Nghiên cứu giải pháp nâng cao năng lực quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình thủy lợi sử dụng vốn ADB trên địa bàn tỉnh lào cai

L I CAM OAN
Tôi xin cam đoan đ tài lu n v n này là s n ph m nghiên c u c a riêng cá nhân tôi.
Các s li u và k t qu trong lu n v n là hoàn toàn trung th c và ch a đ
b trong t t c các công trình nào tr

c đây. T t c các trích d n đã đ

c ai công
c ghi rõ

ngu n g c.
Hà N i, ngày ... tháng ... n m 2016
Tác gi lu n v n

Ph m Bá Tu n Anh

i


L IC M

N

Trong quá trình h c t p và nghiên c u làm lu n v n t t nghi p cao h c, đ
giúp đ

c a các th y, cô giáo tr

ng

cs

i h c Thu L i, đ c bi t là PGS.TS

Nguy n H u Hu , s tham gia góp ý c a các nhà khoa h c, các nhà qu n lý, b n
b , đ ng nghi p và cùng s n l c c a b n thân.

n nay, tác gi đã hoàn thành

lu n v n th c s v i đ tài: “Nghiên c u gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý d án
đ u t xây d ng công trình thu l i s d ng v n ADB trên đ a bàn t nh Lào Cai” ,
chuyên ngành Qu n lý xây d ng.
Các k t q a đ t đ

c là nh ng đóng góp nh v m t khoa h c trong quá trình

nghiên c u và đ xu t các gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý d án thu l i s
d ng v n ADB. Tuy nhiên trong khuôn kh lu n v n, do đi u ki n th i gian và
trình đ có h n nên không th tránh kh i nh ng thi u sót. Tác gi r t mong nh n
đ

c nh ng nh n xét và góp ý c a các th y, cô giáo và các b n đ ng nghi p.

Tác gi bày t lòng bi t n sâu s c t PGS.TS Nguy n H u Hu đã h

ng d n, ch

b o t n tình và cung c p các ki n th c khoa h c c n thi t trong quá trình th c hi n
lu n v n. Xin chân thành c m n các th y, cô giáo thu c Khoa Công trình cùng các
th y, cô giáo phòng

ào t o đ i h c và sau đ i h c tr

ng

i h c Thu l i đã t o

m i đi u ki n thu n l i cho tác gi trong quá trình h c t p và nghiên c u làm lu n
v n th c s c a mình.
Tác gi xin chân thành c m n các b n bè đ ng nghi p và gia đình đã đ ng viên,
khích l trong quá trình h c t p và th c hi n lu n v n.
Xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày ... tháng ... n m 2016
Tác gi lu n v n

Ph m Bá Tu n Anh

ii


M CL C
PH N M

U ........................................................................................................1

CH
NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ D ÁN
U T XÂY D NG
CÔNG TRÌNH VÀ HI U QU D ÁN
U T XÂY D NG S D NG
NGU N V N ADB...................................................................................................5

1.1 D án đ u t xây d ng công trình ( TXDCT).....................................................5
1.1.1 D án ..................................................................................................................5
1.1.2 D án đ u t (ch bao g m ho t đ ng đ u t tr c ti p) ....................................5
1.1.3 D án đ u t xây d ng công trình (còn g i là d án xây d ng) .......................6
1.1.4 Phân lo i d án ..................................................................................................6
1.2 Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình............................................................7
1.2.1 Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình ........................................................7
1.2.2 c đi m c a qu n lý d án đ u t xây d ng công trình ..................................8
1.2.3 N i dung qu n lý d án đ u t xây d ng công trình .........................................8
1.3 Các giai đo n đ u t c a d án, vai trò và t m quan tr ng c a giai đo n chu n b
đ u t trong m t d án ................................................................................................9
1.3.1 Các giai đo n c a d án đ u t xây d ng .........................................................9
1.3.2 Vai trò và t m quan tr ng c a giai đo n chu n b đ u t trong m t d án ....11
1.4 Hi u qu c a d án đ u t xây d ng công trình .................................................15
1.5 Nh ng nhân t

