Nghiên cứu mô phỏng biến động của mặt cắt nuôi bãi đánh giá khả năng ứng dụng tại khu vực phía bắc vịnh nha trang

L I CÁM

N

Lu n v n th c s k thu t chuyên ngành xây d ng công trình th y v i đ tài
"Nghiên c u mô ph ng bi n đ ng c a m t c t nuôi bãi và đánh giá kh n ng
ng d ng t i khu v c phía B c v nh Nha Trang" đ

c hoàn thành v i s c g ng

n l c c a b n thân cùng v i s giúp đ nhi t tình c a Phòng đào t o đ i h c & sau
đ i h c, khoa Công trình, các th y cô giáo tr

ng

i h c Th y l i.

c bi t, tác gi xin bày t lòng bi t n sâu s c t i th y giáo h

ng d n TS.

Nguy n Xuân Tính và PGS.TS. Nguy n Trung Vi t đã tr c ti p h

ng d n ch

b o t n tình trong su t quá trình th c hi n lu n v n.
Sau cùng, tác gi xin đ

c bày t lòng bi t n đ n nh ng ng

i thân, gia

đình, b n bè và đ ng nghi p đã giúp đ , c v , đ ng viên, khích l đ Lu n v n
s mđ

c hoàn thành.
Trong khuôn kh lu n v n th c s , do h n ch v m t th i gian c ng nh

trình đ chuyên môn có h n nên không th tránh kh i nh ng thi u sót, r t mong
đ

c s đóng góp ý ki n ch b o chân thành c a các Th y cô giáo, các anh ch và

b n bè đ ng nghi p. Xin chân thành c m n!
TÁC GI

NGUY N THÁI BÌNH

i


L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan đây là công trình nghiên c u c a b n thân tác gi . Các
k t qu nghiên c u và các k t lu n trong lu n v n là trung th c, không sao chép t
b t k m t ngu n nào và d
li u (n u có) đã đ

i b t k hình th c nào.Vi c tham kh o các ngu n tài

c th c hi n trích d n và ghi ngu n tài li u tham kh o đúng quy

đ nh.
Tác gi lu n v n

Nguy n Thái Bình

ii


M CL C
L I CÁM N .................................................................................................................................. i
L I CAM OAN .......................................................................................................................... ii
DANH M C CÁC HÌNH NH ................................................................................................ v
DANH M C B NG BI U ...................................................................................................... vii
M

U.......................................................................................................................................... 1

I- Tính c p thi t c a đ tài ....................................................................................... 1
II- M c tiêu c a đ tài .............................................................................................. 1
III- Cách ti p c n và ph
IV- K t qu đ t đ
CH

ng pháp nghiên c u ....................................................... 1

c ............................................................................................... 2

NG 1 T NG QUAN V V N

XÓI BÃI BI N VÀ GI I PHÁP NUÔI

BÃI .................................................................................................................................................... 3
1.1

T ng quan v vùng ven bi n ......................................................................... 3

1.2

Bi n đ i khí h u và các tác đ ng đ n vùng ven bi n .................................... 4

1.3

Các gi i pháp khoa h c công ngh nuôi, b o v và tái t o bãi bi n

Vi t

Nam ....................................................................................................................... 6
1.3.1

Gi i pháp nuôi bãi nhân t o .................................................................... 6

1.3.2

Gi i pháp tái t o bãi bi n ...................................................................... 11

1.3.3

Các gi i pháp gia c b bi n ................................................................. 12

1.3.4

Các gi i pháp ng n cát gi bãi .............................................................. 13

1.3.5

Các gi i pháp gi m sóng ....................................................................... 14

1.4

Các nghiên c u liên quan đ n V nh Nha Trang .......................................... 16

1.5

Nhi m v nghiên c u c a lu n v n ............................................................. 17

CH

NG 2 C S TÍNH TOÁN NUÔI BÃI NHÂN T O ........................................ 19

2.1

C s lý thuy t nuôi bãi............................................................................... 19

2.1.1

Khái ni m .............................................................................................. 19

2.1.2

V t li u nuôi bãi .................................................................................... 19

2.1.3

Ngu n bùn cát ....................................................................................... 20

2.2

Ph

ng pháp th c nghi m - Tính toán th tích cát c n thi t đ nuôi bãi .... 20

2.3

Ph

ng pháp gi i tích - Tính toán th i gian duy trì bãi .............................. 22

2.3.1

Tr

ng h p (a): h t = h * ......................................................................... 27
iii


2.3.2

Tr

ng h p (b): h t > h * ......................................................................... 28

2.3.3

. Tr

ng h p (c): h t < h * ........................................................................ 29

2.4

Ph

ng pháp s - Tính toán s thay đ i bãi trên m t c t ngang sau 1 c n

bão

..................................................................................................................... 30

2.4.1

C s lý thuy t ph n m m .................................................................... 30

2.4.2

Trình t tính toán .................................................................................. 33

CH

NG 3 ÁP D NG TÍNH TOÁN NUÔI BÃI CHO KHU V C PHÍA B C

C A SÔNG CÁI- NHA TRANG............................................................................. 35

i u ki n t nhiên khu v c v nh Nha Trang ............................................... 35

3.1
3.1.1

c đi m t nhiên ................................................................................. 35

3.1.2

c đi m khí h u, th y- h i v n ........................................................... 37

3.1.3

S li u v bùn cát .................................................................................. 45

3.2

L a ch n gi i pháp duy trì bãi khu v c nghiên c u .................................... 47

3.3

Tính toán cho gi i pháp nuôi bãi ................................................................. 48

3.3.1

Tính toán th tích cát đ nuôi bãi.......................................................... 48

3.3.2

Tính toán th i gian duy trì bãi .............................................................. 51

3.3.3

Tính toán xác đ nh kích th

c bãi ........................................................ 53

3.4

Trình t th c hi n d án .............................................................................. 67

3.5

K t lu n ch

ng 3 ....................................................................................... 69

K T LU N, KI N NGH .........................................................................................................70
TÀI LI U THAM KH O .........................................................................................................72

iv


DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1-1 Hình th c nuôi bãi tr c ti p t b ............................................................... 7
Hình 1-2 Hình th c nuôi bãi xa b ............................................................................. 7
Hình 1-3 ê ng m gi m sóng b o v b bi n ........................................................... 11
Hình 1-4 Các ki u t

ng kè bi n v i hình dáng hi n đ i. ........................................ 13

Hình 1-5H th ng MHB ch n cát, gây b i b bi n .................................................. 14
Hình 1-6.Gi i thi u 1 s hình nh v TGS trên th gi i. .......................................... 15
Hình 2-1M t c t ngang và m t b ng bãi nuôi (Dean, 1993) ..................................... 19
Hình 2-2Ba d ng m t c t nuôi bãi đi n hình ............................................................ 21
Hình 2-3Ba giai đo n v n chuy n bùn cát t i vùng nuôi bãi. ................................... 22
Hình 2-4 Thay đ i c a sóng sau khi nuôi bãi ........................................................... 24
Hình 2-5 Ba k ch b n có th x y ra. .......................................................................... 25
Hình 2-6 M t b ng bãi ban đ u đ tính gi i tích các v n đ v nuôi bãi. ................. 26
Hình 2-7 Các vùng v n chuy n bùn cát d c b khác nhau. ...................................... 32
Hình 2-8 Giao di n ph n nh p m t c t ch

ng trình ................................................ 34

Hình 2-9 Giao di n ph n nh p thông s sóng gió ..................................................... 34
Hình 3-1Bình đ v trí v nh Nha Trang..................................................................... 36
Hình 3-2B n đ v trí v nh Nha Trang (Google map)............................................... 36
Hình 3-3

ng đi c a các c n bão đi n hình tác đ ng m nh đ n v nh Nha Trang . 40

Hình 3-4 M c n

c trung bình tháng tr m C u á (Nha Trang, 1975-2008).......... 43

Hình 3-5M c n

c trung bình n m t i Nha Trang th i k 1990 – 2008(cm) .......... 44

Hình 3-6 Các tr m thu m u tr m tích t i khu v c nghiên c u.................................. 45

