SKKN sáng kiến kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn âm nhạc ở trường trung học cơ sở

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN ĐỐNG ĐA
TRƢỜNG THCS NGUYỄN TRƢỜNG TỘ

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
********o0o********

ĐỀ TÀI:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC
Ở TRƢỜNG THCS
===============

Ngƣời thực hiện: Trần Thị Hằng
Giáo viên: Âm nhạc

Năm học 2010 - 2011


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

MỤC LỤC
A – GIỚI THIỆU.
I. Lý do chọn đề tài.
II. Mục đích nghiên cứu.
III. Lịch sử vấn đề.
IV. Đối tƣợng nghiên cứu, phạm vi nghiên cứu, tài liệu sử dụng.
V. Phƣơng pháp nghiên cứu.
VI. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn.
VII. Bố cục của đề tài .
B – NỘI DUNG.

CHƢƠNG I . Cơ sở lý luận
CHƢƠNG II . Cơ sở thực tiễn
CHƢƠNG III . Các hình thức ứng dụng và biện pháp khi lồng ghép công nghệ
thông tin vào thực tiễn giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trƣờng THCS gây hứng thú
cho học sinh và nâng cao hiệu quả tiết dạy.
C – KẾT LUẬN
+ Giải pháp
+ Đề xuất
D –TƢ LIỆU THAM KHẢO

Giáo viên: Trần Thị Hằng

1


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

Đề tài:
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở
TRƢỜNG THCS NGUYỄN TRƢỜNG TỘ.
A – PHẦN MỞ ĐẦU.
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Trong su thế hội nhập và phát triển nhƣ hiện nay, việc giáo dục
và phát triển toàn diện nhân cách cho học sinh không chỉ là nhiệm vụ của
giáo viên các môn văn hóa truyền thống nhƣ: Toán, Văn, Lý, Hóa…môn
Âm nhạc cũng đóng vai trò vô cùng quan trọng. Âm nhạc là một bộ môn
nghệ thuật – nghệ thuật của âm thanh, nghệ thuật của thính giác, có tính
truyền cảm trực tiếp gồm âm thanh của giọng hát và âm thanh của các loại

nhạc cụ. Chính vì âm nhạc có một sự lôi cuốn kỳ diệu không ngờ nên loài
ngƣời đã biết vận dụng âm nhạc nhƣ một phƣơng tiện để làm cho đời sống
tinh thần thêm phong phú, góp phần cải thiện và nâng cao chất lƣợng cuộc
sống.
Mục đích của giáo dục Âm nhạc trong nhà trƣờng là đƣa âm nhạc
vào đời sống, bắt đầu cho việc giáo dục văn hóa âm nhạc góp phần giáo
dục thẩm mỹ, đạo đức, phát triển trí tuệ, phát triển thể chất cho học sinh,
khích lệ các em mạnh dạn tham gia vào các hoạt động cộng đồng, định
hình nhân cách sống cho các em. Vai trò của âm nhạc từ lâu nay đã đƣợc
xã hội thừa nhận nhƣ một yếu tố văn hóa lành mạnh. Âm nhạc từ khi xuất
hiện nó đã gắn bó mật thiết cùng với con ngƣời đến suốt cuộc đời.
Ngày nay, với sự phát triển không ngừng của kỹ thuật hiện đại và
công nghệ thông tin vƣợt trội, hỗ trợ thiết thực và vô cùng hiệu quả cho
tất cả mọi mặt của đời sống, âm nhạc cũng không thể đứng ngoài su th ế
ứng dụng đó.
Nhằm tạo cho các em học sinh một cách tiếp cận mới với bộ môn
âm nhạc ở trƣờng THCS tôi xin đề ra sáng kiến kết hợp ứng dụng công
nghệ thông tin vào bộ môn Âm nhạc. Là một giáo viên giảng dạy Âm
nhạc tôi thấy dạy học Âm nhạc ở trƣờng THCS là dạy cho tất cả học sinh
không phân biệt học sinh có năng khiếu âm nhạc hay không có năng
Giáo viên: Trần Thị Hằng

