DẠY học THEO CHỦ đề TÍCH hợp ở môn địa lí 10 bài 42 môi TRƯỜNG và sự PHÁT TRIỂN bền VỮNG

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
TRƯỜNG THPT LÝ THƯỜNG KIỆT

HỒ SƠ DỰ THI DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP

•

Tích hợp liên mơn trong dạy học bảo vệ mơi trường và phát triển
bền vững

•

Mơn học chính của chủ đề: ĐỊA LÍ

•

Các mơn được tích hợp: Lịch sử, Sinh học, Hóa học, Ngữ văn, Tốn,
Cơng nghệ, Vật lí, Tin học, Giáo dục công dân.

Năm học 2014 – 2015

1


I .HỒ SƠ DẠY HỌC THEO CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP Ở MƠN ĐỊA LÍ 10
BÀI 42: MƠI TRƯỜNG VÀ SỰ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
II. MỤC TIÊU DẠY HỌC
Giáo viên giúp học sinh tìm hiểu nội dung bài và liên hệ các mơn học khác
trong q trình dạy và học để giờ học phong phú và khắc sâu kiến thức.hơn
cho học sinh.
1. Kiến thức liên môn

- Môn Ngữ Văn viết và đọc lời bình cho bài tập, phù hợp tình huống nêu ra của
đề bài giáo viên u cầu.
- Mơn Tốn, Cơng nghệ thiết lập, trình bày các bảng biểu sơ đồ logic cấu trúc
bài.
- Mơn Tin học vào mạng tìm thông tin chủ động thực hiện yêu cầu của giáo
viên.
- Môn Lịch sử: Các hoạt động sống của con người, sự phát triển xã hội... tác
động đến môi trường. Liên hệ với môi trường sống và hoạt động của Việt Nam
ở thời điểm hiện tại.
- Môn Giáo Dục Công Dân: giúp học sinh có y thức bảo vệ mơi trường qua
các hoạt động của cá nhân, cộng đồng để hướng tới sự phát triển bền vững.
- Mơn Sinh, mơn Hóa, học sinh hiểu biết rõ hơn về lợi ích của thực vật, trồng
rừng nhân tạo làm giàu môi trường không khí, nước, đất...
- Mơn Vât Lí thấy được sự quan hệ hữu cơ giữa các hoạt động sống với các
điều kiện sống cần giữ được trạng thái cân bằng về năng lượng, cân bằng về
sinh thái để phát triển bền vững.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện kĩ năng phân tích, đánh giá về môi trường. Sử dụng hiểu biết liên
môn giải thích các hiện trượng.
- Sưu tầm xử lí thơng tin.
2


- Sử dụng máy tính tìm thơng tin trên mạng Internet, máy quay hoặc chụp ảnh
để thu nhập tin.
3. Thái độ, hành vi
- Coi trọng mơi trường: có thái độ lên án với các hành vi xâm hại môi trường
- Biết làm cho môi trường sạch đẹp (nơi ở và trường, lớp xanh sạch đẹp)
Kiến thức liên môn để giải quyết các vấn đề bài học đặt ra:
-

III.

Mơn chính Địa lí.
Các mơn tích hợp Lịch sử, Sinh học, Hóa học, Ngữ Văn, Tốn học, Cơng
nghệ, Ngoại ngữ, Vật lí, Tin học, Giáo dục công dân.
ĐỐI TƯỢNG DẠY HỌC CỦA BÀI HỌC

ĐỐI
TƯỢNG KHỐI SỐ
LỚP
HỌC
LƯỢNG
SINH
TRUNG 10
HỌC
PHỔ
THÔNG

254

NHỮNG ĐẶC ĐIỂM CẦN THIẾT
KHÁC ĐỐI VỚI HỌC SINH

A1

- Học sinh biết vận dụng kiến thức
liên môn để giải thích các mối quan
hệ,hiện tượng quy luật, trong môi
trường tự nhiên

- Trách nhiệm của bản thân đối với vấn đề
bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.
- Hiểu rõ các vấn đề môi trường hiện nay
trên thế giới và Việt Nam.

A2
A3
A4
A5
A6

III. Ý NGHĨA CỦA BÀI HỌC
-

Học sinh hiểu ngun nhân gây ơ nhiễm mơi trường ở các nhóm nước và vai

-

trị của bảo vệ mơi trường tới phát triển bền vững.
Học sinh biết vận dụng các kiến thức ở các mơn học khác nhau để hiểu, giải

-

thích, giải quyết, chứng minh các vấn đề về bảo vệ môi trường.
Trách nhiệm của mỗi người bảo vệ môi trường
Học sinh y thức bảo vệ môi trường, phát triển bền vững.
3


IV.