Hình 3-7 Hi n tr ng bãi khu v c phía B c c a sông Cái.......................................... 48
Hình 3-8 M t b ng khu v c nuôi bãi ........................................................................ 48
Hình 3-9

sâu sóng t i h n t i các tháng khác nhau khu v c v nh Nha Trang. ... 49

Hình 3-10 Hai khu v c kh o sát đ khai thác cát ..................................................... 50
Hình 3-11 Bi n đ i m t b ng bãi nuôi. ..................................................................... 52
Hình 3-12 B r ng m t c t ngang còn l i t

ng ng v i th i gian t, L = 1 ............. 52

Hình 3-13 Các m t c t kh o sát và m t c t trung bình ............................................. 53
Hình 3-14 M t c t ngang đ

ng b t nhiên l a ch n ............................................. 54

Hình 3-15 V trí camera giám sát và các tr m đo h i v n trong đ t tháng 5/2013 ... 54
v


Hình 3-16 M t b ng nuôi bãi d ki n ....................................................................... 55
Hình 3-17 M t c t nuôi bãi ban đ u .......................................................................... 56
Hình 3-18 M t c t nuôi bãi sau bi n đ i ................................................................... 56
Hình 3-19 M t c t TH1 ............................................................................................. 57
Hình 3-20 M t c t TH2 ............................................................................................. 57
Hình 3-21 M t c t TH3 ............................................................................................. 58
Hình 3-22 M t c t TH4 ............................................................................................. 58
Hình 3-23 M t c t TH5 ............................................................................................. 58
Hình 3-24 Các thông s sóng gió trong c n bão Nastri ............................................ 59

Hình 3-25 Các thông s sóng gió trong 1 n m ......................................................... 59
Hình 3-26 Thay đ i trong c n bão (sau 15 ngày) ..................................................... 60
Hình 3-27 M t c t sau c n bão ................................................................................. 60
Hình 3-28 M t c t TH2 sau 1 c n bão ...................................................................... 61
Hình 3-29 M t c t TH3 sau 1 c n bão ...................................................................... 61
Hình 3-30 M t c t TH4 sau 1 c n bão ...................................................................... 62
Hình 3-31 M t c t TH5 sau 1 c n bão ...................................................................... 62
Hình 3-32 Bi n đ i giai đo n đ u c a m t c t TH2 (sau 1 tháng) ............................ 63
Hình 3-33 Bi n đ i giai đo n sau c a m t c t TH2 (sau 5 tháng) ............................ 64
Hình 3-34 M t c t TH2 sau 1 n m ............................................................................ 64
Hình 3-35 Bi n đ i giai đo n đ u c a m t c t TH3 (sau 1 tháng) ............................ 64
Hình 3-36 Bi n đ i giai đo n sau c a m t c t TH3 (Sau 10 tháng) ......................... 65
Hình 3-37 M t c t TH3 sau 1 n m ............................................................................ 65
Hình 3-38 M t c t TH4 sau 1 n m ............................................................................ 65
Hình 3-39 M t c t TH5 sau 1 n m ............................................................................ 66

vi


DANH M C B NG BI U
B ng 1-1 Nguyên nhân xói l b bi n ........................................................................ 4
B ng 3-1- Nhi t đ trung bình tháng và n m, tr m Nha Trang (1976-2012) ........... 37
B ng 3-2 T n su t h
B ng 3-3H

ng gió th nh hành tr m Nha Trang (1977-2012) .................. 38

ng gió ng v i các c p t n su t (%) .................................................... 38

B ng 3-4T c đ gió trung bình tháng và n m (m/s) ................................................. 39

B ng 3-5T c đ gió trung bình h

ng th nh hành(m/s) ........................................... 39

B ng 3-6Th ng kê nh ng c n bão nh h
B ng 3-7Phân b l u l
Trang (Tr m

ng tr c ti p đ n t nh Khánh Hòa .......... 41

ng dòng ch y trung bình nhi u n m c a sông Cái, Nha

ng Tr ng: 1977-1992) ..................................................................... 42

B ng 3-8Thông s bùn cát t i các tr m khu v c kh o sát ( o tháng 5/2013) .......... 46
B ng 3-9 Th tích cát c n dùng ng v i các tr

ng h p khác nhau. ....................... 51

B ng 3-10 V trí các tr m đo h i v n trong tháng 05/2013 ...................................... 55
B ng 3-11 Các tr

ng h p tính toán ......................................................................... 57

B ng 3-12 T ng h p k t qu tính toán cho k ch b n 1 c n bão ............................... 62
B ng 3-13 T ng h p k t qu tính toán cho k ch b n 1 n m ..................................... 66

vii

1

M

U

I- Tính c p thi t c a đ tài
V nh Nha Trang n m phía đông thành ph Nha Trang, thu c t nh Khánh Hòa,
gi i h n phía b c là m i Kê Gà, phía nam là m i ông Ba. V nh Nha Trang là v nh
bi n l n th hai sau v nh Vân Phong c a t nh Khánh Hòa v i di n tích kho ng 500
km2. V nh Nha Trang đang là m t trong 29 v nh đ p nh t th gi i, là trung tâm du
l ch và d ch v đang có t c đ t ng tr

ng nhanh c a t nh Khánh Hòa nói riêng và

khu v c Nam Trung B nói chung.
V nh Nha Trang có chi u dài kho ng 16 km và chi u r ng kho ng 13 km.
V nh thông v i bi n ngoài b ng hai c a: c a chính phía đông b c, c a nh h n phía
đông nam. Ngu n n

c ng t chính đ vào v nh Nha Trang là t Sông Cái. Bên c nh

nh ng th m nh v du l ch, hi n t i khu v c bãi bi n v nh Nha Trang đang t n t i
m t s h n ch sau: a) Bãi bi n ch u tác đ ng c a sóng l n trong th i k mùa đông,
khi có bão và gió mùa đông b c; b) Bãi bi n b tác đ ng b i xói, bi n đ i m nh theo
mùa; c) bãi bi n h p, có đ d c l n và sâu, gây b t l i cho vi c t m bi n vào th i k
mùa đông; d) S phát tri n c a các c n ng m
t i bãi t m

c a sông Cái, Nha Trang tác đ ng

lân c n c a.

