Đề Cương Môn Học Pháp Luật Về Bồi Thường Và Giải Phóng Mặt Bằng

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT KINH TẾ
BỘ MÔN LUẬT ĐẤT ĐAI

T

HÀ NỘI - 2014
1


BẢNG TỪ VIẾT TẮT
BT
GV
GVC
KTĐG
LVN
MT
NC
Nxb
TC
VĐ

2

Bài tập
Giảng viên
Giảng viên chính
Kiểm tra đánh
giá
Làm việc nhóm
Mục tiêu

Nghiên cứu
Nhà xuất bản
Tín chỉ
Vấn đề


TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT KINH TẾ
BỘ MÔN LUẬT ĐẤT ĐAI

Hệ đào tạo: Cử nhân luật (chính quy)
Tên môn học: Pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng
Số tín chỉ:
02
Loại môn học: Chuyên đề tự chọn
1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN
1. PGS.TS. Nguyễn Quang Tuyến - Trưởng Bộ môn
Email:
Điện thoại: 0913231544 - 01689928999
2. TS. Nguyễn Thị Dung - GVC - Phó trưởng Bộ môn
Email:
Điện thoại:0915542568
3. TS. Nguyễn Thị Nga - GV
Email:
Điện thoại: 0903225819
4. ThS. Phạm Thu Thủy - GVC
Email:
Điện thoại:0915230081
5. ThS. Nguyễn Thị Hồng Nhung - GV
Email:

Điện thoại:0912172071
6. ThS. Đỗ Xuân Trọng - GV
Email:
Điện thoại:0904545369
* Văn phòng Bộ môn luật đất đai
Phòng 504, nhà K4, Trường Đại học Luật Hà Nội
Số 87, đường Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
3


Điện thoại: 04-37738317
Giờ làm việc: 8h00 - 17h00 hàng ngày (trừ thứ bảy, chủ nhật và
ngày lễ).
2. MÔN HỌC TIÊN QUYẾT
Luật đất đai (CNBB-16)
3. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC
Pháp luật về bồi thường giải phóng mặt bằng là môn học tự chọn đối
với sinh viên luật. Đây là môn học chuyên ngành nhằm mở rộng
kiến thức pháp luật trong lĩnh vực thu hồi đất và giải quyết hậu quả
về kinh tế-xã hội do việc thu hồi đất.
Đối với các nội dung trên, môn học sẽ cung cấp cho người học
những quy định của pháp luật Việt Nam về đối tượng, phạm vi và
điều kiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất;
cung cấp các quy định về nguyên tắc, trình tự, thủ tục và phương
thức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi
đất; cung cấp nội dung các quy định bồi thường về đất và bồi
thường thiệt hại về tài sản trên đất; cung cấp nội dung các quy định
về hỗ trợ, tái định cư cho người bị thu hồi đất; vận dụng các quy
định của pháp luật vào việc giải quyết một số tình huống thực tiễn
về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất...

4. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC
Vấn đề 1. Những vấn đề lí luận về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất
1. Thu hồi đất và hậu quả của thu hồi đất
1.1. Khái niệm thu hồi đất
1.2. Các trường hợp thu hồi đất
1.3. Thẩm quyền thu hồi đất
1.4. Hậu quả của việc thu hồi đất
2. Khái niệm bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
2.1. Cơ sở ra đời của chế định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất
2.1.1. Cơ sở pháp lí
4


2.1.2. Chế độ sở hữu đất đai
2.1.3. Quan điểm, đường lối của Đảng
2.1.4. Mục đích thu hồi đất
2.2. Khái niệm bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
2.2.1. Khái niệm bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
2.2.2. Khái niệm hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
2.2.3. Khái niệm tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
2.3. Mục đích, ý nghĩa của bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất
3. Phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất với bồi thường
thiệt hại ngoài hợp đồng
4. Lịch sử hình thành và phát triển chế định bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất
4.1. Giai đoạn từ khi ban hành Luật đất đai năm 1987 đến trước khi
ban hành Luật đất đai năm 1993

