Xây dựng hệ thống mail server cho doanh nghiệp

BỘ CÔNG THƯƠNG
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP.HCM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN


XÂY DỰNG HỆ THỐNG MAIL SERVER
CHO DOANH NGHIỆP

ĐỒ ÁN XÂY DỰNG PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: Mạng máy tính

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 6 năm 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HCM
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN

---------------------------

XÂY DỰNG HỆ THỐNG MAIL SERVER
CHO DOANH NGHIỆP

ĐỒ ÁN XÂY DỰNG PHẦN MỀM ỨNG DỤNG
Chuyên ngành: Mạng máy tính
CÁN BỘ HƯỚNG DẪN: Phạm Tuấn Khiêm

TP. HỒ CHÍ MINH, tháng 6 năm 2016


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả
nêu trong Đồ án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào
khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Đồ án này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong Đồ án đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Sinh viên thực hiện Đồ án
(Ký và ghi rõ họ tên)


LỜI CẢM ƠN
Chúng em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong khoa Công nghệ thông tin
cũng như các thầy cô giảng dạy trong trường đại học Công nghiệp thực phẩm thành
phố Hồ Chí Minh đã truyền đạt những kiến thức quý báu cũng như những kỹ năng
học tập và làm việc cho chúng em trong những năm học vừa qua.
Đặc biệc, chúng em xin chân thành cảm ơn cô Hoàng Thị Liên Chi, khoa Công
nghệ thông tin, trường đại học Công nghệp thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh đã tận
tình hướng dẫn và giúp đỡ chúng em trong suốt thời gian thực hiện đề tài.
Và cuối cùng, chúng em rất biết ơn gia đình đã động viên, khích lệ, tạo mọi điều
kiện thuận lợi nhất trong suốt quá trình học tập cũng như quá trình thực hiện đề tài
này.
Chúng em xin chân thành cảm ơn!
TP. Hồ Chính Minh, ngày 16 tháng 06 năm 2016


NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................
...............................................................................................................................................

...............................................................................................................................................


MỤC LỤC
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN...........................................................................................................1
1.1 GIỚI THIỆU........................................................................................................................1
1.2 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.......................................................................................................2
1.3 MỤC TIÊU VÀ PHẠM VI ĐỀ TÀI.....................................................................................2
CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT................................................................................................3
2.1 TỔNG QUAN VỀ THƯ ĐIỆN TỬ.....................................................................................3
2.2 TỔNG QUAN VỀ MAIL MDAEMON.............................................................................19
CHƯƠNG 3 TRIỂN KHAI THỰC NGHIỆM.............................................................................27
3.1 KHẢO SÁT HỆ THỐNG...................................................................................................27
3.2 TRIỂN KHAI HỆ THỐNG................................................................................................28
CHƯƠNG 4 KẾT LUẬN VÀ HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA ĐỀ TÀI........................................37
TÀI LIỆU THAM KHẢO............................................................................................................38


DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT
Viết tắt

Tiếng Anh

Tiếng Việt

MUA

Mail User Agent

Dịch vụ mail người dùng

MTA

Mail Transport Agent

Dịch vụ chuyển mail

MDA

Mail Delivery Agent

Dịch vụ tiếp nhận mail

Mail Access Agent/ Mail Retrieval

Dịch vụ tiếp nhận mail/ Dịch

Agent

vụ truy cập mail

Post Office Protocol

Giao thức văn phòng

MAA/MRA
POP
IMAP

Internet Mail Access Protocol

SMTP

Simple Mail Transport Protocol

Giao thức truyền tải thư điện
tử
Giao thức truyền tải thư tín
đơn giản


DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ VÀ ĐỒ THỊ
Hình 1.1 Mô hình cơ bản hệ thống mail doanh nghiệp...................................................................2
Hình 2.2Kiến trúc hoạt động của hệ thống Mail..............................................................................6
Hình 2.3Hoạt động của SMTP.......................................................................................................11
Hình 2.4Hoạt động của POP3 và IMAP........................................................................................13
Hình 2.5Mô hình Mail Server mong muốn....................................................................................19
Hình 2.6Cơ chế gửi Mail trong Mail MDaemon..........................................................................25
Hình 3.7Mô hình triển khai............................................................................................................28
Hình 3.8Tạo new mail exchanger..................................................................................................29
Hình 3.9Tạo host tương ứng..........................................................................................................29
Hình 3.10Giao diện cài đặt............................................................................................................30
Hình 3.11Điền thông tin cá nhân...................................................................................................30
Hình 3.12Điền tên domain.............................................................................................................31
Hình 3.13Điền địa chỉ IP của Domain...........................................................................................31
Hình 3.14Cấu hình user trong MDaemon......................................................................................32
Hình 3.15Đăng nhập user trong outlook........................................................................................32
Hình 3.16Giao diện đăng nhập thành công....................................................................................33
Hình 3.17Cấu hình SpamFilter......................................................................................................33
Hình 3.18Các thông số cấu hình whitelist.....................................................................................34

