Một số phương pháp tập luyện nhằm nâng cao thành tích môn chạy Tiếp sức 4x25m cho HS lớp 5 Trường Tiểu học Nga Mỹ Nga Sơn Thanh Hóa

A. ĐẶT VẤN ĐỀ
Giáo dục thể chất là một bộ phận của nền giáo dục tiến bộ, là nhu cầu tất yếu
khách quan của sự tồn tại và phát triển của xã hội văn minh nói chung và công cuộc
xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ Tổ quốc nói riêng. Giáo dục thể chất còn mang lại
cho thế hệ trẻ cuộc sống vui tươi, lành mạnh tác động mạnh mẽ đến các mặt giáo dục
khác như giáo dục đạo đức, trí tuệ, lao động thẩm mỹ cho nên mục đích của giáo
dục thể chất trong nhà trường tiểu học là nhằm thực hiện mục tiêu, nhiệm vụ góp
phần đào tạo thế hệ thanh thiếu niên thành những người “Phát triển cao về trí tuệ,
cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức” mục đích
này của giáo dục thể chất vừa mang tính nhân văn, vừa mang tính hiện thực.
Giáo dục thể chất trong nhà trường tiểu học là một bộ phận quan trọng trong toàn
bộ sự nghiệp TDTT nói chung. Nó được tiến hành phù hợp với đặc điểm về giải
phẫu, tâm sinh lý, giới tính của học sinh và các yêu cầu khác. Nó thúc đẩy sự phát
triển hài hòa của cơ thể đang trưởng thành, giữ gìn và hình thành tư thế ngay ngắn,
thân hình cân đối, nâng cao các khả năng, chức năng của bộ phận cơ thể, tăng cường
quá trình trao đổi chất, củng cố và rèn luyện hệ thần kinh vững chắc. Phát triển một
cách hợp lí các phẩm chất thể lực và năng lực của bản thân, nâng cao khả năng làm
việc về trí óc và thể lực.
Trên cơ sở phát triển thể chất toàn diện, tổ chức các hoạt động vui chơi lành
mạnh, nghỉ ngơi tích cực, rèn luyện nâng cao khả năng chịu đựng và sức đề kháng
của cơ thể với các ảnh hưởng không có lợi của ngoại cảnh, phòng chống bệnh tật.
Điền kinh nói chung và môn chạy Tiếp sức (4x25m) nói riêng là môn học chủ yếu
ở trường Tiểu học. Nó là môn học chính với các nội dung phong phú và đa dạng
nhằm bồi dưỡng đạo đức, ý trí dũng cảm, tính kiên trì, giáo dục ý thức kỉ luật, năng
lực thực hành, kĩ thuật động tác, các môn điền kinh như chạy cự li 60m, chạy cự li
30m, ném bóng, bật xa...
Là một giáo viên trực tiếp giảng dạy, hướng dẫn các em rèn luyện thể chất, nâng
cao sức khỏe. Qua thực tế công tác tại trường tiểu học Nga Mỹ tôi luôn băn khoăn,
trăn trở là làm thế nào để giúp các em biết cách rèn luyện để bảo vệ sức khỏe tốt,
góp phần rèn luyện các em trở thành những người có sức khỏe, có tri thức và đạo
đức tốt để bước vào cuộc sống, học tập, lao động và sản xuất.

Thực tế Nga Mỹ là một xã giáp với Thị trấn Nga Sơn nên một số gia đình có điều
kiện kinh tế đã cho con lên Thị Trấn học, ở trường nhà đa phần là con nhà nông
nghiệp cuộc sống khó khăn và một bộ phận nhỏ đi làm công ty may đóng ngay tại
địa bàn xã kinh tế của gia đình có phần khó khăn nên thể trạng của các em thấp bé
so với các trường khác. Mặt khác năm nào cấp tiểu học cũng tham gia thi học sinh
giỏi môn thể dục trong đó có môn chạy tiếp sức 4x25m vì vậy việc chọn lựa những
em học sinh có năng khiếu để tập luyện trong một thời gian dài để có được thành
tích là một việc rất quan trọng. Trong giáo dục rèn luyện thể chất là một vấn đề rèn
1


