Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay

Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối
với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà
nước pháp quyền ở nước ta hiện nay
Đỗ Việt Hà
Khoa Luật
Luận văn Thạc sĩ ngành: Lý luận Nhà nước và Pháp luật; Mã số: 5 05 01
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Ngọc Đường
Năm bảo vệ: 2002
Abstract: Đi sâu tìm hiểu chức năng, nhiệm vụ và hoạt động thực tiễn của Quốc hội,
cơ sở lý luận và thực tiễn về nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc
hội trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay. Khảo sát và
đánh giá thực trạng Đảng lãnh đạo Quốc hội. Nêu một số phương hướng và giải pháp
nhằm đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong thời gian tới
Keywords: Lý luận nhà nước pháp quyền; Phương thức lãnh đạo của Đảng; Quốc hội
Content
PhÇn më đầu
I. Tính cấp thiết của đề tài
Tháng 12 năm 1986, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt
Nam đà đề ra chủ tr-ơng đổi mới toàn diện. Đến nay có thể nói công cuộc đổi mới đà diễn ra
sâu rộng trong toàn bộ đời sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi cđa n-íc ta.
Trong quá trình đó, nhiều vấn đề mới đang và sẽ đặt ra . Trong đó việc cải cách hành
chính, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của các cơ quan Nhà n-ớc là một yêu cầu khách
quan. Vì thế, Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng duy nhất cầm quyền ở n-ớc ta hiện nay cũng
phải đổi mới ph-ơng thức và nội dung lÃnh đạo đối với Nhà n-ớc.
Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ IX của Đảng, tháng 4 năm 2001 đà xác định rõ, "
Tăng c-ờng vai trò lÃnh đạo và tiếp tục đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Nhà
n-ớc thông qua việc đề ra đ-ờng lối, chủ tr-ơng, các chính sách lớn, định h-ớng cho sự phát


triển và kiểm tra việc tổ chức thực hiện đ-ờng lối, chủ tr-ơng của Đảng và Hiến pháp, pháp
luật của Nhà n-ớc" 1 .

Trong quá trình đổi mới, nền kinh tế bắt đầu vận hành theo cơ chế thị tr-ờng có sự
quản lý của Nhà n-ớc thì yêu cầu về xây dựng một Nhà n-ớc Pháp quyền là một tất yếu lịch
sử để tiến tới Nhà n-ớc dân chủ, phù hợp với tiến bộ chung của Thế giới trong quá trình hội
nhập.
Quốc hội là cơ quan quyền lực Nhà n-ớc cao nhất, có quyền lập hiến và lập pháp, là cơ
quan có vai trò quan trọng quyết định tính dân chủ của xà hội, có tác động to lớn trong lộ trình
xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền ở Việt Nam.
Chính từ những nguyên do trên, việc nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội và từ đó đề xuất những vấn đề cần đ-ợc đổi mới trên cả lý luận và thực tiễn
hoạt động đang là vấn đề nhất thiết phải đặt ra cả với Đảng, với Quốc hội và các Nhà nghiên
cứu pháp luật, nghiên cứu về hành chính.
Nếu chúng ta có những ph-ơng thức lÃnh đạo đúng đắn và phù hợp thì sẽ :
- Nâng cao hiệu quả, chất l-ợng hoạt động của Quốc hội.
- Đảm bảo và tăng c-ờng sự lÃnh đạo của Đảng với Quốc hội nói riêng và Nhà n-ớc
nói chung.
II. Tình hình nghiên cứu
Vấn đề đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Nhà n-ớc đà có nhiều công
trình nghiên cứu có liên quan nh-:
- Ch-ơng trình Khoa học xà hội 05, đề tài Khoa học xà hội 05.05 về Xây dựng Nhà
n-ớc pháp quyền của dân, do dân, vì dân d-ới sự lÃnh đạo của Đảng, do PGS.TS Đào Trí úc,
Chủ nhiệm.
- Đề tài nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng của Tiểu ban Tổng kết công tác
xây dựng Đảng.
- Đề tài Đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với các cơ quan T- pháp do Ban Nội
Chính Trung -ơng chủ trì.
- Bài viết của PGS.TS Trần Ngọc Đ-ờng về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với hoạt
động t- pháp.
- Nhiều bài viết trên các tạp chí chuyên ngành, luận văn Tiến sĩ, Luận văn Thạc sỹ đÃ
viết và nghiên cứu về các vấn đề có liên quan đến ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với các cơ
quan Nhà n-ớc.

