Chăm sóc răng cho trẻ Baosongkhoe.com

EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

ĂM SÓC RĂ

Tài li u l u hành n i b

Y h c c ng đ ng 11/11/2016


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

HI Ỡ ĐÍộồ

TS.BS. Lâm
Đ i Phong

BS. Tr n Kim
Qu nh Tiên

Gi ng viên B môn
ờăng Hàm M t
t i ởr ng Đ i h c
Y d c TP.HCM

ờăng Hàm M t
t i ởr ng Đ i h c
Y d c TP.HCM

(2008)

BS. Tr n Ý Th o

Hoàng Th

ờăng Hàm M t
t i ởr ng Đ i h c
Y d c TP.HCM
(2010)

M H nh
& Hu nh
ởr

ng Giang

Biên t p - Thi t k

BIÊN SO N
BS. Nguy n
Ng c Y n ởh

BS. Nguy n Võ
Ng c Trang

ờăng Hàm M t
t i B nh vi n Đ i
h cYD c
TP.HCM

ờăng Hàm M t
t i ởr ng Đ i h c
Y d c TP.HCM
(2012)

BS. Ph m
Nguyên Quân

Đ Th
Thanh Vân

ờăng Hàm M t
t i ởr ng Đ i h c
Y d c Hu (2015)

Ở ớh m Ti ng Anh
t i ởr ng Đ i h c
Ở ớh m K thu t
TP.HCM


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Nhi khoa Y h c c ng đ ng

www.facebook.com/groups/NhiKhoa.yhcd
M CL C

GI I THI U ....................................................................................................... 1
Ỏồ

ộỒ - ỎồĂỘ Ở2Ỏ ờĂộỒ ởờ EM ............................................... 2
Ỏách chăm sóc răng cho tr ..................................................................... 2

1.

1.1. Chăm sóc răng s a ................................................................................. 2
1.2. Chăm sóc răng vĩnh vi n ...................................................................... 4
1.3. Ch i răng đúng cách .............................................................................. 5
Tr m c răng............................................................................................... 7

2.

2.1. Quá trình m c răng................................................................................ 7
2.2. Gi m đau khi m c răng......................................................................... 9
V n đ sâu răng

3.

tr em ....................................................................... 10

3.1. Ởâu răng là gì ....................................................................................... 10
3.2. Con tôi có nguy c b sâu răng ......................................................... 10
3.3. B nh sâu răng do bú bình ................................................................... 11
3.4. Làm th nào đ giúp ng a sâu răng ................................................ 12
4.

L a ch n c c u ng s a thích h p v i tr ............................................ 14

4.1. Làm th nào đ l a ch n chi c c c đúng đ n .................................. 14
4.2. Tr nên u ng gì và t n su t nh th nào? ........................................ 15

Ỏồ

ộỒ - ỏIộồ ỏ

NG VÀ S C KH E ờĂộỒ ỘI NG .......... 16

1.

Vai trò c a ỏinh ỏ

ng ........................................................................ 16

2.

ộên ăn gì t t cho s c kho răng mi ng? ............................................ 16

3.

Thói quen t t cho bé ............................................................................... 17


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Ỏồ
ộỒ - CÁC V ộ Đ KHÁC LIÊN QUAN T I S C KH E

ờĂộỒ ỘI NG TR EM ................................................................................ 18
1.

Bú tay và dùng núm vú gi

tr .......................................................... 18

1.1. Vì sao tr bú tay hay núm vú gi ? ..................................................... 18
1.2. Tr b thói quen này nh th nào?.................................................... 19
Nghi n răng

2.

tr nh ............................................................................ 21

2.1. Nh ng nguyên nhân nào gây nên nghi n răng ............................ 21
2.2. Nghi n răng có nh ng tác h i gì?...................................................... 22
2.3. Nghi n răng đ

c ch n đoán nh th nào? .................................... 23

2.4. Nghi n răng đ

c đi u tr ra sao? ..................................................... 24

2.5. Giúp đ tr có thói quen nghi n răng............................................... 25
2.6. Nghi n răng kéo dài bao lâu ............................................................ 25
2.7. Phòng ng a nghi n răng nh th nào? ............................................ 26
Ỏồ
B

ộỒ - H I - ĐÁớ .............................................................................. 27
EBOOK NHI KHOA Y H C C ộỒ Đ NG ..................................... 36

