LUẬN văn THẠC sĩ xây DỰNG ĐẢNG CHUẨN hóa đội NGŨ cán bộ CHỦ CHỐT cấp PHƯỜNG ở QUẬN THANH XUÂN THÀNH PHỐ hà nội HIỆN NAY

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Chữ viết đầy đủ

Chữ viết tắt

Cán bộ chủ chốt

CBCC

Chủ nghĩa xã hội

CNXH

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa

CNH, HĐH

Đảng Cộng sản Việt Nam

Đảng CSVN

Hội đồng nhân dân

HĐND

Mặt trận Tổ quốc

MTTQ

Nhà xuất bản

Nxb

Phổ thông trung học

PTTH

Uỷ ban nhân dân

UBND

Xã hội chủ nghĩa

XHCN


MỤC LỤC

NỘI DUNG

TRANG

MỞ ĐẦU

3

Chương 1 CHUẨN HÓA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP

9

PHƯỜNG Ở QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI

- MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1.

Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường và những vấn đề cơ bản về

9

chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh
Xuân, thành phố Hà Nội
1.2.

Thực trạng, nguyên nhân và những kinh nghiệm chuẩn hóa đội

41

ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố
Hà Nội
Chương 2 YÊU CẦU VÀ NHỮNG GIẢI PHÁP CHỦ YẾU CHUẨN

59

HÓA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP PHƯỜNG Ở
QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI HIỆN NAY
2.1.

Sự phát hiện của tình hình, nhiệm vụ và yêu cầu chuẩn hóa đội

59

ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố

Hà Nội
2.2.

Những giải pháp chủ yếu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay

66

KẾT LUẬN

91

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

93

PHỤ LỤC

103

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

2


Phường là cấp cuối cùng trong hệ thống chính quyền bốn cấp ở nước ta,
cấp thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với dân và sát với dân nhất, là nơi tuyệt đại
bộ phận nhân dân cư trú, sinh sống. Phường có vai trò, nhiệm vụ to lớn trong
việc cụ thể hoá và tổ chức thực hiện mọi chủ trương, đường lối của Đảng, chính

sách pháp luật của Nhà nước. Sức lan tỏa, độ “ngấm” của các chủ trương, chính
sách vào cuộc sống như thế nào phụ thuộc rất lớn vào hiệu quả hoạt động của hệ
thống chính trị cơ sở (phường, xã, thị trấn...).
Đội ngũ cán bộ của Đảng nói chung, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở
quận Thanh Xuân nói riêng giữ vai trò, vị trí rất quan trọng, là người trực tiếp
lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ chính
trị của phường. Việc có hoàn thành tốt hay không tốt nhiệm vụ chính trị ở
Phường phụ thuộc rất nhiều vào phẩm chất, năng lực, phương pháp tác phong
công tác của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường. Để có được đội ngũ cán bộ
chủ chốt cấp phường đủ tầm gánh vác công việc đòi hỏi phải tiến hành nhiều
chủ trương giải pháp mang tính đồng bộ như công tác đào tạo, bồi dưỡng về
chuyên môn nghiệp vụ, về trình độ lý luận chính trị và rèn luyện bản lĩnh, kinh
nghiệm qua thực tế công tác... theo hướng chuẩn hóa.
Công tác chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức của Đảng ta nói chung,
chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh xuân, Thành phố
Hà Nội nói riêng những năm qua đã đạt được kết quả tích cực: Tổ chức 08 lớp
đào tạo, bồi dưỡng cho hơn 800 cán bộ nguồn giai đoạn 2011-2015, những lớp
này “đầu vào” đều là sinh viên đã tốt nghiệp loại khá, giỏi của các trường đại
học chính quy, sau khi tốt nghiệp đã nhanh chóng nhập cuộc một cách khá hiệu
quả, chính nhờ đó, vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở Đảng có
những chuyển biến tích cực: Phong cách lãnh đạo, lề lối làm việc được đổi mới
theo hướng tập trung, kiên quyết, dứt điểm, hiệu quả; phát huy dân chủ, kỷ luật
kỷ cương của Đảng; công tác lãnh đạo, chỉ đạo sát cơ sở, sát địa bàn và sát dân
hơn; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện các chủ trương
đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Hiệu lực, hiệu quả hoạt
3


động của chính quyền địa phương được nâng cao, góp phần thực hiện tốt nhiệm
vụ phát triển kinh tế-xã hội của phường. Bên cạnh đó, cán bộ chủ chốt của nhiều

phường đã phát hiện tháo gỡ và xử lý kịp thời nhiều vấn đề nổi cộm, bức xúc
trên địa bàn phường, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân, cũng như trong các
đoàn thể chính trị-xã hội. Chỉ tiêu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ cơ sở đến năm 2015
gần đạt đến đích, gần 200 học viên sau khi tốt nghiệp lớp đào tạo, bồi dưỡng
nguồn được phân công về cơ sở xã, phường nhận nhiệm vụ, qua thực tế công tác
cơ bản được đánh giá là tín nhiệm, hiệu quả công tác cao.
Tuy nhiên, so với yêu cầu mục tiêu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay vẫn còn những khó
khăn, bất cập, nhất là về thực hiện các tiêu chí, tiêu chuẩn cụ thể của chuẩn hóa
đội ngũ cán bộ như: Kỹ năng thực hành; năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của
tổ chức Đảng; năng lực quản lý điều hành bộ máy chính quyền; hoạt động của
các đoàn thể chính trị-xã hội; trình độ tin học-ngoại ngữ... Từ thực tế đó, chọn
đề tài: Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân,
Thành phố Hà Nội hiện nay làm đề tài Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Xây
dựng Đảng và chính quyền nhà nước là có tính cấp thiết cả về lý luận và thực
tiễn.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
* Nhóm các chương trình, đề án, dự án, sách chuyên khảo, tham khảo
Thành ủy Thành phố Hà Nội “Chương trình số 01” ban hành ngày
18/8/2011 được coi là “Xương sống” trong 9 chương trình công tác lớn của
thành phố. Mục tiêu hàng đầu của chương trình chính là chuẩn hóa đội ngũ cán
bộ các cấp của thành phố. Để thực hiện được mục tiêu, Thành ủy Hà Nội đã tập
trung giải quyết nhiều vấn đề quan trọng như: Nhận thức và hành động của cấp
ủy, chính quyền, đoàn thể các cấp; nâng cao năng lực, sức chiến đấu của cấp ủy
đảng và chất lượng đội ngũ đảng viên; năng lực quản lý, điều hành của bộ máy
chính quyền; chất lượng hoạt động của mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể nhân dân.
Nhiệm vụ then chốt của chương trình được xác định là xây dựng Đảng trong yêu
4

