Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố Hưng Yên

Header Page 1 of 89.

Bộ giáo dục và đào tạo

bộ tài chính

Học viện tài chính

Nguyễn thu hiền

Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp
may mặc trên địa bàn thành phố HƯng Yên

Luận án tiến sĩ kinh tế

Hà nội - 2016

Footer Page 1 of 89.


Header Page 2 of 89.

Bộ giáo dục và đào tạo

bộ tài chính

Học viện tài chính

Nguyễn thu hiền

Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp
may mặc trên địa bàn thành phố HƯng Yên

Chuyên ngành: Kế Toán
Mã số: 62.34.03.01

Luận án tiến sĩ kinh tế

Ng-ời h-ớng dẫn khoa học

GS.TS. NGÔ THế CHI

Hà nội - 2016

Footer Page 2 of 89.


Header Page 3 of 89.

LờI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận án là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và có
nguồn gốc rõ ràng.

TáC GIả LUậN áN

Nguyễn Thu Hiền

Footer Page 3 of 89.


Header Page 4 of 89.

MụC LụC
LờI CAM ĐOAN
MụC LụC
DANH MụC CáC CHữ VIếT TắT
DANH MụC BảNG BIểU
danh mục sơ đồ
mở đầu
Ch-ơng 1: Lý luận kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất ................1
1.1. Vị trí vai trò của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong quản lý doanh nghiệp sản xuất ......................................................................1
1.1.1 Thông tin chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong quản lý doanh
nghiệp sản xuất .....................................................................................................1
1.1.2. Vai trò và yêu cầu của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong doanh nghiệp sản xuất .......................................................................3
1.2. Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất ........5
1.2.1. Khái niệm chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp
sản xuất.................................................................................................................5
1.2.2. Phân loại chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất... 14
1.3. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trên quan điểm kế
toán tài chính ...........................................................................................................33
1.3.1. Đối t-ợng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ...............33
1.3.2. Ph-ơng pháp kế toán chi phí sản xuất ......................................................36
1.3.3. Ph-ơng pháp đánh giá sản phẩm dở dang ................................................45
1.3.4. Ph-ơng pháp tính giá thành sản phẩm ......................................................49

1.4. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong doanh nghiệp
trên góc độ kế toán quản trị ...................................................................................53
1.4.1. Khái niệm, bản chất của kế toán quản trị .................................................53
1.4.2. Mục tiêu KTQT chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong doanh
nghiệp sản xuất ...................................................................................................54
1.4.3. Nội dung kế toán quản trị chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong doanh nghiệp sản xuất...............................................................................54
1.5. Đặc điểm về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các
doanh nghiệp gia công hàng may mặc xuất khẩu ................................................60
1.5.1. Đặc điểm các hình thức gia công trong các doanh nghiệp gia công hàng
may mặc xuất khẩu.............................................................................................60

Footer Page 4 of 89.


Header Page 5 of 89.

1.5.2. Đặc điểm kế toán các nghiệp vụ gia công ở các doanh nghiệp nhận gia
công hàng xuất khẩu...........................................................................................62
Kết luận ch-ơng 1....................................................................................................70
Ch-ơng 2: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên
địa bàn thành phố h-ng yên ..................................................................71
2.1. Quá trình phát triển của ngành công nghiệp may mặc trên địa bàn thành
phố H-ng Yên ..........................................................................................................71
2.2. Đặc điểm sản phẩm của các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành
phố H-ng Yên ..........................................................................................................75
2.3. Đặc điểm tổ chức sản xuất của các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn
tỉnh H-ng Yên .........................................................................................................77
2.3.1. Quy trình công nghệ sản xuất của các doanh nghiệp ...............................77

2.3.2. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của các doanh nghiệp may mặc trên địa
bàn thành phố H-ng Yên ....................................................................................82
2.3.3. Đặc điểm công tác kế toán của các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn
thành phố H-ng Yên ..........................................................................................88
2.4. Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các
doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên ................................93
2.4.1. Đặc điểm chung về quản lý chi phí sản xuất tại các doanh nghiệp may
mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên ...............................................................93
2.4.2. Đặc điểm và cách phân loại chi phí sản xuất của các doanh nghiệp may
mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên ...............................................................95
2.4.3. Đối t-ợng tập hợp chi phí sản xuất của các doanh nghiệp may mặc trên
địa bàn thành phố H-ng Yên ..............................................................................97
2.4.4. Ph-ơng pháp tập hợp chi phí sản xuất của các doanh nghiệp may mặc trên
địa bàn thành phố H-ng Yên ..............................................................................97
2.4.5. Ph-ơng pháp tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc
trên địa bàn thành phố H-ng Yên ....................................................................108
2.4.6. Kế toán quản trị chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của các
doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên ..............................118
2.5. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm của một số n-ớc trên
thế giới và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam ...................................................120
2.5.1. Các nguyên tắc chung đ-ợc thừa nhận rộng rãi .....................................120
2.5.2. Kế toán chi phí, giá thành tại Mỹ ...........................................................122
2.5.3. Kế toán chi phí, giá thành tại Pháp.........................................................124
2.5.4. Kế toán chi phí, giá thành ở Nhật Bản ...................................................127

Footer Page 5 of 89.


Header Page 6 of 89.

2.5.5. Kế toán quản trị chi phí ở các n-ớc đang phát triển Châu á ...................128
2.6. Đánh giá thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên .............129
2.6.1. -u điểm ...................................................................................................129
2.6.2. Hạn chế ...................................................................................................132
2.6.3. Nguyên nhân ..........................................................................................135
Kết luận ch-ơng 2..................................................................................................136
ChƯƠng 3: GiảI pháp hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may
mặc trên địa bàn thành phố h-ng yên .........................................137
3.1. Định h-ớng phát triển ngành công nghiệp sản xuất hàng may mặc ở n-ớc
ta và H-ng Yên đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 ...............................................137
3.1.1. Định h-ớng phát triển sản xuất hàng may mặc ở n-ớc ta đến năm 2020,
tầm nhìn 2030 ...................................................................................................137
3.1.2. Định h-ớng phát triển ngành may mặc ở H-ng Yên đến năm 2020, tầm
nhìn 2030 ..........................................................................................................140
3.2. Yêu cầu hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên .............141
3.3. Nội dung hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên .............143
3.3.1. Hoàn thiện các nội dung thuộc kế toán tài chính ...................................143
3.3.2. Hoàn thiện các nội dung kế toán quản trị...............................................159
3.4. Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành
phố H-ng Yên ........................................................................................................179
3.4.1. Đối với Nhà n-ớc và các cơ quan chức năng .........................................179
3.4.2. Đối với các hiệp hội nghề nghiệp ...........................................................180
3.4.3. Đối với các doanh nghiệp sản xuất hàng may mặc trên địa bàn thành phố
H-ng Yên .........................................................................................................181
Kết luận ch-ơng 3..................................................................................................182

Kết luận
Danh mục các công trình nghiên cứu tham gia của tác giả
Danh mục tài liệu tham khảo
PHụ LụC

Footer Page 6 of 89.