nh h

ng đ n qu n lý d án đ u t xây d ng công trình.........16

1.5.1 Các nhân t ch quan c a đ a ph ng và đ n v th c hi n ............................16
1.5.2 Các nhân t khách quan c a đ a ph ng tác đ ng đ n hi u qu công tác đ u
t ................................................................................................................................17
1.5.3 Các chính sách c a Trung ng và đ a ph ng ..............................................18
1.5.4 Công tác t ch c qu n lý v n đ u t và qu n lý đ u t xây d ng ..................19
1.6 Tình hình đ u t xây d ng công trình thu l i trong th i gian qua ....................20
K T LU N CH

NG 1 ........................................................................................25

CH
NG 2: C S KHOA H C CÔNG TÁC QU N LÝ C A D ÁN
U
T XÂY D NG CÔNG TRÌNH THU L I S D NG NGU N V N ADB.
...................................................................................................................................26
2.1 H th ng v n b n pháp quy trong qu n lý d án đ u t xây d ng .....................26
2.1.1 H th ng v n b n pháp lu t c a Nhà n c .....................................................26
2.1.2 Nh ng quy đ nh hi n hành v qu n lý d án đ u t xây d ng công trình .......27
2.1.3 Nh ng quy đ nh v qu n lý và s d ng ODA c a Chính ph Vi t Nam và ADB
...................................................................................................................................29
2.2 D án đ u t xây d ng có s d ng v n ADB .....................................................30

iii


2.2.1 Ngu n v n........................................................................................................ 30
2.2.2 Tính t m th i ................................................................................................... 32
2.2.3 Tính duy nh t ................................................................................................... 32
2.2.4 Tính gi i h n ................................................................................................... 33
2.3 Tình hình thu hút v n và s d ng ngu n v n ADB Vi t Nam ....................... 33
2.3.1 Tình hình thu hút v n ODA Vi t Nam .......................................................... 34
2.3.2 Th c tr ng thu hút v n ODA c a ADB t i Vi t Nam ...................................... 37
2.3.3 Tình hình s d ng ngu n v n ADB Vi t Nam .............................................. 45
2.4 Các nhân t nh h ng trong qu n lý d án đ u t s d ng v n ADB ............. 52
K T LU N CH

NG 2 ....................................................................................... 55

CH
NG 3: ÁNH GIÁ TH C TR NG VÀ M T S GI I PHÁP NH M

NÂNG CAO N NG L C QU N LÝ C A D ÁN
U T XÂY D NG
CÔNG TRÌNH THU L I S D NG V N ADB TRÊN A BÀN T NH
LÀO CAI ................................................................................................................. 56
3.1

nh h

ng đ u t xây d ng và qu n lý khai thác h th ng thu l i trong th i

gian t i ...................................................................................................................... 56
3.1.1 Quan đi m s d ng v n ................................................................................... 56
3.1.2 nh h ng s d ng v n ................................................................................. 58
3.1.3 Qu n lý khai thác h th ng thu l i ................................................................ 60
3.1.4 M c tiêu nhi m v c th c a Ban Qu n lý .................................................... 61
3.2 N i dung trong công tác qu n lý d án đ u t xây d ng công trình s d ng v n
ADB

Lào Cai ......................................................................................................... 62

3.2.1 Xác đ nh d án và đánh giá ban đ u .............................................................. 63
3.2.2 Chu n b và thi t k d án .............................................................................. 64
3.2.3 Th c hi n đ u t và theo dõi d án................................................................. 64
3.2.4 Hoàn thành và đánh giá d án ........................................................................ 65
3.3. Th c tr ng qu n lý d án s d ng ngu n v n ADB t i t nh Lào Cai ............... 65
3.3.1 Công tác l p, th m đ nh, phê duy t thi t k k thu t - d toán ...................... 65
3.3.2 Vi c l a ch n đ n v t v n thi t k và nhà th u thi công .............................. 67
3.3.3 Công tác b i th ng, gi i phóng m t b ng và h tr tái đ nh c .................. 68
3.3.4 Công tác qu n lý thi công ............................................................................... 70
3.3.5 Công tác qu n lý giá xây d ng và thanh quy t toán v n đ u t ..................... 71