luyện để nâng cao sức bền, là một trong những vấn đề hết sức quan trọng trong học
tập, cũng như trong lao động sản xuất. Do vậy chúng ta những người làm công tác
dạy học nói chung và dạy môn thể dục nói riêng trong Nhà trường Tiểu học phải
biết giáo dục và hướng dẫn cho các em các bài tập luyện về sức bền tốc độ. Muốn
các em có sức khỏe để học tập cao hơn và lao động sản xuất sau này thì ngay ở
trường Tiểu học các em phải có nền móng thể chất vững chắc thì trong tương lai
mới đạt được kết quả.
Xuất phát từ những vấn đề trên với kiến thức và kinh nghiệm của bản thân được
trau dồi trong công tác giảng dạy tại trường Tiểu học - Nga Mỹ - Nga Sơn bản thân
mong muốn góp phần nâng cao hiệu quả trong giảng dạy và huấn luyện cho học
sinh, tôi mạnh dạn cho đề tài: “Một số phương pháp tập luyện nhằm nâng cao
thành tích môn chạy Tiếp sức 4x25m cho HS lớp 5 Trường Tiểu học Nga Mỹ Nga Sơn - Thanh Hóa”.
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN.
Để có được kết quả tốt trong việc bồi dưỡng học sinh giỏi môn chạy tiếp sức
4x25m của các năm học trước tôi rất trăn trở, làm sao, làm thế nào để có một kết
quả tốt ở các năm học sau. Từ những kinh nghiệm rút ra từ trước tôi đã tập trung
vào nghiên cứu nội dung này.
So sánh hai phương pháp tập luyện, phương pháp tập luyện đối chứng và

phương pháp tập luyện thực nghiệm nhằm nâng cao thành tích môn chạy Tiếp sức
có hiệu quả nhất.
Tiếp tục hoàn thiện quá trình giảng dạy và huấn luyện môn chạy Tiếp Sức và góp
phần nâng cao chất lượng học sinh giỏi môn học này góp phần vào thành tích
chung của nhà trường. Ngay từ đầu năm học tôi đã lên kế hoạch và tổ chức thực
hiện và đã có kết quả như mong muốn.
Từ đó bản thân tôi luôn trăn trở để tìm ra giải pháp nâng cao chất lượng
,thông qua nghiên cứu kĩ bài dạy, dự giờ, trao đổi với các đồng nghiệp và đặc biệt
đi sâu tìm ra phương pháp tập luyện để có được kết quả cao.
1. Thuận lợi:
Giáo dục bậc tiểu học luôn được Đảng và nhà nước quan tâm, nhận thức của
học sinh ngày càng cao và luôn yêu thích môn học. Bên cạnh đó người thầy luôn được
bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, năng lực sư phạm, đủ khả năng để đáp ứng nhu
cầu đòi hỏi và phát triển của xã hội hiện nay.
2. Khó khăn:
- Nga Mỹ là một xã giáp với Thị Trấn nên phần lớn các gia đình có điều kiện
kinh tế khá giả đưa con em lên Thị Trấn học, chiếm 1/3 số học sinh của toàn
trường, số học sinh còn lại đa phần là con nhà nông nên thể trạng và sức khỏe của
các em rất hạn chế.
2


- Trình độ học sinh không đồng đều, điều kiện về chế độ dinh dưỡng chưa
đáp ứng nhu cầu dẫn đến nhiều em còn thấp còi, hoặc sức khỏe không đảm bảo….
Cở sở vật chất chưa đáp ứng đủ, trang thiết bị còn thiếu thốn, sân bãi tập
luyện chưa đạt yêu cầu. Xuất phát từ thuận lợi và khó khăn nói chung cũng là
những gợi ý giúp tôi định hướng đưa ra “Một số phương pháp kích thích gây hứng
thú khi tập luyện thể dục thể thao.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU.
Đối với bậc tiểu học năm nào cũng tổ chức thi học sinh giỏi môn Thể dục cấp

huyện, dựa trên thực tế của nhà trường tôi luôn trăn trở làm sao, làm thế nào để
luyện tập cho học sinh có được kết quả cao.
Kết quả thi học sinh giỏi năm học 2013 - 2014.
Lớp
5A
5A
5B
5B

Họ và tên
Mai Ngọc Hiến
Mai Văn Hoàng
Hoàng Quốc Phương
Mai Quang Huy

Môn
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m

Thành tích
KK huyện
KK huyện
KK huyện
KK huyện

Để nghiên cứu nội dung kinh nghiệm này được tốt tôi đã tiến hành sử dụng một
số phương pháp sau:
Nhận xét tình hình giảng dạy môn chạy Tiếp sức trong Nhà trường Trường

Tiểu học Nga Mỹ - Nga Sơn - Thanh Hóa. Nghiên cứu các tài liệu có liên quan bao
gồm: Sách lí luận và phương pháp giáo dục thể chất học thuyết huấn luyện, sách
điền kinh và một số bản tin về vấn đề chuyên môn.
Để tiến hành thực hiện nội dung sáng kiến này tôi đã quan sát về hình dáng, sự
phát triển thể lực của học sinh cùng khối 5 (lớp 5A và lớp 5B ) sơ tuyển những học
sinh có năng khiếu về môn chạy, đầu tiên tôi đã chọn ra những học sinh chạy nhanh
hơn so với các bạn khác và trong quá trình huấn luyện tôi dựa vào kết quả kiểm tra
để loại dần và chọn những em có thành tích tốt để tiếp tục rèn luyện.
Kiểm tra chất lượng của 2 nhóm học sinh ở hai lớp 5A và 5B thu được kết quả
như sau:
Lớp
5A
5B

