Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu và mục đích của đề tài nghiên
cứu:
1.1 Tính cấp thiết của vấn đề nghiên cứu:
Phát triển thẩm mỹ là một trong năm lĩnh vực giáo dục toàn diện cho trẻ
Mầm non. Trong đó hoạt động tạo hình đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp
phát triển cho trẻ về mọi mặt như: thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao
động. Hoạt động tạo hình là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật, ở đó
trẻ sử dụng ngôn ngữ đặc trưng riêng của nó: màu sắc, hình khối, đường nét, bố
cục để phản ánh, miêu tả, từ đó giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh và phản
ánh thế giới thông qua các hình tượng nghệ thuật.
Hoạt động tạo hình trong trường mầm non với mục đích giúp trẻ nhận ra vẻ
đẹp của các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ, từ đó giáo dục trẻ biết ứng xử với
cái đẹp, làm nảy sinh cho trẻ nhu cầu tái tạo và sáng tạo ra cái đẹp. Cũng như
các hoạt động khác, hoạt động tạo hình cung cấp cho trẻ các biểu tượng về sự
vật hiện tượng, phát triển thể lực cho trẻ, giáo dục đạo đức và kỹ năng giao tiếp
xã hội, kỹ năng lao động cho trẻ nhất là đối với hoạt động vẽ. Đây là một trong
những hoạt động có vai trò hết sức quan trọng trong chương trình giáo dục mầm
non nó là một hoạt động học tập mang tính nghệ thuật là phương tiện cơ bản cho
việc giáo dục thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ, thể lực và lao động. Nó có tác dụng to
lớn trong việc giáo dục phát triển và hình thành nhân cách cho trẻ Mầm non,
giúp trẻ phát triển chức năng tâm lý hình thành ở trẻ tình yêu đối với con người,
yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, yêu cái đẹp..Hình thành ở trẻ kĩ năng, kĩ sảo,
năng lực quan sát phát triển trí nhớ, trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả
năng tri giác về hình dáng, cấu trúc, màu sắc của đồ vật bằng mắt một cách có
mục đích. Khi tham gia vào hoạt động tạo hình trẻ tái tạo lại bằng hình tượng
của đồ vật, hình tượng quen thuộc mà trước đó trẻ tri giác được, giáo dục tạo
hình là giáo dục toàn diện cho trẻ ngay từ những năm đầu của cuộc sống. Với trẻ

em nói chung, đặc biệt lứa Mầm Non nói riêng đều có tâm hồn nhạy cảm với

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

1


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

thế giới xung quanh, thế giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn đối
với trẻ.
Trẻ thường rất dễ xúc cảm với cảnh vật xung quanh, trẻ còn bị cuốn hút
trước cảnh vật có nhiều màu sắc như bông hoa đẹp, hay những món đồ chơi ngộ
nghĩnh và những bức tranh sinh động.
Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ mở rộng hiểu biết, phát triển khả
năng tri giác, hình thành ở trẻ khả năng tư duy, phát triển xúc cảm, tình cảm,
nhân cách, trí tuệ và sự khéo léo, tính kiên trì. Đặc biệt là phát triển thẩm mỹ,
nghệ thuật.
1.2 Mục đích của đề tài nghiên cứu:
Mục đích của đề tài phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết
yêu quý và trân trọng cái đẹp (tình yêu con người ,yêu thiên nhiên, con vật, cỏ
cây, hoa lá …). Nó là phương tiện hữu hiệu, giúp cho cô và trẻ trong việc tổ
chức các hoạt động các môn học khác có liên quan trong chương trình dạy và
học của lứa tuổi Mầm non, ảnh hưởng mạnh mẽ tới cuộc sống hàng ngày của
con người. Trẻ mầm non có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh bởi thế
giới xung quanh chứa đựng bao điều mới lạ hấp dẫn. Trẻ thường tỏ ra dễ xúc
cảm với cảnh vật xung quanh, trẻ dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu
sắc. Một bông hoa đẹp, một bức tranh sinh động, một đồ chơi ngộ nghĩnh cũng
có thể gây cảm xúc cho trẻ. Với đặc điểm như vậy nên năng khiếu nghệ thuật
thường được nảy sinh ngay từ tuổi ấu thơ. Trẻ biết đánh giá, khái quát, phản ánh

ấn tượng của bản thân không phụ thuộc vào thực tế. Trẻ rất thích sử dụng màu
sặc sỡ mang tính chất phản ánh biểu tượng, mỗi sản phẩm của trẻ mang một nội
dung, một tên gọi
khác nhau.
Trong thực tế việc tổ chức các hoạt động tạo hình đã mang lại hiệu quả tới
việc phát triển cho trẻ. Song phương pháp đó chưa thực sự đáp ứng và đem lại
kết quả mà tôi mong đợi. Các phương pháp hoạt động tạo hình đang được sử
dụng còn mang tính áp đặt. Giáo viên thường chú ý đến sản phẩm trẻ làm ra, ít
chú ý đến kỹ năng tạo hình, quá trình làm ra sản phẩm; Giáo viên thiếu sự linh
hoạt, sáng tạo trong tổ chức hoạt động tạo hình.
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

2


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Như trước đây vẫn thực hiện dạy theo chương trình cải cách và chương
trình đổi mới thì hình thức tổ chức giáo dục và phát huy tính tích cực của trẻ chưa cao, có lúc còn dập khuôn, máy móc. Ngày nay thực hiện chương trình giáo
dục mầm non đòi hỏi người giáo viên phải phát huy tính tích cực của cô và trẻ
cao hơn, tổ chức hoạt động học phong phú hơn. Các tiết học có sự lồng ghép ,
bám sát nội dung chủ đề. Thông qua hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển các
chức năng tâm lí như khả năng tri giác các sự vật hiện tượng xung quanh, từ đó
buộc trẻ phải tư duy, tạo điều kiện cho trẻ được khám phá phát triển óc tưởng
tượng sáng tạo và ham muốn tạo ra cái đẹp.
Vì thế đòi hỏi người làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ, phải có năng lực
toàn diện, có những kỹ năng. kiến thức, năng động sáng tạo mới hoàn thành tốt
nhiệm vụ được giao đó là đào tạo cho trẻ mầm non phát triển một cách toàn
diện. Để chuẩn bị cho thế hệ trẻ bước vào thời đại của nền văn minh, thời đại
của công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước, và là mục đích chung của của Giáo

dục mầm non, hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người,
phát triển tổng thể hài hoà trên các lĩnh vực (thể chất, ngôn ngữ, nhận thức,
thẩm mỷ, tình cảm - xã hội. Vì vậy việc giáo dục thẩm mỹ cho trẻ cần được bồi
dưỡng ngay từ tuổi đến trường Mầm non để ươm trồng những tài năng nghệ
thuật cho tương lai. Là một giáo viên mầm non tôi với mong muốn làm như thế
nào để trẻ có thể học tốt hoạt động vẽ, tôi đã nghiên cứu và đưa vào vận dụng
“Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi”.
2. Đối tượng nghiên cứu.
Thiết kế 1 số hoạt động tạo hình giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 3 tuổi
Nghiên cứu một số biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia kỹ năng vẽ phát
triển thẩm mỹ qua hoạt động tạo hình cho trẻ 4-5 tuổi.
Phân tích đánh giá kỹ năng vẽ của trẻ Mầm non nhằm phát triển thẩm mỹ,
phát triển cái đẹp, phát triển trí tưởng, phát triển sự sáng tạo của trẻ qua hoạt
động tạo hình.
3. Giả thiết khoa học:
Nếu thiết kế một số hoạt động vẽ cho trẻ giúp trẻ mở rộng khả năng định hướng
trong không gian của trẻ trong cách thể hiện trang trí sắp xếp các họa tiết trong
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

3


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

tranh vẽ hợp lý, màu sắc có nhịp điệu sẽ ồi dưỡng khả năng quan sát và cung
cấp vốn hiểu biết cho trẻ kích thích xúc cảm thầm mỹ từ đó giúp trẻ làm quen
với hoạt động vẽ và có thể tham gia hoạt động tạo hình tích cực hơn.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Nghiên cứu những vấn đề lý luận, lý thuyết liên quan đến đề tài phát triển
thẩm mỹ ở trẻ qua thao tác kỹ năng vẽ của trẻ Mầm non.