2


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

khiếu. Dạy học vốn dĩ mang tính đại trà chứ không giống nhƣ dạy âm

nhạc ở các trƣờng chuyên nghiệp. Chính vì cách dạy đại trà này đòi hỏi
tôi phải nỗ lực rất nhiều trong việc lôi cuốn thu hút học sinh say mê và
yêu thích bộ môn học. Học mà chơi, chơi mà học, đó là một cách giảm tải
trong giáo dục vô cùng hiệu quả.
Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy đòi hỏi tôi phải
đầu tƣ nhiều hơn thời gian và công sức vào mỗi bài giảng, giúp các em
học sinh cảm nhận đƣợc hết những tâm tƣ tình cảm và ý nghĩa giáo dục
mà mỗi tác giả đã gửi vào bài hát, bài tập đọc nhạc hay âm nhạc thƣờng
thức trong chƣơng trình các em đang đƣợc học.
Mỗi ngƣời giáo viên khi thực giảng một nội dung nào đó trong
chƣơng trình học đều có một cách cảm nhận khác nhau, cách cảm nhận đó
dẫn đến một tƣ duy và phƣơng pháp giảng dạy khác nhau…riêng bản thân
tôi, tôi luôn lấy học sinh làm trung tâm, nghĩ nhƣ cách nghĩ của học sinh,
thích theo cách thích của học sinh, tƣởng tƣợng theo cách tƣởng tƣợng
của học sinh để biết mình nên làm gì, truyền đạt cái gì thì sẽ hiệu quả và
gây đƣợc hứng thú cho các em. Vì muốn học sinh học đƣợc môn học của
mình thì trƣớc tiên ngƣời giáo viên cần phải tạo cho các em một niềm vui,
một sự thích thú với môn học. Chính vì vậy giảng dạy không thể giáo
điều, không thể chỉ có lý thuyết mà cần thực hành và trực quan sinh động,
đã là âm nhạc thì các em phải đƣợc nghe, đƣợc nhìn để cảm nhận sâu sắc
hơn nội dung bài.
Một lần nữa tôi muốn nhấn mạnh việc tôi chọn đề tài “ ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở TRƢỜNG
TRUNG HỌC CƠ SỞ “ là vô cùng cấp thiết của bộ môn. Tôi hy vọng với
những kết quả nghiên cứu của mình sẽ góp phần không nhỏ nhằm nâng cao hiệu
quả giảng dạy bộ môn Âm nhạc ở trƣờng THCS Nguyễn Trƣờng Tộ quận Đống
Đa _ Hà Nội

Giáo viên: Trần Thị Hằng

3


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.
Để khích lệ và thu hút học sinh với bộ môn Âm nhạc ở trƣờng THCS,
góp phần động viên các em mạnh dạn tham gia vào các hoạt động âm nhạc làm
cho đời sống tinh thần thêm phong phú, lành mạnh tạo điều kiện để các em bộc
lộ và phát triển toàn diện, hứng thú mỗi khi đến giờ học Âm nhạc. Xóa bỏ tƣ
duy phân biệt môn chính môn phụ trong mỗi học sinh và giáo viên. Khẳng định
vị trí bộ môn Âm nhạc trong trƣờng THCS.
III. LỊCH SỬ VẤN ĐỀ.
Đổi mới trong giáo dục là su thế tất yếu của sự phát triển đi lên của
xã hội. Trong những năm gần đây, đã có rất nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân và
các nhà nghiên cứu đã quan tâm và đầu tƣ nhiều cho giáo dục nói chung và với
bộ môn Âm nhạc nói riêng. Nâng cao chất lƣợng giáo dục, chất lƣợng giảng dạy
môn Âm nhạc và trên thực tế đã có một số công trình nghiên cứu có liên quan
nhƣ: “ Phƣơng pháp dạy học âm nhạc (Hoàng Long)”, “Dạy học ứng dụng công
nghệ thông tin _của nhiều tác giả”.
Nhiều giáo viên ở các trƣờng khi giảng dạy các bộ môn học khác cũng
nhƣ môn Âm nhạc cũng không ngừng tìm hiểu và nghiên cứu vấn đề này. Tuy
nhiên những nghiên cứu trên mới chỉ dừng lại ở mức độ bột phát, cá nhân hoặc
chỉ lý luận một phạm vi nhất định đối với từng đơn vị, từng địa phƣơng mà chƣa
mang tính tổng phổ toàn diện rộng.
IV. ĐỐI TƢỢNG NGHIÊN CỨU, PHẠM VI NGHIÊN CỨU, TÀI
LIỆU SỬ DỤNG.
1. Đối tƣợng nghiên cứu.

Đây là đề tài: “ Ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn Âm nhạc
ở trƣờng THCS “ nên đối tƣợng nghiên ở đây là toàn bộ 3 phân môn của bộ môn
âm nhạc ở trƣờng THCS và toàn thể học sinh trong trƣờng.
2. Phạm vi nghiên cứu.
Khung giới hạn chƣơng trình cấp học THCS từ lớp 6 đến lớp 9. Tâm
lý lứa tuổi học sinh cấp học và các hoạt động có liên quan trong phạm vi quy mô
tổ chức của bậc học THCS.
Giáo viên: Trần Thị Hằng

