Đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trường mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên -Tỉnh Vĩnh Phúc

Header Page 1 of 16.

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON

PỜ VẢN THAY

ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT
CỦA TRẺ 5 - 6 TUỔI
Ở TRƢỜNG MẦM NON KHAI QUANG THÀNH PHỐ VĨNH YÊN - TỈNH VĨNH PHÚC
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC

HÀ NỘI - 2016

Footer Page 1 of 16.


Header Page 2 of 16.

TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2
KHOA GIÁO DỤC MẦM NON

PỜ VẢN THAY

ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT
CỦA TRẺ 5 - 6 TUỔI
Ở TRƢỜNG MẦM NON KHAI QUANG THÀNH PHỐ VĨNH YÊN - TỈNH VĨNH PHÚC
TÓM TẮT KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Chuyên ngành: Giáo dục mầm non
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học
TS. Phạm Đức Hiếu

HÀ NỘI - 2016

Footer Page 2 of 16.


Header Page 3 of 16.

LỜI CẢM ƠN
Trƣớc tiên, tôi xin bày tỏ lời cảm ơn sâu sắc tới thầy giáo Phạm Đức
Hiếu - Giảng viên khoa Giáo dục Tiểu học, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội
2 đã trực tiếp hƣớng dẫn, giúp đỡ và chỉ bảo tận tình tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thành khóa luận này.
Tôi xin gửi lời cảm ơn đến toàn thể các thầy giáo, cô giáo trong khoa
Giáo dục Mầm non và các thầy, cô giáo trong Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà
Nội 2 - Những ngƣời đã giúp đỡ tôi trong suốt quá trình học tập và tạo điều
kiện thuận lợi giúp tôi hoàn thành khóa luận của mình
Tôi xin đƣợc gửi lời cảm ơn tới Ban Giám hiệu và hai cô Nguyễn Thị
Thu Thùy và cô Nguyễn Thị Loan là cô giáo chủ nhiệm lớp 5 tuổi A Trƣờng
mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc đã tận tình
giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập số liệu.
Và lời cảm ơn cuối cùng tôi muốn gửi đến đó chính là gia đình, bố mẹ và
chị gái tôi - Nguồn cổ vũ, động viên to lớn trong suốt quá trình học tập và
hoàn thành khóa luận này.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016
Ngƣời thực hiện khóa luận

Pờ Vản Thay

Footer Page 3 of 16.


Header Page 4 of 16.

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan khóa luận tốt nghiệp này là kết quả nghiên cứu của cá
nhân tôi dƣới sự hƣớng dẫn của thầy giáo, TS. Phạm Đức Hiếu.
Các số liệu, những kết luận nghiên cứu đƣợc trình bày trong khóa luận này
là thực tế, trung thực và chƣa từng đƣợc công bố dƣới bất cứ hình thức nào.
Tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm về sự cam đoan này.
Hà Nội, ngày 05 tháng 05 năm 2016
Ngƣời thực hiện khóa luận

Pờ Vản Thay

Footer Page 4 of 16.


Header Page 5 of 16.

DANH MỤC VIẾT TẮT

Footer Page 5 of 16.

Viết đầy đủ

Viết tắt

Chỉ số

CS

Giáo dục mầm non

GDMN

Giáo dục thể chất

GDTC


Header Page 6 of 16.

MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU…………………………………………………………….

1

1. Lý do chọn đề tài…………………………………………………..

1

2. Mục đích nghiên cứu………………………………………………

3

3. Giả thuyết khoa học.........................................................................

3

4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu…………………..

3

5. Nhiệm vụ nghiên cứu……………………………………………...

3

6. Phạm vi nghiên cứu………………………………………………..

3

7. Phƣơng pháp nghiên cứu…………………………………………..

4

NỘI DUNG………………………………………………………….

7

CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN…………

7

1.1. Cơ sở lí luận……………………………………………………..

7

1.1.1. Khái niệm…………….…………………………………………

7

1.1.2. Vị trí và vai trò của đánh giá trong giáo dục mầm non.............

9

1.1.3. Chức năng của đánh giá trong giáo dục mầm non……………

9

1.1.4. Các nguyên tắc đánh giá trong giáo dục mầm non…………...

10

1.1.5. Quy trình đánh giá trong giáo dục mầm non………………….

11

1.1.6. “Đánh giá sự phát triển của trẻ” trong chương trình giáo dục
mầm non………………………………………………………….......

12

1.1.7. Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi…………………………..

15

1.2. Cơ sở thực tiển…………………………………………………..

22

1.2.1. Thực trạng cơ sở, vật chất nhà trường………………………...

22

1.2.2. Thực trạng đội ngũ cán bộ, giáo viên…………………………

23

1.2.3. Thực trạng việc sử dụng Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi
để đánh giá sự phát triển của trẻ ở Trường mầm non Khai Quang….

