SKKN quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT nam phù cừ, tỉnh hưng yên

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
“QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP CHỦ NHIỆM
LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC Ở
TRƢỜNG THPT NAM PHÙ CỪ, TỈNH HƢNG YÊN”


MỤC LỤC
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài......................................................................................... 4
II. Mục đích nghiên cứu ................................................................................. 5
III. Đối tượng nghiên cứu ............................................................................... 5
IV. Nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................................... 5
V. Kế hoạch nghiên cứu- phạm vi nghiên cứu ................................................ 5
VI. Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 5
VII. Thời gian hoàn thành . ............................................................................ 6
PHẦN 2: NỘI DUNG
I. Cơ sở khoa học ........................................................................................... 7
1.1. Cơ sở lí luận: ..................................................................................... 7
1.2.Cơ sở thực tiễn : ................................................................................. 7
II. Thực trạng vấn đề nghiên cứu .................................................................... 8
2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật được giáo viên áp dụng hiện nay

8

2.2 Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong các
trường THPT hiện nay ............................................................................. 8
2.3. Thực trạng việc chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên. .. 9
III. Đề xuất các biện pháp quản lý, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các

biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực .............................................................. 10
Biện pháp 1: .......................................................................................... 10
Biện pháp 2: . ......................................................................................... 11
Biện pháp 3: . ......................................................................................... 13
Biện pháp 4: .......................................................................................... 17
Biện pháp 5: .......................................................................................... 18
Biện pháp 6: .......................................................................................... 18

1


IV. KẾT QUẢ .............................................................................................. 20
1. Phạm vi áp dụng................................................................................. 20
2. Kết quả ............................................................................................... 21
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
I. Kết luận..................................................................................................... 26
1. Ý nghĩa của SKKN đối với công việc quản lí nhà trường. ................. 26
2. Những bài học kinh nghiệm. .............................................................. 26
3. Hướng tiếp tục nghiên cứu và đề xuất ................................................ 27
II. Kiến nghị ................................................................................................. 27

2


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

THPT

Trung học phổ thông

GV

Giáo viên

H/S

Học sinh

GD

Giáo dục

KLTC

Kỷ luật tích cực

GVCN

Giáo viên chủ nhiệm

BGH

Ban giám hiệu

BCH

Ban chấp hành

TW

Trung ương

3


PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Công tác chủ nhiệm có ý nghĩa rất lớn trong việc bồi dưỡng đạo đức và hoàn thiện
nhân cách của học sinh (HS). Công tác này đòi hỏi sự khéo léo, linh hoạt và nhiệt tâm
của mỗi giáo viên (GV). Không phải giáo viên chủ nhiệm nào cũng có được một phương
pháp tốt để quản lý lớp học của mình, thậm chí còn tỏ ra lúng túng trong một số tình
huống sư phạm. Thêm nữa, nhìn lại chặng đường đã qua của công tác giáo dục, xã hội
nói chung và các thầy cô giáo nói riêng không khỏi băn khoăn về một số phương pháp
quản lí lớp học trước đây tỏ ra thiếu hiệu quả, thậm chí còn gây tổn hại lâu dài và nặng nề
về thể chất cũng như tinh thần của học sinh. Vì thế, đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực thực sự là mong mỏi và thu hút được sự
quan tâm của xã hội và đặc biệt của những người đang đứng trên bục giảng.
Giáo dục kỷ luật tích cực(KLTC) là giáo dục dựa trên nguyên tắc vì lợi ích tốt nhất
của học sinh, không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần của học sinh, tạo điều kiện
tốt nhất để học sinh tự giác sửa chữa khuyết điểm, tự giác rèn luyện. Cùng với phương
pháp dạy học mới lấy học sinh làm trung tâm và phong trào “Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”, phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực sẽ tạo điều kiện để học
sinh có cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người quan tâm, tôn trọng, lắng nghe ý
kiến, được khích lệ, động viên, khiến trẻ tự tin và yêu thích học tập, yêu trường lớp, từ đó
các em có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và tự sửa chữa khuyết điểm, được phát
triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách, trở thành công dân tốt cho tương lai, chính vì vậy
giáo dục kỷ luật tích cực đang được các nhà trường quan tâm, chỉ đạo đổi mới thực hiện
trong các hoạt động dạy và học đặc biệt trong công tác chủ nhiệm lớp.
Để đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực , Ban giám hiệu nhà trường cần chủ động trong tất cả các khâu của quá trình quản lí,

từ việc lập kế hoạch thực hiện sự đổi mới, bồi dưỡng năng lực và kỹ năng sống cho đội
ngũ giáo viên chủ nhiệm, tổ chức các nội dung triển khai, chỉ đạo thực hiện, kiểm tra
đánh giá theo hướng đổi mới, đảm bảo sự thành công đổi mới phương pháp chủ nhiệm
lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực nói riêng và giáo dục toàn diện cho học
sinh nói chung
Thực tiễn nhiều năm giảng dạy và tham gia công tác quản lí nhà trường, tôi nhận thấy
muốn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, trước tiên cần có nhiều biện
pháp để thay đổi nếp nghĩ, cách làm, lòng nhiệt tình, sự tâm huyết của đội ngũ giáo viên,
đặc biệt là đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp. Bởi vậy tôi đã dành thời gian nghiên cứu
4


hoạt động công tác quản lí nhằm phát huy hơn nữa thế mạnh, hạn chế những nhược điểm
của giáo viên trong trường nói chung và đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm nói riêng, nâng
cao hiệu quả của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện của nhà trường.
Sau một thời gian tìm tòi nghiên cứu và áp dụng vào thực tế, tôi đã đúc rút được một
số kinh nghiệm về “Quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên”.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực tiễn đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi
mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường
THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên, nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức cho học
sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
III. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU
Những biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.
IV. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
- Nghiên cứu lí luận của việc quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT

- Thực trạng quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.
- Đề xuất các biện pháp quản lí, chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng
các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên,
nhằm nâng cao kết quả giáo dục toàn diện của nhà trường.
V. KẾ HOẠCH NGHIÊN CỨU –PHẠM VI NGHIÊN CỨU
5.1. Kế hoạch nghiên cứu : Thời gian hai năm học( 2012-2013, 2013-2014),
5.2. Phạm vi nghiên cứu: Trường THPT Nam Phù Cừ, huyện Phù Cừ, Tỉnh Hưng Yên.
VI. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
1. Phương pháp nghiên cứu lí thuyết: nghiên cứu các tài liệu liên quan đến quản lí giáo
dục( Điều lệ trường THPT và trường PT có nhiều cấp học. Luật giáo dục 2005, Chuẩn
nghề nghiệp giáo viên THPT, các giáo trình quản lý giáo dục..) nhằm xây dựng cơ sở lí
luận của đề tài.