Tìm hiểu thực tiễn qua dự giời đồng nghiệp có liên quan đến đề tài nghiên
cứu, hoạt động cần nghiên cứu giúp trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi nâng cao kỹ năng vẽ.
Đưa ra: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi,
lĩnh vực phát triển thẩm mỹ và sản phẩm nghiên cứu được áp dụng thử nghiệm
những sáng kiến mới để cải tiến đổi mới, tạo sự tiến bộ trong giáo dục vẽ và
hoạt động tạo hình được áp dụng liên quan đến đề tài nghiên cứu.
5. Phương pháp nghiên cứu:
5.1 Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Phân tích tổng hợp các vấn đề lý luận liên quan và tạo Cơ sở lý luận cho
nghiên cứu thực tiễn, nghiên cứu qua những tài liệu tham khảo như:
Phương pháp hướng dẫn hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo. Nhà xuất
bản đại học Quốc gia Hà Nội.
Vẽ và phương pháp hướng dẫn trẻ vẽ. Nhà xuất bản Giáo dục.
Tâm lý học trẻ em lứa tuổi mầm non: Năm 2003 của nhà xuất bản Đại học
sư phạm.
Tài liệu bồi dưỡng cho cán bộ giáo viên mầm non. Nhà xuất bản Giáo dục
Việt Nam.
Hướng dẫn và gợi ý thực hiện chương trình chăm sóc- giáo dục trẻ mẫu
giáo 5-6 tuổi. Nhà
5.2. Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn:xuất bản giáo dục.
- Phương pháp quan sát: Dự giờ quan sát các hoạt động, quan sát và phân
tích môi trường giáo dục.

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

4


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

- Phương pháp điều tra: Điều tra gián tiếp qua phiếu trưng cầu ý kiến/ Phiếu
điều tra; Hoặc điiều tra trực tiếp qua phỏng vấn, trao đổi.
- Phương pháp phân tích sản phẩm hoạt động: Phân tích các sản phẩm hoạt
động giáo dục của giáo viên và sản phẩm hoạt động tạo hình của trẻ.
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm sử dụng cái mới được
đề xuất, bao gồm ba bước. Thực nghiệm khảo sát – Thực nghiệm hình thành –
Thực nghiệm kiểm chứng.
- Phương pháp sử lý số liệu: Dùng thống kê, so sánh để phân loại, đánh giá
mức độ, hiệu quả nghiên cứu.
CHƯƠNG I: Cơ sở lý luận của đề tài
Giáo dục mầm non là mắt xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân,
là nấc thang đầu tiên của chặng đường giáo dục nhân cách con người. Chính vì
vậy giáo dục mầm non đóng vai trò hết sức quan trọng, người giáo viên mầm
non có vai trò trọng trách vô cùng lớn lao trong việc đào tạo giáo dục những chủ
nhân tương lai của đất nước. Giáo viên mầm non chịu trách nhiệm chăm sócgiáo dục trẻ từ 0 - 6 tuổi. Đây là giai đoạn đặt nền móng đầu tiên quan trọng của
nhân cách con người. Nếu không làm tốt việc chăm sóc giáo dục trẻ trong
những năm này thì việc giáo dục lại hết sức khó khăn và phức tạp.
Nghệ thuật tạo hình trong trường mầm non thật hấp dẫn đối với trẻ, trẻ
thích ngắm nhìn những đồ vật, những bức tranh có màu sắc đẹp, những hình thù
ngộ nghĩnh và đa dạng, trẻ luôn có những xúc cảm với những sự vật hiện tượng
xung quanh nó mang lại cảm xúc và ấn tượng mạnh mẽ đối với trẻ, thôi thúc trẻ
muốn khám phá và sáng tạo ra cái đẹp.
Hoạt động tạo hình phát triển ở trẻ khả năng quan sát, trí tưởng tượng sáng
tạo, khả năng phối hợp giữa tay và mắt, hoàn thiện một số kỹ năng cơ bản trong
các hoạt động (vẽ, nặn, cắt, xé dán)
Giờ học tạo hình mang lại cho trẻ những cảm xúc thực sự, trẻ thích thú và
say mê thực hiện ý tưởng của mình, giờ hoạt động tạo hình còn hình thành ở trẻ
những kỹ năng như: tư thế ngồi ngay ngắn, kỹ năng cầm bút vẽ và tô màu tranh,
kỹ năng nặn (lăn dọc, xoay tròn, ấn bẹt) kỹ năng vẽ, xé dán... những kỹ năng đó
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

5


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

rất cần thiết nó giúp trẻ hoàn thiện những sản phẩm nghệ thuật và phát triển các
cơ ngón tay và bàn tay
Hoạt động tạo hình là hoạt động nghệ thuật có tầm quan trọng trong việc
giáo dục tham mỹ cho trẻ, giáo dục trẻ biết khai thác, khám phá thiên nhiên cuộc
sống con người, cảnh vật...biết đánh giá, nhận xét cái đẹp, cái xấu...vì vậy trẻ
cần được hướng dẫn tạo hình ngay từ nhỏ, giáo viên cần bồi dưỡng khả năng
của trẻ, tạo môi trường, cơ hội cho trẻ được tri giác, tìm tòi, khám phá thế giới
xung quanh, bồi dưỡng thị hiếu thẩm mỹ, khả năng tư duy sáng tạo cho trẻ, để
tạo được thẩm mỹ trong các hoạt động tạo hình, giáo viên cần tăng cường cho
trẻ luyện tập các kỹ năng mang tính nghệ thuật, hình thành các kỹ sảo tạo đường
nét liên tục, uyển chuyển, tập cho trẻ biết tự điều chỉnh hình dạng, cách tô màu,
tạo vẻ sinh động, đa dạng về hình ảnh, màu sắc của các hoạt động tạo hình.
Như chúng ta đã biết, con người sinh ra không phải ai cũng có sẵn trong
mình những năng khiếu thẩm mỹ, cũng không ai có sẵn những tài năng bên
mình, mà phải đòi hỏi thông qua giáo dục và hoạt động thực hành thì từ đó
những tài năng và khả năng đó mới được bộc lộ và phát triển. Đối với trẻ nhỏ
việc học của trẻ không phải đơn thuần là đưa trẻ vào một khuôn phép chặt chẽ,
mà học của trẻ ở đây thông qua "học mà chơi, chơi mà học"
Chính vì vậy để giờ học tạo hình được hấp dẫn lôi cuốn trẻ, giáo viên nên
sử dụng thủ thuật vào bài một cách linh hoạt, tạo cảm xúc và hứng thú cho trẻ
và cần được tiến hành đồng thời vào việc tích luỹ có hệ thống những biểu tượng
tạo hình. Những biểu tượng tạo hình cần chính xác rõ ràng, màu sắc đẹp và
phong phú phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. cô giáo cần
đưa các nội dung tích hợp lồng ghép sao cho phù hợp với từng bài một cách lô

gíc sinh động, có như vậy giờ học tạo hình mới có chất lượng và trẻ mới nắm
được các kỹ năng kiến thức của hoạt động tạo hình, trong khi trẻ thực hiện giáo
viên cần phải luôn động viên, khuyến khích trẻ.
Ngoài ra giáo viên nên tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thiên nhiên sống
động xung quanh, đó là cách thức làm giầu cảm xúc cho trẻ nhanh chóng và hấp
dẫn. Cô nên tạo cho trẻ có thói quen quan sát thiên nhiên xung quanh, con người
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

6


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

và những hiện tượng gần gũi, thông qua môn làm quen với môi trường xung
quanh trẻ được tri giác tranh ảnh như: Xem các tranh ảnh về phong cảnh đất
nước, rừng và biển, cảnh sinh hoạt của con người...Các tác phẩm nghệ thuật,
quan sát ngắm nhín các loại cây, hoa, được sờ nếm các loại hoa quả, vuốt ve âu
yếm các con vật, so sánh tìm tòi những đặc điểm chung của những con vật cùng
nhóm, cùng loài, phân biệt những đặc điểm giống và khác nhau của các loại cây,
hoa, quả.
Hoạt động tạo hình phải được tổ chức bằng cách kết hợp linh hoạt nhuần
nhuyễn giữa trực quan, đàm thoại, trò chơi, giáo viên sử dụng lời nói ân cần,
nhẹ nhàng tươi vui, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ hướng dẫn trẻ hoạt động tạo hình,
tuyên truyền trao đổi nội dung hoạt động tạo hình cho các bậc phụ huynh để kết
hợp giữa các gia đình và nhà trường để bồi dưỡng kỹ năng hoạt động tạo hình
cho trẻ. Như vậy khi trẻ tham gia vào hoạt động tạo hình giúp trẻ phát triển khả
năng tri giác màu sắc, phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng
vận động, sự khéo léo, linh hoạt của các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình
khiến cho trẻ thích thú. Khi hoàn thành những tác phẩm, sản phẩm tạo hình trẻ
tiếp thu được những tri thức mới khiến cho trẻ có khả năng lĩnh hội tích cực hơn

