Chính sách tiền lương trong khu vực nhà nước ở Việt Nam

IăH CăQU CăGIAăHÀăN I

TR

NGă

IăH C KINHăT

PH MăMINHăTHU

CHÍNHăSÁCHăTI NăL NGăTRONGăKHUăV Că
NHÀăN Că ăVI TăNAM

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT ăCHÍNHăTR

HÀăN Iă– 2008


IăH CăQU CăGIAăHÀăN I

TR

NGă

IăH C KINHăT

PH MăMINHăTHU

CHÍNHăSÁCHăTI NăL NGăTRONGăKHUăV Că
NHÀăN Că ăVI TăNAM

ChuyênăngƠnh:ăKINHăT ăCHÍNHăTR
Mƣăs :ă

60.31.01

LU NăV NăTH CăS ăKINHăT ăCHÍNHăTR

Ng

ih

ng d n khoa h c: TS. NẢUY N NẢ C TảANả

HÀăN Iă– 2008


L IC M N
Trong quá trình h c t p, nghiên c u và hoàn thành lu n v n tôi đã nh n
đ
Tr

c s quan tâm, giúp đ t n tình c a các th y, cô giáo Khoa Kinh t , nay là
ng

i h c Kinh t ,

i h c Qu c gia Hà N i, nhân đây tôi xin bày t lòng

c m n c a mình.
c bi t, tôi xin chân thành c m n TS. Nguy n Ng c Thanh đã t n tâm

h

ng d n, ch b o cho tôi trong su t quá trình th c hi n lu n v n đ tôi hoàn

thành lu n v n này. Tôi c ng xin c m n s giúp đ c a lãnh đ o Vi n Khoa
h c Lao đ ng và Xã h i (B Lao đ ng-Th

ng binh và Xã h i) đã t o đi u ki n

cho tôi th i gian, nh ng ý ki n góp ý đ tôi hoàn thi n lu n v n.
Tôi xin chân thành c m n t i các đ ng nghi p đã nhi t tình cung c p
thông tin và s li u đ tôi hoàn thi n đ

c lu n v n.

Trong quá trình h c t p và th c hi n lu n v n tôi đã nh n đ

c s đ ng

viên c a gia đình, b n bè và đ ng nghi p, tôi xin bày t lòng c m n t i s quan
tâm quý báu đó.
Xin trân tr ng c m n.
Hà N i, ngày 22 tháng 12 n m 2008
Tácăgi lu năv n

Ph măMinhăThu


CÁCăT ăVI TăT T

AFTA

Khuăv căm uăd chăt ădoă ôngăNamăÁ

APEC

Di năđànăKinhăt ăChâuăÁ-TháiăBìnhăD

ASEAN

Hi păh iăcácăn

BHXH

B oăhi măxãăh i

CPI

Ch ăs ăgiáăc ăhàngătiêuădùng

CNH,ăH H

Côngănghi păhóa,ăhi năđ iăhóa

CNTB

Ch ăngh aăt ăb n

TNN
FDI

uăt ăn

că ôngăNamăÁ

căngoài

uăt ătr căti păn

căngoài

GDP

T ngăs năph măqu căn i

HCSN

Hànhăchínhăs ănghi p

KHKT

Khoaăh căk ăthu t

ILO

T ăch căLaoăđ ngăqu căt

L -TB-XH

Laoăđ ngă– Th

NSL

N ngăsu tălaoăđ ng

WTO

T ăch căTh

ngăbinhă– Xãăh i

ngăm iăth ăgi i

ng


M ăđ u
1. S ăc năthi tăc aăđ ătƠi:
Vi tăNamăđangăthamăgiaătíchăc căvàoăquáătrìnhăh iănh păvàoăn năkinhăt ă
th ăgi i.ăS ăki năVi tăNamăgiaănh păWTOăvàăt ăch căh iăngh ăc păcaoălãnhăđ oă
kinhăt ăAPECă14ăvàoăthángă11/2006ăđánhăd uăm tăb
giaătrênăconăđ

căti năv

tăb căc aăqu că

ngăphátătri năvàăh iănh păkinhăt ătoànăc u.ă óngăgópăđángăk ă

trongăti nătrìnhăđóăkhôngăth ăkhôngăk ăđ năvai tròăc aăNhàăn

đi uăhànhăcácăchínhăsáchăv ămô:ăchínhăsáchăđ uăt ,ăchínhăsáchăth

cătrongăqu nălýă
ngăm i,ăchínhă

sáchă xoáă đóiă gi mă nghèo,ă chínhă sáchă vi că làm,..ă .ă Tuyă nhiên,ă chínhă sáchă ti nă
l