4.2. Giai đoạn từ khi ban hành Luật đất đai năm 1993 đến khi ban
hành Luật đất đai năm 2003
4.3. Giai đoạn sau khi ban hành Luật đất đai năm 2003 đến nay
5. Kinh nghiệm của một số nước về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất
5.1. Kinh nghiệm của Trung Quốc
5.2. Kinh nghiệm của một số nước xác lập chế độ sở hữu tư nhân về
đất đai
5.2.1. Hàn Quốc
5.2.2. Cộng hòa Liên bang Đức
5.3. Những gợi mở cho Việt Nam trong quá trình xây dựng và hoàn
thiện chế định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
Vấn đề 2. Pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất
1. Những quy định chung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất
1.1. Đối tượng và phạm vi
1.2. Điều kiện
5


1.3. Các nguyên tắc
2. Các quy định về bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
2.1. Các quy định về bồi thường đối với đất
2.1.1. Các quy định về bồi thường đối với đất ở
2.1.2. Các quy định về bồi thường đối với đất nông nghiệp
2.1.3. Các quy định về bồi thường đối với đất phi nông nghiệp khác
2.2. Các quy định về bồi thường thiệt hại đối với tài sản trên đất
2.2.1. Các quy định về bồi thường thiệt hại đối với vật nuôi, cây
trồng, hoa màu trên đất

2.2.2. Các quy định về bồi thường thiệt hại đối với nhà ở, công trình
xây dựng trên đất
3. Các quy định về hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
3.1. Các quy định về hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất
3.1.1. Các quy định về hỗ trợ đời sống gặp khó khăn khi Nhà nước
thu hồi đất
3.1.2. Các quy định về hỗ trợ di chuyển chỗ ở khi Nhà nước thu hồi đất
3.1.3. Các quy định về hỗ trợ di chuyển mồ mả khi Nhà nước thu hồi đất
3.1.4. Các quy định về hỗ trợ đào tạo, chuyển đổi nghề, tìm kiếm và
bố trí việc làm mới cho người trực tiếp sản xuất nông nghiệp khi Nhà
nước thu hồi đất nông nghiệp
3.2. Các quy định về tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở
Vấn đề 3. Pháp luật về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1. Các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư
1.1. Các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất
1.1.1. Các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất phải thực hiện giải
phóng mặt bằng
1.1.2. Các quy định về trình tự, thủ tục thu hồi đất không phải thực
hiện giải phóng mặt bằng
1.2. Các quy định về trình tự, thủ tục bồi thường, hỗ trợ và tái định cư
2. Quy định về tổ chức thực hiện trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi
6


thường, hỗ trợ và tái định cư
2.1. Hội đồng bồi thường, giải phóng mặt bằng
2.2. Tổ chức phát triển quỹ đất
2.3. Chính quyền địa phương nơi có đất bị thu hồi

Vấn đề 4. Pháp luật về khiếu nại, tố cáo, xử lí vi phạm và giải
quyết tranh chấp về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất
1. Tổng quan pháp luật về khiếu nại, tố cáo trong bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.1. Các loại khiếu nại, tố cáo điển hình trong bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.2. Nguyên nhân, hậu quả của khiếu nại, tố cáo trong bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.3. Mục đích, ý nghĩa của việc giải quyết khiếu nại, tố cáo trong bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
1.4. Các quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
2. Các quy định xử lí vi phạm, giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
2.1. Các quy định xử lí vi phạm trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất
2.1.1. Đối với người quản lí đất đai có hành vi vi phạm pháp luật
2.1.2. Đối với người sử dụng đất có hành vi vi phạm
2.2. Các quy định về giải quyết tranh chấp trong bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất
5. MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC
5.1. Mục tiêu nhận thức
* Về kiến thức
Cung cấp cho người học:
- Kiến thức chung về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước
thu hồi đất; phân biệt sự khác nhau giữa bồi thường với hỗ trợ và
tái định cư; phân biệt giữa bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất
7

-

-

với bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
Cơ sở xây dựng chế định bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
Quá trình hình thành và phát triển của chế định bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Những quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Những quy định hiện hành của pháp luật về trình tự, thủ tục thực
hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Những quy định hiện hành của pháp luật về khiếu nại, tố cáo, xử
lí vi phạm và giải quyết tranh chấp về về bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
Những vướng mắc và những giải pháp hoàn thiện pháp luật về
bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.

