Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học tại trường trung học phổ thông sáng sơn huyện sông lô tỉnh vĩnh phúc

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ VĂN HIỂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG DẠY HỌC TẠI
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÁNG SƠN HUYỆN SÔNG LÔ – TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC

HÀ NỘI - 2017


ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC

VŨ VĂN HIỂN

QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ
THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG DẠY HỌC TẠI
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÁNG SƠN HUYỆN SÔNG LÔ – TỈNH VĨNH PHÚC

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ GIÁO DỤC
Mã số: 60 14 01 14

Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. Vũ Quang Hải

HÀ NỘI - 2017

LỜI CẢM ƠN
Tác giả xin chân thành cảm ơn Trường Đại học Giáo dục - Đại học
Quốc gia Hà Nội, tập thể các thầy giáo, cô giáo trường Đại học Giáo dục đã
tận tình giảng dạy, cung cấp những kiến thức cơ bản, giúp đỡ tôi hoàn thành
chương trình học tập và có được những kiến thức, kĩ năng cần thiết để nghiên
cứu, thực hiện luận văn này.
Với tình cảm của mình, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến
TS Vũ Quang Hải, người trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình
nghiên cứu và hoàn thành luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc,
Ban Giám hiệu cùng tập thể cán bộ, giáo viên, học sinh các Trường Trung học
phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc đã tạo điều kiện cho tôi
trong suốt quá trình nghiên cứu, cung cấp thông tin, số liệu và tham gia đóng
góp ý kiến cho tác giả trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện luận văn.
Tác giả xin chân thành cảm ơn các bạn đồng nghiệp, bạn bè và gia đình
đã cổ vũ, động viên, giúp đỡ tác giả trong thời gian học tập, nghiên cứu.
Trong quá trình nghiên cứu, thực hiện đề tài, mặc dù đã cố gắng song
luận văn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết, hạn chế. Kính mong các
nhà khoa học trong Hội đồng khoa học, quý thầy cô, cùng các bạn đồng
nghiệp đóng góp, chỉ dẫn, để luận văn hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 09 tháng 11 năm 2016
Tác giả

Vũ Văn Hiển

i

MỤC LỤC
Lời cảm ơn ......................................................................................................... i
Danh mục bảng................................................................................................. vi
Danh mục biểu đồ ........................................................................................... vii
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG
DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG
DẠY HỌC TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG.......................... 7
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 7
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài ......................................................... 7
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam .......................................................... 10
1.2. Các khái niệm cơ bản............................................................................. 15
1.2.1. Khái niệm quản lý ......................................................................... 15
1.2.2. Khái niệm quản lý trường học và quản lý hoạt động dạy học ...... 19
1.2.3. Khái niệm ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học........................................................................................... 21
1.2.4. Khái niệm quản lý ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong dạy học ở trường trung học phổ thông ............................... 25
1.3. Nội dung quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy học ở trƣờng trung học phổ thông ...................... 26
1.3.1. Quản lý việc xây dựng kế hoạch ứng dụng công nghệ thông
tin và truyền thông trong dạy học ........................................................... 26
1.3.2. Tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong dạy học ................................................................................ 27
1.3.3. Quản lý cơ sở vật chất phục vụ ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học ................................................................ 28
1.3.4. Kiểm tra, đánh giá hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học ................................................................ 30

ii

1.4. Các yếu tố ảnh hƣớng tới quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy học ở trƣờng trung học phổ thông ........ 31
1.4.1. Yếu tố thuộc về cán bộ quản lý nhà trường .................................. 31
1.4.2. Yếu tố thuộc về giáo viên và học sinh ........................................... 32
1.4.3. Yếu tố vật chất ............................................................................... 34
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG DẠY HỌC
TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÁNG SƠN - HUYỆN
SÔNG LÔ - TỈNH VĨNH PHÚC............................. Error! Bookmark not defined.

2.1. Đặc điểm kinh tế, xã hội và giáo dục huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh PhúcError! Bookmar

2.1.1. Vị trí địa lý, dân số, lao động huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh PhúcError! Bookma

2.1.2. Tình hình giáo dục của huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh PhúcError! Bookmark n

2.1.3. Khái quát về Trường Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookmark not d
2.2. Thực trạng hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong dạy học tại Trƣờng Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô ............................................... Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Nhận thức của cán bộ, giáo viên về ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy học . Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông

trong dạy học của giáo viên Trường Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookma
2.3. Thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và

truyền thông trong dạy học ở Trƣờng Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookmark
2.3.1. Vai trò của cán bộ, giáo viên trong quản lý hoạt động ứng

dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học ở Trường
Trung học phổ thông Sáng Sơn ............... Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền

thông trong dạy học ở Trường Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookmark no
2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ thông
tin và truyền thông trong dạy học ở Trƣờng Trung học phổ thông
Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh PhúcError! Bookmark not defined.
2.4.1. Ưu điểm ......................................... Error! Bookmark not defined.
iii