LIÊN H ............................................................................................................ 39


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Ồi i thi u
ờăng c a tr b t đ u phát tri n d

in

u tr

c c khi chúng ta có th

nhìn th y. Kho ng 6 tháng sau khi tr sinh ra, b n có th nhìn th y chi c
răng đ u tiên Đó ch m i là b
su t c đ i ng

c kh i đ u cho nh ng n c

i Chăm sóc răng mi ng c a tr , ngay c tr

i s đi theo
c khi b n

nhìn th y nh ng chi c răng m c lên, là chìa khóa cho s c kh e răng
mi ng t t.
M t hàm răng ch c kh e có vai trò quan tr ng đ n s c kh e toàn thân
c a tr
nh h

ờăng giúp bé nhai th c ăn c)ng nh
ng đ n s

phát tri n x

t p phát âm ờăng c)ng

ng hàm c a bé và là th m m cho

khuôn m t c a tr .

Ngu n nh Huy T

1

ng Photography


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Ỏh

ng

-

Ỏhăm sóc răng tr em

1. Ỏách chăm sóc răng cho tr
ờăng c a tr b t đ u phát tri n d

in

u tr

c c khi chúng ta có th

nhìn th y. Hãy b t đ u thói quen v sinh răng mi ng t

ởờ

C khi

chi c răng đ u tiên c a con b n xu t hi n.
Luôn luôn ghi nh
 Tr

c khi bé m c răng Lau s ch n

u c a bé b ng m t mi ng v i m

m m sau khi cho ăn s giúp ngăn ng a s tích t c a vi khu n.
 Khi bé m c răng Hãy dùng bàn ch i m m dành riêng cho tr và ch i
răng cho tr hai l n m t ngày.
1.1. Ỏhăm sóc răng s a
B răng đ u tiên, còn g i là răng s a
r t quan tr ng và c n đ

c chăm sóc

Nh ng chi c răng này không ch giúp
tr nhai và phát âm khi nói, mà còn
giúp phát tri n x

ng hàm và gi

ch

cho răng vĩnh vi n (b t đ u m c khi tr
6 ho c 7 tu i C)ng nh răng và n
c a ng

i l n răng và n

u

u c a tr c)ng c n đ

c làm s ch Đ giúp

tr làm quen v i đi u này, hãy dùng m t m nh v i nh ho c mi ng g c

y t m m và m lau n

u c a tr sau m i b a ăn

Ngay khi chi c răng đ u tiên m c vào ch , b t đ u ch i răng b ng bàn
Dùng n

ch i lông m m thi t k riêng cho tr

2

c thay vì kem đánh răng


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

ch a fluor cho tr d

i 2 tu i, tr

khi đ

c đ ngh s

d ng fluor t

chuyên gia chăm sóc s c kh e.
ởh

ng tr s ph n kháng b ng cách khóc la, th m chí còn nôn e s a

hay th c ăn Đ tr quen v i vi c ch i răng b n có th áp d ng các bi n
pháp nh
 Ch n bàn ch i nh , m m, thích h p v i mi ng tr 6 - 7 tháng
 T p t t , ch i m t ngoài tr

c, vài l n cho tr quen m i ch i m t

trong c a răng
 Trong các l n t p đ u tiên, ch i nh nhàng không gây đau không
ch i ngay sau khi cho tr ăn no
 Bao gi tr quen d n thì ch i răng sau m i l n cho bú hay ăn xong
 Khi tr l n h n kho ng 12 tháng, t p tr bi t nh n
răng lúc này ta có th l y m t l

c sau khi ch i

ng kem đánh răng r t nh c a

tr em (lo i không ch a fluor) ch ng b ng m t h t đ u xanh t p
cho tr ch i răng.
Khi bé đ n đ tu i m m non, b n có th b t đ u s d ng kem đánh răng
có ch t Fluor cho bé Không nên cho kem đánh răng lên toàn b ph n
lông bàn ch i, ch c n m t l
h

ng b ng h t đ u xanh là đ . Tr em có xu

ng nu t kem đánh răng và nu t quá nhi u kem có ch a ch t Fluor

có th gây nhi m màu trên răng vĩnh vi n sau này c a bé.
Trong th i gian m c răng c a 2 h răng s a và vĩnh vi n răng m i m c
ti p xúc v i fluor trong kem đánh răng s m ngày nào thì phòng ng a
sâu răng t t ngày đó

3


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Hi p h i Nha khoa Hoa K khuy n cáo r ng các b c cha m không nên
đ a con đ n nha sĩ tr h n ngày sinh nh t đ u tiên c a bé Đi u này
giúp các nha sĩ có c h i đ phát hi n s m các v n đ v răng mi ng c a
tr

