B2 Chăm sóc người bệnh sau mổ

CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH SAU MỔ
Giảng viên: Hoàng Viết Thái


MỤC TIÊU HỌC TẬP
1. Trình bày qui trình điều dưỡng chăm sóc người bệnh sau mổ.
2. Ngăn ngừa, phát hiện sớm những tai biến, biến chứng sau mổ


1. ĐẠI CƯƠNG

 Công tác theo dõi và chăm sóc người bệnh sau
mổ là hết sức quan trọng, góp phần quan trọng vào sự thành
công của phẫu thuật

Việc chăm sóc cần phối hợp với bác sỹ để đưa lại sự an toàn cho người bệnh.


2. CHUYỂN NGƯỜI BỆNH SANG GIƯỜNG

Khi di chuyển bệnh nhân cần di chuyển nhẹ nhàng, vì
sau mổ có thể tuần hoàn chưa ổn định, dễ rơi – ngã người bệnh.
Tốt nhất là dùng xe giường

Trường hợp bệnh nhân nặng phải để bệnh nhân thở
oxy suốt cả thời gian di chuyển bệnh nhân.


3. TƯ THẾ NẰM
Tùy từng loại phẫu thuật và phương pháp gây mê, gây tê mà cho người bệnh nằm tư thế phù hợp.

4. CHĂM SÓC NGAY SAU MỔ

Trong 6 giờ đầu sau mổ, NB có thể có các biến chứng nguy hiểm : Suy hô hấp, shock, chảy
máu sau mổ

Vì vậy cần phải theo dõi sát tình trạng người bệnh nhằm phòng và chống các biến chứng.


Theo dõi, phòng suy hô hấp:
 Theo dõi tần số, biên độ thở. Biết sử dụng máy và theo dõi bão
hòa oxy máu

 Theo dõi da, niêm mạc, sắc mặt


Theo dõi, phòng suy hô hấp:
 Duy trì làm thông đường thở.
 Những người bệnh cần thở oxy phải lưu ý lưu lượng oxy và lượng
nước trong bình làm ẩm

 Hút đờm rãi, chất nôn đúng nguyên tắc.


 Biểu hiện của suy hô hấp sau mổ:
 NB thở ngáp hoặc ngừng thở ngắn
 Da tái lạnh, vã mồ hôi
 Có thể thấy tiếng khò khè đờm dãi hoặc trong miệng có nhiều chất
nôn

 Chỉ số bão hòa oxy máu ngoại vi <80%


 Xử trí suy hô hấp:
 Để NB nằm ngửa cổ, nghiêng đầu sang bên
 Móc sạch chất nôn, hút đờm dãi đúng nguyên tắc
 Cho người bệnh thở oxy
 Bóp bóng ambu và báo bác sĩ xử trí kịp thời


Theo dõi, phòng chảy máu sau mổ:
Theo dõi HA, tần số Mạch .
Theo dõi da, niêm mạc, sắc mặt.
Theo dõi tình trạng tại chỗ: vết mổ, sonde dẫn lưu


 Biểu hiện của chảy máu sau mổ:
 Da tái lạnh, vã mồ hôi
 Mạch nhanh, huyết áp dao động
 Máu ướt đẫm băng
 Đau bụng dữ dội (nếu chảy máu trong ổ bụng)

 Xử trí chảy máu sau mổ:
Băng ép vết mổ nếu thấy máu thấm ướt băng.
Báo Bác sĩ và nhanh chóng thực hiện đầy đủ y lệnh


Theo dõi, phòng Shock sau mổ:
Theo dõi HA, tần số Mạch
Theo dõi da, niêm mạc, sắc mặt.

Ủ ấm cho người bệnh
Thực hiện đầy đủ y lệnh: thuốc giảm đau, truyền
dịch nâng khối lượng tuần hoàn


Theo dõi các ống dẫn lưu:
Tùy theo từng NB mà có 1 hay nhiều ống dẫn lưu, phải theo dõi cụ thể từng loại về: số lượng dịch, màu
sắc của dịch dẫn lưu.

Đặc biệt chú ý tới dẫn lưu kín như màng phổi, màng tim luôn kiểm tra độ kín, chỗ nối của dây dẫn lưu,
nút chai.

Dẫn lưu luôn được đặt thấp hơn so với giường NB
Khi thay đổi tư thế hoặc vận chuyển NB dẫn lưu phải được cặp lại


5. CHĂM SÓC KHI NGƯỜI BỆNH TỈNH

Báo cho người bệnh biết về cuộc mổ an toàn.
Khuyến khích người bệnh cử động tại giường.
Giải thích về những lời kêu ca của người bệnh.
Theo dõi dịch bài tiết. Chú ý so sánh lượng dịch vào và
ra trong 24 giờ.


6. CHĂM SÓC THEO DÕI NHỮNG NGÀY SAU

Đánh giá tiến triển của người bệnh, đánh giá cân bằng dịch vào – ra cho người bệnh.
Theo dõi DHST 3 giờ/lần.
Theo dõi số lượng, tính chất, màu sắc của dịch dẫn lưu cho tới khi có y lệnh rút ống dẫn lưu.

Cho người bệnh nằm nghiêng về phía mang ống dẫn lưu để dịch chảy ra ngoài

Đảm bảo dinh dưỡng cho người bệnh.


6. CHĂM SÓC THEO DÕI NHỮNG NGÀY SAU

Theo dõi và chăm sóc thông tiểu cho tới khi rút sonde.
Vệ sinh răng miệng cho NB tối thiểu 1ngày/lần cho tới khi người bệnh tự làm được.
Theo dõi đường truyền tĩnh mạch, chú ý nơi chọc ven có tấy đỏ hoặc phồng ven để xử trí sớm
Thay đổi tư thế người bệnh thường xuyên để tránh khi người bệnh nằm lâu vùng tỳ đè dễ loét.


 Theo dõi và chăm sóc vết mổ đảm bảo đúng quy trình.
 Thực hiện nghiêm y lệnh thuốc.
 Đối với bệnh nhân nặng từ giờ thứ 25 trở đi vẫn trong tình trạng
nguy kịch thì việc theo dõi vẫn được tiến hành chặt chẽ như người
bệnh sau mổ 24 giờ đầu.


HƯỚNG DẪN NGƯỜI BỆNH VÀ GIA ĐÌNH KHI RA VIỆN

Hướng dẫn cho NB và gia đình những điều cần làm sau khi ra viện.
Hướng dẫn cho NB về sử dụng thuốc tại gia đình, chế độ tập luyện, ăn uống, nghỉ ngơi...
Hướng dẫn việc cần thiết khi khám lại.