cầu thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm xây dựng, củng cố toàn diện hệ thống
chính trị của thành phố. Chương trình cũng xác định rõ các vấn đề cấp bách cần
giải quyết, các mục tiêu cần quyết tâm thực hiện, đồng thời đề ra những chỉ tiêu
hết sức cụ thể về công tác đào tạo, bồi dưỡng, phát triển đảng viên, hội viên...
đặc biệt là về vấn đề chuẩn hóa đội ngũ cán bộ nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ
đáp ứng yêu cầu của thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và hội nhập
quốc tế.
Chương trình khoa học công nghệ cấp Nhà nước KX.05, Đề tài KX.05-11
(1994), Xác định cơ cấu và tiêu chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống
chính trị đổi mới.
Sách do PGS.TS Trần Xuân Sầm (chủ biên) “Xác định cơ cấu và tiêu
chuẩn cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị đổi mới”, Nxb CTQG,
H.2007. Trong sách trình bày cơ sở lý luận và thực tiễn của việc xác định tiêu
chuẩn cán bộ; thực trạng việc thực hiện tiêu chuẩn đối với đội ngũ cán bộ lãnh
đạo chủ chốt trong hệ thống chính trị; xác định tiêu chuẩn cán bộ trong những
năm tới và phương hướng, giải pháp xây dựng đội ngũ cán bộ theo tiêu chuẩn
xác định.
Sách do PGS.TS Nguyễn Phú Trọng và PGS.TS Trần Xuân Sầm (đồng chủ
biên) “Luận cứ khoa học cho việc nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ trong thời
kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Nxb CTQG, H.2003. Nội
dung đề cập đến cơ sở lý luận của việc sử dụng tiêu chuẩn cán bộ trong công tác
cán bộ; những kinh nghiệm xây dựng tiêu chuẩn cán bộ của Đảng phù hợp với từng
giai đoạn cách mạng; những quan điểm, phương hướng chung trong việc nâng cao
chất lượng công tác cán bộ, trong đó có nội dung về “tiêu chuẩn hóa cán bộ”.
* Nhóm các đề tài luận án Tiến sĩ, luận văn Thạc sĩ, bài báo khoa học
Nguyễn Mậu Dựng: “Xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt của đảng
bộ các cấp ở Tây Nguyên hiện nay”, Luận án Phó Tiến sĩ khoa học lịch sử, Học
viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, H.2006.

5

Trương Thị Bạch Yến: “Chuẩn hóa đội ngũ cấp ủy viên quận, huyện của
thành phố Đà Nẵng trong giai đoạn hiện nay” luận văn thạc sĩ Xây dựng Đảng,
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, H.2006.
Nguyễn Chí Cường: “Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ thuộc diện thành ủy, huyện ủy
quản lý ở tỉnh Bắc Ninh trong giai đoạn hiện nay” luận văn thạc sĩ Xây dựng Đảng,
Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội, H.2007.
Các đề tài luận án, luận văn nêu trên đã bước đầu khái quát về chuẩn hóa;
chủ thể, nhiệm vụ, nội dung, cách thức, quy trình ... chuẩn hóa đội ngũ cán bộ
lãnh đạo của Đảng bộ trực thuộc Trung ương và địa phương; chuẩn hóa đội ngũ
cấp ủy viên quận, huyện của thành phố; chuẩn hóa đội ngũ cán bộ thuộc diện
thành ủy, quận ủy quản lý...
Các bài báo khoa họ:
Ngô Thị Thanh Hằng: “Quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý ở Đảng bộ Thành
phố Hà Nội”, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 8/2013, tr20, 21 và 34.
Trung tướng Nguyễn Văn Động, Cục trưởng Cục Cán bộ/Tổng cục Chính trị:
“Đổi mới quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ-Thực hiện Nghị quyết Trung ương
6 (khóa XI)”, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 1 và 2/2014, tr21, 22 và 25.
Đại tá, PGS, TS. Nguyễn Xuân Tú: “Đổi mới, nâng cao chất lượng đào tạo,
bồi dưỡng chính ủy, chính trị viên”, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 12/2014, tr31-33.
Nguyễn Tuấn Khanh, Uỷ viên Trung ương Đảng, Phó trưởng Ban Tổ chức
Trung ương: “Đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị cho đội ngũ cán bộ
lãnh đạo, quản lý”, Tạp chí Xây dựng Đảng, số 2 và 3/2015, tr16-17.
Nguyễn Công Chuyên, Uỷ viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh
ủy: “Năng cao chất lượng đánh giá cán bộ từ thực tiễn Nam Định”, Tạp chí Xây
dựng Đảng, số 4/2015, tr20, 21 và 50.
Hồng Vân: “Lựa chọn người đứng đầu cấp ủy”, Tạp chí Xây dựng Đảng, số
7/2015, tr47, 48 và 53.
Các bài báo khoa học nêu trên, mặc dù không trực tiếp đề cập nhiều đến vấn

đề chuẩn hóa đội ngũ cán bộ nhưng nội dung các bài báo đã tiếp cận rất gần với nội
6


hàm của vấn đề chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, cả mặt được và chưa được như: Vấn đề
quy hoạch cán bộ lãnh đạo, quản lý; đổi mới quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ;
nâng cao chất lượng đào tạo cán bộ; đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị
cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý; nâng cao chất lượng đánh giá cán bộ; đặc
biệt là vấn đề lực chọn người đứng đầu cấp ủy Đảng. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn
chưa có công trình, luận án, luận văn nào đặt vấn đề nghiên cứu một cách hệ
thống, toàn diện về: Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
* Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu làm rõ những vấn đề cơ bản về lý luận và thực tiễn và đề xuất
những giải pháp chủ yếu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay.
* Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề cơ bản về chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
- Đánh giá thực trạng, chỉ rõ nguyên nhân và rút ra một số kinh nghiệm
chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố
Hà Nội hiện nay.
- Đề xuất những giải pháp chủ yếu chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội hiện nay.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu
Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành
phố Hà Nội hiện nay.
* Phạm vi nghiên cứu

Toàn bộ những hoạt động chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở
quận Thanh Xuân gồm 11 phường: Phương Liệt; Khương Mai; Khương Trung;

7


Khương Đình; Hạ Đình; Kim Giang; Thanh Xuân Nam; Thanh Xuân Bắc;
Thanh Xuân Trung; Nhân Chính; và Thượng Đình.
Các số liệu, tư liệu điều tra khảo sát phục vụ cho đề tài nghiên cứu là từ
năm 2010 đến nay.
5. Cơ sở lý luận, thực tiễn và phương pháp nghiên cứu của đề tài
* Cơ sở lý luận
Cơ sở lý luận của Luận văn là hệ thống những quan điểm, nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, chủ trương, nghị
quyết của Đảng Cộng sản Việt Nam, các nghị quyết chỉ thị của Thành ủy Hà
Nội, Quận ủy Thanh Xuân về cán bộ, xây dựng đội ngũ cán bộ và chuẩn hóa đội
ngũ cán bộ.
* Cơ sở thực tiễn
Toàn bộ các hoạt động thực tiễn liên quan đến chuẩn hóa đội ngũ cán bộ
của Đảng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh
Xuân. Các nhận định đánh giá, báo cáo sơ kết, tổng kết, kết quả hội thảo khoa
học là cơ sở thực tiễn của đề tài luận văn.
* Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu khoa học chuyên ngành xây
dựng Đảng và chính quyền Nhà nước, đó là các phương pháp: Lôgic-lịch sử,
phân tích- tổng hợp, thống kê, so sánh, điều tra xã hội học, tổng kết thực tiễn và
phương pháp chuyên gia.
6. Ý nghĩa của đề tài
Kết quả nghiên cứu của đề tài cung cấp cơ sở khoa học cho các cấp ủy

Đảng, chính quyền, đoàn thể chính trị-xã hội, Ban Tổ chức Quận ủy, phòng Nội
vụ quận Thanh Xuân đề ra những chủ trương, giải pháp thực hiện có hiệu quả
việc chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành
phố Hà Nội xây dựng các phường vững mạnh toàn diện, đảng bộ phường trong
sạch vững mạnh hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ chính trị được giao.
8