ộha sĩ răng tr em là nh ng chuyên gia trong vi c chăm sóc răng

mi ng cho tr nh . B n và nha sĩ c a con b n nên cùng xem l i nh ng
thông tin quan tr ng v ch đ ăn u ng, chai s a cách đánh răng và s
d ng Fluor Khám răng t nh s giúp con c a b n tr nên làm quen và
không s s t v i nha sĩ Đi u này c)ng giúp thành l p thói quen chăm
sóc răng đ nh k v sau.
1.2. Ỏhăm sóc răng vĩnh vi n
ờăng vĩnh vi n b t đ u m c khi tr đ

c 6 ho c 7 tu i và ti p t c m c

trong su t tu i d y thì và có th nh ng năm đ u c a tu i tr

ng thành.

Ch i răng ít nh t 2 l n m i ngày v i kem đánh răng ch a fluor và làm
s ch k răng m i ngày m t l n v i ch nha khoa ho c d ng c làm s ch
k răng là nh ng thói quen quan tr ng c n đ

c tr thích nghi. H n ch

ăn quà v t ho c th c ăn th c u ng ch a nhi u đ
d ch lâu dài giúp răng kh e m nh.
Ki m tra s c kh e răng mi ng
th

ng xuyên c)ng r t c n thi t.

Đi u đó giúp nha sĩ phát hi n
nh ng v n đ nh

sâu răng và

đi u tr ngay khi có th . Vi c này
c)ng t o đi u ki n cho vi c làm
s ch chuyên khoa và thoa fluor

4

ng c)ng là m t chi n

EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

giúp răng kh e m nh. Nha sĩ có th đ t ch t trám bít h rãnh (dental
sealants) lên m t nhai các răng sau c a tr b o v chúng kh i nguy c
sâu răng v sau. Nh ng m t nhai này có h

rãnh sâu n i th c ăn và

m ng bám có th tích t và phá h y b m t men trên răng c a tr .
Chăm sóc răng mi ng c a tr , ngay c tr

c khi b n nhìn th y nh ng

chi c răng m c lên, là chìa khóa cho s c kh e răng mi ng t t. Hãy trao
đ i v i nha sĩ nh ng cách giúp tr có m t m c

i kh e m nh su t đ i.

1.3. Ch i răng đềng cách

 Đ t đ u bàn ch i t vào răng t o thành m t góc v i n

u. Di

chuy n bàn ch i theo vòng tròn m t vài l n trên t t c b m t răng
 Ch i m t ngoài c a răng hàm trên hàm d

ch i t vào đ

ng vi n n

i, gi

cho lông bàn

u.

 Ch i gi ng nh v y đ i v i m t trong c a răng
 Ch i s ch m t nhai
 Ch i s ch m t trong c a răng c a đ t bàn ch i n m nghiêng, xoay
đ u bàn ch i theo vòng tròn.
5


CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

EBOOK

 Ch i s ch l
 ộg

i giúp lo i b vi khu n và làm h i th th m tho

i l n nên kèm tr em đ n 8 tu i

Đánh b m t c a t ng cái răng hai l n m t ngày, hàng ngày
6

EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

2. Tr m c răng
M c răng giai đo n nh ng chi c răng đ u tiên nhú lên kh i l i c a tr ,
có th là quãng th i gian khó ch u cho bé và cha m
đoán đ

i c hi u và d

c nh ng đi u có th x y ra và cách giúp bé b t đau s giúp b n

ki m soát đ

c quá trình này

2.1. Quá trình m c răng

7


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Quá trình m c răng có th b t đ u khi tr m i 3 tháng tu i nh ng
th

ng th y chi c răng đ u tiên b t đ u nhú lên kh i l i khi tr t 4-7

tháng tu i.
Nh ng chi c răng đ u tiên xu t hi n th
còn g i là răng c a gi a ởh

ng là 2 chi c răng c a d

i,

ng thì sau đó -8 tu n, 4 chi c răng c a

trên c)ng nhú lên răng c a gi a và răng c a bên). Kho ng 1 tháng sau,
nh ng chi c răng c a bên
d

hàm d

i (2 chi c răng c nh răng c a gi a

i c)ng m c lên.