Header Page 7 of 89.

DANH MụC CáC CHữ VIếT TắT
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.

20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.

Footer Page 7 of 89.

BCTC
BHXH
BHTN
BHYT
CPBH
CP NCTT
CP NVLTT
CP QLDN
CPSX
CPSXC

CCDC
HT
KPCĐ
KKĐK
KKTX
KTQT
KTTC
TSCĐ
TGNH
TM
XNK
TLKT
NVL
KCS
KTTC
KTQT
HĐQT
SP
SXKD
GTGT
VLP
KC
ABC
SL
VL
TK

Báo cáo tài chính
Bảo hiểm xã hội
Bảo hiểm thất nghiệp

Bảo hiểm y tế
Chi phí bán hàng
Chi phí nhân công trực tiếp
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
Chi phí quản lý doanh nghiệp
Chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất chung
Công cụ dụng cụ
Hoàn thành
Kinh phí công đoàn
Kiểm kê định kỳ
Kê khai th-ờng xuyên
Kế toán quản trị
Kế toán tài chính
Tài sản cố định
Tiền gửi ngân hàng
Tiền mặt
Xuất nhập khẩu
Tài liệu kỹ thuật
Nguyên vật liệu
Kiểm tra chất l-ợng
Kế toán tài chính
Kế toán quản trị
Hội đồng quản trị
Sản phẩm
Sản xuất kinh doanh
Giá trị gia tăng
Vật liệu phụ
Kaizen costing
Activity based costing

Số l-ợng
Vật liệu
Tài khoản


Header Page 8 of 89.

DANH MụC BảNG BIểU

Bảng 1.1:

Sổ theo dõi vật liệu gia công .................................................................61

Bảng 2.1:

Giá trị xuất nhập khẩu, sản l-ợng ngành dệt may tỉnh H-ng Yên từ năm
2008 đến năm 2013 ...............................................................................72

Bảng 2.2:

Bảng định mức nguyên vật liệu .............................................................99

Bảng 2.3:

Bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ.................................101

Bảng 2.4:

Bảng phân bổ tiền l-ơng và bảo hiểm xã hội ......................................105

Bảng 2.5:

Bảng tổng hợp chi phí sản xuất chung ................................................107

Bảng 2.6:

Kết quả tính giá trị sản phẩm dở dang ................................................111

Bảng 2.7:

Bảng tính giá thành sản phẩm (Tổng hợp của 3 sản phẩm) ................114

Bảng 2.8:

Bảng tính tổng giá thành liên sản phẩm theo khoản mục ...................115

Bảng 2.9:

Bảng tính giá thành Mã hàng 015EE01G004 (áo JACKET 2 lớp) .....115

Bảng 2.10: Bảng tính giá thành Mã hàng 025EE01G056 (áo JACKET 3 lớp) .....116
Bảng 2.11: Bảng tính giá thành Mã hàng WSVQ15906RPR (Váy) .....................116
Bảng 3.1:

Mục tiêu cụ thể ngành dệt may đến năm 2030 ...................................139

Bảng 3.2:

Sổ theo dõi nguyên vật liệu nhận gia công .........................................147

Bảng 3.3:

Bảng phân bổ tiền l-ơng và bảo hiểm xã hội .....................................151

Bảng 3.4:

Bảng so sánh giá thành sản phẩm .......................................................152

Bảng 3.5:

Phiếu tính giá thành ............................................................................156

Bảng 3.6:

Báo cáo kết quả kinh doanh theo từng mặt hàng (SP)........................169

Footer Page 8 of 89.


Header Page 9 of 89.

danh mục sơ đồ

Sơ đồ 1.1:

Mô hình vận động chi phí sản xuất trong các doanh nghiệp sản xuất ..24

Sơ đồ 1.2:

Mô hình giá thành sản xuất đầy đủ .......................................................29

Sơ đồ 1.3:

Mô hình giá thành sản phẩm theo biến phí ...........................................31

Sơ đồ 1.4:

Mô hình dự toán tổng quát ....................................................................58

Sơ đồ 2.1:

Sơ đồ quá trình xem xét hợp đồng ........................................................76

Sơ đồ 2.2:

Sơ đồ quá trình thực hiện thiết kế, chế thử sản phẩm ...........................78

Sơ đồ 2.3:

Sơ đồ quy trình công nghệ sản xuất sản phẩm tại các doanh nghiệp may
gia công xuất khẩu ................................................................................81

Sơ đồ 2.4: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn
thành phố H-ng Yên .............................................................................87
Sơ đồ 2.5:

Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán ở các doanh nghiệp may mặc hiện nay
trên địa bàn thành phố H-ng Yên .........................................................89

Sơ đồ 3.1:

Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành theo công việc (đơn đặt hàng)... 154

Sơ đồ 3.2:

Sơ đồ mối quan hệ giữa ABM và ABC ...............................................172

Footer Page 9 of 89.