những tri thức về màu sắc, hình dạng, đường nét, bố cục, tỷ lệ, không
gian...nhằm tạo cho trẻ có nhiều biểu tượng đa dạng, phong phú về thế giới xung
quanh.
CHƯƠNG II: Thực trạng công hoạt động tạo hình phát triển thẩm mỹ ở trẻ
mẫu giáo 5-6 tuổi.
2.1 Mục đích nghiên cứu trực trạng:
Giáo dục hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo góp phần quan trọng trong
chiến lược con người, tạo ra một lớp người mới có sự hiểu biết đầy đủ về vấn đề
hoạt động tạo hình, biết thực hiện một cách thông minh và sáng tạo trong hoạt
động tạo hình để đảm bảo nhận thức về thẩm mỹ cho bản thân.
Từ nghiên cứu thực trạng tôi thấy việc cho trẻ làm quen với hoạt động tạo
hình là công việc hết sức quan trọng trong công tác giáo dục trẻ trở thành những
con người phát triển toàn diện, hài hòa về nhân cách. Hiểu rõ được tầm quan
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

7


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

trọng đó nên tôi đã chọn đề tài giáo dục tạo hình để nghiên cứu và tìm ra một số
biện pháp tích cực trong việc dạy dỗ trẻ.
- Sử dụng các biện pháp vào hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi nói
chung và giúp trẻ tích cực tham gia các hoạt động vẽ tạo ra hình ảnh, bức tranh
đẹp.
- Hiệu quả của hoạt động học vẽ để tạo ra hình ảnh nghệ thuật.
- Trên cơ cở thực tiễn thiết kế một số biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia
hoạt động vẽ nhằm giúp trẻ phát triển khả năng tri giác màu sắc, phát triển trí
tưởng tượng, sáng tạo, phát triển khả năng vận động, sự khéo léo, linh hoạt của
các ngón tay, bàn tay, kỹ thuật tạo hình khiến trẻ thích thú.

2.2 Nội dung khảo sát thực trạng:
Đặc điểm tình hình của lớp
Về học sinh
Trong năm học 2016 - 2017 lớp mẫu giáo lớn A4 do tôi phụ trách có tổng
số học sinh là 35 trẻ.
100% học sinh trong lớp có cùng độ tuổi, tỷ lệ trẻ ra lớp thường xuyên đạt
trên 95 %.
Về giáo viên
Số lượng: 2 giáo viên
Trình độ chuyên môn: 2/2 giáo viên có trình độ cao đăng, có chuyên môn
nghiệp vụ vững vàng, đạo đức tốt có lối sống lành mạnh trong sáng. Thực hiện
giảng dạy theo chương trình giáo dục mầm non.
1. Thuận lợi

Được sự quan tâm chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường, của tổ chuyên môn
và các đồng nghiệp.
Lớp đã được trang cấp tương đối đầy đủ đồ dùng, thiết bị để phục vụ cho
việc dạy và học. Khuôn viên nhà trường rộng rãi, thoáng mát, có nhiều cây
xanh, có vườn hoa, cây cảnh, góp phần rất lớn trong việc làm giàu các biểu
tượng cũng như là giàu cảm xúc tạo hình cho trẻ.
Không gian lớp học rộng, thoáng dễ tạo các góc mở.
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

8


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

1. Khó khăn, hạn chế

Các học liệu cho trẻ sử dụng trong hoạt động tạo hình còn ít, chưa được
phong phú đa dạng như: đất nặn, giấy vẽ, hột hạt, giấy màu, các loại tranh ảnh
nghệ thuật...
Việc tổ chức các giờ hoạt động chung của giáo viên còn gò bó, chưa có sự
sáng tạo, chưa gây được hứng thú cho trẻ còn áp đặt trẻ theo khuôn mẫu; chưa
biết cách hướng để trẻ thể hiện được tính sáng tạo khi tham gia hoạt động tạo
hình; chưa biết tận dụng môi trường xung quanh để làm giàu các biểu tượng cho
trẻ.
Kết quả khảo sát thực trạng:
Thời
gian
Tháng 9

Nội dung giáo dục

Kết quả đạt

- Trẻ có kỹ năng ngồi đúng tư thế

50%

- Trẻ có kỹ năng cầm bút đúng

50%

- Trẻ biết nêu lên ý tưởng của mình

40%

- Biết tạo thành bức tranh đẹp, đúng mẫu

20%

- Biết phân phối bố cục bức tranh hợp lý
- Biết sáng tạo trong khi thực hiện đề tài

40%
40%

- Biết phối hợp màu hiệu quả

30%

- Biết nhận xét bài của mình và của bạn

30%

- Yêu thích cái đẹp và mong muốn tạo ra
những sản phẩm đẹp

35%

Qua khảo sát ban đầu như trên, tôi thấy kết quả trên trẻ chưa cao là điều tôi
cần phải suy nghĩ làm thế nào để dạy trẻ đạt hiệu quả cao và tạo cho trẻ học một
cách thoải mái, tự tin, không gò bó, trẻ luôn hứng thú trong giờ học.
Chính vì vậy tôi thiết nghĩ việc đưa ra những giải pháp để cho trẻ học tốt
môn tạo hình là rất cần thiết.
Nhiều bài vẽ của trẻ chưa đạt yêu cầu, chưa hấp dẫn, chưa có sự sáng tạo,
chưa biết thể hiện bố cục tranh, chưa biết phối hợp các màu sắc để tạo nên các
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

9


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

sản phẩm, khả năng vẽ của trẻ còn nhiều hạn chế, trẻ chưa biết nhận xét sản
phẩm tạo hình.
Công tác phối kết hợp với phụ huynh học sinh trong việc rèn kỹ năng vẽ
cho trẻ còn nhiều hạn chế
Trong năm học qua giáo viên chưa thật trú trọng đến việc nâng cao chất
lượng cho trẻ tuổi học vẽ tranh như: Trong công tác tự bồi dưỡng để nâng cao
chuyên môn, nghiệp vụ về dạy trẻ hoạt động vẽ chưa được thường xuyên; việc
tạo môi trường và làm giàu các biểu tượng tạo hình cho trẻ chưa được giáo viên
quan tâm một cách đúng mức.
Đổi mới hình thức, phương pháp cho trẻ hoạt động tạo hình trong giờ hoạt
động vẽ chưa thực sự tích cực, giáo viên chưa biết cách gợi mở, chưa có thủ
thuật gây hứng thú để thu hút sự chú ý của trẻ vào giờ học, trong các giờ tổ
chức cho trẻ làm quen với hoạt động vẽ, sự chuẩn bị đồ dùng chưa được đa
dạng, chưa hấp dẫn nên chưa tạo được sự hứng thú cho trẻ tham gia vào hoạt
động vẽ.
Giáo viên chưa biết cách rèn và củng cố các kỹ năng tạo hình cho trẻ
thông qua các hoạt động khác; Một số trẻ mới ở nơi khác chuyển về, chưa
mạnh dạn còn nhút nhát thiếu tự tin, khả năng cầm bút vẽ và tô màu tranh
còn hạn chế.
Công tác tuyên truyền, vận động các bậc phụ huynh quan tâm đến trẻ trong
hoạt động vẽ tranh đôi khi chưa thực sự hiệu quả, một số phụ huynh không có
điều kiện kinh tế, nhận thức chưa đầy đủ, bận công việc ít có thời gian quan tâm
trong việc rèn kỹ năng tạo hình cho trẻ.
3.1 Phương pháp nghiên cứu thực trạng:

Tích cực sưu tầm các loại sách hướng dẫn, tham khảo thông tin trên mạng
các nội dung liên quan đến chuyên đề tạo hình để nghiên cứu nhằm nắm chắc
hơn về nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức các hoạt động tạo hình cho trẻ
mầm non. Đồng thời học hỏi cách làm đồ dùng, cách tạo môi trường làm giàu
cảm xúc tạo hình cho trẻ

