SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HÓA
PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGA SƠN
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN
Ở TRƯỜNG MẦM NON NGA THIỆN
Người thực hiện: Trần Thủy Đoàn
Chức vụ :
Phó hiệu trưởng
Đơn vị công tác : Trường Mầm non Nga Thiện
SKKN thuộc lĩnh vực: Quản lý
THANH HÓA, NĂM 2015
1
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là nền móng đầu tiên của ngành Giáo dục và Đào tạo. Chất lượng chăm sóc,
giáo dục trẻ ở trường mầm non tốt có tác dụng rất lớn đến chất lượng giáo dục ở
bậc học tiếp theo.
Muốn có được đội ngũ giáo viên vững vàng về chuyên môn nghiệp vụ,
người cán bộ quản lý phải luôn có kế hoạch bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Giáo
viên phải biết hướng mọi hoạt động, mọi nội dung, biện pháp chăm sóc giáo dục
trẻ vào mục tiêu giáo dục. Để thực hiện được mục tiêu đó đòi hỏi phải có đội
ngũ giáo viên có trình độ năng lực thích ứng với thực tiễn phát triển của xã hội.
Vai trò của người giáo viên mầm non rất quan trọng, là người đặt nền
móng cho sự phát triển toàn diện của trẻ và là người mẹ thứ hai của các cháu.
Lao động của giáo viên mầm non là lao động mang tính khoa học và nghệ thuật,
đòi hỏi công phu vì cô giáo là tấm gương cho trẻ học và bắt chước. Chính vì thế
cô giáo mầm non phải hội tụ đầy đủ những yêu cầu về phẩm chất và năng lực
chuyên môn để thực hiện mục tiêu chương trình GDMN.
Với vai trò quan trọng của đội ngũ giáo viên trong các trường mầm non
như vậy nên cần triển khai tích cực việc củng cố và bồi dưỡng đội ngũ giáo viên
vững vàng về chuyên môn, nghiệp vụ, có phẩm chất đạo đức tốt, có nét đẹp về
phong cách sư phạm mới đáp ứng kịp thời xu hướng đổi mới của nền giáo dục
hiện nay.
Là người cán bộ quản lý được phân công nhiệm vụ phụ trách chuyên
môn ở trường mầm non, tôi nhận thấy công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo
viên trong nhà trường là hết sức cần thiết. Nếu làm tốt công tác này sẽ giúp cho
giáo viên nắm vững phương pháp dạy học, có hình thức tổ chức các tiết học linh
hoạt, sáng tạo, giúp các cô vững vàng, tự tin khi lên lớp và tổ chức các hoạt
động, từ đó nâng cao trình độ, nghiệp vụ, tay nghề và nâng cao được chất lượng
chăm sóc, giáo dục trẻ.
2
Chính vì vậy, tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để nâng cao chất lượng cho
đội ngũ giáo viên năm sau đạt cao hơn năm trước, càng ngày đội ngũ giáo viên
trong nhà trường càng tiếp cận được yêu cầu về đổi mới giáo dục mầm non
trong thời kỳ mới.
Nên tôi đã mạnh chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viên ở trường mầm non Nga Thiện” với hy vọng đóng góp phần
nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường trong năm học: 2014
– 2015.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN:
Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên là quá trình tác động tới tập
thể, cá nhân giáo viên, tạo cơ hội cho giáo viên tham gia vào các hoạt động dạy
học, học tập trong và ngoài nhà trường để giáo viên bổ sung kiến thức, kỹ năng,
chuyên môn nghiệp vụ, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm nhằm nâng cao phẩm chất
năng lực sư phạm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục. Vậy
vấn đề ở đây là tìm hiểu tư tưởng, tình cảm có ảnh hưởng tới chất lượng giảng
dạy của giáo viên hay không? Đời sống vật chất và tinh thần có làm ảnh hưởng
đến chất lượng đội ngũ hay không? Có làm giảm lòng nhiệt tình của giáo viên
hay không? Cơ sở vật chất có ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục hay không?
Một loạt vấn đề đặt ra câu hỏi và người cán bộ quản lý phải nghiên cứu và có
những biện pháp phù hợp với thực tiễn nhà trường.
Đội ngũ giáo viên là người trực tiếp ảnh hưởng đến chất lượng chăm sóc
giáo dục trẻ vì vậy muốn nâng cao chất lượng phải bồi dưỡng đội ngũ có trách
nhiệm đạo đức và năng lực nghề nghiệp.
Có kế hoạch bồi dưỡng cho đội ngũ giáo viên về chuyên môn, về đạo đức,
về tư tưởng chính trị.
Nhận thức được tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên là lực lượng nòng
cốt quyết định sự thành công của nhà trường nên ban giám hiệu trường chúng tôi
3
không được phép sao nhãng việc bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để nâng cao chất
lượng chăm sóc giáo dục trẻ.
Trong những năm qua đội ngũ giáo viên được đào tạo bồi dưỡng nâng cao
trên chuẩn nhưng thực tế chất lượng không tương xứng với bằng được cấp. Giáo
viên trong nhà trường số được đào tạo chính quy ít chủ yếu giáo viên đào tạo tại
chức, vừa học vừa làm nên mức độ nắm chương trình nội dung hạn chế. Rất ít
giáo viên có năng khiếu hát, múa, kể chuyện, vẽ, đàn. Đặc biệt số giáo viên sáng
tạo ra các trò chơi, thực nghiệm, thí nghiệm không có, chủ yếu giáo viên sử
dụng những trò chơi có trong sách hoặc những trò chơi sử dụng lâu năm nên
thiếu sự hứng thú đối với trẻ.
Thực tế trên đã ảnh hưởng đến suy nghĩ của người cán bộ quản lý; nên làm
gì và làm như thế nào để đưa chất lượng nhà trường ngày càng nâng cao. Và tôi
đã tìm tòi các giải pháp để bồi dưỡng nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên tại
đơn vị mình công tác.
II- THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1. Thuận lợi.
Là người quản lý phụ trách chuyên môn, tôi luôn quan tâm sâu sát đến việc
chăm lo chất lượng giáo dục trong nhà trường. Bên cạnh đó dưới sự chỉ đạo sát
sao của lãnh đạo ngành tôi đã không ngừng nghiên cứu chương trình để đưa ra
các hình thức, phương pháp phát huy tính tích cực, sáng tạo trong mỗi một giáo
viên.
Ban giám hiệu là những người năng động, có kế hoạch cụ thể cho việc bồi
dưỡng giáo viên cũng như đưa ra các phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt
động chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng đạt kết quả cao.
Được sự quan tâm ủng hộ của các cấp, các ngành và sự đồng thuận cao
trong các bậc phụ huynh đã tạo điều kiện cho nhà trường trong việc xây dựng cơ
sở vật chất, trang thiết bị dạy học, tổ chức chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo cho
giáo viên thực hiện tốt chương trình chăm sóc nuôi dưỡng, giáo dục trẻ.
Đội ngũ giáo viên trẻ, có trình độ chuyên môn nghiệp vụ chuẩn và trên
chuẩn, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, tích cực tham gia vào các hoạt động, luôn
luôn sáng tạo trong các lĩnh vực, 100% giáo viên soạn bài bằng máy vi tính, một
4
số giáo viên biết soạn giáo án điện tử, biết sử dụng công nghệ thông tin vào tổ
chức hoạt động cho trẻ
2. Khó khăn:
Nhiều giáo viên mới tốt nghiệp ra trường họ chưa qua thực tế và chưa kịp
nắm bắt chương trình GDMN, giáo viên lớn tuổi nhiều năm thực hiện chương
trình cũ rất khó thay đổi tư duy…, học sinh đông, giáo viên thiếu.
Là trường chưa đạt chuẩn quốc gia cơ sở vật chất của nhà trường có nhiều
hạng mục đã xuống cấp. Trường đang trong diện quy hoạch xây mới.
Bên cạnh đó giáo viên còn có một số hạn chế, chưa linh hoạt sáng tạo trong
việc sử dụng các phương pháp lồng ghép tích hợp, chưa mạnh dạn trong xây
dựng các chủ đề mang tính đổi mới, chưa tạo cơ hội cho trẻ phát huy tính tích
cực, sự sáng tạo của trẻ, thiết kế đồ dùng, đồ chơi tổ chức cho trẻ tham gia hoạt
động chưa mang tính chất mở.
Một số giáo viên chưa nhận thức đầy đủ về phương pháp “lấy trẻ làm trung
tâm” giáo viên còn nói nhiều, còn lúng túng trong việc vận dụng các phương
pháp vào thực tế giảng dạy, chưa linh hoạt sáng tạo trong sử dụng các phương
pháp để tạo cơ hội cho trẻ hoạt động tích cực.
Đồ dùng trang thiết bị dạy học cho trẻ mang tính chất đối phó chưa đầy đủ
và phong phú, để tạo điều kiện cho giáo viên sử dụng và thực hiện.
Việc quan tâm chăm sóc con em của một số phụ huynh chưa đáp ứng với
nhu cầu giáo dục ngày càng cao hiện nay.
3. Kết quả của thực trạng:
Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát thực tế chất lương đội ngũ
tại trường mình đang công tác và kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Kết quả xếp loại thi lý thuyết của giáo viên trước khi thực hiện đề tài
Thứ tự
1
2
3
4
Xếp loại
Loại giỏi
Loại khá
Loại Trung bình
Loại kém
Số lượng
1/13
4/13
7/13
1/13
Tỷ lệ
7,7%
30,8%
53,8%
7,7%
Bảng 2: Kết quả xếp loại thi thực hành của giáo viên trước khi thực hiện đề tài
Thứ tự
Xếp loại
Số lượng
Tỷ lệ
5
1
2
3
4
Loại giỏi
Loại khá
Loại Trung bình
Loại kém
2/13
3/13
5/13
3/13
15,4%
23,1%
38,4%
23,1%
Bản thân đã mạnh dạn sử dụng một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
đội ngũ giáo viêm ở trường mầm non Nga Thiện như sau:
III- GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN.
1. Giải pháp 1: Bồi dưỡng đạo đức, tư tưởng chính trị:
Là người giáo viên những kỹ sư tâm hồn đòi hỏi đầu tiên là phải có tư cách
đạo đức tốt, tư tưởng chính trị vững vàng, chấp hành tốt mọi chủ trương đường
lối của đảng, pháp luật của nhà nước. Vấn đề đặt ra ở đây là làm sao cán bộ giáo
viên có tư tưởng vững vàng, đạo đức tư cách tốt? Từ suy nghĩ đó tôi đã có
những biện pháp bồi dưỡng nhẹ nhàng như sau:
Tổ chức các buổi giao lưu trong nhà trường: Đưa ra một số câu hỏi nhằm
bồi dưỡng kiến thức về hiểu biết xã hội và những tình huống giao tiếp.
Sưu tầm những câu chuyện cho những giáo viên có năng khiếu kể lại vừa là
chuyện vui nhưng mang tính ngụ ngôn, sau mỗi câu chuyện được tôi phân tích
và bình luận từ đó giáo dục cán bộ giáo viên tránh những thói hư tật xấu như câu
chuyện: “Con cáo và chùm nho” “Chuyện về con gà mái”. “Vết mực trên tờ giấy
trắng” ..vv..
Trong các buổi họp ngoài vấn đề chuyên môn, tôi lồng ghép kể chuyện, kể
lại một số tin tức thời sự, và một vài câu chuyện về đối nhân xử thế.