Footer Page 6 of 16.

24


Header Page 7 of 16.

CHƢƠNG 2. XÂY DỰNG BỘ CÔNG CỤ ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT
TRIỂN THỂ CHẤT CỦA TRẺ 5 - 6 TUỔI DỰA VÀO BỘ
CHUẨN PHÁT TRIỂN TRẺ EM NĂM TUỔI……………………...

25

2.1. Mục đích xây dựng bộ công cụ ………..………………………..

25

2.2. Nguyên tắc xây dựng bộ công cụ………………………………..

25

2.2.1. Bộ công cụ đảm bảo theo nội dung chương trình giáo dục
mầm non……………………………………………………………...

25

2.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính mục đích……………………………

25

2.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính hợp lí……………………………….

25

2.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính khách quan…………………………

26

2.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính chính xác…………………………...

26

2.3. Quy trình xây dựng bộ công cụ………………………………….

26

2.4. Bộ công cụ đánh giá hoàn chỉnh và cách sử dụng………………

29

2.4.1. Bộ công cụ đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ…………...

29

2.4.2. Quy trình sử dụng bộ công cụ…………………………………

40

CHƢƠNG 3. ĐÁNH GIÁ SỰ PHÁT TRIỂN THỂ CHẤT CỦA
TRẺ 5 - 6 TUỔI TRƢỜNG MẦM NON KHAI QUANG…………..

43

3.1. Mục đích đánh giá……………………………………………….

43

3.2. Đối tƣợng đánh giá………………………………………………

43

3.3. Nội dung đánh giá……………………………………………….

43

3.4. Tổ chức đánh giá………………………………………………...

43

3.5. Kết quả đánh giá…………………………………………………

43

KẾT LUẬN…………………..……………………………………...

49

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO…………………………..

52

PHỤ LỤC

Footer Page 7 of 16.


Header Page 8 of 16.

MỤC LỤC BẢNG

Trang
Bảng 1.1. Bảng thực trạng về số lƣợng và trình độ của đội ngũ cán
bộ, giáo viên Trƣờng mầm non Khai Quang…………………………

23

Bảng 2.1. Bộ công cụ đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ………..

29

Bảng 3.1. Bảng thống kê số lƣợng trẻ đƣợc đánh giá lớp 5 tuổi A
Trƣờng mầm non Khai Quang………………………………………..

44

Bảng 3.2. Bảng chuẩn tăng trƣởng của trẻ em trên toàn thế giới
(2013) về cân nặng và chiều cao đối với trẻ 5 tuổi…………………..

44

Bảng 3.3. Bảng tỷ lệ tăng trƣởng của trẻ lớp năm tuổi A Trƣờng
mầm non Khai Quang………………………...………………………

44

Bảng 3.4. Bảng tần số và tỷ lệ phần trăm theo kết quả đánh giá sự
phát triển thể chất của trẻ lớp 5 tuổi A Trƣờng mầm non Khai
Quang…………………………………………………………………

45

Bảng 3.5. Bảng đánh giá mức độ phát triển thể chất của trẻ lớp 5
tuổi A Trƣờng mầm non Khai Quang………………………………...

Footer Page 8 of 16.

46


Header Page 9 of 16.

MỤC LỤC HÌNH

Trang
Hình 1.1. Sơ đồ quy trình đánh giá trong giáo dục mầm non……….

12

Hình 2.1. Sơ đồ quy trình xây dựng bộ công cụ đánh giá sự phát
triển thể chất của trẻ………………………………………………….

26

Hình 2.2. Sơ đồ quy trình sử dụng bộ công cụ đánh giá sự phát triển
thể chất của trẻ……………………………………………………….

Footer Page 9 of 16.

40


Header Page 10 of 16.

MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Trẻ em hôm nay là thế giới ngày mai, trẻ em sinh ra có quyền đƣợc chăm