Số HS
8
8

Đạt
3
3

Chưa đạt
5
5

Thành tích
20s25
20s25

Từ kết quả trên, tôi đã sử dụng Một số phương pháp tập luyện nhằm nâng cao
thành tích môn chạy Tiếp sức 4x25m cho HS lớp 5 cho 2 nhóm thực nghiệm.
+ 08 em học sinh lớp 5A nhóm đối chứng tập các bài tập trò chơi thể lực.
+ 08 em học sinh lớp lớp 5B nhóm thực nghiệm tập theo các bài tập chuyên môn
3


tôi đã lựa chọn.
III. GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN
Chạy là một hoạt động có chu kỳ. Các bước chạy được lặp đi, lặp lại nhiều lần.
Kĩ thuật chạy Tiếp sức 4 x25m: Trong đó giai đoạn chạy giữa quãng là quan trọng
nhất. Nó quyết định đến thành tích thi đấu. Vậy muốn có thành tích tốt, ngoài kĩ
thuật còn phải tập luyện thể lực chuyên môn, nếu làm tốt việc rèn luyện thể lực thì
sẽ có thành tích cao trong các nội dung của môn chạy tiếp sức. Nhìn lại ở trường
Tiểu học Nga Mỹ - Nga Sơn trong những năm qua, do chương trình của bộ giáo
dục quy định, các kĩ thuật của môn điền kinh nói chung và môn chạy Tiếp sức nói
riêng là môn chính trong công tác giáo dục thể chất của Nhà trường và là một trong
những nội dung thi học sinh giỏi các cấp và Hội khỏe phù đổng. Muốn có thành
tích cao trong các nội dung thể dục cần có thể lực tốt, thành tích của mỗi học sinh
đều dựa vào năng khiếu, khả năng tố chất thể lực và ý chí tập luyện. Quá trình
giảng dạy và bồi dưỡng đội tuyển cho thấy: Trong các nội dung như: Trò chơi vận
động, các bài tập phát triển thể lực, đặc biệt là nội dung bóng đá đều sử dụng động
tác chạy, nhảy...Chương trình thể dục Tiểu học thì các bài tập dưới dạng trò chơi
chiếm đa số. Do đó, việc tập luyện cho các em một số tố chất thể lực như sức
nhanh, sức mạnh, sức bền và tính khéo léo để các em thực hiện trò chơi một cách
có hiệu quả là điều rất cần thiết.
Qua thực tế giảng dạy tôi thấy rằng phần lớn học sinh đều biết động tác đi
thường, chạy, nhảy, ném … theo phản xạ tự nhiên, và tập các bài tập thể dục tay
không. Tuy nhiên cần hướng dẫn cho học sinh thực hiện bài tập như thế nào? để có
thành tích tốt mới là vấn đề cần thiết. Và làm cho học sinh hiểu “Tại sao phải tập

luyện thường xuyên liên tục?”, “Thời gian và cường độ tập luyện, cách dùng
sức như thế nào là hợp lý? ”.
1. Bài tập bổ trợ.
Yếu tố quan trọng trong môn chạy Tiếp sức là vấn đề phát triển sức bền của học
sinh trong điều kiện chạy tốc độ cao. Sức bền là khả năng cơ thể chống lại mệt
mỏi trong hoạt động nào đó. Sức bền là năng lực duy trì hoạt động với một cường
độ cho trước hay còn gọi sức bền là năng lực khắc phục mệt mỏi.
- Những tiền đề quan trọng của năng lực sức bền là:
+ Năng lực làm việc của hệ thống tim mạch.
+ Quá trình trao đổi chất (có đủ oxy và thiếu oxy)
+ Các phẩm chất như tâm lý ý chí.
- Căn cứ vào yêu cầu của sức bền trong hoạt động thể lực nói chung và trong thi
đấu TDTT nói riêng ta có thể phân chia sức bền ra 2 loại:
+ Sức bền cơ sở (sức bền chung) là năng lực chống lại mệt mỏi trong các hoạt động
kéo dài với tốc độ vận động nằm trong giới hạn trao đổi năng lượng có đủ oxy tham gia.
Mục đích huấn luyện sức bền cơ sở là nâng cao khả năng hấp thu oxy và năng lực
trao đổi năng lượng có đủ oxy tham gia, phát triển các phẩm chất tâm lý ý chi.
4


+ Sức bền chuyên môn: Là năng lực chống lại sự mệt mỏi trong các hoạt động
cụ thể (trong các môn TDTT).
* Phương tiện huấn luyện sức bền:
+ Để phát triển sức bền chung ta sử dụng các bài tập phát triển chung mà cụ thể
là sử dụng phong phú các bài tập thể chất nói chung (các môn TDTT khác nhau)
+ Để phát triển sức bền chuyên môn ta sử dụng các bài tập thi đấu có cường độ
vận động và điều kiện gần giống như thi đấu.
* Phương pháp tập luyện:
- Phương pháp tập luyện kéo dài là phương pháp tập luyện mà lượng vân động
kéo dài không có quãng nghĩ, phương pháp này có thể được thực hiện ở 2 dạng sau.