3.3.6 Công tác qu n lý ch t l ng công trình.......................................................... 72
3.3.7 Công tác qu n lý tài chính .............................................................................. 73
3.4 ánh giá hi u qu các d án xây d ng công trình thu l i s d ng v n ADB
Lào Cai ..................................................................................................................... 74

iv


3.5 Nguyên t c đ xu t các gi i pháp nh m nâng cao n ng l c qu n lý các d án đ u
t xây d ng công trình thu l i .................................................................................76
3.5.1 Nguyên t c đ xu t các gi i pháp ....................................................................77
3.5.2 Yêu c u c a các gi i pháp ...............................................................................78
3.6
xu t các gi i pháp nh m nâng cao n ng l c qu n lý các d án đ u t xây
d ng công trình thu l i s d ng v n ADB trên đ a bàn t nh Lào Cai.....................78
3.6.1 Các gi i pháp ch y u ......................................................................................79
3.6.2 Các gi i pháp h tr ........................................................................................90
3.7 Áp d ng gi i pháp l a ch n nhà th u t v n và nhà th u thi công vào d án "H
th ng thu l i xã Võ Lao, huy n V n Bàn, t nh Lào Cai". .......................................94
3.7.1 Gi i thi u v h th ng thu l i xã Võ Lao, huy n V n Bàn, t nh Lào Cai ......94
3.7.2 ng d ng các gi i pháp vào d án ..................................................................95
K T LU N CH

NG 3 ..................................................................................... 106

K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................................. 107
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................... 109

v

DANH M C CÁC HÌNH NH
Hình 1.1: Các giai đo n hình thành và m i liên h c a d án đ u t xây d ng ...... 11
Bi u đ 2.1. Tình hình cam k t, ký k t và gi i ngân c a các nhà tài tr cho vi t nam
giai đo n 1993 - 2012 ............................................................................................... 37
Bi u đ 2.2. Tình hình cam k t oda c a adb cho vi t nam giai đo n 1993 - 2012 .. 39
Bi u đ 2.3. Tình hình kí k t oda c a adb dành cho vi t nam giai đo n 1993-201540
Bi u đ 2.4. Tình hình gi i ngân c a adb cho vi t nam giai đo n 1993 – 2015 ...... 45
Bi u đ 2.5. C c u s d ng oda c a adb theo ngành, l nh v c .............................. 50
Hình 3.1. S đ quy trình qu n lý d án oda c a adb .............................................. 63
Hình 3.2. S đ ban qu n lý adb .............................................................................. 89
Hình 3.3 Công trình thu l i ngòi mà, xã võ lao, huy n v n bàn ............................ 94
Hình 3.4 Công trình thu l i ngòi m c, xã võ lao, huy n v n bàn .......................... 95

vi


DANH M C CÁC B NG BI U
B ng 1.1. Phân lo i d án ...........................................................................................6
B ng 2.1. V n oda cam k t c a adb cam k t c a adb cho vi t nam .........................38
giai đo n 1993 - 2012 ................................................................................................38
B ng 2.2. V n oda kí k t c a adb dành cho vi t nam giai đo n 1993-2015.............41
B ng 2.3. V n oda gi i ngân c a adb cho vi t nam giai đo n 1993 - 2015..............43
B ng 2.4. Vi t nam: t l d án thành công t 2006 - 2015 .....................................47
B ng 2.5. Danh m c m t s ch ng trình, d án oda c a adb cho vi t nam trong
giai đo n 2000 - 2012 ................................................................................................48
B ng 2.6. C c u s d ng oda theo ngành, l nh v c tính đ n 31/12/2015 ...................
49
B ng 3.1 Tình hình th c hi n ph

