Giáo Dục Kỹ Năng Sống Cho Học Sinh

TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH

Biên soạn: TS. Vũ Lệ Hoa, ĐHSPHN
Email:
Hà Nội - 7 / 2015


Trả lời câu hỏi:










Bạn muốn người học trở thành ai?
Vai trò của giáo dục là gì?
Làm thế nào để hình thành thói quen ?
Giá trị sống và kỹ năng sống?
Kiến thức và kỹ năng?
Các KNS cần hình thành ở HS THCS ?
Các hình thức tổ chức GD hình thành KNS?
Thiết kế hoạt động GD hình thành KNS?
Tổ chức hoạt động GD hình thành KNS?


NHỮNG YÊU CẦU CỦA TOÀN CÂÙ HOÁ

VÀ XÃ HỘI TRI THỨC ĐỐI VỚI GIÁO DỤC











Giáo dục cần giải quyết mâu thuẫn tri thức ngày càng tăng nhanh mà thời
gian đào tạo có hạn
Giáo dục cần đào tạo con người đáp ứng được những đòi hỏi của thị trường
lao động và nghề nghiệp cũng như cuộc sống, có khả năng hoà nhập và cạnh
tranh quốc tế, đặc biệt là:
Năng lực hành động
Tính sáng tạo, năng động,
Tính tự lực và trách nhiệm
Năng lực cộng tác làm việc
Năng lực giải quyết các vấn đề phức hợp
Khả năng học tập suốt đời
3


GD ®
GD(hẹp)
DH

12 giá trị có thể được phân chia:
Chia thành 3 nhóm:
1.GTS chung: Hòa bình, tự do.
2.GT về quan hệ:Tôn trọng, hợp tác, đoàn kết, trách nhiệm;
3.GT về phẩm chất cá nhân: Khoan dung, khiêm tốn, giản dị, trung
thực, yêu thương, hạnh phúc.
Hoă ăc:
1. Những giá trị mục đích (hòa bình, tự do, Hạnh phúc, tôn trọng)
2. Những giá trị công cụ ( trách nhiệm, Đoàn kết, hợp tác, khoan
dung, Khiêm tốn, Giản dị, Trung thực, Yêu thương)


Trả lời câu hỏi
 Để hình thành một thói quen hành vi nào đó

cho người được GD, nhà giáo dục cần phải làm
gì?
 Cho ví dụ minh họa?


Giá trị sống?
- Giá trị sống là điều chúng ta cho là quý giá là

quan trọng, có ý nghĩa đối với cuộc sống của mỗi
người.
- Giá trị sống trở thành động lực để người ta nỗ
lực phấn đấu để có được nó.

Kỹ năng sống là gì?

Khả
Khảnăng
năngthích
thíchnghi
nghivà
vàhành
hànhvivitích
tíchcực
cựccho
chophép
phép
cá
cánhân
nhâncó
cóđầy
đầyđủ
đủkhả
khảnăng
năngđối
đốiphó
phócó
cóhiệu
hiệuquả
quảvới
vớinhu
nhu
cầu

cầuvà
vàthách
tháchthức
thứccủa
củacuộc
cuộcsống
sốnghằng
hằngngày.
ngày.

(Theo
(Theotổ
tổchức
chứcUNESCO
UNESCOđịnh
địnhnghĩa
nghĩa“KNS”)
“KNS”)


Mối quan hệ: giáo dục kỹ năng sống và giá trị sống

GTS
GTS:: Trước
Trướckhi
khihình
hìnhthành
thànhnhững
nhữngKNS
KNSnào

nàođó,
đó,
Cá
Cánhân
nhâncần
cầncảm
cảmnhận
nhậnrõ
rõràng
ràngvề
vềcác
cácGTS
GTSvà
vàsự
sự
lựa
lựachọn
chọncủa
củacác
cáccá
cánhân
nhânấy
ấyđối
đốivới
vớicác
cácgiá
giátrị.
trị.
GTS
GTSlàlànền

nềntảng
tảng

KNS
KNSthể
thểhiện
hiệngiá
giátrị
trịbằng
bằnghành
hànhđộng
độngsẽ
sẽcho
chokết
kếtquả
quả
tích
tíchcực
cựcvà
vànó
nólại
lạicủng
củngcố
cốcác
cácgiá
giátrị.
trị.Vì
Vìvậy
vậyKNS
KNS

làlàcông
côngcụ
cụđể
đểhình
hìnhthành
thànhvà
vàthể
thểhiện
hiệnGTS.
GTS.


