Bài 4 - Chuyện người con gai Nam Xương

Ngữ văn 9
Bài 4 Tiết 16 + 17
Văn bản

Trích Truyền kì mạn lục Nguyễn Dữ

GV : Nguyễn Trung Thắng
Trường THCS Sơn Đồng


I - Đọc và tìm hiểu chung
1, Đọc :
2, Chú thích :
* Tác giả - Tác phẩm
-Nguyễn Dữ (? - ?), sống ở thế kỉ XVI.
ông là người học rộng, từng đỗ Hương cống và
ra làm quan một năm rồi cáo quan về ở ẩn.
-Truyền kì mạn lục : Ghi chép tản mạn
những điều kì lạ vẫn được lưu truyền.
- Chuyện người con gái Nam Xương Là truyện thứ 16
trong sè 20 trun cđa t¸c phÈm.
* Chó thÝch tõ khã :


2. Bố cục : 3 đoạn
* Đoạn 1 : Từ đầu cha mẹ đẻ mình
Cuộc hôn nhân
giữa Trương Sinh và Vũ Nương, sự xa cách vì chiến tranh
và phẩm hạnh của nàng .
* Đoạn 2 : Tiếp đà qua rồi
Nỗi oan khuất và

cái chết bi thảm của Vũ Nương.
* Đoạn 3 : Còn lại
Cuộc gặp với Phan Lang
trong động Linh Phi, Vũ Nương được giải oan.


II. Phân tích
1 Những phẩm chất tốt đẹp của Vũ Nương
*Cảnh 1 : Trong cuộc sống vợ chồng bình thường :
Giữ gìn khuôn phép không để lúc nào vợ chồng
phải đến thất hoà.
* Cảnh 2 : Khi tiễn chồng đi lính :
Chàng đi chuyến này, thiếp chẳng dám mong đeo được ấn phong hầu, mặc áo gấm
Lời dặn dò đầy tìnhmang theo khiến chữ bình yên, thếxúc động:e việc
trở về quê cũ, chỉ xin ngày về nghĩa được hai mọi người là đủ rồi. Chỉ
-quân khó liệu, thế giặcvinhlường. Giặc cuồng còn lẩn lút, quân triều còn gian được
Không mong khôn hiển mà chỉ cầu cho chồng trở về
lao, rồi thế chẻ tre chưa có, mà mùa dưa chín quá kì, khiến cho tiện thiếp băn khoăn, mẹ
bình yên Nhìn trăng soi thành cũ lại sửa soạn áo rét, gửi người ải xa, trông liễu rũ bÃi
hiền lo lắng.
hoang, lại thông nỗitình thươnggian đất thú! Dù chồng phảichịu đựng.
- Cảm thổn thức tâm vất vả người lao mà có thư tín ngàn hàng cũng sợ không
có cánh hồng bay bổng.
- Nỗi khắc khoải nhớ nhung của mình.
Nhân vật Vũ Nương được miêu tả trong những
hoàn cảnh nào ? ở từng hoàn cảnh,
Vũ Nương đà bộc lộ những đức tính g× ?


* Cảnh 3 : khi xa chồng

- Là người vợ thuỷ chung, yêu chồng tha thiết.
- Là người mẹ hiền, người con dâu hiếu thảo.
* Cảnh 4 : Khi bị chồng nghi oan
- Lời thoại 1 :
Thiếp vốn con nhà khó, được nương tựa nhà giàu. Sum họp chưa thoả tình chăn
gối,Phân trần độngchồng binh. Cách tấm lòng giữ gìn một tiết. Tô son
chia phôi vì để việc lửa hiểu rõ biệt ba năm thuỷ chung
điểm phấn từng đà nguôi lòng, ngõ liễu tường hoa chưa hề bén gót. Đâu có sự
son sắt của mình.
mất nết hư thân như lời chàng nói. Dám xin bày tỏ để cởi mối nghi ngờ. Mong
- Lời thoại 2 đừng một mực nghi oan cho thiếp.
chàng
Thiếp sở đớn, thất vọng hạnh cái thú gia đình tan vỡ
Nỗi đau dĩ nương tựa vào chàng vì có phúc vui nghi gia nghi thất. .
Nay bình rơi trâm gÃy, mây tạnh mưa tan, sen rũ trong ao, liễu tàn trước gió ;
- Lời thoại hoa
khóc tuyết bông 3 : rụng cuống, kêu xuân cái én lìa đàn, nước thẳm buồm
Kẻ bạc mệnh này đâu còn có thể lạihiu, chồng con rẫykia nữa. đâu bay buộc,
xa, duyên phận hẩm lên núi vọng phu bỏ, điều
Nỗi thất vọng tột sông có linh, xin ngài chứng giám. Thiếp nếu
tiếng chịu nhuốc nhơ, thần cùng, nàng tìm đến cái chết để đoan
trang giữ tiết, trinh bạch gìn lòng, vào nước xin làm ngọc mị nương, xuống đất
tự minh oan cho mình.
xin làm cỏ Ngu mĩ. Nhược bằng lòng chim dạ cá, lừa chồng dối con, dưới xin
làm mồi cho cá tôm, trên xin làm cơm cho diều quạ, và xin chịu kh¾p mäi
ng­êi phØ nhỉ. ”


