Sáng kiến kinh nghiệm: Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá THCS

đổi mới kiểm tra đánh giá môn toán
cấp trung học cơ sở
A.Đặt vấn đề
- Đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh là một khâu quan trọng trong quá trình dạy
và học, là một mũi nhọn của việc đổi mới phơng pháp .
- Đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh cũng chính là một nội dung để chống tiêu
cực trong thi cử, góp phần thực hiện tốt cuộc vận động ba không: Nói không với
tiêu cực trong thi cử, không dạy đọc chép và bệnh thành tích trong giáo dục mà
ngành đã phát động ngay từ đầu năm học.
- Đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh để tạo động cơ thái độ cho học sinh học tập.
Đồng thời giúp giáo viên nhìn nhận lại quá trình dạy học của mình để điều chỉnh,
rút kinh nghiệm, chỉnh sửa kịp thời và giúp cho học sinh nhận ra những khuyết
thiếu kiến thức của mình để có kế hoạch bổ sung.
- Đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh giúp ngời dạy và ngời học hoàn thiện quá
trình dạy và học trong công cuộc đổi mới phơng pháp dạy học.
B. Giải quyết vấn đề
I/ Đổi mới trong việc kiểm tra lấy điểm hệ số 1( Kiểm tra miệng và kiểm tra 15
phút, kiểm tra thực hành) môn Toán cấp THCS.
1.Đối với kiểm tra miệng:
Thông thờng trớc đây ta thờng kiểm tra miệng đầu giờ học bằng hình thức
gọi học sinh lên bảng giải bài tập cho về nhà hoặc giải bài tập bổ trợ cho bài mới.
Đối với môn Toán giáo viên thờng gọi học sinh xung phong hoặc học sinh khá,
giỏi. Học sinh ở dới lớp theo dõi bạn giải bài trên bảng hoặc trả lời một số câu hỏi
kiểm tra kiến thức trọng tâm của bài trớc hoặc kiến thức đã học giúp cho việc học
bài mới. Nh vậy vẫn có học
Phạm Đình Doanh
1
sinh tranh thủ mở vở xem lại kiến thức cũ hoặc chờ sự trợ giúp nhắc bài của bạn
bên cạnh mình. Đa số học sinh ngồi dới không đợc kiểm tra thì ngồi chơi thậm chí
nói chuyện riêng
Theo tôi hình thức kiểm tra miệng đầu giờ học đối với môn Toán cần thực

hiện nh sau:
a) Đối với tiết học lý thuyết bài mới :
- Kiểm tra phần tự luận : kiểm tra bài tập có nội dung liên quan đến bài mới( bổ trợ
cho bài mới hoặc là1 phần nội dung của bài mới mà học sinh đã đợc học hoặc là
chứng minh các định lý, tính chất mà học sinh sử dụng các kiến thức đã học để
làm )hoặc kiểm tra kiến thức trọng tâm của bài trớc. Khi đó nên giao cho học sinh
dới lớp cùng thực hiện nội dung trên vì sang phần bài mới tất cả học sinh đều phải
sử dụng kết quả trên.
- Kiểm tra lý thuyết giáo viên nên chuẩn bị bảng phụ cho học sinh lên bảng điền
bảng phụ tuỳ theo từng bài mà giáo viên thiết kế sao cho bảng phụ ngắn gọn, dễ
hiểu sau đó giáo viên đa ra đáp án đối chiếu hoắc gọi học sinh nhận xét sau khi tất
cả học sinh đã hoàn thiện phần kiểm tra của mình
*Ví dụ: Kiểm tra bài cũ tiết 42: Khái niệm 2 tam giác đồng dạng ( Toán lớp 8)
- Kiểm tra tự luận : gọi học sinh lên bảng giải các bài tập :
Cho

ABC và

ABCcó:

5 A
/

2 2.5
B
/
3 C
/
a)Nhìn hình vẽ hãy viết những cặp góc bằng nhau.
Phạm Đình Doanh

2
A
B
C
4
6
b)Tính tỉ số:
AB
BA ''
;
BC
CB ''
;
AC
CA ''
rồi so sánh các tỉ số đó.
Dới lớp HS làm bài ra giấy nháp
Mục đích của việc kiểm tra bài tập trên là để dẫn dắt đến khái niệm 2 tam giác
đồng dạng. Đây chính là ?1 trong sgk.
- Kiểm tra lý thuyết phục vụ bài mới :
Trong phần chứng minh định lý có sử dụng hệ quả của định lý Ta-lét.
Học sinh lên bảng viết phần kết luận của hệ quả định lý Ta-lét :
GT

ABC
MN// BC( M

AB; N

AC)