ng án gi i phóng m t b ng và tái đ nh c .........69

m t s d án n m 2015 .............................................................................................69
B ng 3.2 Tình hình th c hi n, thanh toán v n đ u t d án 6 tháng đ u n m 2016 72
B ng 3.3. Th c tr ng m t s d án trong th i gian qua ...........................................74
B ng 3.4 ánh giá k t qu m t s công trình s d ng v n oda c a adb trong th i
gian qua .....................................................................................................................76
B ng 3.5 Tiêu chu n đánh giá v k thu t h s đ xu t..........................................96
B ng 3.6 Ch tiêu so sánh 2 ph ng án thi t k kênh chính công trình thu l i ngòi
mà, xã võ lao, huy n v n bàn, t nh lào cai ................................................................99
B ng 3.7 K t qu cho đi m c a m t chuyên gia tiêu bi u ........................................99
B ng 3.8 K t qu tính toán so sánh 2 ph

ng án thi t k kênh chính thu l i ..... 100

ngòi mà, võ lao, v n bàn, lào cai. ........................................................................... 100
B ng 3.9 Tiêu chu n đánh giá v k thu t h s đ u th u .................................... 101
b ng 3.10 K t qu cho đi m c a chuyên gia khi so sánh 5 ch tiêu đ l a ch n ... 103
nhà th u thi công .................................................................................................... 103
B ng 3.11 B ng đi m đánh giá t ng h p ............................................................... 104

vii


DANH M C CÁC KÝ HI U VI T T T
QLDA

Qu n lý d án

DN

Doanh nghi p

PMI

VI n nghiên c u Qu n lý d án Qu c t

TT - BXD

Thông t - B xây d ng

N - CP

Ngh đ nh - Chính ph

QH

Qu c h i

Q

Quy t đ nh

TCVN

Tiêu chu n Vi t Nam
u t tr

FDI

c ti p n

c ngoài

NGO

T ch c phi chính ph

UNDP

Ch

ADB

Ngân hàng phát tri n Châu Á

WB

Ngân hàng Th gi i

IMF

Qu ti n t Qu c t

OECD

T ch c H p tác và Phát tri n kinh t

DAC

U ban h tr phát tri n

GNP

T ng s n l

NIC

N

ASEAN

Hi p h i các Qu c gia ông Nam Á

MOU

Biên b n ghi nh

PID

V n ki n th c hi n d án

PCR

Báo cáo hoàn thành d án

XDCB

Xây d ng c b n

NSNN

Ngân sách nhà n

KH & T

K ho ch và

XDCT

Xây d ng công trình

ng trình phát tri n Liên h p qu c

ng Qu c gia

c công nghi p m i

viii

c

ut


UBND

U ban nhân

NN & PTNT

Nông nghi p và phát tri n Nông

AFD

C qu n phát tri n

GPMB

Gi i phóng m t b ng

CPO

Ban qu n lý Trung

QLXD

Qu n lý xây

TW

Trung

TPCP

Trái phi u chính

BCH

Ban ch p

CBVC

Cán b viên

MOF

B Tài

TKCS

Thi t k c

TKBVTC

Thi t k b n v thi

WTO

T ch c Th

CNH - H H

Công nghi p hoá - Hi n đ i

CIF

Qu đ u t bi n đ i khí

ng các D án Thu l i

ng m i th

ix



PH N M

U

1.Tính c p thi t c a vi c qu n lý d án các công trình s d ng v n Ngân hàng
phát tri n châu Á (ADB):
tn

c chúng hi n nay đang trên đà phát tri n, chính vì v y mà nhu c u v c s

h t ng đang r t đ

c

ng và nhà n

c ta r t coi tr ng. B t c m t ngành, m t

l nh v c nào đ có th đi vào ho t đ ng đ u ph i th c hi n đ u t c s v t ch t, tài
s n thì m i có th phát tri n m t cách hoàn thi n nh t, vì th xây d ng c s h
t ng chính là n n móng quan tr ng cho s phát tri n kinh t c a đ t n
đ đ thu hút đ u t t n

c ngoài đ n th tr

c và là ti n

ng Vi t Nam.