Di n bi n đ

ng b

vùng c a sông Cái- Nha Trang là r t ph c t p, khó d

đoán, có n i b i, n i xói, th m chí s t l . Khu v c phía b c c a sông Cái- Nha
Trang hi n nay bãi bi n đang b thoái hóa nghiêm tr ng, nhi u đo n b m t h n bãi,
không còn s c h p d n v du l ch. Vi c nghiên c u các di n bi n này là h t s c c p
thi t, đ có th đ ra gi i pháp ch nh tr h p lý, làm n đ nh vùng b bi n này, đem
l i các hi u qu v kinh t và xã h i, c ng nh t o ti n đ đ ti p t c nghiên c u các
vùng b bi n khác c a n

c ta.

II- M c tiêu c a đ tài
M c tiêu c a đ tài là nghiên c u l a ch n đ

c gi i pháp ch nh tr h p lý

cho vùng b bi n phía b c c a sông Cái- Nha Trang nh m ph c v du l ch và tính
toán đi n hình cho m t gi i pháp c th là nuôi bãi nhân t o và đánh giá tri n v ng
áp d ng.
III- Cách ti p c n và ph

ng pháp nghiên c u

- Th ng kê và t ng h p tài li u, s li u nghiên c u đã có.


2
- Nghiên c u c s lý thuy t và mô hình tính toán.
- L a ch n ph

ng pháp tính toán, mô hình tính toán và ph n m m h p lý đ

tính toán xác đ nh kích th

c bãi nhân t o, kh i l

ng cát và chu k nuôi bãi.

- Phân tích, đánh giá k t qu .
IV- K t qu đ t đ

c

- Khái quát hóa di n bi n b bi n khu v c phía B c c a sông Cái- Nha
Trang. L a ch n hình th c nuôi bãi nhân t o đ duy trì bãi ph c v du l ch.
- T ng h p các ph

ng pháp tính toán nuôi bãi nhân t o và d báo di n bi n

c a bãi.
- Áp d ng tính toán cho bãi bi n phía B c c a sông Cái v nh Nha Trang và
đãl a ch n đ

c ph

ng án kích th

c bãi h p lý và chu k nuôi bãi phù h p.


3

CH

NG 1 T NG QUAN V V N

XÓI BÃI BI N VÀ

GI I PHÁP NUÔI BÃI
1.1 T ng quan v vùng ven bi n
Quan ni m ph bi n v vùng ven bi n (Coastal area) là 1 bãi bi n dài, th ng v i m t
bãi cát phía sau, bãi cát phía tr

c, c n cát có th m th c v t, d c tho i vùng th m

g n b , vùng ti p giáp gi a đ t và bi n b d c l n.

ây là quan ni m lý t

ng

nh ng không ph i là chu n m c theo h u h t b bi n. Không ph i t t c các khu
v c ven bi n đ u là cát, c ng không ph i t t c các b bi n ch b chi ph i b i sóng.

M t s khu v c ven bi n là đ t sét d c, nh ng m i đá, m t s n i khác là l p bùn
đ t ng p n

c nông hay đ m l y r m r p.

i v i m t s b bi n, dòng th y tri u

ho c dòng ch y trong sông chi m u th trong v n chuy n bùn cát và các v t li u
b (V t li u b bao g m v n chuy n bùn, phù sa, cát, v sò, s i và cu i...).

iv i

các b bi n khác thì ch u nh ng tác đ ng c a các sông b ng , sinh v t bi n (san hô),
ho c núi l a đ có th hình thành đ a m o.
Bãi bi n và khu v c ven b c a m t vùng b bi n là khu v c ch u tác đ ng m nh
m c a bi n ph n ng ch ng l i đ t li n. Các h th ng v t lý trong ph m vi này ch
y u bao g m chuy n đ ng c a bi n là n i mà cung c p n ng l
b bi n là n i h p th n ng l
c a không khí, đ t và n

ng này. B i vì các đ

c, các t

ng b bi n là các giao đi m

ng tác v t lý x y ra trong khu v c này là duy

nh t, r t ph c t p và khó kh n đ hi u đ
Tr

ng cho h th ng, và

c đ y đ các t

c khi b t tay vào nghiên c u b t k ph

quan tr ng là ph i xác đ nh và hi u đ

ng tác đó.

ng pháp b o v b bi n nào, đi u

c c nguyên nhân ng n h n và dài h n d n

đ n xói l b bi n. N u không làm đi u này có th d n đ n vi c thi t k và b trí
các bi n pháp b o v b bi n s có ph n ng ng

c, đó là thúc đ y quá trình xói l ,

trái v i m c tiêu đ t ra ban đ u. Nguyên nhân xói l b bi n đ
b ng 1-1.

c th ng kê trong


4
B ng 1-1 Nguyên nhân xói l b bi n[10]
T nhiên
M cn

Con ng

c bi n dâng

i gây nên

Lún s t đ t t vi c lo i b các ngu n tài
nguyên d

i m t đ t: khai thác n

c

ng m, d u, ga, than đá...
Thay đ i tr m tích cung c p cho khu

Gián đo n c a v t li u trong giao thông

duyên h i: h n hán ho c l l t s làm

v n t i: n o vét c a sông, lu ng l ch...

thay đ i l

ng bùn cát t sông ra bi n
Gi m tr m tích cung c p cho khu v c

Sóng bão

ven bi n: xây d ng đ p dâng, h ch a
Sóng và n

c tràn mang theo bùn cát

S t p trung c a n ng l

t đ t li n ra bi n

bãi bi n: xây t

Xói mòn do gió

T ng chênh l ch c t n

ng sóng trên

ng kè b o v b
c: trong c ng và

bãi bi n li n k
V n chuy n tr m tích d c b

Thay đ i s t b o v c a b bi n: phá
h y th m ph , san l p đ n cát

Phân lo i tr m tích bi n: kích th
và đ c tính c a tr m tích d

c

Lo i b các v t li u c a bãi: khai thác

i tác

khoáng s n

d ng c a sóng
1.2 Bi n đ i khí h u và các tác đ ng đ n vùng ven bi n
Bi n đ i khí h u là v n đ mang tính toàn c u, đ
nghiên c u t nh ng n m 1960.
đ

c các n

c trên th gi i quan tâm

Vi t Nam, v n đ này m i ch th c s b t đ u

c nghiên c u vào nh ng n m 1990. Bi n đ i khí h u toàn c u kèm theo nhi u

h u qu h t s c tai h i: n
h n hán x y ra th

c dâng ng p các vùng đ ng b ng th p ven bi n, bão l t,

ng xuyên h n, kh c li t h n gây thi t h i l n cho nông nghi p

và đa d ng sinh h c, nh h

ng đ n s phát tri n kinh t c a nhi u qu c gia.