4


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

3. Tài liệu tham khảo.
Để góp phần không nhỏ cho việc hoàn thành đề tài nghiên cứu này
tôi đã tham khảo một số tài liệu liên quan sau:
- Sách giáo khoa âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Sách giáo viên âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long chủ biên)
- Phƣơng pháp dạy học âm nhạc (Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Những vấn đề tâm lý nhớ ( Ngô Thị Nam – Phan Thị Hòa)
- Thiết kế âm nhạc (Lê Anh Tuấn )
- Website BachKim.vn và nhiều nguồn tƣ liệu cùng các phần
mềm tiện ích khác…
V. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Nghiên cứu đề tài này tôi đã sử dụng một số phƣơng pháp sau:
1.Phƣơng pháp phân tích:
Để làm bật lên nội dung tƣ tƣởng và sức cảm thụ sâu sắc đến từng

học sinh thì ngƣời giáo viên phải nắm chắc và nắm vững chuyên môn, nhạc lí,
kỹ năng vi tính và kỹ sảo chuyên nghành công nghệ thông tin, tình cảm của tác
giả từ đó có đƣợc phƣơng hƣớng thiết kế phần ứng dụng công nghệ thông tin
hợp lý cho từng phân môn, từng bài dạy. Qua các trực quan sinh động mà ứng
dụng của công nghệ thông tin mang lại giúp học sinh tự nhận ra đƣợc nội dung
tƣ tƣởng của bài học và nắm đƣợc kỹ năng học tập, dần dần yêu thích bộ môn.
2. Phƣơng pháp điểu tra:
Để đạt đƣợc hiệu quả thực sự của việc ứng dung hay không ứng
dụng những tiện ích vƣợt trội của công nghệ thông tin, trƣớc tiên ngƣời giáo
viên phải tìm hiểu và nắm bắt đƣợc tâm sinh lí của từng đối tƣợng học sinh mà
mình giảng dạy. Thái độ của các em đối với từng phân môn để có hƣớng lồng
ghép cái gì thì có hiệu quả cao nhất, giúp học sinh yêu thích, góp phần giảm tải
kiến thức trừu tƣợng cho học sinh, từ đó có đƣợc biện pháp thích hợp.
3. Phƣơng pháp quan sát:
Là ngƣời đứng giảng phải bao quát đƣợc các đối tƣợng học sinh,
luôn luôn tạo ra cái mới và sự bất ngờ trong từng nội dung để học sinh không
cảm thấy nhàm chán khi học. Không những giúp học sinh thấy cái hay, cái diệu
Giáo viên: Trần Thị Hằng

5


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

kỳ của công nghệ thông tin mà còn giúp các em thông hiểu nội dung bài học một
cách đơn giản và nhẹ nhàng. Từ những gì các em thấy, các em yêu thích, giúp
các em ghi nhớ mãi nội dung mà các em đƣợc học trong một tiết. Giáo viên chú
ý từ cách tiếp thu của học sinh trong tiết học hôm trƣớc để rút ra đƣợc kinh

nghiệm tổ chức cho tiết dạy sau.
* Tóm lai; có rất nhiều phƣơng pháp để mỗi giáo viên khi nghiên cứu có
thể vận dụng vào đề tài của mình. Song một vấn đề cốt lõi mang tính chủ đạo
mà mỗi giáo viên không thể không quan tâm đến đó là phải biết lấy cái đã biết
để dạy cái chƣa biết, lấy cái đơn giản để giúp học sinh hiểu cái phức tạp và luôn
lấy học sinh làm trung tâm trƣớc sự chỉ huy của ngƣời Thày.
VI. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN.
Đề tài nếu đƣợc triển khai và thực hiện tốt, tôi thấy có rất nhiều tiện
ích và sẽ có những đóng góp nhất địch đến nhận thức mới cho giáo viên khi gặp
phải những vấn đề có liên quan đến ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn
mình giảng dạy_ một vấn đề mà nhiều giáo viên cảm thấy bế tắc khi nhắc đến và
muốn làm đƣợc.
Xét về cái đƣợc trƣớc mắt và lâu dài tôi thấy nổi lên hai vấn đề:

Thứ

nhất, về thực tiễn quản lí đề tài cho chúng ta thấy toàn cảnh thực trạng của việc
dạy học ứng dụng khoa học kỹ thuật công nghệ cao vào bộ môn âm nhạc ở
trƣờng THCS. Qua đó thấy đƣợc cái tất yếu phải tiến hành cải cách, hoàn thiện
nguồn nhân lực và hệ thống phƣơng pháp cùng những vấn đề có liên quan giúp
bổ trợ thiết yếu cho bộ môn Âm nhạc nói riêng và các bộ môn văn hóa khác
trong cùng một trào lƣu phát triển đi lên của xã hội.
Thứ hai, kết quả nghiên cứu của đề tài cả về mặt lí luận và thực tiễn có thể
giúp các trƣờng THCS có thêm cho mình một nguồn tài liệu bổ ích để giáo viên
tham khảo, nghiên cứu và đƣa ra những giải pháp cụ thể cho đơn vị mình thực
hiện.
Trên đây là những suy nghĩ đóng góp lợi ích trƣớc mắt. Về lâu dài, đề tài
này sẽ là cơ sở tạo tiền đề và điều kiện thuận lợi cho việc nâng cao chất lƣợng
giảng dạy bộ môn Âm nhạc đặc biệt là 3 phân môn ; Học hát – Nhạc lí và TĐN
– Âm nhạc thƣờng thức trong trƣờng THCS.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