sóc và bảo vệ, đƣợc tồn tại, đƣợc chấp nhận trong gia đình và cộng đồng. Vì thế,
giáo dục con ngƣời ở lứa tuổi mầm non vừa là quyền lợi, vừa là nghĩa vụ của
mỗi con ngƣời đối với xã hội, đối với cộng đồng. Trẻ em là công dân của xã hội,
là thế hệ tƣơng lai của đất nƣớc nên ngay từ thuở lọt lòng chúng ta cần chăm sóc
giáo dục trẻ thật chu đáo.
Nghị quyết Trung ƣơng 4 về những vấn đề cấp bách của sự nghiệp chăm
sóc và bảo vệ sức khoẻ của nhân dân có ghi rõ: “Sức khoẻ là cái vốn quý nhất
của mỗi con ngƣời và của toàn xã hội, là nhân tố quan trọng trong sự nghiệp xây
dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Đặc biệt, trong Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban
chấp hành Trung ƣơng khóa XI (Nghị quyết số 29 - NQ/TW) về đổi mới căn
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đã nêu rõ mục tiêu cụ thể của từng cấp học
nhƣ sau: “Đối với giáo dục mầm non, giúp trẻ phát triển thể chất, tình cảm, hiểu
biết, thẩm mỹ, hình thành các yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị tốt cho trẻ
bƣớc vào lớp 1” và “Đối với giáo dục phổ thông, tập trung phát triển trí tuệ, thể
chất, hình thành phẩm chất, năng lực công dân, phát hiện và bồi dƣỡng năng
khiếu, định hƣớng nghề nghiệp cho học sinh”. Từ mục tiêu cụ thể của 2 cấp học
đƣợc nêu ra trên, rõ ràng ta thấy ở bậc học GDMN thì GDTC cho trẻ có ý nghĩa
quan trọng hơn cả. Chỉ khi có sức khỏe tốt ngƣời ta mới có đủ khả năng tham gia
học tập và lao động sản xuất.

1
Footer Page 10 of 16.


Header Page 11 of 16.

GDTC là một trong những hoạt động mang tính tích cực với mục đích giúp
trẻ khỏe mạnh nhanh nhẹn hồn nhiên và có CS phát triển đúng với đặc điểm tâm
sinh lý của trẻ. Hoạt động này giúp trẻ đƣợc phát triển về thể chất qua sự phát
triển cử động các nhóm cơ hô hấp, tay, chân, bụng, phát triển các vận động thô,

vận động tinh phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Sự phát triển vận động ở
trẻ mẫu giáo lớn đặt cơ sở cho sự phát triển toàn diện, tôi luyện cơ thể và phát
triển thể lực cho trẻ sau này. Nhƣ vậy, hoạt động GDTC trong trƣờng mầm non
đóng vai trò rất quan trọng trong việc hình thành và phát triển về: Đức - Trí Thể - Mỹ cho trẻ. Nó góp phần giúp trẻ trở thành con ngƣời toàn diện. Tuy
nhiên, cơ thể trẻ lúc này còn non yếu, dễ bị phát triển lệch lạc, mất cân đối, nếu
không đƣợc chăm sóc, giáo dục đúng đắn thì có thể gây nên nhiều thiếu sót trong
sự phát triển cơ thể trẻ mà khó có thể khắc phục đƣợc. Do đó, việc đánh giá sự
phát triển thể chất của trẻ lứa tuổi này vô cùng quan trọng.
Thực tế, các trƣờng mầm non nói chung và Trƣờng mầm non Khai Quang
nói riêng, các giáo viên đều đã thực hiện việc đánh giá trẻ dựa theo chƣơng trình
GDMN và Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi nhƣng còn gặp phải nhiều khó
khăn và lúng túng trong việc đánh giá cũng nhƣ thiết kế các bộ công cụ đánh giá
sự phát triển của trẻ.
Những lý do trên cho thấy, việc nghiên cứu đề tài: “Đánh giá sự phát triển
thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên Tỉnh Vĩnh Phúc” là rất cần thiết.

2
Footer Page 11 of 16.


Header Page 12 of 16.

2. Mục đích nghiên cứu
Đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm non Khai
Quang - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc, góp phần nâng cao hiệu quả tổ
chức các hoạt động GDTC tại Trƣờng mầm non Khai Quang
3. Giả thuyết khoa học
Việc đƣa ra kết quả đánh giá về sự phát triển thể chất của trẻ sẽ là cơ sở căn
cứ giúp cho các giáo viên có thể phát huy hoặc kịp thời điều chỉnh, bổ sung kế
hoạch, các phƣơng pháp và cách thức tổ chức trong các hoạt động giáo dục để trẻ

phát triển thể chất tốt hơn.
4. Khách thể nghiên cứu và đối tƣợng nghiên cứu
- Khách thể nghiên cứu: Trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm non Khai Quang Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc.
- Đối tƣợng nghiên cứu: Sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng
mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Nhiệm vụ 1: Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn cho đề tài nghiên
cứu.
Nhiệm vụ 2: Xây dựng bộ công cụ đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 6 tuổi.
Nhiệm vụ 3: Đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm
non Khai Quang - Thành phố Vĩnh yên - Tỉnh Vĩnh Phúc.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Trƣờng mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh
Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc, Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2.

3
Footer Page 12 of 16.


Header Page 13 of 16.