Tập luyện liên tục: Duy trì tốc độ vận động trong một thời gian dài, cường độ vận
động được dễ dàng xá định mạch đập giao động trong khoảng 140-170 lần/phút.
Tập luyện thay đổi: Thay đổi tốc độ vận động một cách có kế hoạch nhằm tạo sự
căng thẳng cho cơ quan cung cấp năng lượng tạo nên quãng thời gian thiếu oxy
trong quá trình vận động (VD: Chạy biến tốc).
- Phương pháp giãn cách là phương pháp tập luyện mà trong đó có sự luân phiên
một cách hệ thống giữa giai đoạn vận động ngắn hay trung bình, dài với các quãng
nghĩ ngắn (quãng nghĩ căng thẳng) không dẫn tới sự hồi phục đầy đủ kết hợp với
quãng nghĩ vượt mức để hồi phục vượt mức.
Căn cứ vào đặc thù của từng loại hoạt động, người ta phân biệt một số dạng mệt
mỏi: mệt mỏi trí óc, mệt mỏi cảm giác, mệt mỏi cảm xúc, mệt mỏi thể lực. Mặc dù
vậy, trong bất kì mọi hoạt động nào cũng xuất hiện các thành phần khác nhau của
các dạng mệt mỏi thể lực của dạng cơ bắp gây nên, chiếm vị trí chủ yếu. Do đó
trong khi giáo dục sức bền cho học sinh, cần phải thường xuyên giải quyết các
nhiệm vụ, phát triển toàn diện các đặc điểm chức năng của cơ thể, là cái xác định
sức bền chung và các loại sức bền chuyên môn.
Không thể giải quyết nhiệm vụ trên nếu thiếu một hoạt động với khối lượng
tương đối nặng và đơn điệu mà trong quá trình đó nhất thiết tiếp tục tập luyện mặc
dù hiện tượng mệt mỏi xuất hiện. Do đó người tập phải có ý trí cao, giáo dục sức
bền phải kết hợp với tinh thần cần cù, tinh thần chịu đựng lượng vận động lớn và
các cảm giác mệt mỏi xuất hiện rất nặng nề.
Sức bền chỉ phát triển trong những trường hợp mà trong quá trình tập luyện
người học phải thắng được mệt mỏi ở mức độ nhất định, lú này cơ thể của người
tập thích ứng với những biến đổi chức năng mà biểu hiện bên ngoài nó là sức bền
được nâng lên mức độ và hướng biến đổi thích nghi phù hợp với mức độ và đặc
điểm của những phản ứng do lượng vận động gây lên.
Khi giáo dục sức bền nhờ những bài tập có chu kỳ và một số bài tập khác lượng
vận động tương đối đầy đủ. Nghiên cứu những bài tập môn chạy Tiếp sức chủ yếu
phát triển sức bền tốc độ. Sức bền giúp cho con người tập môn điền kinh có khả
năng hoạt động trong thời gian dài chống lại mệt mỏi. Với người học TDTT làm

5


công tác sức khỏe, sức bền không những cần thiết làm cho việc học tập để thi đấu
mà còn cần cho huấn luyện.
Sức bền phụ thuộc vào mức độ phát triển của hệ thống cơ thể, đặc biệt là hệ
thống thần kinh, tim mạch, hô hấp với hệ cơ, xương và hình thành kỹ thuật với
động tác và biết cách tiết kiệm năng lượng trong khi thực hiện động tác.
Sức bền gồm sức bền chung và sức bền chuyên môn:
 Sức bền chung là hoạt động trong một thời gian kéo dài với cường độ trung
bình, thu hút toàn bộ hệ cơ tham gia hoạt động còn đối với học sinh học môn thể
dục còn là một thành phần phát triển thể lực toàn diện, là kết quả của sự biến đổi
thực sự, trước tiên ở hệ thống thần kinh trung ương cũng như hệ thống tim mạch,
hô hấp.
• Sức bền chuyên môn là sức bền đối với một hoạt động nhất định được chọn lọc
tượng chuyên môn rõ ràng. Vận dộng viên chạy cự li ngắn không thể chạy dai như
những vận động viên chạy Maratong được. Còn vận động viên chạy Maratong
không thể chạy tốc độ lớn như chạy 60m được.
Sức bền chuyên môn được xác định bởi trình độ chuẩn bị chuyên môn của các
cơ quan trong cơ thể vận động viên với khả năng hoạt động tâm sinh lí ở trình độ
cao, phù hợp với đặc điểm môn lựa chọn.
Sức bền chuyên môn cũng phụ thuộc vào sự hoàn chỉnh kĩ thuật sao cho thực
hiện động tác không bị căng thẳng, thừa và tiết kiệm năng lượng. Đặc biệt đối với
vận động viên chạy, nhìn toàn bộ cự li trong từng môn sức bền chuyên môn như
nhau mà có đặc điểm riêng.
Trong phương pháp phát triển, sức bền chung được tích lũy dần dần bằng tất cả các
bài tập thể lực. Đương nhiên trong huấn luyện chuyên môn của từng môn cũng giúp
cho việc tăng sức bền chung. Song phương pháp tốt nhất để phát triển sức bền chung
là các bài tập chạy đường dài với cự li không lớn, đặc biệt là chạy việt dã, đi bộ.
Sức bền chung được tăng lên không những do quá trình tác dụng của cơ thể sau