Vi t Nam s là m t trong nh ng qu c gia đang phát tri n b tác đ ng nhi u nh t khi
n

c bi n dâng. Theo k t qu nghiên c u c a IPCC, khi n

mét thì 23% dân s Vi t Nam (kho ng 17 tri u ng

c bi n dâng cao m t

i) s m t n i c trú, 12,2% di n

tích đ t, 27% sinh c nh t nhiên quan tr ng s b tác đ ng. N

c bi n dâng là h


5
qu đ c bi t c a bi n đ i khí h u toàn c u do quá trình giãn n n
tan b ng v nh c u trên núi cao và
vùng

n

ng,

2 c c. T ng k t c a IPCC và k t qu c a các

Vi t Nam cho th y m c n

nghiên c u

cc ađ id

c bi n trên toàn c u c ng nh

m ts

c ta đã t ng lên kho ng 15-20 cm trong th k qua. Chính vì v y, vi c

nghiên c u các tác đ ng c a bi n đ i khí h u đ n h t ng ven bi n và s m có nh ng
gi i pháp thích ng v i các tác đ ng c a bi n đ i khí h u là vi c làm h t s c c n
thi t và c p bách. [7]
Hi n nay, c n

c có 28 t nh, thành ph có vùng ven bi n v i h n 50% các thành

ph , th xã đông dân n m

vùng ven bi n. Trong đó có nhi u thành ph th xã l n

n m ngay sát bi n có h i c ng nh Hòn Gai, H i Phòng, Vinh, Hu ,

à N ng, Quy

Nh n, Nha Trang, Tuy Hoà, Phan Thi t, V ng Tàu, Tp H Chí Minh, B c Liêu,
R ch Giá…Theo th ng kê t báo cáo c a D án Chi n l
2005, t ng s dân c c a các huy n ven bi n trong c n

c qu n lý đ i b n m

c là 18 tri u ng

i, chi m

g n ¼ dân s , trong khi t ng di n tích c a các huy n này ch chi m có 16% di n
tích c a c n

c. Các thành ph nh

à N ng, Tp H Chí Minh là nh ng thành ph

ven bi n có m t đ dân c cao nh t.
Hi n nay, khu v c ven bi n t p trung ngày càng nhi u c s h t ng đ c thù, các
công trình xây d ng cùng v i các ho t đ ng kinh t sôi đ ng. Do n m t i mi n giáp
ranh gi a bi n, l c đ a và khí quy n, đ i ven bi n luôn ti m n nguy c t n th

ng

cao do tác đ ng c a quá trình bi n đ ng khí h u và bi n đ i khí h u dài h n.
Các bãi bi n và c s h t ng ven bi n có ý ngh a h t s c quan tr ng đ i v i c dân
c ng nh khách du l ch trên c ph

ng di n c nh quan l n kinh t . Ph n l n đ i b

còn mang ý ngh a s ng còn do có các c s h t ng ch y u nh đê, kè, đ

ng giao

thông, b n c ng, h th ng c ng, cáp đi n, vi n thông... Ngoài ra, nhi u khu v c ven
bi n còn có ý ngh a h t s c quan tr ng v di s n và l ch s .
Nh ng tác đ ng ch y u c a m c n
Tr

c bi n dâng có th bao g m các d ng sau.

c h t là s thay đ i c a các đ c tr ng m c n

tri u t i vùng c a sông và ven bi n; Hi n t

ng lùi và suy thoái bãi bi n theo th i

gian s x y ra đ i v i c bãi bi n t nhiên c ng nh
b o v . Bi n đ i t ng c a m c n

c, đ c tr ng th y l c và ch đ
nh ng khu v c có công trình

c bi n c ng s d n t i hi n t

ng gia t ng các tác

đ ng sóng t i b bi n, và h qu là gây bi n đ i bãi bi n theo các quá trình xói l


6
khác nhau: lùi vào phía b , xói đáy và t ng đ d c. C hai hi n t

ng xói và t ng đ

d c bãi bi n s gia t ng do tác đ ng c a bi n đ i khí h u cùng v i m c n
dâng, bi n đ i c a sóng và m c n

c bi n

c c c tr .

Quá trình lùi và suy gi m ti n nghi bãi bi n, s gia t ng kh n ng ng p l t t bi n
đ u d n đ n s suy gi m công n ng c a các bãi bi n và h th ng các công trình b o
v b . Tuy bi n đ i khí h u là quá trình quy mô l n toàn c u, song các tác đ ng đ n
đ i b bi n l i mang tính khu v c, t i nh ng n i có công trình b o v đ u quan tr c
th y hi n t

ng gia t ng c a đ d c bãi, suy thoái bãi bi n rõ r t. Cùng v i s gia

t ng đ sâu n

c trong đ i g n b s d n đ n s gia t ng c a n ng l

ng sóng vào

b và đ n tác đ ng m nh h n lên bãi bi n và các công trình b o v .
1.3 Các gi i pháp khoa h c công ngh nuôi, b o v và tái t o bãi bi n

Vi t

Nam
1.3.1 Gi i pháp nuôi bãi nhân t o
Nuôi bãi, tái t o bãi bi n là m t gi i pháp ng phó v i hi n t

t o, tái t o và n đ nh đ

ng xói l , ho c tái

ng b mang tính “phi công trình” hay còn đ

pháp công trình “m m” đã đ

c áp d ng thành công

r t nhi u n

c g i là gi i
c có n n khoa

h c k thu t bi n tiên ti n trên th gi i nh M , Pháp, Hà Lan, Nh t B n,
Gi i pháp nuôi bãi đ
M và d n đ

c áp d ng l n đ u tiên vào nh ng n m 30 c a th k tr

c nghiên c u áp d ng thành công

nhi u n

c...
ct i

c khác trên th gi i

nh m khôi ph c các các bãi bi n b xói và m r ng bãi bi n ph c v du l ch.
Nuôi bãi đ

c đ nh ngh a là m t trong các gi i pháp b o v , tái t o b bi n b ng

cách s d ng ngu n v t li u (ch y u là cát) có ch t l

ng phù h p (v thành ph n,

c p ph i…) đ bù đ p cho l

bãi bi n, m r ng và tái t o

ng bùn cát b thi u h t

bãi bi n hi n có b ng cách b sung tr c ti p ho c gián ti p các v t li u nuôi bãi cho
bãi bi n ho c k t h p v i các công trình c ng đ t ng hi u qu nuôi bãi, gi m l

ng

bùn cát th t thoát sau nuôi bãi.
M t d i b bi n đ

c coi là n đ nh (không xói, không b i) khi l

c p cho d i b bi n đó (t c a sông, đ t li n…) cân b ng v i l
đi (do v n chuy n bùn cát d c b , ngang b ...). Do đó, khi l
nh h n l

ng bùn cát m t đi thì b bi n s b xói và ng

đ xói l b bi n, chúng ta th

ng bùn cát cung
ng bùn cát b m t

ng bùn cát cung c p

c l i.

gi m thi u m c

ng t p trung vào hai gi i pháp: m t là làm gi m


7
l

ng bùn cát m t đi do v n chuy n d c b và ngang b b ng cách xây d ng các

công trình c ng đ ng n cát, gi m sóng ho c tr ng r ng ng p m n; hai là làm t ng
l

ng bùn cát cung c p cho b bi n b ng các gi i pháp nh nuôi bãi, v n chuy n

bùn cát nhân t o (sand by pass).
Nh v y v b n ch t nuôi bãi là gi i pháp h n ch xói l b bi n b ng cách làm
t ng ngu n cung bùn cát cho đo n b bi n đang b xói đ ti n t i đi u ki n cân b ng
bùn cát. Ph n bãi bi n hi n h u s không b xói, thay vào đó ph n v t li u nuôi bãi
s b m t d n theo th i gian (tùy thu c vào m c đ xói l c a khu v c nuôi bãi). Do

đó ph i ti n hành nuôi bãi l i sau m t kho ng th i gian nh t đ nh (kho ng th i gian
này g i là chu k nuôi bãi). Ngoài ra đ h n ch xói l , t ng hi u qu nuôi bãi c ng
có th k t h p nuôi bãi v i công trình c ng.
Có hai hình th c nuôi bãi ph bi n là nuôi bãi thu n túy (không s d ng công trình
c ng) và nuôi bãi có k t h p v i vi c xây d ng công trình c ng.
+ Hình th c nuôi bãi thu n túy đ

c chia thành hai d ng chính: nuôi bãi tr c ti p

(beach nourishment) và nuôi bãi xa b (shoreface nourishment). Nuôi bãi tr c ti p
là v t li u nuôi bãi đ

c b sung tr c ti p lên bãi bi n (Hình 1).