1

Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Trang 144, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Tháng 6 năm
2001

2


Tuy nhiên ch-a có công trình nào đi sâu nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội. Vì vậy ng-ời viết đà lựa chọn đề tài " Đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của
Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay " .
Trong quá trình nghiên cứu, ngoài sự h-ớng dẫn của Thầy h-ớng dẫn, sự chỉ bảo góp ý của
các Thầy cô và đồng nghiệp, ng-ời viết sẽ tham khảo, kế thừa các công trình, đề tài, bài viết
đà nghiên cứu.
III. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn
a. Mục đích
Mục đích của Luận văn là nghiên cứu những vấn đề lý luận về nội dung của sự lÃnh
đạo, ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện cụ thể ở n-ớc ta hiện
nay. Từ đó đánh giá thực trạng và đề xuất ph-ơng h-ớng, giải pháp đổi mới ph-ơng thức lÃnh
đạo của Đảng đối với Quốc hội.
b. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu về chức năng, nhiệm vụ và hoạt động thực tiễn của Quốc hội.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về nội dung, ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội.
- Trên cơ sở lý luận, luận văn đi sâu đánh giá thực trạng Đảng lÃnh đạo Quốc hội.
- Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất ph-ơng h-ớng và giải pháp
nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong tình hình mới.
IV. Giới hạn của luận văn
Hoạt động của Quốc hội có néi dung rÊt réng, nh-ng do khu«n khỉ cđa ln văn Thạc

sỹ , tác giả chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Về sự lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong lĩnh vực lập pháp (chức năng hàng
đầu của Quốc hội) là chính.
Về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Quốc hội :
- Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua đ-ờng lối, quan điểm, các nghị quyết, các quyết
định, chỉ thị, các nguyên tắc về các vấn đề hệ trọng của Đất n-ớc.
- Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua Ban cán sự Đảng của Quốc hội.
- Đảng thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát với hoạt động của Quốc hội thông qua
Đảng đoàn Quốc hội và Đảng viên.
- Đảng thống nhất quản lý, giới thiệu và quyết định cán bộ ở một số chức vụ nhất định
của Quốc hội.
V. Ph-ơng pháp nghiên cứu
Luận văn dùng các ph-ơng pháp nghiên cứu sau:

3


- Ph-ơng pháp luận của phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.
- Ph-ơng pháp phân tích quy phạm.
- Ph-ơng pháp khảo sát thực tế.
- Ph-ơng pháp so sánh đối chiếu.
VI. ý nghĩa của luận văn.

Với kết quả nghiên cứu về ph-ơng diện lý luận và thực tiễn, luận văn đà đề xuất ph-ơng
h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong lĩnh
vực lập pháp. Góp phần nâng cao chất l-ợng hoạt động của Quốc hội, tăng c-ờng vai trò và
hiệu quả lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội.
Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho sinh viên, giáo viên, cán bộ công chức
quan tâm đến vấn đề này.
VII. Bố cục của luận văn.

Luận văn gồm 3 ch-ơng, phần mở đầu và kết luận
Ch-ơng I. Cơ sở lý luận của việc đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay .
I. Vị trí pháp lý và chức năng nhiệm vụ cđa Qc héi n-íc Céng hoµ x· héi chđ nghÜa
ViƯt Nam.
II. Xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền và vấn đề tăng c-ờng vai trò của Quốc hội n-ớc ta
hiện nay.
1.2.1. Khái niệm về nhà n-ớc pháp quyền
1.2.2. Các đặc điểm cơ bản của Nhà n-ớc pháp quyền.
1.2.3. Tăng c-ờng vai trß cđa Qc héi n-íc ta hiƯn nay.
III. TÝnh tÊt yếu của việc chỉ có một Đảng lÃnh đạo Quốc hội ở n-ớc ta hiện nay.
IV. Nội dung Đảng lÃnh ®¹o Qc héi.
1.4.1. L·nh ®¹o trong viƯc ®Ị ra chđ tr-ơng, đ-ờng lối và chỉ đạo định h-ớng hoạt
động lập pháp.
1.4.2. LÃnh đạo trong việc xây dựng tổ chức và đội ngũ cán bộ cho công tác lập pháp.
1.4.3. LÃnh đạo trong việc ban hành từng đạo luật và pháp lệnh cụ thể.
V. Ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Nhà n-ớc nói chung và Quốc hội nói riêng.
1.5.1 Khái niệm về ph-ơng thức lÃnh đạo.
1.5.2 Các ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Nhà n-ớc nói chung và Quốc hội nói
riêng.
a) Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua đ-ờng lối, quan điểm, các nghị quyết, các quyết
định, chỉ thị, các nguyên tắc về các vấn đề hệ trọng của Đất n-ớc.
b) Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua Ban cán sự Đảng của Quốc hội.