5


2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn: Điều tra, thu thập các số liệu nhằm nhận định
khách quan thực trạng chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực ở trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên.
3. Phương pháp toán học thống kê
VII. THỜI GIAN HOÀN THÀNH: Tháng 3 năm 2014.

6


PHẦN 2: NỘI DUNG
I. CƠ SỞ KHOA HỌC
1.1. Cơ sở lí luận:
Theo luật giáo dục năm 2005 được sửa đổi bổ sung năm 2009 tại điểm 1 của điều

27 nêu rõ : “Mục tiêu của giáo dục phổ thông là giúp học sinh phát triển toàn diện về đạo
đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính
năng động và sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt nam xã hội chủ nghĩa, xây
dựng tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho học sinh tiếp tục học lên hoặc đi
vào cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc”. Để thực hiện mục tiêu
của cấp học đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục và Đào tạo theo tinh
thần nghị quyết TWII của BCH TW Đảng Khóa VIII và thực hiện có hiệu quả phong trào
thi đua “xây dựng trƣờng học thân thiện, học sinh tích cực” trường THPT Nam Phù
Cừ đã tiến hành chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo
dục kỷ luật tích cực, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường.
1.2.Cơ sở thực tiễn :
Thực tế cho thấy những năm gần đây, đội ngũ giáo viên các nhà trường nói chung và
trường THPT Nam Phù Cừ nói riêng đã quan tâm đến vấn đề dạy chữ đi đôi với dạy
người, các thầy cô giáo luôn giữ vững và phát huy được truyền thống tốt đẹp của nhà
giáo, coi trọng yếu tố giáo dục “ Lấy nhân cách để dạy nhân cách” xứng đáng với niềm
tin yêu của học sinh và sự mong mỏi của xã hội. Song đâu đó trong xã hội vẫn có một số
giáo viên có thói quen giáo dục HS bằng cách trừng phạt thân thể: tát HS , bắt HS đi
quanh sân đeo bảng kê tội trước ngực, dán băng keo vào miệng, tự vả vào miệng mình
khi mắc lỗi nói chuyện trong lớp, bắt HS quỳ gối, ngậm giẻ và liếm ghế….Còn có GV
trừng phạt về tinh thần bằng cách xỉ nhục, hạ thấp nhân phẩm của HS như : La mắng, xa
lánh…
Có nhiều GV tỏ ra bất lực trong việc giáo dục những HS cá biệt, khó bảo, nên đã sử
dụng bạo lực. Biện pháp này thiếu hiệu quả, thậm chí là biện pháp tiêu cực, phản giáo
dục, chỉ có tác dụng trước mắt, gây thương tổn về lâu dài đến tinh thần của HS. HS phát
triển thái độ thù nghịch, về lâu dài các em trở nên chai lì với đòn roi, hung tợn và hiếu
thắng.
Để khắc phục tình trạng này và đặc biệt là để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự
nghiệp giáo dục và Đào tạo trường THPT Nam Phù Cừ chúng tôi đã tiến hành chỉ đạo đổi

7


mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, nhằm
nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện của nhà trường.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
2.1. Thực trạng về các biện pháp kỷ luật đƣợc giáo viên áp dụng hiện nay
Các biện pháp kỷ luật đang áp dụng trong trường học hiện nay là nhắc nhở, phê
bình, thông báo với gia đình, cảnh cáo ghi học bạ, buộc thôi học có thời hạn… được các
trường thực hiện nghiêm túc và công khai, đảm bảo công bằng cho học sinh trong việc
khen thưởng và kỷ luật.
Tuy nhiên, các biện pháp kỷ luật này còn khá 'khô cứng' đối với một số học sinh có
biểu hiện chậm tiến về đạo đức. Không ít giáo viên hiện nay vẫn quan niệm khi học sinh
mắc lỗi thì chỉ có cách giáo dục duy nhất, hiệu quả nhất là trừng phạt. Điều này do hai
nguyên nhân: giáo viên chưa hiểu được tâm lý lứa tuổi học sinh “trong xã hội mở” hiện
nay và coi nhẹ kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ.
Việc trừng phạt thân thể (đánh, véo, kéo tai, giật tóc, quì, úp mặt vào tường...) và
trừng phạt về tinh thần (la mắng, nhiếc móc, hạ nhục, bỏ rơi, làm cho xấu hổ...) - đó là
những biện pháp đã, đang diễn ra khá phổ biến. Điều đó gây ra những hệ quả nghiêm
trọng, làm các em mất đi sự tự tin, giảm ý thức kỷ luật, căm ghét trường học, để lại
những 'vết sẹo' trong tâm hồn, khiến các em luôn có thái độ thù địch.
Cách xử phạt hiện nay của giáo viên đa phần chưa thuyết phục được học sinh. Bởi
nó xuất phát từ cách suy nghĩ áp đặt, đôi khi hơi bảo thủ, không đặt mình vào hoàn cảnh
của người phạm lỗi, đó chưa kể những biện pháp xử lý quá nặng, có tính chất xúc phạm,
khiến người bị phạt bị tổn thương, không tâm phục, tạo ra tâm lý chống đối, càng phạt thì
càng vi phạm ….
2.2 Thực trạng việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong các
trƣờng THPT hiện nay
Kỉ luật tích cực là một biện pháp giáo dục hoàn toàn khác với lối giáo dục truyền

thống theo kiểu 'trừng phạt'. Kỷ luật tích cực là động viên, khuyến khích, hỗ trợ, nuôi
dưỡng lòng ham học dẫn đến ý thức kỷ luật một cách tự giác, nâng cao năng lực và lòng
tin của học sinh vào giáo viên.
Hình thức giáo dục bằng kỷ luật tích cực đã được các nhà trường quan tâm chỉ đạo
thay thế bằng các hình thức kỷ luật trừng phạt, song thói quen sử dụng trừng phạt đã in
sâu trong nếp nghĩ cách làm của GV, mặt khác, giáo viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía
như yêu cầu về chất lượng dạy và học, đánh giá thi đua của nhà trường, những khúc mắc
8


trong quan hệ thầy - trò, đồng nghiệp hay những khó khăn trong cuộc sống hằng ngày...
tức giận, căng thẳng có thể làm GV có những hành vi nóng giận nhất thời và gây hậu quả
tai hại, không phải ai cũng có khả năng kiềm chế những phút nóng giận, căng thẳng như
thế.
Công tác quản lí, chỉ đạo đổi mới công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo
dục kỷ luật tích cực đã được các nhà trường triển khai trong thời gian 3 năm học gần đây
song cũng chưa thật sự có hiệu quả, chưa có những biện pháp quản lí cụ thể để thay đổi
nếp nghĩ, cách làm của đội ngũ giáo viên và có những tác động tích cực đến học sinh.
Chính vì vậy, kỷ luật trừng phạt học sinh vẫn xảy ra đâu đó trong một số trường
học và xã hội rât quan tâm mong chờ vào các hình thức kỷ luật tích cực trong học đường
để xây dựng môi trường học đường thực sự trở thành môi trường thân thiện.
2.3. Thực trạng việc chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trƣờng THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hƣng Yên.
Nhà trường đã quan tâm chú trọng đổi mới, trước tiên từ đội ngũ giáo viên, đã chú
trọng tập huấn nâng cao trình độ nhận thức cho đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm
lớp
Tổ chức hội thảo về các phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục
kỷ luật tích cực để giáo viên chủ nhiệm lớp được học hỏi và được trang bị các phương
pháp mới từ đó chủ động xây dựng kế hoạch, áp dụng các giải pháp mới trong cống tác
tác quản lý lớp của mình.

