Quản lý tài chính tại học viện chính sách và phát triển bộ kế hoạch và đầu tư

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

CHU THỊ NGỌC TRÂM

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH
VÀ PHÁT TRIỂN - BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƢ

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

Hà Nội – 2016


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------o0o--------

CHU THỊ NGỌC TRÂM

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI HỌC VIỆN CHÍNH SÁCH
VÀ PHÁT TRIỂN - BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƢ
Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THÙY ANH

Hà Nội – 2016


MỤC LỤC
Danh mục các từ viết tắt ............................................ Error! Bookmark not defined.
Danh mục các bảng ................................................... Error! Bookmark not defined.
Danh mục các hình .................................................... Error! Bookmark not defined.
PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................1
CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ
CƠ SỞ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP
CÔNG LẬP TRONG ĐÓ CÓ CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP Ở VIỆT
NAM............................................................................................................................5
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................................5

1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới ................................................... 5
1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước ..................................................... 6
1.2. Cơ sở lý luận về đơn vị sự nghiệp công lập trong đó có cơ sở Giáo dục Đại
học Công lập .......................................................... Error! Bookmark not defined.

1.2.1.Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập .. Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Đặc điểm đơn vị sự nghiệp công lập………………………………………… 9
1.2.3. Vai trò của đơn vị sụ nghiệp công lập…...…………………………………..10
1.2.4. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập…………………………………………11
1.2.5. Hoạt động của đơn vị sự nghiệp công lập…………………………………….13

1.3. Tài chính và Quản lý tài chính tại các trƣờng đại học công lập Error!
Bookmark not defined.
1.3.1. Khái niệm Tài chính và Quản lý tài chính tại trường Đại học công
lập…………………………………………………………………………………………….15
1.3.2. Nội dung quản lý tài chính tại các trường Đại học công lập……………19

1.3.3. Tiêu chí đánh giá và các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính
........................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4. Cơ sở thực tiễn về quản lý tài chính tại các cơ sở giáo dục đại học công lập ở
Việt Nam ............................................................... Error! Bookmark not defined.


1.4.1. Kinh nghiệm thực tiễn quản lý tài chính tại một số trường Đại học
.................................................................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Bài học rút ra cho Học viện Chính sách và Phát triển ........... Error!
Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...... Error! Bookmark not defined.
2.1. Phƣơng pháp nghiên cứu ................................ Error! Bookmark not defined.
2.2. Cách thức tiếp cận vấn đề nghiên cứu ............ Error! Bookmark not defined.
2.3 Phƣơng pháp thu thập và xử lý thông tin ........ Error! Bookmark not defined.

2.3.1. Thu thập thông tin và tài liệu thứ cấpError!

Bookmark

not

defined.
2.3.2. Xử lý thông tin sau thu thập ............. Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI HỌC VIỆN CHÍNH
SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN - BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƢError! Bookmark not
defined.
3.1. Khái quát chung Học viện Chính sách và Phát triểnError! Bookmark not
defined.

3.1.1. Quá trình hình thành và phát triển .. Error! Bookmark not defined.
3.1.2 Đặc điểm hoạt động của Học viện Chính sách và Phát triển .. Error!
Bookmark not defined.
3.2. Phân tích Thực trạng quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát triển Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ ......................................... Error! Bookmark not defined.

3.2.1. Công tác lập Dự toán thu-chi.......... Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Công tác chấp hành dự toán ............ Error! Bookmark not defined.
3.2.3. Quyết toán thu chi ............................ Error! Bookmark not defined.
3.2.4. Công tác kiểm tra, kiểm soát ............ Error! Bookmark not defined.
3.3 Đánh giá chung về công tác quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát
triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ. .............................. Error! Bookmark not defined.

3.3.1.Đánh giá chung ................................. Error! Bookmark not defined.


3.3.2. Đánh giá những kết quả đạt được đạt được tại Học viện ....... Error!
Bookmark not defined.
3.3.3. Những tồn tại, hạn chế ..................... Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Nguyên nhân của những tồn tại ....... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4. CÁC GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI HỌC
VIỆN CHÍNH SÁCH VÀ PHÁT TRIỂN - BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƢ ... Error!
Bookmark not defined.
4.1. Bối cảnh mới .................................................. Error! Bookmark not defined.

