Vai trò của tri thức phương pháp và việc dạy tri thức phương pháp

Vai trò của tri thức phương pháp và
việc dạy tri thức phương pháp


Trong việc dạy học,ta
cần quan tâm cả những
tri thức cần thiết lẫn
những tri thức đạt được
trong qua trình hoạt
động
Tri thức vừa là điều
kiện vừa là kết quả
của hoạt động

Tri thức
phương pháp

Tri thức phương
pháp định hướng
trực tiếp cho hoạt
động và ảnh hưởng
quan trọng tới việc
rèn kĩ năng


Những tri thức phương pháp thường gặp :
Những tri thức về phương pháp thực
hiện những hoạt động tương ứng với
những nội dung toán học cụ thể như:
cộng ,trừ ,nhân ,chia các số hữu tỉ, giải
phương trình trùng phương ,dựng tam

giác biết độ dài ba cạnh của nó ,…
Những tri thức
phương pháp
thường gặp :
Những tri thức về phương pháp thực
hiện những hoạt động toán học phức
hợp như: định nghĩa,chứng minh,…


Những tri thức về phương
pháp thực hiện những hoạt
động trí tuệ phổ biến trong
môn toán như: hoạt động tư
duy hàm ,phân chia trường
hợp ,…

Những tri thức
phương pháp thường
gặp

Những tri thức về phương
pháp thực hiện những hoạt
động trí tuệ chung như :so
sánh ,khái quát hóa ,trừu
tượng hóa ,…
Những tri thức về phương
pháp thực hiện những hoạt
động ngôn ngữ logic như
:thiết lập mệnh đề đảo của
mệnh đề cho trước ,liên kết

hai mệnh đề thành hội hay
tuyển của chúng ,..


I

• Dạy học tường minh tri thức phương
pháp được phát biểu một cách tổng quát

II

• Thông báo tri thức phương pháp trong
quá trình hoạt động

III

• Tập luyện những hoạt động ăn khớp với
những tri thức phương pháp


I.Dạy học tường minh tri thức phương pháp
được phát biểu một cách tổng quát
Ở cấp độ này, người thầy phải rèn luyện cho
trò những hoạt động dựa trên tri thức phương
pháp được phát biểu một cách tổng quát,không
chỉ dừng ở mức độ thực hành theo mẫu ăn
khớp với tri thức phương pháp này
Dạy học tường minh tri thức phương pháp
dược phát biểu một cách tổng quát là một
trong những cách làm đối với những tri thức

được quy định tường minh trong chương trình
Ví dụ về cấp độ này là việc dạy học giải
phương trình bậc hai theo công thức tổng quát
và dạy học giải bài toán bằng cách lập
phương trình


II.Thông báo tri thức phương pháp trong quá trình hoạt động
Đối với một số tri thức phương pháp chưa được quy định trong chương trình,ta vẫn có thể suy nghĩ khả
năng thông báo chúng trong quá trình học sinh hoạt động nếu những tiêu chuẩn sau đây được thỏa mãn :

Thông báo tri thức
phương pháp trong
quá trình hoạt động
Những tri thức
phương pháp này
giúp học sinh dễ
dàng thực hiện một
số hoạt động quan
trọng nào đó được
quy định trong
chương trình

Việc thông báo
những tri thức này
dễ hiểu và vốn ít
thời gian

Ví dụ : Khi giải
phương trình trùng

phương ax 4 + bx 2 + c = 0
,đặt ẩn số phụ y = x 2 là
để đưa dạng phương
trình bậc bốn đặc biệt
này về phương trình
bậc hai


III.Tập luyện những hoạt động ăn khớp với những tri thức phương
pháp

Tri thức được quy định
trong chương trình

Tri thức không được quy
định trong chương trình

Người ta chỉ cần
học sinh biết cách
thực hành quy
tắc,phương pháp đó
nhờ một quy trình
làm việc theo mẫu

Chỉ thỏa mãn tiêu chuẩn thứ
nhất chứ không thỏa mãn tiêu
chuẩn thứ hai, ta có thể đề cập
ở mức độ thấp nhất :chỉ tập
luyện những hoạt động ăn
khớp với những tri thức

phương pháp đó

Học sinh tiểu học
khi học các phép
tính số học trên số tự
nhiên

Ví dụ :Rèn luyện kĩ năng
chứng minh hình học