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

10


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Phương pháp quan sát tự nhiên:
Thiết kế bài giảng (Mỗi thể loại một bài vẽ), một số biện pháp giúp trẻ tích
cực tham gia vào hoạt động vẽ bài tạo ra sản phẩm đẹp.
Quan sát các hoạt động của trẻ cách sử dụng các biện pháp vào hoạt động
học vẽ của giáo viên để tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
vào các hoạt động học. Mời Ban giám hiệu, tổ trưởng tổ chuyên môn dự các
hoạt động chung theo bài giảng đã thiết kế để chỉnh sửa cho hoàn thiện.
Thường xuyên học hỏi, dự giờ đồng nghiệp, đúc rút kinh nghiệm để dạy
tốt môn tạo hình cho trẻ.
Phương pháp điều tra:
Điều tra dán tiếp: Điều tra bằng phiếu đưa ra hệ thống câu hỏi xoay quanh
hoạt động tạo hình và cách tổ chức tiết hoạt động vẽ. câu hỏi có hệ thống loogic
đều nhằm nâng cao giáo dục thẩm mỹ cho trẻ trong hoạt động tạo hình.
Điều tra trực tiếp: Tiến hành điều tra, chuẩn bị đề tài và hệ thống câu hỏi
trao đổi với trẻ một số nội dung ở mọi lúc mọi nơi để đưa đề tài hoạt động vẽ
tranh theo đề tài vào giảng dậy.
Phương pháp khảo sát:

Qua các hoạt động vẽ tranh của trẻ từ đó đo được khả năng nhận biết của
trẻ, sử dụng các tiêu chí và thang đánh giá để phân tích quá trình hoạt động của
trẻ nhằm xác định mức độ phát triển khả năng hoạt động lĩnh vực phát triển
thẩm mỹ mà đề tài cần nghiên cứu;
Phương pháp phân tích sản phẩm trẻ hoạt động:
Để tổ chức giờ hoạt động vẽ về hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao, người
giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp với từng
tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học. Trong
quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động vẽ
giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái, không
gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức của
trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ.
Ví dụ : Trong giờ dạy trẻ vẽ củ cà rốt giáo viên thực hiện như sau:
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

11


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Vào bài: Cô giáo kể một câu chuyện ngắn về chú thỏ: Nhà bạn thỏ lông
vàng có một khu vườn bên cạnh một con suối, trong khu vườn bạn thỏ trồng rất
nhiều cà rốt, hôm qua bạn thỏ ra vườn nhổ cà rốt mang về nhà để làm thức ăn
cho cả nhà, nhưng khi đi qua con suối bạn thỏ bị trượt chân ngã, toàn bộ số cà
rốt trồng được đã bị rơi xuống suối và trôi đi mất, bạn thỏ đang rất lo lắng
không biết trong mùa đông này cả nhà thỏ lấy gì để ăn. Sau khi kể chuyện cô
giáo đặt câu hỏi: các con có muốn giúp đỡ bạn thỏ lông vàng tìm thức ăn cho
gia đình không; chúng mình hãy cùng vẽ thật nhiều củ cà rốt để tặng cho bạn
thỏ lông vàng nhé!. Tiếp theo giáo viên cho trẻ quan sát mẫu (chuẩn bị cả vật
thật và mẫu cô(Vẽ) cho trẻ quan sát); tổ chức cho trẻ thi đua theo nhóm (nhóm

bạn trai, bạn gái), xem nhóm nào (vẽ) được nhiều củ cà rốt nhất để tặng cho bạn
thỏ... Khi nhận xét sản phẩm giáo viên gợi ý để các bạn trai nhận xét sản phẩm
của các bạn gái và ngược lại, đồng thời cho trẻ tự đánh giá nhận xét về sản
phẩm của mình.
2.3 Các tiêu chí và Thang đánh giá:
Như chúng ta đã biết một ngày của trẻ ở trường mầm non trẻ được tham
gia vào rất nhiều các hoạt động. Thông qua các hoạt động này giáo viên có thể
tổ chức cho trẻ tham gia các hoạt động tạo hình. Nhưng để trẻ tích cực tham gia
hoạt động tạo hình trong các thời điểm này thì cần tạo ra một động lực để thúc
đẩy khả năng của trẻ được phân tích đánh giá qua các tiêu chí và thang đánh giá
như sau:
- Các tiêu chí đánh giá:
Tiêu chí 1: Nhận biết được các nguyên tắc của bố cục bức tranh, hình thức,
trang trí, phối hợp màu sắc. Khả năng sử dụng các đường nét, hình mảng, họa
tiết đơn giản, họa tiết phức tạp cảnh vật gần và xa.
Tiêu chí 2: Hiểu được một số luật trang trí, sự sắp xếp vị trí trong không
gian, bố cục trang trí, tính nhịp điệu của sự sắp xếp các cảnh trong tranh khả
năng các chi tiết lặp đi lặp lại trong tranh.
Tiêu chí 3: Mức độ hứng thú, chưa chú quan sát, hào hứng, tích cực thực
hiện cảnh vẽ trong tranh.
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

12


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

- Các thang đánh giá:
Mức độ 1: Trẻ thích được tìm hiểu về thế giới xung quanh.
Một số hiểu biết đầu tiên về bản thân mình.

Chủ động tham gia vào hoạt động tạo hình phù hợp với độ tuổi trẻ.
Mức độ 2: Trẻ có khả năng phối hợp các giác quan, có sự cảm nhậy cảm, khả
năng quan sát, ghi nhớ.
Trẻ có khả năng nhận biết, so sánh, trí tưởng tượng cảm nhận cái đẹp.
Trẻ thích được chăm sóc bảo vệ cây xanh, vật nuôi.
Sự phát triển tình cảm và kỹ năng xã hội.
Mức độ 3: Trẻ biết diễn đạt bằng ngôn ngữ.
Trẻ biết tự nhận xét đánh giá sản phẩm.
Sự phát triển về thẩm mỹ về cái đẹp của sản phẩm.
Có khả năng diễn đạt sản phẩm tạo ra bằng lời nói.
Có khả năng cảm nhận thể hiện cảm xúc trong hoạt động tạo hình.
2.5. Kết quả nghiên cứu thực trạng:
Thông qua kết quả nghiên cứu thực trạng tại trường tôi thấy hoạt động vẽ
tranh giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt “Đức – Trí – Thể – Mỹ” góp phần
hình thành nhân cách cho trẻ là nền tảng vứng chắc cho trẻ lên 5 tuổi và chuẩn
bị vào lớp 1. Chính vì vậy yêu cầu người giáo viên mầm non phải yêu nghề mến
trẻ nhận thức rõ được mục đích ý nghĩa tầm quan trọng của hoạt động tạo hình
nói chung hoạt động vẽ tranh ở trương Mầm non nói riêng đối với trẻ.
Năm học 2016-2017 bản thân tôi đã đi sâu vào nghiên cứu tìm tòi học hỏi
để có hình thức biện pháp tốt nhất áp dụng vào dạy trẻ trong nhà trường qua:
- Phân tích kết quả điều tra.
Đặc điểm hoạt động tạo hình của trẻ 4 – 5 tuổi. Đặc điểm khả năng thể
hiện đường nét, hình dạng Do sự phát triển nhanh về thể lực, cơ bắp và độ khéo
léo của vận động, trẻ mẫu giáo lớn đã có khả năng tạo nên các đường nét với
tính chất khác nhau khá phức tạp. Cùng với sự tăng lên ngày càng phong phú
của kinh nghiệm nhận thức, các ấn tượng, xúc cảm, tình cảm, trẻ mẫu giáo lớn
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