Header Page 10 of 89.

mở đầu
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong nền kinh tế thị tr-ờng hiện nay, mỗi doanh nghiệp đều có đối thủ
cạnh tranh, đó không chỉ là sự cạnh tranh về nhãn hiệu mà còn là sự cạnh
tranh về chất l-ợng và giá cả sản phẩm. Đặc biệt sau khi Việt Nam gia nhập
WTO thì sự cạnh tranh không chỉ giữa các công ty trong n-ớc mà còn là các
công ty đa quốc gia. Mặt khác, trong điều kiện kinh tế Thế giới đang gặp phải
những bất ổn nh- hiện nay, khủng hoảng, nợ công đang diễn ra trên khắp các
quốc gia thì sự cạnh tranh ấy diễn ra ngày càng gay gắt và quyết liệt hơn. Nền
kinh tế Việt Nam nói chung và ngành may mặc nói riêng cũng không nằm
ngoài quy luật đó. Theo quyết định 36/QĐ-TTg ngày 14/3/2008 về phê duyệt
phát triển ngành dệt may Việt Nam đến năm 2015, định h-ớng phát triển đến
năm 2020, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển ngành dệt may trở thành một
trong những ngành công nghiệp trọng điểm, mũi nhọn vế xuất khẩu, đáp ứng
ngày càng cao nhu cầu tiêu dùng cho trong n-ớc, tạo việc làm cho xã
hội.Chính vì điều đó buộc các doanh nghiệp phải phát huy mọi lợi thế cạnh
tranh của mình, hợp lý hóa toàn bộ quá trình sản xuất kinh doanh để không
ngừng tăng c-ờng sức mạnh cạnh tranh của doanh nghiệp. Bởi đây là ngành

thu hút đ-ợc nhiều lao động trong n-ớc, sử dụng đ-ợc nguồn nguyên liệu tự
sản xuất, trong khi đó kim ngạch xuất khẩu t-ơng đối cao. Và một trong
những yếu tố có vai trò quyết định đối với sự thành công hay thất bại của
doanh nghiệp là chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm. Kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm là một trong những vấn đề cơ bản nhất của
toàn bộ công tác hạch toán kế toán trong các doanh nghiệp sản xuất.
Chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là hai yếu tố có mối quan hệ mật
thiết với nhau. Nếu doanh nghiệp muốn hạ giá thành sản phẩm để nâng cao
sức cạnh tranh trên thị tr-ờng trong n-ớc cũng nh- n-ớc ngoài thì việc quản lý
chi phí sản xuất là một khâu cực kỳ quan trọng. Thông qua việc phân tích chi

Footer Page 10 of 89.


Header Page 11 of 89.

phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm giúp doanh nghiệp xác định đ-ợc mức
giá hợp lý để doanh nghiệp có lãi và có khả năng cạnh tranh với các sản phẩm
trong n-ớc và các sản phẩm nhập khẩu trên thị tr-ờng.
Hiện nay có rất nhiều các doanh nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực
sản xuất kinh doanh hàng may mặc. Nó diễn ra ở hầu hết các khu công
nghiệp, các địa bàn thành phố trong cả n-ớc. Thành phố H-ng Yên, nơi mà có
nhiều doanh nghiệp may mặc trên địa bàn, là nơi dệt may chiếm một tỷ trọng
không nhỏ về lĩnh vực sản xuất và gia công xuất khẩu hàng may mặc thì việc
nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm là điều tất yếu. Chính vì thế, chi phí
sản xuất và giá thành sản phẩm luôn là đối t-ợng quan tâm hàng đầu của bộ
máy quản lý trong các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp luôn phải tìm mọi
biện pháp quản lý để tiết kiệm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm nh-ng
vẫn phải đảm bảo chất l-ợng cho sản phẩm và nâng cao hiệu quả sản xuất.
Đặc biệt chi phí là một trong những chỉ tiêu quan trọng trong hệ thống các chỉ

tiêu kinh tế phục vụ cho công tác quản lý của doanh nghiệp và có mối quan hệ
mật thiết với doanh thu, kết quả, hoạt động sản xuất kinh doanh, do vậy đ-ợc
chủ các doanh nghiệp rất quan tâm.
Thực hiện kế toán chi phí và tính giá thành một cách khoa học, hợp lý và
đúng đắn có ý nghĩa rất lớn trong việc lập kế hoạch điều hành, tổ chức thực
hiện và quản lý chi phí, giá thành nói riêng cũng nh- hoạt động sản xuất kinh
doanh nói chung của một doanh nghiệp, góp phần tăng c-ờng quản lý tài sản,
vật t-, lao động, tiền vốn một cách tiết kiệm có hiệu quả. Đó là một trong
những điều kiện quan trọng tạo cho doanh nghiệp một -u thế cạnh tranh.
Để đáp ứng yêu cầu của sự phát triển kinh tế ở mỗi doanh nghiệp trong
giai đoạn hiện nay, kế toán nói chung, kế toán chi phí sản xuất và giá thành nói
riêng cũng cần đ-ợc hoàn thiện nhằm cung cấp thông tin kịp thời, trung thực và
chính xác, phù hợp với yêu cầu quản lý để phục vụ cho việc ra các quyết định
kinh doanh của doanh nghiệp. Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản

Footer Page 11 of 89.


Header Page 12 of 89.

phẩm còn là công cụ quản lý quan trọng, hữu hiệu về chi phí sản xuất, kiểm tra
giám sát chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tối đa hóa lợi nhuận. Kế toán chi phí
sản xuất và tính giá thành sản phẩm cung cấp thông tin về chi phí và tính giá
thành sản phẩm, phục vụ yêu cầu quản trị của lãnh đạo doanh nghiệp. Trong
điều kiện nền kinh tế thị tr-ờng, đòi hỏi các nhà quản lý có đ-ợc thông tin một
cách kịp thời, trung thực, chính xác và phải có khả năng phân tích dự báo t-ơng
lai. Chính vì điều đó, kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cũng
đòi hỏi ngày một hoàn thiện nhằm đáp ứng những yêu cầu của thực tế.
ở Việt Nam, những vấn đề lý luận cơ bản về kế toán chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc và ph-ơng pháp thực