Ngoài ra tôi tổ chức học tập nghiêm túc các nghị quyết của Đảng các cấp,
có bài viết thu hoạch. Trong các buổi lên lớp về các nghị quyết tôi thường liên
hệ thực tiễn về nhiệm vụ của giáo viên mầm non, để cán bộ giáo viên thực hiện
theo từng nhiệm vụ gắn với thực tiễn và nghị quyết.
Triển khai các cuộc vận động một cách nghiêm túc, mỗi cuộc vận động
đều có chương trình hành động cụ thể, quá trình thực hiện, kiểm tra, đánh giá và
sơ kết theo từng giai đoạn để rút ra những mặt mạnh, mặt tồn tại có biện pháp
6
tiếp theo. Qua các cuộc vận động giáo viên tự điều chỉnh và tự bồi dưỡng để đạt
được các yêu cầu mà công đoàn, nhà trường đề ra.
2. Giải pháp 2. Bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ giáo viên:
a. Nâng cao nhận thức về quan điểm tích hợp trong tổ chức các hoạt động
cho trẻ theo chương trình
Giáo dục mầm non tích hợp là cách thức cung cấp sự định hướng mở, linh
hoạt cho giáo viên tổ chức các hoạt động xoay quanh chủ đề bằng cách phối hợp
một cách tự nhiên những hoạt động cho trẻ trải nghiệm như quan sát, tìm hiểu
môi trường tự nhiên, xã hội, vận động tham gia trò chơi, làm quen với âm nhạc,
hát, kể chuyện đọc thơ, làm quen với toán và các hoạt động sáng tạo như tô, vẽ,
nặn, cắt dán...qua đó phát triển ở trẻ lĩnh vực phát triển ngôn ngữ, thể lực, nhận
thức tình cảm xã hội.
Giúp giáo viên nhận thức được vấn đề này thì qua các cuộc họp chuyên
môn tôi đã để cho giáo viên có thời gian nghiên cứu tài liệu đồng thời cho giáo
viên có những ý kiến đề xuất về những mặt đã thực hiện được và những tồn tại
còn mắc phải trong quá trình tích hợp các nội dung giúp giáo viên dễ dàng thực
hiện tốt chương trình.
Ví dụ 1: Trong hoạt động chung cho trẻ trò chuyện về đồ dùng gia đình.
Tôi đã định hướng cho giáo viên tổ chức cho trẻ cùng chung sức ghép tranh:
“Áo, quần, nồi, bát, tủ, giường…” thông qua trò chơi trẻ nhận biết tên gọi, đặc
điểm, hình dạng, chất liệu, công dụng…của đồ dùng đó. Tổ chức cho trẻ hoạt
động làm ra sản phẩm đồ dùng gia đình theo ý tưởng của trẻ. Cô cần phải vừa
cung cấp, vừa thu hút trẻ tham gia hoạt động tích cực, đồng thời thông qua các
hình thức, nội dung tích hợp nhẹ nhàng đó giúp trẻ lĩnh hội kiến thức về chất
liệu, công dụng, cách bảo quản đồ dùng, cũng như rèn luyện kỹ năng tạo hình và
phát triển tình cảm xã hội về hiểu biết gia đình.
Ví dụ 2: Khi cho trẻ quan sát một số cây trong trường “Thế giới thực vật”
vào bài tôi đã định hướng cho giáo viên cho trẻ trình diễn thời trang, trang phục
là các cây xanh làm bằng giấy đề can dán trên tấm bìa, lần lượt từng trẻ mang
tên gọi các loại cây xanh ra tự giới thiệu về tên cây sau đó tất cả cùng đồng
thanh kêu gọi “chúng tôi là những cây xanh, mọi người hãy bảo vệ cây xanh để
môi trường xanh sạch đẹp”. Cô mở nhạc hát bài “Em yêu cây xanh ”và cho trẻ
đi quan sát các cây xung quanh trường.
7
Nắm bắt được quan điểm tích hợp, giáo viên đã biết vận dụng linh hoạt
trong việc tổ chức các hoạt, điều này đã được thể hiện rõ qua quá trình tôi đã
kiểm tra kế hoạch giáo viên xây dựng mục tiêu chủ đề, lên mạng nội dung, mạng
hoạt động của từng chủ đề, qua bài soạn và qua việc thăm lớp dự giờ.
Ví dụ 3: Trong hoạt động làm quen với toán “ nhận biết phân biệt khối
vuông, khối chữ nhật ” ở chủ đề “ Một số nghề ”, ngay từ khi lên kế hoạch tổ
chức hoạt động này giáo viên đã xác định mình sẽ tích hợp nội dung gì để thu
hút được trẻ tham gia cũng như làm nổi bật ở chủ đề mình đang thực hiện như:
trò chuyện về nghề nghiệp, hát về “Cháu yêu cô chú công nhân”... về tên các đồ
dùng, đồi chơi trong lớp học có các khối vuông, khối chữ nhật.
Sau khi vận dụng những giải pháp trên chất lượng các hoạt động nâng lên
rõ rệt.
b. Thiết kế các hoạt động:
Đổi mới phương pháp tổ chức hoạt động cho trẻ đòi hỏi người giáo viên
phải tích cực tìm tòi, học hỏi để luôn sáng tạo, đổi mới cách thức tổ chức các
hoạt động nhằm tạo cơ hội tốt nhất để trẻ được tham gia vào các hoạt động, tiếp
thu kiến thức một cách chủ động giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể lực và trí
tuệ. Với những hình thức cho trẻ hoạt động như: Quan sát tranh vẽ, nghe hát, trẻ
bắt chước cô…đã trở nên quá quen thuộc và làm trẻ chóng chán nên hiệu quả
giờ dạy không cao. Đối với trẻ cần phải có những điều mới lạ để thu hút sự tập
trung chú ý của trẻ. Trong khi đó công nghệ thông tin lại đang phát triển rất
nhanh mà những ứng dụng của nó rộng rãi và thiết thực cho đời sống và thu hút
sự tập trung chú ý của trẻ. Chính vì vậy sử dụng công nghệ thông tin vào tổ chức
hoạt động cho trẻ sẽ tạo ra những điều mới lạ, kích thích sự tò mò, hứng thú của
trẻ, hiệu quả của tiết học sẽ cao hơn.