- Phạm vi thời gian: 10/2015 – 05/2016
TT
1

2

3

Thời gian

Nội dung

10/2015 - 11/1015 - Đọc và phân tích tài liệu tham khảo.
- Xây dựng và bảo vệ đề cƣơng.
- Lập kế hoạch nghiên cứu.
11/2015 - 04/2016 - Kiểm tra, thu nhập và xử lý số liệu.
- Giải quyết các nhiệm vụ nghiên cứu.
- Sửa chữa và bƣớc đầu viết hoàn chỉnh khóa luận.
04/2016 - 05/2016 - Hoàn thiện đề tài.
- Báo cáo nghiệm thu đề tài.

- Phạm vi nội dung: Các nội dung phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi theo
chƣơng trình GDMN đƣợc ban hành kèm theo thông tƣ số 17/2009/TT-BGDĐT
ngày 25/07/2009 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
Để giải quyết nhiệm vụ của đề tài trong quá trình nghiên cứu tôi đã sử dụng
các phƣơng pháp:
 Phương pháp nghiên cứu tài liệu, tổng hợp tài liệu
Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, tổng hợp tài liệu là phƣơng pháp thu thập
thông tin bằng cách đọc và phân tích tài liệu tham khảo. Trong quá trình nghiên
cứu tôi đã tìm hiểu, tập hợp các tài liệu nhƣ văn kiện, Nghị quyết của Đảng và
Nhà nƣớc, sách, tạp chí khoa học…Từ nhiều nguồn tƣ liệu khác nhau mà đề tài
đã thu thập đƣợc các tài liệu có liên quan đến các vấn đề đánh giá trong GDMN,
Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi và sự phát triển thể chất của trẻ mầm non
nhằm xây dựng bộ công cụ để đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi
Trƣờng mầm non Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh Phúc.

4
Footer Page 13 of 16.

Header Page 14 of 16.

 Phương pháp quan sát sư phạm
Trong thời gian nghiên cứu, đề tài sử dụng phƣơng pháp quan sát sƣ phạm
trong tất cả các hoạt động trong ngày của trẻ tại trƣờng. Từ đó đƣa ra đƣợc
những kết luận đánh giá về sự phát triển thể chất của trẻ một cách khách quan
nhất.
 Phương pháp phỏng vấn
Phƣơng pháp phỏng vấn là phƣơng pháp thu thập thông tin qua hỏi - trả lời
giữa nhà nghiên cứu với các cá nhân, tổ chức khác nhau về các vấn đề cần quan
tâm. Trong nghiên cứu này, tôi đã sử dụng phƣơng pháp phỏng vấn trực tiếp để
thu thập các thông tin, số liệu về số lƣợng, trình độ đội ngũ cán bộ, giáo viên, các
cơ sở vật chất trong nhà trƣờng và tình hình sử dụng Bộ chuẩn phát triển trẻ em
năm tuổi của các giáo viên trong đánh giá trẻ mầm non.
 Phương pháp kiểm tra sư phạm
Đề tài sử dụng phƣơng pháp kiểm tra sƣ phạm để đánh giá sự phát triển thể
chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm non Khai Quang.Trong quá trình nghiên cứu,
đề tài tiến hành kiểm tra đối tƣợng đƣợc đánh giá thông qua bộ công cụ đƣợc xây
dựng trong đề tài để đánh giá sự phát triển thể chất của trẻ. Trên cơ sở đó có
những nhật xét và kết luận về sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi trƣờng mầm
non Khai Quang.
 Phương pháp xử lí số liệu thống kê
Phƣơng pháp này đƣợc sử dụng để xử lí các số liệu thu đƣợc qua kiểm tra
sƣ phạm, xác định đƣợc sự phát triển thể chất của trẻ 5 - 6 tuổi Trƣờng mầm non
Khai Quang - Thành phố Vĩnh Yên - Tỉnh Vĩnh phúc sau khi thu thập số liệu
thô. Đề tài đã sử dụng công thức sau:

5

Footer Page 14 of 16.


Header Page 15 of 16.

- Công thức tính tỷ lệ phần trăm

6
Footer Page 15 of 16.


Header Page 16 of 16.