M t ho t đ ng không th thi u trong công cu c t o d ng c s h t ng v ng ch c
là h at đ ng đ u t xây d ng c b n.

u t xây d ng c b n (XDCB) là l nh v c

quan tr ng trong vi c xây d ng c s v t ch t – k thu t, th c hi n công nghi p
hoá, hi n đ i hoá đ t n

c. Trong nh ng n m qua, ho t đ ng xây d ng đã có s

phát tri n m nh m c v s l

ng và ch t l

ng, nhi u công trình l n đã hoàn

thành và đ a vào s d ng đem l i nh ng hi u qu kình t - xã h i to l n góp ph n
vào thành t u đ i m i chung c a đ t n

c trong nh ng n m qua., góp ph n th c

hi n công nghi p hóa – hi n đ i hóa đ t n

c. Vi t nam là m t đ t n

nông nghi p phát tri n lâu đ i. Hi n nay, n

c ta có 70% dân s ho t đ ng trong

c có n n

l nh v c nông nghi p, nông thôn. Vì v y, đ u t xây d ng c b n trong l nh v c
thu l i gi vai trò r t quan tr ng, đó là n n t ng đ xây d ng c s h t ng ph c v
cho vi c phát tri n nông nghi p, nông thôn và nhi u ngành kinh t khác.
Hi n nay ho t đ ng xây d ng

n

c ta phát tri n m nh m , vì v y nhu c u v v n

đ u t xây d ng c b n nói chung và thu l i nói riêng là r t l n. Tuy nhiên, ngu n
ngân sách Nhà n

c còn nhi u khó kh n, ngu n v n vi n tr phát tri n chính th c

(ODA) đã tháo g khó kh n v v n đ u t cho các công trình, trong đó ngu n v n
t Ngân hang phát tri n châu Á (ADB) nh là các kho n vay c a ADB, các kho n
vi n tr không hoàn l i c a ADB ho c các ngu n tài tr do ADB qu n lý có vai trò

1


r t c n thi t và quan tr ng, góp ph n nâng c p các h th ng công trình thu l i, ph
v phát tri n nông nghi p và các ngành kinh t - xã h i khác.

Tuy nhiên, bên c nh nh ng thành t u đ t đ

c thì còn x y ra nhi u v n đ b t c p

trong công tác qu n lý s d ng v n ADB nh : Ch a có nh n th c đúng v ngu n
v n ADB, s l

ng ban qu n lý quá nhi u song n ng l c qu n lý l i y u kém, t c

đ gi i ngân còn kéo dài, ngu n cán b th c hi n d án còn thi u và y u, quá trình
th c hi n d án còn kéo dài,… Các nhân t trên đã nh h

ng t i hi u qu s d ng

ngu n v n ADB. Vi c phân tích t ng h p nh ng nguyên nhân đ tìm bi n pháp gi i
quy t kh c ph c, đ i m i trong công tác qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
thu l i s d ng v n ADB là công vi c c p thi t c n làm. Xu t phát t th c t phát
sinh nh v y và s đ ng ý c a khoa công trình- tr

ng

i h c Th y L i c ng nh

s giúp đ , ch b o nhi t tình c a Phó giáo s - Ti n s Nguy n H u Hu cùng ban
qu n lý d án ADB s Nông nghi p & PTNT t nh Lào Cai, nên tôi ch n đ tài
“Nghiên c u gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
thu l i s d ng v n ADB trên đ a bàn t nh Lào Cai” làm đ tài nghiên c u th c s
c a mình.
2. M c đích c a đ tài:
Nâng cao n ng l c qu n lý d án nh m nâng cao hi u qu đ u t xây d ng s d ng

ngu n v n ADB.
3. Ph

ng pháp nghiên c u:

Nh m đ t đ

c m c tiêu nghiên c u đ ra, tác gi đã d a trên cách ti p c n c s lý

lu n v khoa h c qu n lý d án và các quy đ nh hi n hành c a h th ng v n b n
pháp lu t trong l nh v c nghiên c u.
ph

ng th i lu n v n c ng s d ng m t s

ng pháp nghiên c u phù h p v i đ i t

ng và n i dung nghiên c u c a đ tài

trong đi u ki n th c t t i Vi t Nam hi n nay, đó là:
- Ph

ng pháp thu th p, t ng h p và phân tích s li u;

- Ph

ng pháp đi u tra kh o sát th c t ;

2

- Ph

ng pháp th ng kê;

- Ph

ng pháo phân tích so sánh;

- M t s ph
đ

ng pháp k t h p khác đ nghiên c u và gi i quy t các v n đ

c đ t ra.