6


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

VII. BỐ CỤC ĐỀ TÀI.
Trong đề tài này, ngoài phần đặt vấn đề và phần kết luận gồm giải
pháp và đề xuất, tiểu luận đƣợc tôi chia làm 3 chƣơng.
Chƣơng I : Cơ sở lí luận.
Chƣơng II : Cơ sở thực tiễn.
Chƣơng III: Các hình thức ứng dụng và biện pháp khi lồng ghép
công nghệ thông tin vào thực tiễn giảng dạy bộ môn âm nhạc ở trƣờng THCS
gây hứng thú cho học sinh và nâng cao hiệu quả tiết dạy.
Ngoài ra, đề tài còn có các mục nhƣ; tài liệu tham khảo, phụ lục, trang
đầu của đề tài nhƣ mục lục.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

7


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

B - NỘI DUNG.

CHƢƠNG I . CƠ SỞ LÍ LUẬN
Cuộc sống của mỗi con ngƣời khi sinh ra luôn đòi hỏi cho mình
những nhu cầu thiết yếu, hai nhu cầu thiết yếu và dễ nhận thấy nhất đó là nhu
cầu vật chất và nhu cầu tinh thần. Khi cuộc sống hiện tại đã đảm bảo đƣợc một
phần nhu cầu vật chất thì nhu cầu về tinh thần là vô cùng cần thiết và ngày một
nâng cao hơn. Trong vấn đề về tinh thần thì âm nhạc đóng vai trò không nhỏ
giúp con ngƣời giải trí và thƣ giãn mỗi khi gặp khó khăn và mệt mỏi.
Tiếp súc với âm nhạc không chỉ thông qua ca hát mà còn thông qua nhiều
hình thức khác nhƣ nghe và xem biểu diễn âm nhạc. Khi âm nhạc đƣợc đƣa vào
giảng dạy ở trong trƣờng học thì âm nhạc không chỉ là nghe, xem và hát nữa mà
nó đã đƣợc nâng lên cao hơn, nhƣ một phân môn khoa học thực sự để con ngƣời
đƣợc khám phá và nghiên cứu.
Hiếm thấy có một loại hình nghệ thuật nào có khả năng truyền bá phổ cập
nhanh chóng và sâu rộng nhƣ ca hát nói riêng và nghệ thuật âm nhạc nói chung.
Ca hát đặc biệt gần gũi và phù hợp với lứa tuổi thanh thiếu niên nhi đồng, là một
loại hình hoạt động mang tính cộng đồng rất quan trọng trong chƣơng trình giáo
dục ở các độ tuổi từ nhà trẻ, mẫu giáo đến các trƣờng tiểu học và THCS.
Có thể nói âm nhạc nhƣ một ngƣời bạn đồng hành của trẻ em lúc học tập,
khi vui chơi, trong những phút nghỉ ngơi giữa những tiết học mệt mỏi, lúc đi
tham quan, cắm trại, trên sân trƣờng và cả khi về nhà…Âm nhạc luôn có ở xung
quanh. Việc làm sao để các em tiếp cận với âm nhạc một cách nhẹ nhàng mà
không quá khó, không quá trừu tƣợng thì đó lại là cả một vấn đề khó. Các em
không thể tiếp xúc một cách giáo điều mà cần đơn giản. Thƣờng thì với tâm sinh
lí lứa tuổi các em, các em không bao giờ thích nghe thuyết giảng khô khan và lí
thuyết, các em cần đƣợc tận mắt trông thấy, tận tai nghe thấy để cảm nhận trực
tiếp. Chính vì sự nhìn nhận đó mà việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ
môn âm nhạc là cần thiết và cũng vô cùng cấp thiết.
Nhờ có công nghệ thông tin nhƣ trình chiếu, các kênh thông tin sinh động
nhƣ nghe và nhìn trực tiếp với những minh họa dẫn chứng cụ thể sẽ làm các em
Giáo viên: Trần Thị Hằng