4.1.1. Tình hình trong nước và quốc tế ...... Error! Bookmark not defined.
4.1.2. Định hướng của Học viện ................ Error! Bookmark not defined.
4.2. Giải pháp ........................................................ Error! Bookmark not defined.

4.2.1. Giải pháp về đội ngũ biên chế nhất là cán bộ làm công tác quản lý
tài chính……………………………………………..………………………..73

4.2.2. Giải pháp về nâng cao năng lực quản lý tài chính để đa dạng hóa
nguồn thu cho Học viện……………………………………………………..73
4.2.3. Hoàn thiện Quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vịError!

Bookmark

not defined.4
4.2.4. Từng bước hoàn thiện để hướng tới xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ
tại Học viện Chính sách và phát triển

75

KẾT LUẬN ............................................................... Error! Bookmark not defined.
Danh mục tài liệu tham khảo ......................................................................................8


PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, Việt Nam đã đạt đƣợc nhiều thành tựu quan trọng
trong quá trình chuyển đổi và phát triển kinh tế.Một trong những nguyên nhân quan
trọng góp phần vào thành tựu đó chính là giáo dục và đào tạo. Giáo dục và đào tạo ở
mỗi bậc có một vai trò nhất định, trong đó GDĐH là một khâu trọng yếu, đảm nhận
sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực có trình độ cao tạo động lực cho tăng trƣởng và
phát triển kinh tế đất nƣớc nhất là trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa
hiện nay.
Xác định tầm quan trọng của giáo dục nói chung và GDĐH nói riêng, Đảng
và Nhà nƣớc đã có những văn kiện khẳng định “phát triển giáo dục là quốc sách
hàng đầu. Trong đó thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam
theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa, dân chủ hóa, hội nhập quốc tế và
thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục”. Nhƣ vậy, chủ trƣơng đổi mới nền

giáo dục Việt Nam trong đó có đổi mới quản lý và nâng cao chất lƣợng GDĐH là
một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo nguồn nhân lực chất lƣợng cao phục vụ cho sự
nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Song hành cùng nâng cao chất
lƣợng giáo dục, việc thực hiện đổi mới cơ chế tài chính giáo dục cũng đƣợc xác
định là một nhiệm vụ trọng tâm để các cơ sở GDĐH chủ động hơn trong việc tổ
chức công việc, sắp xếp lại bộ máy, sử dụng lao động và nguồn lực tài chính để
hoàn thành nhiệm vụ đƣợc giao, phát huy mọi khả năng của đơn vị để cung cấp dịch
vụ đào tạo với chất lƣợng cao cho xã hội, tăng nguồn thu nhằm từng bƣớc nâng cao
thu nhập cho cán bộ viên chức.
Hiện nay, các cơ sở giáo dục đại học ở các nƣớc trên thế giới nhận hỗ trợ tài
chính từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm: Kinh phí nhà nƣớc phân bổ cho hoạt
động, đặc biệt là giảng dạy và nghiên cứu khoa học; Kinh phí phân bổ cho nghiên
cứu hoặc hỗ trợ cho các dự án nghiên cứu từ các nguồn khác nhau (từ các bộ); Học
phí và các loại phí khác thu đƣợc từ sinh viên trong nƣớc và sinh viên nƣớc ngoài;

1


Nguồn thu từ các hợp đồng nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ, hợp đồng
đào tạo, dịch vụ tƣ vấn, bản quyền...; Nguồn thu từ các hoạt động dịch vụ trong
khuôn viên nhà trƣờng phục vụ giảng viên, sinh viên và cộng đồng; Nguồn thu từ
hiến tặng, tài trợ, quà biếu, đầu tƣ.
Cơ cấu của các nguồn trên thay đổi rất nhiều giữa các nƣớc. Chẳng hạn, hầu
hết các trƣờng đại học ở nƣớc đang phát triển, 90% nguồn thu của họ là từ phân bổ
của Nhà nƣớc cho giảng dạy. Học phí và lệ phí là không đáng kể. Ngay cả ở một vài
nƣớc phát triển, các trƣờng đại học của họ nếu không có nhiều hoạt động nghiên
cứu cũng sẽ dựa chủ yếu vào hai nguồn thu chính – hỗ trợ từ Nhà nƣớc và học phí.
Ở Việt Nam, các cơ sở giáo dục đại học có 3 nguồn thu chính, gồm từ ngân
sách nhà nƣớc (NSNN) và học phí, nguồn còn lại không đáng kể. Thời gian qua, cơ
chế quản lý tài chính đối với giáo dục đại học (GDĐH) đã đổi mới cho phù hợp với