NỘI DUNG
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN
1.1. Cơ sở lý luận
1.1.1. Khái niệm
1.1.1.1. Khái niệm về đánh giá
Đánh giá là một khâu quan trọng không thể tách rời của quá trình giáo dục
và đánh giá trong GDMN lại càng có ý nghĩa hơn bởi nó quyết định đến chất
lƣợng GDMN, đánh giá trong GDMN vừa là định hƣớng, vừa là căn cứ thực
tiễn, là đòn bẩy, là động lực cho quá trình giáo dục nói chung và cho quá trình
chăm sóc - giáo dục trẻ nói riêng.
Có rất nhiều khái niệm, định nghĩa khác nhau về đánh giá tuy nhiên chúng
ta sẽ đặc biệt chú ý tới một số định nghĩa sau đây:
Theo bảng thuật ngữ đối chiếu Anh - Việt: “Đánh giá là quá trình hình
thành những nhận định, phán đoán về kết quả của công việc, dựa vào sự phân
tích những thông tin thu được, đối chiếu với những mục tiêu tiêu chuẩn đã đề ra,
nhằm đề xuất những quyết định thích hợp để cải thiện thực trạng, điều chỉnh,
nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc” [12; 6].

Đánh giá là quá trình thu thập thông tin, chứng cứ về đối tƣợng đƣợc đánh
giá và đƣa ra những phán xét, nhận định về mức độ đạt đƣợc theo các tiêu chí đã
đƣợc đƣa ra trong các tiêu chuẩn hay kết quả học tập. Đánh giá có thể là đánh giá
định lƣợng dựa vào các con số, hoặc định tính dựa vào các ý kiến hoặc giá trị
[11].

7
Footer Page 16 of 16.


Header Page 17 of 16.

Đánh giá là hoạt động thu thập thông tin, phân tích và so sánh với mục tiêu
chƣơng trình nhằm định hƣớng, điều chỉnh chƣơng trình chăm sóc - giáo dục trẻ
[5].
Trong nghiên cứu này, khái niệm về đánh giá có thể hiểu nhƣ sau: Đánh giá
là hoạt động thu thập thông tin về đối tƣợng đƣợc đánh giá, sau đó phân tích và
so sánh với những mục tiêu, tiêu chuẩn đã đề ra để đƣa ra những nhận định xác
thực về đối tƣợng. Từ đó, định hƣớng, điều chỉnh chƣơng trình chăm sóc - giáo
dục trẻ nhằm nâng cao hiệu quả chất lƣợng giáo dục.
1.1.1.2. Khái niệm về thể chất
Thể chất là chỉ chất lƣợng cơ thể con ngƣời, đó là những đặc trƣng tƣơng
đối ổn định về hình thái, chức năng của cơ thể đƣợc hình thành và phát triển do
bẩm sinh di truyền và điều kiện sông (bao gồm cả giáo dục và rèn luyện).
1.1.1.3. Sự phát triển thể chất
Khái niệm: Sự phát triển thể chất là quá trình hình thành và biến đổi tuần tự
theo quy luật trong cuộc đời từng ngƣời về hình thái, chức năng và cả những tố
chất vận động và năng lực thể chất.
Các CS đánh giá sự phát triển thể chất: Chiều cao, căn nặng, số đo các
vòng, lồng ngực, dung tích phổi và đồng thời là mức độ phát triển các tố chất thể

lực, năng lực và khả năng chức phận con ngƣời.
Nói đến sự phát triển thể chất ở trẻ em là nói đến sự lớn lên của trẻ về mặt
hình thể bên ngoài, những thay đổi và hoàn thiện chức năng của các cơ quan
tƣơng ứng với từng độ tuổi.

8
Footer Page 17 of 16.


Header Page 18 of 16.

1.1.2. Vị trí và vai trò của đánh giá trong giáo dục mầm non
Đánh giá là một bộ phận quan trọng trong công tác quản lí GDMN. Triển
khai đánh giá trong GDMN là điều kiện cần phải có của việc tăng cƣờng thể chế
quản lí và chỉ đạo đối với các cơ sở giáo GDMN nhằm kiểm soát một cách tốt
nhất chất lƣợng của quá trình giáo dục mà mục tiêu chủ yếu là giúp trẻ phát triển
toàn diện cả về thể chất, nhận thức, tình cảm, ngôn ngữ, hình thành những yếu tố
đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Nó cung cấp các thông tin
phản hồi quan trọng giúp cho việc phát hiện và giải quyết vấn đề đúng hƣớng và
kịp thời đƣa ra các quyết định cần thiết trong việc phát huy hoặc điều chỉnh, bổ
sung nội dung, cách thức và điều kiện giáo dục nhằm đạt đƣợc mục tiêu GDMN.
1.1.3. Chức năng của đánh giá trong giáo dục mầm non
1.1.3.1. Chức năng quản lí
Việc đánh giá trong GDMN là một trong những phƣơng pháp quan trọng của
các nhà quản lí GDMN các cấp, của giáo viên mầm non để đảm bảo nhiệm vụ
GDMN đạt đƣợc những tiêu chuẩn mà xã hội đặt ra. Kết quả đánh giá trong giáo
dục từ nhiều góc độ và trong các giai đoạn khác nhau có thể cung cấp một bức
tranh về thực trạng của GDMN vừa qua đó có thể biết đƣợc GDMN đã đạt đƣợc
các tiêu chuẩn cơ bản cần có hay chƣa để có thể phát huy những kết quả nổi bật
và chỉnh đốn những tồn tại nhằm nâng cao chất lƣợng chăm sóc, giáo dục trẻ

mầm non.
1.1.3.2. Chức năng kích thích, tạo động lực
Thông qua phân loại theo kết quả đánh giá của các bộ phận, cán bộ, giáo
viên của cơ sở GDMN sẽ tạo ra một không khí thi đua giữa các đối tƣợng đƣợc
đánh giá. Điều đó có tác dụng kích thích tính chủ động, tích cực trong toàn thể

