Tiet 37&38:Doc van Dat nuoc (Nguyen Khoa Diem)

TiÕt 37 &38 : §äc v¨n
®Êt n­íc
(TrÝch : MÆt ®­êng kh¸t väng)

NguyÔn Khoa §iÒm
Gi¸o viªn : NguyÔn §×nh Tu©n Líp d¹y : 12A4

I.Đọc - tìm hiểu chung
1.Tác giả:
?
- Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 tại
- Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 tại
Phong Hoà- Phong Điền- Thừa Thiên
Phong Hoà- Phong Điền- Thừa Thiên
Huế.
Huế.


- Xuất thân trong một gia đình trí thức có
- Xuất thân trong một gia đình trí thức có
truyền thống yêu nước ( cha ông là Hải
truyền thống yêu nước ( cha ông là Hải
Triều - Nguyễn Khoa Văn)
Triều - Nguyễn Khoa Văn)


- 1955 ông ra Bắc học. Năm 1964 tốt
- 1955 ông ra Bắc học. Năm 1964 tốt
nghiệp Đại học sư phạm Hà Nội, ông về
nghiệp Đại học sư phạm Hà Nội, ông về

Nam hoạt động trong phong trào học sinh
Nam hoạt động trong phong trào học sinh
sinh viên Huế.
sinh viên Huế.
Trình bày những hiểu biết của mình về
nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm?

- Ông là tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam khoá V, Bộ trưởng
- Ông là tổng thư ký hội nhà văn Việt Nam khoá V, Bộ trưởng
Bộ Văn hoá- Thông tin, là uỷ viên Bộ chính trị Đảng cộng sản
Bộ Văn hoá- Thông tin, là uỷ viên Bộ chính trị Đảng cộng sản
Việt Nam, Bí thư trung ương Đảng, Trưởng ban tư tưởng - Văn
Việt Nam, Bí thư trung ương Đảng, Trưởng ban tư tưởng - Văn
hoá trung ương.
hoá trung ương.


- Hiện nay đã về hưu ở Huế, tiếp tục làm thơ.
- Hiện nay đã về hưu ở Huế, tiếp tục làm thơ.
- Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của
- Nguyễn Khoa Điềm là một trong những nhà thơ tiêu biểu của
thế hệ những nhà thơ trẻ những năm chống Mỹ. Thơ Nguyễn
thế hệ những nhà thơ trẻ những năm chống Mỹ. Thơ Nguyễn
Khoa Điềm giàu chất suy tư và dồn nén cảm xúc.
Khoa Điềm giàu chất suy tư và dồn nén cảm xúc.


- Tác phẩm chính:
- Tác phẩm chính:
Đất ngoại ô- thơ

Đất ngoại ô- thơ
1972;
1972;
Mặt đường khát
Mặt đường khát


vọng
vọng
- trường ca 1974;
- trường ca 1974;
Ngôi nhà có ngọn lửa ấm-
Ngôi nhà có ngọn lửa ấm-
thơ 1986;
thơ 1986;
Thơ Nguyễn Khoa Điềm
Thơ Nguyễn Khoa Điềm
tuyển chọn 1990;
tuyển chọn 1990;
Cõi lặng-
Cõi lặng-
thơ
thơ
2007
2007


- 2000, ông được nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ
- 2000, ông được nhận giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ
thuật.

thuật.

2.Văn bản
a.Xuất xứ:
?
Nêu xuất xứ đoạn trích Đất nước?
Trường ca
Trường ca
Mặt đường khát
Mặt đường khát
vọng
vọng
được tác giả hoàn thành ở
được tác giả hoàn thành ở
chiến khu Trị Thiên năm 1971 in
chiến khu Trị Thiên năm 1971 in
lần đầu vào năm 1974. Đoạn trích
lần đầu vào năm 1974. Đoạn trích


Đất Nước
Đất Nước
- phần đầu chương V
- phần đầu chương V
của trường ca- là một trong những
của trường ca- là một trong những
đoạn thơ hay về đề tài tài đất nước
đoạn thơ hay về đề tài tài đất nước
trong thơ Việt Nam hiện đại
trong thơ Việt Nam hiện đại

b.Cảm hứng chủ đạo:

?
Nêu cảm hứng chủ đạo đoạn thơ?
Sự cảm nhận sâu sắc có ý nghĩa khám phá về Đất Nước-
Sự cảm nhận sâu sắc có ý nghĩa khám phá về Đất Nước-
dẫn tới tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Khái niệm Đất
dẫn tới tư tưởng Đất Nước của Nhân dân. Khái niệm Đất
Nước được tác giả soi sáng từ nhiều góc độ, dưới dạng lần
Nước được tác giả soi sáng từ nhiều góc độ, dưới dạng lần
lượt đặt ra và giải đáp các vấn đề: Đất Nước có từ bao giờ?
lượt đặt ra và giải đáp các vấn đề: Đất Nước có từ bao giờ?
Đất Nước là gì? Đất Nước do ai làm ra? Và làm ra như thế
Đất Nước là gì? Đất Nước do ai làm ra? Và làm ra như thế
nào?
nào?

c.Bố cục:
?
Đoạn trích chia làm mấy phần? Nội dung của từng
phần như thế nào?
Hai phần
-Phần 1: 42 câu đầu:
-Phần 2 : Còn lại :
Cảm nhận mới mẻ về đất nước
Tư tưởng đất nước của nhân dân
II.Đọc - hiểu văn bản
1.Phần 1: Cảm nhận mới mẻ về đất nước
a.Chín câu thơ đầu: Đất nước có từ khi nào?
?

Đọc đoạn thơ và cho biết, tác giả trả lời câu
hỏi Đất nước có từ khi nào? bằng cách nào?


- Trình bày của tác giả như một cuộc trò chuyện, độc thoại
- Trình bày của tác giả như một cuộc trò chuyện, độc thoại
nhưng có sự hiện diện của người nghe.
nhưng có sự hiện diện của người nghe.
-Tư tưởng cội nguồn đất nước đã có từ rất lâu đời, gắn với
đời sống lao động, chiến đấu...=> Không mới. Nhưng cách
nói, cách thể hiện rất mới, vừa quen vừa lạ: tác giả không tạo
ra khoảng cách sử thi để chiêm ngưỡng, ngợi ca đất nước;
không dùng hình ảnh mĩ lệ, mang tính biểu tượng để thể hiện
đất nước mà dùng cách nói rất giản dị, tự nhiên: Khi ta lớn
lên Đất nước đã có rồi.
-Đất nước ra đời từ bao giờ?
=> Đất Nước có từ ngày xửa ngày xưa trong cổ tích,
=> Đất Nước có từ ngày xửa ngày xưa trong cổ tích,
phong tục ăn trầu, tập quán búi tóc sau đầu của người phụ
phong tục ăn trầu, tập quán búi tóc sau đầu của người phụ
nữ, từ lối sống chung thuỷ nghĩa tình và biết nuôi chí bền để
nữ, từ lối sống chung thuỷ nghĩa tình và biết nuôi chí bền để
giết giặc cho đến cách làm nhà ( nhà bằng tre có cái kèo, cái
giết giặc cho đến cách làm nhà ( nhà bằng tre có cái kèo, cái
cột), cách ăn, nấu cơm của người Việt.
cột), cách ăn, nấu cơm của người Việt.

Như vậy, theo tác giả, Đất nước ra đời từ xa xưa, gắn
Như vậy, theo tác giả, Đất nước ra đời từ xa xưa, gắn
liền với sự hình thành văn hoá, lối sống, phong tục tập

liền với sự hình thành văn hoá, lối sống, phong tục tập
quán của người Việt Nam
quán của người Việt Nam
b.Đoạn còn lại: Đất nước là gì?
?
Đọc đoạn thơ còn lại và cho biết tác giả trả lời câu hỏi Đất
nước là gì? bằng cách nào?
- Dưới dạng những định nghĩa: Đất; Nước và Đất
- Dưới dạng những định nghĩa: Đất; Nước và Đất
nước, tác giả giúp người đọc nhận thức về đất nước trên
nước, tác giả giúp người đọc nhận thức về đất nước trên
bình diện không gian địa lý =>
bình diện không gian địa lý =>
ô
ô
ng muốn người đọc tự
ng muốn người đọc tự
tìm thấy cách trả lời câu hỏi Đất nước là gì?
tìm thấy cách trả lời câu hỏi Đất nước là gì?