Slide Bài giảng Tâm lý học đại cương Chương 5

CHƯƠNG 5

TÌNH CẢM VÀ Ý CHÍ

Chương 5-Tình cảm và ý chí


Lý trí và trái tim, bạn trọng bên nào?


Chim mái bị thương do ô tô đâm phải khi nó bay quá gần
mặt đường


Chim trống mang thức ăn và chăm sóc chim mái


Khi chim trống mang thức ăn lại lần nữa thì chim mái đã chết.
Nỗ lực lay chim mái dậy, nhưng vô vọng…


Chim trống kêu khóc thảm thiết trước cái chết của chim mái


Những nỗ lực cuối cùng hy vọng người yêu có thể thức tỉnh….


Cuối cùng, chim trống đành lặng nhìn xác người yêu với
nỗi buồn vô hạn…

5.1. TÌNH CẢM
5.1.1. Khái niệm tình cảm
Tình cảm là những thái độ thể hiện sự rung cảm
của con người đối với những sự vật, hiện tượng
có liên quan tới nhu cầu và động cơ của họ.
Chương 5-Tình cảm và ý chí


Tình cảm là hình thức phản ánh tâm lý mới - phản ánh cảm
xúc (rung cảm). Phản ánh cảm xúc có những đặc điểm sau:
NỘI DUNG
PHẢN ÁNH

PHẠM VI
PHẢN ÁNH

PHƯƠNG THỨC
PHẢN ÁNH

Phản ánh mối quan
hệ giữa các sự vật,
hiện tượng với nhu
cầu, động cơ của
con người.

Mang tính lựa chọn, chỉ có
những sự vật có liên quan
đến sự thoả mãn hay không
thoả mãn nhu cầu hoặc động
cơ của cá nhân mới gây nên

tình cảm có tính lựa chọn
cao hơn so với nhận thức.

Thể hiện thái độ
của con người
bằng cách rung
cảm.

VD: Tình yêu thể
hiện mối quan hệ
giữa nam và nữ, có
nhu cầu có thể là
lập gia đình, giải
toả tâm lý…

VD: Trong mối quan hệ tình
yêu giữa 2 người nếu có
người thứ ba xen vào thì
người này không thuộc phạm
vi phản ánh tính cảm của họ
nếu 1 trong 2 người không
yêu người kia.

VD: Khi người ta
yêu nhau, khi
người con trai tỏ
tình, người con
gái thể hiện sự e
thẹn tức là có ý
đồng ý.

Phân biệt xúc cảm và tình cảm
XÚC CẢM

TÌNH CẢM

Có cả ở người và động vật Chỉ có ở con người
Có trước

Có sau

Là quá trình tâm lý

Là thuộc tính tâm lý

Có tính nhất thời, biến đổi Có tính ổn định lâu dài

Chương 5-Tình cảm và ý chí


5.1. 2. Những đặc điểm đặc trưng của tình cảm
Tính xã hội
2
Tính khái quát

Tính nhận thức
1

Đặc điểm

đặc trưng
của
tình cảm

Tính hai mặt
5
Chương 5-Tình cảm và ý chí

3

4

Tính chân thực


5.1.3. Các mức độ của đời sống tình cảm
(xét từ thấp đến cao)
Màu sắc xúc cảm của
cảm giác

4

1
3
2
Xúc cảm - những
rung cảm xảy ra
nhanh, mạnh, rõ rệt
Chương 5-Tình cảm và ý chí

Xúc độngtâm trạng

Tình cảm - thuộc
tính tâm lý ổn định,
bền vững, nói lên
thái độ cá nhân


Các loại tình cảm
Các loại tình cảm

Tình cảm cấp thấp

Tình cảm cấp cao

Tình
cảm
đạo
đức

Tình
cảm
trí
tuệ

Tình
cảm
thẩm
mĩ

Tình
cảm
hoạt
động


5.1.4. Các quy luật của tình cảm
Thích ứng
Cảm ứng

Hình thành
Các quy luật
của
tình cảm

Lây lan

Pha trộn
Di chuyển

Chương 5-Tình cảm và ý chí


5.1.5. Vai trò của tình cảm
Trong
tâm lý học

Là mặt tập trung nhất, đậm nét nhất nhân cách
của con người

Với nhận
thức

Tình cảm là nguồn động lực mạnh mẽ kích thích
con người tìm tòi chân lý. Ngược lại nhận thức là
cơ sở, là cái “lý” của tình cảm, “lý” chỉ đạo tình
cảm, lý và tình là 2 mặt của một vấn đề, nhân sinh
quan thống nhất của con người.

Với hành
động

Nảy sinh và biểu hiện trong hoạt động, đồng thời
là một trong những động lực thúc đẩy con người
hoạt động

Tình cảm có quan hệ và chi phối toàn bộ các thuộc tính tâm lý
của nhân cách
Chương 5-Tình cảm và ý chí


5.2. MẶT Ý CHÍ CỦA NHÂN CÁCH
5.2.1. Ý chí là gì?
Ý chí được coi là mặt năng
động của ý thức, mặt biểu hiện
cụ thể của ý thức trong thực
tiễn, ở đó con người tự giác
được mục đích của hành động,
đấu tranh động cơ, lựa chọn
được các biện pháp vượt qua

mọi trở ngại, khó khăn để thực
hiện đến cùng mục đích đề ra.
Chương 5-Tình cảm và ý chí


HỌ ĐÃ SỐNG NHƯ THẾ

Triễn lãm tranh 90 số phận khuyết tật của Nguyễn Á


Tô Thị Thanh Thủy Tiên bị mất hẳn hai vành môi, chị đã tập
nói trong lu nước và giờ đây đã hát rất hay


Đậu Thị Thủy và Đậu Thị Bốn, nằm một chỗ đan len để có
thu nhập


Trần Tôn Trung Sơn khuyết tật hai tay với ước mơ trở thành
nhà khoa học vũ trụ


Anh thương binh ¼ Bùi Trường Sơn nhận giữ trẻ miễn phí cho
bà con lối xóm...


Hiệp sĩ CNTT 2005 Nguyễn Công Hùng và
em gái Nguyễn Thảo Vân

“Không có nghèo gì bằng không có tài, không có gì hèn bằng không có chí” Uông Cách


CÁC PHẨM CHẤT CỦA Ý CHÍ

Tính
mục
đích

Tính
độc
lập
Các
phẩm
chất

Tính
kiên
Tính
cường tự kiềm
chế-tự
chủ
Chương 5-Tình cảm và ý chí

Tính
quyết
đoán
Tính
đồng
cảm