc sử dụng tiết kiệm nước, còn rót nhiều nước uống và đổ đi hay không khóa
vòi nước, khóa chưa đúng còn để nước chảy khi rửa tay, đều bị các bạn khác nhắc nhở. Từ
đó việc rèn luyện cho trẻ có ý thức và có thói quen tiết kiệm nước đạt 97%

2. Giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả thông qua các hoạt động và
mọi lúc, mọi nơi.
Tôi đã luôn tận dụng mọi thời điểm trong ngày để có thể truyền đạt những thông tin cần
thiết về sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Nên việc giáo dục ấy đã được tôi khéo léo
áp dụng qua các hoạt động và mọi lúc mọi nơi cho từng chủ đề trong cả năm học như sau:
2.1. Giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả thông qua các hoạt động
* Trong hoạt động đón, trả trẻ.
Tôi luôn trò chuyện và cho trẻ kể về những đồ dùng trong gia đình, ở trường, lớp liên
quan đến năng lượng như quạt điện, đầu đĩa, ti vi, tủ lạnh, máy giặt, nước, ánh nắng mặt
trời, gió, than, củi, rơm, rạ... Trong đó tôi đã lồng ghép dạy trẻ cách sử dụng một số thao tác
đối với quạt, công tác điện; vặn vòi nước, biết tắt điện; khóa van nước khi không sử dụng.
Hướng dẫn trẻ những công tắc, những nơi trẻ có thể tắt được. Và dặn trẻ nếu không làm
7


được các con hãy nhờ sự giúp đỡ của người lớn. Tôi hỏi trẻ hôm nay trời nắng hay mưa?
Nếu trời nắng thì chúng ta cần phải làm gì?( Phơi quần áo, tắm nắng vào buổi sáng, sử
dụng nóng lạnh bằng năng lượng mặt trời...)
Ngoài ra, tôi cho trẻ xem tư liệu, các video, các hình ảnh mang tính thời sự như: “Giờ
trái đất tắt điện” hay “ngày đi bộ”. Qua đó giáo dục cho trẻ biết việc tiết kiệm là thông
điệp chung của cả trái đất. Vì thế các con tuổi nhỏ hãy biết làm những việc nhỏ để cùng tiết
kiệm điện.

* Đối với hoạt động ngoài trời.
Sau mỗi hoạt động học căng thẳng trẻ lại được cùng cô giáo khám phá môi trường
xung quanh bé, bằng hoạt động dạo chơi ngoài trời. Vì thế, trước khi ra ngoài, tôi nhắc trẻ
các con phải làm gì khi chúng ta ra khỏi phòng? ( Trẻ trả lời tắt công tắc điện và quạt để tiết
kiệm điện). Trẻ xung phong thực hành.

Hình ảnh trẻ thực hành tắt công tắc điện

Song song với việc giáo dục trẻ có ý thức tiết kiệm điện, tôi còn giáo dục trẻ khi bật, tắt,
ổ điện các con phải cẩn thận, quan sát thật kỹ. Tuyệt đối không tự ý cắm và rút phích điện
khi chưa được sự cho phép và giúp đỡ của người lớn, không sờ, cầm dây điện bị hở, bị đứt,
bị chuột cắn. Bật, mở công tắc điện khi đi chân đất, tay, chân ướt và có nước dưới chân.
Nếu khi các con sử dụng điện mà không an toàn sẽ gây tai nạn, bị điện giật rất nguy hiểm
đến tính mạng. Để thu hút sự chú ý của trẻ tôi bật các hình ảnh minh họa cho trẻ quan sát
8


và thảo luận. Thông qua các hình ảnh sử dụng điện không an toàn sẽ giúp trẻ khắc sâu ghi
nhớ và không tự ý sử dụng điện.