* Về kĩ năng
- Hình thành và phát triển năng lực tư duy pháp lí.
- Xây dựng kĩ năng tư vấn pháp luật về bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Xây dựng kĩ năng tư vấn, soạn thảo các mẫu đơn về khiếu nại, tố
cáo và mẫu đơn đề nghị giải quyết tranh chấp về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Xây dựng kĩ năng giải quyết tranh chấp về bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
- Hình thành và phát triển kĩ năng vận dụng các kiến thức pháp luật

vào việc xử lí những tình huống, vụ việc cụ thể trên thực tế.
* Về thái độ
- Nâng cao năng lực tư duy logic, độc lập, sáng tạo suy nghĩ của
sinh viên.
- Hình thành niềm say mê nghiên cứu khoa học, tinh thần không
ngừng học hỏi.
- Hình thành thái độ học tập đúng và nâng cao ý thức học tập.

8


5.2. Các mục tiêu khác
- Phát triển kĩ năng cộng tác, LVN.
- Phát triển kĩ năng tư duy sáng tạo, khám phá tìm tòi.
- Trau dồi, phát triển năng lực đánh giá và tự đánh giá.
- Rèn kĩ năng thuyết trình trước công chúng.
6. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT
MT
VĐ
1.
Những
vấn đề
lí luận
về bồi
thường,
hỗ trợ,
tái định
cư khi
Nhà
nước

thu hồi
đất

Bậc 1

Bậc 2

Bậc 3

1A1. Nắm được
các khái niệm thu
hồi đất, khái niệm
bồi thường, khái
niệm hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
1A2. Nắm bắt
được những hậu
quả của việc Nhà
nước thu hồi đất
gây ra.
1A3. Nắm được
cơ sở ra đời và
bản chất pháp lí
của
việc
bồi
thường khi Nhà
nước thu hồi đất.
1A4. Nắm được

quá trình hình
thành và phát
triển của pháp luật
về bồi thường, hỗ

1B1. Phân tích được
những đặc điểm bồi
thường, đặc điểm
của hỗ trợ và tái định
cư khi Nhà nước thu
hồi đất.
1B2. Phân tích
được mục đích, ý
nghĩa của việc giải
quyết các hậu quả
của việc Nhà nước
thu hồi đất.
1B3. Phân biệt
được sự khác nhau
giữa bồi thường
khi Nhà nước thu
hồi đất với bồi
thường thiệt hại
ngoài hợp đồng
trong pháp luật
dân sự.
1B4. Phân tích
được những đặc

1C1. So sánh

được sự giống
và khác nhau
giữa bồi thường
với hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
1C2. Nêu được
quan điểm cá
nhân bình luận
về sự cần thiết
của việc giải
quyết các hậu
quả của việc thu
hồi đất.
1C3. Đưa ra được
quan điểm cá nhân
về nội hàm của bồi
thường khi Nhà
nước thu hồi đất.
1C4. Đánh giá,
bình luận được
về sự phát triển
9


2.
Pháp
luật về
bồi
thường,

hỗ trợ,
tái định
cư khi
Nhà
nước
thu hồi
10

trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu
hồi đất.
1A5. Nắm được
kinh nghiệm của
một số nước trong
việc xây dựng và
thực thi pháp luật
về bồi thường khi
Nhà nước thu hồi
đất.

trưng của quá
trình hình thành
và phát triển pháp
luật về bồi thường
khi Nhà nước thu
hồi đất ở từng giai
đoạn lịch sử khác
nhau.
1B5. Nhận diện
được sự tương

đồng và khác biệt
trong pháp luật
bồi thường khi
Nhà nước thu hồi
đất của Việt Nam
với một số nước
trên thế giới.

tư duy pháp lí
của Nhà nước ta
trong quá trình
xây dựng và
hoàn thiện pháp
luật
về
bồi
thường khi Nhà
nước thu hồi đất.
1C5. Phân tích
và chỉ ra được
những bài học
kinh nghiệm của
một số nước có
giá trị tham khảo
cho Việt Nam
trong quá trình
xây dựng và
hoàn thiện pháp
luật
về

bồi
thường khi Nhà
nước thu hồi đất.