9
Footer Page 18 of 16.


Header Page 19 of 16.

cán bộ, giáo viên nhằm hoàn thành trách nhiệm của mình, khích lệ tinh thần phấn
đấu học tập vƣơn lên.
1.1.3.3. Chức năng sàng lọc, lựa chọn
Đánh giá trẻ là một trong những nội dung của đánh giá trong GDMN. Đánh
giá sự phát triển của trẻ có thể giúp cho giáo viên sàng lọc và lựa chọn thiên
hƣớng phát triển của trẻ so với chuẩn phát triển theo độ tuổi.
1.1.4. Các nguyên tắc đánh giá trong giáo dục mầm non
1.1.4.1. Tính khách quan
Đánh giá trong GDMN cần mang tính khách quan và thực sự cầu thị, tránh
suy diễn chủ quan theo cảm tính cá nhân. Đánh giá khách quan mới có thể kích
thích, tạo động lực cho ngƣời đƣợc đánh giá những kết quả đáng tin là cơ sở cho
các quyết định quản lí đúng hƣớng. Nếu đánh giá thiếu khách quan, kết quả đánh
giá sẽ không có ý nghĩa đối với giáo dục, nó làm cho việc ra quyết định bị chệch
hƣớng, triệt tiêu động lực phát triển, làm ảnh hƣởng tới việc nâng cao chất lƣợng
chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non. Tính khách quan đƣợc thể hiện chủ yếu ở việc
tiêu chuẩn hóa các nội dung đánh giá.
1.1.4.2. Tính nhất quán
Trong đánh giá cần quán triệt nguyên tắc nhất quán. Bất kể đánh giá một

đối tƣợng nào, dù là tập thể hay cá nhân, cũng cần xuất phát từ mục tiêu
GDMN. Nội dung đánh giá phải thống nhất. Công cụ đánh giá phải đảm bảo
mức độ chính xác.

10
Footer Page 19 of 16.


Header Page 20 of 16.

1.1.4.3. Tính toàn diện
Đánh giá phải đảm bảo tính toàn diện, không quá coi trọng hay bỏ qua một
mặt nào đó trong các nội dung của các tiêu chuẩn đánh giá. Khi phán xét, cần có
đầy đủ thông tin, tránh sử dụng thông tin một chiều.
1.1.4.4. Tính mục đích
Đánh giá cần có mục đích rõ ràng. Mục đích cốt lõi của việc đánh giá là để
nâng cao chất lƣợng giáo dục, làm cho các hoạt động giáo dục đạt hiệu quả mong
muốn.
1.1.4.5. Kết hợp giữa đánh giá và chỉ đạo
Đánh giá là dựa vào chuẩn mực nhất định để đƣa vào những nhận xét có
tính khẳng định hay phủ định đối với hành vi thực tiễn của đối tƣợng đƣợc đánh
giá, giúp cho đối tƣợng đƣợc đánh giá nhận ra hiện trạng đạt tới của bản thân.
Chỉ đạo là sự kế tục và phát triển của việc đánh giá, đƣa ra những gợi ý để ngƣời
đƣợc đánh giá tự cải thiện bản thân, phấn đấu rèn luyện để đạt đƣợc những tiêu
chuẩn mong đợi hay thực hiện những đề xuất, biện pháp tác động giáo dục giúp
cho ngƣời đƣợc đánh giá phát huy sở trƣờng, cải tiến công tác, đạt đƣợc những
tiến bộ cao hơn nữa.
1.1.5. Quy trình đánh giá trong giáo dục mầm non
Quy trình đánh giá trong GDMN đƣợc thể hiện rõ qua sơ đồ hình 1.1 nhƣ
sau:

11
Footer Page 20 of 16.


Header Page 21 of 16.