8


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

tập trung hơn và thông hiểu vấn đề dễ dàng hơn. Ngƣời giáo viên cũng tránh
đƣợc sự truyền đạt khô cứng không mấy hứng thú cho cả ngƣời dạy lẫn ngƣời
học.
Vậy để có một tiết dạy đạt hiệu quả cao thì việc vận dụng các kênh thông
tin phục vụ cho nội dung bài giảng là vô cùng quan trọng, còn việc ứng dụng
nhƣ thế nào thì mỗi một đơn vị trƣờng, một ngƣời giáo viên giảng dạy cần
nghiên cứu thật chu đáo tình hình thực tiễn của trƣờng mình, đối tƣợng học sinh
của mình để có những biện pháp lồng ghép sao cho phù hợp nhất. Ở đây, trong
đề tài này tôi muốn các bạn đồng nghiệp thấy đƣợc phƣơng pháp nghiên cứu của
tôi để có thể áp dụng vào thực tế của trƣờng mình. Sau đây là thực tiễn trƣờng
THCS Nguyễn Trƣờng Tộ và ở chƣơng 3 là các biện pháp mà theo tôi là cần
thiết để phát huy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào bộ môn
âm nhạc mà tôi và các bạn đang thực giảng.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

9


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

CHƢƠNG II . CƠ SỞ THỰC TIỄN.
1. Vài nét về trƣờng THCS Nguyễn Trƣờng Tộ.
Trƣờng THCS Nguyễn Trƣờng Tộ - Quận Đống Đa - Hà Nội là một
trƣờng có truyền thống dậy tốt học tốt, đƣợc đầu tƣ lớn về cơ sở vật chất cũng
nhƣ trang thiết bị dạy học. Với quy mô hơn 2000 học sinh trên tổng số 46 lớp và
đội ngũ hơn 100 giáo viên, đây là một ngôi trƣờng lớn trên địa bàn thành phố Hà
Nội. Trƣờng đƣợc sự quan tâm lớn không những của ngành giáo dục thành phố
nói chung và của ngành giáo dục Quận Đống Đa nói riêng mà trƣờng còn đƣợc
sự quan tâm sát sao của các bậc cha mẹ học sinh. Vì vậy học sinh đến trƣờng
đƣợc tạo điều kiện thuận lợi về mọi mặt để học tập và phát triển toàn diện. Chủ
trƣơng đƣa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy đƣợc đội ngũ ban lãnh
đạo nhà trƣờng rất quan tâm và ủng hộ vì vậy học sinh cũng nhƣ giáo viên đƣợc
làm việc và tiếp cận sớm với công nghệ thông tin trong ứng dụng vào trƣờng
học.
2. Thực trạng việc dạy và học bộ môn âm nhạc ở trƣờng THCS
Nguyễn Trƣờng Tộ.
Trong thời gian 3 năm công tác tại trƣờng, trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm
nhạc của trƣờng tôi luôn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi các bạn đồng nghiệp cũng
nhƣ tự mình tìm hiểu thông qua các kênh thông tin và tài liệu về phƣơng pháp
dạy học sao cho đạt hiệu quả cao nhất. Thời gian đầu khi mới về trƣờng tôi luôn
lo lắng về trình độ cũng nhƣ kinh nghiệm giảng dạy của mình so với các đồng
nghiệp cô chú đi trƣớc, đôi khi làm tôi bối dối trong cách tiếp cận bài giảng và
tiếp cận học sinh. Không biết phải làm sao để lôi cuốn đƣợc học sinh với bộ
môn mà xƣa nay vẫn bị xem nhƣ là bộ môn phụ trong trƣờng, không ai muốn
quan tâm. Tôi muốn đƣợc khẳng định mình và khẳng định vị trị của bộ môn Âm
nhạc trƣớc đồng nghiệp và học sinh.
Bằng suy nghĩ đó tôi đã rất cố gắng trong từng tiết dạy, trong từng nội
dung với nhiệt huyết sẵn có của tuổi trẻ. Những năm gần đây, nhờ việc xã hội
hóa giáo dục mà điều kiện dạy và học của trƣờng đã đƣợc đáp ứng khá đầy đủ.