Đề tài có thể làm tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy và học tập
bộ môn xây dựng Đảng ở các trường chính trị, trường Đảng trong và ngoài Đảng
bộ quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội.
7. Kết cấu của đề tài: Gồm mở đầu, 02 chương, (4 tiết), kết luận, phụ lục
và danh mục tài liệu tham khảo.
Chương 1
CHUẨN HÓA ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHỦ CHỐT CẤP PHƯỜNG
Ở QUẬN THANH XUÂN, THÀNH PHỐ HÀ NỘI - MỘT SỐ
VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN
1.1. Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường và những vấn đề cơ bản về chuẩn
hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
1.1.1. Đội ngũ cán bộ và đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
1.1.1.1. Khái quát về quận Thanh Xuân
Quận Thanh Xuân được thành lập theo Nghị định số 74/NĐ - CP của Chính
phủ và chính thức đi vào hoạt động từ 01/01/1997. Thanh Xuân nằm cửa ngõ
phía Tây Nam của thành phố Hà Nội, Bắc giáp quận Đống Đa và Cầu Giấy,
Đông giáp quận Hai Bà Trưng và Hoàng Mai, Nam giáp huyện Thanh Trì, Tây
giáp quận Nam Từ Liêm và quận Hà Đông. Quận có diện tích tự nhiên là 913,2
hécta. Dân số của quận tăng rất nhanh, từ 117.863 nhân khẩu (tháng 01/1997)
lên đến 514.775 nhân khẩu (tháng 8/2014). Dân số của quận chủ yếu là công
nhân, hưu trí, mất sức, lực lượng vũ trang, sinh viên, thợ thủ công, người lao

động. Một bộ phận khác là nông dân thuộc hai xã của huyện Từ Liêm và Thanh
Trì trước đây, nay chuyển thành ba phường của quận Thanh Xuân (Nhân Chính,
Khương Đình, Hạ Đình).
Quận Thanh Xuân là một trong những quận có nhiều di tích lịch sử văn
hóa của Thủ đô, có một số trường đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp,
dạy nghề và viện nghiên cứu khoa học. Từ những năm 1960, trên địa bàn Quận
đã hình thành khu công nghiệp tập trung Thượng Đình bao gồm nhiều doanh
nghiệp nhà nước của Trung ương, Hà Nội và những năm gần đây hình thành
9


thêm nhiều công ty, doanh nghiệp tư nhân và liên doanh với nước ngoài. Quận
Thanh Xuân có 11 phường: Phương Liệt, Khương Mai, Khương Trung, Thượng
Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam, Kim Giang, Hạ
Đình, Khương Đình và Nhân Chính.
Khái quát về cấp phường ở quận Thanh Xuân
Về tổ chức biên chế: Các tổ chức của hệ thống chính trị cấp phường ở quận
Thanh Xuân bao gồm: Đảng bộ phường, Hội đồng nhân dân, ủy ban nhân dân
phường, ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Đoàn Thanh niên Cộng Sản Hồ Chí Minh,
Hội Liên hiệp Phụ nữ và Hội Cựu chiến binh phường. Ngoài ra, ở ba phường
hình thành từ các xã trước đây (phường Nhân Chính, phường Khương Đình,
phường Hạ Đình) còn có thêm Hội Nông dân. Ở các phường thuộc quận Thanh
Xuân có 11 đảng bộ phường trực, với 233 chi bộ địa bàn dân cư, 11.543 đảng
viên, 603 tổ dân phố, 835 chi ủy viên, có 11 tổ chức Mặt trận Tổ quốc với 166
Ban Công tác Mặt trận ở khu dân cư, 11 tổ chức Đoàn Thanh niên với 169 chi
đoàn và 1.112 đoàn viên; 11 tổ chức Hội Phụ nữ phường với 121 chi hội, 139 tổ
phụ nữ và 13.096 hội viên; 11 tổ chức Hội Cựu chiến binh với 207 chi hội, 514
tổ hội và 4.800 hội viên; 3 tổ chức Hội Nông dân với 17 chi hội và 918 hội viên.
Về điều kiện phát triển kinh tế-xã hội: Cùng với sự phát triển của thành phố,
quận Thanh Xuân đô thị hóa nhanh, hạ tầng xã hội được tập trung đầu tư, bộ mặt

đô thị ngày càng khang trang. Nhiều tuyến đường giao thông mới được hình
thành như đường Lê Văn Lương (nối dài từ đường Láng Hạ (Đống Đa) đến
đường Khuất Duy Tiến (Thanh Xuân), đường Hoàng Minh Giám (nối dài từ
đường Nguyễn Tuân đến đường Trần Duy Hưng). Hai nút giao thông trọng điểm
được xây dựng như Ngã Tư Vọng, Ngã Tư Sở. Nhiều nhà cao tầng, khu đô thị
mới mọc lên tạo nên vẻ đẹp mới, hiện đại của Quận như: khu Trung Hòa - Nhân
Chính, khu Làng sinh viên Hacico, khu nhà cao tầng Thanh Xuân Bắc, Phương
Liệt, Royal city. Các phường của quận tập trung nhiều cơ sở công nghiệp lớn
(đặc biệt các phường Thượng Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Nam,
Phương Liệt, với 84 doanh nghiệp nhà nước, 2.652 doanh nghiệp ngoài nhà
10


nước, hàng năm đóng góp gần 2.000 tỷ đồng cho ngân sách. Đến năm 2014, tỷ
trọng công nghiệp chiếm 85% tổng giá trị sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Đây
là thế mạnh hàng đầu của Quận và đó cũng là sức mạnh của các Phường trong
Quận để thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH đến năm 2020 và những năm tiếp theo.
Với đặc điểm này, các phường có nhiều thuận lợi trong việc phối hợp với các
doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhà nước để học tập kinh nghiệm,
khai thác tiềm năng về cơ sở vật chất, nguồn lực tham gia đóng góp vào các hoạt
động của địa phương nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của Phường.
Với chức năng quản lý nhà nước ở địa phương, các phường phải tạo môi trường
thuận lợi, đảm bảo giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn
để phát triển sản xuất kinh doanh. Mặt khác, đặc điểm này cũng đặt ra hàng loạt
vấn đề mà Phường phải quan tâm giải quyết như: quản lý lao động nhập cư, nhà
ở, việc học tập của con em người lao động nhập cư, an toàn giao thông, môi
trường và tệ nạn xã hội. Tất cả những việc này tuy không chỉ là trách nhiệm của
cơ sở, nhưng rõ ràng vai trò của phường là rất quan trọng.
Nhiều phường là nơi đặt trụ sở của các trường đại học, cao đẳng, trung học
chuyên nghiệp, các viện nghiên cứu. Đây là thế mạnh của các Phường ở quận