2.4.2. Hạn chế, thiếu sót.......................... Error! Bookmark not defined.
2.4.3. Nguyên nhân hạn chế .................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: BIỆN PHÁP QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG
CÔNG NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG DẠY HỌC
TẠI TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG SÁNG SƠN - HUYỆN
SÔNG LÔ - TỈNH VĨNH PHÚC................................ Error! Bookmark not defined.
3.1. Yêu cầu đề xuất các biện pháp .............. Error! Bookmark not defined.
3.1.1. Các biện pháp quản lý phải đảm bảo tính toàn diện, đạt hiệu
quả thiết thực........................................... Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Các biện pháp quản lý phải đảm bảo tính thực tiễnError! Bookmark not de

3.1.3. Các biện pháp đảm bảo tính hệ thống, đồng bộ và khả thiError! Bookmark n
3.2. Các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và

truyền thông trong dạy học ở Trƣờng Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookmark
3.2.1. Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của việc đẩy mạnh
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học cho

cán bộ, giáo viên nhà trường .................. Error! Bookmark not defined.
3.2.2. Xây dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện nghiêm các bước quản lý
hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy

học cho cán bộ, giáo viên Trường Trung học phổ thông Sáng SơnError! Bookmark n
3.2.3. Chỉ đạo giáo viên tích cực đổi mới phương pháp dạy học theo

hướng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy họcError! Bookmar
3.2.4. Tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, làm tốt công tác xã hội
hóa, đảm bảo các điều kiện hỗ trợ cho việc ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy học . Error! Bookmark not defined.
3.2.5. Thanh tra, kiểm tra hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học ................ Error! Bookmark not defined.

3.3. Khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện phápError! Bookmark
3.3.1. Mục đích khảo nghiệm .................. Error! Bookmark not defined.
3.3.2. Nội dung khảo nghiệm .................. Error! Bookmark not defined.
iv


3.3.3. Phương pháp khảo nghiệm ........... Error! Bookmark not defined.
3.3.4. Kết quả khảo nghiệm..................... Error! Bookmark not defined.

3.3.5. Đánh giá mức độ cần thiết và khả thi của các biện phápError! Bookmark no
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............... Error! Bookmark not defined.
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 37
PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.

v

DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1.
Bảng 2.2.

Bảng 2.3.
Bảng 2.4.
Bảng 2.5.
Bảng 2.6.

Bảng 2.7.

Bảng 2.8.

Bảng 2.9.

Bảng 2.10.

Bảng 2.11.

Bảng 3.1.
Bảng 3.2.
Bảng 3.3.

Cơ cấu, trình độ của cán bộ quản lý, giáo viên Trường
Trung học phổ thông Sáng Sơn hiện nayError! Bookmark not defined.
Thống kê nhận thức của cán bộ, chuyên viên, giáo viên về
mức độ cần thiết của công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học ............................. Error! Bookmark not defined.
Thống kê nhận thức của cán bộ, chuyên viên, giáo viên về tác

dụng của công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmar
Thống kê nhận thức của cán bộ, chuyên viên, giáo viên về hạn
chế của công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark no
Thống kê về khả năng ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông vào dạy học của giáo viênError! Bookmark not defined.
Thống kê hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông vào dạy học ở Trường Trung học phổ thông
Sáng Sơn ................................... Error! Bookmark not defined.
Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên
chuyên viên về vai trò của quản lý hoạt động ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark not d
Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên,
chuyên viên về việc xây dựng kế hoạch ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark not define
Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên,
chuyên viên về tổ chức hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark not defined.
Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ, giáo viên, chuyên
viên về quản lý sử dụng cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ ứng
dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark n
Tổng hợp kết quả đánh giá của cán bộ quản lý, giáo viên,
chuyên viên về kiểm tra, đánh giá hoạt động ứng dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark not d
Bảng tổng hợp ý kiến của cán bộ quản lý, chuyên viên và
giáo viên về tính cần thiết của các biện phápError! Bookmark not defined
Mức độ khả thi của các biện phápError! Bookmark not defined.
Tính tương quan của các biện pháp đã đề xuấtError! Bookmark not defin

vi

DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1. Vai trò của quản lý trong hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy họcError! Bookmark not defined.
Biểu đồ 3.1. Mức độ cần thiết của các biện phápError! Bookmark not defined.
Biểu đồ 3.2. Mức độ khả thi của các biện phápError! Bookmark not defined.

Biểu đồ 3.3. Tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các biện phápError! Bookma

vii


MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Những thành tựu của khoa học kỹ thuật, đặc biệt là sự phát triển nhanh
chóng của công nghệ thông tin và truyền thông đã xâm nhập và tác động
mạnh mẽ đến kinh tế, văn hoá, giáo dục và đời sống xã hội, đặt ra cho giáo
dục, đào tạo phải nhanh chóng: “Chuyển mạnh quá trình giáo dục chủ yếu
trang bị kiến thức sang phát triển toàn diện năng lực và phẩm chất người học;
học đi đôi với hành, lý luận gắn với thực tiễn” [14, tr. 114].
Nắm bắt xu thế phát triển tất yếu của giáo dục, đào tạo từ những năm 90
của thế kỷ XX cho đến nay, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định rõ trọng tâm
của ngành là đào tạo nguồn nhân lực về công nghệ thông tin và đẩy mạnh việc
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục và dạy học ở
trường trung học phổ thông. Chỉ thị 29/2001/CT-BGDĐT của Bộ trưởng Bộ
Giáo dục và Đào tạo đã nêu rõ: “Đối với giáo dục và đào tạo, công nghệ
thông tin có tác động mạnh mẽ, làm thay đổi phương pháp, phương thức dạy
học. Công nghệ thông tin là phương tiện để tiến tới một xã hội học tập” [2].
Mục tiêu giáo dục của nhà trường trung học phổ thông hiện nay không chỉ
nhằm cung cấp kiến thức, mà còn hướng đến việc phát triển những kỹ năng

