Đề cương chi tiết học phần Quản lý tiền tệ của ngân hàng trung ương (Học viện Tài chính)

Học viện tài chính
Khoa Ngân hàng và Bảo hiểm
Bộ môn Nghiệp vụ ngân hàng

Đề cơng môn
Quản lý tiền tệ của NHTW

1. Thông tin về giảng viên
STT

Họ và tên

Năm sinh

Học hàm,
học vị

Nơi tốt
nghiệp

Chuyên
môn

GV kiêm
chức, thỉnh
giảng

1
2
3

Đinh Xuân Hạng
Nghiêm Văn Bảy
Đặng Thị ái

1957
1963
1969

PGS-TS
Tiến sỹ
Thạc sỹ

HVTC
HVTC
HVTC

Giảng chính
Giảng chính
Giảng chính

4
5
6
7

Trần Thị Thu Hiền
Trần Cảnh Toàn
Lã Thị Lâm
Hà Minh Sơn

1969
1970
1970
1973

Thạc sỹ
Thạc sỹ
Tiến sỹ
PGS-TS

HVTC
HVTC
HVTC
HVTC

Giảng chính
Giảng chính
Giảng chính
Giảng chính

2. Thông tin chung về môn học
- Tên môn học: Quản lý tiền tệ của NHTW
- Mã môn học: SBM0156
- Số tín chỉ: 02
- Môn học: bắt buộc
- Các môn học trớc: Tài chính - tiền tệ, Bảo hiểm, Quản trị tín dụng của NHTM, Quản trị
nguồn vốn và tài sản của NHTM, Quản trị dịch vụ khác của NHTM, Thị trờng chứng khoán, Tài
chính doanh nghiệp.
- Các yêu cầu đối với môn học
- Giờ tín chỉ đối với các hoạt động:

+ Nghe giảng lý thuyết, Thảo luận, Làm bài tập trên lớp: 30iờ
+ Hoạt động theo nhóm, Tự học: 60iờ
- Địa chỉ Khoa/Bộ môn phụ trách môn học: Khoa NH-BH, Học viện Tài chính.
3. Mục tiêu của môn học
- Kiến thức: Trang bị cho sinh viên hệ thống kiến thức cơ bản và chuyên sâu về hoạt động
quản lý của NHTW đối với các lĩnh vực : Tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối .....Từ việc tích
lũy những kiến thức cơ bản này, ngời học sẽ thực hiện đợc những nghiệp vụ cơ bản của NHTW
với t cách là NH của các NH trong hệ thống NH hai cấp, thông qua các hoạt động nh phát hành
tiền, quản lý và điều hành chính sách tiền tệ hoặc thông qua hoạt động cho vay, thanh toán, quản
lý ngoại hối và chính sách tỷ giá hối đoái của NHTW.
- Kỹ năng:
+ Sinh viên nắm đợc kỹ năng trong thực hiện các nghiệp vụ của NHTW: Phát hành tiền và
điều tiết khối lợng tiền cung ứng cho các nhu cầu của nền kinh tế quốc dân, , cho vay và cung ứng
dịch vụ thanh toán của NHTW đối với các TCTD ....
+ Có khả năng t duy, phân tích các tình huống thực tế phát sinh trong lĩnh vực tài chính tiền tệ từ đó đề xuất đợc các giải pháp hữu ích cho việc thực hiện có hiệu quả tốt hơn trong công
tác quản lý nhà nớc các hoạt động về tiền tệ, tín dụng, thanh toán và ngoại hối và NH của NHTW.
+ Đánh giá đợc cách dạy và học
- Thái độ, chuyên cần:
+ Yêu thích môn học, ngành học
+ Kính trọng yêu quý, muốn noi gơng các nhà khoa học, giảng viên đang giảng dạy môn
học
+ Có sự tự tin và chuẩn mực sống trong xã hội
4. Tóm tắt nội dung môn học:


Môn học Quản lý tiền tệ của NHTW là học phần kiến thức bắt buộc đối với sinh viên
chuyên ngành ngân hàng. Học phần này trang bị cho sinh viên những kiến thức và kỹ năng của
chuyên gia NHTW trong công tác quản lý các hoạt động tiền tệ, tín dụng, thanh toán, ngoại hối và
NH của NHTW.
5. Nội dung chi tiết môn học:

Chơng 1: Nghiệp vụ phát hành tiền của NHTW
1.1. Xác định lợng tiền cơ bản (tiền trung ơng) phát hành bổ sung cho lu thông hàng năm
1.1.1. Định nghĩa lợng tiền cung ứng bổ sung cho lu thông
1.1.2. Tổng phơng tiện thanh toán M2 và tính M2
1.1.3. Số nhân tiền m2 và tính số nhân tiền m2
1.1.4. Xác định lợng tiền cần phát hành bổ sung cho lu thông hàng năm
1.2. Phát hành tiền của NHTW
1.2.1. Nguyên tắc phát hành tiền
1.2.2. Các kênh phát hành tiền
1.2.3. Thu hồi, thay thế và tiêu hủy tiền không đủ tiêu chuẩn lu thông
Chơng 2: Điều tiết tiền cung ứng của NHTW
2.1. Mục đích của công tác điều tiết khối lợng tiền cung ứng
2.2. Các công cụ điều tiết khối lợng tiền cung ứng
2.2.1. Hạn mức tín dụng
2.2.1.1. Định nghĩa
2.2.1.2. Cơ chế tác động
2.2.1.3. Ưu, nhợc điểm của công cụ hạn mức tín dụng
2.2.1.4. Thực tiễn sử dụng công cụ hạn mức tín dụng ở VN
2.2.2. Tỷ lệ dự trữ bắt buộc
2.2.2.1. Định nghĩa
2.2.2.2. Cơ chế tác động
2.2.2.3. Ưu, nhợc điểm của công cụ tỷ lệ dự trữ bắt buộc
2.2.2.4. Thực tiễn sử dụng công cụ tỷ lệ dự trữ bắt buộc ở VN
2.2.3. Nghiệp vụ thị trờng mở
2.2.3.1. Định nghĩa
2.2.3. 2. Cơ chế tác động
2.2.3.3. Ưu, nhợc điểm của công cụ nghiệp vụ thị trờng mở
2.2.3.4 Thực tiễn sử dụng công cụ nghiệp vụ thị trờng mở ở VN
2.2.4. Chiết khấu và tái chiết khấu của NHTW
2.2.4.1. Định nghĩa