4


c) Đảng thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát với hoạt động của Quốc hội thông qua
Đảng đoàn Quốc hội và Đảng viên.
d) Đảng thống nhất quản lý, giới thiệu và quyết định cán bộ ở một số chức vụ nhất định của

Quốc hội.
Ch-ơng II. Thực trạng việc Đảng lÃnh đạo Quốc hội.
I. Đánh giá việc lÃnh đạo và ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
2.1.1 Giai đoạn từ năm 1945 đến 1975
2.1.2 Giai đoạn từ năm 1975 đến 1986
2.1.3 Từ năm 1986 đến nay
II. Bài học kinh nghiệm
Ch-ơng III. Ph-ơng h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội.
I. Tính tất yếu khách quan của việc đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội .
II. Các quan điểm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội.
III. Ph-ơng h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay.
References
1. Ch-ơng trình KHXH 05, đề tài KHXH 05.05 : Xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền của dân, do
dân, vì dân d-ới sự lÃnh đạo của Đảng. Năm 2000.
2. Đề c-ơng tổng kết về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng của Tiểu ban tổng kết công tác xây
dựng Đảng. Hà nội, năm 1994
3. Hiến pháp n-íc Céng hoµ x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam, NXB Chính trị Quốc gia. Năm 1992
4. Bình luận Hiến pháp 1992. NXB Khoa học xà hội. Năm 1993
5. Nghị quyết vỊ sưa ®ỉi bỉ sung mét sè ®iỊu cđa HiÕn pháp 1992. Công báo
6. Luật Tổ chức Quốc hội. Công báo
7. Công báo Chính phủ.
8. Hệ thống chính trị Mỹ, cơ cấu và tác động đối với quá trình hoạch định chính sách đối
ngoại. Nhà xuất bản chính trị Quốc gia. Năm 2001
9. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
1991
10. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
1996

11. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
2001.
12. Qc héi n-íc Céng hßa x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam. Văn phòng Quốc hội. Năm 1995

5


13. Lịch sử Quốc hội Việt Nam 1946-1960. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1994
14. Về Nhà n-ớc ph¸p qun x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam. Bé t- pháp- Viện nghiên cứu khoa
học pháp lý. Năm 1997
15. Quốc dân đại hội Tân Trào. Văn phòng Quốc hội. Năm 1994
16. Các luật của Quốc hội khoá IX. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1997
17. Các tạp chí Nghiên cứu lập pháp năm 2001 và năm 2002.
18. Quyền lực thứ t- và bốn đời Tổng Bí th-. Aphanaxep. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
Năm 1996
19. Đạo đức, phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, công chøc theo t- t-ëng Hå ChÝ Minh,
Ban Tỉ chøc C¸n bộ Chính phủ. NXB Chính trị Quốc gia. Năm 1998
20. D- luận xà hội về đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội. Văn phòng Quốc hội. Trung
tâm thông tin th- viện và nghiên cứu khoa học.Năm 2001
21. Tinh thần pháp luật, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1995

6


Đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối
với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà
nước pháp quyền ở nước ta hiện nay
Đỗ Việt Hà
Khoa Luật
Luận văn Thạc sĩ ngành: Lý luận Nhà nước và Pháp luật; Mã số: 5 05 01

Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Ngọc Đường
Năm bảo vệ: 2002
Abstract: Đi sâu tìm hiểu chức năng, nhiệm vụ và hoạt động thực tiễn của Quốc hội,
cơ sở lý luận và thực tiễn về nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc
hội trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền ở nước ta hiện nay. Khảo sát và
đánh giá thực trạng Đảng lãnh đạo Quốc hội. Nêu một số phương hướng và giải pháp
nhằm đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong thời gian tới
Keywords: Lý luận nhà nước pháp quyền; Phương thức lãnh đạo của Đảng; Quốc hội
Content
PhÇn më đầu
I. Tính cấp thiết của đề tài
Tháng 12 năm 1986, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Cộng sản Việt
Nam đà đề ra chủ tr-ơng đổi mới toàn diện. Đến nay có thể nói công cuộc đổi mới đà diễn ra
sâu rộng trong toàn bộ đời sèng chÝnh trÞ, kinh tÕ x· héi cđa n-íc ta.
Trong quá trình đó, nhiều vấn đề mới đang và sẽ đặt ra . Trong đó việc cải cách hành
chính, nâng cao hiệu quả, hiệu lực hoạt động của các cơ quan Nhà n-ớc là một yêu cầu khách
quan. Vì thế, Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng duy nhất cầm quyền ở n-ớc ta hiện nay cũng
phải đổi mới ph-ơng thức và nội dung lÃnh đạo đối với Nhà n-ớc.
Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ IX của Đảng, tháng 4 năm 2001 đà xác định rõ, "
Tăng c-ờng vai trò lÃnh đạo và tiếp tục đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Nhà
n-ớc thông qua việc đề ra đ-ờng lối, chủ tr-ơng, các chính sách lớn, định h-ớng cho sự phát


triển và kiểm tra việc tổ chức thực hiện đ-ờng lối, chủ tr-ơng của Đảng và Hiến pháp, pháp
luật của Nhà n-ớc" 1 .
Trong quá trình đổi mới, nền kinh tế bắt đầu vận hành theo cơ chế thị tr-ờng có sự
quản lý của Nhà n-ớc thì yêu cầu về xây dựng một Nhà n-ớc Pháp quyền là một tất yếu lịch
sử để tiến tới Nhà n-ớc dân chủ, phù hợp với tiến bộ chung của Thế giới trong quá trình hội
nhập.
Quốc hội là cơ quan quyền lực Nhà n-ớc cao nhất, có quyền lập hiến và lập pháp, là cơ

quan có vai trò quan trọng quyết định tính dân chủ của xà hội, có tác động to lớn trong lộ trình
xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền ở Việt Nam.
Chính từ những nguyên do trên, việc nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội và từ đó đề xuất những vấn đề cần đ-ợc đổi mới trên cả lý luận và thực tiễn
hoạt động đang là vấn đề nhất thiết phải đặt ra cả với Đảng, với Quốc hội và các Nhà nghiên
cứu pháp luật, nghiên cứu về hành chính.
Nếu chúng ta có những ph-ơng thức lÃnh đạo đúng đắn và phù hợp thì sẽ :
- Nâng cao hiệu quả, chất l-ợng hoạt động của Quốc hội.
- Đảm bảo và tăng c-ờng sự lÃnh đạo của Đảng với Quốc hội nói riêng và Nhà n-ớc
nói chung.
II. Tình hình nghiên cứu
Vấn đề đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Nhà n-ớc đà có nhiều công
trình nghiên cứu có liên quan nh-:
- Ch-ơng trình Khoa học xà hội 05, đề tài Khoa học xà hội 05.05 về Xây dựng Nhà
n-ớc pháp quyền của dân, do dân, vì dân d-ới sự lÃnh đạo của Đảng, do PGS.TS Đào Trí úc,
Chủ nhiệm.
- Đề tài nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng của Tiểu ban Tổng kết công tác
xây dựng Đảng.
- Đề tài Đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với các cơ quan T- pháp do Ban Nội
Chính Trung -ơng chủ trì.
- Bài viết của PGS.TS Trần Ngọc Đ-ờng về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với hoạt
động t- pháp.
- Nhiều bài viết trên các tạp chí chuyên ngành, luận văn Tiến sĩ, Luận văn Thạc sỹ đÃ
viết và nghiên cứu về các vấn đề có liên quan đến ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với các cơ
quan Nhà n-ớc.