Ti p theo là nh ng chi c răng c i s a răng hàm dùng đ nghi n th c
ăn sau cùng là răng nanh răng nh n
có đ

răng s a tr

hàm trên). H u h t tr em đ u

c sinh nh t l n th

ba. (N u con b n m c răng

ch m nhi u h n nh th hãy trao đ i v i bác sĩ
Trong m t s tr

ng h p hi m g p, tr sinh ra đã có

ho c

răng ho c

răng m c lên ch trong vài tu n sau khi sinh. Tr khi răng gây c n tr
vi c cho bú ho c lung lay nhi u gây nguy c bé ng t n u nu t ph i n u
không thì đi u này không đáng lo ng i.
Khi b t đ u m c răng tr có th ch y n

c dãi nhi u h n và mu n nhai

các đ v t Đ i v i m t s tr nh , m c răng không gây đau ộh ng đ a
tr khác có th tr i qua quãng th i gian khó ch u ng n, trong khi m t s
tr l i b t r t khó ch u trong nhi u tu n, chúng khóc và ăn ng

khó

khăn M c răng có th không d ch u nh ng n u tr có v quá khó ch u,
hãy trao đ i v i bác sĩ c a b n.
M c dù đau và s ng n

m c bình th

u có th khi n nhi t đ

ng m t chút nh ng m c răng th
8

tr cao h n so v i
ng không gây s t cao


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

ho c tiêu ch y. N u con b n b s t trong giai đo n m c răng có th tri u
ch ng s t này là do m t nguyên nhân khác và b n nên liên h v i bác sĩ
2.2. Gi m đau khi m c răng
Đây là m t s bí quy t b n nên nh khi con b n m c răng
 Lau m t th

ng xuyên cho bé b ng khăn đ lau s ch n

c dãi và

ngăn ng a ch ng phát ban.
 Dùng ngón tay s ch chà n

u cho tr .

 Đ a cho tr th gì đó đ nhai. Hãy ch c ch n r ng nó đ l n đ tr
không nu t vào hay b ngh n và nó không b v thành nhi u m nh
nh . M t chi c khăn

t đ t trong t

đông kho ng 30 phút là

d ng c h tr m c răng ti n d ng Hãy đ m b o là b n mang nó
ra kh i t đông tr
b m tím ph n n

c khi nó b đông đá - b n không mu n làm
u đã b s ng lên - và ch c ch n r ng b n gi t

s ch khăn sau m i l n s d ng.
 Dùng vòng cao su h tr m c răng c)ng t t nh ng tránh nh ng
lo i có ch t l ng bên trong b i chúng có th b v ho c rò r . N u
b n dùng vòng m c răng làm l nh nó trong ngăn mát KH4ộG
làm l nh trong ngăn đá ộgoài ra không bao gi đun sôi đ kh
trùng

s thay đ i l n v nhi t đ có th làm h h i nh a và rò r

hóa ch t.
 Không bao gi bu c vòng m c răng quanh c hay b t k b ph n
khác trên c th bé - nó có th b m c vào đâu đó và si t c bé.
 N u tr có v khó ch u, hãy h i bác sĩ xem có nên cho tr m t li u
acetaminophen ho c ibuprofen (cho tr trên

9

tháng đ b t khó


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

ch u không. Không bao gi cho aspirin lên răng và không chà xát
c n lên n

u c a tr .

 ”ánh quy cho tr m c răng và th c ph m đông l nh hay l nh ch
dành cho tr em đã đ

c ăn th c ăn r n Đ ng s d ng chúng n u

con b n v n ch a b t đ u ăn th c ăn r n. Và hãy trông coi tr đ
ch c ch n r ng không có m nh v n nào b v ra ho c có nguy c
gây ng t th .
 Tránh dùng gel và viên m c răng vì chúng có th không an toàn
cho tr (C c Qu n Lý Th c ph m và D

c ph m Hoa K khuy n

cáo không nên s d ng nh ng s n ph m ch a benzocaine cho tr
d

i 2 tu i tr khi đ

c ch đ nh b i bác sĩ chuyên khoa ởrao đ i

v i nha sĩ nh ng cách khác có th giúp bé d ch u h n

3. V n đ sâu răng

tr em

3.1. Ởâu răng là gì
Ởâu răng là nh ng h đ

c hình thành khi

vi khu n (m m b nh) trong mi ng c a b n
s d ng đ

ng trong th c ăn đ t o ra axit.