2A1. Nắm được
nội dung các quy
định chung về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
2A2. Nêu được
các quy định về
bồi thường khi
Nhà nước thu hồi
đất.

2B1. Phân tích
được cơ sở của
việc xây dựng các
quy định chung về
bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi
Nhà nước thu hồi
đất.
2B2. Phân tích,
bình luận được
các quy định bồi

2C1. Đánh giá
được những tồn

tại trong thực thi
các quy định
chung về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất,
điều kiện kinh
doanh quyền sử
dụng đất.


đất

2A3. Nêu được
các quy định về
hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu
hồi đất.

thường về đất và
bồi thường thiệt
hại về tài sản trên
đất.
2B3. Phân tích,
nhận diện được
một số đặc trưng
trong các quy định
về hỗ trợ và đặc
trưng trong các
quy định về tái

định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.

2C2. Phân tích
và đưa ra được
nhận xét cá nhân
về một số tồn tại,
khiếm
khuyết
trong thực thi
các quy định về
bồi thường khi
Nhà nước thu
hồi đất.
2C3. Bình luận
và đưa ra được
đánh giá cá nhân
về thực tiễn thi
hành pháp luật
về hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.

3.
Pháp
luật về
trình
tự, thủ
tục thu
hồi đất,

bồi
thường,
hỗ trợ
và tái
định cư
khi
Nhà

3A1. Nắm được
nội dung các quy
định về trình tự,
thủ tục thu hồi
đất, bồi thường,
hỗ trợ và tái định
cư khi Nhà nước
thu hồi đất.

3B1. Nhận diện
những điểm khác
biệt trong nội
dung các quy định
về trình tự, thủ tục
bồi thường khi
Nhà nước thu hồi
đất với nội dung
các quy định về
trình tự, thủ tục hỗ
trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi
đất.

3B2.
Phân biệt

3C1. Đánh giá
được thực trạng
thực thi các quy
định về trình tự,
thủ tục thu hồi
đất, bồi thường,
hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
3C2. Phân tích
và chỉ ra được
những tồn tại,
bất cập trong
thực thi pháp

3A2. Nắm được
nội dung các quy
định về thực hiện
trình tự, thủ tục
quy định về trình
tự, thủ tục thu hồi

11


nước đất, bồi thường,
thu hồi hỗ trợ và tái định

đất
cư khi Nhà nước
thu hồi đất.

được chức năng
nhiệm vụ, quyền
hạn giữa hội đồng
giải phóng mặt
bằng, tổ chức phát
triển quỹ đất và của
chính quyền địa
phương nơi có đất bị
thu hồi.

luật về thực hiện
trình tự, thủ tục
thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ
và tái định cư
khi Nhà nước
thu hồi đất.

4.
Pháp
luật về
khiếu
nại, tố
cáo, xử
lí vi
phạm

và giải
quyết
tranh
chấp về
bồi
thường,
hỗ trợ,
tái định
cư khi
Nhà
nước
thu hồi
đất

4B1. So sánh
được sự khác nhau
giữa khiếu nại với
tố cáo về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
4B2. Phân tích và
chỉ
ra
được
nguyên nhân phát
sinh khiếu nại, tố
cáo về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu

hồi đất.

4C1. Chỉ ra
được những đặc
trưng cơ bản của
khiếu nại, tố cáo
về bồi thường,
hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước
thu hồi đất với
khiếu nại, tố cáo
nói chung.
4C2. Đánh giá
được thực trạng
pháp luật khiếu
nại, tố cáo về
bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư
khi Nhà nước
thu hồi đất.
4C3. Đưa ra
được một số
kiến nghị hoàn
thiện các quy
định về xử lí vi

12

4A1. Nắm được
khái niệm khiếu

nai, tố cáo về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
4A2. Nắm được
các dạng khiếu
nại, tố cáo về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
4A3. Nắm được
nội dung các quy
định về xử lí vi
phạm pháp luật về
bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu
hồi đất.
4A4. Nắm được
những nội dung
cơ bản của các

4B3. Phân tích
được thực trạng áp
dụng các quy định
về xử lí vi phạm
pháp luật về bồi
thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.

quy định về giải
quyết tranh chấp
về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu
hồi đất.