13

Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

bắt đầu nhận ra được sự hạn chế và vẻ thiếu hấp dẫn của các hình vẽ khái quát
với những đường nét đơn điệu, sơ lược. Trẻ lứa tuổi này đã có thể cảm nhận
nguyên thể của các hình ảnh đối tượng miêu tả và biết dùng các đường nét liền
mạch, mềm mại, uyển chuyển để truyền đạt hình dáng trọn vẹn của mọi vật
trong cấu trúc hợp lý, đồng thời thể hiện tư thế vận động, hành động phù hợp
với nội dung sáng tạo. Đặc biệt trẻ 4 - 5 tuổi đã khá linh hoạt trong việc biến đổi,
phối hợp tính chất của đường nét và hình để thể hiện vẻ độc đáo, rất riêng của
mỗi hình tượng sự vật cụ thể.
Đặc điểm khả năng thể hiện bằng màu sắc Ở tuổi mẫu giáo lớn, trẻ tiếp
tục sử dụng đồng thời cả hai cách vẽ màu “ màu không bắt chước” và “ màu bắt
chước”. Trẻ có thể vẽ “ màu bắt chước” kiểu thuộc lòng các màu qui định theo
chuẩn mẫu hoặc trẻ vẽ “ màu không bắt chước” kiểu tự do, ngẫu nhiên, hoàn
toàn không liên quan với nội dung ý đồ miêu tả. Một số trẻ đã có vốn hiểu biết
khá phong phú về màu sắc, đã có khả năng độc lập quan sát để thấy được vẻ linh
hoạt trong sự thay đổi màu sắc của các sự vật, hiện tượng trong hiện thực và làm
quen qua các quá trình tri giác với một số cách phối hợp màu sắc. Trẻ 4 – 5 tuổi
hiểu được màu sắc cũng là một phương tiện thể hiện, trẻ có biểu hiện phân vân
khi chọn màu, trẻ thường sử dụng nhiều màu sắc khác nhau để thể hiện các bộ
phận và các chi tiết khác nhau của vật. Tính tích cực quan sát nhận thức chính là
điều kiện giúp trẻ biết sử dụng màu sắc một cách sinh động để thể hiện một cách
sáng tạo nội dung tranh vẽ, qua đó mà biểu lộ suy nghĩ, tình cảm, ước mơ của
mình. Đặc điểm khả năng thể hiện bố cục Ngoài khả năng tạo nhịp điệu , trẻ
mẫu giáo lớn đã biết tạo nên bố cục tranh với thế cân bằng qua cách sắp xếp đối
xứng và không đối xứng ( các hình ảnh không đồng đều: to – nhỏ, cao – thấp ).
Để tạo mối liên hệ chặt chẽ giữa nội dung với hình thức của tranh, nhiều trẻ đã
biết dùng cách sắp xếp thể hiện sự vận động, hành động và các mối quan hệ giữa
các sự vật, nhân vật để tạo ra một không gian có chiều sâu với nhiều tầng cảnh.

Tính nhịp điệu trong bố cục tranh vẽ của trẻ 4 - 5 tuổi được thể hiện ở nhiều vẻ:
bằng sự sắp xếp lặp đi, lặp lại của các hình ảnh cùng loại, bằng sự sắp xếp đan
xen các hình ảnh không cùng loại, bằng sự phân biệt, thể hiện quan hệ chính –
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

14


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

phụ… Trẻ 4- 5 tuổi có khả năng nhận biết và thể hiện những vật ở xa, những vật
ở gần (ở phía trên – vẽ nhỏ, ở phía dưới – vẽ to). Vai trò của hoạt động tạo hình
đối với sự phát triển toàn diện của trẻ . Vai trò của hoạt động tạo hình đối với sự
phát triển trí tuệ, nhận thức Trong hoạt động tạo hình, trẻ có cơ hội tìm hiểu,
nghiên cứu các đối tượng miêu tả để có được sự hiểu biết, sự hình dung về đối
tượng đó như: hình dáng, kích thước, màu sắc, vị trí trong không gian…, từ đó
xây dựng các biểu tượng, hình tượng.
Phân tích kết quả quan sát:
Trẻ biết phối hợp vẽ các nét tròn xoay tròn, nét xiên, nét thăng để tạo thành
sản phẩm.Tập cho bé biết cách sử dụng màu nước.
Biện pháp giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động vẽ tranh: Trước khi cho trẻ
vẽ "vườn cây ăn quả", thì trong các ngày trước đó tôi đều dành thời gian cho trẻ
quan sát một số loại cây ăn quả có trong khuôn viên nhà trường, khi cho trẻ
quan sát cây ăn quả, tôi đàm thoại với trẻ về thân cây, tán lá, màu sắc của hoa và
những chùm quả...từ đó trẻ có biểu tượng về cây ăn quả: thân cây thường to và
xù xì, tán cây xanh thẫm và rộng, những chùm quả sai chĩu có màu đỏ hoặc màu
vàng... đồng thời tôi sưu tầm các loại tranh, cây ăn quả nhựa có màu sắc tươi
sáng, đẹp để cho trẻ quan sát trong các giờ đón và trả trẻ.
Khi tổ chức cho trẻ vẽ "vườn hoa mùa xuân", tôi tổ chức cho trẻ đi thăm
quan khu di tích hoặc công viên có vườn hoa trong vườn hoa có nhiều các loại

hoa khác nhau, màu sắc rực rỡ, trò chuyện về các loại hoa cho trẻ tìm hiểu về
các loại hoa, cho trẻ được quan sát, sờ, ngửi, trẻ sẽ có được sự nhận xét về sự
giống và khác nhau về màu sắc, hình dáng giữa các loại hoa như: hoa hồng màu
đỏ, cánh hoa tròn, lá có răng cưa, thân cành có nhiều gai. Hoa cúc màu vàng,
cánh hoa nhỏ, dài...các loài hoa đều có cánh, nhuỵ, đài, lá, cành và làm đẹp cho
thiên nhiên.
Trong các hoạt động bản thân nghiên cứu để đổi mới hình thức, biện pháp
cho trẻ hoạt đông tạo hình trong giờ hoạt động vẽ tranh được phong phú.
Phân tích kết quả sản phẩm:

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

15


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Để tổ chức giờ hoạt động vẽ tranh về hoạt động tạo hình đạt hiệu quả cao,
người giáo viên cần phải có được các thủ thuật vào bài khác nhau, phù hợp với
từng tiết dạy để gây được hứng thú và thu hút sự chú ý cho trẻ vào giờ học.
Trong quá trình tổ chức cho trẻ tham gia hoạt động tạo hình trong giờ hoạt động
vẽ tranh giáo viên phải có được hình thức tổ chức tiết học sao cho thật thoải mái,
không gò ép, mọi phương pháp đưa ra phải phù hợp với khả năng, với nhận thức
của trẻ và phải có tác dụng phát huy tính tích cực chủ động ở trẻ.
Cô trưng bầy sản phẩm của từng nhóm cho trẻ xem chung cô gợi ý những
bái trẻ vẽ đẹp những bài chưa đẹp về bố cục tranh và cách phối màu, trẻ biết
nhận xét sản phẩm của mình và của bạn.
CHƯƠNG III: Đề xuất và thực nghiệm áp dụng đề tài:
3.1 Căn cứ của việc đề xuất.
Qua khảo sát kết quả hoạt động tạo hình chưa cao, chưa đáp ứng được yêu

cầu của hoạt động đề ra. Là một giáo viên chủ nhiệm lớp 4-5 tuổi tôi mạnh dạn
nghiên cứu đề tài để tìm ra một số phương pháp, biện pháp tốt nhất phù hợp tâm
sinh lý của lứa tuổi mầm non và đạt được kết quả mong đợi ở lứa tuổi trẻ. Giúp
trẻ hứng thú, tích cực sáng tạo và đạt hiệu quả cao góp phần vào mục tiêu giáo
dục và đáp ứng với yêu cầu giáo dục đổi mới của chương trình chăm sóc giáo
dục trong giai đoạn hiện nay.
3.2 Các nguyên tắc của việc đề xuất.
Đảm bảo hướng tới thực hiện mục tiêu giáo dục mầm non.
Phù hợp với đặc thù của hoạt động tạo hình của trẻ mẫu giáo lớn 5- 6 tuổi.
Đảm bảo tính khoa học và phát triển kỹ năng thẩm mỹ cho trẻ.
3.3 Các nhóm biện pháp đề xuất.
Biện pháp làm giầu vốn từ, vốn biểu tượng cho trẻ.
Biện pháp gợi mở ý tưởng, phát huy tính tích cực của trẻ.
Biện pháp phát triển kỹ năng hoạt động vẽ tranh.
Biện pháp 1:“Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi”
Mục đích giáo dục:

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

16


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Trẻ biết cách phân khoảng cân đối bức tranh theo nhu cầu. Kích thích nhu
cầu nhận nhận thức, giúp trẻ bộc lộ khả năng quan sát mô tả qua đó hình thành
và phát triển hành động mang tính tự giác.
Hình thành ở trẻ lòng mong muốn được sáng tạo ra cái đẹp cho cuộc sống.
Cách thực hiện:
Trẻ dược xác định bài vẽ của mình theo đề tài hay theo mẫu hay ý thích.

