PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI CỦA GIÁO VIÊN
I. Tên dự án dạy học: Dạy học theo chủ đề tích hợp kiến thức liên môn dành cho
giáo viên THCS – Môn Vật Lý 9
TIẾT 18
BÀI 19: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
* Kiến thức các môn học khác có tích hợp trong bài:
- Môn Vật Lí:
+ Vật Lí 9: Bài 2: Điện trở của dây dẫn- định luật Ôm, bài 13: Điện năng –
Công của dòng điện, bài 19: Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện.
+ Vật Lí 7: Bài 29: An toàn khi sử dụng điện
- Môn Công Nghệ lớp 8:
+ Bài 33: An toàn điện
+ Bài 34 : TH: Dụng cụ bảo vệ an toàn điện
+ Bài 48 : Sử dụng hợp lý điện năng
+ Bài 49 : Tính toán điện năng tiêu thụ trong đình
- Môn Toán:
+ Toán 7. Bài: Đại lượng tỉ lệ thuận.
- Môn Giáo dục công dân:
+ Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
- Môn Sinh học:
+ Bài 54 Sinh học 9: Ô nhiễm môi trường
II. Mục tiêu dạy học:
1. Về kiến thức:
* Sau khi học xong tiết học này học sinh phải:
+ Nêu và thực hiện được các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sử
dụng tiết kiệm điện năng. ( Kiến thức bài 19 Vật lí 9)
+ Vận dụng được công thức: A = P.t để tính được điện năng tiêu thụ của gia đình.
( Kiến thức bài 13 Vật lí 9, bài 49 Công nghệ 8)
+ Nắm được điện năng sử dụng tỉ lệ thuận với công suất tiêu thụ và thời gian sử dụng
điện. ( Kiến thức Toán 7: Bài toán tỉ lệ thuận).
+ Hiểu được nguyên nhân gây tai nạn điện. Biết được một số biện pháp an toàn điện
trong sản xuất và đời sống. ( Kiến thức bài 33 công nghệ 8)
+ Có ý thức thực hiện các nguyên tắc an toàn điện trong khi sử dụng và sửa chữa
điện. ( Kiến thức bài 34 Công nghệ 8, Kiến thức bài 29 Vật Lí 7)
+ Biết sử dụng điện năng một cách hợp lí. Có ý thức tiết kiệm điện năng. (Kiến thức
bài 48 Công nghệ 8)
+ Từ đó góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. (Kiến thức Giáo dục
công dân bài: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên)
+ Biết được sử dụng tiết kiệm điện là một trong những biện pháp làm giảm ô nhiễm
môi trường, có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường. (Kiến thức bài 54 Sinh học 9: Ô
nhiễm môi trường)
+ Giải thích được tại sao cần phải bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên (Kiến
thức bài 14 trong GDCD 7 : Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên).
2. Về kĩ năng:
- Biết và thực hiện một số quy tắc ban đầu để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện.
- Kĩ năng thu thập thông tin SGK, quan sát phân tích và so sánhđể tiếp thu kiến thức.
- Kĩ năng ra quyết định khi vận dụng kiến thức vào thực tế
- Kĩ năng lắng nghe, hoạt động nhóm.
- Rèn kĩ năng khai thác thông tin.
- Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề về môi trường.
- Rèn kĩ năng tích cực tham gia các hoạt động “Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện”.
- Kĩ năng liên kết các kiến thức giữa các phân môn…
3. Thái độ:
* Qua tiết học:
- Giáo dục học sinh có ý thức thực hiện các nguyên tắc an toàn điện trong khi sử dụng
và sửa chữa điện.
- Có ý thức tiết kiệm điện năng.
- Rèn ý thức, tinh thần tham gia môn học.
- Yêu thích môn Vật Lí cũng như các môn khoa học khác như môn Công nghệ, môn
toán.
- Lên án phê phán, đấu tranh ngăn chặn các biểu hiện, hành vi sử dụng điện một cách
bừa bãi, không an toàn.
III. Đối tượng dạy học của dự án:
- Đối tượng : Học sinh khối 9 trường TH&THCS Đại Dực – Xã Đại Dực – Tiên Yên
– Quảng Ninh.
- Số lượng học sinh : 25
- Đặc điểm : HS trường vùng cao, tính cách ngoan ngoãn. Khả năng nhận thức bình
thường, học lực tương đối yếu với các bộ môn tự nhiên.
IV. Ý nghĩa của dự án:
- Giúp học sinh tiết kiệm được thời gian học tập mà vẫn mang lại hiệu quả nhận
thức cao, đặc biệt tránh được những biểu hiện cô lập, tách rời từng kiến thức. Vì dạy
học theo quan điểm tích hợp là một xu hướng tất yếu của dạy học hiện đại.
- Học sinh được rèn luyện thói quen, tư duy nhận thức một vấn đề nào đó một cách
có hệ thống và logic.
- Học sinh được hình thành thói quen sử dụng an toàn và tiết kiệm điện năng.
- Gắn kết được các kiến thức, kĩ năng và thái độ của các môn khoa học khác với
nhau làm cho học sinh yêu thích môn học hơn.
V. Thiết bị dạy học, học liệu:
1. Đối với giáo viên (GV):
* Bảng phụ.
* Một số tranh và hình ảnh.
* Hình ảnh về nguyên nhân gây tai nạn điện.
* Bút dạ, bút chỉ.
* Sách giáo khoa và giáo viên: Lí 9, Sinh 9, Công nghệ 8, Giáo dục công dân 7 và
Toán 7.