yêu cầu phát triển. Điều này thể hiện rõ qua Nghị quyết số 35/2009/ QH12 ngày
19/6/2009 của Quốc hội khoá XII về chủ trƣơng, định hƣớng đổi mới một số cơ chế
tài chính trong giáo dục và đào tạo từ năm 2010-2011 đến năm học 2014-2015;
Nghị định số 49/2009/NĐ-CP quy định về miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học
tập và cơ chế thu, sử dụng học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục
quốc dân từ năm học 2010 - 2011 đến năm học 2014 – 2015... Những đổi mới này,
đã tạo động lực quan trọng đối với các cơ sở giáo dục đại học công lập trong việc
nâng cao quyền tự chủ, gắn với tự chịu trách nhiệm.
Thực hiện chủ trƣơng, chính sách trên đã có nhiều chính sách tài chính liên
quan tới GDĐH đƣợc sửa đổi và ban hành; Kế hoạch chi tiêu trung hạn trong lĩnh
vực giáo dục, trong đó có các cơ sở giáo dục đại học công lập cũng đã đƣợc đƣa vào
áp dụng thí điểm. Theo đó, giới hạn ngân sách tổng thể cho ngành Giáo dục đƣợc
xác định trong một thời kỳ trung hạn 3 năm, tạo sự chủ động trong các kế hoạch
phân bổ và sử dụng ngân sách theo các ƣu tiên đặt ra.
Chính vì vậy, Quản lý tài chính trong các trƣờng Đại học công lập đang là
vấn đề cấp thiết đối với các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực này. Sử dụng một cách
hợp lý, hiệu quả nguồn tài chính hạn hẹp đƣợc cấp để đảm bảo chất lƣợng nguồn

2


nhân lực đầu ra cho phát triển kinh tế đất nƣớc là một yêu cầu đối với các trƣờng
Đại học công lập nói chung và với Học viện Chính sách và Phát triển nói riêng.
Học viện Chính sách và Phát triển - cơ sở GDĐH trực thuộc Bộ Kế hoạch và
Đầu tƣ đƣợc hình thành từ năm 2008 đến nay theo Quyết định số 10/QĐ-TTg ngày
4/1/2008 của Thủ tƣớng Chính Phủ. Trải qua hơn 8 năm hình thành và phát triển,
Học viện đã từng bƣớc khẳng định đƣợc thƣơng hiệu của mình trong thị trƣờng giáo
dục. Sự gia tăng về chất lƣợng đào tạo cũng nhƣ quy mô số lƣợng sinh viên, học
viên cao học của Học viện ngày càng tăng kéo theo đó là quy mô về nguồn lực tài
chính của Học viện. Ban Giám đốc Học viện đã luôn có những cố gắng để sử dụng

hiệu quả nguồn lực tài chính để đảm bảo nhu cầu chi tiêu và phát triển bền vững. Tuy
nhiên, trong bối cảnh hiện nay, một số cơ chế chính sách của Học viện đã bƣớc đầu bộc
lộ một số điểm chƣa hợp lí cần tập trung giải quyết để phù hợp với tình hình mới.
Xuất phát từ các vấn đề nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài “Quản lý tài
chính tại Học viện Chính sách và Phát triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ” với
mong muốn tìm hiểu thực trạng quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và phát
triển chỉ ra đƣợc những thành tựu, hạn chế và nguyên nhân hạn chế trong công tác
quản lý, sử dụng các nguồn lực tài chính. Từ đó, đề xuất một số giải pháp phát triển
nguồn tài chính theo hƣớng bền vững cho Học viện Chính sách và Phát triển trong
giai đoạn đến năm 2025.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Phân tích thực trạng quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát triển,
từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại cơ sở GDĐH này.
2.2. Nhiệm vụ
- Tổng quan có chọn lọc cơ sở lý luận về quản lý nguồn lực tài chính tại các
cơ sở GDĐH công lập;
- Phân tích thực trạng quản lý nguồn lực tài chính tại Học viện Chính sách và
Phát triển từ năm 2013-2015;
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính tại
Học viện.