Hình ảnh không an toàn khi bé sử dụng điện
Trong lúc dạo chơi ngoài trời, tôi cho trẻ quan sát thời tiết, biết lợi ích của ánh nắng
mặt trời đối với cơ thể con người giúp cho xương chắc khỏe, da dẻ hồng hào, cây cối, con
vật tồn tại và phát triển. Qua đó, tôi giáo dục trẻ biết tận dụng thời tiết vào những việc tắm,
rửa nhờ vậy mà tiết kiệm điện, không gây lãng phí một cách vô bổ.
Sau khi hoạt động ngoài trời kết thúc, tôi cho trẻ nghỉ ngơi dưới những gốc cây để
hóng mát. Tại thời điểm này tôi cũng tranh thủ lồng nội dung giáo dục và để trẻ trải
nghiệm.
Ví dụ: Các con thấy mát không, khi chơi các con cần quan sát và tận dụng sức gió để bớt
sử dụng quạt điện trong lớp hay khi ở nhà. Qua các giáo dục nhẹ nhàng như trên, trẻ đã có
thói quen rủ nhau ngồi dưới gốc cây sau khi kết thúc hoạt động ngoài trời, hay mở rộng cửa
phòng, cửa sổ để tận hưởng nguồn gió tự nhiên mát mẻ; tránh việc phải dùng quạt điện. Cứ
như vậy đã trở thành thói quen đối với rất nhiều học sinh trong lớp
* Đối với hoạt động góc: Đây là hình thức “học mà chơi, chơi mà học”. Vì thế qua hoạt
động này tôi tận dụng những thời điểm thích hợp để giáo dục trẻ sử dụng năng lượng tiết
kiệm hiệu quả.
Ví dụ: Ở góc khám phá khoa học, tôi cho trẻ tìm hiểu và tô màu những đồ dùng tiết
kiệm năng lượng.

Khi trẻ chơi trò chơi xây “Trường mầm non thân yêu của bé”, tôi khéo léo hỏi trẻ:
Các bác đã xây những gì? (Trẻ kể: chúng tôi xây lớp học nhà bếp, nhà để xe…). Cô nói:
Các
bác định xây nhà kiểu gì?(Trẻ nói: chúng tôi xây nhà lợp ngói. Theo tôi chúng ta nên xây
nhà có tấm lợp kim loại để thu năng lượng mặt trời tiết kiệm điện cho lớp học. Hoặc khi
chơi phân vai “Gia đình bé” cô hỏi trẻ gia đình mình đã có những thiết bị gì? (Trẻ kể: bếp
ga tủ lạnh, quạt điện,…) cô gợi ý, gia đình mình nên mua và lắp đặt thêm thiết bị đun nóng
9


bằng mặt trời để không phải dùng bình đun nóng bằng điện, giúp tiết kiệm năng lượng và
bảo vệ môi trường.
* Hoạt động chiều: Tôi thường xuyên dạy trẻ học kiến thức mới; ôn kiến thức cũ, Mỗi
hoạt động đều được lồng ghép giáo dục sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả. Trong đó,
đặc biệt chú ý hướng dẫn trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ như biết phơi khăn mặt ở nơi có
ánh nắng mặt trời, rửa mặt; rửa tay phải biết tiết kiệm nước; biết sắp xếp đồ dùng; đồ chơi
gọn gàng, ngăn nắp để lớp được thoáng mát.

Hình ảnh trẻ sắp xếp đồ chơi đúng nơi quy định cho lớp học thoáng mát
Ngoài ra, tôi cho trẻ xem phim, ảnh về các hành vi tiết kiệm năng lượng, Con sẽ làm gì
để giúp cô và mẹ tiết kiệm điện hơn.

* Với hoạt động nêu gương: Tôi thường xuyên chủ động đưa nội dung sử dụng tiết kiệm
hiệu quả năng lượng vào tiêu chuẩn bình cờ trong ngày và tiêu chuẩn nhận phiếu bé ngoan
trong tuần. Qua hoạt động này, trẻ tự nhận xét mình, nhận xét bạn đã sử dụng tiết kiệm
năng lượng chưa, học tập được gương của những bạn làm tốt được cô giáo khen. Dần dần,
giúp trẻ có ý thức tự rèn luyện để có kỹ sử dụng năng lượng tiết kiệm.
10