Tôi bắt đầu đặt ra cho mình những hƣớng đi và nghiên cứu cơ bản để dần đƣa bộ

Giáo viên: Trần Thị Hằng

10


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

môn vốn dĩ bị xem nhẹ và bị coi là phụ đƣợc nâng dần vị trí, tìm cho nó một chỗ
đứng vững chắc trong lòng mỗi giáo viên và học sinh.
Quan sát từ thực tế tôi nhận thấy một số vấn đề tƣởng nhƣ không ảnh
hƣởng mấy đến mốn học nhƣng thực tế lại gây khó khăn rất lớn đến môn học,
làm cho môn học đã khó dành đƣợc sự ƣu ái lại càng thêm khó hơn:
* Trƣớc tiên cần nhìn nhận về việc phân bố thời gian biểu của môn học.
Môn âm nhạc của trƣờng thƣờng bị đẩy xuống tiết thứ 5 của buổi học,
rơi vào thời gian nhịp độ dạy và học đều mệt mỏi, căng thảng, cảm giác của
ngƣời học và ngƣời dạy đều muốn nghỉ ngơi. Tâm lý học sinh bị lao động quá
mức bởi các môn văn hóa nặng nề, giờ lại phải hát hò mỏi mệt thì không dễ gì
đƣợc các em hứng thú.
* Thứ nữa là việc xem nhẹ môn học của đại đa số học sinh của trƣờng,
hầu hết các em chỉ thích học môn tự nhiên, ngay cả các môn xã hội cơ bản nhƣ
môn Văn, môn Sử, môn Địa các em cũng không mấy hứng thú thì việc tiếp nhận
môn âm nhạc quả thật không dễ dàng gì, thậm chí các em còn không hề quan
tâm đến việc giáo viên giảng gì trong giờ âm nhạc gây cho ngƣời dạy nhiều ức
chế. Việc thờ ơ với bộ môn đã trở thành bài toán khó cho mỗi giáo viên khi thực
giảng, đôi khi làm nhụt giảm ý trí của ngƣời giáo viên mỗi khi lên lớp. Đôi khi
dẫn đến việc giáo viên đối phó với bộ môn và không muốn phấn đấu trƣớc đối

tƣợng học sinh nhƣ thế.
Từ đó dẫn đến việc học sinh thụ động trong quá trình học tập với bộ môn,
chỉ chờ vào giáo viên để lặp lại nội dung bài học nhƣ một cái máy mà không hề
có chút sáng tạo hay tƣ duy. Việc dạy đi dạy lại các ký hiệu âm nhạc đơn giản
mà đến khi kiểm tra lại học sinh vẫn lúng túng không biết xử lí. Các bài TĐN thì
các em viết tên nốt xuống dƣới, dần hình thành trong các em một cách học đối
phó, không hề có hiệu quả.
* Qua những biểu hiện trên tôi thấy nổi bật lên một số nguyên nhân chính
nhƣ sau:
Do nhận thức của ngƣời giáo viên đối với ý nghĩa và vai trò của việc giáo
dục âm nhạc trong trƣờng phổ thông chƣa cao, chƣa thực sự tâm huyết và say

Giáo viên: Trần Thị Hằng

11


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

nghề, chƣa biết đầu tƣ đúng mức và đầu tƣ thật sự đối với bộ môn, chƣa có sáng
tạo về phƣơng pháp dạy, phƣơng pháp tiếp cận học sinh.
Nhà trƣờng và ban giám hiệu chƣa thực sự nghiên cứu về đặc thù bộ môn,
chƣa thực sự quan tâm.
Học sinh còn coi nhẹ việc học âm nhạc và không yêu thích môn học.
Chƣơng trình học của các em còn học quá nhiều môn nên không có nhiều
thời gian cho bộ môn mang tính đặc thù này.
Nhận thức của xã hội, của các bậc cha mẹ phụ huynh học sinh chƣa thực
sự chính đáng, một điều đáng buồn là các em học sinh cũng chẳng mấy yêu

thích các bài hát truyền thống nữa mà chỉ thích các bài hát ngƣời lớn, hình tƣợng
các ca sĩ , các ban nhạc nƣớc ngoài, các bài hát thị trƣờng hời hợt không hề phù
hợp với lứa tuổi mình.
Từ những nguyên nhân chủ quan và khách quan trên tôi mạnh dạn đƣa ra
một số hình thức ứng dụng và biện pháp lồng ghép công nghệ thông tin vào bộ
môn giúp cải thiện tình trạng học sinh không mấy hứng thú với bộ môn âm nhạc
để tôi và các bạn đồng nghiệp cùng tham khảo, vấn đề liên quan này tôi đã dành
hẳn một chƣơng riêng sau.

Giáo viên: Trần Thị Hằng

12


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

CHƢƠNG III . CÁC HÌNH THỨC ỨNG DỤNG VÀ BIỆN PHÁP KHI
LỒNG GHÉP CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀO THỰC TIỄN GIẢNG
DẠY BỘ MÔN ÂM NHẠC Ở TRƢỜNG THCS GÂY HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ TIẾT DẠY.
* Yêu cầu chung:
Ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học có nghĩa là sử dụng
giáo án điện tử và các kỹ thuật tiên tiến mà công nghệ thông tin mang lại góp
phần hoàn thiện bài giảng và giúp cho bài giảng đạt đƣợc hiệu quả cao nhất.
Việc ứng dụng các kỹ thuật và các tiện ích tiên tiến đó đòi hỏi
ngƣời giáo viên phải có một kỹ năng tin học tốt và một thái độ làm việc nghiêm
túc, việc xác định đúng đắn nội dung chƣơng trình và tƣ tƣởng giáo dục trong
mỗi bài học cũng rất quan trọng giúp giáo viên không bị đi lệch hƣớng mà lạm