3


3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng: Công tác quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát triển Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ
3.2. Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian : Học viện Chính sách và Phát triển thuộc Bộ Kế hoạch và
Đầu tƣ;

- Về thời gian: Công tác quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát
triển từ năm 2013-2015 và phƣơng hƣớng hoàn thiện công tác này giai đoạn đến
năm 2025.
3.3. Câu hỏi nghiên cứu: Làm thế nào để nâng cao Công tác quản lý tài chính tại
Học viện Chính sách và Phát triển - Bộ kế hoạch và Đầu tƣ.
4. Kết cấu của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận và phụ lục nội dung luận văn đƣợc chia thành
04 chƣơng cụ thể nhƣ sau:
Chƣơng 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu, cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn
về quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp công lập trong đó có cơ sở giáo dục đại
học công lập ở Việt Nam
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng quản lý tài chính tại Học viện Chính sách và Phát
triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ.
Chƣơng 4. Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Học viện Chính sách
và Phát triển - Bộ Kế hoạch và Đầu tƣ.

4


CHƢƠNG 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ CƠ SỞ
THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP
CÔNG LẬP TRONG ĐÓ CÓ CƠ SỞ GIÁO DỤC ĐẠI HỌC CÔNG LẬP Ở
VIỆT NAM
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu
Nghiên cứu về công tác quản lý tài chính tại các cơ sở giáo dục nói chung và
các cơ sở GDĐH nói riêng đã đƣợc nhiều công trình nghiên cứu của các tác giả trên
thế giới và ở trong nƣớc trong các thời điểm khác nhau.
1.1.1. Tình hình nghiên cứu trên thế giới

Việc quản lý tài chính tại các cơ sở GDĐH luôn là vấn đề quan tâm lớn của
các nhà quản lý giáo dục cũng nhƣ các nhà hoạch định chính sách tài chính và giáo
dục. Các nghiên cứu này có thể kể đến một số tác giả cá nhân và tổ chức khác nhau.
Nghiên cứu của UNESCO (1995) đã tìm hiểu những thay đổi trong chính
sách thuộc lĩnh vực GDĐH của các nƣớc vùng Địa Trung Hải. Nghiên cứu này đã
chỉ ra vấn đề để tài chính có tác động mạnh đến chất lƣợng giáo dục thì Chính phủ
phải đặc biệt coi trọng đến năng lực quản lý của các tổ chức GDĐH để sử dụng có
hiệu quả các nguồn lực. Những thay đổi quan trọng trong môi trƣờng của GDĐH đã
dẫn tới các thay đổi trong vai trò và chức năng của các nhà quản lý GDĐH. Thủ
trƣởng các cơ sở GD ĐH bên cạnh vai trò truyền thống của họ là truyền thông giữa
bên trong và bên ngoài cần phải có kĩ năng và chính sách quyết đoán trong quan hệ
công chúng.
Theo Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) (trong nghiên cứu Education in
Developing Asia: The Costs and Financing of education trends and polycy
Implication - 2002) tại 86 quốc gia việc quản lý tài chính tại các cơ sở GDĐH là
phải minh bạch trong sử dụng để xã hội nhìn nhận đƣợc sự đóng góp của họ
đƣợc đầu tƣ đúng mục đích, phần đầu tƣ đó con em họ phải đƣợc thụ hƣởng.
Bên cạnh các nghiên cứu của các tổ chức thế giới có nhiều tác giả nghiên cứu

5


nhƣ Olin L. Adams III, David M. Shamnon (2006), Michael; S.O & Kretvics, M.A.
(Eds.) (2005); Salerno, Carlo (2006), Taylor Brooks (2010).Các nghiên cứu này đã
chỉ ra quản lý và sử dụng các nguồn lực tài chính tại các cơ sở GDĐH có tác động
lớn đến chất lƣợng GDĐH. Đồng thời cũng chỉ ra đặc điểm đầy đủ của hệ thống quản
lý tài chính GDĐH là cách thức lập ngân sách và kiểm soát các chi phí phát sinh và
chất lƣợng quản lí tài chính trong cơ sở GDĐH phụ thuộc vào chất lƣợng các chuyên
viên quản lý chuyên trách.
1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước

Trong nƣớc các nghiên cứu về quản lý tài chính trong các cơ sở GD ĐH, đặc
biệt là các cở sở GD ĐH trực thuộc các Bộ chức năng chủ quản còn nhiều nội dung
cần đƣợc nghiên cứu một cách có hệ thống. Bƣớc đầu nghiên cứu về lĩnh vực này đã
có một số nghiên cứu. Nghiên cứu của PGS.TS Vũ Duy Hào (2005) về Cơ chế quản lý
tài chính đối với các trường đại học công lập ở Việt Nam, tác giả đã nghiên cứu khảo
sát cơ chế quản lý tài chính đối với các trƣờng đại học công lập khối ngành kinh tế từ
đó rút ra đƣợc những kết quả cũng nhƣ hạn chế và nguyên nhân trong quản lý tài chính
tại các cơ sở giáo dục này. Nghiên cứu của GS.TS Mai Ngọc Cƣờng (2007) về Giải
pháp thực hiện tự chủ về tài chính ở các trường đại học Việt Nam đã tập trung đánh giá
thực trạng, điều kiện tự chủ tài chính của các trƣờng đại học công lập ở Việt Nam hiện
nay, chỉ ra các thành tựu, hạn chế và nguyên nhân của các trƣờng; đề xuất phƣơng
hƣớng và giải pháp tiếp tục xây dựng và hoàn thiện các điều kiện tự chủ tài chính trong
các trƣờng công lập. Bên cạnh 02 công trình nghiên cứu này, có nhiều luận án tiến sĩ và
luận văn thạc sĩ cũng đề cập đến các nội dung tác giả nghiên cứu có thể kể đến luận án
của tác giả Nguyễn Anh Thái - Học viện tài chính “Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính
đối với các trường Đại học ở Việt Nam”. Trong luận án này, tác giả Nguyễn Anh Thái
tập trung phân tích nội dung, cơ chế chính sách để quản lý tài chính đối với các trƣờng
Đại học nói chung. Tác giả đã nêu ra các vấn đề: tạo nguồn tài chính đa dạng cho đào
tạo, xây dựng cơ chế kiểm soát, chính sách học phí, học bổng, hoàn thiện mô hình tổ
chức bộ máy quản lý đối với các trƣờng Đại học. Trên cơ sở vấn đề đã nêu tác giả đƣa
ra các giải pháp hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính cho các trƣờng Đại học. Tuy nhiên,

6


các giải pháp mà tác giả luận án đƣa ra chủ yếu mang tính lý thuyết và học thuât. Bởi
trên thực tế các trƣờng Đại học công lập và dân lập là hai mô hình phổ biến và mỗi mô
hình có những cơ chế quản lý tài chính riêng rất đặc thù. Bởi vậy đƣa ra các giải pháp
chung cho cả 2 mô hình là khó khả thi và không mang tính thực tiễn ; NCS Vũ Thị
Thanh Thủy - Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân (2012): Quản lý tài chính các trường

đại học công lập ở Việt Nam. Tác giả Vũ Thị Thanh Thủy đã đƣa ra đối tƣợng nghiên
cứu chính trong luận án của mình là trƣờng Đại học công lập ở Việt Nam. Tác giả chỉ
nghiên cứu cơ chế quản lý tài chính trong các trƣờng công lập. Dựa trên những nghiên
cứu và phân tích về thực trạng quản lý tài chính theo hƣớng tự chủ, tác giả Vũ Thị
Thanh Thủy đƣa ra các giải pháp để hƣớng đến vấn đề giao tự chủ tài chính cho các
trƣờng Đại học công lập; luận án của NCS Trần Đức Cân (2012): Hoàn thiện cơ chế tự
chủ tài chính trong các trường đại học công lập ở Việt Nam…cũng là một trong những
luận án đề cập đến vấn đề cơ chế tự chủ tài chính cho các trƣờng Đại học công lập ở
Việt Nam. Tác giả Trần Đức Cân đề cập đến việc đánh giá mức độ hoàn thiện của cơ
chế tự chủ tài chính của các trƣờng Đại học công lập trên các tiêu chí: Tính hiệu lực,
tính hiệu quả, tính linh hoạt, tính công bằng, tính ràng buộc của cơ chế tự chủ tài chính
và sự thừa nhận của cộng đồng. Trên cơ sở đó tác giả đƣa ra các giải pháp để hoàn
thiện cơ chế tự chủ theo các tiêu chí trên căn cứ trên những điều kiện cần phải có để
thực hiện giải pháp. Các giải pháp đƣa ra mang tính khái quát cao và chủ yếu ở tầm vĩ
mô là chủ yếu. Tác giả cũng đã đề cập đến giải pháp cho các trƣờng nhƣ các trƣờng
phải nâng cao năng lực quản lý và chất lƣợng hay các trƣờng cần làm rõ mục tiêu phát
triển và tăng cƣờng kiểm soát nội bộ và đổi mới hoạt động của Nhà trƣờng.
Trên tạp chí Tài chính số 7 – 2013, bài viết “Cơ chế quản lý tài chính giáo dục
đại học công lập” của tác giả Phạm Văn Trƣờng đã dề cập đến vấn đề quản lý tài chính
trong các trƣờng đại học công lập. Theo tác giả nhận định thì: cơ chế quản lý tài chính
của các trƣờng ĐHCL đứng trƣớc 2 thách thức. Thứ nhất là sự giới hạn về ngân sách
và hai là nhu cầu ngày càng cao từ phía ngƣời học. Việc nâng cao chất lƣợng cơ sở vật
chất và bài giảng cũng nhƣ các dịch vụ giáo dục khác buộc ĐHCL phải đầu tƣ mạnh
vào cơ sở hạ tầng. Đầu tƣ cơ sở hạ tầng cần nhu cầu nguồn vốn lớn. Điều này rất khó