2.2. Giáo dục trẻ ở mọi lúc, mọi nơi và qua các chủ đề
Đây là hoạt động được tiến hành rất nhẹ nhàng, qua việc khám phá tìm hiểu và trải
nghiệm ở mọi lúc mọi nơi và qua các chủ đề để giáo dục trẻ biết tiết kiệm điện, nước và sử
dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả.
Ví dụ: Khi khám phá chủ đề “Trường mầm non”, nhánh “Lớp học của bé” tôi giáo dục
trẻ hãy mở cửa chính, cửa sổ lớp để thông thoáng lớp học, hứng gió và ánh sáng thay vì bật
quạt và mở điện…
Trong chủ đề “Bản thân” khi trẻ được khám phá những “Đồ dùng của bé” như: quần
áo mũ…tôi giáo dục trẻ nên biết tận dụng ánh nắng tự nhiên để phơi quần áo thay cho việc
dùng bàn là hay máy giặt vắt. Như thế sẽ tiết kiệm điện, mang lại hiệu quả kinh tế cho gia
đình, lại làm cho quần áo thêm thơm tho. Ở gia đình các con bố mẹ có phơi quần áo dưới
ánh nắng mặt trời không?

Hoặc khi trò chuyện về “Nhu cầu của gia đình” tôi hỏi trẻ: các con có biết gia đình có
những nhu cầu gì? (trẻ nói: gia đình cần được nghỉ ngơi, ăn uống, giải trí. Để giải trí và
nghỉ ngơi thì cần những đồ dùng nào? (trẻ kể: quạt điện, tivi, bàn ghế, giường chiếu…). Tôi
cho trẻ xem hình ảnh:

Hình ảnh cho trẻ quan sát và trải nghiệm các đồ dung thiết bị sử dụng điện
Tôi củng cố lại kiến thức: Các con ạ! đó là những đồ dùng cần cho cuộc sống của mỗi gia
đình. Song những lúc trời có gió mát thì chúng ta nên tận dụng gió trời thay cho quạt điện
hay điều hòa thì sẽ tiết kiệm điện, đỡ lãng phí hơn. Bên cạnh đó gió tự nhiên sẽ giúp cơ thể
mát mẻ, sảng khoái và khỏe mạnh.
11


Tôi tạo tình huống: Mời trẻ cùng ra ngoài chơi. Khi các con ra khỏi phòng, các con phải
làm gì? Nếu không xem ti vi thì các con phải làm gì? Không dùng quạt nữa thì các con
phải làm gì để tiết kiệm điện...Từ những tình huống đơn giản tôi có thể tận dụng những tình
huống có thực đưa ra để trẻ tìm cách giải quyết để tiết kiệm điện.

Khi khám phá chủ đề “Nước và hiện tượng tự nhiên” tôi cho trẻ xem tranh bạn nhỏ
đang uống nước và trò chuyện với trẻ về sự kì diệu của nước, cung cấp cho trẻ biết lợi ích
của nước như: nước dùng để uống, để nấu ăn, để tắm gội cho cơ thể sạch sẽ … nước rất
cần thiết cho mọi người và cuộc sống của chúng ta. Chính vì thế mà chúng ta càng phải
biết tiết kiệm nước dù chỉ là một giọt. Tôi luôn nhẹ nhàng giáo duc trẻ phải biết tiết kiệm
nước: khi uống nước thì uống bao nhiêu con rót bấy nhiêu, đủ dùng, khi dùng nước thì con
nên mở vòi nước vừa phải và hãy khóa vòi nước khi không sử dụng.

Hình ảnh trẻ uống nước không để thừa
Không những thế, nước còn giúp cây cối sinh sôi, đâm chồi nảy lộc, mọi vật phát triển
tốt. Do đó, tôi có thể gợi ý cho trẻ cách tiết kiệm nước bằng cách tận dụng nước đã rửa rau,
nước vo gạo để tưới cho cây, tưới hoa …Đó là cách tiết kiệm nước, bảo vệ môi trường có
hiệu quả và là việc làm tốt.

12


Hình ảnh trẻ sử dụng nước vo gạo, nước rửa rau để tưới cây
Với chủ đề “Phương tiện giao thông” tôi cho trẻ xem hình ảnh trẻ đi học bằng xe đạp,
đi bộ và hỏi trẻ nhà bạn nào ở gần trường? Nếu nhà con ở gần trường thì khi đi học nên đi
bộ hoặc bố mẹ chở bằng xe đạp vừa tốt cho sức khỏe lại tiết kiệm nhiên liệu mang lại hiệu
quả về kinh tế, hạn chế khí CO2 phát tán gây ô nhiêm môi trường.