dụng quá việc ứng dụng công nghệ thông tin. Phải luôn xác định rằng công nghệ
thông tin nhƣ là một cánh tay đắc lực nhằm trợ giảng cho ngƣời giáo viên khi
đứng lớp.
1. Các hình thức ứng dụng:
Hình thức thứ nhất và cũng là hình thức chủ đạo khi ứng dụng công
nghệ thông tin vào giảng dạy đó là sử dụng giáo án điện tử. Về cơ bản thì giáo
án điện tử có cấu trúc nhƣ sau:

Ở hình thƣc này đòi hỏi giáo viên phải chủ động thời gian và các nội dung
để thiết kế bài giảng. Nội dung bài giảng có đƣợc làm rõ và học sinh có dễ hiểu
hay không là do các ví dụ minh họa bằng hình ảnh động hay tĩnh của giáo viên
13
Giáo viên: Trần Thị Hằng


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

khi lồng ghép vào cùng với mỗi nội dung. Ngoài ra với đặc thù của bộ môn âm
nhạc đó là âm thanh cho nên giáo viên cần thiết phải sử dụng các file âm thanh
bổ trợ cho từng nội dung cần thiết. Chú ý là cũng không nên quá cầu kỳ hình
thức trình diễn của các slide show, cần thực sự cô đọng thông thoáng, tất cả phải
làm toát lên đƣợc nội dung chính mà giáo viên muốn hƣớng đến.
Hình thức ứng dụng thứ hai nữa đó là sử dụng các công cụ thông tin nhƣ
một thiết bị trợ giảng cho ngƣời giáo viên mỗi khi đứng lớp. Đó là dùng các
thiết bị nghe nhìn nhƣ: ti vi, đài đĩa, đầu đĩa, tranh vẽ, truyện kể, băng hình và
các mô hình trực quan sinh động do các công ti thiết bị trƣờng học thiết kế hoặc
giáo viên tự thiết kế góp phần tích cực vào nội dung bài giảng, giúp bài giảng
đạt hiệu quả. Vì không phải bài giảng nào cũng cần phải sử dụng giáo án điện

tử.
Trên đây tôi không đƣa ra một bài giảng cụ thể vì có rất nhiều bài giảng
của đồng nghiệp đã công phu thiết kế mà website tƣ liệu giáo dục đã giới thiệu,
tôi chỉ đƣa ra một số hình thức chính để chúng ta cùng bàn luận, hƣớng chúng ta
cùng thực hiện và mỗi ngƣời lại có một cách thiết kế sáng tạo riêng.
2. Biện pháp khi lồng ghép:
Trƣớc tiên để lồng ghép đƣợc các ứng dụng khi thiết kế bài giảng hoặc
khi thực giảng một nội dung nào đó về âm nhạc, ngƣời giáo viên cần thiết kế
trƣớc từng motip, từng phần nhỏ để khi vao từng nội dung của bài giảng, tùy
từng yêu cầu khác nhau mà lồng ghép sao cho có hiệu quả và đạt đƣợc tính thẩm
mỹ cao nhất.
Giáo viên cần thƣờng xuyên tìm hiểu các ứng dụng khoa học, các phần
mềm ứng dụng âm nhạc mà các tác giả tâm huyết đã đƣa lên internet. Cập nhật
thông tin thƣờng xuyên là một yếu tố quan trọng giúp ngƣời giáo viên không bị
tụt hậu so với thời cuộc.
Giao lƣu và trao đổi với bạn bè đồng nghiệp trên khắp bốn phƣơng để có
đƣợc một bài giảng hay, một ý kiến đóng góp bổ ích.
Và điều đáng chú ý là không phải nội dung nào chúng ta cũng phải lồng
ghép công nghệ thông tin mà tùy theo yêu cầu từng nội dung mà chúng ta có
cách giải quyết thỏa đáng tránh dƣờm dà, mầu mè hình thức.
Giáo viên: Trần Thị Hằng

14


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

C – KẾT LUẬN.