“xit ăn mòn răng Ởâu răng r t ph bi n
tr em Chăm sóc răng mi ng t t s gi cho
bé c a b n kh i sâu răng
3.2. Ỏon tôi có nguy c b sâu răng?
Con c a b n có th có nguy c sâu răng n u bé ăn nhi u th c ăn có
đ

ng nh nho khô bánh quy và k o) và u ng nhi u n

10

c ng t nh


EBOOK

n

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

c ép trái cây và d m soda và các đ u ng ng t ”é c)ng đ

c xem

là có nguy c n u có b t k y u t nào sau đây
 Tr sinh thi u tháng (non) ho c nh cân khi sinh.
 Đang đ

c chăm sóc s c kh e đ c bi t

 Có các đ m tr ng ho c nâu trên b t k răng nào
 Không đ

c nha sĩ thăm khám đ nh k .

3.3. B nh sâu răng do bề bình
Nhi u ph huynh không hi u vì sao con mình t
sâu răng

các răng c a s a hàm trên và hàm d

1-3 tu i r t d b đa
i và ít ng

i bi t r ng

nguyên nhân gây nên tình tr ng đa sâu răng nh trên là do tr có thói
quen bú bình trong kho ng th i gian dài mà v sinh răng mi ng kém.
Ởâu răng do bú bình th

ng x y ra

nh ng tr có thói quen bú bình,
ăn hay ng m trong mi ng nh ng
ch t l ng có ch a nhi u đ
nh
n

s a có đ

ng n

ng

c trái cây,

c ng t trong khi ng . Nh ng

tr có thói quen ng m bình s a hay
các th c u ng có đ

ng

s

làm ch t đ

ng tr

c khi

ng lên men

Ngu n nh: Tìm ki m hình nh google,
t khóa ”aby ”ottle Tooth Decay

thành acid, t n công vào men răng làm h h i men răng lâu ngày gây
nên tình tr ng đa sâu răng nh t là các răng c a s a
d

i.

11

hàm trên và hàm


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

N u tr có thói quen bú bình lâu ngày mà không v sinh k l

ng các

răng s b m t khoáng hay xu t hi n nhi u l sâu trên nhi u răng n u
không can thi p và đi u tr k p th i. H u qu là các răng s a phía tr
hàm trên c a bé th

c

ng có nh ng l sâu răng l n hay nh ng m ng

khuy t l n màu tr ng sau đó chuy n thành màu đen ho c l p men răng
có th b phá h y hoàn toàn t o thành nh ng l sâu.
L p men và ngà c a răng s a r t m ng sâu răng lâu ngày n u không
đ

c đi u tr và d phòng s m s làm cho tr b đau nh c và g p khó

khăn trong vi c ăn nhai h c t p và nh h

ng đ n th m m

ởr

ng

h p tr m tr ng h n các răng sâu có th gây ra nhi m trùng ph i nh
răng đôi khi làm nh h
nh h

ng đ n các m m răng vĩnh vi n bên d

i hay

ng đ n s c kh e toàn thân đôi khi có th gây nhi m trùng

huy t
N u ph i nh s m các răng s a thì các răng vĩnh vi n m c lên sau này
s m c l ch l c làm nh h

ng đ n ch c năng ăn nhai phát âm th m

m .
3.4. Làm th nào đ giúp ng a sâu răng
T t c m i ng

i trong gia đình nên t

chăm sóc t t răng mi ng c a

mình. Nh ng thành viên b nhi u răng sâu có th truy n vi khu n gây
sâu răng cho tr s sinh và tr nh .
Nên ch i răng ít nh t hai l n m t ngày và v i ng
nha khoa m i ngày m t l n. M i ng
Hãy g p nha sĩ đ đ

ch

i l n nên dùng ch t

i nên đ n nha sĩ hai l n m t năm

ng d n cách ch i răng đúng cho tr .

12


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Hi p h i Nha khoa Tr em Hoa K đã đ a ra m t s h

ng d n

phòng ng a sâu răng do bú bình
 Không nên đ tr đi ng v i bình s a n

c trái cây hay n

c

ng t ng m trong mi ng, n u bé có thói quen bú bình m i ng thì
ch cho ng m bình n

c l c và l y bình ra khi bé đã ng .

 Nên t p cho bé bú s a m hay bú bình, u ng s a vào các b a ăn
chính, không nên t p cho bé có thói quen c m bình s a ch y

vòng vòng ch i hay ng m bình s a khi đi ng .
 Khi bé đ

c 1 tu i, nên t p cho tr u ng s a b ng ly càng s m

càng t t. Vì khi u ng s a b ng ly, bé s không có thói quen ng m
s a trong mi ng vì th các ch t đ

ng trong s a s không đ ng

l i lâu trên răng
 Gi

v sinh răng mi ng bé luôn s ch s b ng cách ch i răng

u ng n

c sau khi u ng s a hay dùng g c lau s ch răng cho bé

sau m i l n ăn hay u ng s a.
 N u bé c n ng m núm vú m i ng đ
thì nên cho bé u ng n
u ng có đ

c, nh t là vào ban đêm

c s ch, h n ch s d ng các lo i th c

ng.