-

THIẾT BỊ DẠY HỌC, HỌC LIỆU

Ảnh tài liệu về môi trường.
Tham khảo sách các bộ môn học khác.
Phiếu học tập
Máy chiếu, máy tính, chụp ảnh.
Một số trang tư liệu.
V.
HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC VÀ TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1.
2.
3.

Ổn định lớp.
Kiểm tra bài cũ: Không ( đánh giá cho điểm học sinh trong giờ học)
Bài mới:
Giáo viên đặt vấn để:

Bảo vệ môi trường, phát triển bền vững hiện là vấn đề mà cả thế giới quan
tâm...
Bài hơm nay chúng ta cùng tìm hiểu rõ hơn vấn đề này.

Hoạt động Giáo viên và học sinh
Hoạt động 1: Cặp đôi. (10 phút)
,- Bước 1. Học sinh đọc mục I trang 161 SGK
trả lời.
- Khái niệm phát triển bền vững.
- Thiết lập sơ đồ mối quan hệ giữa phát

triển với tài nguyên và môi trường.
- Các biện pháp để bảo vệ môi trường và
phát triển.
- Bước 2.
- Đại diện sinh trình bày.
- Các HS khác bổ sung.
- Giáo viên nhận xét, chuẩn kiến thức
Khái niêm: Phát triển bền vững là cần phải
4

Nội dung
I.Sử dụng hợp lí tài
ngun, bảo vệ mơi
trường là điều kiện để
phát triển
1.Khái niệm phát triển
bền vững
(SGK)
2. Mối quan hệ phát triển
kinh tế, sử dụng tài
nguyên và môi trường


khai thác đi đôi với bảo vệ tài nguyên sao cho
sự phát triển hôm nay không làm hạn chế sự
phát triển của ngày mai

- Xã hội phát triển
- Tài nguyên cạn.
- Mơi trường ơ nhiễm và

suy thối.
+ Biểu hiện các vấn đề
(Nhiều thiên tai hơn, thủng
tầng ơdon, hiệu ứng nhà
kính, nước, đất, khí hậu bị
nhiễm độc hại cho sức
khỏe)

3. Biện pháp:
+ Chấm dứt chạy đua vũ
trang và chiến tranh.
+ Phát triển thoát nghèo.
+ Ứng dụng các tiến bộ
KHKT để kiểm sốt mơi
+ Một số hình ảnh các biện pháp để bảo vệ
trường.
môi trường, phát triển thế giới và ở nước ta
+ Sử dụng hợp lí tài
+ Giáo viên đánh giá bài học sinh tìm hiểu các nguyên.
+ Thực hiện các công ước
biện pháp nêu ra để bảo vệ môi trường
quốc tế về môi trường, luật
môi trường
+ Trồng rừng, bảo vệ rừng
+ Giáo viên nêu các trụ cột chính của phát
triển bền vững.
+ GV đưa ra sơ đồ mối quan hệ giữa phát triển
với tài nguyên và môi trường.

Hoạt động 2: Nhóm (15 phút)

-Bước 1: GV yêu cầu đại diện các nhóm trình
bày phần bài chuẩn bị của nhóm.
- Học sinh trình bày nội dung bài theo sự
phân cơng thời gian khơng q 5 phút
+ Nhóm 1 và 2. Vấn đề ô nhiễm môi trường
các nước phát triển.
+ Nhóm 3 và 4. Vấn đề môi trường các nước
đang phát triển.
- Bước 2: Học tìm hiểu chung, trao đổi nhận
xét, đánh giá, bổ sung cho nhau.
- GV chuẩn kiến thức (Xem thông tin phản
5

II. Vấn đề môi trường và
phát triển ở các nước
phát triển và các nước
đang phát triển
(Xem thông tin phản hồi
phiếu học tập).


hồi phần phụ lục phiếu học tập)
+ GV đưa sơ đồ lịch sử ô nhiễm môi trường
nhấn mạnh sự phát triển của xã hội, sử dụng,
khai thác tài nguyên, dân số tăng, gắn liền với
q trình tăng nhanh ơ nhiễm mơi trường.
+ Tài ngun xuất khẩu là nguồn thu lớn,
chính của các nước kinh tế đang phát triển.......
Hậu quả môi trường vơ cùng lớn và được ví
như ăn thịt chính mình.