* Phòng bộ môn có máy tính, máy chiếu, màn hình...
* Giáo án điện tử có chuẩn bị sẵn nội dung bài học.
2. Đối với học sinh (HS):
* Chuẩn bị bút dạ.
* Sách giáo khoa.
* Tìm hiểu thông tin về nguyên nhân gây tai nạn điện, các biện pháp an toàn khi sử
dụng điện, cách tính điện năng tiêu thụ.
3. Về phương pháp dạy học.
Huy động vốn hiểu biết đã có của học sinh qua học tập Vật lí ở lớp 7 và lớp 9,
Toán lớp 7, Công nghệ ở lớp 8, qua kinh nghiệm trong cuộc sống và qua các nguồn
thông tin khác để tổ chức các hoạt động học tập tự lực và tích cực như ôn tập các kiến
thức đã có, giả thích cơ sở Vật lí của những biện pháp an toàn khi sử dụng điện và tiết
kiệm điện năng, cũng như vận dụng các kiến thức để giải quyết một số tình huống
thực tế và một số bài tập.
VI. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học.
Hoạt động 1. Ổn định tổ chức lớp (1 phút).
TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
-Kiểm tra sĩ số, ghi tên học sinh Cán bộ lớp (Lớp trưởng hoặc lớp phó) báo
vắng;
cáo.
- Ổn định trật tự lớp;....
Hoạt động 2. Giảng bài mới (Thời gian: 35 phút)
Hoạt động 2.1: Đặt vấn đề.
- Mục tiêu: Tạo tình huống có vấn đề. Tạo cho HS hứng thú, yêu thích bộ môn.
- Thời gian: 2 phút.
- Phương pháp: Quan sát; Nêu vấn đề.
- Phương tiện: Máy tính, ;
.
TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GV: chiếu lên màn hình một số bức Mong đợi ở học sinh:
ảnh chụp về các vụ tai nạn điện đã xảy ra
trong thực tế.
Nghe GV đvđ và dự đoán……
ĐVĐ: Khi sử dụng điện năng cần thực
hiện các quy tắc an toàn điện nào? Tại
sao cần phải sử dụng tiết kiệm điện
năng? Sử dụng tiết kiệm điện năng có lợi
ích gì?
Hoạt động 3.2: Hướng dẫn HS tìm hiểu các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
năng.
- Mục tiêu: HS nắm được các quy tắc an toàn khi sử dụng điện, vận dụng vào
thực tế.
- Thời gian: 15 phút.
- Phương pháp: Quan sát; vấn đáp, thảo luận nhóm.
- Phương tiện: Máy tính, ; Bảng;
TRỢ GIÚP CỦA GV
- GV: Nêu câu hỏi, yêu
cầu HS nhớ lại qui tắc an
toàn khi sử dụng điện đã
học ở lớp 7.
Tích hợp: Kiến thức bài
29 trong Vật lí 7: “An
toàn khi sử dụng điện” :
Theo em tai nạn điện
thường xảy ra do những
nguyên nhân nào?
- GV: Yêu cầu các nhóm
trình bày ý kiến của nhóm
mình.
Tích hợp: “kiến thức bài
33: An toàn điện - Công
nghệ 8” và kết luận: Tai
nạn điện thường xảy ra do
những nguyên nhân sau:
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GHI BẢNG
I. An toàn khi sử dụng
- HS: Thảo luận nhóm
điện.
1. Nhớ lại các qui tắc an
đưa ra các nguyên nhân
toàn khi sử dụng điện đã
gây tai nạn điện.
học ở lớp 7.
- Chỉ làm thí nghiệm với
HS thảo luận nhóm 4 câu
nguồn điện có hiệu điện
hỏi từ C1-> C4.
thế dưới 40 vôn.
- Phải sử dụng các dây
dẫn có vỏ bọc cách điện
đúng như tiêu chuẩn quiy
định.
- Mắc cầu chì có cường
HS thảo luận nhóm
Đại diện HS lên bảng
độ định mức phù hợp với
dụng cụ hay thiết bị điện.
- Khi tiếp xúc với mạng
điện gia đình cần lưu ý:
+ Phải rất thận trọng khi
+ Do chạm trực tiếp vào
vật mang điện.
+ Do vi phạm khoảng
cách an toàn đối với lưới
điện cao áp và trạm biến
áp.
+ Do đến gần dây dẫn có
điện bị đứt rơi xuống đất.
- GV: Chiếu một số Slide
minh họa những nguyên
nhân có thể gây tai nạn về
điện.
- GV: Nêu một số hậu quả
tai nạn về điện.
- GV: Chiếu một số hậu
quả tai nạn về điện.
- GV: Từ những nguyên
nhân trên em hãy nêu một
số quy tắc an toàn khi sử
dụng điện?
sử dụng điện.
+ Chỉ sử dụng các thiết bị
điện với mạng điện gia
đình, khi đảm bảo cách
điện đúng tiêu chuẩn quy
định đối với các bộ phận
của thiết bị có sự tiếp xúc
với tay,với cơ thể người.
- HS: Chú ý lắng nghe và
quan sát.
- HS: Trả lời câu hỏi.
- HS: Chú ý lắng nghe và
quan sát.
- HS: Thảo luận nhóm
đưa ra ý kiến của nhóm
mình.
- GV: Nhận xét và kết
luận:
Hướng dẫn HS tìm hiểu
1 số qui tắc an toàn khác
khi sử dụng điện năng.
Tổ chức HS thảo luận
tiếp C5;C6.
