Đất nước- Nguyễn Khoa Điềm

Ñ aát nöôùc
(Nguyeãn Khoa Ñieàm )

Nhà thơ trả lời câu hỏi “Tại sao nói Đất nước
này là Đất nước của Nhân dân?” bằng
những phép quy nạp sâu sắc:
1. Nhìn vào chiều rộng không gian
2. Nhìn vào chiều dày lịch sử Dân tộc
3. Nhìn vào chiều sâu văn hoá
4. Khái quá tư tưởng “Đất nước của Nhân
dân”

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút , non Nghiên
Con cóc , con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc , Ông Trang , Bà Đen , Bà Điểm
1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
● Liệt kê : “núi Vọng Phu “ , hòn Trống Mái” , “đất tổ Hùng Vương” ,…
⇒ Cái nhìn theo chiều sâu của dân tộc , không chỉ thấy cái
đẹp của thiên nhiên mà còn là cái hồn của nó , nét đẹp
những người đã làm nên sông núi đó

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương

Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút , non Nghiên
Con cóc , con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc , Ông Trang , Bà Đen , Bà Điểm
1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
● Những thắng cảnh thấm đẫm vẻ đẹp tâm hồn nhân dân :
+ Nghĩa tình thủy chung
+ lòng yêu nước nồng nàn
+ nét đẹp “uống nước nhớ nguồn”
+ hiếu học
+ trí tưởng tượng bay bổng
+ vật tầm thường quen thuộc
⇒
Gợi điển tích và niềm tự hào
⇒
Yêu nước sâu sắc .

Những người vợ nhớ chồng còn góp cho Đất Nước những núi Vọng Phu
Cặp vợ chồng yêu nhau góp nên hòn Trống Mái
Gót ngựa của Thánh Gióng đi qua còn trăm ao đầm để lại
Chín mươi chín con voi góp mình dựng đất Tổ Hùng Vương
Những con rồng nằm im góp dòng sông xanh thẳm
Người học trò nghèo góp cho Đất Nước mình núi Bút , non Nghiên
Con cóc , con gà quê hương cùng góp cho Hạ Long thành thắng cảnh
Những người dân nào đã góp tên Ông Đốc , Ông Trang , Bà Đen , Bà Điểm
1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
● Điệp từ “góp”
⇒ Ghi nhận và tri ân sâu sắc của nhà thơ dành
cho những con người bình dị và đơn giản nhất
⇒

Trân trọng những đóng góp nhỏ
bé thầm lặng của ND

1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
Tác giả đã đi đến một quy nạp hết sức sâu sắc :
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình , một ao ước , một lối sống ông cha
Ôi đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta …
● Từ ngữ giản dị : “ ruộng đồng”, “gò bãi” + từ phím chỉ “ở đâu
, trên khắp, đi đâu”
⇒ Những nơi bình thường nhất ,nhỏ bé nhất cũng làm nên
dáng hình đất nước .
● Từ ngữ chọn lọc “dáng hình , ao ước, lối sống ông cha”
⇒ Đất nước in dấu ấn bàn tay lao động
⇒
Khái quát chiều rộng không
gian , chiều sâu lịch sử từ những
ước mơ và cố gắng , dù lớn nhất
và dù nhỏ nhất .

1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
Và ở đâu trên khắp ruộng đồng gò bãi
Chẳng mang một dáng hình , một ao ước , một lối sống ông cha
Ôi đất nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hóa núi sông ta …
● Liệt kê + thán từ “ôi”
⇒ Tạo trường cảm súc , ngẫm nghĩ sâu sắc
● Số từ “bốn ngàn năm” là niềm tự hào về bề dày lịch sử
⇒ Sự trân trọng những đóng góp không mệt mỏi của nhân dân

● Động từ “hóa” rất đặc sắc
⇒
Khẳng định chính nhân dân đã thổi hồn
vào sông núi đất đai , nhân dân soi bóng
và hiện diện bất cứ nơi nào trên bản đồ Tổ
quốc .

1. Nhìn vào chiều rộng của không gian :
● Liệt kê : “núi Vọng Phu “ , hòn Trống Mái” , “đất tổ Hùng Vương” ,…
● Những thắng cảnh thắm đẫm vẻ đẹp tâm hồn nhân dân
● Điệp từ “góp”
● Tác giả đã đi đến một quy nạp hết sức sâu sắc
⇒ Những câu thơ rất dài nhiều âm tiết , ngôn ngữ giản dị của ca
dao tục ngữ , đời sống dân gian tạo nhận thức về dòng chảy
thiêng liêng ánh sáng văn hóa Việt qua các thời đại
⇒
Cái nhìn sâu sắc và mở rộng : nhân
dân là phần quan trọng nhất , không
thế thiếu để tạo nên “dáng hình đất
nước” .

Em ơi em
Hãy nhìn rất xa
Vào bốn nghìn năm Đất Nước
Năm tháng nào cũng người người lớp lớp
Con gái, con trai bằng tuổi chúng ta
Cần cù làm lụng
Khi có giặc người con trai ra trận
Người con gái trở về nuôi cái cùng con
Ngày giặc đến nhà thì đàn bà cũng đánh

Nhiều người đã trở thành anh hùng
Nhiều anh hùng cả anh và em đều nhớ
Nhưng em biết không
Có biết bao người con gái, con trai
Trong bốn nghìn lớp người giống ta lứa tuổi
Họ đã sống và chết
Giản dị và bình tâm
Không ai nhớ mặt đặt tên
Nhưng họ đã làm ra Đất Nước
2. Nhìn vào bề dày lịch sử của dân tộc :