khi tập luyện mà ngay cả trong khi tập luyện.
Qua quá trình giảng dạy môn chạy Tiếp sức (4 x25m) cho lứa tuổi học sinh tiểu
học tôi nhận thấy rằng: Thường ở những học sinh thấp có tần số động tác, bước
chạy lớn hơn ở em có tầm vóc cao, song những em có tầm vóc cao lại có độ dài
bước chạy lớn hơn.
Tố chất thể lực giữ địa vị hàng đầu của vận động viên chạy cử ly ngắn là sức
nhanh, khả năng thực hiện nhanh động tác khi sản sinh công suất lớn là cơ sở của
thành tích trong chạy cử ly ngắn, khi chạy, mọi cơ bắp đều hoạt động tích cực. Để
phát triển sức nhanh và nắm vững kỹ thuật chạy cự li ngắn, giáo viên cần dùng
những bài tập chuyên môn thực hiện tại chỗ và di động, ở mức độ khác nhau mô
phỏng động tác chạy và những bài tập chạy. Thực hiện những bài tập này với nhịp
điệu nhanh cực hạn, song cần thả lỏng thoải mái. Phát triển sức nhanh không những

6


bằng cách tăng sức mạnh nhanh, mà còn bằng cách hoàn thiện quá trình hoạt động
của thần kinh trung ương tăng sự nhịp điệu động tác và hoàn thiện kỹ thuật. Do vậy
trong thời gian gần nếu học sinh chưa nắm được kỹ thuật của các bài tập phát
triển sức nhanh thì chưa nên quá chú trọng đến tốc độ thực hiện động tác.
Ngoài ra để gây hứng thú cho học sinh trong giờ học cần sử dụng các trò chơi như:
¤ Hoàng Anh, Hoàng Yến.
¤ Nhóm ba nhóm bảy.
¤ Người thừa thứ ba.
¤ Bóng chuyền sáu
¤ Lò cò chạy tiếp sức.
Có thể phân thời gian và cường độ tập lưyện trong thời gian bồi dưỡng chuẩn bị
thi đấu như sau:
a. Tăng cường chuẩn bị thể lực chung cho học sinh
* Nâng cao kĩ thuật chạy ngắn: Xuất phát, chạy lao, chạy giữa quãng, về đích,

chạy tiếp sức, chạy biến tốc, chạy bền.
* Học sinh cần nắm vững kỹ thuật đơn giản của các môn điền kinh và các bài
tập thể lực: Bật xa, bật cao, chạy tăng tốc độ.
* Tăng tố chất sức mạnh nhanh: Sức nhanh động tác sát với yêu cầu của chạy cự
ly ngắn và sức mạnh cơ bắp.
b. Phát triển sức bền chuyên môn.
* Tăng cường chuẩn bị ý chí và giáo dục đạo đức phẩm chất.
* Tích luỹ chiến thuật và kinh nghiệm thi đấu .
Việc hoàn thiện kỹ thuật chạy tiến hành liên tục thường xuyên, với mục đích tích
luỹ những bài tập chạy tăng tốc độ chạy các cự ly với cường độ dưới dạng cực hạn.
Để phát triển sức nhanh, trong các buổi tập giáo viên cần cho học sinh thực hiện
các bài tập khác nhau (đánh lăng, bật , ném đẩy...) với tốc độ động tác lớn nhất, đặc
biệt nên tập các bài tập nhanh mà cơ bắp hoạt động tích cực. Mỗi bài tập thực hiện
trong 10 - 15 giây, lặp lại một số lần, nghỉ ở giữa 2- 3 phút.
Trong quá trình dạy giáo viên có thể cho học sinh thực hiện bài tập chạy dưới dạng
trò chơi (Chạy tiếp sức, lò cò tiếp sức …). Sử dụng một số bài tập phát triển sức
nhanh tại chỗ phổ biến như sau:
- Chạy nâng cao đùi.
- Chạy nâng cao đùi vịn vào rào.
- Đứng trên một chân, nâng chân kia như động tác trong chạy.
Ngoài ra cần cho học sinh thực hiện các bài tập di động khác như: Chạy đạp sau,
bước chân đổi nhau không lớn nhưng nhanh cực hạn và thoải mái, đùi ép xuống
dưới ra sau.
- Chạy nâng cao đùi sao cho bàn chân đặt gần với điểm chiếu trọng tâm thân thể
trên đường chạy.
- Chạy bước nhỏ đạp ra căng hết bàn chân, khi đạp xuống đất thẳng chân.
7