Thanh Xuân trong việc thiết lập các mối quan hệ hợp tác, phát huy, tận dụng
tiềm năng trí tuệ, kinh nghiệm của đội ngũ trí thức, chuyên gia, của cơ sở vật
chất, kỹ thuật ở các đơn vị này cho sự nghiệp xây dựng, phát triển Phường và
Quận.
Một số phường giáp ranh với các quận, huyện khác của thành phố Hà Nội
như các phường Nhân Chính, Thanh Xuân Bắc, Khương Trung, Khương Mai,
Phương Liệt, Thượng Đình, Hạ Đình, Kim Giang, Thanh Xuân Nam, Khương
Đình tội phạm và tệ nạn xã hội thường xuyên di chuyển từ nơi khác tập trung cư
ngụ tại đây. Điều này đặt ra cho các phường nhiệm vụ quan trọng là phải tăng
cường lãnh đạo, quản lý, phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh Tổ
quốc, phát huy quyền làm chủ và phong trào tự quản của quần chúng để giữ
vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, đảm bảo sự bình yên cho xã hội,
11


tạo môi trường thuận lợi cho mọi hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội
phát triển trên địa bàn.
Các phường thuộc quận có số người nghỉ hưu, mất sức; cán bộ, công nhân
viên chức, người lao động đang công tác tại cơ quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể
ở Trung ương, thành phố, quận, các doanh nghiệp nhà nước cư trú tại Phường.
Những công dân này, nhất là đảng viên, thường có trình độ mọi mặt khá cao, có
uy tín, năng lực công tác, có kinh nghiệm sống và công tác dày dạn. Trong số
đó, nhiều người đã là cán bộ trung, cao cấp, nguyên thứ trưởng, bộ trưởng, cán
bộ lãnh đạo cấp tỉnh, quận, huyện, vụ, viện, là cấp tướng, cấp tá của Quân đội
nhân dân Việt Nam; tập trung nhiều ở các phường Khương Mai, Khương Trung,
Thanh Xuân Bắc, Thanh Xuân Nam. Đây thực sự là tiềm năng, thế mạnh của
các phường thuộc quận Thanh Xuân trong việc phát huy, khai thác sự đóng góp
của họ đối với nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường. Bên cạnh đó, số cán bộ công nhân viên chức đang công tác tại các cơ
quan Đảng, Nhà nước, đoàn thể, doanh nghiệp của Trung ương, thành phố, quận

cư trú trên địa bàn các phường khá đông. Những cán bộ đương chức này thường
nắm chắc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về
xây dựng đội ngũ cán bộ của Đảng, trong đó có xây dựng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp phường. Do đó, nếu các phường, cán bộ công chức của hệ thống chính
trị cấp phường ở quận Thanh Xuân biết phát huy tốt, họ sẽ là những người đóng
góp trí tuệ, kinh nghiệm cho nâng cao chất lượng xây dựng đội ngũ cán bộ chủ
chốt cấp phường thuộc quận Thanh Xuân.
Các phường ở quận Thanh Xuân phân chia thành nhiều loại hình phát triển
khác nhau: Các phường đã đô thị hóa hoàn toàn bao gồm Khương Mai, Thượng
Đình, Thanh Xuân Bắc. Tại các phường này, toàn bộ đất đai cơ bản đã được xây
dựng thành đường phố, khu dân cư. Đời sống nhân dân ở đây cao hơn các
phường đang đô thị hóa. Nhiệm vụ chủ yếu của các phường này là phát triển sản
xuất tiểu thủ công nghiệp, buôn bán dịch vụ, quản lý đô thị, bảo vệ an ninh, trật
tự, bảo vệ môi trường, xây dựng đường phố văn minh đô thị; đa số các phường
12


đang trong quá trình đô thị hóa (các phường còn lại thuộc quận Thanh Xuân). Ở
những phường này, vẫn còn một số đất xen kẹt trong các khu dân cư, hoạt động
thường đa dạng, phức tạp như sản xuất tiểu thủ công nghiệp, buôn bán nhỏ; hoạt
động xây dựng diễn ra phổ biến trong nhân dân cũng như trong cơ quan, doanh
nghiệp, đơn vị lực lượng vũ trong trên địa bàn. Các tệ nạn xã hội cũng diễn biến
phức tạp. Nhiệm vụ các phường này tập trung phát triển sản xuất tiểu thủ công
nghiệp, buôn bán dịch vụ, quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng đô thị quy
hoạch, bảo vệ môi trường, xây dựng đường phố văn minh đô thị, phòng chống tệ
nạn xã hội; các phường có nhiều cơ quan, doanh nghiệp, trường đại học, cao
đẳng, trung học chuyên nghiệp, khu tập thể, khu chung cư cao tầng như: Thượng
Đình, Thanh Xuân Trung, Thanh Xuân Bắc, Nhân Chính. Nhân dân cư trú tại
đây phần lớn là cán bộ, công nhân viên chức nhà nước. Chính vì vậy, hoạt động
của các phường này rất thuận lợi, hướng vào nhiệm vụ chính là quản lý dân cư,

quản lý đô thị, giữ gìn an ninh trât tự, xây dựng đường phố văn minh đô thị; các
Phường từ xã chuyển thành như Nhân Chính, Khương Đình, Hạ Đình. Ở những
Phường này vẫn còn một số đất nông nghiệp Nhà nước đang có kế hoạch thu hồi
phục vụ mục đích phát triển kinh tế - xã hội. Cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đô thị ở đây
còn nhiều yếu kém, kinh tế chậm phát triển, chủ yếu là sản xuất tiểu thủ công
nghiệp, buôn bán nhỏ, nếp sống, phong tục còn mang tính chất làng xã, tệ nạn xã
hội dễ phát sinh. Tuy vậy, ở các phường này có lợi thế là quỹ đất công còn
nhiều, có điều kiện để đầu tư phát triển hạ tầng kinh tế-xã hội theo qui hoạch đô
thị văn minh, hiện đại. Nhiệm vụ trọng tâm của các Phường này là quản lý đất
đai, giải phóng mặt bằng, quản lý đô thị, đặc biệt là quản lý trật tự xây dựng đô
thị theo qui hoạch; tập trung xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội, giữ gìn
an ninh trật tự, tạo điều kiện để Phường phát triển kinh tế-xã hội.
Các phường thuộc quận Thanh Xuân cơ bản đều là những phường mới
được thành lập gần hai mươi năm nay, đang trong quá trình đô thị hóa rất nhanh,
đặt ra những yêu cầu nhiệm vụ mới, ngày càng nặng nề cho hệ thống chính trị
các Phường thuộc quận Thanh Xuân, trong đó nhiệm vụ trọng tâm là phát triển
13


kinh tế theo hướng công nghiệp-dịch vụ, quản lý đô thị theo qui hoạch, xây
dựng và phát triển đồng bộ hạ tầng đô thị, nâng cao đời sống vật chất và tinh
thần của nhân dân, đảm bảo vệ sinh môi trường, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự
an toàn xã hội.
Để đảm bảo hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ chính trị nêu trên, cần phải
xây dựng hệ thống chính trị cấp Phường trong sạch, vững mạnh; xây dựng đội
ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường đủ tầm gánh vác công
việc có vai trò vị trí rất quan trọng. Trong đó, chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp phường được xem là mục tiêu hàng đầu, mang tính đột phá, khẳng định
quyết tâm của Đảng bộ thành phố Hà Nội, Quận ủy Thanh Xuân trong việc xây
dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH đất nước và hội