Tầm quan trọng của việc giáo dục giá trị sống

Giáo
Giáodục
dụcgiá
giátrị
trịsống
sốnggiúp
giúpcon
conngười
ngườikhám
khámphá
phábản
bảnthân
thân
và
vàphát
pháttriển

triểncác
cácgiá
giátrị
trịtruyền
truyềnthống
thốngcủa
củadân
dântộc
tộccủng
củngnhư
nhưmười
mười
hai
haigiá
giátrị
trịcăn
cănbản
bảncủa
củatoàn
toàncầu.
cầu.
a.a.Giá
Giátrị
trịtruyền
truyềnthống
thốngcủa
củacon
conngười
ngườiViệt
ViệtNam.

Nam.
--Tinh
--Tinh
Tinhthần
thầnyêu
yêunước
nước
Tinhthần
thầnđoàn
đoànkết.
kết.
--Yêu
Yêuthương
thươngcon
conngười.
người. --Tinh
Tinhthần
thầnlao
laođộng
độngcần
cầncù
cùtiết
tiếtkiệm.
kiệm.
b.b.Giá
Giátrị
trịtoàn
toàncầu.
cầu.
Năm

Năm1995
1995để
đểnghiên
nghiêncứu
cứuxem
xemnhững
nhữnggiá
giátrị
trịphổ
phổquát
quátlàlà
những
nhữnggiá
giátrị
trịnào,
nào,một
mộtdự
dựán
ánquốc
quốctếtếvà
vàgiá
giátrị
trịsống
sốngđã
đãđược
đượctriển
triển
khai
khaitrên
trênhơn

hơn100
100nước
nướcvà
vàđã
đãđưa
đưara
ra12
12giá
giátrị
trịsau:
sau:Hợp
Hợptác,
tác,Tôn
Tôn
trọng,
trọng, Yêu
Yêuthương,
thương,Tự
Tựdo
do, ,Hạnh
HạnhPhúc,
Phúc,Khiêm
Khiêmnhường,
nhường,Khoan
Khoan
dung,
dung,Giản
Giảndịdị, ,Trách
Tráchnhiệm
nhiệm, ,Hòa

Hòabình
bình, ,Đoàn
Đoànkết
kết, ,Trung
Trungthực.
thực.


Ngày nọ đức vua muốn tìm người kế vị. Mỗi người con được ngài
trao cho một hạt giống hoa đem về trồng. Đến ngày hẹn, hoa của
ai đẹp nhất thì ngài sẽ truyền ngôi. Riêng hạt của công chúa nọ,
dù đã cố gắng hết sức nhưng vẫn không nảy mầm. Đến ngày hẹn,
ai nấy đều dâng lên các loại hoa muôn hồng nghìn tía, chỉ riêng công chúa ấy là
dâng chậu đất. Thật bất ngờ, đức vua đã truyền ngôi cho cô. Tại sao , đức vua lại
truyền ngôi cho công chúa ? Thông qua câu chuyện trên , chúng ta nhận được thông
điệp gì ?

Đáp án:

Qua tình huống này, thông qua câu chuyện trên HS sẽ được giáo
dục về lòng trung thực đó là một trong mười hai giá trị sống toàn cầu
được đúc rút trong một dự án quốc tế năm 1995 triển khai trên 100
nước. Trung thực nghĩa là không có mâu thuẩn hoặc thiếu nhất quán
trong suy nghĩ, lời nói và hành
động. Trung thực là khả năng
nhận thức được những điều đúng
đắn và thỏa đáng trong vai trò,
hành vi và các mối quan hệ của
mỗi người.