Tuy nhiên nhà trường tuyển sinh trong vùng kinh tế khó khăn của tỉnh Hưng Yên,
điểm tuyển sinh đầu vào luôn nằm trong tốp thấp nhất tỉnh, chính vì vậy chất lượng học
tập của học sinh còn thấp. Nhiều gia đình học sinh do điều kiện kinh tế khó khăn, bố mẹ
đi làm ăn xa, để con cái tự ở một mình hoặc gửi người thân, vì thế các em thiếu sự quan
tâm giáo dục từ gia đình, dẫn đến các em có biểu hiện chậm tiến về học tập và rèn luyện
đạo đức. Học sinh nhà trường đặc tính nhút nhát e rè khi tham gia hoạt động của trường
lớp, ngại chia sẻ với GV, hành động tự phát dẫn đến các em mắc khuyết điểm,
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trường đa phần là nhiệt tình trách nhiệm, tích cực
áp dụng các phương pháp mới trong quản lí lớp học, nhưng cũng có một số giáo viên,
nghiệp vụ sư phạm, kỹ năng sống còn hạn chế, bế tắc, bất lực với học sinh chưa ngoan,
thường xử lý theo lối truyền thống chủ yếu là trừng phạt học sinh từ đó làm cho mối quan
hệ ứng xử giữa thầy và trò chưa được thân thiện, chưa thu được hiệu quả giáo dục.
BGH nhà trường đã quan tâm chỉ đạo đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, song cũng chưa có kế hoạch, nội dung đổi mới cụ

9


thể, chưa có nhiều biện pháp để nâng cao nhận thức, năng lực, tinh thần trách nhiệm cho
đội ngũ giáo viên chủ nhiệm, đặc biệt chưa có những động viên, khen thưởng kịp thời,
dẫn đến hiệu quả đổi mới công tác chủ nhiệm lớp còn nhiều hạn chế bất cập. Chính vì lẽ
đó tôi lựa chọn đề tài “Quản lí, chỉ đạo đổi mới phƣơng pháp chủ nhiệm lớp bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực ở trƣờng THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hƣng Yên”
nhằm nâng cao hiệu quả quản lí giáo dục đạo đức cho học sinh, góp phần nâng cao chất
lượng toàn diện cho học sinh nhà trường.
III. ĐỀ XUẤT CÁC BIỆN PHÁP QUẢN LÍ, CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƢƠNG PHÁP
CHỦ NHIỆM LỚP BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KỶ LUẬT TÍCH CỰC
Biện pháp 1: Xây dựng kế hoạch đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực phù hợp điều kiện thực tế của nhà trường.
1.Mục tiêu:

Xây dựng kế hoạch giúp cho BGH nhà trường hoàn toàn chủ động trong việc tổ
chức thực hiện sự đổi mới, đồng thời cũng hạn chế đến mức thấp nhất những hoạt động
mang tính tự phát, ảnh hưởng đến kế hoạch chung.
Giúp GV và H/S xác định được mục tiêu cần đạt, biện pháp tiến hành, thời gian và
phương thức thực hiện .
2. Nội dung và cách thực hiện biện pháp
Bước 1:Trang bị cho cán bộ giáo viên nhà trường những kiến thức cơ bản về đổi
mới phương pháp quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
Giao nhiệm vụ cho giáo viên chủ nhiệm lớp, khổi trưởng các khối 10,11,12, nghiên
cứu đặc điểm của từng khối, lớp, xây dựng kế hoạch cho từng khối, lớp.
Thảo luận, đóng góp ý kiến, xây dựng kế hoạch, thống nhất thực hiện kế hoạch đề
ra.
Tập huấn cho giáo viên, cán bộ chỉ đạo, chuẩn bị điều kiện để thực hiện kế hoạch.
Bước 2: Chỉ đạo làm điểm, rút kinh nghiệm( có thể chỉ đạo ở một lớp của một
khối)
Bước 3: Chỉ đạo triển khai đại trà việc thực hiện kế hoạch đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực trong toàn trường.
Trong quá trình chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực cần phải bám sát kế hoạch đã xây
dựng, cần phải giám sát xem trong quá trình thực hiện, GV và học sinh có cần hỗ trợ gì

10


không để kịp thời hỗ trợ và bảo đảm hiệu quả của sự đổi mới, phát hiện những bất cập
cần có sự ghi chép lại để có thể điều chỉnh kế hoạch trong những năm tiếp theo.
Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch. Đây là bước quan trọng nhất, vì nó
giúp nhà quản lí tổ chức nhìn nhận lại những kết quả đã đạt được theo kế hoạch đã đã đặt
ra, đồng thời xem xét những nguyên nhân dẫn đến thành công hoặc tồn tại hạn chế.
Biện pháp 2: Tổ chức tập huấn nâng cao nhận thức, năng lực tổ chức, ý thức