*Gợi ý:
-Tại sao phải rút phích Tham gia thảo luận lớp
cắm khỏi ổ lấy điện trước C5; C6 để rút ra qui tắc an
khi thay bóng đèn?
toàn khác.
-Tại sao khi tháo bóng
đèn hỏng thay bóng khác
2.Một số qui tắc an toàn
khác khi sử dụng điện.
- Rút phích cắm khỏi ổ
lấy điện trước khi thay
bóng đèn.
- Khi tháo bóng đèn hỏng
thay bóng khác cần phải
đứng lên ghế để cách điện
giữa người và nền nhà.
- Cần phải nối đất cho vỏ
KL của các dụng cụ điện.
lại phải đứng lên ghế
nhựa hoặc bàn gỗ?
-Những TB điện(tủ lạnh)
khi sử dụng cần phải được
nối đất. Giải thích?
- GV tích hợp: Kiến thức
bài 2 trong Vật lí 9 và
giải thích:
+ Do điện trở của cơ thể
người lớn hơn điện trở
của dây nối đất rất nhiều
lần, theo định luật Ôm :
I = U/R cường độ dòng
điện qua cơ thể người sẽ
rất nhỏ không gây nguy
hiểm đến tính mạng.
- HS: Trả lời câu hỏi.
- GV: Nêu một số biện
pháp an toàn cho các hộ
dân khi sinh sống gần các
đường điện cao áp.
- GV: Kết luận: Biện
pháp an toàn: Di dời các
hộ dân sống gần các
đường điện cao áp và
tuân thủ các quy tắc an
toàn khi sử dụng điện.
- GV: Tích hợp kiến thức
bài 34 trong Công nghệ
8.
Chiếu một số hình
ảnh về dụng cụ bảo vệ an
toàn điện đúng tiêu chuẩn.
Hoạt động 3.3: Tìm hiểu ý nghĩa và các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng.
- Mục tiêu : HS nắm được tác dụng của việc tiết kiệm điện năng và các biện pháp
sử dụng tiết kiệm điện năng.
- Thời gian: 15 phút.
- Phương pháp: Đọc sgk; thảo luận nhóm.
- Phương tiện: Máy tính, ; Bảng;
TRỢ GIÚP CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GHI BẢNG
- GV: Em hãy cho biết vì
II. Sử dụng tiét kiệm
điện năng.
sao cần phải sử dụng tiết - HS: Thảo luận nhóm.
1. Cần phải sử dụng tiết
kiệm điện năng?
kiệm điện năng.
- GV: Yêu cầu các nhóm
C7:Sử dụng các dụng cụ
trình bày câu trả lời câu
có công suất hợp lí giảm
hỏi của nhóm mình.
Từng HS thực hiện C7 bớt được chi tiêu trong gia
- GV: Tích hợp: Kiến
để tìm hiểu ý nghĩa kinh đình;
tế và xã hội của việc sử -Ngắt điện khi không sử
thức bài:
dụng tiết kiệm điện năng. dụng các TB điện khi đi
Bài 14: Bảo vệ môi
ra khỏi nhà tránh được sự
trường và tài nguyên
cố gây tai nạn.
thiên nhiên - Môn Giáo
-Dành phần ĐN tiết kiệm
được để xuất khẩu.Giảm
dục công dân 7 và Bài
bớt việc XD nhà máy
54 Sinh học 9: Ô nhiễm
điện, giảm ô nhiễm môi
môi trường:
trường.
Nhận xét và kết luận.
2. Các biện pháp sử dụng
tiết kiệm điện năng.
- GV: Yêu cầu HS giải
thích vì sao sử dụng tiết
kiệm điện năng lại giảm
việc gây ô nhiễm môi
trường và bảo vệ nguồn
tài nguyên?
- HS: Qua hình ảnh thấy
- GV: Đưa ra một số hình được hậu quả của ô nhiễm
ảnh ô nhiễm môi trường. môi trường và liên hệ đến
nạn nhân chất độc màu da
làng ung thư.
cam và tại sao ở Phú thọ
lại có làng được gọi là
làng ung thư
- GV: Em hãy nêu các - HS: Suy nghĩ trả lời câu
biện pháp sử dụng tiết hỏi.
kiệm điện năng?
- GV: Tích hợp: Kiến
thức bài 13 Điện năng
công của dòng điện –
Vật Lí 9 và bài 48 Sử
dụng hợp lí điện năng –
Công nghệ 8 đặt câu hỏi:
- HS: Viết công thức A = - Lựa chọn thiết bị điện có
+ Viết công thức
công suất hợp lí đủ mức
tính điện năng sử dụng? P.t từ đó tích hợp với kiến cần thiết.
thức bài Đại lượng tỉ lệ
thuận – Toán 7 để hiểu
- GV: Để sử dụng tiết
được:
kiệm điện năng thì :
+ Điện năng sử dụng tỉ lệ
+ Cần phải lựa chọn, sử
thuận với công suất điện
dụng các dụng cụ hay
thiết bị điện có công suất và thời gian sử dụng điện.
+ Từ đó biết cách sử dụng
như thế nào?
tiết kiệm điện năng.
+ Có nên cho bộ phận hẹn - HS: Suy nghĩ trả lời câu
giờ làm việc khi sử dụng hỏi.
các dụng cụ hay thiết bị
điện hay không? Vì sao?
- GV: Yêu cầu một vài HS
trả lời câu hỏi và chốt lại.
Để sử dụng tiết kiệm điện
năng thì:………..
- GV: Yêu cầu HS lấy ví
dụ.