* Giải pháp và những đề xuất.
Công nghệ thông tin ngày nay đóng vai trò rất quan trọng đối với mọi lĩnh
vực trong đó có Âm nhạc; Sáng tác, chế bản. phối khí, biên tập âm thanh. Trong
dạy học nếu biết khai thác, áp dụng công nghệ thông tin có hiệu quả thì việc dạy
học sẽ đạt đến một kết quả tốt nhất.
Dạy học là một bộ môn nghệ thuật, ngƣời giáo viên thực sự là một ngƣời
nghệ sĩ đa tài, với sự trợ giúp của công nghệ thông tin, giáo viên có thể thay đổi,
đổi mới phƣơng pháp, công nghệ dạy học với mục đích cuối cùng là làm cho
học sinh chủ động hơn, giảng dạy bằng giáo án điện tử và ứng dụng các thành
tựu tiên tiến của công nghệ thông tin trong nhà trƣờng mang lại hiệu quả rất
lớn.Mỗi tiết dạy bằng giáo án điện tử chính là một lƣợng lớn kiến thức, hình ảnh
trực quan sinh động đƣợc chuyển tải đến học sinh. Đẩy lùi tình trạng “ Thầy đọc
Trò chép”.
Bản thân là một giáo viên giảng dạy môn Âm nhạc, với sự khám phá và
ham học hỏi về lĩnh vực công nghệ thông tin tôi đã tiếp xúc và tìm hiểu rất nhiều
về việc áp dụng công nghệ thông tin vào việc giảng dạy.
Thực tế đã chứng minh là chất lƣợng các giờ học âm nhạc có sử dụng
công nghệ thông tin đều đem lại hiệu quả rất cao. Sự hứng thú trong học tập của
học sinh thể hiện rất rõ nét, ngƣời giáo viên có nhiều cơ hội để nâng cao và mở
rộng lƣợng kiến thức cần cung cấp cho học sinh. Các dẫn chứng, minh họa chính
xác và hiệu quả hơn, cuối tiết học bên cạnh việc dạy và học môn Âm nhạc thì
một việc quan trọng hơn đó là học sinh cũng đã một phần nào đƣợc giáo dục về
thẩm mỹ, thái độ cảm thụ và thƣởng thức âm nhạc. Dạy học ứng dụng công
nghệ thông tin cần có sự chuẩn bị chu đáo và phải có phƣơng án 2 đề phòng mất
điện.
Chính vì vậy mà giải pháp cấp bách và thiết yếu hiện nay đó là mỗi giáo
viện phải tự trang bị cho mình những kỹ năng cơ bản về công nghệ thông tin để
có thể ứng dụng những thành tựu mới vào thực tiễn giảng dạy. Qua đây tôi cũng
mạnh dạn đề xuất với Bộ giáo giáo dục mở thật nhiều các chƣơng trình tập huấn
về công nghệ thông tin cho giáo viên, các đơn vị phòng ban quan tâm và tạo

Giáo viên: Trần Thị Hằng

15


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

điều kiện nhiều hơn cho giáo viên âm nhạc, các trƣờng cần quan tâm đích đáng
cho bộ môn Âm nhạc để giáo viện thực sự đƣợc phát huy sáng tạo và lòng say
mê của mình.
Tôi hi vọng rằng, với sự giúp đỡ của các thiết bị giáo dục và việc ứng
dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy sẽ đƣa chất lƣợng giáo dục của chúng ta
thoát khỏi tình trạng khủng hoảng nhƣ hiện nay và chắc chắn rằng chúng ta sẽ
thực hiện thành công cuộc vận động hai không với 4 nội dung của Bộ giáo dục
đề ra.
Lĩnh vực thông tin là vô cùng rộng lớn và bao la cũng không kém phần
phức tạp. Tuy nhiên để sử dụng trong dạy học nếu chịu khó đầu tƣ thời gian thì
ngƣời giáo viên cũng có thể sử dụng đƣợc trong dạy học bộ môn Âm nhạc ở
trƣờng THCS đƣợc tốt hơn.
Trên đậy là một số kinh nghiệm mà tôi đã tự rút ra qua thời gian giảng
dạy, rất mong đƣợc sự đóng góp ý kiến của đồng nghiệp.
Xin chân thành cảm ơn!
Hà Nội, ngày 15 tháng 03 năm 2011
NGƢỜI VIẾT

TRẦN THỊ HẰNG

Giáo viên: Trần Thị Hằng

16


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

D – TƢ LIỆU THAM KHẢO
- Sách giáo khoa âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Sách giáo viên âm nhạc lớp 6,7,8,9 ( Hoàng Long chủ biên)
- Phƣơng pháp dạy học âm nhạc (Hoàng Long – Hoàng Lân)
- Những vấn đề tâm lý nhớ ( Ngô Thị Nam – Phan Thị Hòa)
- Thiết kế âm nhạc (Lê Anh Tuấn )

Giáo viên: Trần Thị Hằng

17


Sáng kiến kinh nghiệm

THCS Nguyễn Trường Tộ

NHỮNG NHẬN XET,ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG NHÀ TRƢỜNG:
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………....

Giáo viên: Trần Thị Hằng

18