GIAO AN NGU VAN 8

Giáo án ngữ văn lớp 8 Năm học 2008 -2009
Tiết 18
Tóm Tắt Tác Phẩm Tự Sự
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức:
- Giúp HS nắm đợc mục đích và cách thức tóm tắt một tác phẩm tự sự.
- Những yêu cầu đối với văn bản tóm tắt.
2. Kỹ năng:
- Luyện tập kỹ năng tóm tắt tác phẩm tự sự.
- Tóm tắt đợc một văn bản tự sự.
3. Tích hợp:
- Tích hợp với phần văn bản đã học.
II. Chuẩn bị
- Giáo viên : Nắm chắc các khái niệm văn bản tự sự, cách tóm tắt ... để vận dụng giảng
giải trong bài
- Học sinh: Đọc lại các văn bản tự sự ''Sơn tinh, thuỷ tinh''...(ở lớp 6)
III. Các hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu tác dụng của việc liên kết đoạn văn? Có mấy cách liên kết đoạn văn? Giải bài
tập 3 (SGK - tr55)
- Kể ngắn gọn truyện ''Sơn tinh, thuỷ tinh''
3. Bài mới:
Hoạt động1: ( Giới thiệu bài )
Tóm tắt là một kĩ năng rất cần thiết trong cuộc sống , học tập và nghiên cứu . Xem một
cuốn sách , một bộ phim hay ta có thể tóm tắt lại cho ngời cha đọc , cha xem đợc biết .
Khi đọc tác phẩm văn học , muốn nhớ đợc lâu ngời đọc thờng phải ghi chép lại bằng cách
tóm tắt nội dung . Vậy tóm tắt văn bản là gì ,và khi tóm tắt chúng ta cần đảm bảo những
yêu cầu gì chúng ta cùng đi tìm hiểu bài học ngày hôm nay......
Họat Động 2: HDHS tìm hiểu thế
nào là tóm tắt văn bản tự sự

I. Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự
1. Tìm hiểu bài
?ở lớp 6 ,7 em đã đợc học những văn
bản tự sự nào hãy kể tên một số văn bản
tự sự đã học?
( Thánh Gióng, sơn tinh, thuỷ tinh, dế mèn
phiêu lu ký, cuộc chia tay của những con
búp bê.........)
1
Giáo án ngữ văn lớp 8 Năm học 2008 -2009
? Đọc các văn bản đó thì em thấy chúng
có điểm nào chung?
- Các văn bản đó đều có các cốt truyện, với
các tình tiết, có các nhân vật chính phụ có
lời thoại.........có các yếu tố nh miêu tả,
biểu cảm, hay những lời nhận xét, đánh
giá.....
? Nhng trong các yếu tố đó thì yếu tố
nào là yếu tố quan trọng nhất ?
- Những yếu tố quan trọng nhất: sự việc và
nhân vật chính (cốt truyện và nhân vật chính)
? Khi tóm tắt văn bản tự sự ta phải dựa
vào yếu tố nào là chính?
- Khi tóm tắt ta cần dựa vào Sự việc và nhân
vật chính.
? Theo em mục đích chính của việc tóm
tắt tác phẩm tự sự là gì?
*Mục đích : Kể lại cốt truyện để ngời đọc
hiểu đợc nội dung cơ bản của tác phẩm .
? Bây giờ cô có các ý kiến nói việc tóm

tắt văn bản tự sự em thử suy nghĩ và trả
lời xem ý kiến nào đúng và giải thích vì
sao ? (Em hãy quan sát các ý kiến trong
sách giáo khoa)
- Phơng án b ghi lại một cách ngắn gọn
trung thành, chính xác những nội dung chính
của một tác phẩm nào đó để ngời đọc nắm đ-
ợc tác phẩm ấy.
? Qua việc phân tích trên em hiểu tóm
tắt văn bản tự sự là gì ?
GV khái quát nội dung và yêu cầu học sinh
đọc ghi nhớ
2. Bài học: (*Ghi nhớ : SGK tr 61)
Tóm tắt văn bản tự sự là dùng lời văn của
mình trình bày ngắn gọn nội dung chính(
Bao gồm những sự việc tiêu biểu và nhân
vật quan trọng) của văn bản đó .
Hoạt động 3: HD HS tìm hiểu
cách tóm tắt một văn bản tự sự.
II. Cách tóm tắt văn bản tự sự
Đọc đoạn văn trên bảng phụ .
1. Những yêu cầu đối với văn bản tóm tắt
a. Đọc đoạn văn SGK
? Văn bản tóm tắt trên kể lại nội dung của
văn bản nào ?
? Dựa vào đâu mà em nhận ra điều đó ?
b. Nhận xét:
- Đoạn văn trên kể lại nội dung văn bản :
Sơn tinh - Thuỷ tinh (L.6)
- Dựa vào các nhân vật và chi tiết chính trong