+ Dân số tăng nhanh chất lượng cuộc sống
giảm, nghèo đói lạc hậu nên vấn đề bảo vệ
mơi trường ở nơi đây càng gặp nhiều khó
khăn. Có thể nói nghèo đói hình thức làm tăng
nhanh hơn vấn đề ơ nhiễm mơi trường.
+ Các nhóm nước kinh tế phát triển hậu quả
của q trình cơng nghiệp hóa đã qua.....
Hoạt động 3: nhóm theo tổ (10 phút)
- Học sinh nêu những hành động bản thân
vấn đề bảo vệ mơi trường.
(Học sinh có sự chuẩn bị trước)
- Học sinh trình bày
-GV nhận xét chuẩn kiến thức
Môi trường đang bị ô nhiễm ở mức báo
động, tài nguyên thiên nhiên suy giảm, vì vậy
vấn đề bảo vệ môi trường và phát triển bền
vững mang tinh tồn cầu. Tuy nhiên ở mỗi
nhóm nước có các biện pháp phù hợp khác
nhau nhằm bảo vệ môi trường

6

III. Hành động bản thân
bảo vệ môi trường
1.Bản thân coi trọng môi
trường, có thái độ lên án
với các hành vi xâm hại
mơi trường.
2. Phải biết làm cho môi
trường sạch đẹp (nơi ở và

trường, lớp xanh sạch đẹp)
3. Biết sử dụng hợp lí, tiết
kiệm tài ngun gia đình và
nơi cơng cộng.


Hình ảnh minh họa vai trị của cây xanh đối
với sự sống trên Trái Đất.
+ Quá trình quang hợp của cây tạo ra ơxi cho
mơi trường xanh và khơng khí trong lành hơn.
Vì vậy chúng ta cần bảo vệ rừng tạo môi
trường nơi ở, làm việc xanh, sạch, đẹp.
+ Bản thân gia đình em cần có các hành động
cụ thể sử dụng hợp lí, tiết kiệm tài nguyên.
Như điện, nước, xăng xe,
Bảo vệ môi trường.........

Củng cố bài (5 phút)
Học sinh nêu các biện pháp giải quyết vấn đề môi trường chung ở các nước
4.

-

phát triển và các nước kinh tế đang phát triển nhằm thế giới phát triển bền

-

vững.
5. Giáo viên,nhận xét đánh giá giờ học, cho điểm học sinh tích cực.
6. Phụ lục bài

Giáo viên chuẩn bị tư liệu và bài giảng, phiếu học tập, nội dung câu hỏi
Giáo viên giao nhiệm vụ học sinh chuẩn bị bài trước 2 tuần tìm hiểu tư liệu.
Tài ngun, hiện trạng mơi trường. Nước, Khí hậu, Đất, Sinh vât. Dân số

-

các nhóm nước trên thế giới
Học sinh vận dụng kiến thức, hiểu biết các môn học trong trường phổ thông
áp dụng việc sử dụng hợp lí tiết kiệm điện năng, nước cho gia đinh mình.
Góp phần giảm tiêu hao năng lượng và bảo vệ môi trường.

7


PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1
Bài 42 (thời gian 5 phút)
Nhóm 1 và 2: Tìm hiểu vấn đề mơi trường và phát triển
Ở các nước triển phát
Đặc điểm
Biểu hiện
Nguyên nhân
Biện pháp
Tồn tại

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2
Bài 42 (thời gian 5 phút)
Nhóm 3 và 4: Tìm hiểu vấn đề mơi trường và phát triển
Ở các nước đang phát triển
Đặc điểm
Biểu hiện

8


Nguyên nhân
Biện pháp
Tồn tại
THÔNG TIN TRẢ LỜI PHIẾU HỌC TẬP
Bài 42 (thời gian 5 phút)
Tìm hiểu vấn đề mơi trường và phát triển
Nhóm 1 và 2
Ở các nước phát triển
Đặc
điểm

Biểu
hiện
Nguyê
n nhân

Biện
pháp

Nhóm 3 và 4
Ở các nước đang phát triển
-Diện tích rộng, dân số đông tăng nhanh, giàu
- Khoa học kĩ thuật tài ngun…..
phát triển hiện đại
-Trình độ dân trí thấp, Kinh tế nghèo, đói chậm
-Trình độ dân trí cao, phát triển, thiếu vốn, công nghệ khoa học kĩ
thuật, xung đột sắc tộc, tôn giáo...

thu nhập cao...
- Phụ thuộc tư bản nước ngồi, nợ nước ngồi
-Hiệu ứng nhà kính,
mưa a xít, thủng tầng
ơ dơn
- Phát triển cơng
nghiệp, đơ thi hóa

nhiều.
- Nhiều thiên tai
-Mơi trường bị hủy hoại…
- Khai thác khống sản xuất khẩu nhằm thu
ngoại tệ trả nợ, phát triển
-Khai thác nơng lâm nghiệp nguồn thu chính