- Chạy tốc độ cao 10-15m với tần số bước lớn nhất, chạy tốc độ cao 10-15m với

số bước ít nhất.
* Chạy tốc độ đạt tới tốc độ tối đa sau đó chuyển sang chạy thả lỏng (ít sức nhất)
nhưng không giảm tốc độ đó đạt được.
* Chạy xuống dốc (150m – 250m) rồi vào đường nằm ngang.
Khi giảng dạy kỹ thuật chạy giáo viên không nên gò ép học sinh, ngay từ đầu
phải chạy vào khuôn khổ kỹ thuật, mà nên chú trọng động tác tự nhiên, thoải mái.
Mặt khác không nên yêu cầu các em chạy nhanh quá nhiều, khi mà động tác kỹ
thuật của học sinh bị gò bó, dật cục , so vai, rụt cổ lao thanh về phía trước hoặc
ngửa về phía sau.
Trong quá trình giảng dạy môn chạy ngắn, các bài tập chạy giáo viên nên cho
học sinh thực hiện trên thảm cỏ mềm, hoặc trên đường bằng phẳng. Sau mổi lần
thực hiện bài tập giáo viên phải chỉ từng chỗ sai và động tác đúng cho từng em,
trên cơ sở đó học sinh nắm chắc kỹ thuật hơn.
Nhìn chung quá trình giảng dạy người giáo viên phải phát huy hết mặt mạnh của
học sinh để tận dụng được năng khiếu của từng em. Riêng môn chạy ngắn cần chọn
học sinh có thể lực, tầm vóc, độ dài bước chạy, sức nhanh, tần số bước chạy sau đó
mới đưa vào tập luyện.
2. Tiêu chuẩn, điều kiện và biện pháp tập luyện
Để tập luyện một học sinh chạy nhanh có thành tích tốt, điều đầu tiên người giáo
viên phải làm đó là:
+ Tuyển chọn học sinh có năng khiếu
+ Lên kế hoạch tập luyện
+ Sắp xếp thời gian tập, chuẩn bị thi đấu
+ Điều kiện sân bãi và dụng cụ tập luyện đầy đủ.
+ Giáo viên lên kế hoạch tập luyện theo từng thời kì (Thời gian chuẩn bị, thời kì
chuẩn bị thi đấu).
Kế hoạch tập luyện hàng tuần của thời kì chuẩn bị:
* Ngày thứ nhất: Phát triển sức bền chung, sức bền chuyên môn, sức mạnh nhanh
- Chạy chậm 400m trên địa hình tự nhiên.
- Chơi bóng ném (bóng chuyền sáu)

10 phút
- Bài tập bổ trợ chuyên môn (chạy bước nhỏ, nâng cao đùi) 2x 15m
- Chạy tăng tốc độ.
2 x 15m
- Chạy lặp lại
2 x 60m
- Bài tập bật nhảy (thỏ nhảy)
10 phút
* Ngày thứ hai: Phát triển sức nhanh, mạnh nhanh
- Chạy chậm trên địa hình tự nhiên
600m
- Các bài tập phát triển sức mềm dẻo
10 phút
- Chạy tăng tốc độ
2L x 20m
- Chạy xuất phát thấp chạy lao
10m x 2L
8


- Các bài tập với bóng
10 phút
- Chạy chậm thả lỏng, kết thúc
400m
* Ngày thứ ba: Phát triển sức mạnh (chung) nhanh, sức bền chung
- Chạy chậm trên địa hình tự nhiên
10 phút
- Một chân đứng lên cao, bật lên trên
15 lần
- Xuất phát bật ra

10 lần
- Chạy đạp sau tại chỗ
10 giây
- Đánh tay trước sau tại chỗ
2L x 20 giây
- Chơi bóng
10 phút
- Thả lỏng
* Ngày thứ tư: Nghỉ
* Ngày thứ năm: Phát triển sức nhanh và sức mạnh nhanh.
+ Chạy chậm
400m
+ Bài thể dục phát triển chung
2L x 8 nhịp
+ Chạy tăng tốc độ
3L x 15m
+ Xuất phát thấp chạy lao
30L x10m
+ Chạy biến tốc
3L x 30m
+ Thả lỏng, kết thúc
* Ngày thứ sáu: Phát triển sức bền và sức bền chuyên môn.
+ Chạy chậm trên địa hình tự nhiên
500m
+ Bài tập bổ trợ chạy ngắn
10 phút
+ Chạy tăng tốc độ
3Lx 30m
+ Chơi búng
10phút