Bƣớc 1. Quyết định mục đích
Bƣớc 2. Xây dựng các tiêu chí
Bƣớc 3. Lựa chọn phƣơng thức thu thập thông tin
Bƣớc 4. Tiến hành thu thập thông tin
Bƣớc 5. Đối chiếu thông tin thu thập đƣợc với các tiêu chí

Bƣớc 6. Hình thành nhận định, kết luận, quyết định
Hình 1.1. Sơ đồ quy trình đánh giá trong giáo dục mầm non
1.1.6. “Đánh giá sự phát triển của trẻ” trong chương trình giáo dục mầm
non
Chƣơng trình GDMN đƣợc ban hành kèm theo thông tƣ số 17/2009/TTBGDĐT ngày 25/07/2009 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. “Đánh giá sự
phát triển của trẻ” đã đƣợc đề cập rõ ràng trong chƣơng trình này nhƣ sau:
1.1.6.1. Đánh giá sự phát triển của trẻ
Đánh giá sự phát triển của trẻ là quá trình thu thập thông tin về trẻ một cách
có hệ thống và có phân tích, đối chiếu với mục tiêu của chƣơng trình GDMN
nhằm theo dõi sự phát triển của trẻ và điều chỉnh kế hoạch chăm sóc giáo dục
trẻ.
1.1.6.2. Mục đích và ý nghĩa đánh giá sự phát triển của trẻ
Mục đích đánh giá: Đánh giá không thể thiếu trong quá trình giáo dục.
Đánh giá sự phát triển của trẻ trong chƣơng trình GDMN nhằm xác định mức độ

12
Footer Page 21 of 16.

Header Page 22 of 16.

phát triển của trẻ so với mục tiêu của từng độ tuổi để có biện pháp thích hợp giúp
trẻ tiến bộ.
Ý nghĩa: Đánh giá sự phát triển của trẻ qua các hoạt động, qua các giai đoạn
cho ta biết những biểu hiện về tâm sinh lý của trẻ hàng ngày, sự phát triển của trẻ
qua từng giai đoạn, khả năng sẵn sàng và chiều hƣớng phát triển của trẻ ở những
giai đoạn tiếp theo từ đó có thể phục vụ những mục đích khác nhau. Đánh giá
thƣờng xuyên còn giúp giáo viên có thêm thông tin về sự tiến bộ của trẻ trong
thời gian dài và xác định đƣợc những khó khăn, những nguyên nhân cụ thể trong
sự phát triển của trẻ làm cơ sở để từ đó giáo viên có thể đƣa ra quyết định giáo
dục tác động phù hợp đối với trẻ. Nó giúp giáo viên biết đƣợc hiệu quả các hoạt
động, mức độ kết quả đạt đƣợc theo dự kiến, làm sáng tỏ những vấn đề nhất
định, đòi hỏi có kế hoạch bổ sung. Ngoài ra, đánh giá còn làm cơ sở xác định
nhu cầu giáo dục cá nhân đứa trẻ để căn cứ xây dựng kế hoạch tiếp theo, làm cơ
sở trao đổi đƣa ra quyết định phối hợp kế hoạch giáo dục với cha mẹ trẻ, với giáo
viên/nhóm/lớp hoặc cơ sở giáo dục khác sẽ tiếp nhận trẻ tiếp theo và làm cơ sở
đề xuất với các cấp quản lí giáo dục trong việc nâng cao chất lƣợng chăm sóc
giáo dục trẻ của lớp/trƣờng/địa phƣơng.
1.1.6.3. Nội dung đánh giá
Đánh giá sự phát triển của trẻ gồm các nội dung:
- Đánh giá sự phát triển thể chất.
- Đánh giá sự phát triển nhận thức.
- Đánh giá sự phát triển ngôn ngữ.
- Đánh giá sự phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội.
- Đánh giá sự phát triển thẩm mỹ.

13

Footer Page 22 of 16.


Header Page 23 of 16.

1.1.6.4. Phương pháp đánh giá
Các phƣơng pháp sau đây thƣờng đƣợc sử dụng để theo dõi và đánh giá sự
phát triển của trẻ trong trƣờng mầm non: Quan sát tự nhiên; Phỏng vấn/trò
chuyện; Phân tích sản phẩm hoạt động của trẻ; Kiểm tra trực tiếp. Tuy nhiên
quan sát tự nhiên là phƣơng pháp sử dụng nhiều nhất chủ yếu trong trƣờng mầm
non.
a. Quan sát tự nhiên
Là sự tri giác trực tiếp, ghi lại một cách có hệ thống, có kế hoạch các biểu
hiện tâm lý, các hành vi của trẻ, các đánh giá trẻ thông qua các biểu hiện của trẻ
trong các hoàn cảnh tự nhiên khác nhau.
b. Phỏng vấn/trò chuyện
Là quá trình thu thập thông tin về trẻ thông qua việc đƣa ra các câu hỏi theo
một kế hoạch định trƣớc cho những ngƣời trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ (Ví dụ
nhƣ cha mẹ, cô giáo…) hay trực tiếp với trẻ.
c. Kiểm tra trực tiếp
Là việc sử dụng các cách thức hay kỹ thuật đánh giá để xác định xem trẻ đã
biết làm những việc gì, đã đạt đƣợc sự phát triển tâm sinh lí phù hợp với độ tuổi
chƣa. Trong kiểm tra trực tiếp trẻ, ngƣời ta sử dụng các trắc nghiệm (Test) về
tâm lí và phát triển trẻ, các thang đo, các bảng liệt kê, các bảng CS đánh giá theo
độ tuổi, các bài tập đánh giá trẻ.
d. Phân tích sản phẩm hoạt động của trẻ
Là dựa trên cơ sở các sản phẩm hoạt động vật chất hoặc tinh thần của trẻ
(Tranh vẽ, tranh xé dán, tô màu, công trình xây dựng, sản phẩm lắp ghép, câu