• Tổ chức hoạt động cho trẻ khám phá khoa học.
Trước đây trong giờ hoạt động cho trẻ KPKH chúng tôi thường sử dụng
phương pháp trực quan: Cho trẻ xem tranh, đồ dùng đồ chơi… những hình thức
đó chưa thật sự lôi cuốn trẻ.
Khi được tiếp cận với máy vi tính, chúng tôi khai thác các phần mềm
kidsmat, truy cập vào mạng để tìm kiếm hình ảnh có liên quan. Đặc biệt là các
hình ảnh khó quan sát ở môi trường xung quanh như (vòng tuần hoàn của nước,
sự phát triển của cây; một số loại côn trùng, một số địa danh của đất nước..)
Hoặc chụp ảnh quay videoclip các hình ảnh gần gũi để đưa vào bài dạy và tạo
8
các trò chơi trên máy, một số trò chơi mà chúng tôi đã ứng dụng từ phần mềm
làm các tập mở cho trẻ khám phá khoa học theo chủ đề.
Ví dụ 2: Khi dạy trẻ chủ đề “Quê hương - Đất nước - Bác Hồ” với hoạt
động tìm hiểu các địa danh nổi tiếng của Việt Nam, chúng tôi đã tạo trò chơi
“Du lịch cùng bé”. Mục đích của trò chơi này đó là giúp trẻ hiểu thêm về các địa
danh của đất nước, giúp trẻ khám phá và liên hệ giữa các địa danh trên bản đồ.
Hình thức chơi của trò chơi này đó là trẻ sẽ kích chuột vào điểm xuất phát, điều
khiển chuột tiến về phía trước hay phía sau, sang phải hay sang trái theo yêu
cầu. Bằng cách kích chuột để di chuyển, nếu trẻ thực hiện đúng trẻ được xem
phong cảnh của vùng miền đó. Trò chơi này được tôi sử dụng ở phần trò chơi
luyện tập trong giờ hoạt động có chủ đích, hoặc tiến hành chơi trong giờ hoạt
động chơi ở các góc, hoạt động chiều và ở mọi lúc mọi nơi. Từ cách chơi trên
máy với trò chơi này trẻ có thể chơi trên tấm bìa cát tông hoặc sử dụng nền nhà
để chơi.
Chùa một cột
Lăng Bác Hồ
Ví dụ 3: Khi dạy trẻ tìm hiểu một số hiện tượng tự nhiên, chúng tôi cho trẻ
xem một số hình ảnh trên máy tính các hiện tượng của thời tiết khi trời sắp mưa,
nghe tiếng sấm, chớp, quan sát bầu trời có nhiều mây, quan sát trời mưa to, mưa
nhỏ, trẻ xem các hình ảnh cầu vồng xuất hiện, một số hình ảnh của lũ lụt, vòng
tuần hoàn của nước …
9
Bầu trời sắp mưa
Để tránh lạm dụng trong việc sử dụng máy với những đề tài gần gũi như
các loại rau, hoa, quả, con vật sống trong gia đình, con vật sống dưới nước
chúng tôi chủ yếu là dùng vật thật. Chỉ cho trẻ xem trên máy các hình ảnh mở
rộng để cũng cố kiến thức. Và tham gia chơi 1- 2 trò chơi trên máy như giải câu
đố, tìm đúng nhóm, phân loại …
Qua việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy trẻ khám phá khoa học
chúng tôi thấy trẻ rất hứng thú say sưa và trẻ quan sát một cách tỉ mỉ nói được
chính xác các đối tượng mà trẻ khám phá, trẻ có nhiều cơ hội được hoạt động
một cách độc lập, chủ động, sáng tạo, tích cực khám phá hiểu biết về thế giới
xung quanh từ các góc độ đa dạng khác nhau. Chúng tôi thấy hiệu quả lên rất
nhiều và trở thành công cụ đắc lực cho chúng tôi trong việc dạy trẻ khám phá
khoa học.
* Tổ chức hoạt động cho trẻ học tạo hình.
Cũng giống như bất cứ hoạt động có chủ định khác, việc tạo cảm xúc khi
vào bài là một vấn đề quan trọng, nó đưa đến sự thành công và sáng tạo của trẻ
trong suốt thời gian hoạt động. Tuy phần này nó chiếm ít thời gian nhưng nó có
vị trí không kém phần quan trọng, vừa lôi cuốn được trẻ, vừa khéo léo giúp trẻ
hình thành những vấn đề mà trẻ cần giải quyết.
10
Ví dụ: Cho trẻ: “vẽ vườn hoa” để sản phẩm của trẻ sáng tạo thì đòi hỏi cô
giáo phải cung cấp đầy đủ các biểu tượng, hình ảnh về sự vật, không đơn thuần
chỉ là tranh ảnh mà trẻ phải được trực tiếp quan sát các loài hoa. Cô cung cấp
cho trẻ hình ảnh qua máy chiếu, cho trẻ được trực tiếp xem các loài hoa rung
rinh trong gió, đua nhau khoe sắc. Chắc chắn rằng trẻ sẽ thích thú hơn khi cho
trẻ xem bằng tranh, hoặc bằng mô hình cô xây dựng. Hay khi cho trẻ nặn “ Con
thỏ ” hình ảnh con thỏ đang chạy tung tăng vui đùa với cỏ cây, hoa lá trẻ sẽ
thích thú hơn là xem tranh. Từ đó làm giàu hình ảnh, biểu tượng trong sản phẩm
của trẻ.