nhập quốc tế.
1.1.1.2. Đội ngũ cán bộ và đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân, thành phố Hà Nội
Cán bộ: Đại từ điển tiếng Việt do tác giả Nguyễn Như ý chủ biên có đưa ra
khái niệm cán bộ như sau: “Cán bộ. dt.1. Người làm việc trong cơ quan nhà
nước - cán bộ nhà nước. 2. Người giữ chức vụ, phân biệt với người bình thường,
không giữ chức vụ trong các cơ quan, tổ chức nhà nước đó” [31, tr.249]. Từ điển
tiếng Việt - 2000 của Nhà xuất bản Đà Nẵng viết: Cán bộ. dt. 1. Người làm công
tác có nghiệp vụ chuyên môn trong cơ quan nhà nước - cán bộ nhà nước, cán bộ
khoa học, cán bộ chính trị. 2. Người làm công tác có chức vụ trong một cơ quan,
một tổ chức, phân biệt với người thường không có chức vụ. Đoàn kết giữa cán
bộ chiến sĩ, họp cán bộ và công nhân nhà máy, làm cán bộ Đoàn Thanh niên [48,
tr.109]. Từ điển bách khoa toàn thư tại Website www.bachkhoatoanthu. gov.vn,
định nghĩa: “Cán bộ - thuật ngữ thường dùng ở Việt Nam và một số nước trên
thế giới, chỉ những người được bầu hoặc được bổ nhiệm giữ chức vụ trong các
tổ chức (đảng, nhà nước, đoàn thể nhân dân) thuộc hệ thống chính trị của quốc
gia, ở các cấp từ trung ương tới cơ sở”. Từ đó, có hai cách hiểu cơ bản về cán
bộ: Một là, Cán bộ bao gồm những người trong biên chế nhà nước, làm việc trong
14


các cơ quan đảng, nhà nước, đoàn thể chính trị - xã hội, các doanh nghiệp nhà
nước và các lực lượng vũ trang nhân dân từ Trung ương đến cơ sở. Hai là, Cán
bộ là những người giữ chức vụ trong một tổ chức hay một cơ quan, để phân biệt
với người không có chức vụ. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ là người đem
chính sách của Đảng, của chính phủ giải thích cho dân chúng hiểu rõ và thi hành.
Đồng thời, đem tình hình dân chúng báo cáo cho Đảng, cho chính phủ hiểu rõ để
đặt chính sách cho đúng” [21, tr.33]. Từ các phân tích nêu trên, chúng ta có thể
quan niệm cán bộ: Là những người được bổ nhiệm chức vụ nhất định và chịu trách
nhiệm mọi mặt trước tổ chức, quần chúng trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ

được giao.
Đội ngũ cán bộ: Theo Sách tra cứu các mục từ về tổ chức thì: Đội ngũ: 1.
Nhóm đông người được tập hợp lại thành một lực lượng để thực hiện một công
việc nào đó như đội ngũ binh sĩ tập luyện quân sự tại thao trường hoặc chiến đấu
chống quân thù tại mặt trận. 2. Tập hợp gồm số đông người có chung lý tưởng,
mục tiêu phấn đấu, hoặc cùng nghề nghiệp, giai cấp, tầng lớp xã hội, như đội
ngũ đảng viên, đội ngũ đoàn viên, đội ngũ những người viết báo, đội ngũ giai
cấp công nhân, đội ngũ trí thức [47, tr.271]. Như vậy, chúng ta có thể quan niệm
đội ngũ cán bộ: Là tập hợp những cán bộ có chung mục tiêu lý tưởng để thực
hiện một công việc, nhiệm vụ nhất định.
Cán bộ chủ chốt: Theo Từ điển tiếng Việt-2000, ”Chủ chốt” có nghĩa là
“quan trọng nhất, có tác dụng làm nòng cốt. Cán bộ chủ chốt của phong trào”
[38, tr.174]. Mỗi cơ quan, tổ chức, dù ở cấp trung ương, địa phương hay cơ sở
đều có người lãnh đạo quản lý, có tổ chức có tập thể lãnh đạo, nhưng trong tập
thể lãnh đạo đó có một người đứng đầu. Như vậy, chúng ta có thể hiểu Cán bộ
chủ chốt: Là tập hợp những cán bộ đướng đầu tổ chức và một số cấp phó quan
trọng trong bộ máy tổ chức chặt chẽ, có vai trò chi phối và mang tính quyết định
đến thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của tổ chức, địa phương cụ thể.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà
Nội
15


Hiện nay có khá nhiều quan niệm khác nhau khi xác định đội ngũ cán bộ
chủ chốt phường, xã. Loại ý kiến thứ nhất: Xác định đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường, xã gồm vài ba chức danh chính trong hệ thống chính trị. ý kiến này cho
rằng, đội ngũ cán bộ chủ chốt là những cán bộ lãnh đạo, nhưng là lãnh đạo toàn
diện, có trọng trách nặng nề nhất, có quyền thay mặt tập thể lãnh đạo giải quyết
các vấn đề và chịu trách nhiệm trước tập thể. Do đó, “đội ngũ cán bộ chủ chốt
cấp phường, xã gồm: Bí thư đảng ủy, Chủ tịch uỷ ban nhân dân, Chủ tịch hội

đồng nhân dân, Phó bí thư thường trực đảng ủy, Chủ tịch hội nông dân (ở xã)
hay chủ tịch liên đoàn lao động (ở phường)” [2, tr.102]. Loại ý kiến thứ hai: Xác
định đội ngũ cán bộ chủ chốt phường, xã là các ủy viên ban thường vụ đảng ủy
cơ sở phường, xã. ý kiến này cho rằng: lãnh đạo chính trị là chức năng riêng biệt
của Đảng, những cán bộ trong tổ chức đảng (ủy viên ban chấp hành, ủy viên ban
thường vụ đảng ủy) chính là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chính trị. Trong điều kiện
Đảng cầm quyền, cán bộ chủ chốt của Đảng cũng là cán bộ chủ chốt của hệ
thống chính trị, là những người giữ vị trí then chốt nhất, quan trọng nhất vừa
trong phạm vi tổ chức đảng vừa trong các tổ chức của hệ thống chính trị, đó
chính là các ủy viên ban thường vụ đảng ủy. Do đó, “cán bộ chủ chốt cấp xã là
ban thường vụ đảng ủy xã, trong đó ít nhất gồm có các chức danh bí thư đảng
ủy, phó bí thư đảng ủy, chủ tịch hội đồng nhân dân và uỷ ban nhân dân, chủ tịch
mặt trận, xã đội trưởng, trưởng công an” [48, tr.20]. Khác với hai loại ý kiến
trên, xuất phát từ các quan niệm: Hệ thống chính trị là một tổng thể những tổ
chức, thiết chế chính trị-xã hội và các mối quan hệ giữa chúng với nhau, hợp
thành thể chế chính trị của một chế độ xã hội. Thể chế đó bảo đảm việc thực
hiện quyền lực chính trị của giai cấp thống trị trong quan hệ với các giai cấp,
tầng lớp và các nhóm xã hội khác. Hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa ở Việt
Nam thể hiện theo cơ chế: Đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý, nhân dân lao động
làm chủ. Đảng Cộng sản Việt Nam là một tổ chức nằm trong hệ thống chính trị,
có sứ mệnh lãnh đạo toàn xã hội thông qua Nhà nước và các đoàn thể nhân dân.
Bộ máy nhà nước do nhân dân lao động làm chủ là Nhà nước pháp quyền xã hội
16


chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân có chức năng quản lý mọi mặt của đời sống xã
hội. Các đoàn thể nhân dân được đề cập ở đây là các tổ chức chính trị - xã hội,
thành viên của Mặt trận Tổ quốc và là bộ phận hợp thành của hệ thống chính trị,
gồm: Mặt trận Tổ quốc, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ
Chí Minh, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh và Liên đoàn Lao động; có chức