Hình 3.19Danh sách hiển thị account whitelist.............................................................................34
Hình 3.20Tạo rule..........................................................................................................................35
Hình 3.21Các thông số của rule.....................................................................................................35
Hình 3.22Sao chép hoặc xóa rule đã tạo........................................................................................36
Hình 3.23Giao diện AntiVirus.......................................................................................................36


MỞ ĐẦU
Như chúng ta đã biết khoa học máy vi tính ngày nay vô cùng phát triển, do nhu
cầu trao đổi thông tin tăng lên không ngừng. Ngày nay máy vi tính là một vật bất khả li
thân của nhiều người, nó đi sâu vào đời sống và giúp lưu trữ, xử lý thông tin hết sức đơn
giản. Quá trình tin học hóa trong các doanh nghiệp diễn ra khá nhanh khiến cho hệ thống
E-mail của doanh nghiệp trở nên hết sức quan trọng. Vì hệ thống e-mail cho doanh
nghiệp cần đảm bảo các yêu cầu về tính sẵn sàng (Availability) - hoạt động ổn định và
dễ dàng mở rộng, và tính riêng tư (Private) cho doanh nghiệp. Ngoài ra chi phí đầu tư
cũng rất quan trọng khi chọn và triển khai.
Các hệ thống Mail Server chuyên dụng thì chi phí cao nhưng hoạt động ổn định,
nhanh và bảo mật cao thường thì chỉ triển khai cho các doanh nghiệp lớn đòi hỏi tính
bảo mật cao. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ta cũng có thể triển khai như mô hình
trên nhưng không sử dụng đến các Mail Server chuyên dụng, Giải pháp dùng trong
trường hợp này thường là triển khai trên hệ thống Microsoft hoặc Linux-Unix.


1

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN
1.1

GIỚI THIỆU
Ngày nay, quá trình tin học hóa trong các doanh nghiệp diễn ra khá nhanh khiến

cho hệ thống E-mail của doanh nghiệp trở nên hết sức quan trọng. Vì vậy hệ thống e-mail
cho doanh nghiệp cần đảm bảo các yêu cầu về tính sẵn sàng (Availability)-hoạt động ổn
định và dễ dàng mở rộng, và tính riêng tư (Private) cho doanh nghiệp. Ngoài ra chi phí
đầu tư cũng rất quan trọng khi chọn và triển khai.
Nắm bắt xu thế đó, nhiều hãng phần mềm đã tung ra các gói sản phẩm và dịch vụ
thư điện tử. Không chỉ là những dịch vụ miễn phí cho mọi người như Gmail, Yahoo!
Mail… mà hơn thế nữa nhiều hãng còn cung cấp các hệ thống triển khai hệ thống thư
điện tử riêng cho mỗi tổ chức, hay doanh nghiệp, tiêu biểu như: Microsoft Exchange
Server, Mdaemon Email Server, Sendmail…Trong đó Microsoft Exchange Server là giải
pháp được ưa chuộng hơn cả. Là một phần mềm chạy trên máy chủ, Microsoft Exchange
Server cho phép các tổ chức và doanh nghiệp xây dựng hệ thống thư điện tử nhằm phục
vụ nhu cầu trao đổi thông tin trong nội bộ đơn vị đồng thời có thể giao tiếp với các hệ
thống thư điện tử khác trên toàn cầu. Với các ưu điểm như: tính ổn định cao, khả năng
bảo mật tốt, quản trị đơn giản, hỗ trợ hộp thư hợp nhất, tương thích với qui mô tổ chức từ
nhỏ đến lớn, Microsoft Exchange Server đã, đang và sẽ là giải pháp thư điện tử tốt nhất
cho các tổ chức và doanh nghiệp.
Mô hình dạng cơ bản như sau:


2

Hình 1.1 Mô hình cơ bản hệ thống mail doanh nghiệp

1.2

LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

Với mong muốn tìm hiểu thêm các công nghệ áp dụng thực tiễn vào môi trường
hoạt động của doanh nghiệp thực tế. Được sự hỗ trợ tận tình của thầy Phạm Tuấn Khiêm

chúng em quyết định chọn đề tài triển khai “Xây dựng hệ thống Mail Server cho doanh
nghiệp” để vừa có thêm kiến thức cũng như có những hiểu biết sâu hơn về mô hình mail.
1.3 MỤC TIÊU VÀ PHẠM VI ĐỀ TÀI
Mục tiêu:
- Tìm hiểu được các kiến thức về mạng máy tính.
- Hiểu các phương thức truyền, nhận mail.
- Tìm hiểu được một số kiến thức về Mail Exchange Server
- Ứng dụng thực tiễn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ giúp quản lý
mailbox nhân viên, và giúp nhân viên có thể gửi mail trong nội bộ công ty cũng
như ra bên ngoài internet.
Phạm vi:
- Tìm hiểu và xây dựng một số dịch vụ cơ bản, thiết yếu theo yêu cầu của
khách hàng để quản trị hệ thống email cho công ty bằng Mail Exchange Server
2013.


3

CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ THUYẾT
2.1

TỔNG QUAN VỀ THƯ ĐIỆN TỬ
2.1.1 Giới thiệu về thư điện tử
Thông thường để gửi một bức thư người ta thường mất một vài ngày để chuyển thư

từ nơi này đến nới khác .Để tiết kiệm thời gian và tiền bạc ,ngày nay thư điện tử được sử
dụng để chuyển thư ,với cách gửi này người dùng dễ dàng gửi đi một thông điệp,nhanh
và tiết kiệm hơn nhiều so với cách gửi thư truyền thống.
Thư điện tử là một thông điệp gửi từ máy này tới máy khác qua môi trường mạng
máy tính ,nội dung được người gửi biên soạn và gửi cho người nhận thông qua một tài

khoản đại diện cho người dùng .
Thư điện tử còn được gọi tắt là E-Mail (Electronic Mail). E-mail có nhiều cấu trúc
khác nhau tùy thuộc vào hệ thống máy tính của người sử dụng ,nhưng mục đích chung
của chúng là để truyền đi các thông điệp từ nới này đến nơi khác trên toàn thế giới .
Ngày nay được thư điện tử được sử dụng hầu hết ở các nước trên thế giới từ các cơ
quan chính quyền ,các tổ chức thương mại ,các công ty ,trường học ,cho người dùng cá
nhân,…
2.1.2 Lợi ích của thư điện tử
Thư điện tử có rất nhiều lợi ích vì tính dễ dàng sử dụng và nhanh chóng ,mọi người
có thể dễ dàng trao đổi thông tin với nhau trong một thời gian ngắn .Ngày nay , thư điện
tử đóng một vai trò to lớn trong sự phát triển của các lĩnh vực đời sống ,giúp thúc đẩy
phát triền kinh tế-xã hội ,khoa học ,giáo dục và an ninh quốc phòng của mỗi quốc gia
.Giúp kết nối mọi người trên toàn thế giới với nhau thông qua mạng Internet.
Cùng với sự phát triển của mạng Internet ,thư điện tử ngày càng phổ biến trên thế
giới. Các nhà phát triển không ngừng cải tiến hệ thống thư điện tử của mình để đảm bảo
thông tin cá nhân của người dùng ,an toàn thông tin và ngăn chặn các mã độc ,virus
không mong muốn được chén vào thư điện tử .Có thể điểm qua một số tính năng hữu
dụng sau :
+ Mỗi bức thư điện tử nhận dạng người gửi và người nhận thông qua một tài khoản đại
diện cho mình .Vì thế người gửi và người nhận đều biết được nguồn gốc của bức thư.
+ Thay vì gửi thư điện tử bằng chữ người dùng có thể sử dụng tiếng nói để gửi .Người


4

nhận sẽ nghe được giọng nói của người gửi khi đọc nội dung bức thư.
+ Người gửi có thể đính kèm các file hình ảnh ,video ,… cho người nhận.
+ Thư điện tử sẽ được kiểm tra virus và mã độc trước khi gửi và khi người nhận được
thư.
Vì thư điện tử hoạt động trên môi trường Internet nên trở ngại lớn vẫn là đường