cần thiết cho học sinh để đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập của đất nước.
Nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
dạy học ở trường trung học phổ thông là nâng cao một bước cơ bản chất
lượng học tập, tạo môi trường giáo dục mang tính tương tác cao, học sinh
được khuyến khích, tạo điều kiện để chủ động tìm kiếm kiến thức, sắp xếp
hợp lý quá trình tự học tập, tự rèn luyện và phát huy năng lực của mình.
Những năm gần đây, nhiều trường trung học phổ thông đã được trang bị
máy chiếu, bảng tương tác, phòng học đa chức năng, mạng Internet, loa,
máy ghi âm, máy ảnh, quay phim…, tạo cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin
và truyền thông để giáo viên sử dụng trong quá trình dạy học. Giáo viên đã
khai thác và sử dụng các phần mềm tin học để xây dựng bài giảng điện tử

1


nhằm đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực. Nhìn chung, việc
sử dụng các phần mềm tin học trong dạy học bước đầu đã khắc phục những
hạn chế nhất định về phương tiện, thiết bị dạy học, gây được hứng thú, hấp
dẫn học sinh học tập ở mức độ nhất định.
Đối với Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh
Vĩnh Phúc, trong những năm gần đây việc ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy học, bước đầu đã mang lại những kết quả nhất định,
tạo được bước đột phá trong đổi mới phương pháp dạy học, tạo nên không khí
tích cực trong dạy học của giáo viên và học sinh. Quá trình ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học hiện nay vẫn là vấn đề khó khăn,
thách thức đối với giáo viên như khả năng khai thác phần mềm tin học (Excel,
Power Point, MapInfo, Encarta…), việc sử dụng các phương tiện, thiết bị dạy
học hiện đại (máy vi tính, projector, bảng tương tác…), hay việc lạm dụng kỹ
thuật trong quá trình lên lớp, nó đã làm hạn chế việc đổi mới phương pháp
dạy học ở trường trung học phổ thông.

Những hạn chế trong ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học hiện nay ở trường trung học phổ thông xuất phát từ nhiều
nguyên nhân, như giáo viên tự tìm hiểu hay học hỏi kinh nghiệm từ đồng
nghiệp để khai thác tính năng của các phần mềm tin học, thiếu các tài liệu
tham khảo về mặt lý luận cũng như các hướng dẫn cơ bản, phù hợp với yêu
cầu để xây dựng bài giảng điện tử; công tác quản lý việc sử dụng các phương
tiện công nghệ thông tin và truyền thông chưa đạt hiệu quả thiết thực; điều
kiện bảo đảm cho việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy
học còn những mặt bất cập nhất định.
Xuất phát từ những cơ sở lý luận và thực tiễn trên, với tư cách là giáo
viên và là cán bộ phụ trách công nghệ thông tin và truyền thông nhà trường,
tác giả chọn đề tài “Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và
truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc”, làm luận văn tốt nghiệp.

2


2. Mục tiêu nghiên cứu
Trên cơ sở lý luận và thực tiễn, đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học tại Trường Trung
học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc, góp phần nâng
cao chất lượng giáo dục của nhà trường.
3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học
tại trường trung học.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học tại trường trung học.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học.
- Khảo sát làm rõ thực trạng và nguyên nhân ứng dụng công nghệ thông
tin và truyền thông trong dạy học và thực trạng quản lý ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng
Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc;
- Đề xuất một số biện pháp quản lý quản lý hoạt động ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông
Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.
5. Giả thuyết khoa học
Hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học
tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc,
đã và đang được thực hiện nhưng còn thiếu sự đồng bộ, chưa có được nhiều
sự quan tâm và định hướng chỉ đạo của các nhà quản lý. Nếu nâng cao nhận
thức cho cán bộ quản lý, giáo viên về ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong dạy học và áp dụng một số biện pháp quản lý phù hợp từ lập kế

3


hoạch, tổ chức chỉ đạo và kiểm tra đánh giá sẽ nâng cao hiệu quả hoạt động
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học, góp phần nâng
cao chất lượng dạy học, giáo dục của Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn
- huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.
6. Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1. Giới hạn nội dung nghiên cứu
- Đề tài nghiên cứu một số biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học tại trường trung học phổ thông.
- Đề tài chỉ nghiên cứu quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.

6.2. Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Đề tài chỉ giới hạn nghiên cứu các biện pháp quản lý hoạt động ứng
dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung
học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.
6.3. Giới hạn về khách thể điều tra
Đề tài tập trung khảo sát các khách thể sau: cán bộ quản lý nhà trường,
tổ trưởng chuyên môn, giáo viên và một số chuyên viên của Sở Giáo dục và
Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc.
Các số liệu, tài liệu nghiên cứu được sử dụng từ năm học 2011-2012
đến nay.
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Thu thập, nghiên cứu tài liệu; phân tích, tổng hợp, hệ thống hoá, khái
quát hoá các tài liệu về giáo dục và đào tạo, đặc biệt là những tài liệu có liên
quan đến quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học tại trường trung học phổ thông; nghiên cứu các báo cáo tổng
kết năm học của Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Phúc.