Hình 1-1Hình th c nuôi bãi tr c ti p t b
Nuôi bãi xa b là v t li u nuôi bãi đ
n

cđ t

c, m t ph n v t li u nuôi bãi này s đ

khu v c sóng v , ng p hoàn toàn d
c sóng và dòng ch y đ a d n vào b

(Hình 2).

Hình 1-2Hình th c nuôi bãi xa b

i

8
+ Hình th c nuôi bãi k t h p v i công trình c ng đ

c áp d ng trong các tr

ng

h p mu n nâng cao hi u qu nuôi bãi b ng cách s d ng công trình c ng đ làm
gi m s m t mát bùn cát theo ph
nuôi bãi th

ng đ

ng d c b và ngang b . Trong hình th c này,

c k t h p v i vi c xây d ng đ p phá sóng đ nh ng p

(submerged breakwater), d i ng m nhân t o ho c đ p m hàn đ n, đ p m hàn ch
T, ch L, ch T ho c đ p m hàn đuôi cá.
Ngu n bùn cát ph c v nuôi bãi có th l y t trong đ t li n, c ng có th l y
bi n t i đ sâu thích h p và không gây nh h
đ

ven

ng t i bãi bi n ho c t n d ng bùn cát

vùng c a sông, t i lu ng tàu. Gi i pháp nuôi bãi không đòi h i ph i

c n o vét

có v n đ u t ban đ u l n nh gi i pháp xây d ng công trình b o v b , thi công
t

ng đ i đ n gi n, th i gian thi công nhanh (th

ng ch m t m t vài tháng) và cho

k t qu ngay sau khi nuôi bãi. Bãi bi n sau khi đ
có tác d ng tiêu tán b t n ng l
h

c nuôi s đ

c m r ng, m t m t

ng c a sóng và dòng ch y tr

c khi chúng gây nh

ng t i b , m t khác s t o nên s thu hút đ i v i khách du l ch, là vùng đ m,

b o v an toàn cho các công trình, h t ng đ

c xây d ng

bên trong. Khác v i

gi i pháp xây d ng đ p phá sóng xa b hay gi i pháp xây d ng đ p m hàn th
gây xói l b bi n

vùng h l u c a đ p (theo h

d c b ), nuôi bãi là gi i pháp ít gây nh h

ng

ng c a dòng v n chuy n bùn cát

ng nh t t i các đo n b bi n lân c n.

Chính vì nh ng u đi m trên mà nuôi bãi đã tr thành gi i pháp quan tr ng trong
phòng ch ng xói l b bi n và ng phó v i bi n đ i khí h u, n
nhi u n
môi tr

c châu Âu vì nó đáp ng đ

c bi n dâng

c nh ng yêu c u kh t khe v s thân thi n

ng, b o v sinh thái và tr ng thái t nhiên c a b bi n c ng nh s linh

ho t và m m d o c a nó đ i v i nh ng thay đ i nhanh c a đi u ki n t nhiên.
Lan, nuôi bãi đ

c xem là gi i pháp chính đ gi

n đ nh đ

Hà

ng b bi n, t o vùng

đ m, b o v an toàn cho h th ng đê bi n và các đ n cát t nhiên ven bi n.
Vi t Nam, quai đê, l n bi n đã t ng đ
tr

c, mà ch y u là l n bi n

c cha ông ta th c hi n t hàng ngàn n m

các vùng đ ng b ng châu th sông H ng và đ ng

b ng châu th sông C u Long.
Trong nh ng n m g n đây, các d án tái t o bãi bi n, l n bi n xây d ng các khu du
l ch, ngh d

ng và các khu công nghi p

ven bi n đã b t đ u đ

c th c hi n. Ví


9
d nh d án l n bi n

Ph

c, thành ph

bán đ o

S n, thành ph H i Phòng, d án l n bi n

a

à N ng, d án l n bi n C n Gi , thành ph H Chí Minh.

D án l n bi n C n Gi đ

c kh i công n m 2007 v i t ng di n tích l n bi n thi t

k h n 600 hecta, trong đó 200 hecta s đ

c dành cho bi n n i b và bãi t m, 400

hecta còn l i đ xây d ng các công trình d ch v du l ch và các khu dân c cao c p.
D án l n bi n

a Ph

c

à N ng là d án xây d ng khu đô th l n bi n quy mô

l n đ u tiên c a Mi n Trung đ

c th c hi n t n m 2008. D án n m

phía Tây

c u Thu n Ph

c, qu n H i Châu, thu c thành ph

à N ng. Ph n l n bi n n m

phía trong v nh

à N ng có t ng di n tích 210ha.

ây là m t d án l n bi n quy

mô l n đ

c áp d ng nh ng k thu t tiên ti n nh t trong vi c kh o sát đ a hình,

nghiên c u dòng ch y c ng nh trong xây d ng công trình. M c dù vi c l n bi n đã
hoàn thành t n m 2009 nh ng các h ng m c nhà , h t ng, khách s n và sân gôn
ch a đ

c xây d ng.

D án L n bi n R ch Giá do UBND t nh Kiên Giang làm ch đ u t v i t ng kinh
phí đ u t kho ng 500 t đ ng (th c hi n trong giai đo n 1999 - 2005), t o ra qu
đ t r ng 450 ha, b trí ch

cho 64.000 dân. T nh Kiên Giang đã và đang xúc ti n

xây d ng thêm nhi u K T m i l n bi n quy mô l n

TP. R ch Giá, nh K T l n

bi n R ch S i - An Hòa (di n tích 151 ha), K T l n bi n Tây B c R ch Giá
(ph

ng V nh Quang, di n tích 150 ha); Khu dân c

D án đ cát t o bãi tr

c khu v c khách s n M

An Hòa (151 ha)
ng Thanh- Nha Trang đ

c

UBND t nh Khánh Hòa đ ng ý cho tri n khai thí đi m đ cát đ t o bãi t m kho ng
700 m2 nh m ph c v khách c a khách s n n m 2013.