truyền Internet .Nếu đường truyền chậm thì các tín hiệu gửi đi sẽ lâu hơn và còn các trở
ngại như máy tính không đủ sức chứa hay xử lý hết tất cả các tín hiệu mà nó nhận đến
.Nếu khắc phục được các trở ngại đó thì người dùng sẽ ngày càng được nhiều lợi ích từ
thư điện tử.
2.1.3 Cấu trúc của thư điện tử
Cũng giống với việc gửi thư qua đường bưu điện ,thư điện tử cũng cần phải có địa
chỉ của người gửi đi và người nhận thư .Địa chỉ E-Mail được theo cấu trúc sau : usermailbox@domain-part ( Tên hộp thư @ Tên vùng quản lý).
+ User-mailbox (hộp thư ): Là địa chỉ của hộp thư người nhận trên máy chủ quản lý
thư .Có thể hiểu nó như một địa chỉ số nhà theo cách gửi qua đường bưu điện thông
thường.
+ Domain-Part (tên miền) : Là khu vực quản lý của người dùng trên Internet ,có thể
hiểu nó như tên một thành phố ,quốc gia như cách gửi thông thường qua bưu điện.
Ví dụ :
Từ trái qua phải ta thấy tienthang781 là tên của hộp thư điện tử ,gmail là tên của hệ thống
quản lý , .com là tên của hộp thư thương mại.
Thư điện tử (Email ) được cấu tạo như các bức thư thông thường ,được chia làm hai
phần chính :
+ Phần đầu (Header) : Ở phần này sẽ chứa tên và địa chỉ hộp thư của người
nhận .Chủ đề của thư (Subject ) ,tên địa chỉ của người gửi thư và ngày tháng thư được
gửi đi.Nhìn chung nội cấu trúc của một thư điện tử gồm các phần sau :
From : Địa chỉ của người gửi thư.
To : Người nhậ của bức thư.
CC : Những người sẽ nhận được thư ngoài người nhận chính (nhận được một bản
sao của thư chính do người gửi gửi đi).
Bcc : Tương tự như CC nhưng những người này sẽ không xem được ai cũng sẽ


5

nhận được thư .

Subject : Chủ đề (Nhãn) của bức thư.
Date : Thời gian gửi thư.
Body : Nội dung của bức thư.
Ngoài ra khi gửi thư người gửi và người nhận phải có địa chỉ chính xác .Nếu sai địa
chỉ thì thư sẽ không được gửi đi và sẽ chuyền lại cho người gửi một thư ,với thông báo
rằng không tìm thấy địa chỉ người nhận.
Khi nhận được một bức thư thì phần tiêu đề (Subject) sẽ khái quát nội dung của
bức thư ,người nhận nhấn vào phần tiêu đề của bức thư sẽ hiện ra toàn bộ nội dung của
bức thư.
Thường thì một bức thư không được gửi trực tiếp từ người gửi đến người gửi mà
qua các server trung gian (Mail Server ) để chuyền thư .Có thể nói ngắn gọn là người gửi
sẽ gửi thư lên server quản lý của mình rồi từ server đó chuyển thư qua server của người
nhận ,người nhận lấy thư từ server của mình về máy tính để đọc thư.
2.1.4 Kiến trúc và hoạt động của hệ thống thư điện tử
Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ ta cũng có thể triển khai như Hình 1.1 trên
nhưng không sử dụng đến các Mail Server chuyên dụng, Giải pháp dùng trong trường
hợp này thường là triển khai trên hệ thống Linux-Unix hoặc Microsoft.
Linux-Unix: Ưu điểm là miễn phí và mã nguồn mở, yêu cầu phần cứng thấp, nhanh
và ổn định. Nhược điểm khó triển khai và quản trị.
Microsoft: Ưu điểm dễ dàng triển khai và quản trị, thân thiện với người dùng.
Nhược điểm giá thành tương đối và yêu cầu phần cứng cao.
Nhưng bất cứ hệ thống mail nào cũng hoạt động dựa trên kiến trúc sau:


6

Hình 2.2Kiến trúc hoạt động của hệ thống Mail

• Mail User Agent (MUA): đây là các chương trình gửi và nhận mail được
cài đặt trên máy người dùng, nó giúp người dùng quản lý, soạn thảo, nhận và gửi

mail một cách tiện lợi và nhanh chóng. Các chương trình MUA tiêu biểu là:
Outlook (Windows), Evolution (Linux), ThunderBird va Eudora.
• Mail Transport Agent (MTA) (thường gọi là Mail Transport Agent,
Message Transfer Agent, or SMTP Daemond): Là một dịch vụ trên máy tính có
nhiệm vụ chuyển Email từ máy tính đến một nơi khác (Mail Delivery Agent). Các
chương trình cung cấp dịch vụ MTA tiêu biểu là: Qmail, Sendmail, Postfix
(Linux), Edge/Hub Tranpost của MS Exchange Server (Windows).
• Mail Delivery Agent (MDA): Là Dịch vụ tiếp nhận các Email và phân phối
chúng đến các hộp thư cá nhân. Các chương trình cung cấp dịch vụ tiêu biểu là:
Procmail, Mail.local, rmail (Linux), Mailbox Server trong MS Exchange
(Windows).
• Mail Submission Agent (MSA): Là chương trình nhận Email từ MUA qua
cổng 587 (Bảo mật hơn SMTP cổng 25 vì nó đòi hỏi Authenticate hay các hành