4B4. Phân tích,
nhận diện những
tồn tại của các
quy định về giải
quyết tranh chấp
về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu
hồi đất.

phạm pháp luật
về bồi thường,
hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
4C4. Đề xuất
được một số
giải pháp hoàn
thiện các quy
định về giải
quyết

tranh
chấp về bồi
thường, hỗ trợ,
tái định cư khi
Nhà nước thu
hồi đất.

7. TỔNG HỢP MỤC TIÊU NHẬN THỨC
MT

Bậc 1

Bậc 2

Bậc 3

Cộng

1

6

5

4

13

2

5

5

3

12

3

5

3

4

12

4

3

3

2

10

Tổng

18

16

13

47

VĐ

8. HỌC LIỆU
A. TÀI LIỆU THAM KHẢO BẮT BUỘC
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật đất đai, Nxb. Công
an nhân dân, Hà Nội, 2010.
2. “Hậu giải phóng mặt bằng ở Hà Nội: Vấn đề và giải pháp”, Sách
13


tham khảo, Nxb. Chính trị quốc gia, 2009.
3. Nguyễn Quang Tuyến, “Về khái niệm bồi thường khi Nhà nước
thu hồi đất trong Luật đất đai năm 2003”, Tạp chí luật học, số
7/2008.
B. TÀI LIỆU THAM KHẢO LỰA CHỌN
* Bài tạp chí; sách tham khảo, chuyên khảo
1. Nguyễn Quang Tuyến, “Vấn đề thu hồi đất và bồi thường khi thu
hồi trong Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi, bổ sung)”, Tạp chí luật
học, số 12/2008.
2. Nguyễn Quang Tuyến,“Bình luận các quy định về thu hồi đất và
bồi thường khi thu hồi đất trong Dự thảo Luật đất đai (sửa đổi)”,
Tạp chí nghiên cứu lập pháp, số 12/2008.

3. Nguyễn Quang Tuyến,“Vấn đề lí luận xung quanh khái niệm bồi
thường khi Nhà nước thu hồi đất”, Tạp chí luật học, số 1/2009.
4. Nguyễn Quang Tuyến, “Pháp luật về bồi thường, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất của Singapore và Trung Quốc - Những gợi
mở cho Việt Nam trong hoàn thiện pháp luật về bồi thường, tái
định cư khi Nhà nước thu hồi đất”, Tạp chí luật học, số 10/2010.
5. Nguyễn Vĩnh Diện, “Pháp luật bồi thường khi Nhà nước thu hồi
đất và thực tiễn thi hành tại tỉnh Nghệ An”, Luận văn thạc sĩ luật
học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 1997.
6. Phan Trung Hiền, “Quyền khiếu kiện khi Nhà nước thực hiện
việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư”, Tạp chí luật học,
số 7/2011.
7. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành trung ương Đảng
Khoá IX về tiếp tục đổi mới chính sách, pháp luật đất đai trong
thời kì đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
8. Ban chỉ đạo trung ương chuẩn bị đề án chính sách đất đai (Ban
kinh tế trung ương), Báo cáo của đoàn nghiên cứu, khảo sát
chính sách, pháp luật đất đai của Trung Quốc trong lĩnh vực bồi
thường, giải phóng mặt bằng khi Nhà nước thu hồi đất, Hà Nội,
tháng 8 - 2002.
14


* Văn bản quy phạm pháp luật
1. Luật đất đai năm 2003.
2. Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2009.
3. Bộ luật dân sự năm 2005.
4. Luật nhà ở năm 2005.
5. Nghị định của Chính phủ số 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004
về thi hành Luật đất đai.