trách nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nhà trƣờng về vấn đề đổi mới phƣơng
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
1. Mục tiêu
Giúp cho giáo viên chủ nhiệm nhận thức được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp
giáo dục và Đào tạo, Thấy rõ được những hậu quả từ việc sử dụng các hình thức trừng
phạt học sinh và lợi ích từ các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, từ đó thay đổi quan
điểm nhận thức của giáo viên về giáo dục kỷ luật tích cực.
2. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội thảo, tập huấn để giáo viên nhận thấy được lợi ích của việc sử dụng các
biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, cung cấp tài liệu, sách báo tham khảo cho giáo viên.
Xây dựng các cơ chế khuyến khích việc thực hiện các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
từ đó GV chủ động thay đổi nếp nghĩ, cách làm và chuẩn bị cho mình một tâm thế tự tin
để thay đổi .
Tổ chức hội nghị tập huấn đổi mới phương pháp quản lý lớp học bằng các biện pháp
giáo dục kỷ luật tích cực, thông qua hội nghị tập huấn chúng tôi đã truyền tải đến đội ngũ
giáo viên những điều căn bản của “Luật giáo dục”, “Điều lệ trường THPT” “Chuẩn nghề
nghiệp GV Trung học phổ thông” và các văn bản hướng dẫn của ngành, về nhiệm vụ năm
học, về định hướng đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục của Đảng, để mọi thành viên
trong trường đều nắm được trách nhiệm của mình có nhận thức đầy đủ trong việc xác
định trách nhiệm của từng cá nhân để đạt mục tiêu giáo dục của nhà trường
Tập huấn cho giáo viên chủ nhiệm trong trường nắm rõ sự cần thiết phải đổi mới
công tác chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực. Cụ thể là:
* Cần chấm dứt trừng phạt thân thể học sinh vì:
Biện pháp kỷ luật trừng phạt thân thể là hình thức kỷ luật mang tính bạo lực khiến
cho học sinh bị tổn thương không chỉ về thể xác mà cả tinh thần. Trừng phạt thân thể ảnh
hưởng tới sự phát triển trí tuệ và nhân cách của các em, tạo ra khoảng cách giữa các em
và giáo viên, các em chủ động xa lánh thậm chí thù hận giáo viên, từ đó kết quả học tập
và rèn luyện của các em sút kém, có nhiều em chán trường, chán lớp, bỏ học, bỏ nhà đi
11

lang thang, vi phạm pháp luật từ đó gia tăng thêm tệ nạn xã hội. Trừng phạt thân thể trẻ
em không những gây hậu quả nghiêm trọng đối với học sinh, gia đình và xã hội mà nó
còn không phù hợp với đạo đức nghề nghiệp của người giáo viên và vi phạm các văn bản
pháp lý quốc gia và quốc tế về quyền trẻ em, vì thế nó cần được thay thế bằng biện pháp
kỷ luật tích cực.
* Lợi tích của việc sử dụng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đối với học sinh,
giáo viên, nhà trường và cộng đồng
+ Đối với học sinh: HS có nhiều cơ hội chia sẻ, bầy tỏ cảm xúc, được mọi người
quan tâm, tôn trọng lắng nghe ý kiến, được khích lệ, động viên khiến trẻ tự tin và yêu
thích học tập, có ý thức tự giác, tự nhận ra khuyết điểm và sửa chữa khuyết điểm, biết
yêu thương, tôn trọng người khác, được phát triển toàn diện về trí tuệ và nhân cách, trở
thành công dân tốt cho tương lai.
+ Đối với giáo viên: Giảm được áp lực quản lí lớp học, xây dựng được mối quan hệ
thân thiện giữa thầy và trò, được học sinh tin tưởng yêu quý và tôn trọng, hạn chế được
sai lầm, không vi phạm kỷ luật. Nâng cao được hiệu xuất quản lí lớp học từ đó nâng cao
được chất lượng giáo dục
+ Đối với gia đình: Yên tâm tin tưởng nhà trường và giáo viên, phối hợp tốt với
nhà trường để giáo dục con cái.
+Đối với nhà trường: Nhà trường trở thành môi trường học tập thân thiện và an
toàn, tạo được niềm tin với xã hội. Đào tạo được những công dân tốt, giầu khả năng phục
vụ và cống hiến cho gia đình, xã hội trong tương lai.
+ Đối với cộng đồng: Giảm thiểu được các tệ nạn xã hội, bạo hành, bạo lực
Ngoài việc nâng cao nhận thức làm thay đổi nếp nghĩ cách làm của giáo viên BGH
nhà trường cần khích lệ động viên, xây dựng những cơ chế thi đua khen thưởng với GV
thực hiện tốt các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực, làm tốt công tác giáo dục chính trị
tư tưởng cho GV, để mỗi giáo viên luôn có suy nghĩ sâu sắc về nghề dạy học, yêu nghề,
mến trẻ, cái tâm phải bao trùm khắp tâm hồn. Hiểu và nắm bắt tâm lý của học sinh ở mọi
lứa tuổi và bản thân phải tìm được niềm vui trong công việc. Đồng thời, giáo viên phải tự
đặt mình ngang hàng với học sinh để cùng chơi, cùng học, cùng hiểu để tìm cách giáo

dục học sinh thấu tình đạt lý. Khi học sinh mắc lỗi, thầy cô giáo phải là người bạn, người
anh, người chị, người mẹ, người cha - chỉ cho các em nhận ra lỗi của mình để tự điều
chỉnh.
Hiện nay, giáo viên luôn chịu áp lực từ nhiều phía như yêu cầu về chất lượng dạy
và học, những khúc mắc trong quan hệ thầy - trò, đồng nghiệp hay những khó khăn trong

12


cuộc sống hằng ngày... Ai cũng hiểu tức giận, căng thẳng có thể làm chúng ta có những
hành vi nóng giận nhất thời và gây hậu quả tai hại. Để hạn chế tình trạng căng thẳng trên,
giáo viên nên tự rèn luyện bản thân với chế độ ăn uống, ngủ nghỉ phù hợp, hạn chế hút
thuốc hoặc dùng chất kích thích. Các thầy cô có thể giảm căng thẳng bằng việc trau dồi
khả năng hài hước, tinh thần lạc quan trước mọi tình huống…
Biện pháp 3: Chỉ đạo nội dung đổi mới cụ thể bằng các biện pháp giáo dục kỷ
luật tích cực .
1.Mục tiêu
Trang bị cho giáo viên những phương pháp mới về công tác chủ nhiệm bằng các biện
pháp giáo dục kỷ luật tích cực để giáo viên vận dụng vào công tác quản lí lớp của mình
2. Nội dung và cách thực hiện
Khơi dậy lòng bao dung, tinh thần nhiệt tình, trách nhiệm của đội ngũ giáo viên và
hướng dẫn giáo viên sử dụng một số phương pháp giáo dục kỷ luật tích cực cụ thể như:
* Thay đổi cách cư xử trong lớp học:
Thay đổi cách cư xử là dựa trên cơ sở động viên, khuyến khích, nêu gương, tìm hiểu
nhằm thúc đẩy HS có thái độ và hành vi đúng.
GV cần nắm bắt được tình hình, đặc điểm lớp học từ đó có biện pháp giáo dục phù
hợp. GV không nên cầu toàn, đặt quá nhiều kì vọng vào HS, không nên yêu cầu quá cao
ở học trò. GV cần ghi nhận những cố gắng và kết quả mà các em đạt được về mọi mặt
học tập, nề nếp hay tham gia các hoạt động văn thể mĩ của trường. Đồng thời khuyến
khích các em phát huy thế mạnh của mình, kích thích sự tích cực của mỗi cá nhân trong