- GV: Em hãy cho biết
học sinh cần phải sử dụng
tiết kiệm điện năng như
thế nào ở gia đình và ở
nhà trường, lớp học?
- Biện pháp ngắt điện
HS: Thảo luận trả lời câu
hỏi.
- HS: Chỉ sử dụng điện
- Không sử dụng dụng cụ
trong những trường hợp
hay TB điện trong những
lúc không cần thiết.
cần thiết.
Khi ra khỏi phòng, lớp
học cần ngắt cầu dao công
tắc điện.
ngay khi mọi người đi
khỏi nhà, ngoài công
dụng tiết kiệm điện năng
còn giúp tránh được
những hiểm họa nào nữa?
-Phần ĐN tiết kiệm có thể
được sử dụng để làm gì
đối với quốc gia? Nếu tiết
kiệm ĐN thì bớt được nhà
máy điện cần phải XD.
Điều này có ích gì đối với
môi trường?
Hoạt động 3.4: Vận dụng để giải quyết một số tình huống thực tế và 1 số bài tập
- Mục tiêu: Chốt kiến thức trọng tâm của bài học. Vận dụng KT rèn kỹ năng giải BT.
- Thời gian: 14 phút.
- Phương pháp: Thực hành, luyện tập.
- Phương tiện: , SGK; SBT
TRỢ GIÚP CỦA GV
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
GHI BẢNG
Tổ chức lớp thảo luận,
III. Vận dụng:
thống nhất ý đúng và ghi Từng HS làm lần lượt C10:
vào vở bài tập câu C10; C10; C11; C12
C11:
C11; C12.
C12: ĐN sử dụng của mỗi
- C12 : GV Nhận xét và
- Một HS lên bảng trình loại bóng trong 8000 h
bày bài giải C12
a, Bóng đèn dây đốt.
khẳng định:
A1 = 0,075.8000
Dùng bóng đèn compact
= 600kwh.
có lợi hơn vì :
b, Bóng compắc.
+ Giảm bớt tiền chi phí
A2= 0,015.8000 =120kwh
cho 8 000 giờ sử dụng.
c, Số tiền chi phí:
- Đèn dây tóc:
+ Sử dụng công suất nhở
T1= 8.3500 + 600.700
hơn, dành phần công suất
= 448000đ
tiết kiệm cho nơi khác
- Bóng đèn compắc:
chưa có điện hoặc cho sản
T2 = 6000+120.700đ
xuất.
= 144000đ
Vậy bóng compắc có lợi
+ Góp phần giảm bớt sự
hơn.
cố do quá tải về điện, nhất
là vào giờ cao điểm.
+ Góp phần bảo vệ môi
trường, giảm bớt việc làm
Trái đất nóng lên.
* Củng cố:(4 phút)
GV nêu câu hỏi, yêu
cầu HS chốt lại kiến thức
bài bài học.
- Nêu các qui tắc an toàn
khi sử dụng điện năng?
- Nêu lợi ích và các biện
pháp sử dụng tiết kiệm
điện năng?
- Yêu cầu các em xây
dựng lại nội dung của tiết
học dưới dạng bản đồ tư
duy. (Cá nhân xây dựng).
- Dán một số sản phẩm
của các em lên bảng và
yêu cầu học sinh nhận xét
và bổ sung.
Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh học ở nhà
- Mục đích: Giúp HS có hứng thú học bài ở nhà và chuẩn bị tốt cho bài học sau.
- Thời gian: 5 phút
- Phương pháp: Gợi mở.
- Phương tiện: SGK, SBT.
TRỢ GIÚP CỦA GIÁO VIÊN
HOẠT ĐỘNG CỦA HS
Giáo viên Yêu cầu học sinh:
- Học và làm bài tập bài 19(SBT).
- Chuẩn bị bài 20: Ôn tập chương theo
các câu hỏi(sgk/54;55)
VII. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập:
* Cách thức kiểm tra: Sau khi học xong tiết học GV yêu cầu các em hãy xậy dựng
lại kiến thức trọng tâm tờ giấy A4 dưới.
* Tiêu chí đánh giá kết quả học tập của các em là:
- Các em chọn đúng cụm từ “Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện” làm trung tâm.
- Các em vẽ được 2 nhánh cấp 1 là: An toàn khi sử dụng điện.
- Từ nhánh cấp 1 là môi trường vẽ tiếp ít nhất 4 nhánh cấp 2 là: Nhớ lại các quy tắc
an toàn khi sử dụng điện và một số quy tắc an toàn khác, tương tự với nhánh cấp 3,
4…
- Từ nhánh cấp 1 là Sử dụng tiết kiệm điện năng vẽ tiếp 2 nhánh cấp 2 là: Lợi ích
của việc sử dụng tiết kiệm điện năng và Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng,
tương tự với nhánh cấp 3, 4…
* Từ đó đánh giá việc tiếp thu bài của các em:
- Các em xây dựng đến nhánh thứ 3 đạt: 75% Tốt.
- Còn lại các mới xây dựng đến nhánh thứ 2 đạt: 25% Khá.
VIII. Các sản phẩm của học sinh:
- Hoạt động nhóm:
- Kết quả đạt được.
Tiết 18
Bài 19: SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN.
I- MỤC TIÊU
1. Về kiến thức:
* Sau khi học xong tiết học này học sinh phải:
+ Nêu và thực hiện được các qui tắc an toàn khi sử dụng điện và các biện pháp sử
dụng tiết kiệm điện năng. ( Kiến thức bài 19 Vật lí 9)
+ Vận dụng được công thức: A = P.t để tính được điện năng tiêu thụ của gia đình.