4


Phương pháp nghiên cứu từ các sản phẩm, công cụ quản lý như chương
trình, quy trình ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học
tại trường trung học phổ thông.
7.2. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng phiếu hỏi: tiến hành điều tra 60 người,
gồm 16 người là cán bộ quản lý, chuyên viên giáo dục của Sở Giáo dục và
Đào tạo Vĩnh Phúc, 44 giáo viên của Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô.
- Phương pháp tọa đàm (trò chuyện, phỏng vấn): thông qua trao đổi trực
tiếp với cán bộ quản lý, giáo viên để nắm bắt thông tin phục vụ cho công tác

nghiên cứu của đề tài.
- Phương pháp quan sát: tiến hành dự giờ, quan sát hoạt động dạy học
có sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông của giáo viên
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: thu thập phân tích, khái quát hóa,
hệ thống hóa thực tiễn rút ra kết luận từ đó đề xuất các biện pháp quản lý hiệu
quả cao hơn.
- Phương pháp chuyên gia: phương pháp này được tiến hành thông qua
việc tác động trực tiếp giữa người hỏi và được hỏi nhằm thu thập thông tin
phục vụ nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
- Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: nhằm phân tích so
sánh các đánh giá của các đối tượng, để rút ra kết luận cần thiết.
8. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài
8.1. Ý nghĩa lý luận
Góp phần làm sáng tỏ cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ứng dụng
công nghệ thông tin vào dạy học ở trường trung học phổ thông.
8.2. Ý nghĩa thực tiễn
- Phát hiện được thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn - huyện
Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.

5


- Đề xuất các biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông
tin trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô
- tỉnh Vĩnh Phúc.
- Kết quả nghiên cứu của đề tài có thể làm tài liệu nghiên cứu cho các
cấp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
dạy học ở các trường trung học phổ thông.
9. Cấu trúc của luận văn

Ngoài phần mở đầu, kết luận và khuyến nghị, tài liệu tham khảo và phụ
lục, luận văn được trình bày theo 3 chương:
Chƣơng 1. Cơ sở lý luận về quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong dạy học tại trường trung học phổ thông.
Chƣơng 2. Thực trạng quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.
Chƣơng 3. Biện pháp quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc.

6


CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG CÔNG
NGHỆ THÔNG TIN VÀ TRUYỀN THÔNG TRONG DẠY HỌC TẠI
TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Các nghiên cứu ở nước ngoài
Vào những năm 70 của thế kỷ XX, một số nước trên thế giới đã ứng
dụng công nghệ thông tin như là một động lực thúc đẩy sự phát triển của kinh
tế - xã hội. Cùng với việc ứng dụng ngày càng rộng rãi công nghệ thông tin,
nhiều quốc gia đã xây dựng chiến lược ứng dụng công nghệ thông tin, đặc
biệt là ở các nước phát triển, mà một bộ phận quan trọng của chiến lược này
là xác định cách thức đưa kiến thức tin học vào dạy trong nhà trường. Theo
các tư liệu tổng hợp, đặc biệt là của UNESCO, hầu hết các nước đều đưa các
kiến thức tin học, kỹ năng cơ bản của công nghệ thông tin vào giảng dạy ở
trường phổ thông, thể hiện rõ hơn từ cấp trung học cơ sở theo nhiều hình thức
tổ chức dạy học khác nhau.
Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học đã trở
thành là một vấn đề quốc tế không chỉ được sự quan tâm của các nhà sản xuất

thiết bị và cung cấp dịch vụ mà còn là vấn đề nghiên cứu quan trọng, có tính
chiến lược đối với các nhà quản lý giáo dục trong những năm gần đây. Đã có
nhiều Hội nghị quốc tế được tổ chức để trao đổi về vấn đề này, như các Hội
nghị: “Thiết kế và sử dụng giáo án điện tử trong giáo dục phổ thông ở khu vực
Châu Á-Thái Bình Dương” ở Bru-nây (2003, 2004); “Phát triển giáo án điện tử
trong các trường trung học cơ sở” ở Xin-ga-po (2003, 2004); “Phát triển môi
trường dạy học đa phương tiện” ở I-ta-li-a (2005); “Phát triển thiết bị dạy học
và giáo án điện tử” ở Phi-lip-pin (2005) [38]
Cuối tháng 9/2006 đã diễn ra Hội nghị cấp cao lần thứ 11 của Cộng đồng
sử dụng tiếng Pháp, với chủ đề “Công nghệ thông tin trong giáo dục” tại Bu-