1

Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX, Trang 144, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Tháng 6 năm
2001

2


Tuy nhiên ch-a có công trình nào đi sâu nghiên cứu về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội. Vì vậy ng-ời viết đà lựa chọn đề tài " Đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của
Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay " .
Trong quá trình nghiên cứu, ngoài sự h-ớng dẫn của Thầy h-ớng dẫn, sự chỉ bảo góp ý của
các Thầy cô và đồng nghiệp, ng-ời viết sẽ tham khảo, kế thừa các công trình, đề tài, bài viết
đà nghiên cứu.
III. Mục đích nghiên cứu và nhiệm vụ của luận văn
a. Mục đích
Mục đích của Luận văn là nghiên cứu những vấn đề lý luận về nội dung của sự lÃnh
đạo, ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong điều kiện cụ thể ở n-ớc ta hiện
nay. Từ đó đánh giá thực trạng và đề xuất ph-ơng h-ớng, giải pháp đổi mới ph-ơng thức lÃnh
đạo của Đảng đối với Quốc hội.
b. Nhiệm vụ
- Nghiên cứu về chức năng, nhiệm vụ và hoạt động thực tiễn của Quốc hội.
- Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn về nội dung, ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội.
- Trên cơ sở lý luận, luận văn đi sâu đánh giá thực trạng Đảng lÃnh đạo Quốc hội.
- Dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn, luận văn đề xuất ph-ơng h-ớng và giải pháp
nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong tình hình mới.
IV. Giới hạn của luận văn
Hoạt động của Quốc hội có néi dung rÊt réng, nh-ng do khu«n khỉ cđa ln văn Thạc
sỹ , tác giả chỉ giới hạn phạm vi nghiên cứu:
Về sự lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong lĩnh vực lập pháp (chức năng hàng
đầu của Quốc hội) là chính.
Về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Quốc hội :
- Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua đ-ờng lối, quan điểm, các nghị quyết, các quyết

định, chỉ thị, các nguyên tắc về các vấn đề hệ trọng của Đất n-ớc.
- Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua Ban cán sự Đảng của Quốc hội.
- Đảng thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát với hoạt động của Quốc hội thông qua
Đảng đoàn Quốc hội và Đảng viên.
- Đảng thống nhất quản lý, giới thiệu và quyết định cán bộ ở một số chức vụ nhất định
của Quốc hội.
V. Ph-ơng pháp nghiên cứu
Luận văn dùng các ph-ơng pháp nghiên cứu sau:

3


- Ph-ơng pháp luận của phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử.
- Ph-ơng pháp phân tích quy phạm.
- Ph-ơng pháp khảo sát thực tế.
- Ph-ơng pháp so sánh đối chiếu.
VI. ý nghĩa của luận văn.

Với kết quả nghiên cứu về ph-ơng diện lý luận và thực tiễn, luận văn đà đề xuất ph-ơng
h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội trong lĩnh
vực lập pháp. Góp phần nâng cao chất l-ợng hoạt động của Quốc hội, tăng c-ờng vai trò và
hiệu quả lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội.
Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho sinh viên, giáo viên, cán bộ công chức
quan tâm đến vấn đề này.
VII. Bố cục của luận văn.
Luận văn gồm 3 ch-ơng, phần mở đầu và kết luận
Ch-ơng I. Cơ sở lý luận của việc đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay .
I. Vị trí pháp lý và chức năng nhiệm vụ cđa Qc héi n-íc Céng hoµ x· héi chđ nghÜa
ViƯt Nam.

II. Xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền và vấn đề tăng c-ờng vai trò của Quốc hội n-ớc ta
hiện nay.
1.2.1. Khái niệm về nhà n-ớc pháp quyền
1.2.2. Các đặc điểm cơ bản của Nhà n-ớc pháp quyền.
1.2.3. Tăng c-ờng vai trß cđa Qc héi n-íc ta hiƯn nay.
III. TÝnh tÊt yếu của việc chỉ có một Đảng lÃnh đạo Quốc hội ở n-ớc ta hiện nay.
IV. Nội dung Đảng lÃnh ®¹o Qc héi.
1.4.1. L·nh ®¹o trong viƯc ®Ị ra chđ tr-ơng, đ-ờng lối và chỉ đạo định h-ớng hoạt
động lập pháp.
1.4.2. LÃnh đạo trong việc xây dựng tổ chức và đội ngũ cán bộ cho công tác lập pháp.
1.4.3. LÃnh đạo trong việc ban hành từng đạo luật và pháp lệnh cụ thể.
V. Ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Nhà n-ớc nói chung và Quốc hội nói riêng.
1.5.1 Khái niệm về ph-ơng thức lÃnh đạo.
1.5.2 Các ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng với Nhà n-ớc nói chung và Quốc hội nói
riêng.
a) Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua đ-ờng lối, quan điểm, các nghị quyết, các quyết
định, chỉ thị, các nguyên tắc về các vấn đề hệ trọng của Đất n-ớc.
b) Đảng lÃnh đạo Quốc hội thông qua Ban cán sự Đảng của Quốc hội.