Một nhà diễn thuyết nổi tiếng đã
bắt đầu buổi nói chuyện của mình
bằng cách đưa ra tờ giấy bạc trị giá
20 đô la. Trong gian phòng có 200
khán giả, anh ta cất tiếng hỏi: “Ai
muốn có tờ 20 đô la này?”.
Những bàn tay bắt đầu giơ lên. Anh
ta nói tiếp: “Tôi sẽ đưa tờ 20 đô la
cho bạn – nhưng điều đầu tiên, hãy
để tôi làm việc này!”
Anh ta vò nhàu tờ 20 đô la. Sau đó, anh ta lại hỏi: “Còn ai muốn tờ
bạc này không?”. Vẫn có những bàn tay đưa lên.
“Ồ, vâng, nó sẽ như thế nào nếu tôi làm thế này?” – nói rồi anh ta
quẳng nó xuống sàn và giẫm giày lên. Sau đó, anh ta nhặt tờ bạc lên,
bây giờ trông nó đã nhàu nát và dơ bẩn. “Nào, ai còn muốn có tờ bạc
này nữa?”. Vẫn còn những bàn tay đưa lên
Những bàn tay giơ lên chứng tỏ điều gì ? Chúng ta nhận được thông
điệp gì từ câu chuyên trên ?


Đáp án:
Khi nhà diễn thuyết có nhiều hành động đối với tờ giấy
bạc như: lấy tờ giấy bạc trong túi áo ra, vò nhàu tờ 20 đô
la, quẳng nó xuống sàn và giẫm giày lên trông nó đã nhàu
nát và dơ bẩn . Sau mỗi lần như vậy vẫn còn những bàn
tay đưa lên. Và nhà diễn thuyết kết luận: “Những người
bạn của tôi, tất cả các bạn phải học một bài học rất giá trị.
Không có nghĩa gì đối với những việc tôi làm với đồng tiền,
bạn vẫn muốn có nó bởi vì nó không giảm giá trị. Nó vẫn

có giá trị là 20 đô la.
Nhiều lần trong cuộc sống của chúng ta, bạn bị rơi
ngã, bị “vò nhàu” và bị vẩn đục bởi những quyết định mà
chúng ta làm và những hoàn cảnh đến với chúng ta. Chúng
ta cảm thấy hình như chúng ta trở nên vô giá trị; nhưng
những gì đã xảy ra không có nghĩa lý gì cả, bạn sẽ không
bao giờ mất đi giá trị của mình.


Đáp án:
Dù thế nào đi nữa, bạn cũng là vô giá với những
người yêu thương bạn. Giá trị cuộc sống của chúng ta
được quyết định không phải do những gì chúng ta làm
hoặc người mà chúng ta quen biết, mà bởi… chúng ta là
ai.
Giá trị bản thân của bạn chỉ có một người duy nhất
biết rõ nhất, đó là bản thân bạn. Cuộc sống này sẽ thử
thách bạn bằng cách này hay cách khác, đôi lúc bạn thấy
mình bị tổn thương, nhưng đừng bao giờ nghĩ rằng giá
trị bản thân mình bị giảm sút cùng với những điều đó.
Giá trị đó nằm sâu trong con người bạn và sẽ không ai
làm giảm được giá trị của nó.
Bạn thật đặc biệt – đừng bao giờ quên điều đó!


Có hai vị Hoà thượng ở hai
ngôi chùa trên hai ngọn núi
gần nhau. Giữa hai ngọn núi
có một con sông, mỗi ngày họ
đều cùng một lúc xuống núi ra

bờ sông gánh nước, lâu ngày
họ trở thành bạn bè.
Thấm thoát năm năm trôi qua, bỗng một hôm vị Hoà
thượng ở ngọn núi bên trái không xuống gánh nước, vị
Hoà thượng ở ngọn núi bên phải nghĩ bụng: “Có lẽ ông ta
ngủ quá giờ”, nên trong lòng cũng chẳng để ý lắm.
Nhưng không ngờ qua ngày hôm sau vị Hòa thượng ở núi
bên trái vẫn không xuống núi gánh nước.