( Kiến thức bài 13 Vật lí 9, bài 49 Công nghệ 8)
+ Nắm được điện năng sử dụng tỉ lệ thuận với công suất tiêu thụ và thời gian sử dụng
điện. ( Kiến thức Toán 7: Bài toán tỉ lệ thuận).
+ Hiểu được nguyên nhân gây tai nạn điện. Biết được một số biện pháp an toàn điện
trong sản xuất và đời sống. ( Kiến thức bài 33 công nghệ 8)
+ Có ý thức thực hiện các nguyên tắc an toàn điện trong khi sử dụng và sửa chữa
điện. ( Kiến thức bài 34 Công nghệ 8, Kiến thức bài 29 Vật Lí 7)
+ Biết sử dụng điện năng một cách hợp lí. Có ý thức tiết kiệm điện năng.
(Kiến thức bài 48 Công nghệ 8)
+ Từ đó góp phần bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên. (Kiến thức Giáo dục
công dân bài: Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên)
+ Biết được sử dụng tiết kiệm điện là một trong những biện pháp làm giảm ô nhiễm
môi trường, có ý thức giữ gìn và bảo vệ môi trường. (Kiến thức bài 54 Sinh học 9: Ô
nhiễm môi trường)
+ Giải thích được tại sao cần phải bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên
(Kiến thức bài 14 trong GDCD 7 là Bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên).
2. Về kĩ năng:
- Biết và thực hiện một số quy tắc ban đầu để đảm bảo an toàn khi sử dụng điện.
- Kĩ năng thu thập thông tin SGK, quan sát phân tích và so sánhđể tiếp thu kiến
thức.
- Kĩ năng ra quyết định khi vận dụng kiến thức vào thực tế
- Kĩ năng lắng nghe, hoạt động nhóm.
- Rèn kĩ năng khai thác thông tin.
- Rèn kĩ năng vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề về môi trường.
- Rèn kĩ năng tích cực tham gia các hoạt động “Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện”.
- Kĩ năng liên kết các kiến thức giữa các phân môn…
3. Thái độ:
* Qua tiết học:
- Giáo dục học sinh có ý thức thực hiện các nguyên tắc an toàn điện trong khi sử
dụng và sửa chữa điện.
- Có ý thức tiết kiệm điện năng.
- Rèn ý thức, tinh thần tham gia môn học.
- Yêu thích môn Vật Lí cũng như các môn khoa học khác như môn Công nghệ, môn
toán.
- Lên án phê phán, đấu tranh ngăn chặn các biểu hiện, hành vi sử dụng điện một
cách bừa bãi, không an toàn.
II- CHUẨN BỊ:
1. Đối với GV và mỗi nhóm HS:
• Nam châm dính bảng cho các nhóm, phích cắm có 3 chốt.
• Phiếu học tập nhớ lại qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7 cho các
nhóm.
III- PHƯƠNG PHÁP:
- Thuyết rình, vấn đáp, hoạt động nhóm.
- Huy động vốn hiểu biết đã có của học sinh qua học tập Vật lí ở lớp 7 và lớp 9,
Toán lớp 7, Công nghệ ở lớp 8, qua kinh nghiệm trong cuộc sống và qua các nguồn
thông tin khác để tổ chức các hoạt động học tập tự lực và tích cực như ôn tập các kiến
thức đã có, giả thích cơ sở Vật lí của những biện pháp an toàn khi sử dụng điện và tiết
kiệm điện năng, cũng như vận dụng các kiến thức để giải quyết một số tình huống
thực tế và một số bài tập.
IV- CÁC BƯỚC LÊN LỚP:
A. Ổn định tổ chức:
B. Kiểm tra bài cũ.
(Kết hợp trong bài)
C. Bài mới:
*Đặt vấn đề.
Điện năng có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội. Nhu cầu điện
năng ngày càng tăng và không đồng đều theo thời gian, đòi hỏi người dùng điện phải
biết sử dụng hợp lí điện năng.
Hơn nữa điện năng rất có ích cho cuộc sống, nhờ có điện mà cuộc sống của
chúng ta trở nên văn minh hiện đại. Ngày nay, điện đã trở thành một phần của cuộc
sống hàng ngày. Nhưng trong khi sử dụng và sửa chữa điện, cần phải tuân thủ các
nguyên tắc an toàn điện để tránh xảy ra tai nạn điện. Chúng ta luôn nhớ rằng: “ Tai
nạn do điện xảy ra rất nhanh và vô cùng nguy hiểm, nó có thể gây hỏa hoạn, làm bị
thương hoặc chết người”.
Vậy, những nguyên nhân nào gây nên tai nạn điện và chúng ta cần phải làm gì để
phòng tránh những tai nạn đó, chúng ta phải làm gì để sử dụng điện một cách an toàn
và tiết kiệm thầy và các em cùng tìm hiểu bài học hôm nay
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu và thực hiện I. An toàn khi sử dụng điện
các qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
1. Nhớ lại các qui tắc an toàn khi sử dụng
(15 phút)
điện đã học ở lớp 7.
- GV: Tích hợp: Kiến thức bài 29 trong
Vật lí 7 và hỏi:
Theo em tai nạn điện thường xảy
ra do những nguyên nhân nào?
- HS: Thảo luận nhóm đưa ra các
nguyên nhân gây tai nạn điện.
- GV: Chiếu một số Slide minh họa
những nguyên nhân có thể gây tai nạn
về điện.
- GV phát phiếu học tập cho HS theo
nhóm. Yêu cầu các
nhóm thảo luận
hoàn thành phiếu học tập.