+ Chạy chậm trên địa hình tự nhiên
800m.
* Ngày thứ bảy: Nghỉ
Kế hoạch tập luyện thời kì chuẩn bị thi đấu và thi đấu:
* Ngày thứ nhất: Hoàn thiện sức bền chuyên môn và sức nhanh.
- Chơi bóng ném
10 phút
- Chạy tăng tốc độ
3L x 10m
- Xuất phát thấp chạy lao
6L x 5m
- Các trò chơi chạy tiếp sức
10 phút
- Thả lỏng, kết thúc
* Ngày thứ hai: Hoàn thiện sức nhanh.
- Chạy chậm
400m
- Bài tập phát triển sức mềm dẻo
10 phút
- Bật 3 bước
5 lần x 3 tổ
- Xuất phát thấp chạy nhanh
3L x 20m
- Chạy lặp lại
2L x 60m
* Ngày thứ ba: Trò chơi vận động phát triển sức nhanh
- Trò chơi: Chuyền bóng tiếp sức, chạy nhanh tiếp sức
9

- Chuyền nhanh nhảy nhanh
* Ngày thứ tư: Nghỉ
* Ngày thứ năm: Hoàn thiện sức bền chuyên môn và sức nhanh.
- Chơi bóng chuyền sáu
10 phút
- Chạy tăng tốc độ
3L x 40m
- Chạy lặp lại
4L x 40m
- Bài tập bổ trợ chuyên môn chạy
10 phút
- Chạy thả lỏng.
* Ngày thứ sáu: Hoàn thiện kế hoạch
- Kiểm tra chạy nhanh
60 mét có bấm giờ
- Chạy chậm trên địa hình tự nhiên
400m
- Bài tập phát triển sức mềm dẻo
10 phút
- Chạy tăng tốc độ
3L x 30m
- Xuất phát thấp chạy 3/4 sức và với tốc độ tối đa 3L x 30m
- Chạy thả lỏng
* Ngày thứ bảy: Nghỉ
3. Phát triển kỹ chiến thuật:
Sau khi huấn luyện sức bên thể lực tôi tiến hành phát triển kỹ thuật chạy tiếp
sức trao tín gậy (4x25m).
+ Tại chỗ mô phỏng cách trao tín gậy.
Cho các em học sinh đứng gần nhau em nọ cách em kia 1 quãng 70-80cm. Tập
đánh tay và trao tín gậy, từ chậm đến nhanh kết hợp với tiếng hô “hập”.

+ Di chuyển và thực hiện kỹ thuật trao tín gậy.
Khi các em thành thạo động tác thì tiến hành cho các em tập di chuyển khoảng
cách em nọ đến em kia 4-5m tiến hành tập luyện kỹ thuật chạy chậm và trao tín gậy
kết hợp với tiếng hô của người trao gậy “hập”.
+ Di chuyển 4x25m trao tín gậy.
Cho các em vào vị trí quy định phía trước em thứ 2,3,4 có trước vạch quy định
5m và sau 5m (khu vực trao gậy). Khi em số 1 xuất phát phát huy hết tốc độ chạy
đến gần em thứ 2 cách em thứ 2 tại vạch 5m trước thì em thứ 2 bắt đầu di chuyển
nhanh dần quay nhìn về hướng chạy, khi nghe tiếng “hập” của bạn số 1 thì nhanh
chóng bắt gậy và chuyển tư thế thân người quay về hướng chạy để tiếp tục trao gậy
cho bạn tiếp theo, cần chú ý vị trí nhận gậy phải ở sau vạch giới hạn 5m trên. Cứ
thực hiện như thế đến bạn cuối cùng, bạn cuối cùng sẽ cố gắng hết sức để về đích.
+ Cũng cố kỹ thuật tiếp sức 4x25m hàng ngày sẽ có kết quả cao.
Ngoài những buổi tập có kế hoạch trên lớp, giáo viên có thể hướng dẫn học sinh
tập luyện các bài tập thể dục ở nhà vào buổi sáng. Hàng tháng có kiểm tra định kì
để theo dõi thành tích và thể lực của từng em. Tập cho học sinh có thói quen mạnh
dạn, tâm lí thi đấu và chiến thuật thi đấu trong thể thao.
IV. KIỂM NGHIỆM:
10


Tôi đã sử dụng cách này để kiểm tra, đánh giá hiệu quả trong quá trình thực
nghiệm các bài tập. Sau khi đã lựa chọn và xác định được các bài tập tôi đã tiến
hành phân nhóm thực nghiệm.
+ 8 em học sinh lớp 5A nhóm đối chứng tập các bài tập trò chơi thể lực.
+ 8 em học sinh lớp lớp 5B nhóm thực nghiệm tập theo các bài tập chuyên môn tôi
đã lựa chọn.
Lớp
5A
5B