lớp học. GV cần tuyên dương HS có tiến bộ trong mỗi tuần. Sự động viên, khích lệ kịp
thời của GV sẽ có sức mạnh cổ vũ sự tự ý thức của HS.
GV nhận xét, góp ý một cách khéo léo về những điều mà các em chưa làm được hoặc
làm chưa tốt, không nên chê bai, chỉ trích vì điều đó sẽ làm thui chột đi sự tích cực chủ
động ở các em. Hãy để HS cảm nhận được sự tin tưởng của thầy cô dành cho chúng.
Mỗi lời nói, mỗi hành động, tác phong cũng như cách cư xử của GV trên lớp sẽ có tác
động không nhỏ đến nhận thức và tình cảm của học trò. GV sẽ không thuyết phục được
HS nghe theo sự chỉ dạy của mình nếu như bản thân không chuẩn mực và thiếu đi sự
chân thành. Cho nên, mỗi GV phải là một tấm gương sáng về nhân cách để HS noi theo.
* Quan tâm đến những khó khăn của HS:
Mỗi HS đến trường với những hoàn cảnh và điều kiện khác nhau cả về vật chất lẫn
tinh thần ( sức khỏe, nhận thức, tâm lí…). Những điều kiện đó ảnh hưởng rất lớn đến quá
13


trình học tập và rèn luyện đạo đức của các em trên lớp. Vì vậy, quan tâm đến những khó
khăn của HS là việc làm vô cùng cần thiết.
GV nên tìm hiểu kĩ về hoàn cảnh của từng học sinh và đặc biệt chú ý đến những HS
có hoàn cảnh khó khăn và thiếu thốn tình cảm do cha hoặc mẹ mất sớm, cha mẹ li hôn,
gia đình bất hòa, cha mẹ thiếu sự quan tâm. Những HS có hoàn cảnh này thường dễ có
thái độ sống buông thả, bất cần; vi phạm nội quy lớp học. GV lúc này không chỉ đóng vai
trò là người thầy mà còn là người bạn gần gũi, thân thiện, được HS tin tưởng tâm sự, sẻ
chia những khó khăn, vướng mắc của mình. GV cần lắng nghe và gợi ý, định hướng cho
HS giải quyết những khó khăn của mình
* Tăng cường sự tham gia của HS trong việc xây dựng nội quy:
Nội quy là những điều quy định để bảo đảm trật tự và kỉ luật của lớp học. Nội quy lớp
học được xây dựng trên cơ sở ý kiến của tập thể lớp, cha mẹ học sinh. HS là người tự đề
ra nội quy và thực hiện theo nội quy đó. Điều này có ý nghĩa tác động vào tinh thần tự
giác của HS, tình thần tôn trọng kỉ luật tập thể mà chính các em đề ra.
* Tổ chức các hoạt động xây dựng tập thể lớp:

Một tập thể lớp tốt là một tập thể đoàn kết, thân ái, thân thiện, cởi mở, tôn trọng
nhau. Để xây dựng tập thể đó GV cần tăng cường tổ chức các hoạt động nhóm, tổ chức
trò chơi hoặc hướng dẫn HS tự tổ chức trò chơi trong các giờ sinh hoạt lớp. Thiết nghĩ
những giờ sinh hoạt vui chơi như vậy sẽ giúp HS mạnh dạn hơn, tăng cường sự gắn bó
đoàn kết trong lớp học.
GV chia lớp thành 4 tổ, mỗi tổ sẽ đảm nhận nhiệm vụ tổ chức trò chơi trong giờ sinh
hoạt của từng tuần. Có phần thưởng dành cho các nhóm. Mỗi tháng hoặc vào những dịp
đặc biệt như: 20 10, 20 11… GV có thể thiết kế trò chơi (có thể mô phỏng hoặc dựa vào
những trò chơi truyền hình như: Đường lên đỉnh Olimpia, Rung chuông vàng, Đuổi hình
bắt chữ, Trò chơi âm nhạc…) bằng giáo án Power Point với những hình ảnh và âm thanh
sinh động, hấp dẫn .Biện pháp này sẽ kích thích được sự chủ động, tinh thần tham gia vào
hoạt động tập thể của các em.
Mục tiêu của giáo dục là phát triển con người một cách toàn diện, chú trọng giáo dục,
tác động, uốn nắn hành vi hơn là trừng phạt, răn đe. Trong một số trường hợp HS cá biệt,
vi phạm nội quy trường lớp, các biện pháp giáo dục ý thức kỉ luật HS tỏ ra bất lực thì các
hình thức kỉ luật bằng hình phạt mới được đưa vào để giáo dục. Như vậy, hình phạt chỉ là
biện pháp sau cùng nhằm mục đích điều chỉnh những sai phạm của người học. Biện pháp
kỉ luật bằng hình phạt phải vì lợi ích của HS, không gây tổn hại đến thể xác và tinh thần
của các em, để sau mỗi lần bị phạt các em sẽ giác ngộ hơn về đạo đức, lối sống, từ đó chủ
động rèn luyện và phấn đấu.
14


* Những hình phạt tích cực mà giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng như sau:
+ . Lao động tích cực:
- Vệ sinh trường lớp:
Đối tượng bị phạt lao động là những HS xả rác bừa bãi, viết bậy hoặc vấy bẩn lên
tường lớp học, làm hư hại cơ sở vật chất của trường. HS bị phạt sẽ vệ sinh trường lớp, tự
khắc phục hậu quả do hành vi vô ý thức của các em gây ra. Biện pháp giáo dục bằng hình
thức kỉ luật lao động này sẽ giúp HS biết trân trọng môi trường sạch đẹp mình đang có,