o n b bi n dài kho ng

3km, t Hòn M t xu ng đ n g n danh th ng Hòn Ch ng, h u h t đ u là các r n san
hô ch t. R t khó kh n và nguy hi m cho ng

i dân và du khách khi xu ng t m bi n,

nh t là lúc th y tri u xu ng. Do v y, UBND t nh Khánh Hòa, các doanh nghi p
ho t đ ng du l ch đ u có ch tr

ng và mong mu n c i t o khu v c này thành bãi

t m đ ph c v nhân dân và du khách. Khu v c này v n nh m t v ng n
đ

c hình thành do m t ph n đ t li n n sâu ra bi n, vì v y, vùng n

đ ng, rác và các sinh v t bi n ch t đ
r n san hô b ch t, ng

c l n,

c g n nh tù

c th y tri u đ y vào đây, gây ô nhi m, các

i dân vì th không th xu ng t m bi n! Vì v y, vi c đ cát,


10
c i t o c nh quan môi tr
đ

ng, c i t o bãi t m n u làm t t, ph c v l i ích chung là

c…

Các d án nêu trên ch y u đ

c th c hi n trong các v nh n a kín, ho c đ

c che

ch n 1 ph n và có k t h p v i đê bao đ gi bùn cát nuôi bãi. Các v n đ v sinh
thái, môi tr
tr

ng n

ng và tác đ ng c a các d án l n bi n t i khu v c lân c n, t i môi

c và tác đ ng t i h th y sinh, h sinh thái ven b v n ch a đ

c xem

xét m t cách t ng th . V t li u nuôi bãi l n bi n, ngu n khai thác v t li u nuôi bãi
ch a đ

c qu n lý, quy ho ch m t cách đ y đ . Các tác đ ng c a các y u t sóng,

dòng ch y ven b và tác đ ng c a công trình trong quá trình th c hi n d án l n
bi n và sau khi l n bi n ch a đ

c quan tâm xem xét. Ngoài ra, d án l n bi n có

tính ch t khác v i d án nuôi bãi vì ch b sung bùn cát cho khu v c c n l n bi n 1

l n mà không ph i ti n hành b sung bùn cát đ nh k cho bãi bi n nh d án nuôi
bãi.
M c dù v y các ki n th c th c t , ph
l n bi n đã d n đ

ng pháp và thi t b s d ng trong các d án

c nâng cao qua quá trình th c hi n các d án trên và có th s

d ng đ th c hi n các d án tôn t o, m r ng bãi bi n ph c v du l ch
trong t

ng lai.

Trong khuôn kh c a Ch

ng trình nghiên c u khoa h c công ngh ti m n ng đ

B Khoa h c và Công ngh (KH&CN), V n phòng các Ch
c p Nhà n
Ch

Vi t Nam

c

ng trình tr ng đi m

c t ch c thí đi m th c hi n trong n m 2012 và thu c s qu n lý c a

ng trình “Nghiên c u khoa h c và công ngh ph c v phòng tránh thiên tai,

b o v môi tr

ng và s d ng h p lý tài nguyên thiên nhiên”, đ tài nghiên c u

ti m n ng “Nghiên c u áp d ng gi i pháp Nuôi Bãi Nhân T o cho các đo n b bi n
b xói l

khu v c mi n Trung Vi t Nam” Mã s KC.08.TN03/11-15 do TS.Tr n

Thanh Tùng –

i h c Th y l i làm ch nhi m đ tài đã đ

c th c hi n t 2012

đ n 2013 [8].
tài đã nghiên c u gi i pháp nuôi bãi đ

ng phó v i hi n t

phòng ch ng thiên tai và phát tri n kinh t xã h i
và h

ng xói l b bi n,

khu v c mi n Trung Vi t Nam

ng t i vi c phát tri n quy trình, công ngh nuôi bãi đ áp d ng cho toàn d i

b bi n Vi t Nam t các mô hình nuôi bãi tiên ti n trên th gi i.


11
tài đã thu đ

c m t s k t qu b

c đ u nh : Xây d ng đ

c b tiêu chí đánh

giá kh n ng áp d ng gi i pháp nuôi bãi cho d i b bi n mi n Trung Vi t Nam, có
xem xét t i các nhóm tiêu chí v k thu t, môi tr

ng, sinh thái, c nh quan, xã h i,

th ch , và nhóm các tiêu chí v kinh t ; Xây d ng b b n đ đ nh h

ng quy ho ch

t l 1:100.000 nh ng v trí có kh n ng áp d ng gi i pháp nuôi bãi nhân t o
v c mi n Trung Vi t Nam t Hà T nh đ n Phú Yên d

khu

i d ng Atlas.

Bên c nh đó, đ tài đã đ xu t 3 mô hình nuôi bãi phù h p cho các bãi bi n

d ib

bi n mi n Trung bao g m mô hình nuôi bãi áp d ng cho các “đi m nóng” xói l c c
b , mô hình nuôi bãi d

i d ng chuy n cát nhân t o qua các c a, mô hình nuôi bãi

nh m tôn t o, m r ng bãi bi n.
Các k t qu tính toán di n bi n b bi n, cân b ng bùn cát và thi t k nuôi bãi c a đ
tài đã đ

c chuy n giao cho S KH&CN t nh Qu ng Tr làm c s khoa h c cho

vi c l p d án khôi ph c l i bãi bi n du l ch C a Tùng, Qu ng Tr .
1.3.2 Gi i pháp tái t o bãi bi n
Công trình đ p phá sóng ng m đ

c xây d ng nh m gi m chi u cao sóng phía sau

công trình t i m c c n thi t theo ch c n ng yêu c u, ph c v cho nhi u m c đích
khác nhau nh an toàn đê đi u, bãi bi n trong bão, gây b i t o bãi, tr ng r ng, du
l ch,… .

Hình 1-3 ê ng m gi m sóng b o v b bi n
ê và d i ng m là gi i pháp công trình gi m tác đ ng c a t i tr ng sóng lên b bi n
m t cách ch đ ng đem l i hi u qu kinh t , k thu t cao. M t u đi m n i b t n a


12

c a đê ng m là không phá v c nh quan sinh thái, có th d dàng tích h p liên k t
công trình thành m t h th ng đa ch c n ng, l i d ng t ng h p. Do v y d ng công
trình này đang đ

c quan tâm nghiên c u ng d ng r ng rãi

gi i, đ c bi t là trong b i c nh n

c trên th

c bi n dâng và bi n đ i khí h u nh hi n nay.

Sóng khi đi qua đê ng m s có s t
l

nhi u n

ng tác v i công trình d n đ n s tiêu hao n ng

ng sóng (đ c bi t là thông qua quá trình sóng v ), làm gi m chi u cao sóng.

Hi u qu gi m sóng thi t k c a đê d i ng m đ
sóng yêu c u.

c xác đ nh theo ch c n ng gi m

ây chính là c s cho vi c tính toán xác đ nh các kích th

c hình

h c m t c t ngang và b trí không gian c a h th ng đê ng m gi m sóng. Các d ng
k t c u tiêu gi m sóng có th s d ng cho công trình đê ng m r t đa d ng, có th
tích h p v i m c tiêu hài hòa v i môi tr

ng sinh thái, t o c nh quan du l ch.

Các nghiên c u v hi u qu gi m sóng c a đê ng m đã đ
trên th gi i nh Anh, M , Hà Lan,

nhi u n

c ti n hành

c

c, Nh t. Các nghiên c u ng d ng đê ng m

trong đi u ki n t nhiên c a Vi t Nam còn r t nhi u h n ch , ch d ng l i

d ng

công trình đê đ nh h p, không th m. Vi c nghiên c u đ xu t c s khoa h c ph c
v cho m c đích thi t k xây d ng đê ng m gi m sóng ch đ ng phù h p v i đi u
ki n t nhiên (đ a hình, th y h i v n, v t li u, kh n ng xây d ng)

n

c ta, đ c

bi t là cho khu v c b bi n Nha Trang do v y là h t s c c n thi t.