- Nhập tài ngun
- Trồng rừng, bảo vệ rừng
khoáng sản
- Khai thác sử dụng hợp lí tài ngun
-Chính sách nhà nước
-Luật bảo vệ mơi trường
-Khoa học kĩ thuật (dùng nguyên liệu giảm chất thải, sử lí rác..)
-Ý thức người dân
- Cắt giảm khí thải
-Sử dụng năng lượng mới
9


- Hoa Kì khơng tham gia nghị định Ki-ơ- tơ
Tồn tại - Chuyển cơ sở sản xuất ô nhiễm sang các nước

đang phát triển
Hoa Kì, Nhật Bản, EU là trung tâm phát thải khí

-

Nghèo đói
Dân đơng
Nợ nhiều
Phụ thuộc

lớn trên thế giới
Cách mạng cơng nghiệp

Trung cổ
La mã

Thế kỉ XX

Tiến hóa của sự sống
Q TRINH Ơ NHIỄM MƠI TRƯỜNG

Giảm ơ nhiễm mơi trường

Chính
sách

Kĩ thuật
phát
triển

Dân số

PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI

-

Tác dụng của cây xanh giúp cho sự sống

10


Học sinh lớp 10A1 đang tìm hiểu vấn đề mơi trường các nước

11


V.

KIỂM TRA ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ CỦA HỌC SINH

12


(Mơ tả cách thức, tiêu chí đánh giá kết quả học tập của học sinh)
Phiếu đánh giá ấn phẩm
Nhóm thực hiện...........................
Nhóm đánh giá...........................
1.

Nội
dung
Hình
thức
Bố
cục

Ngày.........

Tiêu chí
-Trang trí nhã nhặn, sáng sủa
- Phơng chữ và màu chữ hợp lý.
- Nhất trí trong cách trình bày tiêu đề và nội
dung
-Thể hiện nhất quán trong quá ý đồ thiết kế và
quá trình triển khai

-Số lượng trang hợp quy định
-Hợp lý, logic, dễ theo dõi
-Đảm bảo tính thống nhất giữa tiêu đề và nội
Nội
dung
dung -Thể hiện được nội dung kiến thức cơ bản
-Minh họa tốt, đảm bảo đa giác quan hóa
Đa dạng cách trình bày
Trìn -Nói to rõ ràng mạch lạc
h bày -Kĩ năng thuyết trình, ngơn ngữ cuốn hút
của
người nghe
ngườ -Tự tinh và có cách thức trình bày hợp lý,

i học sáng tạo, thể hiện được nội dung cơ bản và kĩ
thuật thiết kế của nhóm
Việc -Khả năng tìm hiểu, đánh giá, phân tích, tổng
của
hợp thông tin
ngườ -Mức độ trả lời được câu hỏi khái quát và câu
i học hỏi của bài học
Tổng điểm

2.

Điể
m
0,5
0,5
0,5
1,0
0,5
0,5
0,5
1,0
1,0
1,0
0,5
0,5
1,0
0,5
0,5
10

Phiếu đánh giá bài trình chiếu powerpoint

Nhóm thực hiện...........................
13

Ngày.........

Đánh giá của
Bạn Giáo
học
viên


Nhóm đánh giá...........................
Nội
dung

Tiêu chí

Đánh giá của
Điểm Bạn Giáo
học
viên
1
1
0,5

-Thiết kế sáng tạo, màu sắc nhã nhặn,...
Hình Phơng chữ và màu chữ hợp lý.
thức Nhất quán trong cách trình bày tiêu đề và

nội dung
Bố
-Tiêu đề rõ ràng, hấp dẫn người xem
1
cục
-Số lượng các slide hợp lý
1
-Sử dụng thơng tin chính xác, thể hiện
2
Nội
được kiến thức cơ bản, có trọn lọc
dung -Có sự liên hệ mở rộng kiến thức
1
-Trình bày rõ ràng, mạch lạc, có điểm
Trìn nhấn, thu hút người nghe
1
h bày -Trả lời được hêt các câu hỏi thêm từ phía
của
giáo viên hoặc bạn học
1
học
-Duy trì được giao tiếp bằng mắt, xử lý
sinh tình huống linh hoạt
0,25
-Khơng bị lệ thuộc vào phương tiện, có sự
phối hợp nhịp nhàng giữa diễn giải và
0,25
trình chiếu
Tổng điểm
10

V.
1
2.
3.

CÁC SẢN PHẨM CỦA HỌC SINH
Bài sưu tầm nội dung ô nhiễm môi trường
Bài powerpoint về ô nhiễm môi trường
Bài viết dự thi vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết tình huống
sử dụng tiết kiệm điện năng, bảo vệ môi trường phát triển bền vững.

14


15