4


c) Đảng thực hiện chức năng kiểm tra, giám sát với hoạt động của Quốc hội thông qua
Đảng đoàn Quốc hội và Đảng viên.
d) Đảng thống nhất quản lý, giới thiệu và quyết định cán bộ ở một số chức vụ nhất định của
Quốc hội.
Ch-ơng II. Thực trạng việc Đảng lÃnh đạo Quốc hội.
I. Đánh giá việc lÃnh đạo và ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội
2.1.1 Giai đoạn từ năm 1945 đến 1975
2.1.2 Giai đoạn từ năm 1975 đến 1986

2.1.3 Từ năm 1986 đến nay
II. Bài học kinh nghiệm
Ch-ơng III. Ph-ơng h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng
đối với Quốc hội.
I. Tính tất yếu khách quan của việc đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội .
II. Các quan điểm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với Quốc hội.
III. Ph-ơng h-ớng và giải pháp nhằm đổi mới ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng đối với
Quốc hội trong điều kiện xây dựng nhà n-ớc pháp quyền ở n-ớc ta hiện nay.
References
1. Ch-ơng trình KHXH 05, đề tài KHXH 05.05 : Xây dựng Nhà n-ớc pháp quyền của dân, do
dân, vì dân d-ới sự lÃnh đạo của Đảng. Năm 2000.
2. Đề c-ơng tổng kết về ph-ơng thức lÃnh đạo của Đảng của Tiểu ban tổng kết công tác xây
dựng Đảng. Hà nội, năm 1994
3. Hiến pháp n-íc Céng hoµ x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam, NXB Chính trị Quốc gia. Năm 1992
4. Bình luận Hiến pháp 1992. NXB Khoa học xà hội. Năm 1993
5. Nghị quyết vỊ sưa ®ỉi bỉ sung mét sè ®iỊu cđa HiÕn pháp 1992. Công báo
6. Luật Tổ chức Quốc hội. Công báo
7. Công báo Chính phủ.
8. Hệ thống chính trị Mỹ, cơ cấu và tác động đối với quá trình hoạch định chính sách đối
ngoại. Nhà xuất bản chính trị Quốc gia. Năm 2001
9. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VII. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
1991
10. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VIII. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
1996
11. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm
2001.
12. Qc héi n-íc Céng hßa x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam. Văn phòng Quốc hội. Năm 1995

5

13. Lịch sử Quốc hội Việt Nam 1946-1960. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1994
14. Về Nhà n-ớc ph¸p qun x· héi chđ nghÜa ViƯt Nam. Bé t- pháp- Viện nghiên cứu khoa
học pháp lý. Năm 1997
15. Quốc dân đại hội Tân Trào. Văn phòng Quốc hội. Năm 1994
16. Các luật của Quốc hội khoá IX. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1997
17. Các tạp chí Nghiên cứu lập pháp năm 2001 và năm 2002.
18. Quyền lực thứ t- và bốn đời Tổng Bí th-. Aphanaxep. Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia.
Năm 1996
19. Đạo đức, phong cách, lề lối làm việc của cán bộ, công chøc theo t- t-ëng Hå ChÝ Minh,
Ban Tỉ chøc C¸n bộ Chính phủ. NXB Chính trị Quốc gia. Năm 1998
20. D- luận xà hội về đổi mới tổ chức và hoạt động của Quốc hội. Văn phòng Quốc hội. Trung
tâm thông tin th- viện và nghiên cứu khoa học.Năm 2001
21. Tinh thần pháp luật, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia. Năm 1995

6