KL ..
Đây chính là hình vẽ và giả thiết của định lý trong bài mới
b)Đối với tiết luyện tập :
- Kiểm tra tự luận
Gọi 1 học sinh lên bảng ghi GT, KL và chứng minh câu a,b của bài 84 (SGK- trang
109) đã cho về nhà ở tiết trớc :
Cho tam giác ABC, D là điểm nằm giữa B và C .Qua D kẻ các đờng thẳng song
song với AB và AC, chúng cắt cạnh AC và AB lần lợt tại các điểm E và F
a) Tứ giác AEDF là hình gì ? Vì sao?
b) Điểm D ở vị trí nào trên cạnh BC thì tứ giác AEDF là hình thoi.
Mục đích của việc kiểm tra bài tập trên là để kiểm tra kiến thức cũ của học sinh
về chứng minh hình bình hành ( câu a ) và chứng minh hình thoi( câu b ). Đồng
Phạm Đình Doanh
3
NM
a
B C
A
thời rèn cho học sinh kĩ năng về hình, trình bày bài chứng minh và cũng là để tiết
kiệm thời gian trong khi học sinh dới lớp làm bài 83(trang 109 - SGK )
- Kiểm tra phần trắc nghiệm :
Kiểm tra theo nhóm :cho học sinh dới lớp hoạt động nhóm bài tập 83( trang 109 -
SGK)
Các câu sau đúng hay sai?
A.Tứ giác có hai đờng chéo vuông góc với nhau là hình thoi
B.Tứ giác có hai đờng chéo vuông góc với nhau tại trung điểm mỗi đờng là hình
thoi
C.Hình thoi là tứ giác có tất cả các cạnh bằng nhau
D.Hình chữ nhật có 2 đờng chéo bằng nhau là hình vuông
E. Hình chữ nhật có 2 đờng chéo vuông góc với nhau là hình vuông

Sau khi chữa bài của học sinh lên bảng và hoạt động nhóm, giáo viên kiểm tra
nhanh về tính chất của 2 đờng chéo hình vuông và các dấu hiệu nhận biết hình
vuông .
Mục đích của việc kiểm tra trắc nghiệm và kiểm tra miệng là để củng cố, khắc sâu
cho học sinh kiến thức về hình vuông. Đặc biệt là các dấu hiệu nhận biết để phục
vụ cho tiết luyện tập
c)Đối với tiết Ôn tập chơng :
Tuỳ theo phân phối chơng trình để giáo viên định hớng cho tiết Ôn tập ch-
ơng đạt hiệu quả cao.
Về kiểm tra miệng, giáo viên có thể kiểm tra những kiến thức cơ bản của chơng
kết hợp với máy chiếu đa ra nội dung cần ôn tập hoặc giáo viên hớng dẫn học sinh
ôn tập các câu hỏi lý thuyết thông qua việc giải bài tập
Tóm lại : Để các tiết dạy thành công theo phơng pháp mới, giáo viên cần
phải đầu t trong việc soạn bài theo phơng pháp mới ở tất cả các bớc lên lớp. Đối
Phạm Đình Doanh
4
với kiểm tra bài cũ nếu giáo viên thực hiện đúng theo quy trình trên sẽ giúp cho
học sinh nắm vững bài mới chủ động hơn , say mê học tập, hiểu bài sâu hơn và
hiệu quả của việc dạy và học cao hơn
2.Đối với kiểm tra viết hệ số 1:
- Từ trớc đến nay thông thờng kiểm tra 15 phút đầu gìơ học nay ta có thể tiến hành
kiểm tra thêm hình thức kiểm tra bài mới ở cuối giờ học
- Tác dụng của việc kiểm tra bài cuối giờ học là học sinh biết cuối giờ học sẽ kiểm
tra luôn kiến thức mới thì trong giờ học các em sẽ rất chăm chú học, theo dõi bài
và nỗ lực luyện tập
- Hình thức kiểm tra : có thể dùng phiếu kiểm tra 100% học sinh cả lớp xem em
nào đã nắm đợc nội dung bài mới, nắm đợc ở mức độ nào
- Để tránh tình trạng quay cóp giáo viên có thể cho đề chẵn, lẻ hoặc nhiều đề khác
nhau để học sinh không chép đợc bài của nhau
- Việc nhận xét chữa bài, chấm bài tuỳ theo từng trờng hợp cụ thể giáo viên có thể

tiến hành theo các cách khác nhau( Trong đó nên tăng cờng để học sinh tự chấm
bài cho mình hoặc cho bạn hay đổi chéo bài để chấm )
- Giáo viên cần chuẩn bị sẵn đề kiểm tra và các đáp án, biểu điểm sao cho học sinh
có thể dễ dàng vận dụng để tự chấm bài
- Khi học sinh tự chấm bài thì sẽ có 2 khả năng, nếu làm đúng thì đợc điểm tối đa
theo quy định từng bớc chấm. Nếu làm sai thì không đợc điểm . Không nên cho
học sinh tách nhỏ biểu điểm đã quy định vì nh vậy sẽ hết sức phức tạp
- Giáo viên phải có đáp án cụ thể và biểu điểm rõ ràng để học sinh có thể tự cộng
điểm. Tất nhiên về nhà giáo viên kiểm tra lại cả việc chấm và việc cộng điểm cho
chính xác
- Để học sinh có thể tự chấm điểm dễ dàng thì đề nên ra theo kiểu trắc nghiệm là u
việt nhất
Phạm Đình Doanh
5