6. Nghị định của Chính phủ số 188/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004
về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất.
7. Nghị định của Chính phủ số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004
về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
8. Nghị định của Chính phủ số 17/2006/NĐ-CP ngày 27/01/2006 về
sử đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành
Luật đất đai và Nghị định sô 187/2004/NĐ-CP về việc chuyển
công ti nhà nước thành công ti cổ phần.
9. Nghị định của Chính phủ số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/05/2007
quy định bổ sung về việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất, thu hồi đất, thực hiện quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và giải quyết
khiếu nại về đất đai.
10. Nghị định của Chính phủ số 123/2007/NĐ-CP ngày 27/07/2007
sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 188/2004/NĐ-CP
ngày 16/11/2004 về phương pháp xác định giá đất và khung giá
các loại đất.
11. Nghị định của Chính phủ số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/08/2009
quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
12. Đính chính số 181/ĐC-CP ngày 23/10/2009 đính chính Nghị
định số 69/2009/NĐ-CP ngày 13/08/2009 quy định bổ sung về
quy hoạch sử dụng đất, giá đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và
tái định
13. Thông tư của Bộ tài nguyên và môi trường số 14/2009/TTBTNMT ngày 01/10/2009 quy định chi tiết về bồi thường, hỗ trợ,
15


tái định cư và trình tự, thủ tục thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất.
9. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC

9.1. Lịch trình chung
Tuần

Hình thức tổ chức dạy-học
Lí
Tự
VĐ
Seminar LVN
KTĐG
thuyết
NC

Tổng

Nhận BT lớn và BT
nhóm số 1 và số 2

1

1

4

2

2

3

2

1

4

2

2

3

3

2

2

4

2

3

Nộp và thuyết trình BT
nhóm số 1

4

2

2

4

2

3

Nộp và thuyết trình BT
nhóm số 2

5

3

0

4

2

3

Nộp BT lớn

Tổng

12 tiết 16 tiết 10 tiết 15 tiết
12 giờ 8 giờ
TC

TC

16

5 giờ 5 giờ
TC TC

30 giờ
TC


9.2. Lịch trình chi tiết
Tuần 1 - Vấn đề 1
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC
Lí
thuyết 1

2
giờ
TC

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

- Những vấn đề lí luận
về bồi thường, hỗ trợ,

tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất:
+ Thu hồi đất và hậu
quả của thu hồi đất.
+ Khái niệm bồi
thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu
hồi đất.
+ Phân biệt giữa bồi
thường khi Nhà nước
thu hồi đất với bồi
thường thiệt hại ngoài
hợp đồng.
+ Lịch sử hình thành và
phát triển chế định bồi
thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu
hồi đất.
+ Kinh nghiệm của một
số nước về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất.
* KTĐG: Nhận BT lớn
và BT nhóm.

* Đọc:
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn đề
và giải pháp, Sách tham
khảo, Nxb. Chính trị

quốc gia, 2009.
- Về khái niệm bồi
thường khi Nhà nước
thu hồi đất trong Luật
đất đai năm 2003, Nguyễn
Quang Tuyến, Tạp chí
luật học, số 7/2008.
- Giáo trình luật đất đai,
Trường Đại học Luật
Hà Nội, Nxb. Công an
nhân dân, Hà Nội,
2010.
- Pháp luật về bồi
thường, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
của Singapore và Trung
Quốc - Những gợi mở
cho Việt Nam trong
hoàn thiện pháp luật về
bồi thường, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi
17


đất, Nguyễn Quang
Tuyến, Tạp chí luật
học, số 10/2010.
LVN

1

giờ
TC

Thảo luận các nội dung - Các nhóm chuẩn bị
của vấn đề 1
quan điểm riêng.
- Cá nhân thu thập tài
liệu theo phân công của
nhóm trưởng.

Lí
thuyết 2

2
giờ
TC

Những vấn đề lí luận
về bồi thường, hỗ trợ,
tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất (tiếp
theo).