7


ca-rét (Ru-mani) với sự tham dự của 63 nước thành viên và quan sát viên của
Tổ chức quốc tế Pháp ngữ. Trong diễn văn khai mạc, Thủ tướng nước chủ nhà
cũng đã khẳng định ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo
dục là xu hướng tất yếu bởi hiện nay công nghệ thông tin đã đi vào mọi mặt
của đời sống xã hội và sẽ còn phát triển hơn nữa trong tương lai.
Ngày nay, vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành giáo dục và
đào tạo, được các nước trên thế giới quan tâm và đã trở nên một vấn đề toàn
cầu. Công nghệ thông tin mang đến sự đổi mới về cách dạy và cách học cho
mọi cấp học. Từ đó, các quốc gia đã nghiên cứu vai trò, lợi ích của công nghệ
thông tin, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác dạy học, đổi mới phương
pháp dạy học và công tác quản lý giáo dục, xem công nghệ thông tin như là
công cụ, phương tiện dạy học mới để nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục.
Đặc biệt, với sự ra đời của các phần mềm dạy học đã hỗ trợ đắc lực cho việc
đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học bộ môn như phần mềm
Crocodile Physics, Crocodile Chemics, Geometer’s Sketchpad, Encarta...
Công nghệ thông tin và truyền thông là một thành tựu lớn của cuộc cách

mạng khoa học, kỹ thuật hiện nay. Việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông trong giáo dục và đào tạo đã được đề cập trong
nhiều công trình nghiên cứu, đáng kể nhất là: Đề án “Tin học cho mọi người”
của nước Pháp năm 1970; Chương trình MEP “Chương trình giáo dục vi điện
tử” của nước Anh năm 1980; các chương trình và phần mềm các môn học cho
trường trung học được cung cấp bởi NSCU - Australia, năm 1984; đề án
CLASS “Máy tính và các nghiên cứu ở trường học” - Ấn Độ, 1985; Hội thảo
về “Xây dựng phần mềm tin học”, các nước châu Á - Thái Bình Dương, tổ
chức tại Malaysia năm 1985.
Bên cạnh các đề tài nghiên cứu, một số tài liệu tiêu biểu như “Công nghệ
day học” (Instructional Technology for Teaching and Learning) đã mô tả việc
xây dựng kế hoạch tiến hành các hoạt động dạy học có sự hỗ trợ của phương
tiện kỹ thuật theo hướng phát huy vai trò tích cực của người học; đề xuất các

8


biện pháp sử dụng phương tiện kỹ thuật phù hợp với những yêu cầu và hình
thức dạy học cụ thể; đồng thời, nhấn mạnh vai trò của phương tiện kỹ thuật nói
chung, đặc biệt là công nghệ thông tin và truyền thông như một công cụ hỗ trợ
đắc lực cho các hoạt động dạy học. Cuốn “Dạy học với công nghệ: Tạo lớp học
- học sinh làm trung tâm” của Judith H. Sandholtz (1997), cuốn sách đã trình
bày về dự án ACOT, nhằm triển khai các hướng ứng dụng công nghệ máy tính
trong giảng dạy theo hướng người học là trung tâm và những ảnh hưởng của nó
đối với nền giáo dục hiện đại; cuốn sách “Học với công nghệ: Triển vọng kiến
tạo”, của David H. Jonassen và các cộng sự (1999), cuốn sách tập trung trình
bày những tác động tích cực của công nghệ máy tính đối với cách học của
người học. Các tác giả đã làm rõ vai trò to lớn của các phương tiện đa truyền
thông đối với việc kích thích một cách tích cực các giác quan của học sinh
trong quá trình học tập trên lớp, giúp mỗi người học có thể phát huy tốt khả

năng, sở thích, năng lực để khám phá, tìm kiếm tri thức…
Những nghiên cứu và yêu cầu của việc ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học đã được đề cập cụ thể hơn trong một số tài liệu,
như: William Clyde and Andrew Delohery (2005) “Sử dụng công nghệ trong
dạy học”; George Cole (2006) “Danh sách 101 cần thiết cho việc sử dụng
công nghệ thông tin và truyền thông trong lớp học"; Alan M.Pritchard (2007)
với cuốn sách “Dạy học hiệu quả với công nghệ thông tin và thực hành”;
Helena Gillespie, Helen Boulton (2007) “Dạy và học với môi trường học tập
ảo” và một số công trình nghiên cứu về xu hướng ứng dụng công nghệ thông
tin trong dạy - học của S.Retalis, T.Leinonen, Maria Ranieri, Gerry White...
Thông qua nghiên cứu, các tác giả đã đề xuất những ý tưởng, quan điểm khi
nghiên cứu các ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học,
đồng thời chỉ ra những điểm có lợi và bất lợi, nên và không nên khi sử dụng
công nghệ thông tin và truyền thông cùng một số dẫn chứng vào dạy học một

9


số môn cụ thể, chủ yếu là các bộ môn khoa học tự nhiên, trong những điều
kiện dạy học khá lý tưởng.
Qua nghiên cứu, tổng quan một số sách, tài liệu của các tác giả nước
ngoài cho thấy vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào giáo
dục, đào tạo đã thực sự được các nước quan tâm nghiên cứu và ứng dụng có
hiệu quả vào dạy học ở những mức độ khác nhau. Tuy nhiên, việc nghiên cứu
ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học ở nước ta cần có
sự vận dụng linh hoạt, phù hợp với điều kiện dạy học cụ thể, khi điều kiện
trang bị phương tiện kỹ thuật dạy học, hệ thống mạng Internet, năng lực và
thói quen chủ động sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông của giáo
viên, học sinh,… chưa trở nên phổ biến rộng, khắp như các nước công nghiệp
phát triển mà các tác giả nước ngoài đã đề cập. Đây là những gợi mở quan