Vi c l a ch n gi i pháp khoa h c công ngh tái t o, tái t o bãi bi n ph thu c vào
đ c tr ng c a v n đ đ

c xem xét và nh ng cân nh c kinh t . Trong th c t qu n

lý vùng ven b , vi c s d ng bi n pháp nuôi bãi đang tr nên ph bi n
có n n khoa h c k thu t bi n tiên ti n. R t nhi u nh h
kèm v i nh ng công trình ‘c ng’ có th đ
t o.

các n

ng ph tiêu c c th

c

ng đi

c tránh kh i khi s d ng nuôi bãi nhân

gi i quy t v n đ , d ki n c n k t h p hai bi n pháp nuôi bãi ‘m m’ k t h p

v i s d ng các d ng công trình ‘c ng’ v i yêu c u đ

c u tiên đó là không phá

v c nh quan và không làm gi m n ng l c ph c v du l ch c a vùng v nh Nha
Trang. Ph

ng án có th là h th ng đ p phá sóng đ nh th p hay h th ng d i ng m

k t h p v i nuôi bãi nhân t o (l p l i sau m t th i gian).
1.3.3 Các gi i pháp gia c b bi n
Công trình gia c b bi n là bi n pháp công trình dùng đ b o v mái đê ho c b
đ t t nhiên

vùng c a sông, b bi n, h i đ o đang ho c s p có nguy c s t l ,


13
ho c ch đ t o c nh quan, đ ph c v du khách.Nh ng n i này th
khu v c có yêu c u khai thác v kinh t , xã h i, môi tr

ng th

ng là

ng quan tr ng, có khi b n

thân công trình c ng là m t thành ph n c a c nh quan, có yêu c u cao v th m m
ki n trúc.Công trình gia c b bi n th
Kè bi n th
(trên đ ng d

ng đ

c g i là kè bi n.

ng có 3 d ng k t c u c b n: mái nghiêng, t
i nghiêng ho c ng

Kè mái nghiêng th

ng đ ng ho c h n h p

c l i).

ng dùng các lo i v t li u, c u ki n nh : á đ r i, đá h c lát

khan,đá xây v a ,t m bê tông đúc s n,các lo i th m...
Kè mái nghiêng th

ng dùng các lo i v t li u, c u ki n nh : á xây, t

BTCT, thùng chìm BTCT, t

ng c thép,

ng góc BTCT...

V công trình kè bi n, đã có nhi u tài li u khoa h c-công ngh gi i thi u,
l u ý khía c nh ch c n ng kè bi n

khu v c du l ch, bãi t m n i ti ng.D

đây ch
i đây ch

gi i thi u m t s công trình kè bi n ng d ng cho các khu v c du l ch, có yêu c u
cao v th m m c nh quan.

i v i các bãi t m, kè bi n còn là n i t ch c các ho t

đ ng d ch v , vui ch i c a du khách.

T

Kè bi n t i thành ph du l ch Liverpool, V

ng kè trang trí g m s t i bãi bi n
Bondi, Sydney, Australia

Hình 1-4Các ki u t

ng qu c

Anh

ng kè bi n v i hình dáng hi n đ i.

1.3.4 Các gi i pháp ng n cát gi bãi
Ven b bi n t n t i m t "dòng sông cát" chuy n đ ng, là s n ph m c a tác đ ng
sóng v i đáy bi n trong d i sóng v . Dòng sông cát là nguyên nhân t o ra xói, b i
b , bãi. Gi i pháp công trình ng n gi bùn cát l i vùng b c n b o v là 1 gi i pháp
tr c ti p tác đ ng vào s n ph m c a sóng.


14
M hàn bi n (MHB) làlo i công trình có g c n i v i b ,thân v
góc đ nh t đ nh, m i đ t t i tuy n ch nh tr , đ

n ra bi n theo m t

c xây d ng v i m c đích gi m nh

l c xung kích c a sóng và dòng ch y tác đ ng tr c ti p vào b và d i bãi g n b ,
ng n gi l i m t ph n bùn cát chuy n đ ng d c b d

i tác d ng c a sóng và dòng

ch y, cùng v i các m hànkhác hình thành phòng tuy n ch ng xâmth c, nâng cao
th m bãi, c ng c đê,và b (Hình 1-5).
trên th gi i, cho hi u qu rõ r t.

n

H th ng MHB t i bãi bi n Sitges

ây là lo i công trình đ

c s d ng r ng rãi

c ta đang trong giai đo n th nghi m.

H th ng MHB

Western Carolina

(Tây Ban Nha)

Hình 1-5 H th ng MHB ch n cát, gây b i b bi n
1.3.5 Các gi i pháp gi m sóng
T

ng gi m sóng (TGS) là lo i công trình ch n sóng có tr cch y d cb , b trí liên

t c ho c t ng đo n ng t quãng, đ t cách b 1 kho ng tùy theo yêu c u, ph bi n là
150÷200m.TGS có th là ng m(Cao trình đ nh th p h n m c n
là nhô (Cao trình đ nh cao h n m c n

c thi t k ). Công n ng ch y u c a TGS là

gi m sóng và gây b i. TGS t o hi u ng ph n x phân tán n ng l
ti p trên k t c u và truy n n ng l
khu t sau t

ng.

c thi t k ), có th

ng sóng do hi n t

ng sóng t i tr c

ng nhi u x vào trong vùng


15

TGS

bãi bi n Palm Beach, FL (M )

TGS trên bãi t m Miami, M

TGS trênbãi t m Happisburgh ,Ytaly

TGS t i Sentosa, Singapore.

Hình 1-6 Gi i thi u 1 s hình nh v TGS trên th gi i.
Theo k t qu nghiên c u c a ch

ng trình DELOS (Environmental Design of Low

Crested Coastal Defence Structures) đ

c ti n hành t n m 1998 đ n n m 2002t i

châu Âu cho th y, châu Âu có kho ng 1245 TGS, chi m t i 66% công trình ch
đ ng b o v b bi n. Các công trình TGSđ

c xây d ng nhi u nh t là

Anh, Italia,

Tây Ban Nha. Trong đó Anh có 9 h th ng, Tây Ban Nha có 9 h th ng, an M ch
có 1 h th ng, Italia có 700 đê (Franco 1986).
Hi u qu gây b i c a TGS th hi n trên các công trình th c t nh trong Hình 1-6.
Dòng ch y d c b theo h
t

ng tr i, ho c tu n hoàn kéo ra gây b i tích

ng. S b i tích này s gây ra s phát tri n c a m t doi cát nh n t đ

v trí sau
ng b . N u

chi u dài k t c u đ l n so v i kho ng cách t b đ n n i b trí TGS, các doi cát
nh n có th n i ti p t n công trình, t o ra m t d i doi li n d ng tombolo. Nh v y,
TGS có kh n ng b o v vùng bãi sau t

ng, không ch làm gi m n ng l

ng sóng

t i mà còn t o ra 1 bãi bi n nh là 1 k t c u gi m ch n trong đi u ki n sóng bão.