* Vũ Nương là người phụ nữ xinh đẹp, nết na,
hiền thục, đảm đang, tháo vát, thờ kính mẹ

chồng rất mực hiếu thảo, một dạ thuỷ chung với
chồng, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình.
Một con người như thế đáng ra phải được hưởng
hạnh phúc trọn vẹn, vậy mà lại phải chết một cách
oan uổng, đau đớn.


`


Ngữ văn 9
Bài 4 Tiết 16 + 17
Văn bản

Trích Truyền kì mạn lục Nguyễn Dữ

GV : Nguyễn Trung Thắng
Trường THCS Sơn Đồng


Kiểm tra bài cũ
Tác giả đà miêu tả Vũ Nương trong những hoàn cảnh nào, qua
đó Vũ Nương đà bộc lộ những đức tính gì ? Em có thể khái
Những phẩm hạnh của của Vũ Nương
quát những phẩm hạnh của Vũ Nương?

Vũ Nương là người phụ nữ xinh đẹp, nết na,
hiền thục, đảm đang, tháo vát, thờ kính mẹ
chồng rất mực hiếu thảo, một dạ thuỷ chung với
chồng, hết lòng vun đắp hạnh phúc gia đình.

Một con người như thế đáng ra phải được hưởng
hạnh phúc trọn vẹn, vậy mà lại phải chết một cách
oan uổng, đau đớn.


2 Nỗi oan khuất của Vũ Nương.
* Nguyên nhân :
-Cuộc hôn nhân giữa Trương Sinh và Vũ Nương
có phần không bình đẳng.
-Tính cách đa nghi của Trương Sinh, thêm nữa,
tâm trạng của chàng khi trở về cũng không vui.
- Tình huống bất ngờ : Câu nói ngây thơ của bé Đản.
- Cách xử sự hồ đồ và độc đoán của Trương Sinh.
* ý nghĩa tố cáo :
Bi kịch của Vũ Nương là lời tố cáo xà hội phong kiến
xem trọng quyền uy của kẻ giàu và của người đàn ông
trong gia đình, đồng thời bày tỏ niềm cảm thương của
tác giả đối với luận nhóm : nghiệt của người phụ nữ.
Câu hỏi thảo số phận oan
Nỗi oan khuất của Vũ Nương do những nguyên nhân nào ?


Truyện cũng đà gián tiếp lên án những
cuộc chiến tranh phong kiến phi nghĩa.
- Cái cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo đưa chồng tiếng khóc nỉ non.
(Ca dao)
- Chàng thì ®i câi xa m­a giã
ThiÕp trë vỊ bng cị chiÕu chăn
(Chinh phụ ngâm)

- Ngang lưng thì thắt bao vàng
Đầu đội nón dấu, vai mang súng dài
Một tay thì cắp hoả mai
Mét tay v¸c gi¸o, quan sai xng thun
Thïng thïng trèng đánh ngũ liên
Bước chân xuống thuyền, nước mắt như mưa.