(HS thảo luận theo nhóm hoàn thành
phiếu học tập.)
- GV: Từ những nguyên nhân trên em
hãy nêu một số quy tắc an toàn khi sử
dụng điện?
- Chỉ làm thí nghiệm với nguồn điện có
hiệu điện thế dưới 40 vôn.
- HS: Thảo luận nhóm đưa ra ý kiến của
nhóm mình.
- GV: Yêu cầu các nhóm trình bày ý
kiến của nhóm mình. Tích hợp kiến thức
bài 33 trong Công nghệ 8 và kết luận:
Tai nạn điện thường xảy ra do những
nguyên nhân sau:
+ Do chạm trực tiếp vào vật mang
điện.
+ Do vi phạm khoảng cách an
toàn đối với lưới điện cao áp và trạm
biến áp.
+ Do đến gần dây dẫn có điện bị
đứt rơi xuống đất.
- HS: Chú ý lắng nghe và quan sát.
- GV: Nêu một số hậu quả tai nạn về
điện.
- HS: Trả lời câu hỏi.
- GV: Chiếu một số hậu quả tai nạn về
điện.
- GV: Tích hợp kiến thức bài 34 trong
Công nghệ 8.
Chiếu một số hình ảnh về dụng cụ
bảo vệ an toàn điện đúng tiêu chuẩn.
- GV: Bóng đèn treo bị đứt tóc, cần phải
thay bóng đèn khác, em hãy nêu những
việc làm để đảm bảo an toàn điện trong
khi thay bóng khác?
- HS: Thảo luận nhóm đưa ra ý kiến của
nhóm mình.
- GV: Yêu cầu các nhóm HS trình bày ý
tưởng của nhóm và kết luận:
+ Rút phích cắm khỏi ổ lấy điện.
- Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc
cách điện đúng như tiêu chuẩn quiy định.
Mắc cầu chì có cường độ định mức phù
hợp với dụng cụ hay thiết bị điện.
- Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần
lưu ý:
+ Phải rất thận trọng khi sử dụng điện.
+ Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng
điện gia đình, khi đảm bảo cách điện đúng
tiêu chuển quy định đối với các bộ phận
của thiết bị có sự tiếp xúc với tay,với cơ
thể người.
2. Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng
điện.
+ Ngắt công tắc hoặc tháo cầu
chì.
+ Đảm bảo cách điện giữa người
và nền nhà trong khi thay bóng khác.
- GV: Chiếu hình ảnh nối đất cho vỏ
kim loại của các dụng cụ điện. Yêu cầu
HS quan sát và trả lời câu hỏi:
Tại sao nối đất cho vỏ kim loại + Chỉ ra dây nối dụng cụ diện với đất đó là
của các dụng cụ điện là một biện pháp chốt thứ 3 của phích cắm nối vào vỏ kim
đảm bảo an toàn điện?
loại của dụng cụ điện nơi có kí hiệu.
- HS: Quan sát và thảo luận trả lời câu + Trong trường hợp dây điện bị hở và tiếp
hỏi.
xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ có
- GV tích hợp: Kiến thức bài 2 trong
Vật lí 9 và giải thích:
+ Do điện trỏ của cơ thể người
lớn hơn điện trở của dây nối đất rất
nhiều lần, theo định luật Ôm I = U/R
cường độ dòng điện qua cơ thể người
sẽ rất nhỏ không gây nguy hiểm đến
tính mạng.
- GV: Nêu một số biện pháp an toàn cho
dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm
các hộ dân khi sinh sống gần các đường
điện cao áp.
- HS: Trả lời câu hỏi.
- GV: Kết luận:
- Sống gần các đường dây cao thế rất nguy
hiểm, người sống gần các đường điện cao
thế thường bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm
điện do hưởng ứng. Mặc dù ngày càng
được nâng cấp nhưng đôi lúc sự cố lưới
điện vẫn xảy ra. Các sự cố có thể là: chập
điện, rũ điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy
nổ trạm biến áp… Để lại những hậu quả
nghiêm trọng.
tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy
hiểm vì điện trở của người rất lớn so với
dây nối đất
→ dòng điện qua người rất nhỏ không gây
nguy hiểm.
- Cần phải thực hiện các biện pháp đảm
bảo an toàn khi sử dụng điện, nhất là với
mạng điện dân dụng, vỡ mạng điện này có
hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy
hiểm tới tính mạng.
Biện pháp an toàn: Di dời các hộ dân sống
gần các đường điện cao áp và tuân thủ các
quy tắc an toàn khi sử dụng điện.
HOẠT ĐỘNG 2: 15 phút.
Tìm hiểu ý nghĩa và các biện pháp sử
dụng tiết kiệm điện năng:
- GV: Em hãy cho biết vì sao cần phải
sử dụng tiết kiệm điện năng?
- HS: Thảo luận nhóm.
- GV: Yêu cầu các nhóm trình bày câu
trả lời câu hỏi của nhóm mình.
- GV: Tích hợp: Kiến thức bài:
Bài 14: Bảo vệ môi trường và tài
nguyên thiên nhiên - Môn Giáo dục
công dân 7 và Bài 54 Sinh học 9: Ô
nhiễm môi trường: Nhận xét và kết luận.
Việc sử dụng tiết kiệm điện năng có một
số lợi ích dưới đây:
+ Giảm chi tiêu cho gia đình.
+ Các dụng cụ và thiết bị điện
được sử dụng lâu bền hơn.
+ Giảm bớt các sự cố gây tổn hại.
+ Dành phần điện năng tiết kiệm
cho sản xuất.