hiện đến nay vẫn ch-a đ-ợc nghiên cứu một cách toàn diện, đầy đủ có hệ thống
và khoa học.
Xuất phát từ thực tế đó, tác giả đã lựa chọn đề tài: Hoàn thiện kế toán
chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may
mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên làm đề tài nghiên cứu cho Luận án
Tiến sĩ của mình có ý nghĩa thiết thực về cả lý luận lẫn thực tiễn.
2. Tổng quan về các công trình đã nghiên cứu liên quan đến đề tài
luận án
Chi phí sản xuất của doanh nghiệp là toàn bộ các hao phí về lao động
sống cần thiết, lao động vật hóa và một phần thu nhập thuần túy mà doanh
nghiệp chi ra trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh biểu hiện bằng
tiền, đ-ợc tính cho một kỳ nhất định (tháng, quý, năm).
Giá thành sản phẩm là toàn bộ chi phí mà doanh nghiệp đã bỏ ra để sản
xuất khối l-ợng sản phẩm, công việc, lao vụ và dịch vụ đã hoàn thành trong kỳ.
Các đề tài liên quan đến vấn đề nghiên cứu, tr-ớc đây cũng có một số
nghiên cứu nh-ng ở các góc độ và lĩnh vực ứng dụng hoàn toàn khác nhau nh-:
Năm 2002, luận án tiến sĩ về đề tài Hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm xi măng trong các doanh nghiệp nhà n-ớc của

Footer Page 12 of 89.


Header Page 13 of 89.

tác giả L-u Đức Tuyên. Luận án đã phân tích lý luận chung về chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất; đặc điểm hoạt động
của các doanh nghiệp sản xuất xi măng, đặc điểm tổ chức về hệ thống kế toán.
Luận án đã hệ thống hóa đ-ợc những vấn đề lý luận cơ bản về tổ chức kế toán chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xi măng trong các doanh nghiệp nhà
n-ớc sản xuất xi măng. Luận án đã phân tích từng nội dung công tác kế toán chi

phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất xi
măng. Chỉ rõ đ-ợc những -u, nh-ợc điểm và đặc biệt đã chỉ rõ đ-ợc tám tồn tại
chủ yếu ch-a giải quyết đ-ợc trong việc tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính
giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất xi măng, đề xuất một số
biện pháp hoàn thiện công tác kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm xi măng trong các doanh nghiệp nhà n-ớc nh-: lập, luân chuyển và l-u trữ
hệ thống chứng từ, xác định nội dung chi phí cấu thành sản phẩm xi măng, xác
định đối t-ợng tập hợp chi phí, đ-a ra hai ph-ơng án hoàn thiện hệ thống tài
khoản tập hợp chi phí sản xuất và trình tự kế toán, ph-ơng pháp tập hợp chi phí,
hệ thống sổ kế toán, báo cáo kế toán; xây dựng mô hình kế toán quản trị chi phí
sản xuất và giá thành sản phẩmvề cơ bản luận án mới chỉ đ-a ra những giải
pháp mang tính chung về kế toán tài chính cho các doanh nghiệp sản xuất và đặc
biệt là các doanh nghiệp sản xuất xi măng của nhà n-ớc chứ ch-a đề cập đến kế
toán quản trị. Bởi với tình hình phát triển kinh tế xã hội nh- hiện nay khi mà việc
cổ phần hóa đang dần đ-ợc hoàn thiện với tất cả các doanh nghiệp thì việc xác
định chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm đang đ-ợc hết sức quan tâm hiện
nay cả kế toán tài chính và kế toán quản trị có tính linh hoạt phụ thuộc nhiều vào
đặc điểm các ngành nghề kinh doanh, đặc điểm sản phẩm và đặc điểm quy trình
công nghệ sản xuất và quản lý Nh-ng cũng phải khẳng định luận án đã có
những đóng góp đáng kể về cả lý luận và thực tiễn đối với kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất nói chung và
đặc thù ngành sản xuất xi măng nói riêng trong quá trình ngày càng phát triển và
hoàn thiện tới tầm cao.

Footer Page 13 of 89.


Header Page 14 of 89.

Cùng năm 2002, tác giả Trần Văn Dung nghiên cứu về đề tài luận án tiến

sĩ Tổ chức kế toán quản trị và giá thành trong doanh nghiệp sản xuất ở Việt
Nam. Trong luận án của mình, tác giả đã tập trung phản ánh nội dung về tổ
chức kế toán quản trị và giá thành trong doanh nghiệp sản xuất ở Việt Nam
nh-: việc cung cấp các thông tin kế toán kết hợp giữa kế toán tài chính và kế
toán quản trị theo các phần hành kế toán, đặc biệt là về kế toán quản trị chi
phí và giá thành sản xuất ở các doanh nghiệp Việt Nam; xác định các trung
tâm chi phí; phân loại chi phí theo yêu cầu, xác định đối t-ợng chi phí và giá
thành; hệ thống sổ kế toán vận dụng chứng từ đặc biệt tác giả đã kiến nghị
thêm một số chứng từ, sổ kế toán phục vụ cho công tác kế toán quản trị, hoàn
thiện hệ thống tài khoản kế toán phục vụ cho công tác quản trị doanh nghiệp;
hoàn thiện các ph-ơng pháp phân bổ chi phí và xây dựng định mức chi phí,
lập dự toán cho chi phí; thiết kế xây dựng các báo cáo, tổ chức cung cấp thông
tin cho các cấp độ quản trị trong doanh nghiệp; xây dựng mô hình bộ máy kế
toán quản trị chi phí và giá thành. Luận án đã nêu đ-ợc bản chất của kế toán
quản trị trong việc cung cấp thông tin hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về
tổ chức kế toán quản trị chi phí và giá thành trong các doanh nghiệp sản xuất
ở Việt Nam Với những nội dung đã nêu ra trong luận án nhìn chung đã đáp
ứng đ-ợc yêu cầu cơ bản của mục tiêu đề ra. Tuy nhiên cùng với sự phát triển
đa màu sắc đa ngành nghề sản xuất kinh doanh nh- hiện nay thì chắc chắn sẽ
còn nhiều vấn đề cần phải nghiên cứu hoàn thiện hơn, đặc biệt là các doanh
nghiệp may mặc. Vấn đề kế toán quản trị nói chung và kế toán quản trị chi phí
và giá thành nói riêng hiện nay vẫn còn là một vấn đề có nhiều quan điểm và
thực sự còn đang rất phức tạp ở Việt Nam. Cần phải nghiên cứu sâu rộng hơn
và đ-a ra các chính sách thống nhất trong việc áp dụng nó.
Năm 2007 cũng có một số các tác giả nghiên cứu luận án tiến sĩ về
công tác kế toán chi phí sản và tính giá thành sản phẩm ở một số các ngành
nghề nhất định, cụ thể nh-: tác giả Trần Văn Hợi với đề tài luận án Tổ chức

Footer Page 14 of 89.