 T p cho bé có thói quen khám răng mi ng đ nh k 6 tháng hay 1
năm l n đ phát hi n nh ng răng m i b sâu và đ
d n cách chăm sóc răng mi ng đúng cách

13

ch

ng


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

4. L a ch n c c u ng s a thích h p v i tr
Ởâu răng có th xu t hi n r t s m, ngay khi tr m c răng M t trong s
nh ng nguyên nhân gây sâu răng tr đ u th i kì th
đ n 8 tu i)
th

đôi khi g i là sâu răng do bú bình

ng xuyên c a răng v i dung d ch ch a đ

b t và n

c trái cây

u (t khi m c răng

là s ti p xúc lâu và

ng

g ms at

i s a

ì sâu răng có th phá hu răng tr s sinh và tr

nh nên b m c n đ ng viên tr u ng b ng c c khi tr đ

c 1 tu i.

Khi chuy n t bú bình sang dùng c c, c n l u
 Lo i c c b n ch n
 Lo i th c u ng cho tr
 T n su t tr nh m nháp chúng
 Không đ tr mang c c ch y xung quanh.
4.1. Làm th nào đ l a ch n chi c c c đềng đ n
Chi c c c phù h p nh t là chi c c c không
có van. Nh ng c a hàng cung c p m t
l
đ

ng l n và nhi u ch ng lo i c c (th
c g i là

ng

c c u ng t ng ng m

Nhi u nh ng không ph i đa s

chúng là

c c ch ng trào, chúng th c ra là nh ng
bình s a đ

c làm gi ng vì nó không có van ch ng trào bên d

i vòi

u ng. Tuy nhiên, tr không th u ng t ng ng m v i c c có van mà ph i
bú nh đ ng tác bú bình Đi u này không giúp tr h c đ
t ng ng m.

14

c cách u ng


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Nên mua nh ng lo i c c không có van ch ng trào, m t chi c c c h u
d ng ph i có n p đ v n hay l p vào vòi u ng. M t chi c c c nên có 2
tay c m và đáy n ng đ c c t

gi

thăng b ng khi nghiêng và ít trào

nh t có th .
4.2. Tr nên u ng gì và t n su t nh th nào?
Không đ tr u ng các lo i th c u ng có đ

ng (s a hay n

c trái cây)

hoàn toàn vì nó d gây sây răng Ch nên cho tr u ng trong b a ăn
nên hi u r ng tr ăn th
c a ng

il n L

ng xuyên h n so v i trung bình 3 l n m t ngày

ng n

c b t ti t ra tăng khi ăn giúp trung hoà l

ng

axit và lo i b v n th c ăn trong mi ng). N u tr khát, ch cho tr u ng
n

c ch a trong c c.

Không nên cho tr c m c c trong khi ch y ch i hay t o thói quen gi c c
bên mình khi lái ôtô hay đi b vì khi đó tr th

ng xuyên u ng ch t

ng t và s d sâu răng h n M t v n đ khác là tr th

ng đ ng không

v ng và có nguy c té ngã khi v a đi v a u ng cùng lúc d n đ n ch n
th

ng vùng mi ng.

Chi c c c t p luy n nên đ
t ng ng m, nó s đ

c dùng t m th i, khi tr đã h c cách u ng

c c t đi

15


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Ỏh

ng

-

1. Vai trò c a ỏinh ỏ

ỏinh d

ng và s c kh e răng mi ng

ng

Tr em c n b răng ch c kh e đ nhai th c ăn và có n c
n a, m t ch đ dinh d
và phát tri n
vài lo i đ

i xinh H n

ng t t là t ch t c n thi t cho s tăng tr

tr nh . H u h t th c ăn g m c s a và rau c

ng

đ u ch a

ng có th góp ph n gây sâu răng Đ ki m soát l

ng đ

ng

tr tiêu th , b n hãy đ c k thành ph n c)ng nh ch n lo i th c ph m
có ch a ít đ
cung c p đ n

ng. Ngoài ra, vi c ch n lo i th c u ng nh n
c và góp ph n vào quá trình h p thu d

c l c, s

ng ch t c a

bé.

2. ộên ăn gì t t cho s c kho răng mi ng?