Hình ảnh trẻ và mẹ đi bộ đến trường
Ở Chủ đề “Nghề nông quê em” tôi nhẹ nhàng cung cấp kiến thức về các loại năng
lượng tự nhiên rất cần trong cuộc sống hàng ngày như: gió, nước, ánh nắng mặt trời… Tôi
cho trẻ xem hình ảnh các bác nông dân đã phơi lúa bằng ánh nắng mặt trời để cho lúa
nhanh khô.

13

Hình ảnh bác nông dân phơi lúa bằng năng lượng tự nhiên ánh nắng mặt trời
3. Tạo môi trường hướng dẫn trẻ thực hành trải nghiệm và khám phá
Tạo môi trường cho trẻ được thực hành trải nghiệm và khám phá là một việc làm
cần thiết mà hơn ai hết cô giáo phải là tấm gương trong việc sử dụng năng lượng tiết kiệm.
Ở lớp tôi có bình nước uống, 2 quạt trần, 4 quạt treo tường, 1 ti vi, một đầu đĩa, 1 đàn
Oocgan, tôi đã cho trẻ trải nghiệm bằng việc làm cụ thể: Để tiết kiệm điện tôi tận dụng ánh
sáng tự nhiên để dạy trẻ một số hoạt động học, hoạt động vui chơi bằng cách: Vào mùa hè
kéo hết rèm cửa, mở cửa sổ, cửa chính để tận dụng ánh sáng tự nhiên, không cần bật điện.
Hay tôi tạo tình huống sau hoạt động học, chuyển sang hoạt động ngoài trời tôi cho
trẻ chơi trò chơi có hành vi đúng, sai về tiết kiệm nặng lượng để trẻ có thể thực hành, trải
nghiệm phân biệt được các hành vi đúng, sai, bằng cách: Cho cả lớp ra ngoài khi chưa tắt
điện, tắt quạt

Sau đó, tôi kiểm tra xem trẻ có phản ứng gì trong việc tiết kiệm điện tôi hỏi trẻ: “Các
con quan sát xem điều gì sẽ sảy ra khi chúng ta ra khỏi lớp” Lúc đó có cháu sẽ chạy nhanh
vào lớp để tắt bóng điện, tắt quạt, có cháu nói luôn “ Thưa cô lớp chưa tắt quạt, tắt điện”...
14


Nếu không tắt thì sẽ như thế nào? (Tốn điện, chưa tiết kiệm năng lượng). Như vậy, trẻ đã
phát hiện và có những hành động trên, có nghĩa trẻ đã biết tiết kiện năng lượng.
Mặt khác, để giúp trẻ biết được năng lượng mặt trời có tác dụng như thế nào,tôi hướng
dẫn trẻ làm thí nghiệm sau: Lấy 2 chậu nước, một chậu nước phơi ngoài nắng khoảng 30
phút đến 1 tiếng, một chậu để trong nhà. Sau đó mời lần lượt trẻ sờ tay vào 2 chậu nước để
kiểm tra và hỏi trẻ: “Các con có nhận xét về 2 chậu nước? Tại sao chậu nước đó nóng
hơn?”

Với việc làm này trẻ hiểu được phơi nước ngoài trời nắng, nhờ năng lượng mặt trời sẽ

làm cho nước nóng lên. Chúng ta được sử dụng nước nóng mà không phải bật bình nóng
lạnh đỡ tốn điện.
Đối với hoạt động vệ sinh cá nhân, cho trẻ rửa tay trước khi ăn, tôi tổ chức cho 5 cháu
ra làm vệ sinh và yêu cầu 5 bạn khác quan sát xem ai là người thực hiện tiết nước, hiệu quả
nhất: Vặn vòi nước vừa phải, rửa tay xong biết khóa vòi nước và nhắc nhở bạn làm chưa
tốt.