4.

it

ng và ph m vi nghiên c u

a)

it

ng nghiên c u:

it

ng nghiên c u c a đ tài là t p trung nghiên c u công tác qu n lý các d án

đ u t xây d ng công trình thu l i s d ng v n ADB trên đ a bàn t nh Lào Cai.
b) Ph m vi nghiên c u:
tài ti n hành nghiên c u các m t ho t đ ng có liên quan đ n công tác qu n lý
các d án đ u t xây d ng công trình thu l i s d ng v n ADB trên đ a bàn t nh
Lào Cai
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a) Ý ngh a khoa h c c a đ tài:
Lu n v n góp ph n h th ng hóa và làm sáng t nh ng v n đ lý lu n c b n v
nâng cao qu n lý d án đ u t xây d ng công trình thu l i giai đo n hi n nay đ
làm c s khoa h c cho vi c nghiên c u công tác qu n lý d án đ u t xây d ng
công trình thu l i
b) Ý ngh a th c ti n c a đ tài:
K t qu nghiên c u gi i pháp nâng cao n ng l c qu n lý d án đ u t xây d ng
công trình thu l i s d ng v n ADB là nh ng g i ý thi t th c có th v n d ng vào
các d

án đ u t

6. K t qu đ t đ

XDCT thu

l i s

d ng v n ADB trong th i gian t i.

c:

- Nghiên c u t ng quan v qu n lý d án đ u t xây d ng công trình, các nhân t
nh h

ng đ n hi u qu đ u t xây d ng công trình;

3


- ánh giá tình thu hút v n ODA c a ADB trong th i gian qua, đ c đi m c a các d
án có s d ng v n ODA c a ADB và các nhân t

nh h

ng trong QLDA đ u t s

d ng v n ODA c a ADB;
-

ánh giá th c tr ng công tác QLDA c a Ban qu n lý d án trong th i gian qua,

qua đó phân tích và đ a ra nh ng k t qu đ t đ

c và nh ng m t còn t n t i h n

ch trong công tác QLDA c a Ban, t đó đ a ra các gi i giáp nh m nâng cao n ng
l c qu n lý các d án đ u t xây d ng công trình s d ng v n ADB c a t nh Lào
Cai.
7. N i dung c a lu n v n:
Ngoài nh ng n i dung quy đ nh c a m t b n lu n v n th c s nh : ph n m đ u, k t
lu n ki n ngh , danh m c tài li u tham kh o,...lu n v n g m có 3 ch

ng n i dung

chính:
- Ch

ng 1: T ng quan v qu n lý d án đ u t xây d ng công trình và hi u

qu d án đ u t xây d ng s d ng ngu n v n ADB.
- Ch

ng 2: C s khoa h c nh m nâng cao n ng l c qu n lý c a d án đ u

t xây d ng công trình thu l i s d ng ngu n v n ADB.
- Ch

ng 3: ánh giá th c tr ng và m t s gi i pháp nh m nâng cao n ng l c

qu n lý c a d án đ u t xây d ng công trình thu l i s d ng v n ADB trên đ a t nh
Lào Cai