Một tuần trôi qua, vị Hoà thượng bên ngọn núi phải nghĩ
bụng: “Bạn ta có lẽ bị bệnh rồi, ta nên đến thăm, xem có thể
giúp được gì không.”
Nhưng khi đến thăm người bạn già, ông ta thật kinh ngạc.
Người bạn già của ông đang tập thái cực quyền trước chùa,
chẳng giống dáng vẻ của một người cả tuần chưa uống nước
chút nào. Ông ta thấy làm lạ hỏi: “Đã một tuần rồi ông không
xuống núi gánh nước, lẽ nào ông không cần uống nước?”
Người bạn dẫn ông ta đi ra sân sau của chùa, chỉ một giếng
nước nói: “Năm năm lại đây, mỗi ngày sau khi làm xong thời
khoá, tôi đều đào cái giếng này, mặc dù nhiều lúc rất bận,
nhưng có thể đào được bao nhiêu tốt bấy nhiêu. Nay đào đã
đến nước, tôi không cần phải xuống núi gánh nước nữa”.
Thông điệp mà bạn nhận được từ câu chuyện trên là gì ?


Đáp án:

Những gì bạn có được ngày hôm nay là kết
quả của những cố gắng ngày hôm qua. Và bạn

muốn ngày mai của mình sẽ như thế nào? Tươi
sáng, hạnh phúc ,mỹ mãn? Vậy thì đừng bao
giờ thôi nỗ lực.
Ngay hôm nay bạn đang ngồi trên ghế nhà
trường hãy không ngừng nổ lực học tập vì sự nổ
lực của hôm nay là niềm hi vọng cho tương lai
tươi sáng .
Hãy suy nghĩ về lúc không còn gánh nước nổi,
bạn vẫn có nước để uống chứ? Vì vậy dù đã
thành công, hãy cố gắng thêm một chút nữa.


Tại sao cần giáo dục Kỹ năng sống cho HS THCS
trường điều kiện hiện nay?

- - Những
Nhữngthay
thayđổi
đổinhanh
nhanhchóng
chóngtrong
trongđời
đờisống
sốngxã
xãhội
hộiđã
đãtạo
tạora
ramột
mộtcuộc

cuộcsống
sốnghiện
hiện
đại,
đại,vận
vậnđộng
độngkhông
khôngngừng,
ngừng,rất
rấtkhẩn
khẩntrương
trươngvà
vàchứa
chứađựng
đựngnhiều
nhiềuyếu
yếutốtốkhôn
khônlường.
lường.
- -Những
Nhữngthay
thayđổi
đổivề
vềtâm
tâmlýlýcủa
củachính
chínhbản
bảnthân
thântrẻ
trẻđang

đangcó
cótác
tácđộng
độngđối
đốivới
vớicác
cácem
em. .
- -Những
Nhữngthay
thayđổi
đổivề
vềmặt
mặtkinh
kinhtế,
tế,xã
xãhội
hộicủng
củngảnh
ảnhhưởng
hưởngđến
đếntừng
từnggia
giađình
đìnhcủa
củacác
cácem.
em.
- -Để
Đểsống

sốnghội
hộinhập
nhậpvà
vàgóp
gópphần
phầntích
tíchcực
cựccho
chocuộc
cuộcsống
sốngngày
ngàymột
mộttốt
tốtđẹp
đẹphơn,
hơn,
không
khôngthể
thểkhông
khônggiáo
giáodục
dụckỹ
kỹnăng
năngsống
sốngcho
chothích
thíchứng
ứngvới
vớimọi
mọibiến

biếnđộng
độngcủa
củahoàn
hoàn
cảnh
cảnhgiúp
giúpcác
cácem
emrèn
rènluyện
luyệnhành
hànhvivicó
cócuộc
cuộcsống
sốngbiết
biếtlựa
lựachọn
chọncách
cáchứng
ứngxử
xửphù
phùhợp,
hợp,
ứng
ứngphó
phóvới
vớithách
tháchthức
thứctrong
trongcuộc

cuộcsống.
sống.


Kỹ năng sống cần trang bị cho HS THCS ?
--Kỹ
Kỹnăng
năngtự
tựnhiên
nhiênphục
phụcvụ
vụbản
bảnthân.
thân.
--Kỹ
Kỹ năng
năngxác
xáclập
lậpmục
mụctiêu
tiêucho
chocuộc
cuộcđời.
đời.
--Kỹ
Kỹnăng
năngquản
quảnlýlýthời
thờigian
gianhiệu

hiệuquả
quả
--Kỹ
Kỹnăng
năngđiều
điềuchỉnh
chỉnhvà
vàquản
quảnlýlýcảm
cảmxúc.
xúc.
--Kỹ
Kỹnăng
năngtự
tựnhận
nhậnthức
thứcvà
vàđánh
đánhgiá
giábản
bảnthân.
thân.
--Kỹ
Kỹnăng
nănggiao
giaotiếp
tiếpvà
vàứng
ứngxử.
xử.