16
1.4 Các nghiên c u liên quan đ n V nh Nha Trang[10]
Khánh Hoà là m t t nh ven bi n Nam Trung B ti p xúc tr c ti p v i bi n sâu, hình
dáng đ

ng b và đ a hình đáy r t ph c t p. Các v ng, v nh, đ m phá, các đ o ven

b phân b liên t c d c theo đ

ng b , th m l c đ a khá h p và d c. Có nhi u

v ng, v nh sâu, kín gió, có nhi u bãi bi n, đ o có c nh quan t nhiên đ p, khí h u
ôn hoà đây là nh ng đi u ki n thu n l i đ phát tri n đa d ng các ngành kinh t và
các c s d ch v liên quan đ n bi n. Khu v c phía b c là v nh Vân Phong v i ti m
n ng l n v d ch v c ng bi n nh t là c ng trung chuy n qu c t và các khu công
nghi p. Khu v c trung tâm là v nh Nha Trang v i ti m n ng l n v du l ch, d ch v .
Khu v c phía nam là v nh Cam Ranh v i ti m n ng l n v d ch v c ng bi n, công
nghi p. C ba khu v c trên đ u là các trung tâm đánh b t, nuôi tr ng và ch bi n
thu s n. Ngoài ra, qu n đ o Tr

ng Sa có vai trò quan tr ng trong chi n l

c phát

tri n đánh b t h i s n xa b c ng nh b o v ch quy n thiêng liêng v bi n, đ o c a
Vi t Nam. Bên c nhđó, ph n l n dân s c ng nh các c s kinh t -xã h i (KTXH)
c a t nh đ u n m t i d i ven b bi n. Do v y, chi n l

c phát tri n KTXH c a

Khánh Hoà xác đ nh l y kinh t bi n là ch đ o, là đ ng l c phát tri n. V khoa
h c-công ngh ph n đ u đ n n m 2020 đ a Khánh Hòa tr

thành trung tâm

KH&CN, đ c bi t là KH&CN bi n c a khu v c, góp ph n quan tr ng trong s
nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hóa, xây d ng đ t n

c giàu m nh(Quy ho ch

phát tri n KH&CN t nh Khánh Hòa đ n n m 2020, t m nhìn đ n n m 2030).[9]

T tr

c đ n nay, v n đ nghiên c u các quá trình th y th ch đ ng l c trong v nh

Nha Trang ch y u đ

c ti n hành b i Vi n H i d

ng h c Nha Trang, Vi n Hàn

lâm Khoa h c và Công ngh Vi t Nam thông qua các đ tài các c p. Ph

ng pháp

s d ng trong các nghiên c u này g m có: thu th p, phân tích k t qu đi u tra, kh o
sát; mô hình hóa các quá trình [10],[1],[5].
N m 1982, Ban Khoa h c và K thu t t nh Phú Khánh đã xu t b n tài li u “
đi m khí h u Phú Khánh”; n m 1987 xu t b n tài li u “

c đi m thu v n sông

ngòi Phú Khánh”; n m 1995 S Khoa h c Công ngh và Môi tr
Hoà xu t b n tài li u “

c

ng t nh Khánh

c đi m Khí h u và Thu v n t nh Khánh Hoà”. Các tài li u

trên ch y u đ c p đ n đ c đi m khí h u, thu v n ph n l c đ a và m t s thông tin
khí t

ng thu v n bi n t i qu n đ o Tr

ng Sa. N m 2004 S KH&CN t nh


17
Khánh Hoà xu t b n tài li u “

c đi m Khí h u và Thu v n t nh Khánh Hoà”,

trong tài li u này đã có n i dung “
d li u tr

c đi m thu v n đ ng l c bi n” d a trên ngu n

c n m 2000. Trong th i gian qua, cu n tài li u đã góp ph n đ c l c ph c

v các ho t đ ng KTXH c a t nh Khánh Hoà. Tuy nhiên, do h n ch v m t d li u
kh o sát c ng nh đ chính xác c a các thi t b đo đ c, thu m u, phân tích, tính
toán, mô hình hoá nên hàm l
th c ti n hi n nay.

ng thông tin c a tài li u không th đáp ng yêu c u

c bi t ph c v chi n l

c phát tri n kinh t bi n c a Khánh

Hoà .
T 2000 đ n nay, t i vùng bi n Khánh Hoà (bao g m qu n đ o Tr
nhi u đ tài, d án v h i d
và c p t nh đã và đang đ
tài, d án trên đ

ng h c các c p: c p nhà n

ng Sa) đã có

c, h p tác qu c t , c p b

c ti n hành, đ c bi t các d án h p tác qu c t . Các đ

c ti n hành v i các máy móc, thi t b hi n đ i, đ ng b và bao

trùm vùng bi n sâu, xa b ch y u do Vi n H i d

ng h c ch trì. H n n a, trong

th i gian qua, trao đ i h p tác qu c t v d li u h i d
cho phép chúng ta có l

ng d li u v h i d

chính xác h n các đ c đi m khí t

ng h c đ

ng h c đ

c t ng c

ng

c c p nh t cho phép mô t

ng, th y v n, đ ng l c và môi tr

ng bi n

Khánh Hoà.
Nh n xét chung các k t qu nghiên c u v v nh Nha Trang:
Nhìn chung, các nghiên c u v các quá trình th y th ch đ ng l c v nh Nha Trang
là khá nhi u. Tuy nhiên, các công trình nghiên c u nêu trên ch d ng l i m c đánh
giá các quá trình riêng r v i nh ng m c tiêu đ t ra khác nhau. Cho đ n th i đi m
đ tài ngh đ nh th c p nhà n
Pháp (Công ngh di n toán đ

c v khoa h c công ngh h p tác v i C ng hòa
ng b b ng camera) [13], ch a có công trình nào đi

sâu nghiên c u các quá trình th y th ch đ ng l c, bi n đ i tr m tích khu v c các
bãi t m ven b và các bãi ven b khác v i m c tiêu tái t o, duy trì và nâng c p b n
v ng các bãi t m đáp ng nhu c u phát tri n kinh t du l ch v nh Nha Trang, t nh
Khánh Hoà.
1.5 Nhi m v nghiên c u c a lu n v n
- Hi n nay, bi n đ i khí h u đang là v n đ nh n đ
khoa h c v i m c đ

n

c ch u nh ng nh h

nh h

c s quan tâm l n c a các nhà

ng ngày càng sâu r ng h n. N

ng n ng n nh t c a hi n t

c ta là 1 trong nh ng

ng này; đ c bi t, trong nh ng


18
n m g n đây, tình tr ng các b bi n trong n

c đang di n ti n theo chi u h

x u. Chính vì v y, vi c nghiên c u và tìm hi u v các ph

ng

ng pháp b o v b bi n

có tính áp d ng cao và thi t th c.
- Sau khi t ng h p đ

c các nghiên c u trong n

c c ng nh n

c ngoài v v n đ

b o v b bi n, nh n th y ng v i đi u ki n khí h u, t nhiên c a n

c ta nói chung

c ng nh v nh Nha Trang nói riêng, l a ch n gi i pháp nuôi bãi t nhiên đ duy trì,
b ov đ

ng b là phù h p và đem l i k t qu kh quan nh t so v i các gi i pháp

khác. Lu n v n đã ti n hành đi sâu vào tính toán c th cho khu v c phía B c c a
sông Cái, Nha Trang theo các b

c sau:

+T ng h p các tài li u đo đ c, kh o sát v đ a hình, đ a m o, th y l c, th y v n c a
khu v c bãi phía B c c a sông Cái, Nha Trang.
+

xu t, phân tích gi i pháp ch nh tr đ gi bãi d a vào các tài li u tham kh o,

các công trình nghiên c u đã có c ng nh các bài báo trong n

c và n

c ngoài.

+ Tính toán c th n i dung nuôi bãi: th tích cát c n s d ng, th i gian duy trì bãi
và nghiên c u ph n ng c a bãi tr

c 1 c n bão.