14

Footer Page 23 of 16.


Header Page 24 of 16.

chuyện kể…) ngƣời đánh giá phân tích về mức độ hình thành kiến thức, kĩ năng,
năng khiếu hay triệu chứng bệnh tật hay lệch lạc nào đó về tâm lí của trẻ.
Lƣu ý: Khi thực hiện sự theo dõi, đánh giá trẻ giáo viên cần thực hiện phối
hợp các phƣơng pháp với nhau một cách linh hoạt để có kết quả đáng tin cậy.
Việc lựa chọn các phƣơng pháp đánh giá là tùy thuộc vào sự quyết định của giáo
viên sao cho hợp lý nhất với hoàn cảnh, điều kiện thực tiễn.
1.1.6.5. Các hình thức đánh giá sự phát triển của trẻ
Đánh giá sự phát triển trẻ nhà trẻ gồm:
- Đánh giá trẻ hàng ngày.
- Đánh giá trẻ theo giai đoạn.
Đánh giá sự phát triển trẻ mẫu giáo gồm:
- Đánh giá trẻ hàng ngày.
- Đánh giá cuối chủ đề.
- Đánh giá cuối độ tuổi.
1.1.7. Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi
Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi đƣợc ban hành kèm theo thông tƣ số
23/2010/TT - BGDĐT ngày 22 tháng 7 năm 2010 của Bộ trƣởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo. Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi bao gồm những nội dung cụ thể
nhƣ sau:
1.1.7.1. Khái niệm về chuẩn phát triển trẻ em
Chuẩn phát triển trẻ em là những mong đợi về những gì trẻ nên biết và có
thể làm đƣợc dƣới tác động của giáo dục.
Chuẩn giúp cho giáo viên, cha mẹ hiểu đƣợc khả năng của trẻ để: Không
đòi hỏi ở trẻ những điều trẻ không thể làm đƣợc hoặc đánh giá thấp khả năng của

15
Footer Page 24 of 16.


Header Page 25 of 16.

trẻ; Hỗ trợ để trẻ phát triển tối đa tiềm năng của mình; Theo dõi sự phát triển của
trẻ để điều chỉnh các tác động kích thích sự phát triển của trẻ.
Chuẩn trẻ 5 tuổi không phải là một danh mục liệt kê đầy đủ về sự phát triển
của trẻ và cũng không dùng để xếp loại trẻ.
1.1.7.2. Cấu trúc của Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi
Cấu trúc của Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi gồm: Lĩnh vực, chuẩn và
CS.
Lĩnh vực là phạm vi phát triển cụ thể của trẻ.
Chuẩn là những mong đợi mà trẻ em năm tuổi nên biết và có thể làm đƣợc
dƣới tác động của giáo dục.
CS là sự mô tả những hành vi hay kỹ năng có thể quan sát đƣợc mà ta mong
trẻ đạt theo chuẩn đã định.
1.1.7.3. Nội dung Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi
Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi gồm 4 lĩnh vực phát triển cơ bản của
trẻ mầm non dựa trên cơ sở của các nghiên cứu khoa học:
- Phát triển thể chất (6 chuẩn - 26 CS).
- Phát triển tình cảm và quan hệ xã hội (7 chuẩn - 34 CS).
- Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp (6 chuẩn - 31 CS).
- Phát triển nhận thức (9 chuẩn - 29 CS).
Bốn lĩnh vực này liên quan chặt chẽ với nhau, sự phát triển ở lĩnh vực này
ảnh hƣởng, phụ thuộc vào sự phát triển ở những lĩnh vực khác và không có lĩnh
vực nào quan trọng hơn lĩnh vực nào. Giáo dục cần hƣớng đến phát triển toàn
diện các lĩnh vực.

16
Footer Page 25 of 16.