Kích thích nhu cầu hoạt động, nhận thức của trẻ vẽ theo ý tưởng sáng tạo
của trẻ có thể mô phỏng sắp xếp trang trí bức tranh theo yêu cầu.
Kiến thức: Kiểm tra sản phẩm của trẻ khi vẽ xong so sánh với mô tả lúc đầu.
Điều kiện thực hiện:
Giấy A4, giấy bằng bìa, các hình vẽ đơn giản, các hộp bút màu bằng sáp , bằng
nước....
Biện pháp 2: Tạo môi trường hoạt động thuận lợi để phát huy tính tích
cực, khả năng sáng tạo của trẻ.
Tôi còn cho trẻ hoạt động tạo hình mọi lúc, mọi nơi như giờ hoạt động
ngoài trời tôi cho trẻ nhặt lá rơi, rồi tạo nên những con vật dễ thương mà trẻ
thích, qua đó giáo dục trẻ giữ gìn vệ sinh môi trường. Những sản phẩm do trẻ
làm tôi cho trẻ giữ lại để từ đó trẻ hiểu được từ những lá cây rụng ngoài thiên
nhiên cũng có thể tạo nên những con vật ngộ nghĩnh và dễ thương, đồng thời
thông qua tác phẩm của con mình mang về nhà từ đó phụ huynh biết được năng
khiếu của trẻ
để qua đó tôi có thể phối hợp với phụ huynh để bồi dưỡng những trẻ có năng
khiếu về tạo hình.
Trong những buổi sinh hoạt chiều hay là ở hoạt động góc, tôi đã cho các
cháu cùng quan sát những bức tranh, sản phẩm đẹp của các bạn trong lớp và ở
lớp bạn, thông qua đó, tôi khuyến khích trẻ phát triển ngôn ngữ, phát triển khả
năng cảm thụ thẩm mỹ, phát triển hứng thú của trẻ đối với hoạt động tạo hình,
khiến trẻ hưởng ứng ngay mỗi khi cô cho trẻ vẻ, nặn, cắt dán giấy. Được quan
sát nhiều, trí tưởng tượng của trẻ tăng, trẻ có điều kiện tích luỹ, làm phong phú

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

17


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

vốn hiểu biết của trẻ về nghệ thuật, đó chính là nền tảng để phát triển tính sáng
tạo của trẻ.
Xây dựng môi trường lớp học gần gũi, thân thiện khuyến khích trẻ làm
phong phú vật liệu tạo hình để thể hiện cảm xúc và sáng tạo. Ngoài việc cung
cấp cho trẻ các kỹ năng cần thiết thì việc tạo điều kiện cho trẻ thể hiện cảm xúc
của mình cũng là rất quan trọng. Để trẻ hứng thú hơn trong hoạt động tạo hình
tôi đã lôi cuốn trẻ vào việc tham gia chuẩn bị cho các hoạt động mới. Tôi cho trẻ
quan sát một số sản phẩm tự tạo bằng các nguyên vật liệu khác nhau, trò chuyện
với trẻ về các vật liệu cần thiết, cho trẻ tư duy tìm tòi, đóng góp những vật liệu
để chuẩn bị cho các hoạt động mới. Hoạt động này cũng rất hiệu quả vì nó đã
hình thành cho trẻ ý thức chuẩn bị cho các hoạt động ở lớp. Ban đầu chỉ có một
vài trẻ là nhớ lời cô dặn, sau dần nhiều trẻ nhớ.
Từ những cảm xúc tạo hình, trẻ bắt đầu cảm nhận, phân bệt hình dạng và
thể hiện hình dáng của các vật mẫu, phát triển các thao tác tạo hình, đồng thời là
khả năng tri giác bằng mát. Trẻ được bồi dưỡng khả năng điều khiển bằng mắt
các thao tác của mình càng tốt bao nhiêu thì càng có khả năng truyền đạt các
hình dáng của các vật mẫu chính xác bấy nhiêu.
VD : Khi hướng dẫn cho trẻ vẽ đàn gà cô cho trẻ quan sát gà mái và gà con
cùng đang đi kiếm ăn trong vườn cô hỏi trẻ "Bạn nào cho cô biết con gà nào là
gà con? Gà nào là gà mẹ? và đàn gà có bao nhiêu con gà.Từ đó tôi giúp cho trẻ
xác định có cơ sở chung để tạo hình những con vật tạo hình dáng và tô màu cho
con gà sắp xếp các họa tiết phù hợp với bố cục tranh vẽ.
Hoạt động tạo hình còn có thể được thực hiện trên các tiết học của các lĩnh
vực hoạt động khác, ở các tiết học này có thể giải quyết bổ sung một số nhiệm
vụ của hoạt động tạo hình, bởi vậy trong các hoạt động của những tiết học đó
xen vào một số yếu tố của hoạt động mang tính tạo hình. Trong các buổi đón trẻ,
hay những giờ rãnh rỗi tôi cung cấp cho trẻ các thông tin về các đối tượng miêu
tả, trao đổi, cùng hoạt động với trẻ để nắm bắt hiểu biết.
VD: Trong tiết làm quen với tác phẩm văn học " Ba cô gái" hoạt động cuối

cùng cô cho trẻ tô màu 3 cô gái và nói lên cảm nhận của bản thân trẻ về 3 cô gái.
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

18


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Trong một buổi dạo chơi xung quanh trường cô cho trẻ ngắm những chậu hoa và
hỏi trẻ "con thích chậu hoa nào nhất? Con nhìn xem bông hoa này có màu gì?
Trông những cánh hoa của nó ra sao? Khi mặt trời nhô lên thì cánh hoa trông
khác biệt như thế nào?... " để chuẩn bị biểu tượng cho bài "vẽ hoa" ngày mai thì
chính việc làm này sẽ giúp trẻ thể hiện lại được những nét độc đáo riêng của
mình thông qua việc quan sát tận mắt, mà không tạo ra một cách máy móc và
dựa trên ý tưởng sẵn có của người khác.
* Đối với tiết mẫu: Đây là một hình thức hoạt động rất quan trọng không
thiếu được, bởi lẽ nó có vai trò là nền tảng, là môi trường bồi dưỡng ở trẻ óc
quan sát, khả năng phân tích, nhận biết các đặc điểm đa dạng về hình thái, khả
năng cảm thụ tính thẩm mỹ và nét độc đáo của các sự vật, hiện tượng xung
quanh. Vì vậy việc làm của cô phải chính xác, hình mẫu phải đảm bảo cần cho
trẻ tìm hiểu và phân tích các đặc điểm cơ bản của hình mẫu, vừa làm vừa giải
thích rõ ràng, kết hợp giữa lời nói và động tác tuy nhiên tránh việc làm mẫu quá
lâu sẽ làm mất hứng thú tạo hình của trẻ.
Bên cạnh những định hướng, những phương pháp giúp trẻ học tốt môn tạo
hình, thì có một điều không thể thiếu được, đó chính là sự khích lệ động viên kịp
thời của cô giáo đối với những sản phẩm mà trẻ làm ra, hay đối với những trẻ
chưa làm tốt hay chưa hoàn thành xong sản phẩm của mình thì một lời khích lệ
sẽ làm cho trẻ cố gắng hơn nữa trong giờ hoạt động lần sau. Việc nhận xét sản
phẩm của giáo viên đối với sản phẩm của trẻ cũng rất quan trọng, nó giúp cho
trẻ rút được những kinh nghiệm để làm tốt hơn vào lần sau, cũng như bước đầu

hình thành khả năng nhận xét đánh giá tác phẩm nghệ thuật trên bản thân trẻ.
Biết rõ điều đó trong các giờ tạo hình tôi luôn biết cách động viên khích lệ trẻ
đúng lúc và cũng khéo léo nêu ra những hạn chế còn trên trẻ để không làm trẻ tự
thấy thoả mãn ở khả năng bản thân của mình để tiếp tục cố gắng hơn nữa. Bên
cạnh đó, trong các giờ hoạt động tôi luôn đặt những câu hỏi như "Con thấy thích
sản phẩm nào nhất? Vì sao con lại thích sản phẩm đó nhất? Để làm nên sản
phẩm này thì con phải làm như thế nào?" để hình thành ở trẻ những tiền đề đánh
giá, nhận xét sản phẩm. Tuy nhiên, việc đánh giá sản phẩm của trẻ cũng cần
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

19


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

phải chính xác, phù hợp với cách nhìn, cách nghĩ cũng như cách cảm nhận của
trẻ đối với tác phẩm nghệ thuật của mình. Khi đánh giá sản phẩm tạo hình của
trẻ tôi luôn căn cứ vào các điểm sau:
+ Đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi: Ở mỗi lứa tuổi đều có một mức độ khả
năng tạo hình khác nhau, vì thế để đánh giá được khả năng của trẻ thì chúng ta
phải nhìn vào khả năng của trẻ từng độ tuổi làm được gì.
+ Tạo điều kiện để trẻ thường xuyên tiếp xúc với môi trường xung quanh
để từng bước cung cấp các biểu tượng phong phú về đối tượng cho trẻ tự khám
phá bằng cách huy động sự tham gia của các giác quan, các quá trình tâm lí khác
nhau để lĩnh hội các khía cạnh khác nhau của sự vật.
+ Tạo cơ hội để trẻ khám phá đối tượng (quan sát, nghe, hỏi, tiếp xúc và
miêu tả) và tự diễn đạt nhận thức cảm xúc của mình về đối tượng.
Tận dụng các thời điểm hợp lí trong ngày cho trẻ tiếp xúc như được ngắm
nghía, chăm sóc, vuốt ve, âu yếm với các con vật gần gũi (thỏ, mèo, gà con…)
chơi với các đồ vật, tri giác tranh ảnh nghệ thuật.