ngă- m tătrongănh ngăchínhăsáchăv ămôăcònănhi uăb tăc pă- đangăđ ngătr

că

nh ngătháchăth căl nălaoăđòiăh iăb tăbu căph iăc iăcáchănh măb oăđ mătínhăc nhă
tranhăc aăth ătr

ngălaoăđ ng,ăđ ngăth iăb oăđ măđ

căquy năl iăc aăng

iălaoă

đ ngătrongăb iăc nhătoànăc uăhoá.
B tăđ uăt ăn mă1993ăđ nănay,ăchínhăsáchăti năl
cáchătrongăđóăcóăthayăđ iăm căti năl

ngăđãăquaănhi uăl năc iă

ngăt iăthi uăvàăđi uăch nhăl iăc ăc uăthangă

l

ng,ăb ngăl

ngănh ngăv năch aăđápă ngăđ

l

ngăt iăthi uătrênăth căt ăch aăđ măb oăđ

ngh aă c aă nó,ă cònă cóă s ă phână bi tă gi aă ti nă l

cănh ngăm că tiêuăđ tăra.ăTi nă

căm căs ngăt iăthi uănh ăđúngăýă
ngă t iă thi uă gi aă cácă lo iă hìnhă

doanhănghi pă- đi uănàyămâuăthu năv iănguyênăt că“đ iăx ăqu căgiaăc aăWTO”.ă
H ă th ngă thangă b ngă l

ngă ph că t pă nh ngă v nă ch aă đ ă đápă ngă t tă c ă cácă

ngànhă ngh ă m iă xu tă hi nă ngàyă càngă nhi uă trongă n nă kinhă t ă th ă tr
l

ng.ă Ti nă

ngăv năcònămangătínhăbìnhăquânăch aăth căs ăg năv iăn ngăsu tălaoăđ ngăvàă

hi uăqu ăkinhădoanh,ăch aătr ăthànhăngu năthuănh păchínhăc aăng
C ăch ăqu nălýăti năl

thi uă doă Nhàă n

iălaoăđ ng.ă

ngăcònăch aăđ ngănhi uăy uăt ăb tăh pălý,ăti năl

că côngă b ă ch aă tr ă thànhă l

ngăt iă

iă ană toànă b oă đ mă l iă íchă choă


ng

iălaoăđ ngănóiăchung.ăL

đángăk ăv năcóăxuăh
Tr

ngăb ăkìmănénăh năkhuăv căngoàiăNhàăn

cănh ngăyêuăc uăthayăđ iăc păbách,ă

v ăđ iăm iăchínhăsáchăti năl
ti năl

ngătrongăkhuăv căcôngăm cădùăđãăđ

ngătheoăh

ngălàăgiáăc ăs călaoăđ ng,ăđ

t cătho ăthu n,ăti năl

ngăvàăNhàăn

ngăkinhăt ăth ătr

c.ă
căđãăch ătr

ngă

ng,ătrongăđóăph iăcoiă

căhìnhăthànhătrênăth ătr

ngăph iălàăđ ngăl căđ iăv iăng

căc iăthi nă

ngătheoănguyênă

iălaoăđ ngăvàălàăđi uăki nă

đ ădoanhănghi păh chătoánăđúng,ăt oăraăs ăc nhătranhălànhăm nhăgi aăcácădoanhă
nghi p.ă

ăcóăth ăth căhi năs ăđ iăm iănàyăm tăcáchăcóăhi uăqu ăc năcóăcáiănhìnă

t ngă quátăv ă tìnhăhìnhă th că tr ng,ă h că h iă kinhănghi mă c aă cácă qu că giaă khácă
c ngănh ăđ ăraăđ
sáchăti năl

căcácăgi iăphápăvàăki năngh ăcóătínhăkh ăthiăđ ăc iăcáchăchínhă

ngătrongăkhuăv cănhàăn

cătrongăth iăgianăt i.ă óălàălýădoămàătácă

gi ăl aăch năđ ătàiănàyălàmălu năv năt tănghi p.
2. Tìnhăhìnhănghiênăc u:ă
Trên th ă gi i,ă cácă nghiênă c uă v ă chínhă sáchă ti nă l