7

động tương tự để chống spam trong local) và kết hợp với MTA để chuyển Email.
Đa số các MTA làm nhiệm vụ MSA luôn (posfix, Sendmail), trên MS Exchange
thì MSA do Mailbox role + Client receive connector (trên Hub transport role) đảm
nhiệm.
• Mail Access Agent/ Mail Retrieval Agent (MAA/MRA): MRA là chương
trình tìm về hoặc lấy Email về từ remote Mail server, và kết hợp với MDA để
phân phối mail về local hoặc remote mailbox. MAA là dịch vụ cung cấp để truy
cập đến tìm kiếm và lấy email về. Các chương trình tiêu biểu: IMAP, POP3
Server, dovecot (Linux), Client Access Server trên MS Exchange (Windows).
MRA bây giờ thường do các MUA đảm nhiệm đó chính là các POP3, IMAP
Client.
2.1.5 Các giao thức sử dụng trong hệ thống thư điện tử
2.1.5.1 Giao thức POP (Post Office Protocol )

Giao thức POP viết tắt của Post Office Protocol được phát triển đầu tiên vào năm
1984 và năm 1988 được nâng cấp lên POP2 và POP3 .Hiện nay hầu hết người dùng sử
dụng POP3 .Giao thức POP cho phép người dùng có tài khoản tại máy chủ mail kết nối
vào và lấy mail về máy tính của mình.
POP3 kết nối dựa trên nền TCP/IP để đến với máy chủ mail với port sử dụng là
110 .Người dùng sẽ đăng nhập bằng username và password ,sau khi xác thực tài khoản
máy khách sẽ sử dụng các câu lệnh của POP3 để lấy và đọc thư.
POP3 chỉ là thủ tục để lấy thư về trên máy chủ từ MUA ,POP3 được quy định theo
chuẩn RFC 1939
- Nhìn chung các hoạt động của POP như sau :
+ Kết nối đến server.
+ Nhận toàn bộ mail.
+ Lưu cục bộ như mail mới.
+ Xóa mail trong server.
+ Ngắt kết nối.


8

Hành vi mặc định của POP là xóa mail khỏi server. Tuy nhiên, hầu hết chương trình
khách chạy POP cũng cung cấp một tùy chọn cho phép để lại một bản sao mail tải về trên
server.
Là giao thức thời đầu, POP tuân theo một ý tưởng đơn giản là chỉ một máy khách
yêu cầu truy cập mail trên server và việc lưu trữ mail cục bộ là tốt nhất. Điều này dẫn tới
những ưu điểm sau: Mail được lưu cục bộ, tức luôn có thể truy cập ngay cả khi không có
kết nối Internet.
Ưu điếm của POP3: POP3 tuân theo một ý tưởng đơn giản là chỉ một máy khách
yêu cầu truy cập mail trên server và việc lưu trữ mail cục bộ là tốt nhất. Điều này dẫn tới
những ưu điểm sau:Mail được lưu cục bộ, tức luôn có thể truy cập ngay cả khi không có
kết nối Internet

• Kết

nối Internet chỉ dùng để gửi và nhận mail.

• Tiết

kiệm không gian lưu trữ trên server.

• Được
• Hợp

lựa chọn để lại bản sao mail trên server.

nhất nhiều tài khoản email và nhiều server vào một hộp thư đến.

2.1.5.2 Giao thức IMAP (Internet Mail Access Protocol)
IMAP là giao thức cải tiến hơn so với POP3 ,nếu chỉ sử dụng POP3 người dùng chỉ
làm việc với chế độ offline nên thư lấy về sẽ bị xóa trên server và người dùng chỉ thao tác
và động tác trên MUA.
IMAP hỗ trợ nhiều thiếu sót của POP3 ,IMAP được phát triển vào năm 1986 bởi đại
học Stanford .Năm 1987 ,IMAP2 được phát triển .IMAP4 là bản mới nhất hiện nay đang
được sử dụng , và nó được các tổ chức tiêu chuẩn Internet chấp nhận vào năm 1994.
IMAP được quy định theo tiêu chuẩn RFC 2060 và hoạt động trên port 143 của TCP/IP.
IMAP hỗ trợ hoạt động cả online ,offline và không kết nối .IMAP cho phép tập
hợp ,tìm kiếm ,lấy thư ngay trên máy chủ lấy thư về MUA mà không bị xóa trên máy chủ
như POP3 .IMAP cho phép người dùng chuyển thư mục ,thêm thư mục ,xóa thư mục
thư .IMAP thuận tiện hơn cho người sử dụng phải di chuyển nhiều ,có nhu cầu truy cập
mail từ xa và sử dụng nhiều máy tính khác nhau.