năng tập hợp các tầng lớp xã hội thực hiện quyền làm chủ của nhân dân, tham
gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội.
Thực tiễn ở địa phương cho thấy, ở những phường, xã được đánh giá vững
mạnh nhiều năm thì các tổ chức đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân ở
đó đều mạnh. Không có việc tổ chức đảng, chính quyền vững mạnh mà có tổ
chức đoàn thể yếu kém. Cán bộ chủ chốt phường, xã là những người đứng đầu
quan trọng nhất của các tổ chức thuộc hệ thống chính trị ở phường, xã. Người có
trọng trách giải quyết hoặc góp phần giải quyết các mối quan hệ giữa các giai
cấp, tầng lớp nhân dân trong cộng đồng xã hội. Trong đó, quan trọng nhất là mối
quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân trong quá trình quản lý kinh tế - xã
hội, nhằm mang lại mối quan hệ xã hội lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi cho
sự phát triển. Và có quyền thay mặt tập thể lo toan, định đoạt giải quyết các
nhiệm vụ, tình huống diễn ra có quan hệ đến tổ chức, lĩnh vực mà họ đứng đầu,
không trái với pháp luật, trái với chủ trương của tổ chức.
Từ những căn cứ trên, đặc biệt theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị lần thứ
năm Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về đổi mới và nâng cao chất
lượng hệ thống chính trị ở cơ sở xã, phường, thị trấn; Nghị định 114/2003/NĐCP ngày 10/10/2003 của Chính phủ về cán bộ, công chức, xã, phường thị trấn,
Quyết định số 04/2004/QĐ- BNV ngày 16/01/2004 của Bộ trưởng Bộ Nội vụ về
tiêu chuẩn đối với cán bộ công chức xã, phường, thị trấn, đồng thời, xuất phát từ
tình hình thực tế ở quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội có thể quan niệm, đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân: Là tập hợp những cán bộ
đứng đầu các tổ chức thuộc hệ thống chính trị cấp phường và một số cấp phó
trọng yếu, giữ vai trò rất quan trọng có tính chất quyết định đến chất lượng,
17


hiệu quả thực hiện các nhiệm vụ chính trị của phường, đúng với đường lối của
Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, đảm bảo đời sống vật chất, tính thần
của nhân dân ngày một nâng cao, quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội
thường xuyên được củng cố, tăng cường trong mọi tình huống.

Quan niệm trên chỉ ra:
Về nhân sự: Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân gồm:
các vị trí đứng đầu tổ chức Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể chính trị-xã hội của hệ thống chính trị cấp phường. Chủ tịch Uỷ ban nhân
dân, Phó Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc, Bí thư Đoàn
Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ, Chủ tịch
Hội Nông dân, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh.
Về đội ngũ (số lượng và chất lượng) cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân là tập thể những cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong một tổ chức quy
củ, hoạt động theo quy tắc nhất định, chặt chẽ tạo nên sức mạnh tổng hợp để
thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị của phường, đồng thời, thông qua mọi
mặt hoạt động thực hiện các nhiệm vụ chính trị của phường, thấy được phẩm
chất năng lực, đạo đức lối sống... của từng cán bộ chủ chốt và cả đội ngũ.
* Đặc điểm đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân:
Một là, Xu hướng trẻ hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận
Thanh Xuân được các cấp lãnh đạo, chỉ huy quan tâm và quyết tâm
Đặc điểm này đã và đang tạo ra nhiều cơ hội cho những cán bộ trẻ có
môi trường, điều kiện công tác thuận lợi để thể hiện mình. Dưới gốc độ tổ
chức, với sự đổi mới quyết liệt này sẽ tạo nên nhiều phong cách lãnh đạo,
quản lý, điều hành trẻ và năng động. Đây cũng là một trong những tiêu chí
chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân, thành
phố Hà Nội những năm qua.
Hai là, Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân hoạt
động trong điều kiện quận đang phát triển, đô thị hóa nhanh

18


Đặc điểm này đạt ra đòi hỏi cao về trình độ năng lực, đạo đức lối sống
của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân nhất là về các

vấn đề như năng động, tìm tòi sáng tạo, dám làm dám chịu trách nhiệm trong
các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế, quản lý đô thị, văn hóa-xã hội an
ninh-quốc phòng... Đây cũng là đặc điểm chi phối lớn đề công tác đào tạo,
bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu
quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của từng cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân.
Ba là, Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân chủ yếu là
người từ địa phương khác được điều động về, không phải là người địa phương
Điều này sẽ thuận lợi cho công tác luân chuyển cán bộ giữa các phường với
nhau hoặc giữa các phường với quận, qua đó nâng cao trình độ, kinh nghiệm
lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của đội ngũ cán bộ chủ chốt. Phát huy sức mạnh
tổng hợp, tiềm năng thế mạnh của mỗi địa phương thực hiện có hiệu quả các
nhiệm vụ của phường và quận. Khắc phục được vấn đề cát cứ, bảo thủ trì trệ, địa
phương chủ nghĩa... trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của chính quyền
địa phương (phường). Khẳng định tín nhiệm của cán bộ chủ chốt cấp phường cụ
thể và của cả đội ngũ ở quận Thanh Xuân.
Bốn là, Thanh Xuân là một trong những quận mới được thành lập, đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp phường về tuổi đời, tuổi nghề, kinh nghiệm công tác không
đều nhau
Đến nay, quận Thanh Xuân có 11 phường (trong đó có 7 phường từ quận
Đống Đa), 1 xã của huyện Thanh Trì và 1 xã của huyện Từ Liêm chuyển sang,
rồi phát triển lên phường. Đội ngũ cán bộ chủ chốt được kiện toàn từ nhiều
nguồn, nhiều địa phương. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tếxã hội của phường, quán triệt các quan điểm cơ bản của Đảng và Nhà nước về
công tác cán bộ, Ban Thường vụ Quận ủy Thanh Xuân và Đảng ủy các phường
luôn quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường theo hướng chuẩn
hóa. Phường và cán bộ chủ chốt cấp phường thường xuyên được Quận ủy,
19


UBND quận ưu tiên chăm lo đầu tư về mọi mặt để đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp

phường có điều kiện chuẩn hóa tại địa phương, hoàn thành chức trách nhiệm vụ,
cương vị công tác được giao.
Năm là, Cơ cấu đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân
tương đối hợp lý, có những phát triển mới cập nhật
Về giới tính, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường cơ bản đạt được tỷ lệ
theo quy định của Thành ủy Hà Nội: 39,82%, phân bố tương đối đều ở các chức
danh, trừ chức danh chủ tịch Hội Cựu chiến binh ra thì tất các các chức danh còn
lại đều có cán bộ nữ. Tuy nhiên, tỷ lệ cán bộ chủ chốt là nữ giữa các phường
không đồng đều. Một số phường, ngoài chức danh chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ
nữ thì không có cán bộ chủ chốt là nữ.
Về độ tuổi, đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường có cơ cấu các độ tuổi chưa
thật hợp lý, cụ thể: Cán bộ dưới 30 tuổi chiếm 5,3%, từ 31- 40 tuổi: 16,8%, từ
41 - 50 tuổi: 29,22%, Từ 51 - đến 60 tuổi: 14,15%; Trên tuổi nghỉ hưu: 34,53%
tỷ lệ cán bộ trẻ còn thấp, chủ yếu chỉ là cán bộ đoàn thanh niên.
Về thâm niên và kinh nghiệm công tác, số cán bộ chủ chốt có thời gian công
tác dưới 5 năm chiếm 9,80%, từ 5 - 15 năm: 36,27%, từ 16 - 30 năm: 50,98%, trên
30 năm: 2,94%; số cán bộ có thâm niên công tác giữ chức vụ hiện tại dưới 5 năm
chiếm 84,31%, từ 5-10 năm: 14,71%, từ 11-16 năm: 0,98%. Cán bộ lãnh đạo chủ
chốt là người tại chỗ là 83,89%, cán bộ tăng cường chiếm 14,15%, cán bộ hưu
trí chiếm 1, 96%. Tỷ lệ cán bộ chủ chốt tham gia cấp ủy phường chiếm 78,43%.
99% cán bộ chủ chốt phường đều là đảng viên.
Đặc điểm này đặt ra tiêu chuẩn, chỉ tiêu quan trọng của chuẩn hóa đội ngũ
cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân thời gian tới.
Sáu là, Về trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp vụ, trình độ lý
luận chính trị, trình độ quản lý, điều hành của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp
phường ở quận Thanh Xuân về cơ bản đều có những phát triển nhất định
Về trình độ học vấn: Qua khảo sát cho thấy đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ
chốt phường 100% có trình độ học vấn phổ thông từ trung học phổ thông;
20

Thạc sỹ chiếm 5,3%; Đại học chiếm 66,37%; cao đẳng chiếm: 4,42%; trung cấp
chiếm: 21,23%, sơ cấp chiếm: 2,68%.
Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường
nhìn chung đạt ở mức khá; tỷ lệ phân bố không đều theo các chức danh, tỷ lệ
thấp nhất chủ yếu tập trung ở các chức danh Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ và
Hội Nông dân.
Về lý luận chính trị: Đạt khá cao, cụ thể: Cử nhân: 3,53%; Cao cấp: 13,27%,
trung cấp: 61,94%, sơ cấp: 21,26%.
Về trình độ quản lý nhà nước: Đạt chưa cao, chuyên viên chính và tương
đương: 6,19%; chuyên viên và tương đương: 31,85%, số còn lại học qua lớp bồi
dưỡng kỹ năng quản lý nhà nước cho cán bộ, công chức cấp xã.
Về trình độ tin học, ngoại ngữ: trong thời gian gần đây phong trào học tin
học, ngoại ngữ trong đội ngũ cán bộ phường đã có bước tiến bộ, cụ thể: Về tin
học trung cấp chiếm: 0,88%; trình độ B chiếm 59,29%; về ngoại ngữ: Tiếng
Anh chứng chỉ (A, B, C) chiếm 58,40%, ngoại ngữ khác chiếm: 6,19%
Từ đặc điểm trên đặt ra những vấn đề cụ thể, tiêu chuẩn và chỉ tiêu cụ thể
cho chuẩn hóa đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân cho sát
thực tế, tạo điều kiện thuận lợi cho từng cán bộ chủ chốt cấp phường và cả đội
ngũ trong thời gian tới, thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập quốc tế.
Vai trò của đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân,
thành phố Hà Nội:
Luận bàn về vị trí, vai trò của cán bộ lãnh đạo đối với sự nghiệp cách mạng,
C.Mác và Ph.Ăngghen là người đầu tiên nêu ra quan điểm khoa học về cán bộ. Hai
ông khẳng định: “ Muốn thực hiện tư tưởng thì cần có những con người sử dụng
lực lượng thực tiễn: [7, tr.184].
Theo quan điểm của hai ông, cán bộ là những người tiêu biểu cho phong trào
cách mạng; có trí thức và trình độ nhận thức cao, biết kết hợp vận dụng lý luận
cách mạng với thực tiễn để tổ chức phong trào cách mạng của quần chúng, lãnh
đạo quần chúng thực hiện các cuộc cải cách có ý nghĩa cách mạng. Họ phải là

21


những người tuyệt đối trung thành với lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao
động, có trách nhiệm cao và được quần chúng noi theo.
Kế thừa và phát triển sáng tạo tư tưởng của Mác và Ăngghen về Đảng của
giai cấp công nhân, V.I. Lênin đã đề ra những quan điểm quan trọng về cán bộ
trong quá trình xây dựng Đảng kiểu mới của giai cấp công nhân. Theo V.I.Lênin,
vai trò quan trọng của đội ngũ cán bộ trước hết là ở chỗ đảm bảo tổ chức thực hiện
thắng lợi đường lối chính trị của Đảng. Bởi vì họ vừa là người xây dựng đường lối,
vừa tiến hành lựa chọn phương pháp chỉ đạo, tổ chức thực hiện và kiểm tra quá
trình vận động cách mạng, hướng tới mục tiêu đã đề ra. Vì thế, Người nhấn mạnh:
“ Mấu chốt là vấn đề con người, vần đề lựa chọn người: [35.tr.132] và “ trong lịch
sử, chưa hề có một giai cấp nào giành được quyền thống trị, nếu nó không đào tạo
ra được, trong hàng ngũ của mình, những lãnh tụ chính trị, những đại biểu tiên
phong có khả năng tổ chức và lãnh đạo phong trào” [34, tr.473].
V.I Lênin, lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân, nhân dân lao động Nga,
của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế đã tổ chức và lãnh đạo Cách mạng
tháng Mười Nga giành thắng lợi to lớn. Khi giành được chính quyền, Đảng kiểu
mới của V.I. Lênin trở thành đảng cầm quyền. Lúc này, vấn đề cán bộ càng trở nên
quan trọng và cấp bách hơn. ở giai đoạn này, nhiệm vụ mới vô cùng khó khăn của
Đảng Cộng sản và giai cấp công nhân là quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, xã hội
nhằm xây dựng thành công xã hội mới, xã hội xã hội chủ nghĩa. V.I.Lênin yêu cầu
đội ngũ cán bộ phải nỗ lực cao hơn thời nội chiến để hoàn thành sứ mệnh mới là
quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Người khẳng định: “ Nghiên cứu con người, tìm
ra cán bộ có bản lĩnh; hiện nay đó là then chốt, nếu không thì tất cả mọi mệnh lệnh
và quyết định sẽ chỉ là mớ giấy lộn” [7, tr.449].
Để có được đội ngũ am hiểu nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực quản lý nhà
nước, quản lý kinh tế, quản lý xã hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng chủ nghĩa xã hội,
một nhiệm vụ lâu dài, khó khăn và phức tạp, V.I.Lênin đã coi trọng công tác đào

tạo, bồi dưỡng, lựa chọn, đề bạt cán bộ vào cương vị công tác, thường xuyên kiểm
tra việc thực hiện nhiệm vụ của họ, chú ý giáo dục, rèn luyện, nâng cao phẩm chất
22


