Ngày Soạn: 5 / 11
Chương II – HÀM SỐ BẬC NHẤT
Bài 1: Nhắc lại và bổ sung
các khái niệm về hàm số
I.MỤC TIÊU :
HS nắm vững các khái niệm về “hàm số”, “biến số”; Hàm số có thể được cho
bằng bảng, bằng công thức.
khi y là hàm số của x thì có thể viết y = f(x), y = g(x), … Giá trò của hàm số y
= f(x) tại x
0
, x
1
, … được kí hiệu là f(x
0
), f(x
1
), …
Đồ thò của hàm số y = f(x) là tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp giá trò
tương ứng (x, f(x)) trên mặt phẳng toạ độ.
Bước đầu nắm được khái niệm hàm số đồng biến trên R, nghòch biến trên R.
Yêu cầu HS tính thành thạo các giá trò của hàm số khi cho trước biến số; biết
biểu diễn các cặp số (x,y) trên mặt phẳng toạ độ, vẽ thành thạo đồ thò hàm số y
= f(x).
II.CHUẨN BỊ : GV : Bảng phụ kẻ carô để vẽ đồ thò.
HS : Xem trước bài học này ở nhà.
III.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY :
Bài mới :
Giáo viên Học sinh Trình bày bảng
* GV yêu cầu HS đọc lại
khái niệm hàm số đã học ở
lớp 7 (có thể đọc SGK).
GV chỉ dẫn kỹ: Hàm số
có thể được cho bằng bảng
hoặc bằng công thức.
* GV hướng dẫn HS kỹ dấu
chấm thứ ba. ( tìm miền xác
đònh của hàm số)
GV hướng dẫn kỹ VD2 /
SGK.
* GV hướng dẫn kỹ HS các
viết một hàm số và dạng
hàm số hằng.
* 2 học sinh lần lượt đọc
khái niệm hàm số (2 chấm
đầu tiên).
+ HS xem VD1 / SGK.
* Hs xem kỹ SGK.
* HS xem kỹ SGK.
* Bài tập ?1 / SGK
1) Khái niệm hàm số:
* Nếu đại lượng y phụ thuộc vào đại lượng
thay đổi x sao cho với mỗi giá trò của x, ta
luôn xác đònh được một giá trò tương ứng y
thì y gọi là hàm số của x, và x gọi là biến số.
* Hàm số có thể được cho bằng bảng hoặc
bằng công thức, …
Ví dụ1 (xem ví dụ trong SGK)
* Khi hàm số cho bằng công thức y = f(x), ta
hiểu rằng biến x chỉ lấy những giá trò mà tại
đó nó xác đònh.
VD2 (Xem trong SGK)
* Khi y là hàm số của x, ta có thể viết y =
f(x), y = g(x), …
VD: y = f(x) = 2x + 1
* Khi x thay đổi mà y luôn nhận một giá trò
không đổi thì y gọi là hàm hằng.
Tiết 19
Giáo viên Học sinh Trình bày bảng
* Thế nào gọi là vẽ đồ thò của
hàm số ?
* Bài tập ?2 / SGK
+ HS nghiên cứu SGK trả
lời.
2) Đồ thò của hàm số:
Tập hợp tất cả các điểm biểu diễn các cặp
giá trò tương ứng (x ; f(x)) trên mặt phẳng
toạ độ được gọi là đồ thò của hàm số y =
f(x).
* Qua bài tập ?3 / SGK, ta
thấy: + Giá trò x đã cho trong
bảng ntn? Tăng hay giảm ?
+ Xét hàm số y = 2x + 1: Giá
trò y tương ứng của hs này ntn?
+ Xét hàm số y = –2x + 1: Giá
trò y tương ứng của hs này ntn?
Khi giá trò biến x tăng lên
thì giá trò y tương ứng cũng
tăng lên. Khi đó hàm số y gọi
là hàm số ntn?
Khi giá trò biến x tăng lên
màgiá trò y tương ứng giảm.
Khi đó hàm số y gọi là hàm số
ntn?
* Bài tập ?3 / SGK
2 HS lên bảng làm.
* Cả lớp nhận xét.
+ Giá trò của biến x tăng
dần lên.
+ Giá trò y tương ứng cũng
tăng dần lên.
+ Giá trò y tương ứng
giảm dần.
+ Nếu giá trò của biến x
tăng lên mà giá trò tương
ứng f(x) cũng tăng lên thì
hàm số y = f(x) gọi là
hàm số đồng biến trong R
+ Nếu giá trò của biến x
tăng lên mà giá trò tương
ứng f(x) lại giảm thì hàm
số y = f(x) gọi là hàm số
nghòch biến trong R
3) Hàm số đồng biến, nghòch biến:
Cho hàm số y = f(x) xác đònh với mọi giá
trò của x thuộc R.
a) Nếu giá trò của biến x tăng lên mà giá trò
tương ứng f(x) cũng tăng lên thì hàm số y =
f(x) gọi là hàm số đồng biến trong R (gọi tăt
là hàm số đồng biến).
b) Nếu giá trò của biến x tăng lên mà giá trò
tương ứng f(x) lại giảm đithì hàm số y = f(x)
gọi là hàm số nghòch biến trong R (gọi tăt là
hàm số đồng biến).
TÓM TẮT : Với x
1
, x
2
bất kì thuộc R :
+ Nếu x
1
< x
2
mà f(x
1
) < f(x
2
) thì hàm số y
= f(x) đồng biến trên R.
+ Nếu x
1
< x
2
mà f(x
1
) > f(x
2
) thì hàm số y
= f(x) nghòch biến trên R.
Củng cố :
Bài tập 1,2 / SGK.
Lời dặn :
Học kỹ các khái niệm về hàm số , vẽ đồ thò của hàm số , hàm
số đồng biến, nghòch biến trong R.
Bài tập 3, 4, 5, 6, 7 / SGK