* Thiết kế bài giảng hướng dẫn trẻ làm quen tác phẩm văn học:
Để tác phẩm thơ, truyện đi vào lòng trẻ một cách nhẹ nhàng, thoải mái, đòi
hỏi cô giáo không chỉ có giọng đọc, kể diễn cảm mà phải biết cách lựa chọn các
nội dung trên mạng phù hợp với nội dung bài dạy, hình ảnh phải sinh động
nhằm thu hút sự tập trung chú ý của trẻ.
• Bồi dưỡng viết sáng kiến kinh nghiệm:
11
Công tác viết sáng kiến kinh nghiệm là việc rút ra những biện pháp, giải pháp
thực hiện có hiệu quả trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ mầm non, để giáo
viên có ý thức trong việc nghiên cứu những biện pháp hay vào đầu năm học tôi
yêu cầu tất cả cán bộ giáo viên phải đúc kết kinh nghiệm trong năm học. Đề tài
phải đăng ký trong hội nghị công chức đầu năm, và phải có đề cương BGH
duyệt ngay từ đầu năm học. Yêu cầu giáo viên phải thực hiện các biện pháp để
nâng cao chất lượng đề tài mình nghiên cứu, sau đó mới viết ra thành bài. Tổ
chuyên môn phải duyệt trước đề tài sau đó mới nạp cho HĐKH trường đánh giá.
Mỗi kinh nghiệm được HĐKH trường đánh giá tỷ mỷ, phân tích những điều viết
được, những tồn tại, chỉ ra những biện pháp mới mang tính khoa học và thực
tiễn để giáo viên toàn trường học tập và áp dụng . Thông qua viết đề tài kinh
nghiệm tôi đã bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên cách lập luận logic, hành văn,
cách diễn đạt các biện pháp và sáng tạo một số giải pháp nhằm nâng cao chất
lượng.
•
Bồi dưỡng giáo viên qua tổ chuyên môn:
Bồi dưỡng giáo viên qua tổ chuyên môn là biện pháp hiệu quả nhất. Tổ
chuyên môn là nơi giáo viên gắn bó giúp đỡ nhau hiệu quả nhất vì ban giám
hiệu không thể cùng một lúc sinh hoạt đều ở các tổ. Do đó xây dựng tổ chuyên
môn vững mạnh là một biện pháp không thể thiếu
Bước lựa chọn và sắp xếp đội ngũ cần phải nghiên cứu và bố trí phù hợp ,
ngay từ đầu năm khi phân lớp tôi đã chú ý phân công giáo viên hợp lý trong các
tổ. Tổ chuyên môn nào cũng có giáo viên có năng lực làm nòng cốt hướng dẫn
tổ. Ngoài ra khi chọn tổ trưởng tôi chú ý chọn giáo viên có năng lực, nhiệt tình,
năng động, có khả năng tập hợp giáo viên.
Bồi dưỡng tổ trưởng về cách bồi dưỡng cho giáo viên trong tổ về cách
trình bày, cách giải quyết vấn đề chuyên môn, phát động làm những đồ chơi gì
theo từng chủ đề. Trong các buổi họp chuyên môn phải bồi dưỡng những vấn đề
còn yếu như sử dụng đàn, hát, thì tổ trưởng phải hướng dẫn và thực hiện tốt
12
ngân hàng bài hát, buổi họp chuyên môn tôi chỉ đạo cần tập trung đi sâu vào
chuyên môn tránh tình trạng đến họp chỉ tập trung để góp ý, xếp loại .
3. Giải pháp 3. Hướng dẫn, gợi ý, giáo viên làm một số đồ chơi cho trẻ.
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay các phụ phế phẩm từ gia đình vô cùng
phong phú : Lõi giấy vệ sinh, các hộp bánh kẹo, các túi, lon, hủ đựng đồ, đựng
thức ăn, báo cũ, tạp chí...là một kho nguyên liệu vô cùng phong phú để cho trẻ
có thể làm được đồ chơi cho mình. Tuy nhiên, để chương trình giáo dục này
càng thêm phong phú, chúng ta có thể tư vấn cho phụ huynh giúp trẻ sưu tầm
thêm các loại nguyên liệu khác như: Các loại hạt ngũ cốc, rau củ quả tươi và
khô, nhánh cây, lá cây khô, các loại hạt, vỏ trứng, len...
Các loại đồ dùng đồ chơi mang tính chất đa dạng, phong phú nhiều thể loại,
màu sắc hấp dẫn, nhằm phát triển tính tò mò ham khám phá, hiểu biết. Qua các
trò chơi, các lĩnh vực mà có đồ dùng đồ chơi để giúp trẻ phát triển óc thẩm mỹ,
trí tuệ. Chính vì vậy cần phải tổ chức cho giáo viên tăng cường làm đồ dùng đồ
chơi, sưu tầm các nguyên vật liệu sẳn có.
Ví dụ: Với chủ đề “ Một số nghề ” hướng dẫn giáo viên làm bộ bàn ghế bằng
que kem, những dụng cụ xây dựng bằng xốp sau đó quét màu sơn lên.
Theo kế hoạch của nhà trường hàng tháng chúng tôi tổ chức chấm đồ dùng
đồ chơi một lần. Gợi ý cho giáo viên vận động phụ huynh, các cháu cùng thu
gom nguyên vật liệu, hướng cho giáo viên làm đồ dùng đồ chơi theo chủ đề, có
13
thể đồ dùng đồ chơi đó do tự chính trẻ tạo ra và cô đưa vào sử dụng trong quá
trình cho trẻ tham gia các hoạt động chơi và học của trẻ.