ngă kháă đaă d ngă vàă

phong phú. Cóăth ăđi măquaănh ngănghiênăc uănh :ă“Theăimpactăofătheăminiumă
wage”ă c aă Jared Bernstein và John Schmitt,ă Vi nă ch nhă s chă kinhă t ,ă
Washington,ă M ; “Wage policy, employee turnover andă productivity”ă c a
Arnaud Chevalier, W. S. Siebert, Tarja Viitanen, Vi năNghiênăc uăthayăđ iăxóă
h i, Tr

ngă

iă h că Dublină vàă Vi nă Nghiênă c uă Laoă đ ngă

nhiênăph năl năcácănghiênăc uănàyăm iăt pătrungă ăl nhăv căti năl

c; v.v…ă Tuy

ngăt iăthi u.ă

i uănày ch aăđ ăđ ăápăd ngăt iăVi tăNam,ăn iăr tăc năvaiătròăqu nălýăNhàăn
v ăti năl

ngăđ ăđ aălu tăphápălaoăđ ngăđ

că

căth căthiăđ yăđ .ăTrênăth căt ,ăt iă

B ăL TB&XHă– c ăquanăthayăm tăChínhăph ăqu nălýăvàăđi uăhànhăchínhăsáchă
ti năl

ng,ăc ngăđãăcóănhi uăđ ătàiănghiênăc uăth cătr ngăchínhăsáchăti năl

Tuyănhiênănh ngăđ ătàiănàyăth

ng.ă

ngăch ăđiăsâuăvàoăm tăkhíaăc nhăho căm tăph mă


viănh ăc aăchínhăsáchăti năl
lýăti năl

ng.ăVíăd :ă

ătàiăc păB ăn mă1998ă“C ăch ăqu nă

ng/ti năcôngăđ iăv iădoanhănghi păcóăv năđ uăt ăn

Nguy nă Quangă Hu ,ă Tr

ngă phòngă Ti nă l

ng-Ti nă công-M că s ngă – Vi nă

Khoaăh căLaoăđ ngăvàăXãăh iălàmăch ănhi m;ă
tr ăl

ngăvàăqu nălýăNhàăn

căv ăti năl

ătàiăc păB ăn mă1997ă“C ăch ă

ngăđ iăv iădoanhănghi păngoàiăqu că

doanh”ă c ngă doă PTS.Nguy nă Quangă Hu ă làmă ch ă nhi m;ă
“Nghiênăc uăti năl
Vi nă tr
m căl

ng,ăPhóă

ă tàiă c pă B ă 2003 “Xácă đ nhă

ngăt iăthi uătrongăth iăk ă2006-2010ăvàăcácăbi năphápăgiámăsátăđ ăđi uă
ngăt iăthi uăphùăh păv iăphátătri năkinhăt ăxóăh i,ăv iăth ătr

laoăđ ng”ădoăHoàng Minh Hào, Phó V ătr
nhi m,

ngăV ăti năl

ngă

ng-ti năcôngălàmăch ă

ă tàiă c pă B ă 2003ă “Xácăđ nhănh ngănguyênăt căc ăb năxâyăd ngăthangă

ng,ă b ngă đi m,ă đ nhă m că laoă đ ngă trongă cácă doanhă nghi p”ă doă Ph mă Minhă

Huõn, V ătr

ngăV ăti n l

ng-ti năcôngălàmăch nhi m, v.v... Ngoàiăra,ănh ngăđ ă

tàiănàyăítăcóăs ăt ngăh păkinhănghi măt ăcácăn
cùngă trìnhă đ ă phátă tri n v iă Vi tă Nam.ă

cătrênăth ăgi i,ănh ngăn

ă ánă c iă cáchă ti nă l

L TBXHăch ătrìăv năcònătrongăgiaiăđo nătri năkhaiăt ngăb
đ

ă tàiă c pă B ă 1994ă

ngăt iăthi uătheoăvùng”ădoăTSăNguy năth ăLanăH

ngă Vi nă KHL &XHă làmă ch ă nhi m,ă

ch nhăm căl

l

căngoài”ădoăPTS.ă

căcóă

ngă doă B ă

căvàăv năch aăđ tă

căm căđ ăthànhăcôngănh ămongămu năb iănh ngătácăđ ngăkinhăt ăxãăh iămàă

nóăt oănên.
Nh ă v yă c nă thi tă cóă m tă đ ă tàiă nghiênă c uă chínhă sáchă ti nă l
cáchăt ngăquátăv iăđ yăđ ăýăngh aălýălu năvàăth căti n.ă
v ăc ăs ălýălu năliênăquanăđ năchínhăsáchăti năl