18

* Đọc:
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn đề
và giải pháp, Sách tham
khảo, Nxb. Chính trị

quốc gia, 2009.
- Về khái niệm bồi
thường khi Nhà nước
thu hồi đất trong Luật
đất đai năm 2003,
Nguyễn Quang Tuyến,
Tạp chí luật học, số
7/2008.
- Giáo trình luật đất đai,
Trường Đại học Luật
Hà Nội, Nxb. Công an
nhân dân, Hà Nội,
2010.
- Pháp luật về bồi
thường, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
của Singapore và Trung
Quốc - Những gợi mở
cho Việt Nam trong


hoàn thiện pháp luật về
bồi thường, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi
đất, Nguyễn Quang
Tuyến, Tạp chí luật
học, số 10/2010.
- Pháp luật về kinh
doanh bất động sản,
Nxb. Tư pháp, Hà Nội,

2009.
Seminar

1
giờ
TC

- Phân tích đặc điểm Đọc tài liệu như đã
của bồi thường với đặc hướng dẫn trong phần lí
điểm của hỗ trợ, tái thuyết.
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
- Phân tích đặc điểm
của bồi thường khi Nhà
nước thu hồi đất với
bồi thường thiệt hại
ngoài hợp đồng.
- Đánh giá sự phát triển
tư duy pháp lí về xây
dựng và hoàn thiện
pháp luật về bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất qua từng
giai đoạn phát triển của
đất nước.
- Bình luận về kinh
nghiệm của một số
nước trong xây dựng và
19

hoàn thiện pháp luật về
bồi thường, hỗ trợ và
tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
- Phân tích, nhận diện
một số bài học kinh
nghiệm nước ngoài có
giá trị tham khảo đối
với Việt Nam trong xây
dựng và hoàn thiện
pháp luật về bồi thường,
hỗ trợ và tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất.
Tự NC

20

1 giờ
TC

- Phân tích cơ Đọc tài liệu như đã
sở lí luận và hướng dẫn trong phần lí
thực tiễn xây thuyết.
dựng các quy
định về bồi
thường, hỗ trợ,
tái định cư khi
Nhà nước thu

hồi đất.
- Nghiên cứu và nhận
diện mục đích, ý nghĩa
của việc giải quyết các
hậu quả do Nhà nước
thu hồi đất gây ra.
- Nghiên cứu, nhận
diện các hậu quả do
Nhà nước thu hồi đất
gây ra.


Tư vấn

- Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương
pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu...
- Thời gian: Từ 8h00 đến 11h00 thứ năm
- Địa điểm: Phòng 504, nhà K4

Tuần 2 - Vấn đề 2
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị
* Đọc:
- Bình luận các quy

định về thu hồi đất và
bồi thường khi thu
hồi đất trong Dự thảo
Luật đất đai (sửa
đổi), Nguyễn Quang
Tuyến,
Tạp
chí
nghiên cứu lập pháp,
số 12/2008.
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn
đề và giải pháp, Sách
tham khảo, Nxb. Chính
trị quốc gia, 2009.
- Các nghị định của
Chính phủ về bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.

Lí
thuyết 1

2
giờ
TC

- Pháp luật về bồi
thường, hỗ trợ, tái định

cư khi Nhà nước thu hồi
đất:
+ Những quy định chung
về bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
+ Các quy định về bồi
thường khi Nhà nước thu
hồi đất.
+ Các quy định về hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.

LVN

1
giờ
TC

- Thảo luận các vấn đề - Các nhóm chuẩn bị
của BT nhóm số 1.
quan điểm riêng.
- Phân công các thành - Cá nhân thu thập tài
21


viên trong nhóm thực liệu theo phân công
hiện BT.
của nhóm trưởng.
Seminar

1
giờ
TC

- Vận dụng quy định của
pháp luật về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
vào việc xử lí một số vụ
việc thu hồi đất thực tiễn.
- Đánh giá những bất cập,
khiếm khuyết trong thực
thi pháp luật về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất.
- Điểm tương đồng và
điểm khác biệt của pháp
luật Việt Nam và pháp
luật một số nước quy
định về bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư khi Nhà
nước thu hồi đất.
- Đánh giá thực trạng
thực thi vấn đề xử lí các
hậu quả do Nhà nước thu
hồi đất gây ra.

* Đọc:
- Các tài liệu như đã

hướng dẫn trong giờ
lí thuyết.

Lí
thuyết 2

2
giờ
TC

Pháp luật về bồi thường,
hỗ trợ, tái định cư khi
Nhà nước thu hồi đất
(tiếp theo).