--Kỹ
Kỹnăng
nănghợp
hợptác
tácvà
vàchia
chiasẽ.
sẽ.
--Kỹ
Kỹnăng
năngthể
thểhiện
hiệnthông
thôngtin
tintrước
trướcđám
đámđông.
đông.
--Kỹ
Kỹnăng
năngđối
đốidiện
diệnvà
vàứng
ứngphó
phókhó
khókhăn
khăntrong
trongcuộc
cuộcsống.

sống.
--Kỹ
Kỹnăng
năngđánh
đánhgiá
giángười
ngườikhác.
khác.


Phân biệt kiến thức và kỹ năng?

--Kiến
Kiếnthức
thứclàlàcung
cungcấp
cấpnhững
nhữnghiểu
hiểubiết,
biết,những
những
nguyên
nguyênlý,
lý,khẳng
khẳngđịnh
địnhđúng,
đúng,những
nhữngkhái
kháiniệm
niệm

với
vớivấn
vấnđề,
đề,sự
sựvật
vậthiện
hiệntượng.
tượng.
--Kỹ
Kỹnăng
năngsử
sửdụng
dụngnhững
nhữngkiến
kiếnthức
thứcđã
đãđược
đượctrang
trang
bị
bịđể
đểthực
thựchiện
hiệnthành
thànhthạo
thạohành
hànhđộng
độngtrong
trong
thực

thựctếtếmột
mộtcách
cáchtích
tíchcực
cựcvà
vàmang
mangtính
tínhchất
chấtxây
xâydựng
dựng..


Con đường rèn luyện kỹ năng sống ?

--Trong
Trongho
hoạạttđđộộng
ngvui
vui ch
chơơiivvớớiibbạạnnbè.
bè.
--Trong
Tronghhọọccttậậppởởnhà
nhàtrtrườ
ường.
ng.
--Trong
Trongm
mốốiiquan

quanhhệệgi
giữữaacác
cácthành
thànhviên
viêntrong
trong
gia
giađình.
đình.
--Trong
Trongcông
côngviviệệcchà
hàng
ngngày.
ngày.


Cách tư duy nào sau đây sẽ luôn giúp bạn
thành công trong quá trình giao tiếp?

a.a.Hãy
Hãyluôn
luônđơn
đơngiản
giảnhóa
hóavấn
vấnđề.
đề.
b.
b.Luôn

Luônnhìn
nhìnngười
ngườikhác
khácbằng
bằngcon
conmắt
mắttích
tíchcực.
cực.
c.c.Xem
Xemngười
ngườikhác
khácsai
saigì
gìđể
đểmình
mìnhchỉ
chỉtrích.
trích.
d.
d.Luôn
Luônxem
xemmình
mìnhcó
cóthể
thểhọc
họcgì
gìtừ
từngười
ngườikhác

khác
và
vàmình
mìnhsẽ
sẽgiao
giaotiếp
tiếpnhư
nhưthế
thếnào
nàođể
đểtốt
tốthơn.
hơn.


Giao tiếp không hiệu quả sẽ dẫn đến
hậu quả như thế nào?

a.a.XXảảyyra
rahi
hiểểuulầ
lầm.
m.
b.
b.M
Mọọiing
ngườ
ườiikhông
khôngllắắng
ngnghe

nghenhau.
nhau.
c.c.Ng
Ngườ
ườiinói
nóikhông
khôngđđưưaara
rach
chỉỉddẫẫnnrõ
rõràng.
ràng.
d.
d.M
Mọọiing
ngườ
ườiikhông
khônglàm
làmtheo
theobbạạn.
n.


TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC Ở TRƯỜNG THCS






Bước 1: Xác định mục tiêu của hoạt động

Bước 2: Thiết kế chương trình, kế hoạch tổ chức
hoạt động giáo dục
Bước 3: Triển khai hoạt động
Bước 4: Kiểm tra, đánh giá kết quả tổ chức hoạt
động giáo dục