3 – Mét kÕt thóc cã hËu
Theo Sinh hiĨu ra sự có và vô thúc ân hận.
- Trươngem, câu chuyện thậtthể kết cùng ở đâu ?
-Tác giả xây dựng thêm những chi tiết hoang đường,
Nhữngảo tiết kì lẫn Phan Lang nằmthực rồi thả rùa ;dẫn vừa làm cho
kì chi xen ¶o : c¸c yÕu tè méng võa hÊp Phan Lang lạc vào động
Rùa của Linh Phi gặp Vũ Nương, người đà chết ; được Linh Phi rẽ nước đưa về
câu chuyện trở nên Nương hiện ra đậm tínhSinh lập đàn tràng
dương thế ; hình ảnh Vũ có hậu và khi Trương nhân văn mà
không làm giảm đi tính bi kịch của nó .
Đan xen với các yếu tố thực : Địa danh (Bến đò Hoàng Giang, ải Chi Lăng) ;
thời điểm lịchsử (cuối đời Khai Đại nhà Hồ) ; nhân vật lịch sử (Trần Thiêm Bình) ;
sự kiện lịch sử (quân Minh xâm lược nước ta) ; về tình cảnh nhà Vũ Nương
không người chăm sóc(cây cối thành rừng, cỏ gai rợp mắt)

HÃy tìm những chi tiết hoang đường, kì ảo trong
phần sau của truyện và cho biết cách thức đưa những
yếu tố kì ảo ấy vào câu chuyện của Ngun D÷ ?


III Tổng kết
* Nghệ thuật

- Các tình tiết được sắp xếp một cách hợp lí,tình tiết câu
Em có nhận xét gì về cách dẫn dắt sáng tạo lôi
cuốn người đọc (có tạo tình huống, cao trào, thắt nút và mở
chuyện góp phần thể hiện nội dung ?
nút).
- Các lời thoại được sắp xếp đúng chỗ làm cho câu chuyện
Những lời thoại được sắp xếp như thế nào, có của
trở nên sinh động, góp phần khắc họa được tính cách góp
phần bộc lộ tính cách từng nhân vật không ?
từng nhân vật.

* Nội dung
Em có thể khái quát nội dung truyện ?

Niềm cảm thương đối với số phận oan nghiệt của người
phụ nữ Việt Nam dưới chế độ phong kiến, đồng thời khẳng
định vẻ đẹp truyền thống của họ.


Tình mẹ hay chiếc bóng oan khiên


Lại bài viếng Vũ Thị
Lê Thánh Tông
Nghi ngút đầu ghềnh toả khói hương,
Miếu ai như miếu vợ chàng Trương .
Bóng đèn dầu nhẫn đừng nghe trẻ ,
Cung nước chi cho luỵ đến nàng.
Chứng quả đà đôi vầng nhật nguyệt,
Giải oan chẳng lọ, mấy đàn tràng.

Qua đây bàn bạc mà chơi vậy,
Khá trách chàng Trương khéo phũ phàng.


Bài tập về nhà
1 Viết đoạn văn nêu những cảm nghĩ của em về
cái chết oan khuất của Vũ Nương.
2 HÃy kể lại chuyện người con gái Nam Xương
theo cách của em.
Dặn dò
- Học bài và làm bài tập.
- Chuẩn bị tiết 18 : Xưng hô trong hội tho¹i.


`


9

Đ1

H1

A O

8

Đ2

H2

A M Đ A N G

7

Đ3

H3

6

Đ4

H4

5

Đ5

H5

Đ6

H6

Đ7

H7

C H U N G T H U

H I
Đ

E U T H

Đ A N G H
V
B
V O C

U

I

P H U

A T H A

H A N G

Y

T R

N H

7

U O

N G

Có 13 chữ cái. Chuyn người con gái
Vũ nương có phẩm chất tốt đẹp nào của
Nam Xương có nguồn gốc từ c©u
Là nữ Việt nữ giúp nàng sinh
Ghen vai là có tính Trương như thế
phụnươngtrịđã biến vợ, dâu lo liệu
Vũ người phụngười con Vũ nhưng mi
Trong tuụng Nam c hnhnng cú
Trngdân gian có tên là gì?
xấu g× ?
chun Sinh
Vũ nương
thành
việc chất chịu nhiều …
nào?trong nhà khi nào? đi
phẩm kẻ …tốt đẹp chồng ? xa?