2.2.4.2. Cơ chế tác động
2.2.4.3. Ưu, nhợc điểm của công cụ chiết khấu và tái chiết khấu
2.2.4.4. Thực tiễn sử dụng công cụ chiết khấu và tái chiết khấu ở VN
Chơng 3. Nghiệp vụ tín dụng và thanh toán của NHTW đối với các TCTD
3.1. Hoạt động tín dụng của NHTW
3.1.1. Cho vay của NHTW đối với các TCTD
3.1.1.1. Mục đích cho vay
3.1.1.2. Nguyên tắc cho vay
3.1.1.3. Các loại cho vay
3.2. Bảo lãnh của NHTW đối với các TCTD
3.3. Cung ứng dịch vụ thanh toán của NHTW đối với các TCTD
3.3.1. Thanh toán qua tài khoản tiền gửi tại NHTW
3.3.2. Thanh toán bù trừ giữa các TCTD
3.3.3. Thanh toán điện tử liên ngân hàng
Chơng 4: Quản lý ngoại hối của NHTW


4.1. Một số khái niệm cơ bản
4.1.1. Ngoại hối
4.1.2. Ngời c trú và ngời không c trú
4.1.3. Giao dịch vốn và giao dịch vãng lai
4.2. Cán cân thanh toán quốc tế
4.2.1. Định nghĩa
4.2.2. Nội dung của cán cân thanh toán quốc tế
4.2.3. Vai trò của NHTW trong quản lý cán cân thanh toán quốc tế
4.3. Quản lý ngoại hối của NHTW
4.3.1. Quản lý các giao dịch vãng lai
4.3.2. Quản lý các giao dịch vốn và tài chính
4.3.3. Quản lý dự trữ ngoại hối nhà nớc của NHTW
Chơng 5: Tổ chức thanh tra , giám sát của NHTW

5.1. Những vấn đề cơ bản về thanh tra, giám sát NH
5.1.1. Khái niệm, mục tiêu, nguyên tắc hoạt động
5.1.2. Nhiệm vụ và quyền hạn của thanh tra NH
5.1.3. Những chuẩn mực cơ bản của hoạt động thanh tra, giám sát NH
5.1.4. Mô hình tổ chức thanh tra, giám sát NH
5.2. Nội dung phơng thức thanh tra, giám sát NH
5.2.1.Giám sát từ xa
5.2.2.Thanh tra tại chỗ
5.3. Kiểm soát nội bộ NHTW
5.3.1. Những vấn đề chung về kiểm soát nội bộ NHTW
5.3.2. Nội dung liểm soát nội bộ NHTW
6. Tài liệu học tập
Tài liệu bắt buộc:
Giáo trình nghiệp vụ ngân hàng trung ơng, NXB Tài chính, HN 2006
Sách và tài liệu tham khảo:
- Lý thuyết tiền tệ, NXB tài chinh, HN 2007
- Quản trị ngân hàng thơng mại, NXB Tài chính, Hà nội - 2011
- Các văn bản pháp lý hiện hành có liên quan
- Các tài liệu khác có liên quan.
7. Hình thức tổ chức dạy học
Hình thức tổ chức dạy học
Lên lớp
Thực
STT
Tên chơng
hành,
Thảo
Lý
thí
luận

Bài Tổng
thuyết
số
nghiệm
tập
1
2
3
4
5

Nghiệp vụ phát hành tiền của
NHTW
Điều tiết tiền cung ứng của NHTW
Nghiệp vụ tín dụng và thanh toán
của NHTW đối với các TCTD
Quản lý ngoại hối của NHTW
Tổ chức thanh tra, giám sát của
NHTW
Tổng số

Tự học,
tự
nghiên
cứu

Tổng
số giờ

4

2

6

12

18

5

4

9

18

27

4

4

8

16

24

3

2

5

10

15

2

4

6

30

60

90

2
18

12

8. Chính sách đối với môn học và các yêu cầu khác của giảng viên
- Tham dự các giờ lên lớp đầy đủ và tích cực

- Tự nghiên cứu và chuẩn bị bài ở nhà đầy đủ theo yêu cầu của giảng viên.
9.Phơng pháp kiểm tra,đánh giá kết quả học tập môn học
9.1. Kiểm tra - đánh giá thờng xuyên: 20%
- Tham gia học tập trên lớp (đi học đầy đủ, chuẩn bị bài tốt, tích cực thảo luận)
- Phần tự học, tự nghiên cứu (hoàn thành tốt nội dung, nhiệm vụ giảng viên giao cho cá
nhân/tuần, bài tập nhóm/tháng, bài tập cá nhân/học kỳ)
- Hoạt động theo nhóm
9.2. Kiểm tra - đánh giá định kỳ: 80%
- Kiểm tra đánh giá giữa kỳ: 20%
- Kiểm tra đánh giá cuối kỳ: 60%
9.3. Tiêu chí đánh giá các loại bài tập
9.4. Lịch thi, kiểm tra
- Kiểm tra giữa kỳ
- Thi cuối kỳ
Trởng bộ môn

TS Nghiờm Vn By