9

- Ưu điểm của IMAP4:
•

Mail được lưu trên server đầu xa, tức có thể truy cập từ nhiều địa

điểm khác nhau.
•

Cần kết nối Internet để truy cập mail.

•

Duyệt thư nhanh hơn vì IMAP4 chỉ tải nội dung tiêu đề của thư

về ,người dùng muốn đọc thư thì nhấn vào tiêu đề để đọc thư.
•

Mail được dự phòng tự động trên server.

•

Tiết kiệm không gian lưu trữ cục bộ.

•

Vẫn cho phép lưu mail cục bộ.

- So sánh IMAP4 và POP3 : Có nhiều điểm khác nhau giữa hai giao thức nhưng

tùy vào mục đích sử dụng của người dùng và sự cần thiết khi triển khai thực tế ,có thể sử
dụng POP3 ,IMAP4 hoặc cả hai giao thức.
* Lợi ích POP3 :
+ Đơn giản ,dễ sử dụng
+ Được hỗ trợ rộng .
* Lợi ích IMAP4 :
+ Hỗ trợ nhiều hộp thư ,hỗ trợ các chế độ làm việc online ,offline và không kết
nối.
+ Chia sẻ hộp thư giữa nhiều người dùng.
+ Hoạt động hiệu quả trên cả đường kết nối tốc độ thấp.
2.1.5.3 Giao thức SMTP (Simple Mail Transport Protocol)
Để giúp cho việc gửi, nhận các thông điệp được đảm bảo, làm cho những người ở
các nơi khác nhau có thể trao đổi thông tin cho nhau .Đòi hỏi hệ thống thư điện tử phải
hình thành các chuẩn chung về thư điện tử.
Có 2 chuẩn về thư điện tử quan trọng nhất và được sử dụng nhiều nhất từ trước đến
nay là X.400 và SMTP (Simple Mail Transfer Protocol). SMTP thường đi kèm với
chuẩn POP3. Mục đích chính của X.400 là cho phép các E-mail có thể được truyền nhận
thông qua các loại mạng khác nhau bất chấp cấu hình phần cứng, hệ điều hành mạng,
giao thức truyền dẫn được dùng. Còn chuẩn SMTP miêu tả cách điều khiển các thông
điệp trên mạng Internet. Điều quan trọng của chuẩn SMTP là giả định máy nhận phải


10

dùng giao thức SMTP gửi thư điện tử cho một máy chủ luôn luôn hoạt động. Sau đó,
người nhận sẽ lấy thư từ máy chủ khi nào họ muốn ,dùng giao thức POP (Post Office
Protocol), ngày nay POP được cải tiến thành POP3 (Post Officce Protocol vertion 3).
Thủ tục chuẩn để gửi và nhận thư trên Internet là SMTP .SMTP là giao thức phát
triển ở mức ứng dụng trong mô hình OSI cho phép chuyển giao các thư điện tử trên nền
TCP/IP .SMTP được phát triển năm 1982 bởi tổ chức IETF (Internet Engineering Task

Fonce ) và được chuẩn hóa theo tiêu chuẩn RFCS 821 và 822 .SMTP sử dụng port 25
của TCP.
Dù SMTP là giao thức gửi và nhận mail phổ biến nhất hiện nay ,nhưng nó vẫn còn
thiếu các đặc điểm quan trọng có trong giao thức X400 .Khả năng yếu nhất của SMTP là
thiếu khả năng hỗ trợ các bức thư không phải dạng text.
Ngoài ra SMTP còn kết hợp hai giao thức khác hỗ trợ cho việc lấy thư là
IMAP4 và POP3.