Ví dụ: Với chủ đề “ Quê hương đất nước ” Tôi đã hướng dẫn giáo viên làm
được mô hình “Nhà sàn” bằng que tăm.
Ví dụ: Với chủ đề “ Thế giới Thực vật ” Nhà trường phát động phong trào cô
và cháu cùng sưu tầm nguyên vật liệu như: Lá cây, vỏ cây, cành khô, rơm, rạ,
que kem...Cô vệ sinh nguyên vật liệu đó phơi khô. Sau khi thu gom phế liệu tổ
chức cho giáo viên cùng trẻ tạo ra các sản phẩm, đồ dùng đồ chơi phù hợp chủ
đề, trưng bày lên cho hội đồng nhà trường chấm. Những lớp, cá nhân nào có đồ
dùng đồ chơi đẹp hội đồng có phần thưởng xứng đáng, và được đưa vào đánh
giá xếp loại giáo viên cuối tháng, cuối kỳ, cả năm, giáo viên nào cũng cố gắng
thi đua trong việc sưu tầm nguyên liệu và làm đồ dùng đồ chơi phục vụ chơi và
học của trẻ. Từ những nguyên vật liệu trên giáo viên kết hợp với trẻ cùng tạo ra
các sản phẩm phù hợp chủ đề phục vụ cho các lĩnh vực phát triển ngôn ngữ,
nhận thức, thẩm mỹ, tình cảm...
Ví dụ: Với những que kem tôi đã gợi ý cho giáo viên và trẻ cùng tạo nên
những bức tranh về các con vật như: “Gấu, cá, bướm, gà...” để trang trí ở lớp
thật nghộ nghĩnh.
14
Ví dụ: Dùng lá cây, quả khô cho trẻ học đếm, chia nhóm, thêm bớt, hoặc
dùng các lá cây, cành, vỏ tạo thành các con vật cho trẻ học đếm, chia nhóm, so
sánh to, nhỏ, cao thấp, dài ngắn, rộng hẹp, tạo ra các mô hình, các bức tranh về
chủ đề tổ chức cho trẻ tìm hiểu về môi trường, về thế giới xung quanh...
Cũng qua các nguyên vật liệu trên cô tổ chức cho trẻ lắp ghép theo ý tưởng
bằng các lá cây, vỏ, cành, quả, rơm, rạ… tạo ra các sản phẩm tạo hình phong
phú, dùng sơn nhiều màu sắc hấp dẫn nhằm gây ấn tượng cho trẻ, sử dụng chính
ngay các bức tranh của trẻ tạo ra để tổ chức cho trẻ làm quen tác phẩm văn học
có nội dung về thế giới thực vật, tổ chức hoạt động tìm hiểu môi trường hoặc để
trang trí theo chủ đề ở góc học tập tạo nên sự hấp dẫn lôi cuốn trẻ.
Thông qua hoạt động này tôi đã bồi dưỡng cho giáo viên khả năng tự
nghiên cứu tìm ta các hình thức, cách thức hướng dẫn trẻ vào hoạt động tạo nên
các đồ dùng đồ chơi mang tính chất mở đồng thời kích thích trẻ được tự mình
trải nghiệm, khám phá từ các nguyên vật liệu và đồ dùng, đồ chơi trẻ tự làm ra,
điều đặc biệt là đã tạo ra được sự quan tâm của các bậc phụ huynh tạo điều kiện
dễ dàng cho giáo viên khi thực hiện công tác tuyên truyền.
Kết quả những đợt phát động phong trào làm đồ dùng đồ chơi giáo viên đã
học tập được rất nhiều ở nhau và có những đồ dùng đồ chơi để phục vụ trẻ chơi
và học đạt kết.
15
4. Giải pháp 4. Bồi dưỡng qua thao giảng:
Công tác thăm lớp dự giờ là công việc thường xuyên của ban giám hiệu.
Thông qua dự giờ thăm lớp giúp cho ban giám hiệu đánh giá đúng khả năng
thực hiện của từng giáo viên. Từ đó có kế hoạch bồi dưỡng chuyên môn cho phù
hợp với từng đối tượng.
Khi dự giờ của giáo viên tôi thấy giáo viên khi gây hứng thú cho trẻ thường
rập khuôn, hát một bài, hoặc đọc một bài thơ sau đó cô dùng một loạt câu hỏi
đàm thoại về chủ đề đang thực hiện của tuần đó, sau đó mới đi đến chủ đề học
của buổi học đó, gây nên sự nhàm chán đối với trẻ. Để khắc phục tình trạng này,
tôi tổ chức thao giảng mỗi khối 1 hoạt động, yêu cầu giáo viên xây dựng giáo
án, duyệt qua tổ chuyên môn, ban giám hiệu sau đó mới dạy thao giảng ở từng
tổ. Sau mỗi tiết thao giảng cho giáo viên nhận xét cách gây hứng thú cho trẻ, các
bước lên lớp, nội dung xây dựng có gì sáng tạo, và trẻ có hứng thú học không.
Và từ thực tế các tiết thao giảng được hướng dẫn và kiểm tra của tôi giáo viên đã
nhận xét học sinh hoạt động tích cực, nhẹ nhàng, và giờ học tự nhiên , trẻ được
dẫn dắt vào nội dung bài học tự nhiên, sinh động.
Tôi xin trình ày một hoạt động thao giảng mà trường tôi thao giảng bước
gây hứng thú cho trẻ được thực hiện tự nhiên có hiệu quả.
Hoạt động làm quen với toán: Nhận biết hình vuông, hình chữ nhật, hình
tam giác.
Bước gây hứng thú cho trẻ cô giáo gọi trẻ lại và bảo hôm nay cô có rất
nhiều giấy chúng mình sẽ làm gì từ những mảnh giấy này nhỉ?