7


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt

1. Hoàng Anh, 2010. Hiệu trưởng, cán bộ quản lý Học viện và những quy định
mới về Giáo dục đào tạo, công tác quản lý tài chính năm học 2009 - 2010 cần
biết. Hà Nội: Nhà xuất bản Lao động.
2. Bộ Giáo dục và Đào tạo, 2009. Đề án đổi mới cơ chế tài chính giáo dục giai
đoạn 2009- 2014, 5/2009. Hà Nội.
3. Bộ Giáo dục và đào tạo, 2003. Thông tư 21/2003/TTLT/BTC- BGD&ĐT-BNV
ngày 24/3/2003 hướng dẫn chế độ quản lý tài chính đối với cơ sở giáo dục và
đào tạo công lập hoạt động có thu. Hà Nội.
4. Bộ giáo dục và đào tạo, Bộ tài chính, Bộ Lao động thƣơng binh và xã hội, 2010.
Thông tư liên tịch hướng dẫn thực hiện một số điều của Nghị định số 49/2010/NĐ CP
ngày 14 tháng 5 năm 2010 của Chính phủ quy định về miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi
phí học tập và cơ chế thu, sử dụng học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo
dục quốc dân từ năm học 2010 – 2011 đến năm học 2014 – 2015. Hà Nội.
5. Bộ giáo dục và đào tạo, 2010. Báo cáo tổng hợp phân tích hiện trạng về quản lý
tài chính trường đại học. Hà nội.
6. Bộ Tài chính, 2006. Thông tư của Bộ Tài chính số 71/2006/TT-BTC ngày 09
tháng 8 năm 2006 hướng dẫn thực hiện nghị định số 43/2006/NĐ-CP ngày
25/4/2006 của chính phủ quy định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực
hiện, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp
công lập. Hà Nội.
7. Bộ Tài chính, 2009. Thông tư liên tịch của Bộ tài chính – Bộ giáo dục và đào
tạo số 220/2009/TTLT-BTC-BGDDT ngày 20 tháng 11 năm 2009 hướng dẫn
quản lý tài chính đối với kinh phí thực hiện chương trình tiên tiến. Hà Nội.
8. Chính phủ, 2006. Nghị định 43/2006/NĐ-CP ngày 25/4/2006 củ Chính phủ Quy
định quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện nhiệm vụ tổ chức bộ máy
biên chế và tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập. Hà Nội