* Đọc:
- Bình luận các quy
định về thu hồi đất và
bồi thường khi thu
hồi đất trong Dự thảo
Luật đất đai (sửa
đổi), Nguyễn Quang
Tuyến,
Tạp
chí

22


nghiên cứu lập pháp,

số 12/2008.
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn
đề và giải pháp, Sách
tham khảo, Nxb. Chính
trị quốc gia, 2009.
- Các nghị định của
Chính phủ về bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
Tự NC

Tư vấn

1
giờ
TC

Nghiên cứu, nhận diện Đọc các tài liệu như
những điểm bất hợp lí đã hướng dẫn trong
trong nội dung các quy giờ lí thuyết.
định hiện hành về bồi
thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi
đất và đưa ra định hướng,
giải pháp khắc phục.

- Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương
pháp học tập; chỉ dẫn khai thác nguồn tài liệu...

- Thời gian: Từ 8h00 đến 11h00 thứ năm
- Địa điểm: Phòng 504, nhà K4

Tuần 3: Vấn đề 3
Hình thức Số
tổ chức giờ
dạy-học TC
Lí
thuyết 1

2
giờ

Nội dung chính

Yêu cầu sinh viên
chuẩn bị

- Pháp luật về trình tự, * Đọc:
thủ tục thu hồi đất, bồi - Bình luận các quy
23


Seminar
1

24

định về thu hồi đất và
bồi thường khi thu

hồi đất trong Dự thảo
Luật đất đai (sửa
đổi), Nguyễn Quang
Tuyến,
Tạp
chí
nghiên cứu lập pháp,
số 12/2008.
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn
đề và giải pháp, Sách
tham khảo, Nxb. Chính
trị quốc gia, 2009.
- Các nghị định của
Chính phủ về bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
- Giáo trình luật đất
đai, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb.
Công an nhân dân,
Hà Nội, 2010.

TC

thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất:
+ Các quy định về trình

tự, thủ tục thu hồi đất,
bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư.
+ Quy định về tổ chức
thực hiện trình tự, thủ
tục thu hồi đất, bồi
thường, hỗ trợ và tái
định cư.
* KTĐG: Nộp BT nhóm
số 1.

1
giờ
TC

- Bình luận, đánh giá nội Đọc các tài liệu như
dung các quy định về đã hướng dẫn trong
trình tự, thủ tục bồi giờ lí thuyết.
thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất dưới góc độ
công khai, minh bạch.
- Xây dựng biểu đồ quy
trình về trình tự, thủ tục


bồi thường, hỗ trợ và tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất.
- Đánh giá vướng mắc

và đưa ra những giải
pháp hoàn thiện pháp
luật về trình tự, thủ tục
bồi thường, hỗ trợ, tái
định cư khi Nhà nước
thu hồi đất khi áp dụng
trên thực tế.
LVN

1
giờ
TC

Hoàn thiện và thảo luận
về việc thuyết trình BT
nhóm số 1 (xác định nội
dung cơ bản cần thuyết
trình).

- Các nhóm chuẩn bị
quan điểm riêng.
- Cá nhân thu thập tài
liệu theo phân công
của nhóm trưởng.

1 giờ Thuyết trình BT nhóm - Các nhóm chuẩn bị
Seminar TC số 1.
bài thuyết trình.
2
- Phân công người

thuyết trình.
Tự NC

1
giờ
TC

Nghiên cứu các mô hình
mới về thực hiện bồi
thường, hỗ trợ, tái định
cư khi Nhà nước thu hồi
đất trên cơ sở một số mô
hình thí điểm như công
ti dịch vụ thực hiện bồi
thường, giải phóng mặt
bằng; cơ chế thực hiện
người bị thu hồi đất góp
cổ phần bằng giá trị
quyền sử dụng đất bị thu

* Đọc:
- Bình luận các quy
định về thu hồi đất và
bồi thường khi thu
hồi đất trong Dự thảo
Luật đất đai (sửa
đổi), Nguyễn Quang
Tuyến,
Tạp
chí

nghiên cứu lập pháp,
số 12/2008.
- Hậu giải phóng mặt
bằng ở Hà Nội: Vấn
25