Trẻ đưa ra một số ý tưởng, cô gợi ý: Các con hãy cắt những mảnh giấy này
thành những hình nhỏ hơn, các con ngồi xuống cùng làm với cô nào.
Trẻ cùng cô cắt những mảnh giấy thành nhiều hình, trẻ xếp những hình đã
cắt được sau đó cô cho trẻ mang về chỗ ngồi. Cô yêu cầu đưa ra hình giống cô
và cô giới thiệu đây là hình chữ nhật và cô dẫn dắt vào bài dạy một cách nhẹ
nhàng và trẻ rất thích vì được tích cực hoạt động , thay cho phải trả lời những
câu hỏi nhàm chán.
16
Trong quá trình dự giờ phát hiện những tồn tại mà giáo viên còn mắc phải
góp ý cho giáo viên khắc phục những tồn tại đó như thế nào và có thể tiến hành
dạy lại để giao viên có thể học tập từ đồ dùng dạy học đó nhưng với sự sáng tạo,
linh hoạt của người giáo viên sẽ dẫn dắt học sinh học tập một cách tích cực:
Ví dụ: Hoạt động làm quen tác phẩm văn học, bài thơ: “Gấu qua cầu” cô
củng sử dụng rối để đọc thơ nhưng cô chưa biết chuyển thể thành kịch nên trẻ
thiếu hứng thú, củng bài thơ đó tôi chuyển thể thành kịch thì bài thơ trở nên
khắc sâu và sinh động hơn khi được xem kịch rồi kết thúc giờ học.
Ngoài ra phải đầu tư các tiết mẫu có chất lượng cho giáo viên dự giờ. Dự
giờ phải ghi chép đầy đủ, chi tiết có nhận xết để rút kinh nghiệm.
5. Giải pháp 5: Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên qua công tác kiểm tra nội bộ:
Kiểm tra nội bộ trường học là chức năng nhiệm vụ của hiệu trưởng. Chức
năng kiểm tra xuyên suốt quá trình quản lý. Thông qua kiểm tra nhận thấy mặt
mạnh, mặt yếu của từng cán bộ, giáo viên
Đối với Phó hiệu trưởng tôi tiến hành kiểm tra hồ sơ cá nhân và kế hoạch
thực hiện nhiệm vụ , vào đầu tuần PHT phải có kế hoạch trình hiệu trưởng, cuối
tuần báo cáo lại kết quả thực hiện, trong quá trình thực hiện hiệu trưởng kiểm tra
nhắc nhở để PHT hoàn thành kế hoạch đề ra.
Đối với nhân viên vào đầu năm kiểm tra hồ sơ, giữa năm học giao cho cá
nhân tự kiểm tra, hiệu trưởng kiểm tra để thực hiện nghiêm túc hồ sơ sổ sách và
yêu cầu hồ sơ sổ sách đúng theo quy định.
Đối với giáo viên : Kiểm tra toàn diện giúp giáo viên phát huy những mặt
đạt được, khắc phục những tồn tại. Kiểm tra chuyên đề những giáo viên chưa
được Kiểm tra toàn diện để giáo viên xác định mình cần thực hiện những gì để
đạt mục tiêu yêu cầu.
Ngoài kiểm tra định kỳ việc kiểm tra đột xuất đánh giá đúng thực chất của
đội ngũ , từ đó có biện pháp bồi dưỡng chuyên môn phù hợp.
Kiểm tra định kỳ hay đột xuất để nâng cao tính tự giác, chủ động của giáo
viên và phải đảm bảo tính công bằng và khách quan.
17
6. Giải pháp 6. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên thông qua tổ chức các hội thi
trong nhà trường.
Tổ chức các hội thi trong nhà trường thúc đẩy phong trào thi đua khá
mạnh, trong công tác quản lý người cán bộ quản lý phải biết tạo yếu tố hạt nhân
làm nòng cốt phong trào. Qua các hội thi giáo viên sẽ rút được nhiều kinh
nghiệm và từ đó trưởng thành trong chuyên môn.
* Hội thi giáo viên giỏi:
Tổ chức hôi thi giáo viên giỏi cấp trường thúc đẩy công tác chuyên môn
khá mạnh vì thông qua hội thi này giáo viên đầu tư nghiên cứu, ôn tập thêm về
kiến thức và đầu tư thêm chiều sâu về bài soạn, đồ dùng dạy học, phương pháp
lên lớp, và qua hội thi giáo viên trong toàn trường được học tập phương pháp lên
lớp của đồng nghiệp.
* Hội thi đối với học sinh:
Thông qua các hội thi của học sinh, giáo viên phải có biện pháp sáng tạo
hướng dẫn, bồi dưỡng cho học sinh, từ đó nâng cao được nghiệp vụ chuyên
môn.
Sau các cuộc thi cấp trường tôi thường tổng kết lại kết quả đạt được,
những mặt mạnh, mặt tồn tại để tập thể nhà trường đúc rút kinh nghiệm.
IV- KIỂM NGHIỆM
Để thực hiện tốt việc tổ chức các hoạt động cho trẻ ở trường mầm non, là
một hiệu phó phụ trách chuyên môn trước hết tôi phải quan tâm đến việc bồi
dưỡng giáo viên, nắm bắt được năng lực chuyên môn của từng giáo viên từ đó,
có kế hoạch bồi dưỡng phù hợp cho từng đối tượng. Từ những việc làm cụ thể
bản thân đã rút ra một số bài học kinh nghiệm trong việc chỉ đạo nâng cao chất
lượng đội ngũ giáo viên:
Thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non có hiệu quả giáo viên phải
nắm chắc nội dung chương trình, giúp giáo viên xác định được vai trò và nhiệm
vụ của mình trong thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ, nắm bắt được
chương trình về: Nội dung, phương pháp, hình thức...Chú ý đến xây dựng các
hoạt động mang tính lôgic khoa học, đúng với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ.