ngă m tă

ătàiăđiăsâuănghiênăc uă

ng,ăcácăbàiăh căkinhănghi mă

trênă th ă gi i,ă cùngă v iă vi că đánhă giáă nh ngă s ă h pă lýă c ngă nh ă b tă c pă trongă
chínhă sáchă ti nă l

ngă hi nă hànhă ă khuă v că nhàă n

nh ngăkhuy năngh ,ăgi iăphápăchoăchínhăsáchăti năl

că c aă Vi tă Namă s ă đ aă raă
ngătrongăth iăgianăt i.


3. M cătiêuănghiênăc u:
Trênăc ăs ănghi năc u th cătr ngăchínhăsáchăti năl

ngătrongăkhuăv cănhàă

n

că ăVi tăNamăvàăm tăs ăkinhănghi măt ăcácăn

cătrênăth ăgi i,ăđ ătàiăđ aăraă

đ

c m tăs ăgi iăpháp phùăh păchoăc iăc ch chínhăsáchăti năl

ngătrongăkhuăv că

nàyă ăVi tăNamătrongăth iăgianăt i.

iăt

4.

ngăvƠăph măviănghiên c u:

iăt ngă:ăLu năv nănghiênăc uăth cătr ngăchínhăsáchăti năl
khuăv cănhàăn că ăVi tăNam.

-

- Ph măvi:ă

ngătrongă

Trongăkho ngăth iăgiană1993-2007.

Khuăv că nhàă n că trongălu nă v nănàyă ch ă baoăg mă khuăv că hànhă
chính,ăs ănghi p,ăvàăcácădoanhănghi pănhàăn c,ăkhôngăbaoăg măcácăl că
l ngăv ătrangă(Quânăđ iăvàăcôngăan).
5. Ph

ngăphápănghiênăc u:

D aătrênănh ngănguyênăt căc ăb năc aăphépăduyăv tăbi năch ngăvàăphépă
duyăv tăl chăs ,ăăLu năv năs ăd ngăt ngăh pănhi uăph
ph

ngăphápăth ngăkê,ăph

ngăphápănghiênăc uănh :ă

ngăphápăphânătích-t ngăh p,ăđ iăchi u,ăsoăsánh.ăS ă

li uăs ăd ngătrongălu năv năs ăđ

căl yăt ăcácăb ăs ăli uăđi uătraădoanhănghi pă

c aăT ngăc căth ngăkêăvàăB ăLaoăđ ng-Th

ngăbinhăvàăXãăh i.

6. D ăki năđóngăgópăc aăđ ătƠi:
฀ H ă th ngă húaă nh ngă v nă đ ă lýă lu nă liênă quană đ nă đ ă tài,ă kh oă c uă kinhă
nghi măc aăn

căngoàiăv ăchínhăsáchăti năl

฀ Làmă rõă th că tr ngă chínhă sáchă ti nă l

ng.

ngă trongă khuă v că nhàă n

că ă Vi tă

Namătrongăgiaiăđo nă1993-2007.
฀

ă raă m tă s ă gi iă phápă vàă khuy nă ngh ă nh mă c iă cáchă chínhă sáchă ti nă

l

ngătrongăkhuăv cănhàăn

că ăVi tăNam trong th iăgianăt i.


7. C uătrúcălu năv n:
Ngoàiă ph nă m ă đ uă vàă k tă lu n,ă lu nă v nă đ
sau:

că chiaă làmă 3ă ch

Ch ng 1: Nh ng v n đ lý lu n chung v chính sách ti n l
khu v c nhà n c tọong n n kinh t th tọ ng

ngă nh ă
ng tọong

Ch ng 2: Th c tọ ng chính sách ti n l ng tọong khu v c nhà n
Vi t Nam tọong giai đo n t 1993 đ n nay
Ch ng 3: Ph ng h ng và gi i ịháị v c i cách chính sách ti n l
tọong khu v c nhà n c Vi t Nam tọong th i gian t i
Tài li u tham kh o

1. BanăCh păhànhăTrungă

ngă

ngăkhoáăVIIIă(2001), Chi n l

c
ng

c phát tri n kinh

t - xã h i 2001 – 2010, HàăN i.
2. BanăT t
h i IX c a

ngăV năhoáăTrungă

ngă(2001),ăTài li u h i đáp v các v n ki n đ i

ng - NXBăChínhătr ăqu căgia,ăHàăN i.