đạo đức cách mạng và năng lực công tác cho cán bộ, chống bệnh quan liêu, xa dân,
kiêu ngạo, thoái hóa biến chất.
Chủ tịch Hồ Chí Minh, người thầy vĩ đại của cách mạng Việt Nam, trong suốt
quá trình lãnh đạo cách mạng nước ta, luôn coi trọng công tác cán bộ nhằm xây
dựng đội ngũ cán bộ vừa hồng, vừa chuyên, đủ sức đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp
đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, đưa cả nước tiến lên chủ nghĩa
xã hội. Người coi: “ Cán bộ là cái gốc của mọi công việc” [21, tr.269]. Vai trò của
người cán bộ, theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, được thể hiện trong bốn mối quan hệ
chủ yếu: cán bộ với đường lối chính sách, cán bộ với tổ chức bộ máy, cán bộ với
công việc và cán bộ với quần chúng. Trong quan niệm của Người, cán bộ không
chỉ là người vạch ra đường lối mà còn có vai trò quyết định trong việc tổ chức thực
hiện đường lối. Người nói: “Cán bộ là người đem chính sách của Chính phủ, của
đoàn thể thi hành trong nhân dân, nếu cán bộ dở thì chính sách hay cũng không thể
thực hiện được”; “Cán bộ là dây chuyền của bộ máy. Nếu dây chuyền không tốt,
không chạy thì động cơ dù tốt, dù chạy, toàn bộ máy cũng tê liệt” [21, tr.54]. Chủ
tịch Hồ Chí Minh còn yêu cầu cán bộ phải sâu sát quần chúng, nắm bắt kịp thời
phản ánh tình hình đời sống, tâm tư, nguyện vọng của nhân dân với Đảng và Nhà
nước để quyết định đường lối, chủ trương, chính sách hợp lòng dân. Đối với cơ sở,
điều này càng đặc biệt quan trọng. Người chỉ rõ: “Sự lãnh đạo trong mọi công tác
thiết thực của Đảng, ắt phải từ trong quần chúng mà ra và trở lại nơi quần chúng:
[21, tr.290]. Và Người kết luận: “Muôn việc thành công hay thất bại, đều do cán bộ
tốt hay kém” [21.tr.276]. Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu mỗi cán bộ phải là người
lãnh đạo, dẫn dắt quần chúng nhân dân thực hiện mục tiêu, lý tưởng của Đảng, là
người tận tụy phục vụ nhân dân, đem lại cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc cho
nhân dân. Trong Di chúc, Người căn dặn toàn Đảng ta rằng: “ Mỗi đảng viên và

cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính,
chí công vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo,
là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân” [20, tr.131].

23


Thấm nhuần chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề cán
bộ, trong suốt 85 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta luôn chú trọng và
đặc biệt quan tâm xây dựng đội ngũ cán bộ ngang tầm với đòi hỏi của từng thời kỳ
cách mạng, đó chính là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam.
Đảng ta xác định phải “có một đội ngũ cán bộ đủ phẩm chất và năng lực xây dựng
đường lối chính trị đúng đắn và tổ chưc thực hiện thắng lợi đường lối, đó là vấn đề
cốt tử của lãnh đạo, là sinh mệnh của Đảng cầm quyền” [9, tr.27]. Trong công cuộc
đổi mới đất nước, thực hiện sự nghiệp CNH, HĐH, Đảng ta nhấn mạnh vai trò của
cán bộ trong chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH: “Cán bộ là nhân tố
quyết định sự thành bại của cách mạng, gắn liền với vận mệnh của Đảng, của đất
nước và chế độ, là khâu then chốt trong công tác xây dựng Đảng” [9, tr.66]. Theo
quan điểm của Đảng, trong khi phải xây dựng đội ngũ cán bộ một cách đồng bộ,
đáp ứng với yêu cầu của từng giai đoạn cách mạng, cần đặc biệt chú trọng xây
dựng đội ngũ cán bộ chủ chốt các cấp, nhất là cấp chiến lược và cấp cơ sở.
Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường là lực lượng giữ vai trò nòng cốt trong
lãnh đạo, điều hành hoạt động của hệ thống chính trị Phường; vừa thể hiện vai
trò lãnh đạo của Đảng, đảm bảo thực hiện quyền lực nhà nước vừa đảm bảo
quyền làm chủ của nhân dân ở cơ sở. Đội ngũ này là biểu hiện sinh động và cụ
thể nhất cho cơ chế hoạt động, vận hành của hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa.
Đối với đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân có vai trò
rất quan trọng, thể hiện trên các vấn đề cụ thể sau:
Thứ nhất, Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường giữ vai trò quan trọng có
tính chất quyết định trong việc triển khai, tổ chức thực hiện thắng lợi chủ

trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở địa phương (phường)
Là những người giữ vai trò trụ cột, có tác dụng chi phối mọi hoạt động tại
cơ sở, CBCC cấp phường không những phải nắm vững đường lối, chủ trương,
chính sách của các tổ chức Đảng, Nhà nước, đoàn thể cấp trên để tuyên truyền,
phổ biến, dẫn dắt, tổ chức cho quần chúng thực hiện mà còn phải am hiểu sâu
sắc đặc điểm, tình hình của phường để đề ra những nhiệm vụ, giải pháp cụ thể
24


hóa đường lối, chủ trương chính sách ấy cho phù hợp với điều kiện đặc thù của
cơ sở, góp phần quan trọng trong việc thắt chặt mối quan hệ “máu thịt” giữa
Đảng với nhân dân.
Thứ hai, Đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường ở quận Thanh Xuân có vai
trò quan trọng, duy trì và giữ vững sự ổn định phát triển chung của phường và
quận.
Là những người trực tiếp gần gũi, gắn bó với nhân dân, sống, làm việc và
hàng ngày có mối quan hệ chặt chẽ với dân. Họ thường xuyên lắng nghe, tham
khảo ý kiến của nhân dân. Trong quá trình triển khai, vận động, dẫn dắt nhân
dân thực hiện đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà
nước, họ tạo ra cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với nhân dân. Thông qua họ mà ý
Đảng, lòng dân tạo thành một khối thống nhất, làm cho Đảng, Nhà nước “ ăn
sâu, bám rễ” trong quần chúng, tạo nên quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân
dân, củng cố niềm tin của nhân dân của nhân dân với Đảng, pháp luật của Nhà
nước có đi vào cuộc sống, trở thành hiện thực sinh động hay không, tùy thuộc
phần lớn vào sự tuyên truyền và tổ chức vận động nhân dân thực hiện của đội
ngũ cán bộ chủ chốt cấp phường. Cấp phường không chỉ là điểm “dừng chân”
của mọi công tác Đảng, Nhà nước và các ngành khác trong các lĩnh vực kinh tế,
văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, trật tự, an toàn xã hội,... đó còn là nơi
phản ảnh trực tiếp tâm tư, tình cảm, nguyện vọng của nhân dân lên cấp trên; là
nơi thường xuyên xuất hiện những nhân tố, mô hình, sáng kiến mới; những kinh

nghiệm, cách làm hay trong sản xuất, trong xây dựng đời sống văn hóa, xã hội.
Do đó, muốn thực hiện tốt nhiệm vụ phát triển kinh tế nhiều thành phần, chú
trọng phát triển sản xuất nông nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, thương mại, dịch
vụ; thực hiện đạt và vượt các chỉ tiêu về kinh tế - xã hội; đảm bảo ổn định và cải
thiện đời sống nhân dân; bảo vệ môi trường sinh thái; xây dựng nếp sống văn
hóa; giữ gìn an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, ngăn chặn có hiệu quả
và hạn chế thấp nhất các tệ nạn xã hội thì đòi hỏi phải có đội ngũ cán bộ lãnh
đạo chủ chốt phường có đủ đức, đủ tài mới có thể đáp ứng được những yêu cầu
25