giúp HS ý thức rằng việc giữ gìn cảnh quan trường lớp không phải chỉ là công việc của
những lao công mà là trách nhiệm của mỗi HS với ngôi trường của mình.
- Trồng cây xanh:
HS cũng có thể đi trồng cây (cây cảnh, cây bong mát, cây thuốc nam…) hoặc chăm
sóc cây tạo bóng mát trong khuôn viên của trường. Hành động này sẽ bồi dưỡng tình yêu
và thái độ thân thiện với môi trường. Hơn nữa, HS sẽ ngày càng biết quý trọng lao động
và giá trị của lao động.
Đây là biện pháp kỉ luật tích cực song hiệu quả. HS có thể trồng những cây cảnh
nhỏ, nếu phát triển tốt HS trồng vào những chậu cảnh và đặt trên bàn của GV thay cho
những bình hoa giả vẫn được sử dụng từ trước đến nay. Hoặc đặt những chậu cảnh đó tại
góc lớp cạnh bục giảng hay đặt cạnh cửa sổ tạo không gian trong lành, thoáng mát, giảm
bớt sự căng thẳng trong lớp học.
Để động viên HS tích cực hơn trong việc trồng cây và tạo cảnh quan cho lớp học,
ngoài sự khích lệ, khen ngợi của GV chủ nhiệm, nhà trường cần tuyên dương trong giờ
sinh hoạt dưới cờ những lớp học có không gian sạch sẽ, dễ chịu và có thẩm mĩ…
Biện pháp giáo dục kỉ luật bằng hình thức trồng cây có ý nghĩa rất lớn, giúp HS
thêm yêu và gắn bó, biết giữ gìn và bảo vệ ngôi trường và lớp học của mình.
- Giúp đỡ những gia đình HS nghèo vượt khó (trong trường, lớp)
GV tập hợp danh sách những HS vi phạm nội quy như: đánh bài, chơi cờ caro,
Trốn tiết, chơi điện tử…huy động những HS này đi lao động giúp đỡ những gia đình HS
trong trường hoặc lớp có hoàn cảnh khó khăn mà vươn lên trong học tập. Hành động thiết
thực này giúp HS hiểu và thông cảm hơn với hoàn cảnh sống của bạn mình, thấy ở bạn
mình một tấm gương về nghị lực vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, hướng HS đến nhận
thức thái độ sống, học tập chưa đúng đắn của mình. Trong những giờ lao động, GV có
điều kiện gần gũi và khéo léo tác động vào nhận thức và tình cảm của HS để các em tự
điều chỉnh hành vi của mình theo chiều hướng tích cực.

15

Khó khăn khi thực hiện biện pháp này là cần rất nhiều thời gian, rất khó xác định
lao động những gì để giúp đỡ những gia đình HS khó khăn. Nếu như phân công lao động
không hợp lí sẽ lãng phí thời gian mà không mang lại hiệu quả. Mặt khác, sẽ là bất lợi
nếu gia đình HS được giúp đỡ ở địa bàn cách xa trường học.
Để khắc phục những khó khăn này, GV cần liên hệ trước với gia đình HS đó, ngỏ ý
giúp đỡ và hỏi thăm trước những công việc mà gia đình đó cần chia sẻ. GV phân công lao
động và lựa chọn những gia đình HS ở không quá xa địa bàn trường học. Kết quả mà GV
hướng tới từ biện pháp giáo dục này là bồi dưỡng tinh thần tương thân tương ái, lá lành
đùm lá rách và sự tự ý thức ở HS.
- Đọc sách:
Sách là sản phẩm tinh thần kì diệu của nhân loại. Sách cung cấp cho chúng ta vô vàn
kiến thức về mọi lĩnh vực của đời sống tự nhiên và xã hội. Sách không chỉ nâng cao tầm
hiểu biết mà còn bồi dưỡng và hoàn thiện nhân cách cho người đọc. Cho nên việc đọc
sách là hoạt động có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nhận thức được những ích lợi của việc
đọc sách, GV đưa ra hình thức kỉ luật HS: Đến thư viện của trường tìm đọc một cuốn
sách mà GV giới thiệu. Trong thời gian 1 tuần HS phải đọc và chia sẻ những điều mà
mình đã đọc và học được ở cuốn sách đó trong giờ sinh hoạt lớp.
Mục đích của biện pháp này là giúp HS hiểu được vai trò, tầm quan trọng của sách, ý
nghĩa của việc đọc sách, kích thích ở HS khả năng tự đọc, tự học, hình thành ở HS thói
quen đọc sách và tra cứu tài liệu. Việc giới thiệu hững điều mình đọc được với các bạn
trong lớp sẽ rèn luyện thêm cho HS một số kĩ năng giao tiếp, giúp HS mạnh dạn, tự tin
trình bày trước tập thể những suy nghĩ của mình. Nếu HS giới thiệu tốt có thể gây được
sự tò mò, hứng thú của một số HS khác trong lớp, kích thích những HS đến với thư viện
nhiều hơn.
Khi đọc sách HS sẽ bắt gặp không ít những bài học về cuộc đời, về tình yêu thương,
sự bao dung, lòng vị tha cao thượng, những tấm gương về nghị lực vươn lên trong cuộc
sống. Và chắc chắn sẽ không có HS nào dửng dưng, vô cảm trước nghĩa cử cao đẹp trong
đời, thờ ở trước nỗi đau của người khác, hay không hề phẫn nộ trước những việc làm xấu
xa, vô nhân đạo. Khi biết phân biệt yêu - ghét, tốt – xấu, hay – dở, HS tự ý thức điều
chỉnh hành vi của mình, có trách nhiệm hơn với việc học tập và cuộc sống của mình.

Thiết nghĩ, đọc sách là biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực có hiệu quả lâu dài.
Có khó khăn khi thực hiện biện pháp này. Đó là khả năng tự đọc, nhận thức của mỗi
HS khác nhau. Những HS vi phạm phần lớn lười học, không thuộc bài, không soạn bài,
thường xuyên bị điểm kém…có học lực trung bình, yếu kém. GV không thể bao quát hết
được những cuốn sách có trong thư viện trường để hướng dẫn và kiểm chứng kết quả đọc
16


của các em. Thêm nữa, không phải HS nào cũng gạt bỏ được sự tự ti để trước lớp giới
thiệu một cách trôi chảy về cuốn sách mình đã đọc.
Giải pháp hạn chế khó khăn để biện pháp giáo dục trở nên hiệu quả hơn là GV không
cầu toàn về kết quả đọc sách của HS, cần lựa chọn những cuốn sách tiêu biểu, có dung
lượng vừa phải, hoặc GV sẽ lựa chọn chủ đề có nội dung giáo dục tương ứng với điều HS
vi phạm:
Để đạt được hiệu quả giáo dục từ biện pháp kỉ luật này, GV hướng dẫn HS cách đọc,
thường xuyên động viên, khích lệ HS, không yêu cầu quá cao về kết quả tự đọc của các
em, ghi nhận những điều HS đã làm được và khen thưởng những HS tích cực đọc và
trình bày khá tốt trước lớp. GV có thể yêu cầu 1,2,3 HS cùng đọc một cuốn sách, cùng
giới thiệu về một đối tượng. GV lắng nghe, so sánh và uốn nắn lại. Nhờ biện pháp giáo
dục kỉ luật tích cực này làm cho hiểu biết của HS thêm phong phú bên cạnh những kiến
thức được truyền dạy trên lớp. Việc HS chia sẻ trước lớp về cuốn sách nào đó cũng là
một hoạt động rất thiết thực, lành mạnh và có tính giáo dục cao trong giờ sinh hoạt lớp.
Biện pháp 4: Tổ chức, chỉ đạo thƣờng xuyên các hoạt động thực tiễn đổi mới
phƣơng pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
1. Mục tiêu
Tổ chức các hoạt động thực tiễn đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp một cách thường
xuyên sẽ giúp cho BGH nhà trường thực hiện thành công sự đổi mới, phát huy được ưu
điểm, đồng thời nắm bắt được những tồn tại hạn kịp thời điều chỉnh
2. Nội dung và cách thực hiện
Tổ chức hội nghị chuyên đề giáo viên chủ nhiệm giỏi, thông qua đó cách làm hay,

