Bai20. Chất dẫn điện và chất cách điện. Dòng điện trong kim loại.

Chương 3 – Điện học
TUẦN 22 Ngày soạn: 12/02/2008
TIẾT 2 Ngày dạy: 22/02/2008
BÀI 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN.
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Nhận biết trên thực tế vật dẫn điện là vật cho dòng điện đi qua, vật cách điện là vật
không cho dòng điện đi qua.
- Kể tên được một số vật dẫn điện (hoặc vật liệu dẫn điện) và vật cách điện ( hoặc vật
liệu cách điện) thường dùng.
- Biết được dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có hưóng.
2. Kỹ năng:
- Mắc mạch điện đơn giản.
- Làm thí nghiệm xác định vật dẫn điện, vật cách điện.
3. Thái độ: Có thói quen sử dụng điện an toàn.
II. Chuẩn bị
- GV: SGK, giáo án, máy vi tính xách tay, máy projector, màn hình, phiếu học tập, bảng
phụ.
- Mỗi nhóm HS:
+ 1 bóng đèn đui ngạnh hoặc đui xoáy được nối với phích cắm điện bằng một đoạn
dây điện có vỏ bọc cách điện.
+ 2 pin, một bóng đèn pin, 1 công tắc, 5 đoạn dây dẫn có mỏ kẹp.
+ 1 số vật cần xác định xem là dẫn điện hay cách điện: 1 đoạn dây đồng, 1 đoạn võ
nhựa bọc ngoài dây điện, 1 chén sứ, bút chì…
III. Tổ chức hoạt động dạy, học
Trợ giúp của GV Hoạt động của HS Nội dung
Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ, tạo tình huống (6 phút)
- GV đưa ra 1 mạch điện hở
gồm 2 pin, 1 khóa K, 1 bóng
đèn và dây dẫn (do dây dẫn là

hai mỏ kẹp không nối với nhau).
Hỏi:
+ Trong mạch điện có dòng điện
chạy qua không?
+ Để có dòng điện chạy trong
mạch ta phải mắc lại mạch điện
như thế nào?
- 1 HS lên bảng trả bài.
- HS:
+ Trong mạch không có
dòng điện chạy qua vì đèn
chưa sáng.
+ HS mắc lại mạch điện
bằng cách nối 2 mỏ kẹp
với nhau.
Người soạn: Quách Mỹ Quyên - 1 - Giáo án
Lý (Lớp 7)
Chương 3 – Điện học
+ Dấu hiệu nào cho ta biết có
dòng điện chạy trong mạch?
- GV đánh giá, cho điểm.
- GV đặt vấn đề vào bài.
+ Đèn sáng.
Hoạt động 2: Xác định chất dẫn điện và chất cách điện (20 phút)
- Yêu cầu HS đọc phần I và cho
biết chất dẫn điện và chất cách
điện là gì?
- Yêu cầu HS quan sát hình 20.1
SGK trang 55 và hoàn thành C1.
* Lưu ý HS khi cắm phích điện

vào ổ điện thì tay ta phải cầm
vào vỏ nhựa của chốt cắm để
đảm bảo an toàn. Không cắm
hay rút phích điện bằng cách
giật vào dây nối vì có thể làm
đứt lõi bên trong hoặc làm rạn
hở lõi dây rất nguy hiểm.
- GV cho HS làm thí nghiệm để
xác định xem một vật là vật dẫn
điện hay cách điện.
- GV phát cho mỗi nhóm 1 bộ
dụng cụ thí nghiệm.
- Yêu cầu HS nêu mục đích thí
nghiệm.
- Yêu cầu HS nêu dự đoán vật
dẫn điện, vật cách điện và để
chúng riêng ra.
- GV: Để biết dự đoán đúng hay
sai ta tiến hành làm thí nghiệm.
- Gợi ý HS cách làm thí nghiệm
kiểm tra:
+ Muốn kiểm tra 1 vật là dẫn
điện hay cách điện ta làm như
thế nào?
+ Dấu hiệu nào cho ta biết vật
cần kiểm tra là vật dẫn điện hay
- Đọc định nghĩa phần I
SGK trang 55.
- Quan sát và trả lời C1.
1. Các bộ phận dẫn điện:

Dây tóc, dây trục, hai đầu
dây đèn, hai chốt cắm, lõi
dây.
2. Các bộ phận cách điện:
Trụ thuỷ tinh, thuỷ tinh
đen, vỏ nhựa của phích
cắm, vỏ dây.
- Đại diện nhóm lên nhận.
- Nêu mục đích.
- Nêu dự đoán.
- Nêu cách tiến hành thí
nghiệm.
- Trả lời: Nếu đèn sáng thì
vật cần kiểm tra dẫn điện
I. Chất dẫn điện và chất
cách điện
- Chất dẫn điện là chất cho
dòng điện đi qua.
- Chất cách điện là chất
không cho dòng điện đi qua.
Người soạn: Quách Mỹ Quyên - 2 - Giáo án
Lý (Lớp 7)
Chương 3 – Điện học
cách điện.
- GV mắc mạch điện mẫu, yêu
cầu mỗi nhóm làm theo và tiến
hành kiểm tra vật nào dẫn điện,
vật nào cách điện.
* Lưu ý HS làm thí nghiệm cẩn
thận, đầu tiên phải chập 2 mỏ

kẹp để đảm bảo đèn sáng.
- Sau khi HS làm xong, GV treo
bảng phụ và yêu cầu đại diện
mỗi nhóm lên điền kết quả.
* Chốt lại kết quả đúng.
- Cho HS làm C2 và C3.
- GV lưu ý HS một số điều quan
trọng về việc sử dụng điện trong
gia đình.
và ngược lại.
- Làm thí nghiệm theo
nhóm và ghi kết quả vào
bảng kết quả của nhóm
mình.
- Thực hiện.
- Cá nhân HS trả lời.
Hoạt động 3: Tìm hiểu dòng điện trong kim loại (12 phút)
- Chiếu lại mô hình đơn giản
của nguyên tử hình 18.4. Yêu
cầu HS trả lời C4.
- GV giới thiệu với HS phần b
trong mục 1.
- Hướng dẫn HS trả lời C5.
+ Hỏi: Nếu nguyên tử thiếu 1
êlectrôn thì phần còn lại của
nguyên tử mang điện tích gì?
+ Chiếu hình 20.3 lên màn hình,
yêu cầu HS quan sát và hoàn
thành C5.
- Cho HS làm C6:

+ Phát phiếu học tập có vẽ hình
20.4 SGK, yêu cầu HS vẽ thêm
mũi tên cho mỗi êlêctron tự do
này để chỉ chiều dịch chuyển có
hướng của chúng.
- Minh hoạ hình ảnh dòng điện
trên máy vi tính.
- Theo dõi và trả lời C4

- HS: Nếu nguyên tử thiếu
êlectrôn, phần còn lại của
nguyên tử mang điện tích
dương.
- Một HS chỉ trên màn
hình kí hiệu biểu diễn các
êlectrôn tự do và phần còn
lại của nguyên tử.
- Hoạt động nhóm, thực
hiện theo yêu cầu của GV.
Từ đó hoàn thiện C6
- Theo dõi.
II. Dòng điện trong kim loại
Người soạn: Quách Mỹ Quyên - 3 - Giáo án
Lý (Lớp 7)
Chương 3 – Điện học
* Nhấn mạnh: Dòng điện trong
kim loại là dòng các êlectrôn tự
do dịch chuyển có hướng.
- Yêu cầu HS hoàn thành kết
luận SGK.

- Đứng tại chỗ phát biểu.
* Kết luận
Các êlectrôn tự do trong
kim loại chuyển dịch có
hướng tạo thành dòng điện
chạy qua nó.
Hoạt động 4: Củng cố, vận dụng (6 phút)
- Hỏi: + Chất dẫn điện là gì?
Chất cách điện là gì?
+ Dòng điện trong kim
loại là gì?
- Cho HS vận dụng làm C7, C8,
C9.
- Lần lượt trả lời:
C7. B
C8. C
C9. C
Hoạt động 5: Dặn dò (1 phút)
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 20.1; 20.2; 20.3 SBT trang 21.

Duyệt của GV hướng dẫn Giáo viên tập sự
Đỗ Thị Nghính Quách Mỹ Quyên
Người soạn: Quách Mỹ Quyên - 4 - Giáo án
Lý (Lớp 7)