trọng để tác giả xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông vào dạy học tại trường trung học phổ thông
hiện nay.
1.1.2. Các nghiên cứu ở Việt Nam
Ở Việt Nam, vào đầu những năm 80 của thế kỷ XX, ngành giáo dục
đã nhận thấy sự cần thiết của việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông trong giáo dục và đào tạo. Đến năm 1985, những kiến thức nhập môn
tin học đã được triển khai dạy thí điểm ở một số địa phương và từ năm học
1990 - 1991, một số kiến thức tin học đã chính thức được đưa vào dạy
trong chương trình của lớp 10 trung học phổ thông; bắt đầu từ năm học
1993 - 1994, tin học đã trở thành một môn học có giáo trình riêng. Bên
cạnh đó, công nghệ thông tin được đưa vào nhà trường với tư cách là công
cụ hỗ trợ công các quản lý như quản lý học sinh, quản lý nhân sự, quản lý
thư viện, quản lý kết quả học tập, xếp thời khoá biểu, trao đổi dữ liệu tuyển
sinh giữa các trường cao đẳng, đại học.
Công nghệ thông tin và truyền thông là ngành khoa học ra đời muộn,
nhưng phát triển với tốc độ rất nhanh. Theo Quyết định số 246/2005/QĐ-TTg

10


về “Chiến lược phát triển công nghệ thông tin và truyền thông Việt Nam đến
năm 2010 và định hướng đến 2020” nội dung của chiến lược chỉ rõ là đến
năm 2015, Việt Nam có khoảng 30% số lượng sinh viên công nghệ thông tin,
điện tử, viễn thông sau khi tốt nghiệp ở các trường đại học có đủ khả năng
chuyên môn và ngoại ngữ để tham gia thị trường lao động quốc tế; đảm bảo
100% học sinh trung cấp chuyên nghiệp và học nghề được đào tạo các kiến
thức và kỹ năng ứng dụng về công nghệ thông tin; 100% học sinh trung học
cơ sở và 80% học sinh tiểu học được học tin học. Cũng vào giai đoạn 2015,
65% số giáo viên có đủ khả năng ứng dụng công nghệ thông tin để hỗ trợ cho

công tác giảng dạy, bồi dưỡng. Đến cuối năm 2015, 100% giảng viên đại học,
cao đẳng, giáo viên dạy nghề, sinh viên có máy tính dùng riêng [10].
Đáp ứng yêu cầu và xu thế phát triển chung, nhiều hội thảo khoa học
cấp quốc gia và vùng miền đã được tổ chức với các báo cáo xoay quanh vấn
đề ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục, theo các chủ
đề như: ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục phổ
thông - Công nghệ giáo dục” (Hà Nội, 12/2001); “Công nghệ thông tin và
truyền thông trong giáo dục trong giáo dục và đào tạo (Hà Nội, 03/2004);
“Đổi mới phương pháp dạy học với sự tham gia của thiết bị kỹ thuật” (Đại
học Huế, 04/2004); “Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong
nghiên cứu, quản lý, dạy và học của tuổi trẻ các trường đại học sư phạm toàn
quốc” (Hà Nội, 04/2005); “Nâng cao chất lượng dạy và học trong trường phổ
thông nhờ sự hỗ trợ của thiết bị và phần mềm dạy học” (thành phố Hồ Chí
Minh, 11/2005); “Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong đổi
mới phương pháp dạy học ở các trường phổ thông bậc trung học” (Vũng Tàu,
2/2006); “Các giải pháp công nghệ và quản lý trong ứng dụng công nghệ
thông tin và truyền thông vào đổi mới dạy-học” (Hà Nội, 12/2006); “Công
nghệ thông tin với công tác thiết bị dạy học ở trường trung học”, (thành phố
Hồ Chí Minh, 06/2007)… Nhìn chung, các báo cáo trong các hội thảo này đã
phản ánh kịp thời thực tế ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong

11


dạy học ở trường phổ thông và trên cơ sở đó đã chỉ rõ những ưu điểm, hạn
chế và đề xuất một số giải pháp khả thi. Các tham luận đã có hướng đi sâu tìm
hiểu vấn đề ứng dụng ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào dạy
học ở trường trung học phổ thông.
Từ năm học 2007 - 2008, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã có những chủ
trương triển khai mạnh mẽ việc ứng dụng ứng dụng công nghệ thông tin và

truyền thông vào giáo dục, thể hiện trong các công văn số 9584/BGDĐTCNTT (07/9/2007), số 12966/BGDĐT-CNTT (10/12/2007) về việc thực hiện
năm học 2008 - 2009 là “Năm học công nghệ thông tin”, trong đó, có nội
dung: Khuyến khích mỗi trường trung học phổ thông, trung học cơ sở tạo mới
nhiều thêm bài giảng điện tử của các môn học, đặc biệt cho cả các môn khoa
học xã hội như ngữ văn, lịch sử, địa lý, nhạc, họa. Khuyến khích giáo viên
tham khảo các tài liệu, bài giảng điện tử của đồng nghiệp trong công tác giảng
dạy, song cần phát huy tính tích cực học tập thông qua thảo luận nhóm, tổ
chức cho học sinh tập tự giải quyết vấn đề, khuyến khích cách suy nghĩ độc
lập và suy xét, phản biện lại vấn đề.
Những văn bản chỉ đạo trên đã thể hiện tính đúng đắn, kịp thời trước xu
thế chung của thế giới và là điều kiện, động lực thúc đẩy việc ứng dụng công
nghệ thông tin và truyền thông trong giáo dục ở nước ta ngày càng phát triển
và đạt hiệu quả hơn. Việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông vào dạy học, đã được nhiều nhà khoa học, nhà quản lý giáo dục quan
tâm nghiên cứu ở những phạm vi, góc độ khác nhau, như:
Đề tài “Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường phổ
thông Việt Nam” do Đào Thái Lai làm chủ nhiệm, dưới sự chủ trì của Viện
Chiến lược và Chương trình giáo dục, được thực hiện trong 2 năm (20032005). Sau thời gian thực hiện đề tài, kết quả nghiên cứu của đề tài đã đưa ra
được những nguyên tắc chung và phương pháp ứng dụng công nghệ thông tin
trong dạy học một số môn.