8

9. Trần Đức Cân, 2012. Hoàn thiện cơ chế tự chủ tài chính các trường Đại học
công lập ở Việt Nam. Luận án tiến sỹ Kinh tế. Đại học Kinh tế Quốc dân
10. Nguyễn Bá Cần, 2009. Hoàn thiện chính sách phát triển giáo dục Đại học Việt
Nam hiện nay. Luận án Tiến sĩ. Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân
11. Dƣơng Đăng Chinh và Phạm Văn Khoan, 2005. Quản lý tài chính công. Hà
Nội: Nhà xuất bản Tài chính.
12. Mai Ngọc Cƣờng và cộng sự, 2007. Điều tra thực trạng và khuyến nghị giải
pháp thực hiện tự chủ về tài chính ở các trường đại học Việt Nam. Dự án điều
tra cơ bản năm 2006-2007. Đề tài cấp bộ, Trƣờng Đại học Kinh tế quốc dân.
13. Đặng Văn Du, 2004. Các giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư tài chính cho đào
tạo Đại học ở Việt Nam. Luận án Tiến sĩ Kinh tế. Học viện tài chính.
14. Phan Huy Đƣờng, 2015. Quản lý Nhà nước về Kinh tế. Hà Nội: Nxb Đại học
Quốc gia Hà Nội
15. Bùi Tiến Hanh và Phạm Thị Hoàng Phƣơng, 2010. Quản lý tài chính công. Hà
Nội: Nhà xuất bản Tài chính.
16. Vũ Duy Hào, 2005. Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với các trường Đại
học công lập khối kinh tế ở Việt Nam. Đề tài cấp bộ.
17. Học viện chính sách và phát triển, 2013-2015. Quyết toán ngân sách. Hà Nội.
18. Học viện chính sách và phát triển, 2013-2015. Công khai số liệu quyết toán. Hà Nội.
19. Học viện chính sách và phát triển, 2013-2015. Báo cáo Quyết toán ngân sách.
Hà Nội.
20. Quốc hội nƣớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, 2005. Luật giáo dục và
những văn bản hướng dẫn thi hành. Hà Nội: NXB Chính trị quốc gia.
21. Nguyễn Anh Thái, 2008. Hoàn thiện cơ chế quản lý tài chính đối với các
trường đại học ở Việt Nam. Học viện tài chính.
22. Vũ Thị Thanh Thủy, 2012. Quản lý tài chính tại các trường Đại học Công lập ở
Việt Nam. Luận án tiến sỹ Kinh tế. Đại học Kinh tế quốc dân

9

Các website
23. Phạm Thị Vân Anh, 2016. Để phát huy cơ chế tự chủ tài chính tại các trường
Đại học công lập. Tạp chí Tài chính < Ngày truy cập: 25 tháng 7 năm 2016].
24. Việt Anh, 2011. Tự chủ Tài chính trong các trường đại học công lập là xu
hướng tất yếu. Tạp chí cộng sản.< />Ngày truy cập: 26 tháng 8 năm 2016].
25. Nguyễn Phú Giang, 2015. Quản lý tài chính đơn vị sự nghiệp và những vấn đề
đặt ra hiện nay. Kiểm toán Nhà nƣớc.< [ Ngày
truy cập: 26 tháng 9 năm 2016].
26. Trần Mạnh Hà, 2014. Quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp: Một số kiến
nghị. Tạp chí Tài chính.< truy cập: 15 tháng 9 năm 2016].
27. Lê Thị Thanh Hƣơng, 2011. Cơ chế tự chủ và tổ chức bộ máy kế toán trong đơn
vị sự nghiệp có thu. Kiểm toán Nhà nƣớc.< >. [Ngày truy cập: 15 tháng 10 năm 2016].
28. Phan Đăng Sơn, 2016. Một số giải pháp tăng quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm
trong các trường đại học ở Việt Nam. Viện Khoa học tổ chức Nhà nƣớc.
< [ Ngày truy cập: 23 tháng 10 năm 2016].
29. Trịnh Xuân Thắng, 2015. Tự chủ Đại học nhìn từ góc độ tự chủ tài chính ở các
trƣờng công lập. Báo Điện tử Giáo dục Việt Nam < />
10


duc-24h/Tu-chu-dai-hoc-nhin-tu-goc-do-tu-chu-tai-chinh-o-cac-truong-conglap-post163289.gd>. [ Ngày truy cập: 23 tháng 7 năm 2016].
30. Phạm Ngọc Trƣờng, 2016. Tự chủ Tài chính đối với Giáo dục đại học công lập:
Những

vấn

đề

cần

tháo

gỡ.

Tạp

chí

Tài

chính

.< . [ Ngày truy cập: 26 tháng 10 năm 2016].
31. Phạm Văn Trƣờng, 2013. Cơ chế quản lý tài chính giáo dục đại học công lập.
Tạp chí Tài chính < />Ngày truy cập: 27 tháng 3 năm 2016].

11

[