3. B ăK ăho chăvàă
xây d ng chi n l

uăt (2008), B i c nh trong n

c, qu c t và vi c nghiên c u

c 2011-2020, Hà N i.

4. B ă Laoă đ ng,ă Th
nghi m c a m t s n

ngă binhă vàă Xãă h iă (2005),ă Chính sách ti n l

ng - Kinh

c trên th gi i,ăHàăN i.

5. B ăLu tăLaoăđ ngăc aăn

căC ngăhoàăxãăh iăch ăngh aăVi tăNamă(2002),ăNXBă

Laoăđ ng- Xãăh i,ăHàăN i.
6. C.Mác-F. ngăghenă(1962),ăTuy n t p,ăt pă2,ăNXBăS ăth t,ăHà N i.
7. Maiă Qu că Chánh,ă Tr nă Xuână C u (2000), Giáo trình Kinh t lao đ ng, NXB
Laoăđ ng-Xãăh i,ăHà N i.
8. Gi n Thành Công (2008), M i quan h gi a ti n l

ng, n ng su t lao đ ng và

phân ph i thu nh p trong các doanh nghi p th i k 2000-2005, Vi n Khoa h c
Laoăđ ng và Xã h i, Hà N i.


9. David Berg, Stanley Fischer, Rudiger Dornbusch (2007), Kinh t h c,ăNhàăxu tă
b năth ngăkê,ăHà N i.
10. Nguy năH uăD ng (2007), Lý luËn vÒ tiÒn l-¬ng trong kinh tÕ thÞ tr-êng, B nă
tinăkhoaăh căVi năKHL &XH,ăs ă10,ăHà N i.
11. Nguy nă H uă D ng (2008), C s th c ti n hoàn thi n chính sách gi i pháp
đ m b o công b ng xã h i trong phân ph i ti n l
lo i hình doanh nghi p,ă
12. LêăDuyă
c păNhàăn

ătàiăc păNhàăn

ng và thu nh p trong các

c-nhánh 2, Hà N i.

ngă(2001),ăLu n c cho vi c xây d ng đ án ti n l

ng m i,ă

ătàiă

c,ăHàăN i.

13. oànă Th ă Thuă Hà,ă Nguy nă Th ă Ng că Huy n (2006), Giáo trình Chính sách
Kinh t - Xã h i,ăNXBăKhoaăh căk ăthu t,ăHà N i.
14. Hoàng Minh Hào (2003), Xác đ nh m c l

ng t i thi u trong th i k 2006-2010

và các bi n pháp giám sát đ đi u ch nh m c l
tri n kinh t xã h i, v i th tr

ng lao đ ng,ă

ng t i thi u phù h p v i phát

ătàiăc păB ,ăHàăN i.

15. Tr nă V nă Hoan (2005), Ti n l

ng và thu nh p trong các doanh nghi p FDI,

Báo cáo K t qu đi u tra Ti n l

ng và BHXH trong các doanh nghi p FDI, Hà

N i.
16. Ph mă Minhă Huână (2003),ă Xác đ nh nh ng nguyên t c c b n xây d ng thang
l

ng, b ng đi m, đ nh m c lao đ ng trong các doanh nghi p,ă

ă tàiăc păB ,ă

HàăN i.
17. Nguy nă V nă Nam- Tr nă Th ă
l

ng t ng tr

ng kinh t

t (2006),ă Tr

Vi t Nam,ăNXBă

ngă Hă KTQD,ă T c đ và ch t
iăh căKTQD,ăHà N i.

18. BùiăT tăTh ng (2008), Kinh t Vi t Nam đ n n m 2020: t m nhìn và tri n v ng,
T păchíăNghiênăc uăKinhăt ăs ă356,ăHà N i.
19. Nguy nă Ti p,ă Lêă Thanhă Hà (2006), Giáo trình Ti n l

ng – Ti n công, Nhà

Xu tăb năLaoăđ ngăxãăh i,ăHà N i.
20. T ăch căLaoăđ ngăqu căt ă(1999),ăTi năl
Nam,ăTàiăli uăt aăđàm,ăHàăN i.

ngătrongăth iăk ăchuy năđ iă ăVi tă


21. Vi năKhoaăh că Laoăđ ngăvàăXãăh i (2007), Chính sách ti n l
Vi t Nam,ăNhàăXu tăb năLaoăđ ngăxãăh i,ăHà N i.

ng t i thi u