+ Giảm việc gây ô nhiễm môi
trường.
+ Bảo vệ và sử dụng hợp lí nguồn
tài nguyên.
- GV: Yêu cầu HS giải thích vì sao sử
dụng tiết kiệm điện năng lại giảm việc
II. Sử dụng tiết kiệm điện năng
1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng.
+ Ngắt điện ngay khi mọi người ra khỏi
nhà tránh láng phí điện mà còn loại bỏ
nguy cơ xảy ra hoả hoạn.
+ Dành phần điện năng tiết kiệm được để
xuất khẩu điện, góp phần tăng thu nhập
cho đất nước.
+ Giảm bớt việc xây dựng nhà máy điện,
góp phần giảm ô nhiễm môi trường.
gây ô nhiễm môi trường và bảo vệ
nguồn tài nguyên?
- GV: Đưa ra một số hình ảnh ô nhiễm
môi trường.
- HS: Qua hình ảnh thấy được hậu quả
của ô nhiễm môi trường và liên hệ đến 2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện
nạn nhân chất độc màu da cam và tại năng.
sao ở Phú thọ lại có làng được gọi là
làng ung thư.
- GV: Nghiêm cấm việc dùng điện lưới
để đánh bắt thủy sản, vì như vậy vừa
gây nguy hiểm đến tính mạng con người
vừa gây lãng phí điện năng và đặc biệt
là hủy hoại các nguồn thủy sản làm mất
cân bằng sinh thái.
- GV: Em hãy nêu các biện pháp sử
dụng tiết kiệm điện năng?
- HS: Suy nghĩ trả lời câu hỏi.
- GV: Tích hợp: Kiến thức bài 13 Điện
năng công của dòng điện – Vật Lí 9 và
bài 48 Sử dụng hợp lí điện năng –
Công nghệ 8 đặt câu hỏi:
- Công thức tính điện năng: A = P.t
+ Viết công thức tính điện năng
sử dụng?
- HS: Viết công thức A = P.t từ đó tích
hợp với kiến thức bài Đại lượng tỉ lệ
thuận – Toán 7 để hiểu được:
+ Điện năng sử dụng tỉ lệ thuận
với công suất điện và thời gian sử dụng
điện.
+ Từ đó biết cách sử dụng tiết
kiệm điện năng.
- GV: Để sử dụng tiết kiệm điện năng
thì :
+ Cần sử dụng các dụng cụ hay thiết bị
+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các
dụng cụ hay thiết bị điện có công suất
như thế nào?
+ Có nên cho bộ phận hẹn giờ
làm việc khi sử dụng các dụng cụ hay
thiết bị điện hay không? Vì sao?
- HS: Suy nghĩ trả lời câu hỏi.
- GV: Yêu cầu một vài HS trả lời câu
hỏi và chốt lại. Để sử dụng tiết kiệm
điện năng thì:
+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các
dụng cụ hay thiết bị điện có công suất
hợp lí, đủ mức cần thiết.
+ Không sử dụng các dụng cụ hay
thiết bị điện trong những lúc không cần
thiết, vì như thế là lãng phí điện năng.
- GV: Yêu cầu HS lấy ví dụ.
- GV: Em hãy cho biết học sinh cần
phải sử dụng tiết kiệm điện năng như
thế nào ở gia đình và ở nhà trường, lớp
học?
- HS: Thảo luận trả lời câu hỏi.
- HS: Chỉ sử dụng điện trong những
trường hợp cần thiết.
Khi ra khỏi phòng, lớp học cần
ngắt cầu dao công tắc điện.
điện có công suất phù hợp.
HOẠT ĐỘNG 3: 15 phút.
Vận dụng hiểu biết để giải quyết một
số tình huống
thực tế và một số bài tập.:
- GV: Một bạn hay quên tắt điện khi rời
khỏi nhà. Em hãy nghĩ cách giúp bạn
này để tránh lãng phí điện và đảm bảo
+ Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị
điện trong những lúc không cần thiết
- Các bóng đèn sợi đốt thông thường có hiệu
suất phát sáng rất thấp: 3%, các bóng đèn
neon có hiệu suất cao hơn: 7%. Để tiết kiệm
điện, cần nâng cao hiệu suất phát sáng của
các bóng đèn điện.
III. Vận dụng:
an toàn điện?
- HS: Thảo luận và đưa ra ý tưởng của
mình.
- GV: Gọi một vài học sinh phát biểu ý
kiến và đưa ra một vài biện pháp như:
+ Viết lên một tờ giấy dòng chữ
đủ to “ Tắt hết điện trước khi đi khỏi
nhà” và dán tờ giấy này ở cửa ra vào ,
chỗ dễ nhìn thấy nhất.
+ Lắp một chuông điện , sao cho
khi đóng chặt cửa ra vào thì chuông kêu
để nhắc nhở bạn đó tắt hết điện nếu đi
khỏi nhà.
+ Treo một tấm bìa có viết dòng
chữ “Nhớ tắt hết điện” lên phía trên cửa
ra vào, sao cho khi đóng chặt cửa thì
tấm bìa tự động hạ xuống ngang trước
mặt.
+ Lắp một công tắc tự động, sao
cho khi đóng cửa ra vào hoặc khi khóa
cửa ra vào thì công tắc tự động ngắt
mạch điện.
- GV: Trong gia đình, các thiết bị nung
nóng bằng điện sử dụng nhiều điện
năng. Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây
là hợp lí nhất?
A. Không sử dụng các thiết bị
nung nóng bằng điện.