11

Hình 2.3Hoạt động của SMTP


12

MIME và SMTP
Hình 2.4Hoạt động của POP3 và IMAP

- MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) cung cấp thêm khả năng cho
SMTP và cho phép các file có dạng mã hoá multimedia đi kèm với bức điện SMTP
chuẩn. MIME sử dụng bảng mã Base64 để chuyển các file dạng phức tạp sang mã ASCII
để chuyển đi.
- MIME là một tiêu chuẩn mới như nó hiện đã được hỗ trợ bởi hầu hết các ứng
dụng, và bạn phải thay đổi nếu chương trình thưđiện tử của bạn không có hỗ trợ MIME.
MIME được quy chuẩn trong các tiêu chuẩn RFC 2045-2049.
Lệnh của SMTP .
SMTP sử dụng các câu lệnh đơn giản ,ngắn để điều khiển các thư điện tử. Các lệnh
của SMTP được xác định trong tiêu chuẩn RFC 821.
Ví dụ : Lệnh SMTP

220 receivingdomain.com


13

Server ESMTP Sendmail 8.8.8+Sun/8.8.8; Fri, 30 Jul 2013 09:23:01
HELO host.sendingdomain.com
250 receivingdomain.com Hello host, pleased to meet you.
MAIL FROM:
250 Sender ok.
RCPT TO:
250 Recipient ok.
DATA
354 Enter mail, end with a ì.î on a line by itself
Here goes the message.
250 Message accepted for delivery
QUIT
221 Goodbye host.sendingdomain.com
Mã trạng thái của SMTP.
- Khi một MTA gửi một lệnh SMTP tới MTA nhận thì MTA nhận sẽ trả lời với
một mã trạng thái để cho người gửi biết đang có việc gì xẩy ra đầu nhận. Và dưới đây là
bảng mã trạng thái của SMTP theo tiêu chuẩn RFC 821. Mức độ của trạng thái được xác
định bởi sốđầu tiên của mã (5xx là lỗi nặng, 4xx là lỗi tạm thời, 1xx–3xx là hoạt động
bình thường).
SMTP mở rộng (Extended SMTP).
- SMTP thì được cải thiệt để ngày càng đáp ứng nhu cầu cao của người dùng và là
một thủ tục ngày càng có ích. Như dù sao cũng cần có sự mở rộng tiêu chuẩn SMTP và
chuẩn RFC 1869 ra đời để bổ xung cho SMTP. Nó không chỉ mở rộng mà còn cung cấp
thêm các tính năng cần thiết cho các lệnh có sẵn.
- Ví dụ : Lệnh SIZE là lệnh mở rộng cho phép nhận giới hạn độ lớn của bức điện

đến. Không có ESMTP thì sẽ không giới hạn được độ lớn của bức thư.
Khi hệ thống kết nối với một MTA, nó sẽ sử dụng khởi tạo thì ESMTP thay HELO bằng
EHLO. Nếu MTA có hỗ trợ SMTP mở rộng (ESMTP) thì nó sẽ trả lời với một danh sách
các lệnh mà nó sẽ hỗ trợ. Nếu không nó sẽ trả lời với mã lệnh sai (500 Command not


14

recognized) và host gửi sẽ quay trở về sử dụng SMTP.
- Sau đây là một tiến trình ESMTP:
220 esmtpdomain.com
Server ESMTP Sendmail 8.8.8+Sun/8.8.8; Thu, 22 Jul 2013 09:43:01
EHLO host.sendingdomain.com
250-mail.esmtpdomain.com Hello host, pleased to meet you
250-EXPN
250-VERB
250-8BITMIME
250-SIZE
250-DSN
250-ONEX
250-ETRN
250-XUSR
250 HELP
QUIT
221 Goodbye host.sendingdomain.com
SMTP Headers.
- Có thể lấy được rất nhiều thông tin có ích bằng cách kiểm tra phần header của
thư. Không chỉ xem được bức điện từ đâu đến, tiêu đề của thư, ngày gửi và những người
nhận. Người nhận còn có thể xem được những điểm mà bức điện đã đi qua trước khi đến
được hộp thư của họ. Tiêu chuẩn RFC 822 quy định header chứa những gì. Tối thiểu có

người gửi (from), ngày gửi và người nhận (TO, CC, hoặc BCC)
- Ví dụ :
From Sat Jul 31 11:33:00 2013
Received:

from

host1.mydomain.com

by host2.mydomain.com

(8.8.8+Sun/8.8.8) with ESMTP id LAA21968 for ;
Sat, 31 Jul 2013 11:33:00 -0400 (EDT)
Received:

by host1.mydomain.com

(5.0.1460.8)

with Internet Mail Service


15

id ; Sat, 31 Jul 2013 11:34:39 -0400
Message-ID:
• From: "Your Friend"
To: "''"
• Subject: Hello There
• Date: Sat, 31 Jul 2013 11:34:36 -0400