Đặt và sắp xếp các vật liệu sao cho trẻ có thể thấy rõ và lấy được dễ dàng
để thực hiện hoạt động tạo hình vào bất cứ lúc nào trẻ thích và có thể trưng bày
các sản phẩm của mình.
Tạo môi trường nghệ thuật xung quanh trẻ như: bầy đồ chơi đẹp, sắp xếp
các nguyên vật liệu, đồ dùng một cách hợp lý đẹp mắt,…Từ đây tạo cho trẻ cảm
giác thích thú và mong muốn được tái tạo.
Biện pháp 3: Phương pháp hướng dẫn phải dựa vào trẻ, lấy trẻ làm trung
tâm:
Trước hết cần hình thành, cung cấp cho trẻ các kỹ năng tạo hình cơ bản: Để
trẻ mạnh dạn, hứng thú tham gia vào các hoạt động tạo hình thì việc hình thành,
cung cấp cho trẻ kỹ năng cơ bản để trẻ có hành trang mạnh dạn tự tin tham gia
vào các hoạt động tạo hình là cần thiết. Trong giờ học nói chung và giờ học tạo
hình nói riêng hãy để trẻ tự thể hiện, cô luôn là người động viên, khuyến khích
trẻ sáng tạo. Trẻ cần được động viên để thể hiện ý muốn, tình cảm, cảm xúc và
những hiểu biết của trẻ đối với sự vật, trẻ muốn được lựa chọn.
+ Cái trẻ muốn làm (nội dung)
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

20


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

+ Làm thế nào để đạt được (quá trình)
+ Cái hoàn thành sẽ như thế nào (kết quả, sản phẩm)
Mong muốn của trẻ cần được tự thể hiện với những phương tiện tạo hình
khác nhau. Sự thể hiện mang tính cá nhân, bởi vì trẻ luôn tiếp cận theo đặc tính
riêng của mình.
Tăng cường các câu hỏi gợi ý giúp trẻ củng cố và áp dụng những kinh
nghiệmđã lĩnh hội trong các hoạt động khác nhau, động viên trẻ suy nghĩ, thăm

dò, tìm cách giải quyết vấn đề của trẻ. Hãy để tự trẻ miêu tả những gì trẻ biết và
có thể làm.
Ví dụ: “Hãy cho cô biết vì sao”, “Nếu như vậy thì sao”, “Vì sao cháu lại
biết”, “Cháu có suy nghĩ gì”, “Còn gì để”, “ Hay có cách nào khác để”,…
Với những cử chỉ, hành động, lời nói tạo ra cho trẻ thấy là trẻ được đánh
giá tốt (khá) qua việc làm của trẻ. Ví dụ: “Ôi cô rất thích màu ngôi trường này”,
“Bức tranh này trông đẹp quá!”
Không lạm dụng các sản phẩm mẫu và làm mẫu, càng ít làm mẫu và càng ít
sử dụng vật mẫu sẽ càng kích thích trẻ tư duy và tìm kiếm cách thể hiện.
Thực tế cho thấy các sản phẩm mẫu sẽ làm tê liệt các cảm xúc đã có trước
của trẻ, làm giảm tính tích cực hoạt động trí tuệ của trẻ, vì các hoạt động cần
thiết để tạo hình đã được làm mẫu đầy đủ, trẻ luôn ghi nhớ, bắt trước. Nếu có
trường hợp yêu cầu làm mẫu, phải gợi ý chứ đừng nên làm ngay. Bắt đầu xé từ
đâu, xé hình gì, xé như thế nào…Tạo tình huống để trẻ làm giúp. Ví dụ: “Để đất
mềm ra chúng ta làm như thế nào?”.Trong khi làm mẫu tôi luôn coi trọng quan
điểm của trẻ, làm cho trẻ phát triển khả năng so sánh, phân tích, suy nghĩ về
nhiệm vụ. Động viên kích thích trẻ tự tìm, tự sáng tạo trong khi thể hiện.
Cô vẽ tranh nét, chuẩn bị vật liệu cùng làm với trẻ, trẻ chọn giấy xé vụn
giáy và dán trang trí những chiếc giỏ và quả, cắt chọn những loại quả, tô màu
quả, xé dán các quả - Trẻ làm tranh bằng nhiều vật liêu khác nhau, làm theo
nhóm để tạo ra sản phẩm chung... Với những trẻ nhút nhát, khả năng tập trung
chưa cao tôi phải giành thời gian nhiều hơn hướng dẫn trẻ từng bước nhỏ, có
hình thức khen kịp thời để khuyến khích trẻ mạnh dạn. Tôi cũng tranh thủ những
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

21


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

giờ hoạt động vui chơi, những giờ hoạt động chiều gần gũi giúp trẻ cảm nhận
các sản phẩm đẹp để khuyến khích trẻ yêu thích nghệ thuật tạo hình. Tôi cũng
kết hợp với phụ huynh hướng dẫn khích lệ trẻ để trẻ tích cực tham gia vào các
hoạt động. Ngoài ra tôi cũng tạo điều kiện cho trẻ kết hợp cùng nhau tạo những
sản phẩm đẹp theo dây chuyền – trẻ khá tôi cho trẻ thực hiện những kỹ năng
khó, trẻ yếu hơn làm những thao tác đơn giản hơn. VD: Với chủ đề “Tết và mùa
xuân” tôi cho trẻ khá chọn các mảng mầu trong bìa lịch, xé vụn thật đều, trẻ yếu
hơn tôi cho trẻ bôi hồ dán làm tranh con ngựa trang trí ngày tết “Giáp ngọ”. Tôi
cũng vẽ nét mờ cho trẻ vẽ theo làm hình ảnh những bông pháo hoa. Bức tranh
được treo ở cửa lớp cùng với những họa tiết hoa đào ngày tết, và nhiều hoa lá
xung quanh. Khi tôi cùng trẻ trang trí xong tôi cảm thấy trẻ lớp tôi rất tự hào về
khả năng của mình, trẻ phấn khởi khoe với bố mẹ về những thành quả của mình.
Điều này càng làm cho phụ huynh quan tâm hơn tới những hoạt động của con ở
lớp và trẻ cũng có ý thức giữ gìn lớp hơn.
Biện pháp 4: Tích hợp các môn học khác
Tích hợp là phương pháp đòi hỏi ở giáo viên sự sáng tạo linh hoạt và khéo
léo khi vận dụng, quá trình vận dụng tích hợp, cần lựa chọn nội dung phù hợp,
logic, tránh quá trình hoạt động trở lên rời rạc, chắp vá.
Ví dụ: Đối với tiết học “Vẽ phương tiện giao thông” (đề tài) tôi chuẩn bị rất
nhiều phương tiện giao thông (đồ chơi) và chuẩn bị từ 2 – 4 tranh vẽ phương
tiện giao thông cho bé quan sát.
Khi vào bài cho trẻ hát bài “Em tập lái ôtô”.Sau đó tôi hỏi trẻ; Cả lớp vừa
hát bài gì?
- Vậy trong lớp có những đồ chơi gì là phương tiện giao thông.
- Cho trẻ nói tên và đếm các phương tiện giao thông.
+ Sau đó tôi cho trẻ quan sát các bức tranh mà trẻ vừa được mô tả qua đồ
chơi trong lớp.
+ Giới thiệu và đàm thoại với trẻ về các bức tranh mẫu (từ 2 – 4 tranh)
+ Trẻ thực hiện: Tôi mở băng có các bài hát trong chủ điểm gợi cho trẻ say
mê làm việc trong khi trẻ thực hiện, tôi đến từng bàn động viên khuyến khích