18
Tổ chức lớp học vi tính tại trường thu hút 100% cán bộ giáo viên tham gia
học tập, thường xuyên kiểm tra chất lượng trên từng giáo viên, không ngừng
nâng cao trình độ CNTT. Khuyến khích giáo viên soạn giáo án điện tử, ứng
dụng CNTT vào tổ chức các hoạt động cho trẻ. Truy cập mạng Internet thu thập
tài liệu, dữ liệu phục vụ chủ đề.
Giúp giáo viên biết linh hoạt sáng tạo trong việc thiết kế các hình thức tổ
chức hoạt động cho trẻ, lồng ghép tích hợp các nội dung phù hợp.
Hàng tháng tổ chức chấm đồ dùng đồ chơi theo chủ đề để nhằm nâng cao
phong trào thi đua giữa giáo viên.
Bồi dưỡng năng lực giáo viên biết sáng tao, sưu tầm những trò chơi mới, sử
dụng công nghệ thông tin vào tổ chức hoạt động cho trẻ, sẽ tạo ra những điều
mới lạ, kích thích tính tò mò hứng thú của trẻ, hiệu quả của hoạt động học sẽ cao
hơn.
Tăng cường công tác kiểm tra đánh giá chất lượng giáo viên. Tổ chức các
hội thi theo đúng kế hoạch đã xây dựng để phát huy những mặt mạnh, khắc phục
những mặt còn hạn chế, khen thưởng kịp thời để làm động lực thúc đẩy giáo
viên thi đua.
Sau một năm áp dụng các gải pháp nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
cuối năm học tôi đã tiến hành khảo sát thực tế chất lương đội ngũ tại trường
mình đang công tác và kết quả thu được như sau:
Bảng 1: Kết quả xếp loại thi lý thuyết của giáo viên trước khi thực hiện đề tài
Thứ tự
1
2
3
4
Xếp loại
Loại giỏi
Loại khá
Loại Trung bình
Loại kém
Số lượng
4/13
7/13
5/13
0
Tỷ lệ
30,8%
53,8%
38,4%
0
Bảng 2: Kết quả xếp loại thi thực hành của giáo viên trước khi thực hiện đề tài
Thứ tự
Xếp loại
Số lượng
Tỷ lệ
19
1
2
3
4
Loại giỏi
Loại khá
Loại Trung bình
Loại kém
5/13
7/13
4/13
0
38,4%
53,8%
30,8%
0
III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận:
Trước yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn hiện nay, đổi mới toàn diện phát
triển theo hướng công nghiệp hóa- hiện đại hóa. Để đáp ứng nhiệm vụ đó đòi
hỏi phải có một đội ngũ giáo viên ngang tầm, đủ năng lực, trí tuệ, phẩm chất "Là
con thuyền cách mạng" đến "Bên bờ thắng lợi", chỉ có sự ngiệp giáo dục mới
bồi dưỡng được đội ngũ nhân lực đủ tài và đủ sức để thực hiện thắng lợi công
nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Khâu then chốt thực hiện thắng lợi sự nghiệp giáo dục đó chính là đội ngũ
nhà giáo. Vì vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo có ý nghĩa to lớn và
quan trọng trong sự nghiệp đổi mới giáo dục, là một quy luật tất yếu để phát
triển kinh tế - xã hội của đất nước. Và cũng chính là động lực thúc đẩy sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa là điều kiện cơ bản để phát triển nguồn lực
con người. Xây dựng bồi dưỡng đội ngũ giáo viên là một trong những vấn đề
cấp bách và cần thiết trong giai đoạn hiện nay.
Vì mục tiêu dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng dân chủ văn minh.
Mỗi giáo viên cần phải nhận thức sâu sắc về vai trò, vị trí của mình trong sự
nghiệp trồng người vì lợi ích trăm năm của dân tộc.
Bồi dưỡng giáo viên là nhiệm vụ trọng tâm của mỗi trường học, là việc
làm thường xuyên và là trách nhiệm của người làm công tác quản lý. Muốn công
tác bồi dưỡng đội ngũ tốt thì đòi hỏi người cán bộ quản lý phải có “Tâm” có
“Tầm” có năng lực chuyên môn vững vàng, sáng tạo, tâm huyết, say mê với
nghề nghiệp. Luôn quan tâm đến công tác nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên. Biết phát huy vai trò của tổ chức Đảng và phong trào quần chúng vào công
tác bồi dưỡng đội ngũ giáo viên. Phát huy được vai trò sức mạnh toàn dân tham
20
gia xây dựng cơ sở vật chất tạo nên cảnh quan môi trường sư phạm tốt, hấp dẫn
để giáo viên hoàn thành tốt sứ mệnh của mình “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
2. Kiến nghị đề xuất:
Các cấp lãnh đạo cần quan tâm hơn nữa trong việc hỗ trợ kinh phí, đầu tư
trang thiết bị, cung cấp thêm máy chiếu đa năng để phục vụ công tác dạy và học.
Biên chế giáo viên tin học, giáo viên dạy năng khiếu âm nhạc,tạo hình cho
các trường mầm non để nâng cao chất lượng các hoạt động, các phong trào trong
nhà trường.
Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của bản thân trong quá trình quản lý
chỉ đạo giáo viên nâng cao chất lượng, sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động
cho trẻ.
Rất mong được sự góp ý, đánh giá của hội đồng khoa học, Phòng giáo dục
và bạn bè đồng nghiệp để bản sáng kiến kinh nghiệm được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Nga Thiện, ngày 10 tháng 04 năm 2015
XÁC NHẬN CỦA
THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ
Tôi xin cam đoan sáng kiến kinh
nghiệm này là do bản thân tôi viết.
Cam kết không copy của ai!
.
Người viết SKKN
Trần Thị Hà
Trần Thủy Đoàn
21