Header Page 15 of 89.

công tác kế toán quản trị chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong
các doanh nghiệp khai thác than. Trong luận án của mình, tác giả đã tập
trung nghiên cứu và làm rõ thực trạng kế toán quản trị chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp khai thác than. Trên cơ sở
nghiên cứu cơ chế, đặc điểm, yêu cầu quản lý của tập đoàn than khoáng
sản; đặc điểm đặc thù của ngành đó là tổ chức sản xuất kinh doanh của
từng loại hình khai thác than lộ thiên và hầm lò; phân tích và chỉ rõ các
nhân tố ảnh h-ởng tới kế toán chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm; đã
vận dụng đ-ợc chế độ kế toán của tập đoàn than khoáng sản vào các công
ty khai thác than; phản ánh, phân tích kế toán quản trị chi phí sản xuất và
tính giá thành của các loại hình doanh nghiệp khai thác chế biến than;
xây dựng mô hình kế toán quản trị; hoàn thiện công tác lập, luân chuyển
và l-u trữ các chứng từ liên quan đến kế toán quản trị chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm; cách phân loại chi phí để thực hiện kế toán quản
trị trong doanh nghiệp khai thác than; hoàn thiện hệ thống sổ kế toán chi
tiết phục vụ cho kế toán quản trị, bổ sung các báo cáo về kế toán quản trị;
xây dựng giá thành kế hoạch và hoàn chỉnh hệ thống định mức kinh tế kỹ
thuật cho các sản phẩm trong khai thác than; Đặc biệt tác giả đã đề cập
đến vấn đề môi tr-ờng thông qua việc khôi phục môi tr-ờng sinh thái, bảo
vệ môi tr-ờng, trích lập và sử dụng quỹ môi tr-ờng Tuy nhiên, thì đây
mới chỉ là góc nhìn về một ngành cụ thể mà trong điều kiện hội nhập quốc
tế nh- hiện nay thì không chỉ có nhiều thay đổi về kết cấu chung của nền
kinh tế mà trong từng ngành sản xuất đặc thù cũng đang cần đ-ợc xây
dựng hoàn thiện theo xu thế mới và việc kết hợp của kế toán tài chính và
kế toán quản trị trong doanh nghiệp cũng gặp không ít những khó khăn và
đang cần hoàn thiện hơn nữa.
Về khía cạnh kinh doanh khách sạn thì tác giả Văn Thị Thái Thu năm

2008 đã nghiên cứu đề tài luận án tiến sĩ Hoàn thiện kế toán quản trị chi phí,

Footer Page 15 of 89.


Header Page 16 of 89.

doanh thu và xác định kết quả trong các doanh nghiệp kinh doanh khách sạn ở
Việt Nam. Tc gi đ hệ thống hóa cc nội dung cơ bn ca kế ton qun trị
và đề xuất ứng dụng kế toán quản trị vào trong ngành kinh doanh khách sạn ở
Việt Nam.
Năm 2008 tác giả Đinh Thị Thanh Hải nghiên cứu đề tài luận văn thạc sỹ
Hon thiện công tc kế ton chi phí - thu nhập trong các doanh nghiệp may
thuộc tập đon dệt may Việt Nam. Tc gi đ nghiên cứu và phân tích lý luận
chung nhất về kế toán tài chính, kế toán quản trị chi phí - thu nhập trong các
doanh nghiệp may thuộc tập đoàn Dệt May Việt Nam. Tuy nhiên, ở đề tài
nghiên cứu của mình, tác giả mới chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng chung
nhất của Dệt May Việt Nam chủ yếu trên góc độ sản xuất, còn khía cạnh gia
công hàng xuất khẩu may mặc ch-a đ-ợc nghiên cứu rõ nét.
Cũng liên quan đến may mặc, tác giả Nguyễn Thị Thanh Huyền nghiên
cứu đề ti luận văn thc sỹ Hon thiện tổ chức kế ton doanh thu, chi phí và
kết qu kinh doanh ti Công ty cổ phần May xuất khẩu Huế. ở một góc độ
rộng hơn, tác giả đã hệ thống hóa những vấn đề cơ bản về tổ chức kế toán chi
phí, doanh thu, kết quả kinh doanh trong doanh nghiệp sản xuất, các nguyên
tắc kế toán, khái niệm thu nhập, chi phí theo các mô hình kế toán, nghiên cứu
kinh nghiệm của một số các n-ớc trên thế giới và đề xuất hệ thống các giải
pháp. Cùng nghiên cứu vấn đề gia công hàng may mặc xuất khẩu, nh-ng cũng
có những khác biệt liên quan tới yếu tố vùng miền, liên quan tới cách xác định
và ghi nhận về chi phí giá thành. Trong đề tài này tác giả cũng ch-a phân biệt
rõ doanh nghiệp gia công sản phẩm theo hình thức nào.

Năm 2010 tác giả Hồ Văn Nhàn đã nghiên cứu đề tài luận án Tổ chức
công tác kế toán quản trị chi phí và giá thành dịch vụ vận chuyển hành khách
trong các doanh nghiệp taxi. ở đề tài này, ngoài việc nghiên cứu về lý luận,
tác giả đã khái quát đ-ợc thực trạng về kế toán quản trị chi phí và giá thành
dịch vụ vận chuyển hành khách trong các doanh nghiệp taxi. Hệ thống hóa
các vấn đề lý luận và làm rõ các chi phí trong dịch vụ vận chuyển, đối t-ợng

Footer Page 16 of 89.