Số HS
8
8

Đạt
2
6

Chưa đạt
6
2

Thành tích
19s45
15s54

Như vậy qua bài tập nhóm học sinh lớp 5A nhóm tập đối chứng chưa đạt được
chỉ tiêu đề ra. Còn nhóm học sinh lớp 5B nhóm thực nghiệm theo các bài tập
chuyên môn tôi đã lựa chọn kết quả cho thấy rất tốt và tôi đã mạnh dạn áp dụng vào
việc cho các em tham gia thi cụm và đạt được Nhất cụm ở nội dung 4x25m và đã
tham gia thi cấp huyện.
Thành tích năm học 2014 - 2015 đạt giải Nhất cấp huyện môn 4x25m và được
chọn 2 em học sinh tham gia thi cấp Tỉnh, đạt 2 giải khuyến khích cấp tỉnh.
• Kết quả thành tích thi học sinh giỏi năm học 2014 - 2015:
Lớp
5B
5A
5B
5B

Họ và tên
Mai Quang Huy
Mai Văn Hoàng
Nguyễn Minh Nhật
Trần Công Minh

Môn
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m
Tiếp sức 4x25m

Thành tích
Giải nhất huyện
Giải nhất huyện
Giải nhất huyện
Giải nhất huyện

Thành tích
KK Tỉnh
KK Tỉnh

C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
Sau thời gian tham khảo, nghiên cứu, phân tích tài liệu và căn cứ vào kết quả
tính bằng phương pháp toán học thống kê, cùng với sự gợi ý của các thầy cô giáo,
tôi đã rút ra kết luận:
- Trong quá trình giảng dạy và huấn luyện điền kinh nói chung và môn chạy tiếp
sức (4 x25m) nói riêng, việc đặt ra một số phương pháp tập luyện phù hợp với khối
lượng trường Tiểu học Nga Mỹ là rất cần thiết. Có như vậy mới nâng cao được chất

lượng giảng dạy và huấn luyện đạt kết quả cao.
- Cụ thể tôi đã sử dụng hai phương pháp quan sát sư phạm: phương pháp thực
nghiệm và phương pháp đối chứng. Từ đó đã rút ra kết luận là phương pháp thực
nghiệm ưu việt hơn. Các bài tập đó là.
- Các bài tập phát triển chung về chuyên môn.
+ Bước nhỏ
+ Nâng cao đùi
+ Chạy đạp sau
11


+ Vịn cây hoặc tường chạy đạp sau liên tục
- Chạy lên dốc, xuống dốc trong đó kéo dài khi chạy với vận tốc chậm kết hợp
thở sâu và nhanh dần theo bước chạy
- Chạy lặp lại cự ly 30 - 60m nhiều lần khác nhau
- Tập các động tác mềm dẻo, khéo léo
- Tập phản xạ thi đấu
Từ đó tôi khẳng định những biện pháp giảng dạy môn chạy Tiếp sức (4 x25m)
như đã nêu ở trên là hợp lí, mang lại hiệu quả tốt là đã đạt thành tích huyện và giải
KK cấp tỉnh, Năm học 2014 - 2015 vừa qua.
Để có điều kiện phát triển sức khỏe tốt và thành tích thể thao ngày một nâng cao,
các ngành, các cấp, các địa phương, các trường học cần quan tâm nhiều hơn nữa đối
với các em và cơ sở vật chất và phương tiện tập luyện. Chúng tôi mong rằng những
người làm công tác TDTT luôn luôn nghiên cứu và đưa ra những bài học có tính khoa
học và phù hợp đem lại hiệu quả ngày một tốt hơn trong công cuộc giáo dục thể chất
cho thế hệ trẻ.
Cần quan tâm nhiều hơn nữa vào công tác giáo dục thể chất cho học sinh như:
Tăng cường giao lưu thể thao với các trường bạn, tham gia thi học sinh giỏi cấp
Tiểu học do cụm và cấp trên tổ chức …
Đối với các gia đình, các bậc phụ huynh cũng nên cần chú ý đến chế độ ăn uống

của các em, để đảm bảo chất dinh dưỡng cho các em đầy đủ chất học tập và tập
luyện nâng cao sức khỏe.
Trên đây là những phương pháp tôi đã đúc rút trong quá trình công tác và tìm
hiểu với mong muốn nâng cao hiệu quả và chất lượng giảng dạy môn chạy tiếp sức
4x25m nói riêng và đối với môn giáo dục thể chất tiểu học nói chung. Song mới chỉ
là bước đầu tiên nên không trách khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong các bạn đồng
nghiệp và ban chuyên môn đóng góp ý kiến cho hoàn chỉnh và để bản thân tôi được
củng cố hơn về chuyên môn của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Nga Mỹ, ngày 10 tháng 4 năm 2015
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình
viết, không sao chép nội dung của người
khác.
Người viết:

Mai Phạm Khương
12