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

22


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

đối với những cháu còn lúng túng, gợi ý cho trẻ làm từ đơn giản đến phức tạp.
Đối với trẻ khá tôi gợi ý để trẻ có nhiều sáng tạo trong bài vẽ.
+ Nhận xét sản phẩm: Cho trẻ để bài theo tổ, theo bàn và làm đoàn tầu đi
quanh quan sát, nhận xét để trẻ chọn bức tranh mà trẻ thích nhất: con thích bài
nào nhất? Vì sao con thích? Sau đó cô phân tích ưu điểm của từng bức tranh ở
từng nét vẽ, màu sắc, bố cục, hình dáng, … cho trẻ đếm phương tiện đã vẽ được,
những bài đã vẽ được.
+ Kết thúc: Cho trẻ vận động bài “Đoàn tàu nhỏ xíu” với một tiết học như
vậy, tôi đã thu được kết quả rất đáng mừng, xuyên suốt tiết học là chủ điểm
phương tiện giao thông, trẻ rất hứng thú và tích hợp được MTXQ, toán, âm
nhạc.
Như vậy, thường cuối một chủ đề thực hiện chương trình tạo hình tôi lại tổ
chức một cuộc thi “bé khéo tay” ngay tại lớp mình. Muốn vậy tôi phải tổ chức
tốt khâu chuẩn bị, chuẩn bị phông màn dán chữ, trang trí thật giống một cuộc
thi, cũng có những phần thưởng (là chiếc đồng hồ, chong chóng, làm bằng lá
dừa hay những con vật nghộ nghĩnh bằng lá cây, …) cho những ai đạt giải. Điều
đó sẽ khuyến khích trẻ thi đua thực hiện. Trong suốt tiết này cô đóng vai trò
người dẫn chương trình cho hội thi. Ngoài ra với tiết học này tôi cũng còn có các
môn học khác.
- Môn làm quen với toán:
Ví dụ: Cho trẻ trang trí hình vuông và hình chữ nhật.
- Môn làm quen với môi trường xung quanh:
Ví dụ cho trẻ vẽ các con vật, các loại quả hay các phương tiện giao thông,

và người thân trong gia đình,…
- Môn văn học:
Ví dụ sau khi học xong bài thơ “cây dây leo” cho trẻ tô màu cây.
Ví dụ: vẽ, tô màu các con vật trong truyện.
Trẻ được làm quen với môi trường xung quanh khi đi dạo chơi trẻ được
ngắm nhìn vật thật, đựơc sờ nắm, khi cho trẻ họat động ngoài trời cô có thể phát
phấn để trẻ có thể vẽ lên nền.
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

23


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Ví dụ: Trẻ dùng phấn để in cánh hoa, lá hoa, vẽ những biểu tượng mà trẻ
thích.
Khi hoạt động ngoài trời tôi yêu cầu trẻ lượm lá khô, cành khô để làm vật
liệu cho trẻ hoạt động tạo hình.
+ Giờ sinh hoạt chiều:
Ví dụ: Tôi cho trẻ kể về những con vật mà trẻ thích và cho trẻ vẽ những con
vật đó.
+ Ở các hoạt động góc:
Góc học tập trẻ có thể chơi dậy vẽ.
Góc tạo hình: Ví dụ: Một nhóm trẻ có thể tạo nên một bức tranh xé dán
“Dán ngôi nhà của bé”.
+ Những giờ hoạt động góc, hoạt động chiều tôi thường cho trẻ chia nhóm
rèn các kỹ năng chuẩn bị cho hoạt động sau đạt kết quả. Để thực hiện được điều
này tôi cũng phải thay đổi nhiều hình thức khác nhau để cung cấp kiến thức, rèn
kỹ năng cho trẻ Với những loại tiết vẽ theo đề tài, ý thích tôi thường tận dụng
những hoạt động ngoài giờ học để củng cố kỹ năng cho những trẻ yếu, làm giầu

vốn kiến thức cho trẻ khá trước khi trẻ thực hiện hoạt động học. Tôi cũng chia
trẻ theo nhóm cho trẻ khá khướng dẫn trẻ yếu cùng nhau vẽ tranh, xé dán bức
tranh theo nhóm. Tôi cũng cho trẻ quan sát tìm hiểu các loại sản phẩm khác
nhau, cùng nhau khám phá cách thực hiện. Tôi cũng có thể cung cấp cho trẻ một
số mẫu khác nhau để làm phong phú đề tài, ý thích của trẻ. Cho trẻ luyện tập kỹ
năng cho trẻ để trong giờ hoạt động trẻ tự tin thể hiện ý tưởng của mình. VD:
Trước giờ hoạt động “Vẽ quả” tôi tạo điều kiện cho trẻ quan sát, cảm nhận
những vẻ đẹp tự nhiên của các loại quả: Quan sát cửa hàng bán hoa quả, nghe
cảm nhận qua bài hát, cung cấp một số kỹ năng vẽ các loại quả. Khi được chuẩn
bị chu đáo trước cho các hoạt động tôi thấy trẻ rất tự tin, mạnh dạn tham gia vào
hoạt động và kết quả là sản phẩm của trẻ cũng luôn phong phú. Để thực hiện
được ý tưởng này thời gian đầu tôi chia trẻ ra thành nhóm nhỏ hướng dẫn yêu
cầu trẻ thực hiện các kỹ năng đơn giản rồi dần dần khuyến khích trẻ sử dụng các
sản phẩm của mình để tạo thành sản phẩm chung trang trí lớp. VD: Tôi hỏi trẻ:
SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

24


Đề tài: Một số biện pháp giúp phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ 4-5 tuổi

Có muốn cùng cô trang trí góc siêu thị không? Ở siêu thị người ta hay bầy bán
giới thiệu những gì nhỉ? Vậy thì cô cháu mình sẽ trang trí như thế nào cho đẹp?
Để được trang trí bức tranh này, yêu cầu các con phải lựa chọn giấy xé vụn
thành những mẩu giấy nhỏ rồi mới được tham gia vào dán làm những chiếc giỏ
để đựng các loại rau ở siêu thị. Cô gợi ý, hướng dẫn trẻ từng bước tạo cho trẻ
thấy thoải mái, vui vẻ, hoạt động vừa sức làm cho trẻ mạnh dạn tự tin khi tham
gia vào hoạt động. Trẻ khá làm những thao tác khó hơn, với những trẻ chưa có
kỹ năng tôi khuyến khích trẻ ngồi bôi hồ rồi cùng trẻ dán...
Những lúc có điều kiện cho trẻ ra ngoài tiếp xúc thiên nhiên tôi cũng gợi ý

hướng dẫn trẻ cảm nhận hình dáng các loại cây, nhành hoa, bãi cỏ.... Trẻ thật
mải mê ngắm nhìn những khóm hoa đang nở rộ trong công viên Ở lớp học tôi
xây dựng các góc tuyên truyền có hình ảnh gần gũi, có mầu sắc nổi bật, cho trẻ
hiểu được ý nghĩa của những hình ảnh được trang trí trong lớp học. Cho trẻ cảm
nhận vẻ đẹp khi có những hình ảnh trang trí, nhận xét đường nét, mầu sắc, bố
cục của hình ảnh. VD: Góc tuyên truyền bài học hàng ngày của bé, tôi để tiêu đề
“Tuần này bé học gì”. Hình ảnh những quả táo chín ngon mang kiến thức ngọt
lành đến cho trẻ, trẻ như những chú chim non đang vui vầy quanh cành táo chín
để hưởng thụ vị ngọt từ những trái táo. Với những góc chơi tôi cũng muốn tạo
điều kiện cho trẻ được tham gia trang trí cùng cô để trẻ cảm nhận và thấy được
vai trò của mình ở lớp học “Hình ảnh minh họa vai chơi của góc “Bé tập làm
cấp dưỡng” do cô và cháu cùng vẽ và tô mầu trang trí.
Với cách làm như vậy tôi nhận thấy tất cả trẻ đều đã có sự góp sức chung,
trẻ cảm thấy yêu thích hoạt động, không bị tự ti vì mình không biết làm.
Biện pháp 4: Hoạt động góc tạo hình, hoạt động ngoài trời, ôn luyện
buổi chiều.
Ví dụ 1: Trong giờ hoạt động góc, ở góc tạo hình, giáo viên giao trách
nhiệm cho trẻ chuẩn bị các đồ dùng cho góc xây dựng (nặn cây hoa, nặn cây
xanh, nặn các con vật để các bác xây dựng trồng trong khu công viên, đưa
các con vật về nuôi trong trang trại...) hay nặn, các loại rau, quả, các con

SVTH: Nguyễn Thị Hoa Lan

25