Theo MyPlate, m t trang web c a Trung tâm Phát tri n Chính sách Dinh
d

ng (The Center for Nutrition Policy and Promotion), thu c b Nông

nghi p Hoa K , m t ch đ ăn cân b ng nên bao g m:
 Trái cây và rau c . Chi m m t n a kh u ph n h ng ngày c a bé.
 ộg) c c. Ít nh t m t n a s ng) c c là lo i nguyên h t nh y n
m ch, b t mì và g o nâu.
16

EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

 Các s n ph m t s a. Hãy ch n lo i ít ho c không có ch t béo.
 Th t n c. Ch n lo i th t n c nh th t bò, th t gia c m (b da) và cá.
C)ng hãy th nhi u lo i th c ăn có ch a đ m khác nh tr ng và
các lo i đ u (ví d nh đ u nành ộên ăn ít nh t 225g h i s n m i
tu n.
 ởránh ăn đ ng t, th c ph m dính và đ ăn nh gi a các b a là l i
khuyên t t Đ tránh sâu răng hãy h n ch các món ăn ng t và đ
u ng gi a các b a ăn Ch ăn vào nh ng th i đi m nh t đ nh. Trái
cây t

i rau qu , pho mát và bánh quy giòn là nh ng th c ăn nh

thân thi n v i răng

3. Thói quen t t cho bé
Cùng v i ch đ ăn thói quen ăn v t, ng m chai hay núm vú gi c)ng
tác đ ng lên s c kh e răng mi ng c a tr . M t s m o sau đây s giúp
bé có răng mi ng kh e m nh:
 Ch cho bé bú chai ch a s a thông th
bé ng m chai v i n

cđ

ng n

ng ho c s a m . Tránh cho

c trái cây ho c n

 Tr s sinh ph i u ng xong s a tr

c khi đi ng .

 N u con b n ng m núm vú gi , hãy r a s ch tr
Không nhúng núm vú gi vào đ
không ng m vào mi ng tr

c khi đ a cho bé

ng hay m t ong c)ng nh

c khi đ a cho bé

 Khuy n khích bé u ng b ng c c tr
khích vi c dùng th

c u ng có ga.

c lúc 1 tu i . Không khuy n

ng xuyên hay kéo dài lo i c c sippy (c c có

n p ch ng đ ngay c khi l t úp).
 Cung c p th c ăn v t b d
tr

ng và gi i h n các lo i đ ăn ng t

c b a ăn chính
17


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

Ỏh

ng

-

Ỏác v n đ khác liên quan t i s c kh e
răng mi ng tr em

1. Bú tay và dùng núm vú gi
ộh

tr

nhi u b c cha m khác, b n c)ng s quan tâm v thói quen mút

ngón tay cái, bú ngón tay ho c núm vú gi c a con cái mình. Có th b n
th c m c r ng thói quen này có h i gì không,

tu i nào thì nên b và

đi u gì s x y ra n u con b n không d ng thói quen này l i?
1.1. Vì sao tr bú tay hay núm vú gi ?
B n có th yên tâm r ng bú là m t
trong nh ng ph n x t

nhiên c a

tr s sinh ởr b t đ u bú ngón cái
ho c nh ng ngón tay khác t khi tr
còn
tr nh

trong lòng m . Tr s sinh và
có th bú ngón cái, nh ng

ngón tay khác, núm vú gi ho c các
v t khác Đi u đó làm tr c m th y
an toàn và tho i mái, và còn giúp tr
tìm hi u v th gi i riêng c a chúng.
Vi c đ t ngón cái ho c m t ngón tay khác vào mi ng mang đ n cho m t
s tr c m giác an toàn trong nh ng giai đo n khó khăn ch ng h n khi
tr b tách r i v i b m , b nh ng ng
m t môi tr

i xa l bao quanh ho c

trong

ng không quen thu c. Do vi c bú ngón tay t o s th giãn

nó c)ng giúp tr d ng h n

ì l do này tr nh hay bú ngón cái c a

chúng vào bu i t i ho c vào nh ng khi tr c m th y m t m i.
18


CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

EBOOK

Tuy nhiên, thói quen bú ngón tay kéo dài có th d n đ n m t s v n đ
nh h

ng đ n s phát tri n bình th

ng c a mi ng và s s p x p c a

răng ộó c)ng có th gây ra nh ng thay đ i trên vòm mi ng c a tr .