Header Page 17 of 89.

chi phí và đối t-ợng giá thành, ph-ơng pháp kế toán, hệ thống sổ kế toán báo
cáo kế toán đối với loại hình dịch vụ này hoàn thiện cách xây dựng mô hình
tổ chức kế toán quản trị chi phí và giá thành đối với dịch vụ vận chuyển; phân
loại chi phí, xác định đối t-ợng tập hợp chi phí và đối t-ợng giá thành dịch vụ
vận chuyển taxi; hoàn thiện công tác kế toán, ph-ơng pháp tính giá thành dịch
vụ vận chuyển; tổ chức vận dụng hệ thống tài khoản và chế độ sổ kế toán
trong kế toán quản trị chi phí và giá thành; lập dự toán chi phí vận chuyển đặc
biệt là chi phí nhiên liệu trực tiếp; hoàn thiện đ-ợc công tác phân tích tình
hình thực hiện dự toán chi phí và điểm khác biệt so với chi phí giá thành của
các ngành khác đó là ph-ơng pháp định giá bán dịch vụ taxi dựa vào thông tin
kế toán quản trị chi phí và giá thành Tuy nhiên, đề tài này cũng chỉ đề cập
đến ngành dịch vụ vận chuyển hành khách taxi.
Liên quan tới vấn đề chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm, năm
2012 tác giả Lê Thị Diệu Linh với đề tài luận án Hoàn thiện công tác kế
toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh
nghiệp xây dựng dân dụng. Trong luận án của mình, tác giả đã hệ thống hóa
lý luận chung về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong
các doanh nghiệp xây dựng dân dụng. Luận án đã trình bày và phân tích thực

tế công tác kế toán và hoàn thiện kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây dựng dân dụng, đặc biệt đối với
đặc thù của ngành, trong tr-ờng hợp giao khoán thì việc tổ chức hệ thống
chứng từ, vận dụng tài khoản đã đ-ợc tác giả làm sáng tỏ. Tuy nhiên, luận
án cũng ch-a đề cập đ-ợc đối với tất cả các ngành khác nhau, trong đó có
ngành may mặc.
Năm 2013 tác giả Nguyễn Quang H-ng đã nghiên cứu đề tài luận án
Hon thiện tổ chức kế ton chi phí sn xuất v tính gi thnh sn phẩm xây lắp
trong các doanh nghiệp xây lắp thuộc tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam. Đề
tài đã nghiên cứu hệ thống hóa và làm rõ lý luận về tổ chức kế toán chi phí sản

Footer Page 17 of 89.


Header Page 18 of 89.

xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp thuộc tập đoàn dầu khí quốc gia Việt
Nam. Tuy nhiên, đề tài này cũng chỉ đề cập tới sản phẩm xây lắp thuộc tập
đoàn dầu khí, ch-a đề cập tới chi phí, giá thành trong ngành may mặc.
Trải qua hơn một thập kỷ, vấn đề chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm
trong các doanh nghiệp sản xuất của Việt Nam nói chung cũng nh- đặc thù
từng ngành nói riêng, h-ớng nghiên cứu vẫn đang còn mở rộng, kế thừa từ
những nghiên cứu đã đạt đ-ợc, làm đòn bảy cho các nghiên cứu ở các lĩnh vực
khác nhau nhằm đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập quốc tế ngày càng sâu
rộng của Việt Nam. Tuy nhiên, cho đến nay lĩnh vực sản xuất hàng may mặc,
đặc biệt là đối với các doanh nghiệp gia công hàng may mặc, một lĩnh vực với
những đặc thù riêng biệt khác với may mặc nói chung thì việc xác định chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm còn nhiều vấn đề cần nghiên cứu
nhằm góp phần làm sáng tỏ thêm về lý luận và thực tiễn, giúp các doanh
nghiệp kiểm soát đ-ợc chi phí, hạ giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh

trên th-ơng tr-ờng.
3. Mục đích nghiên cứu
- Về lý luận: hệ thống hóa những lý luận cơ bản về kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất.
- Về thực tế: nghiên cứu và phân tích thực trạng của kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa
bàn thành phố H-ng Yên, cả trên góc độ kế toán tài chính và góc độ kế toán
quản trị.
- Đề xuất giải pháp có tính khả thi để hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn
thành phố H-ng Yên.
4. Đối t-ợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối t-ợng nghiên cứu: đề tài nghiên cứu những lý luận về kế toán chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất,

Footer Page 18 of 89.


Header Page 19 of 89.

làm cơ sở cho việc vận dụng lý luận vào thực tiễn kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất hàng may mặc
ở thành phố H-ng Yên thông qua việc đề xuất và phân tích các giải pháp
hoàn thiện.
- Phạm vi nghiên cứu: đề tài chỉ tập trung nghiên cứu kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc (bao gồm:
công ty cổ phần, công ty TNHH) trên địa bàn thành phố H-ng Yên (chủ yếu
là các doanh nghiệp gia công hàng may mặc xuất khẩu) trên cả góc độ kế toán
tài chính và kế toán quản trị.
5.ý nghĩa khoa học và thực tiễn

Đề tài đ-ợc thực hiện nhằm củng cố, hệ thống hóa và làm sáng tỏ những
vấn đề chung nhất thuộc lý luận về kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm của doanh nghiệp sản xuất trên cả góc độ kế toán tài chính và góc
độ kế toán quản trị. Đồng thời nghiên cứu về kinh nghiệm kế toán chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm của một số n-ớc trên thế giới, từ đó rút ra
đ-ợc bài học kinh nghiệm cho Việt Nam.
Trên cơ sở khảo sát thực tế, phân tích thực trạng kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn
thành phố H-ng Yên, luận án chỉ rõ những -u điểm, hạn chế của thực trạng.
Từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện về kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm trên góc độ kế toán tài chính và kế toán quản trị.
6. Ph-ơng pháp nghiên cứu
Để đạt đ-ợc mục tiêu nghiên cứu, luận án sử dụng một số ph-ơng pháp sau:
- Về ph-ơng pháp luận: sử dụng ph-ơng pháp luận của chủ nghĩa duy vật
biện chứng, duy vật lịch sử để nghiên cứu các vấn đề trong mối quan hệ biện
chứng với nhau vừa toàn diện, vừa cụ thể, có hệ thống, đảm bảo tính logic.
Nghiên cứu lý luận kết hợp với điều tra khảo sát thực tế.

Footer Page 19 of 89.


Header Page 20 of 89.