B. Không đun nấu bằng bếp điện.
C. Chỉ sử dụng các thiết bị nung
nóng bằng điện có công suất nhỏ trong
thời gian tối thiểu cần thiết.
D. Chỉ đun nấu bằng điện và sử
dụng các thiết bị nung nóng khác như
bàn là, máy sấy tóc…trong thời gian tối
+Viết lên tờ giấy dòng chữ to "Tắt hết
điện trước khi ra khỏi nhà" và dán vào chỗ
cửa ra vào để dễ nhìn thấy.
+ Treo tấm bảng có ghi dòng chữ "Nhớ tắt
điện" lên phía cửa ra vào ngang tầm mắt.
+ Lắp chuông báo khi đóng cửa để nhắc
nhở tắt điện.
thiểu cần thiết.
- HS: Trả lời câu hỏi.
- GV: Nhận xét câu trả lời. (D). Và đưa
ra bài tập tích hợp với bài 49 Công nghệ
8:
Một bóng đèn dây tóc giá 3500
đồng, có công suất 75W, thời gian thắp
sáng tối đa 1000 giờ. Một bóng đèn
compac giá 60 000 đồng, công suất
15W, có độ sáng bằng bóng đèn dây tóc
nói trên, thời gian thắp sáng tối đa
8 000 giờ .
+ Tính điện năng sử dụng của mỗi
loại bóng đèn trên trong 8 000 giờ.
+ Tính toàn bộ chi phí cho viếc sử
dụng mỗi loại bóng đèn này trong
8 000 giờ, nếu gia 1KW.h là 1500 đồng.
+ Sử dụng loại bóng đèn nào có
lợi hơn vì sao?
- HS: Suy nghĩ và trình bày bài giải.
- GV: Nhận xét và khẳng định:
Dùng bóng đèn Compac có lợi
hơn vì :
+ Giảm bớt tiền chi phí cho 8 000
giờ sử dụng.
+ Sử dụng công suất nhở hơn,
dành phần công suất tiết kiệm cho nơi
khác chưa có điện hoặc cho sản xuất.
+ Góp phần giảm bớt sự cố do
quá tải về điện, nhất là vào giờ cao
điểm.
+ Góp phần bảo vệ môi trường,
giảm bớt việc làm Trái đất nóng lên
Bài làm:
+ Điện năng sử dụng cho mỗi loại bóng
trong 8000 giờ:
. Bóng đèn dây tóc:
A1 = P1.t = 0,075.8000 = 600kW.h
= 2160.106(J)
. Bóng đèn Compact:
A2= P2.t = 0,015.8000 = 120kW.h
= 432.106(J)
+ Toàn bộ chi phí cho việc sử dụng mỗi
bóng đèn trên trong 8000 giờ là:
. Phải cần 8 bóng đèn dây tóc nên toàn bộ
chi phí cho việc dùng bóng đèn này là:
T1 = 8.3500 + 600.1500 = 928000(đ)
. Chỉ cần dùng 1 bóng đèn Compact nên
toàn bộ chi phí cho việc dùng bóng đèn
này là:
T2 = 60000 + 120.1500 = 240000 (đ)
+Dùng bóng đèn Compact có lợi hơn vì:
. Giảm bớt 678000đ tiền chi phí cho 8000
giờ sử dụng.
. Sử dụng công suất nhỏ hơn, dành công
suất tiết kiệm cho nơi khác chưa có điện
hoặc cho sản xuất.
. Góp phần giảm bớt sự cố do quá tải về
điện, nhất là vào giờ cao điểm.
- Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay các
bóng đèn thông thường bằng các bóng đèn
tiết kiệm năng lượng.
- Yêu cầu HS đọc phần "Có thể em chưa
biết" → Điện năng dự trữ ít → khuyến
khích sử dụng điện lúc đêm khuya.
D- Củng cố:
- Yêu cầu học sinh tổng kết nội dung bài học theo sơ đồ sau:
Sử dụng an toàn tiết kiệm
điện:
Nguyên
nhân gây tai
nạn điện:
Các biện pháp
an toàn khi sử
dụng điện
Do chạm
+.
trực tiếp vào
vật mang
điện
-:
- Do vi phạm
khoảng cách
an toàn đối với
lưới điện cao
áp và trạm
biến áp.
Cần sử dụng
các dụng cụ
hay thiết bị
điện có công
suất phù hợp
+ Không sử
dụng các
dụng cụ hay
thiết bị điện
trong những
lúc không
cần thiết
Do đến gần
dây dẫn có
điện bị đứt
rơi xuống
đất. E- Hướng dẫn về nhà.
Lợi ích của việc
sử dụng tiết kiệm
điện năng .
Các biện pháp
sử dụng tiết
kiệm điện năng.
Giảm chi tiêu cho gia
đình.
Các dụng cụ và thiết bị
điện được sử dụng lâu
bền hơn.
Giảm bớt các sự cố gây
tổn hại.
Dành phần điện năng tiết
kiệm cho sản xuất.
Giảm việc gây ô nhiễm
môi trường.
Bảo vệ và sử dụng hợp lí
nguồn tài nguyên.
Cần sử
dụng các
dụng cụ
hay thiết
bị điện có
công suất
phù hợp.
Không sử
dụng các
dụng cụ
hay thiết
bị điện
trong
những lúc
không
cần thiết
- Học và làm bài tập 19.1 – 19.7 (SBT)
- Trả lời câu hỏi phần "Tự kiểm tra" tr.54 (SGK)vào vở.
- Ôn tập chuẩn bị cho tiết tổng kết chương I: Điện học.