sáng tạo, hiệu quả sẽ được giáo viên nhà trường đúc rút thành kinh nghiệm và chia sẻ với
đồng nghiệp, những tình huống khó được cùng nhau thảo luận để tìm hướng giải quyết
tối ưu nhất.
Đổi mới cách giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần theo chuyên đề hàng tuần
VD: Tuần 1; Chuyên đề nâng tính chuyên cần học tập cho học sinh
Tuần 2: Chuyên đề nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật cho học sinh
Tuần 3; Chuyên đề rèn kỹ năng sống cho học sinh
Tuần 4; Lắng nghe học sinh nói, chia sẻ và cảm nhận
Lồng ghép trong các hội nghị chuyên đề, BGH đưa những hình ảnh, những tin tức thời
sự trong và ngoài nhà trường để GV cùng trải nghiệm, suy nghĩ về tác hại hay lợi ích
của nó, từ đó có sự tác động đến việc thay đổi nếp nghĩ, cách làm của giáo viên.
17


Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên đề thường xuyên, GV đưa ra những tình huống
thực tế của lớp mình để hội nghị thảo luận bàn cách tháo gỡ, phương pháp này giúp giáo
viên học tập lẫn nhau, phát huy tốt hiệu quả giáo dục, đặc biệt đối với các giáo viên chủ
nhiệm trẻ, tuổi đời, tuổi nghề chưa nhiều.
- Chỉ đạo những giờ sinh hoạt điểm, tổ chức bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích
cực, tạo sự giao lưu giữa thầy và trò trong trường, sau đó đức rút kinh nghiệm và triển
khai thực hiện đại trà.
- Tổ chức các cuộc thi đồng đội nhân các ngày lễ lớn mà đối tượng là cả thầy và trò
các lớp cùng tham gia, tạo sự đồng điệu gắn kết, thân thiện giữa thầy và trò.
Biện pháp 5: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phƣơng pháp chủ nhiệm
lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực
1. Mục tiêu: Kiểm tra, đánh giá các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực vừa có tác dụng điều chỉnh vừa có ý nghĩa
thúc đẩy đối với chính quá trình đổi mới.
2. Nội dung và cách thực hiện: Lãnh đạo nhà trường thường xuyên phân công tham
gia, theo dõi và điều chỉnh các hoạt động đổi mới nói trên thông qua vai trò của Tổ

trưởng, khối trưởng chủ nhiệm, đặc biệt thông qua việc tăng cường hoạt động của kiểm
tra đánh giá giáo viên nhà trường.
Công tác kiểm tra việc đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo
dục kỷ luật tích cực cần được đổi mới theo hướng coi trọng chức năng phát hiện để
phòng ngừa, điều chỉnh, tư vấn cho giáo viên hơn là chỉ tập trung truy tìm sai sót.
Nhà trường nên kết hợp giữa đánh giá của cá nhân với đánh giá kết quả thi đua của
học sinh để xác định những vấn đề chung cần giải quyết trong tình hình thực hiện đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp. Thay lối kiểm tra hành chính thủ tục, bằng coi trọng kiểm
tra hoạt động giáo dục trên lớp của GV và HS.
Đổi mới công tác đánh giá thi đua GVCN và lớp học trên cơ sở chú trọng những tiêu
chí, những quy định của nhà trường trong việc tham gia thực hiện đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp của mỗi bộ phận, cá nhân.
Cải tiến công tác thi đua trong nhà trường trên cơ sở đánh giá đúng và có chế độ
khuyến khích, động viên kịp thời các hoạt động đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp
bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.
Biện pháp 6: Tăng cƣờng xây dựng hệ điều kiện cho quá trình đổi mới phƣơng
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực.

18


1. Mục tiêu: Đảm bảo được điều kiện tốt nhất, phối hợp mọi nguồn lực thực hiện
thành công sự đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật
tích cực
2. Nội dung và cách thực hiện
2.1. Đa dạng hoá, tích cực hoá hoạt động bồi dưỡng giáo viên chủ nhiệm tại nhà
trường
Giáo viên chủ nhiệm là người hiện thực hoá các phương pháp giáo dục trong công tác
chủ nhiệm, đồng thời cũng là lực lượng quyết định sự thành bại của quá trình đổi mới
phương pháp chủ nhiệm lớp. Bởi vậy, chúng tôi đã đẩy mạnh các hoạt động bồi dưỡng

giáo viên chủ nhiệm ngay tại nhà trường. Cách làm có hiệu quả nhất là thông qua các hội
nghị bồi dưỡng chuyên đề, các buổi hội thảo, tọa đàm, các buổi giao ban giáo viên chủ
nhiệm hàng tuần, nhất là hoạt động thực hành các kỹ năng sư phạm theo hướng đổi mới
trong giờ lên lớp hàng ngày, trong các giờ sinh hoạt lớp, là vấn đề cần được quan tâm tổ
chức thường xuyên. Hiệu quả của các hoạt động thực hành đổi mới phương pháp giáo
dục cụ thể ấy là góp phần thiết thực vào việc bồi dưỡng, nâng cao trình độ và nghiệp vụ
sư phạm của đội ngũ giáo viên, làm thay đổi căn bản về nếp nghĩ ,cách làm của giáo viên,
như vậy quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ
luật tích cực sẽ được tiến hành một cách chủ động, sáng tạo và có chất lượng hơn.
Đổi mới hình thức giao ban giáo viên chủ nhiệm hàng tuần, tránh nặng về hình thức,
nhận xét đánh giá, giao nhiệm vụ...Cần tổ chức hội nghị giáo viên chủ nhiệm là nơi là
GV chủ nhiệm chủ động chia sẻ những cảm nhận, những suy nghĩ, những tình huống
khó, những cách làm hay, học tập lẫn nhau và chủ động thay đổi các biện pháp quản lí
lớp của mình.
Đổi mới hình thức tổ chức giờ sinh hoạt lớp, không biến giờ sinh hoạt lớp thành giờ
kiểm điểm học sinh, hay tổ chức thu tiền của giáo viên, mà nên tăng cường sự tham gia
của học sinh trong các hoạt động, lắng nghe học sinh nói và giúp học sinh giải quyết mọi
vấn đề một cách tối ưu nhất.
Tăng cường công tác viết, Cải tiến - sáng kiến kinh nghiệm trong quản lí lớp học của
giáo viên chủ nhiệm lớp, hướng dẫn và gợi ý các đề tài cần nghiên cứu, các bài viết có
chất lượng để giáo viên tham khảo; đồng thời có sự đánh giá và nhận xét tỉ mỉ.
Dự giờ sinh hoạt lớp và phân tích sư phạm theo hướng đổi mới phương pháp chủ
nhiệm lớp, nhằm thúc đẩy phát triển năng lực sư phạm, trong đó lưu ý dự giờ sinh
hoạt đột xuất để giúp cho giáo viên tự tin hơn trong xử lí tình huống sư phạm, phân tích
sư phạm và đánh giá vì sự phát triển của nhà giáo.