đoạn văn tóm tắt.
? Văn bản tóm tắt có nêu đợc nội dung
chính của văn bản Sơn Tinh - Thuỷ Tinh
không ? Đó là những nội dung nào ?
- Văn bản tóm tắt ấy đã nêu đợc các nhân vật
và sự việc chính của truyện.
+ Giới thiệu đợc nhân vật Mỵ Nơng và ý
định kén rể của vua Hùng.
+ Giới thiệu đợc hai nhân vật chính Sơn Tinh
Thuỷ Tinh đều là ngời có tài và cùng đến
cầu hôn Mỵ Nơng.
+ Sơn Tinh thắng cuộc cới đợcMỵNơng.
2
Giáo án ngữ văn lớp 8 Năm học 2008 -2009
+ Thuỷ Tinh tức giận dâng nớc đánh Sơn
Tinh nhng bị thua.hằng năm THuỷ tinh đều
dâng nớc đánh Sơn Tinh.
? Văn bản tóm tắt trên có gì khác so với
văn bản Sơn Tinh - Thuỷ Tinh về độ
dài , lời văn , số lợng nhân vật và sự
việc ?
- Độ dài của văn bản tóm tắt ngắn hơn so với
độ dài của tác phẩm .
- Số lợng nhân vật và sự việc trong văn bản
tóm tắt ít hơn so với tác phẩm ( chỉ có nhân
vật và các sự kiện chính.)
- Có lời văn của ngời tóm tắt .
? Từ việc tìm hiểu trên hãy cho biết các
yêu cầu đối với một văn bản tóm tắt ?
- Văn bản tóm tắt bảo đảm đúng mục

đích, yêu cầu tóm tắt.
- Trung thành với văn bản gốc, không tự
ý thay đổi thêm bớt chi tiết, sự việc không
có trong tác phẩm, không đa ý kiến khen
chê...
- Văn bản tóm tắt phải đảm bảo tính
hoàn chỉnh, cân đối (Có mở đầu, phát triển
và kết thúc)
- Ngôn ngữ diễn đạt phải ngắn gọn súc
tích( Tránh đa ra những thông tin qúa vụn
vặt, chi tiết.)
Gọi học sinh đọc ý 2 của ghi nhớ
*Ghi nhớ: SGK tr61
? Muốn viết đợc văn bản tóm tắt theo
em phải làm những việc gì?
2. Các b ớc tóm tắt văn bản
+ Bớc 1: đọc kỹ toàn bộ văn bản cần tóm tắt
để nắm chắc nội dung của nó.
? Những việc ấy phải thực hiện theo
trình tự nào.
+ Bớc 2: Lựa chọn những sự việc chính và
nhân vật chính.
+ Bớc 3: Sắp xếp nội dung truyện tóm tắt
theo 1 trình tự hợp lý.
+ Bớc 4: viết bản tóm tắt bằng lời văn của
mình.
Yêu cầu học sinh đọc ghi nhớ (ý 3)
- Đọc toàn bộ ghi nhớ
*Ghi nhớ 3:
Hoạt động 4: Luyện tại lớp III Luyện tập:

Tóm tắt đoạn trích: trong lòng mẹ 1. Đọc kỹ đoan trích
2. Sự việc tiêu biểu nhân vật quan trọng
+ Trong cuộc đối thoại với bà cô
- Bà cô nói xấu mẹ bé Hồng
3
Giáo án ngữ văn lớp 8 Năm học 2008 -2009
- Bé Hồng thơng mẹ đến đau đớn khóc, căm
giận những cổ tục đã đầy đoạ mẹ bé.
+ Khi đợc gặp mẹ
Lo sợ đến tuyệt vọng sợ bị nhầm
- Sung sớng hạnh phúc đến đê mê rạo rực.
- Ước ao đợc bé lại để đợc mẹ nâng niu
3. Sắp xếp theo trình hợp lý.
Sự việc nào xảy ra trớc - kể trớc
Cho 2 HS lên bảng viết: 8 câu 4. Viết văn bản tóm tắt bằng lời văn của mình
Tóm tắt tác phẩm Lão Hạc
1. Lão Hạc có 1 ngời con trai, 1 mảnh vờn và
1 con chó vàng.
2. Con trai lão đi đồn điền cao su lão chỉ còn
lại cậu Vàng, lão làm thuê kiếm sống nhng
rồi bị ốm nặng.
3. Vì muốn giữ vờn cho con lão phải bán chó

lão buồn bã đau xót.
4. Lão mang tiền dành dụm đợc gửi ông giáo
và nhờ ông giáo trông coi mảnh vờn
5. Cuộc sống mỗi ngày một khó khăn, lão
kiếm đợc gì ăn nấy và bịh ốm một trân khủng
khiếp.
6. Một hôm lão xin Binh T ít bả chó

7. Ông giáo rất buồn khi nghe Binh T kể
chuyện ấy.
8. Lão bỗng nhiên chết cái chết dữ dội.
9 Cả làng không hiểu vì sao lão chết, trừ Binh
T và ông giáo.
Học sinh tìm đợc những nhân vật và sự
việc chính về nhà viết thànhf đoạn văn
4. Hớng dẫn về nhà .
- Học thuộc phần ghi nhớ .
- Chuẩn bị tóm tắt văn bản : '' Lão Hạc '' - Nam Cao .
- Soạn bài : Luyện tập tóm tắt văn bản tự sự .


Tiết 19
4
Giáo án ngữ văn lớp 8 Năm học 2008 -2009
Luyện tập tóm tắt văn bản tự
sự
I. Mục tiêu cần đạt
- Giúp h/s : vận dụng các kiến thức đã học ở tiết 18 vào việc luyện tập tóm tắt văn bản
tự sự .
- rèn luyện các thao tác tóm tắt văn bản tự sự .
II. Chuẩn bị
- Giáo viên: Soạn giáo án, bảng phụ
- Học sinh: Thực hiện yêu cầu tiết luyện tập.
III. Các hoạt động dạy và học:
1. ổn định tổ chức: Kiểm tra sĩ số
2. Kiểm tra bài cũ:
? Thế nào là tóm tắt văn bản tự sự. Yêu cầu đối với văn bản tóm tắt là gì.
3. Bài mới:

Hoạt động 1: ( Giới thiệu bài )
Trong tiết học trớc chúng ta đã đợc tìm hiểu về yêu cầu tóm tắt và các bớc tóm tắt một
văn bản tự sự . Tiết học này chúng ta sẽ thực hành những yêu cầu và nội dung đã học ấy
.
Hoạt động 2 h ớng dẫn luện tập I Luyện tập
Hớng dẫn h/s tìm hiểu yêu cầu tóm tắt văn
bản tự sự
Bài tập 1:
? Bản liệt kê đã nêu đợc những sự việc tiêu
biểu và các nhân vật quan trọng của
truyện ''Lão Hạc'' cha?.
? Thứ tự các sự việc đã hợp lí cha?
- Bản tóm tắt đã nêu tơng đối đầy đủ các sự
việc, nhân vật chính nhng trình tự còn lộn
xộn, thiếu mạch lạc, vì thế muốn tóm tắt cần
sắp xếp lại thứ tự các sự việc.
? Hãy sắp xếp lại theo thứ tự hợp lí?
* Sắp xếp hợp lý
1. Lão Hạc có 1 ngời con trai, 1 mảnh vờn và
1 con chó vàng.
2. Con trai lão đi đồn điền cao su lão chỉ còn
lại cậu Vàng, lão làm thuê kiếm sống nhng
rồi bị ốm nặng.
3. Vì muốn giữ vờn cho con lão phải bán chó

lão buồn bã đau xót.
4. Lão mang tiền dành dụm đợc gửi ông giáo
và nhờ ông giáo trông coi mảnh vờn
5