- Về ph-ơng pháp kỹ thuật: sử dụng tổng hợp các ph-ơng pháp nghiên cứu
nh- ph-ơng pháp thu thập thông tin thông qua các cán bộ quản lý - nhân viên kế
toán đang làm việc tại các doanh nghiệp may mặc, quy nạp, diễn giải, phân tích
tổng hợp, phân tích so sánh, để phân tích vấn đề, đánh giá và rút ra kết luận.
- Ph-ơng pháp thu thập dữ liệu:
+ Dữ liệu sơ cấp: dữ liệu sơ cấp đ-ợc sử dụng trong luận án gồm các số
liệu khảo sát thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

trong các doanh nghiệp may mặc.
Để thu thập đ-ợc các số liệu, thông tin liên quan tác giả sử dụng
ph-ơng pháp điều tra qua hệ thống bảng hỏi và gửi tới 36 doanh nghiệp may
mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên; phỏng vấn trực tiếp những lãnh đạo,
kế toán tr-ởng, các nhân viên kế toán trong các doanh nghiệp may mặc trên
địa bàn thành phố H-ng Yên nhằm tìm hiểu cụ thể các phần hành và nội
dung công việc kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm gia công
hàng may mặc.
+ Dữ liệu thứ cấp: thu thập các tài liệu, số liệu trên các sổ kế toán
tổng hợp và sổ kế toán chi tiết liên quan tới kế toán chi phí sản xuất và
tính giá thành sản phẩm tại các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành
phố H-ng Yên, ngoài ra tác giả còn thu thập các tài liệu thứ cấp khác nhsách, niên giám, báo, tạp chí, báo cáo của ngành, các trang web liên quan
tới vấn đề cần nghiên cứu, các kết quả nghiên cứu của các tác giả trong và
ngoài n-ớc
Kết quả điều tra qua phân tích đ-ợc tác giả tổng hợp, xử lý, phân tích
theo một số ph-ơng pháp nh-: ph-ơng pháp thống kê, ph-ơng pháp phân
tích so sánh, dự báo. Đây là ph-ơng pháp quan trọng dựa trên các thông tin
đ-ợc phân tích làm cơ sở để tác giả đ-a ra nhận xét và kiến nghị phù hợp
với thực trạng hiện nay của các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành
phố H-ng Yên.

Footer Page 20 of 89.


Header Page 21 of 89.

7. Kết cấu của luận án
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
luận án kết cấu gồm 3 ch-ơng
Ch-ơng 1: Lý luận kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm

trong các doanh nghiệp sản xuất
Ch-ơng 2: Thực trạng kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên
Ch-ơng 3: Giải pháp hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm trong các doanh nghiệp may mặc trên địa bàn thành phố H-ng Yên.

Footer Page 21 of 89.


Header Page 22 of 89.

Ch-ơng 1
Lý luận kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm trong các doanh nghiệp sản xuất

1.1. Vị trí vai trò của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong quản lý doanh nghiệp sản xuất
1.1.1 Thông tin chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm trong quản lý
doanh nghiệp sản xuất
Doanh nghiệp sn xuất ch yếu l doanh nghiệp sn xuất công nghiệp l
doanh nghiệp thực hiện quá trình sản xuất kinh doanh của mình bằng cách
mua nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ, máy móc thiết bị, sử dụng lao động
của con ng-ời để tiến hành sản xuất, chế tạo ra sản phẩm và tiêu thụ sản
phẩm trên thị trường. [17, tr.237]
Kế toán là công cụ phục vụ quản lý kinh tế, gắn liền với hoạt động quản
lý và xuất hiện cùng với sự hình thành đời sống kinh tế xã hội loài ng-ời. [15,
tr.5]. Kế toán là một bộ phận cấu thành quan trọng của hệ thống thông tin, là
công cụ quản lý kinh tế tài chính đắc lực trong doanh nghiệp.
Kế toán cung cấp thông tin cần thiết cho quản lý có hiệu quả và để đánh
giá hoạt động của mọi tổ chức. Chức năng của kế toán là cung cấp các thông

tin kế toán về hoạt động của doanh nghiệp cho các đối t-ợng khác nhau.
Đối với Nhà n-ớc và các cơ quan Nhà n-ớc, kế toán cung cấp các thông
tin là cơ sở để kiểm tra, kiểm soát toàn bộ tình hình sử dụng tài sản và các
hoạt động kinh tế của doanh nghiệp một cách th-ờng xuyên, kịp thời. Kiểm
tra việc chấp hành các chính sách kinh tế tài chính của Nhà n-ớc, việc thực
hiện nghĩa vụ của doanh nghiệp, từ đó giúp các cơ quan Nhà n-ớc tổng hợp
nghiên cứu, hoàn thiện và ban hành chính sách kinh tế tài chính thích hợp
nhằm quản lý thống nhất nền kinh tế quốc dân.
1
Footer Page 22 of 89.


Header Page 23 of 89.

Đối với nhà quản lý, các nhà doanh nghiệp, thông tin của kế toán về tình
hình tài sản, các hoạt động tài chính là cơ sở để chủ doanh nghiệp, các nhà
quản lý biết đ-ợc tình hình sử dụng các loại tài sản, lao động, tình hình chi phí
và kết quả hoạt động kinh doanh, tính hiệu quả của các giải pháp để điều
hành, chỉ đạo hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả và định h-ớng phát
triển doanh nghiệp.
Đối với các nhà đầu t-, kế toán cung cấp thông tin giúp họ đánh giá khả
năng sinh lời, cũng nh- các rủi ro tiềm tàng của doanh nghiệp đối với các
khoản đầu t- của họ. Từ đó, các nhà đầu t- có quyết định đúng đắn và thích
hợp trong quá trình đầu t-.
Đối với nhà cho vay, kế toán cung cấp các thông tin giúp họ đánh giá khả
năng của doanh nghiệp trong việc thanh toán các khoản tiền nợ gốc, tiền lãi
cũng nh- các khoản tiền phải thu để điều chỉnh với doanh nghiệp.
Do phạm vi phục vụ thông tin khác nhau nên kế toán đ-ợc chia thành kế
toán tài chính và kế toán quản trị. Kế toán tài chính chủ yếu cung cấp thông
tin cho các đối t-ợng bên ngoài doanh nghiệp, kế toán quản trị cung cấp thông