19


Tổ chức cho giáo viên đi học các lớp bồi dưỡng hè do Sở tổ chức. Tổ chức học tập,

nghiên cứu các tài liệu lí luận nghiệp vụ tại tổ, trường. Tăng cường nghiên cứu, trao đổi,
thảo luận trong nhóm, trong khối, tổ chuyên môn và vận dụng giải quyết từng vấn đề theo
yêu cầu đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp.
2.2. Phát huy vai trò của các tổ chức, lực lượng trong và ngoài nhà trường:
Quản lí quá trình đổi mới phương pháp chủ nhiệm lớp ở trong nhà trường được tiến
hành song song với việc tổ chức tốt hoạt động dạy học và các hoạt động giáo dục khác, vì
vậy nhà trường cần tạo ra mối quan hệ kết hợp khăng khít, chặt chẽ, giữa GV chủ nhiệm
lớp với GV bộ môn, với Công Đoàn, Đoàn thanh niên, hội cha mẹ học sinh, xây dựng
được môi trường giáo dục lành mạnh, cùng chăm lo đôn đốc, tổ chức học sinh học tập và
rèn luyện tại nhà trường cũng như tại gia đình.
Thông qua các cuộc họp CMHS, nhà trường đã truyên truyền về đổi mới phương pháp
chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực để họ hiểu và phối hợp tốt
với nhà trường trong việc giáo dục. Biết kiểm tra, đôn đốc giáo dục con em bằng các biện
pháp tích cực. Mặt khác, tăng cường công tác xã hội hóa giáo dục để tranh thủ các nguồn
lực phục vụ cho đổi mới.
Phối hợp với các tổ chức trong nhà trường tổ chức giáo dục kĩ năng sống, tổ chức sân
chơi trí tuệ trong học đường để các biện pháp đổi mới có điều kiện phát huy tác dụng tốt.
2.3. Làm tốt công tác Thi đua, khen thưởng:
Thi đua, khen thưởng là hình thức động viên có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Tuy nhiên
nếu khen thưởng không đúng người, đúng việc thì sẽ phản tác dụng. Để làm tốt công tác
thi đua, khen thưởng, Hiệu trưởng cần phát động phong trào thi đua rộng rãi trong toàn
trường, xây dựng các danh hiệu thi đua cho giáo viên chủ nhiệm, tập thể lớp, thành lập
ban thi đua để đánh giá thi đua của giáo viên và học sinh các khối lớp, tạo nên sự công
bằng trong công tác thi đua.
Những tiến bộ, những việc làm tích cực của tập thể hay cá nhân giáo viên và học
sinh cần phải được ghi nhận và đánh giá đúng mức, kịp thời, được phổ biến, nhân rộng
điển hình, tuyên truyền sâu rộng trong nhà trường.
IV. KẾT QUẢ
1. Phạm vi áp dụng.
Những biện pháp trên tôi đã tham mưu cho Hiệu trưởng nhà trường áp dụng ở

trường THPT Nam Phù Cừ, tỉnh Hưng Yên, bước đầu đã được đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm của nhà trường và học sinh hưởng ứng tích cực, đề tài có tính khả thi cao, tạo được

20


chuyển biến tích cực trong công tác chủ nhiệm nói riêng và công tác giáo dục toàn diện
cho học sinh nhà trường nói chung.
2. Kết quả
Từ khi áp dụng các biện pháp tổ chức và quản lí trên, phong trào đổi mới phương
pháp chủ nhiệm lớp bằng các biện pháp giáo dục kỷ luật tích cực đã có những thay đổi rõ
nét được thể hiện như:
- 100% giáo viên nhà trường đã chấm dứt các hình thức kỷ luật trừng phạt học sinh,
tạo được cách cư xử thân thiện giữa thầy và trò
- Nâng cao tinh thần trách nhiệm, lòng nhiệt tình của giáo viên trong việc quan tâm
đến những khó khăn của học sinh, giúp đỡ các em giải quyết những khó khăn một cách
tốt nhất, hạn chế được học sinh vi phạm khuyết điểm và học sinh bỏ học.
- Hiện tượng bạo lực học được giảm hẳn, số vụ học sinh vi phạm kỷ luật và số học
sinh bị kỷ luật từ mức độ khiển trách trở lên liên tục giảm trong ba năm qua, số liệu cụ
thể như sau:

TT

NĂM HỌC

SỐ VỤ VI PHẠM SỐ HS BỊ KỶ
CỦA HS
LUẬT

1

2011 – 2012

16

28

2

2012 - 2013

8

16

3

Đến tháng 3

1

5

2013 – 2014
- Chất lượng xếp loại hai mặt giáo dục của học sinh liên tục tăng trong 3 năm gần
đây
Số liệu cụ thể được minh chứng qua các bảng số liệu sau:
Kết quả xếp loại hạnh kiểm:
NĂM
HỌC

SL

TỐT
SL

2011 – 764 417

KHÁ
%

SL

54.6 230

YẾU

TB
%

SL

30.1 79

%

SL

10.3 38

KÉM
%

SL

%

5.0

0

0
21


2012
- 754 416

55.2 237

31.4 65

8.6

36

4.8

0

0

Học kì 737 452
I

61.3 232

31.4 39

5.3

14

2.0

0

0

2012
2013

2013 –
2014
Kết quả xếp loại học lực:
NĂM
HỌC

SL

GIỎI
SL

2011 – 764 10
2012
2012
2013

- 754 42

Học kì 737 43
I

KHÁ

YẾU

TB

%

SL

%

1.3

374

48.9 349

45.7 31

4.1 0

0

5.57 370

49.1 329

43.6 13

1.7 0

0

5.8

50.2 313

42.5 11

1.5 0

0

370

SL

%

SL

KÉM
%

SL

%

2013 –
2014
- Học sinh nhà trường mạnh dạn cởi mở hơn, tích cực tham gia các hoạt động của
trường, của lớp, chủ động tìm đến thầy cô mỗi khi gặp khó khăn để chia sẻ và được giúp
đỡ.

22


GIỜ SINH HOẠT LỚP TỔ CHỨC BẰNG CÁC BIỆN PHÁP GDKL TÍCH CỰC
MỘT GIỜ SINH HOẠT LỚP GIÁO VIÊN GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC
SINH THÔNG QUA NHÂN VẬT TRONG TÁC PHẨM VĂN HỌC

23


24