Ngu n nh: Tìm ki m hình nh google, t khóa Treatment Thumb Sucking

Nh ng tr nào ch đ ngón cái th đ ng trong mi ng g p ít v n đ h n
nh ng tr có thói quen mút m nh ngón cái. Khi m t đ a tr bú ch
đ ng mà l y ngón cái ra kh i mi ng tr

ta th

ng nghe th y âm thanh

nh ti ng b p b p . Nh ng tr bú ngón cái nhi u có th có b t th

ng

b răng s a c a bé.
1.2. Tr b thói quen này nh th nào?
V c b n, dùng núm vú gi c)ng có th
gi ng nh

nh h

ng đ n răng c a tr

thói quen bú ngón tay ởuy nhiên thói quen dùng núm vú
19


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

gi th

ng d b h n ộ u b n đ a cho tr m t cái núm vú gi , hãy r a

s ch s

Đ ng bao gi ngâm núm vú v i đ

ch t ng t khác tr

ng, m t ong hay nh ng

c khi đ a cho tr .

H u h t tr con t b thói quen bú ngón tay trong kho ng t 2-4 tu i.
Hành vi này gi m d n d n trong su t kho ng th i gian đó khi tr ít ng
h n và th c nhi u h n đ khám phá th gi i xung quanh. Áp l c gi ng
b n bè khi tr

đ tu i đ n tr

ng c)ng giúp nhi u cho vi c ng ng thói

quen cho ngón tay vào mi ng.
N u tr không th t b , cha m nên ng ng khuy n khích thói quen này
sau 4 tu i. Tuy nhiên, áp l c quá m c đ d ng thói quen này th

ng có

h i nhi u h n là có l i. H u h t tr em t b thói quen này khi 4 tu i mà
hàm răng không b h i gì. N u con c a b n v n còn thói quen mút tay
sau khi 4 tu i hãy đ n g p nha sĩ Các nha sĩ s xem xét c n th n v n đ
v s phát tri n c a răng

h u h t các tr , không c n ph i lo l ng v

thói quen mút tay cho đ n kho ng 6 tu i, khi các răng c a vĩnh vi n b t
đ u m c.

Nh ng đi u c n l u
 Thay vì trách m ng tr khi chúng bú ngón tay, hãy khen ng i khi tr
không làm v y.
 Tr th

ng bú ngón tay khi c m th y b t an Hãy chú

đ n vi c gi i

quy t nguyên nhân gây ra s lo l ng và làm tr th y tho i mái.
 Hãy th

ng cho tr n u tr tránh bú ngón tay khi ph i tr i qua m t

giai đo n khó khăn nh trong tr
trong gia đình

20

ng h p b tách kh i ng

i thân


EBOOK

CHĂM Ở2C ờĂộG ởờ EM

ộha sĩ c)ng có th đ ng viên tr ng ng thói quen bú ngón tay và gi i
thích đi u gì s x y ra v i răng c a tr n u ti p t c duy trì thói quen đó
N u nh ng ph

ng pháp trên không hi u qu , hãy nh c nh tr đ b

thói quen b ng cách qu n băng quanh ngón cái ho c mang v vào tay
tr lúc ban đêm ộ u thói quen bú ngón tay v n ti p t c, hãy th o lu n
v i nha sĩ ho c bác sĩ nhi khoa c a tr . Nh ng chuyên gia y có th ch
đ nh m t khí c ho c m t li u pháp giúp tr ngăn ng a thói quen bú
ngón tay.

2. Nghi n răng

tr nh

Khi nhìn vào con b n lúc ng , b n mu n nghe âm thanh c a nh ng gi c
m ng t ngào: ti ng th nh nhàng và có l th nh tho ng là m t ti ng
th dài. Tuy nhiên, m t s ph huynh l i nghe th y nh ng âm thanh
gay g t h n nh

ti ng si t ch t răng g i là thói quen nghi n răng lúc

ng , hay x y ra

tr em.

Nghi n răng là thu t ng y khoa miêu t c n ch t răng ho c si t ch t hai
hàm. Nghi n răng th

ng x y ra trong gi c ng sâu ho c trong khi b

căng th ng. Các chuyên gia nói trong s

đ a tr s có 2 ho c 3 tr b

nghi n ho c c n ch t răng nh ng h u h t khi l n lên s không còn b
n a.
2.1. Nh ng nguyên nhân nào gây nên nghi n răng
M c dù có nhi u nghiên c u đã đ

c th c hi n, không ai bi t lý do t i

sao b nh nghi n răng x y ra. Trong m t s tr
nghi n vì răng trên và răng d

ng h p, tr em có th

i kh p không đúng ộh ng tr khác l i

nghi n nh là m t ph n ng v i s đau đ n, ch ng h n nh b đau tai
21