12


Trần Minh Hùng (2012), trong luận án tiến sĩ giáo dục về “Quản lý hoạt
động ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học ở trường trung học phổ
thông”. Qua nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận, đánh giá thực trạng,
nguyên nhân ưu điểm và hạn chế của hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong dạy học tác giả đề xuất các biện pháp cơ bản như: Nâng cao nhận thức
về ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ giáo viên trường trung học phổ

thông; nâng cao trình độ về ứng dụng công nghệ thông tin cho đội ngũ giáo
viên; tăng cường quản lý việc ứng dụng công nghệ thông tin của đội ngũ giáo
viên trong dạy học; tăng cường quản lý việc đổi mới phương pháp dạy học
của đội ngũ giáo viên theo hướng ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường
quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học của giáo viên; đảm bảo các điều kiện
hỗ trợ cho việc ứng dụng công nghệ thông tin của đội ngũ giáo viên và tăng
cường tạo động lực cho việc ứng dụng công nghệ thông tin.
Nguyễn Văn Tuấn (2014), với luận án tiến sĩ giáo dục học về đề tài
“Ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong dạy học địa lý ở trường
trung học phổ thông”, tác giả khẳng định: khi dạy học với công nghệ thông tin
và truyền thông, giáo viên không phải vất vả trong việc trình bày mà dành
nhiều thời gian để tổ chức, hướng dẫn học sinh thực hành, thảo luận, tăng
cường đối thoại và thực hiện các hoạt động trên lớp. Người học được đặt
trước những tình huống, những vấn đề cụ thể trước mắt, đòi hỏi phải phân
tích, xử lý, giải quyết để tự mình khám phá ra cái chưa biết, tự mình tìm ra
kiến thức.
Lê Hồng Vân (2015), trong luận văn thạc sĩ quản lý giáo dục về “Quản
lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học
huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội”. Tác giả cho rằng việc quản lý ứng dụng
công nghệ thông tin vào dạy học tiểu học là quá trình tác động của hiệu
trưởng tiểu học thông qua các hoạt động (chức năng) kế hoạch hóa, tổ chức,
chỉ đạo (lãnh đạo) và kiểm tra đến giáo viên tiểu học, dạy học tiểu học nhằm
nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin, từ đó nâng cao chất lượng

13


dạy và học trong nhà trường tiểu học. Sau khi nghiên cứu lý luận, thực tiễn,
tác giả đề xuất các biện pháp đề xuất một số biện pháp để đẩy mạnh quản lý
hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học ở các trường tiểu học

huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội, đó là: Nâng cao năng lực nhận thức cho
cán bộ, giáo viên về tầm quan trọng của việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin vào dạy học; tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ về tin học cho cán
bộ, giáo viên; tăng cường chỉ đạo hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
vào dạy học, đẩy mạnh đổi mới phương pháp dạy học theo hướng ứng dụng
công nghệ thông tin; tăng cường đầu tư cơ sở vật chất, đẩy mạnh công tác xã
hội hóa, đảm bảo các điều kiện hỗ trợ cho việc ứng dụng công nghệ thông tin
vào dạy học và tăng cường thanh tra, kiểm tra ứng dụng công nghệ thông tin
vào dạy học, tổ chức thi đua khen thưởng. Qua nghiên cứu lý luận và thực
tiễn, tác giả khẳng định việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông
vào dạy học giúp giáo viên tiết kiệm được nhiều thời gian ghi bảng, các thao
tác sử dụng phương tiện trực quan truyền thống, hướng dẫn học sinh thực
hiện các loại bài tập, giới thiệu tài liệu tham khảo… Giáo viên có điều kiện tổ
chức cho học sinh trao đổi, thảo luận phát huy tính chủ động, tự giác, tích cực
tham gia xây dựng bài, tạo được sự say mê, hứng thú học tập và phát huy
được năng lực tư duy, sáng tạo của học sinh. Ứng dụng công nghệ thông tin
và truyền thông trong dạy học địa lý đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều thời
gian, công sức khi xây dựng bài giảng điện tử và tổ chức dạy học trên lớp.
Giáo viên phải bồi dưỡng khả năng tin học, tra cứu thông tin, xử lý tư liệu để
xây dựng bài giảng điện tử và cũng phải có kiến thức cơ bản để sử dụng các
phương tiện, thiết bị dạy học trên lớp.
Nhận thức được vai trò to lớn của công nghệ thông tin và truyền thông
trong dạy học, bên cạnh các công trình nghiên cứu, luấn án, luận văn còn có
các bài báo khoa học nghiên cứu về ứng dụng công nghệ thông tin và truyền
thông vào dạy học như: Quách Tuấn Ngọc (1999), với bài “Đổi mới phương
pháp dạy học bằng công nghệ thông tin - xu thế của thời đại”, đăng trên Tạp