tin nhằm thỏa mãn nhu cầu của nhà quản trị các cấp trong doanh nghiệp.
Thông tin của kế toán tài chính chủ yếu phản ánh những nghiệp vụ kinh
tế tài chính đã xảy ra , tuy rất cần thiết cho việc lập kế hoạch nh-ng ch-a đủ vì
nó chỉ phản ánh quá khứ trong khi sự vật lại vận động không ngừng. Thông tin
của kế toán tài chính đ-ợc biểu diễn d-ới dạng giá trị là chủ yếu và phải tuân
thủ các nguyên tắc kế toán, có tính phản ánh khách quan sự việc xảy ra và
phải đảm bảo sự trung thực và độ chính xác.
Thông tin của kế toán quản trị chủ yếu đặt trọng tâm trong t-ơng lai,
nhằm phục vụ quá trình ra quyết định của các nhà quản trị. Trong nền kinh tế
thị tr-ờng, do nhu cầu phải nhạy bén và nắm bắt nhanh cơ hội kinh doanh nên
thông tin cung cấp cho các nhà quản trị doanh nghiệp cần linh hoạt, kịp thời,
tin cậy và thích hợp với từng quyết định.
2
Footer Page 23 of 89.


Header Page 24 of 89.

Thông tin của kế toán quản trị đ-ợc thể hiện d-ới cả hình thái giá trị lẫn
hình thái hiện vật, không buộc phải tuân thủ các nguyên tắc kế toán.
Trong doanh nghiệp sản xuất, thông tin kế toán chi phí sản xuất, giá
thành sản phẩm có vai trò rất quan trọng đối với nhà quản lý.
Thông tin kế toán chi phí sản xuất, giá thành sản phẩm giúp nhà quản lý
ra quyết định kế hoạch hàng năm về chi phí sản xuất. Các khoản dự toán ngân
sách về dự toán khối l-ợng sản phẩm sản xuất, dự toán chi phí nguyên vật liệu
sản xuất, dự toán chi phí sản xuất chung, cho mục tiêu chi phí sản xuất.
Thông tin kế toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm giúp nhà
quản lý kiểm tra, so sánh, đánh giá kịp thời tình hình sản xuất của doanh
nghiệp, kiểm soát việc thực hiện và phân tích đ-ợc nguyên nhân chênh lệch
giữa chi phí theo dự toán và chi phí thực tế, từ đó có các quyết định điều

chỉnh, tổ chức thực hiện sản xuất hợp lý nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành
sản phẩm.
Thông tin kế toán chi phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm đòi hỏi phải
đầy đủ, chính xác, kịp thời. Nếu thông tin không đầy đủ , các nhà quản trị sẽ gặp
khó khăn trong quản lý và điều hành sản xuất. Nếu thông tin không chính xác
các nhà quản trị có thể đ-a ra các quyết định sai lầm ảnh h-ởng đến quá trình
sinh lời của doanh nghiệp. Nếu thông tin không đ-ợc kịp thời thì các vấn đề tồn
tại lâu không đ-ợc giải quyết và có thể mất cơ hội trong sản xuất kinh doanh.
1.1.2. Vai trò và yêu cầu của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành
sản phẩm trong doanh nghiệp sản xuất
Nội dung cơ bản của kế toán chi phí sản xuất là nhận diện, thu thập,
tập hợp chi phí sản xuất và giá thành, đáp ứng nhu cầu thông tin chi phí sản
xuất, giá thành cho các quyết định kinh tế liên quan đến giá trị sản phẩm,
giá vốn, giá bán, lợi nhuận, kiểm soát, hoàn thiện định mức chi phí sản xuất
cho các nhà quản trị trong doanh nghiệp. Chính vì vậy, trong các doanh
nghiệp sản xuất, việc kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
3
Footer Page 24 of 89.


Header Page 25 of 89.

luôn là nội dung cơ bản, trọng tâm của toàn bộ công tác kế toán và có vai
trò quan trọng.
Về thực chất, chi phí v gi thnh l hai mặt khc nhau ca cùng một
quá trình kinh doanh. Chi phí phản ánh mặt hao phí còn giá thành sản phẩm
phản ánh mặt kết quả thu đ-ợc. Tất cả những khoản chi phí phát sinh (kỳ này
hay kỳ tr-ớc chuyển sang) và các chi phí tính tr-ớc có liên quan đến khối
l-ợng sản phẩm, dịch vụ hoàn thành trong kỳ sẽ tạo lên chỉ tiêu giá thành sản
phẩm. Nói cách khác, giá thành sản phẩm là biểu hiện bằng tiền toàn bộ các

khoản chi phí mà doanh nghiệp bỏ ra bất kể ở kỳ nào nh-ng có liên quan đến
khối l-ợng công việc, sản phẩm đã hoàn thành trong kỳ.[20,tr.135]
Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm cung cấp thông tin về
tình hình chi phí sản xuất kinh doanh, giá thành sản phẩm giúp các nhà quản
lý kiểm tra tính hợp pháp, hợp lệ và kiểm soát việc sử dụng chi phí nhằm nâng
cao hiệu quả của chi phí, ngăn chặn các hiện t-ợng tiêu cực trong quản lý.
Giúp các nhà quản lý nắm đ-ợc chi phí sản xuất và giá thành thực tế của
từng loại sản phẩm, từng hoạt động, từng bộ phận để xác định chi phí cần bù
đắp để thực hiện tái sản xuất, phân tích đánh giá tình hình thực hiện các định
mức chi phí, dự toán chi phí và kế hoạch giá thành. Từ đó, đ-a ra các giải
pháp quản lý nhằm tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm.
Giúp các nhà quản lý tính toán, xác định hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp.
Để phát huy vai trò của kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản
phẩm trong các doanh nghiệp, tổ chức kế toán chi phí sản xuất và tính giá
thành sản phẩm phải thực hiện các yêu cầu sau:
- Xác định chính xác nội dung, phạm vi của chi phí sản xuất, phân loại chi
phí sản xuất thành các yếu tố, các khoản mục phù hợp với yêu cầu quản lý chi phí.
- Xác định đúng đắn đối t-ợng kế toán chi phí sản xuất, đối t-ợng tính
giá thành sản phẩm.
4
Footer Page 25 of 89.