Hình ảnh trẻ thực hành rửa tay trước khi ăn và vặn vòi nước khi dùng xong
15


Sau khi ăn xong tôi cho trẻ lấy nước uống và súc miệng, các bạn cùng quan sát xem
bạn nào lấy vừa đủ lượng nước để uống, bạn nào còn lấy nhiều và làm lãng phí nước
Tóm lại, trẻ được trải nghiệm thực tế với việc sử dụng năng lượng tiết kiệm, qua đó
giúp trẻ nhận biết được giá trị của nguồn năng lượng tự nhiên và hình thành những thói
quen tiết kiệm điện, nước ngay từ lứa tuổi mầm non.
4. Phối hợp với phụ huynh để cùng giáo dục trẻ biết sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu
quả.
Phối kết hợp giữa nhà trường với phụ huynh là việc làm rất cần thiết để thực hiện công
tác chăm sóc, nuôi dưỡng giáo dục trẻ, trong đó có nội dung giáo dục trẻ biết sử dụng năng
lượng tiết kiệm, hiệu quả tránh lãng phí. Vì thế, ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng góc
tuyên truyền với phụ huynh về chuyên đề “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả” gồm
nội dung, biện pháp và một số hình ảnh cụ thể như: Trẻ khóa vòi nước, tắt quạt, tắt điện khi
không dùng, trẻ tưới cây, ngủ bằng gió tự nhiên, phơi quần áo bằng ánh nắng mặt trời…
thông qua các sản phẩm của trẻ để phụ huynh biết, hiểu và phối hợp thực hiện.
Ngoài ra, đầu năm học tôi tổ chức họp phụ huynh, tuyên truyền nội dung, những kiến
thức, kĩ năng sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả như: Dạy trẻ biết tên gọi và cách sử
dụng của một số đồ dùng như: Tắt, mở quạt, ti vi, điều hòa, đèn điện, vòi nước...sao cho an
toàn và tiết kiệm. Ngoài ra, tôi thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với phụ huynh dạy trẻ về nề
nếp, thói quen sử dụng tiết kiệm điện, nước...Bằng cách:

* Tuyên truyền tới các bậc phụ huynh cần lựa chọn thiết bị tiết kiệm điện.
Ví dụ: Sử dụng đèn tuýp và đèn compact thay cho bóng đèn tròn vì bóng đèn tròn tiêu thụ
gấp 3 - 4 lần điện.
Ví dụ: Trong phòng học nên sơn tường máu sáng, bố trí cửa ra vào, cửa sổ hợp lý, trồng
cây xanh …để tận dụng gió, ánh sáng tự nhiên.Tôi trao đổi với phụ huynh hãy kê bàn học
cho trẻ ở nơi có nhiều ánh sáng và mở cửa sổ để tận dụng ánh sáng tự nhiên, tiết kiệm điện
và tốt cho đôi mắt của trẻ, tránh cận thị.

* Điều chỉnh thói quen sử dụng đồ điện ở gia đình để làm gương cho trẻ học tập
16


+ Tủ lạnh: Hạn chế mở tủ lạnh .Vì nếu mở cửa tủ lạnh liên tục và lạnh hơn 10 độ C sẽ tốn
thêm 25% điện năng.
+ Máy điều hòa nhiệt độ: Hãy để nhiệt độ ở mức trên 20 độC. Cứ cao hơn 10 độ C là đã
tiết kiệm được 10% điện năng. Nếu thường xuyên lau chùi bộ phận lọc thì sẽ tiết kiệm
được từ 5 - 7% điện năng. Nên tắt máy điều hòa nếu không sử dụng từ 1 giờ trở lên .
+ Quạt: Nên cho quạt chạy ở tốc độ thích hợp để tiết kiệm điện vì quạt càng chạy nhanh
thì càng tốn điện.
+ Máy tính : Nên tắt máy tính nếu như không sử dụng trong vòng 15 phút. Hãy chọn chế
độ tiết kiệm điện năng trong máy tính để bảo vệ được máy, vừa giảm được khoảng 55%
lượng điện năng tiêu thụ trong thời gian tạm sử dụng máy.
+ Tivi: Không nên tắt tivi bằng điều khiển từ xa mà nên tắt bằng cách ấn nút ở máy.
Không xem tivi khi đang nối với đầu video.
Tuyên truyền với phụ huynh nên mua và lắp đặt thêm thiết bị đun nóng bằng năng
lượng mặt trời, thay dùng bình nóng lạnh sử dụng bằng điện, giúp tiết kiệm năng lượng và
bảo vệ môi trường.
Ngoài tuyên truyền với phụ huynh lựa chọn những thiết bị tiết kiệm năng lượng thì phụ
huynh hãy là tấm gương sử dụng năng lượng tiết kiệm để cho các con học tập, noi theo.
Hay phụ huynh hãy cùng trẻ thực hành thao tác đóng mở tủ lạnh, quạt, ti vi, bóng điện …

như thế nào là đúng cách và tiết kiệm điện.