14

chí Đại học và Giáo dục chuyên nghiệp số 8; Lưu Lâm (2002), với bài viết
“Công nghệ thông tin với việc dạy và học trong nhà trường Việt Nam”, đăng
trên Tạp chí Giáo dục số 20; Lê Hồng Sơn (2002), “Công nghệ thông tin và
truyền thông với giáo dục và đào tạo ở Việt Nam”, đăng tại Tạp chí Giáo dục
số 32; Đỗ Trung Tá (2004), “Ứng dụng công nghệ thông tin truyền thông để
đổi mới giáo dục đại học ở Việt Nam”, đăng trên Tạp chí Giáo dục số 84; Đào
Thái Lai (2006), “Những yêu cầu đối với người giáo viên về ứng dụng công
nghệ thông tin trong hoạt động nghề nghiệp”, Tạp chí Nghiên cứu Khoa học
Giáo dục số 5; Trần Khánh (2007), “Tổng quan về ứng dụng công nghệ thông
tin và truyền thông trong giáo dục”, đăng trên Tạp chí Giáo dục số 161;
Qua nghiên cứu các đề tài, luận án, luận văn thạc sĩ của các tác giả
trong nước cho thấy việc ứng dụng ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo
dục là một xu thế mới của nền giáo dục Việt Nam trong giai đoạn hiện nay và
trong tương lai lâu dài. Cùng với ứng dụng thì việc quản lý ứng dụng ứng
dụng công nghệ thông tin vào dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng
Sơn - huyện Sông Lô - tỉnh Vĩnh Phúc chưa được quan tâm nghiên cứu. Vì
vậy, tác giả lựa chọn đề tài “Quản lý hoạt động ứng dụng công nghệ thông tin
trong dạy học tại Trường Trung học phổ thông Sáng Sơn - huyện Sông Lô tỉnh Vĩnh Phúc”, là có ý nghĩa lý luận, thực tiễn và không trung lặp với các
công trình đã nghiên cứu trước đó.
1.2. Các khái niệm cơ bản
1.2.1. Khái niệm quản lý
Quản lý là một chức năng lao động bắt nguồn từ tính chất lao động của
xã hội loài người. Từ khi con người bắt đầu hình thành các nhóm để thực hiện
những mục tiêu mà họ không thể đạt được với tư cách là những cá nhân riêng
lẻ, thì nhu cầu quản lý cũng hình thành như một yếu tố cần thiết để phối hợp
những nỗ lực cá nhân hướng tới những mục tiêu chung. Bàn về quản lý, cho
đến nay có nhiều cách tiếp cận khác nhau, có thể kể đến:

15

Henrry Fayol (1886-1925), là người đầu tiên tiếp cận quản lý theo quy
trình và là người có tầm ảnh hưởng to lớn trong lịch sử tư tưởng quản lý từ
thời kỳ cận - hiện đại tới nay, quan niệm rằng: quản lý là một tiến trình bao
gồm tất cả các khâu: lập kế hoạch, tổ chức, phân công điều khiển và kiểm soát
các nổ lực của cá nhân, bộ phận và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực vật
chất khác của tổ chức để đạt được mục tiêu đề ra.
Stephan Robbins quan niệm: quản lý là tiến trình hoạch định, tổ chức,
lãnh đạo và kiểm soát những hành động của các thành viên trong tổ chức và
sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt được mục tiêu quản
lý đã đặt ra.
Theo từ điển tiếng Việt (nghĩa 2) “quản lý là tổ chức và điều khiển các
hoạt động theo yêu cầu nhất định”.
Theo tác giả Hà Sĩ Hồ: “Quản lý là một quá trình tác động có định
hướng, có tổ chức, lựa chọn trong số các tác động có thể dựa trên các thông
tin về tình trạng của đối tượng nhằm giữ cho sự vận hành của đối tượng được
ổn định và làm cho nó phát triển tới mục đích đã định”.
Theo tác giả Trần Kiểm: “Quản lý là phối hợp nỗ lực của nhiều người,
sao cho mục tiêu của từng cá nhân biến thành những thành tựu của xã hội”.
Nguyễn Quốc Chí, Nguyễn Thị Mỹ Lộc quan niệm: “Quản lý là tác
động có định hướng, có chủ đích của chủ thể quản lý đến khách thể quản lý
trong một tổ chức, nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của
tổ chức” [6, tr. 9].
Từ các quan niệm trên, ta thấy mặc dù có nhiều cách diễn đạt khác nhau
về quản lý, nhưng đều có những dấu hiệu chủ yếu đó là:
Quản lý là một hoạt động phổ biến diễn ra trong mọi lĩnh vực, nó là các
hoạt động hay tác động có định hướng, có chủ định của chủ thể quản lý
(người quản lý) đến khách thể quản lý (người bị quản lý), trong một tổ chức,
nhằm làm cho tổ chức vận hành và đạt được mục đích của tổ chức. Các cán
bộ quản lí, các lực lượng sư phạm, bằng hành động của mình biến mục tiêu đó

16