•

Trên ví dụ trên ,có thể thấy bức điện được gửi đi từ

Từ mydomain.com, nó được chuyển đến host1. Bức điện được gửi từ host2 tới host1 và
chuyển tới người dùng . Mỗi chỗ bức điện dừng lại thì host nhận được yêu cầu điền thêm
thông tin vào header nó bao gồm ngày giờ tạm dừng ở đó. Host2 thông báo rằng nó
nhận được điện lúc 11:33:00. Host1 thông báo rằng nó nhận được bức điện vào lúc
11:34:36, Sự trênh lệch hơn một phút có khả năng là do sự không đồng bộ giữa đồng hồ
của hai nơi.
Thuận lợi và bất lợi của SMTP .
Thuận lợi bao gồm:
-

SMTP rất phổ biến.
Nó được hỗ trợ bởi nhiều tổ chức.
SMTP có giá thành quản trị và duy trì thấp.
SMTP nó có cấu trúc địa chỉđơn giản.

Bất lợi bao gồm:
- SMTP thiếu một số chức năng
- SMTP thiết khả năng bảo mật như X.400.
- Nó chỉ giới hạn vào những tính năng đơn giản nhất.
2.1.6 Đường đi của thư điện tử
- Thư điện tử chuyền tử máy chủ thư này (Mail server) tới máy chủ thư khác trên
Internet .Khi được chuyển đến thì nó chứa tại hộp thư của máy chủ cho đến khi được
nhận bởi người dùng .Toàn bộ quá trình chỉ sảy ra trong khoảng thời gian ngắn ,cho phép
liên lạc thuận tiện kết nối mọi người tại bất kì thời điểm nào.
- Để gửi được thư thì cần phải có một kết nối vào Internet và truy cập vào máy chủ
thư điện tử để chuyển thư đi .Giao thức tiêu chuẩn được sử dụng là SMTP ,nó được kết

hợp với POP3 và IMAP4 để lấy thư


16

- Để nhận được thư thì phải cần có một tài khoản thư điện tử (tài khoản để nhận
thư ) .Thuận lợi là có thể nhận thư ở bất kì đâu chỉ cần kết nối vào máy chủ để lấy thư về
máy của mình.
Gửi thư .
- Sau khi người dùng dùng MUA để viết thư và đã ghi rõ ràng địa chỉ người nhận
và bắt đầu bấm gửi thì máy tính sẽ chuyển thư lên MTA của người gửi .Căn cứ vào địa
chỉ người gửi máy tính chuyển đến một MTA thích hợp dùng giao thức SMTP để kết nối
giữa MUA và MTA.
Chuyển thư.
- Sau khi người dùng dùng chương trình để viết thư và đã ghi rõ địa chỉ của người
nhận thì máy tính sẽ chuyển bức thư đến hộp thư người nhận. Dùng giao thức SMTP để
kết nối.
- Khi nhận được lệnh gửi đi của người sử dụng , máy tính sẽ dùng giao thức TCP/IP
liên lạc với máy tính của người nhận để chuyển thư. Đôi khi vì máy tính của người nhận
đã bị ngắt điện hoặc đường dây kết nối từ máy gửi tới máy nhận đã tạm thời bị hư hỏng
tại một nơi nào đó, hoặc là có thể Routers trên tuyến đường liên lạc giữa hai máy tạm
thời bị hư thì máy gửi không cách nào liên lạc với máy nhận được. Gặp trường hợp như
vậy thì máy gửi sẽ tạm thời giữ lá thư trong khu vực dự trữ tạm thời. Máy gửi sau đó sẽ
tìm cách liên lạc với máy nhận để chuyển thư. Những việc này xẩy ra trong máy tính và
người sử dụng sẽ không hay biết gì. Nếu trong khoảng thời gian mà máy tính của nơi gửi
vẫn không liên lạc được với máy nhận thì máy gửi sẽ gửi một thông báo cho người gửi
nói rằng việc vận chuyển của lá thư không thành công.
Nhận thư.
- Sau khi máy nhận (Remote-MTA) đã nhận thư và bỏ vào hộp thư tại máy

nhận .MUA sẽ kết nối đến máy nhận để xem thư hoặc lấy về để xem thư. Sau khi xem
thư người nhận có thể lưu ,xóa ,trả lời bức thư đó …Trong trường hợp người nhận muốn trả
lời bức thư đó cho người gửi thì người nhận không cần phải ghi lại địa chỉ của người gửi ,địa

chỉ đó đã có sẵn trong bức thư và chương trình sẽ bỏ địa chỉ đó vào thư trả lời .Giao thức
được sử dụng nhận thư phổ biến hiện nay là IMAP4 và POP3.