Hình ảnh phụ huynh hướng dẫn trẻ thực hành tắt điện khi không dùng
*. Cùng hướng dẫn trẻ làm bài tập thực hành
Để phối hợp tốt hơn nữa trong việc giáo dục trẻ biết sử dụng tiết kiệm năng lượng tôi in
tranh mầu có các hình ảnh chưa tiết kiệm điện để tuyên truyền. Vào sáng thứ 2 và chiều thứ
6, tôi phô tô các bài tập tạo hình tô mầu những những hành vi đúng như tô hình những hình
ảnh trẻ biết tắt quạt, tắt đèn khi không sử dụng hoặc tô màu bé rửa tay dưới vòi nước vừa
phải; gạch chéo những việc làm không đúng như quạt quay khi không dùng, bật điện sáng;
không tắt ti vi khi ngủ, nước chảy tràn khi không có người... Thấy rõ việc làm thiết thực đó
17


phụ huynh đã nhiệt tình phối hợp dạy trẻ hiểu thế nào là hành vi đúng, sai khi sử dụng tiết
kiệm năng lượng. Tạo được niềm tin đối với phụ huynh của lớp.

Tranh in mầu tuyên truyền với phụ huynh các hành vi sai

Hình ảnh bài tập phô tô phát cho phụ huynh cùng hướng dẫn trẻ làm ở nhà
Kết quả: 100% phụ huynh nhiệt tình ủng hộ kinh phí in tranh mầu, phô tô các bài tập tô
màu hành vi đúng, gạch chéo hành vi sai về các nội dung giáo dục trẻ sử dụng năng lượng
18


tiết kiệm hiệu quả. Tôi đã phô tô được 150 bài tập cho trẻ thực hành, 30 tranh in màu phát
cho các bậc phụ huynh. Nhờ đó mà chất lượng trên đạt rất cao, trẻ tích cực thực hành các
thao tác tiết kiệm điện, nước ở trường và ở nhà.
IV. KẾT QUẢ KIỂM NGHIỆM
Sau khi áp dụng các biện pháp để tổ chức thực hiện giáo dục trẻ sử dụng năng lượng
tiết kiệm, hiệu quả thì hiện nay các cháu lớp tôi phụ trách đã có những chuyển biến rõ nét

về ý thức tiết kiệm năng lượng như ra biết tận dụng năng lượng trong tự nhiên như sức gió
để hóng mát vào mùa hè, năng lượng mặt trời để tắm nắng, sưởi ấm, biết phơi khăn, ca cốc
để diệt khuẩn. Qua trao đổi với phụ huynh tôi biết cháu ở nhà biết nhắc nhở cha mẹ tắt tivi
trước khi đi ngủ hay tắt đèn khi ra khỏi phòng, biết tiết kiệm nước khi vệ sinh cá nhân, biết
mở cửa thông thoáng nhà để đón ánh sáng nhiên…
Kết quả khảo sát lần 2 như sau:
Kết quả trên trẻ
T
Số
Nội dung khảo sát
Đạt
CĐ
T
trẻ
T % K % TB % Y %
1
Trẻ có hiểu biết về năng lượng
29 10 35 9 30 10 35 0 0
Trẻ có ý thức sử dụng năng lượng
2
29 10 35 8 27 10 35 1 3
điện, nước tiết kiệm hiệu quả
Trẻ có phản ứng với những người có
3 hành vi sử dụng năng lượng chưa tiết 29 8 27 12 43 8 27 1 3
kiệm, hiệu quả
C. KẾT LUẬN VÀ ĐỀ XUẤT
1. Kết luận:
Với những biện pháp và hình thức mà tôi thực hiện trong một năm qua đã thu được kết
quả đáng phấn khởi như: giáo dục trẻ biết sử dụng, bảo quản và tiết kiệm năng lượng trong
sinh hoạt hằng ngày. Bên cạnh đó đã giáo dục các cháu có nề nếp, thói quen và kỹ năng tiết

kiệm nước khi rửa mặt, rửa tay ở trường, lớp cũng như tắm rửa làm vệ sinh ở nhà. Đến
thời điểm này 100% các cháu đã biết tắt khi không sử quạt , tắt công tác điện khi ra khỏi
lớp hoặc ra khỏi nhà; biết tận dụng năng lượng trong tự nhiên như sức gió để hóng mát vào
mùa hè, năng lượng mặt trời để tắm nắng, sưởi ấm vào mùa đông...
Tóm lại đề tài này đã trang bị cho các cháu những hành trang kiến thức phục vụ cho
cuộc sống hiện tại và là hành trang trẻ mang theo suốt cuộc đời.Từ đó, bản thân tôi rút ra
một số kinh nghiệm như sau:
+ Thường xuyên giáo dục trẻ thông qua các hoạt động học có chủ định, các thời điểm
trong ngày và ở mọi lúc, mọi nơi, qua các chủ đề. Đặc biệt là tích cực tạo môi trường cho
trẻ được khám phá, thực hành trải nghiệm, sự phối hợp chặt chẽ với phụ huynh trong việc
giáo dục trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả. Nhờ đó, đã giáo
dục trẻ có ý thức, thói quen tiết kiệm năng lượng một cách thường xuyên.
19


+ Cô giáo luôn là người có phẩm chất đạo đức tốt, mẫu mực, chịu khó, kiên trì, tìm tòi học
hỏi, luôn có biện pháp sáng tạo mới trong giảng dạy và chăm sóc giáo dục trẻ.
+ Tìm tòi, học hỏi ứng dụng thêm các thí nghiệm đơn giản để giúp trẻ hiểu biết thêm về
năng lượng và các loại năng lượng thay thế .
+ Tuyên truyền với phụ huynh về công tác giáo dục cho trẻ sử dụng năng lượng tiết kiệm,
hiệu quả. Do đó muốn giáo dục chăm sóc trẻ đạt kết quả tốt thì phải có sự phối hợp chặt
chẽ giữa cô giáo và cha mẹ,
+ Theo phương pháp dạy giáo dục sử dụng năng lượng cần cho trẻ thực hành trải nghiệm,
phương pháp giải quyết các tình huống có vấn đề, phương pháp trò chuyện, dùng lời,
phương pháp trực quan hình ảnh minh họa, phương pháp dùng tình cảm khích lệ.
Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả không chỉ đem lại lợi ích cho mỗi cá nhân mà
còn đem lại lợi ích cho cả xã hội. Nó không chỉ đem lại lại ích trước mắt mà còn đem lại lợi
ích về mặt lâu dài. Mỗi người thực hiện sử dụng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng tuy là
việc làm nhỏ nhưng lại đem lại lợi ích lớn. Vì vậy, mỗi chúng ta hãy là những tấm gương
sáng về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

2. Đề xuất
Ban giám hiệu nhà trường cần tham mưu tốt với lãnh đạo địa phương cũng như tuyên
truyền vận động sự ủng hộ của phụ huynh để bổ sung thêm cơ sở vật chất và các trang thiết
bị phục vụ cho việc học tập của trẻ.
Phòng Giáo Dục & Đào Tạo tổ chức các hoạt động dạy mẫu về chuyên đề sử dụng
năng lượng tiết kiệm hiệu quả để giáo viên được học hỏi kinh nghiệm về chuyên môn vững
vàng hơn.
Trên đây là những kinh nghiệm nhỏ được rút ra trong quá trình tôi thực hiện đề tài và
chăm sóc, giáo dục trẻ. Những kinh nghiệm trên của tôi không tránh khỏi phần thiếu sót và
hạn chế, rất mong hội đồng sáng kiến kinh nghiệm đóng góp ý kiến.
Nga Lĩnh, ngày 8 tháng 4 năm 2015
XÁC NHẬN CỦA
Tôi xin cam đoan đây là SKKN
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
của mình viết, không sao chép
nội dung của người khác
Người viết sáng kiến
Yên Thị Tương
Trần Thị Hoàn

20


21