4


CH

NG 1: T NG QUAN V QU N LÝ D

CÔNG TRÌNH VÀ HI U QU D

ÁN

ÁN

UT

UT

XÂY D NG

XÂY D NG S

D NG

NGU N V N ADB

1.1 D án đ u t xây d ng công trình ( TXDCT)
1.1.1 D án
Theo đ nh ngh a c a t ch c qu c t v tiêu chu n ISO, trong tiêu chu n ISO
9000:2000 và theo tiêu chu n Vi t Nam (TCVN ISO 9000:2000) thì d án đ

c

đ nh nghãi nh sau: D án là m t quá trình đ n nh t, g m m t t p h p các ho t
đ ng có ph i h p và ki m soát, có th i h n b t đ u và k t thúc, đ
đ tđ

c ti n hành đ

c m c tiêu phù h p c i các yêu c u quy đ nh, bao g m c các ràng bu c v

th i gian, chi phí và ngu n l c. [1]
Theo ngh a thông th

ng d án đ

c hi u là “đi u mà ng

i ta có ý đ nh làm”

Theo “c m nang các ki n th c c b n v qu n lý d án” c a vi n nghiên c u Qu n
lý d án Qu c t (PMI) thì: “D án là s n l c t m th i đ

c th c hi n đ t o ra

m t s n ph m ho c d ch v duy nh t”.[2]
Nh v y, có nhi u cách hi u khác nhau v d án, nh ng các d án có nhi u đ c
đi m chung nh :
- Các d án đ u đ

c th c hi n b i con ng

i;

- B ràng bu c b i các ngu n l c h n ch : Con ng
-

c ho ch đ nh, đ

c th c hi n và đ

i, tài nguyên;

c ki m soát.

1.1.2 D án đ u t (ch bao g m ho t đ ng đ u t tr c ti p)
D án đ u t là m t t p h p nh ng đ xu t có liên quan đ n vi c b v n đ t o
m i, m r ng ho c c i t o nh ng c s v t ch t nh t đ nh nh m đ t đ

5

c s t ng


tr

ng v s l

ng ho c duy trì, c i ti n, nâng cao ch t l

ng s n ph m ho c d ch

v trong kho ng th i gian xác đ nh.[3]
1.1.3 D án đ u t xây d ng công trình (còn g i là d án xây d ng)
D án đ u t xây d ng công trình là m t t p h p nh ng đ xu t có liên quan đ n
vi c s d ng v n đ ti n hành ho t đ ng xây d ng đ xây d ng m i, s a ch a, c i
t o công trình xây d ng nh m phát tri n, duy trì, nâng cao ch t l
ho c s n ph m, d ch v trong th i h n và chi phí xác đ nh.
d án đ u t xây d ng, d án đ

ng công trình

giai đo n chu n b

c th hi n thông qua Báo cáo nghiên c u ti n

kh thi đ u t xây d ng, Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng ho c Báo
cáo kinh t k thu t đ u t xây d ng.[4]
Nh v y có th hi u d án xây d ng bao g m 2 n i dung là đ u t và ho t đ ng
xây d ng. Nh ng do đ c đi m c a các d án xây d ng bao gi c ng yêu c u có
m t di n tích nh t đ nh, m t đ a đi m nh t đ nh (bao g m đ t, kho ng không, m t
n

c, m t bi n và th m l c đ a) do đó có th bi u di n d án xây d ng nh sau:

D án xây d ng = K ho ch + ti n + th i gian + đ t => Công trình xây d ng
1.1.4 Phân lo i d án
D án đ

c phân lo i theo nhi u tiêu chí khác nhau: [3]
B ng 1.1. Phân lo i d án

STT
1
2
3
4

Tiêu chí phân lo i
Theo c p đ d án

Theo quy mô d án
Theo l nh v c
Theo lo i hình

5

Theo th i h n

6
7
8
9

Theo khu v c
Theo ch đ u t
Theo đ i t ng đ u t
Theo ngu n v n

Các lo i d án
D án thông th ng; ch ng trình; h th ng
Nhóm A; Nhóm B; Nhóm C
Xã h i; kinh t ; t ch c h n h p
Giáo d c đào t o, nghiên c u và phát tri n; đ i m i; đ u t ;
t ng h p
Ng n h n (1-2 n m); trung h n (3-5 n m); dài h n (trên 5
n m)
Qu c t ; qu c gia; vùng; mi n; lien ngành; đ a ph ng
Nhà n c; doanh nghi p; cá th riêng l
D án đ u t tài chính; d án đ u t vào đ i t ng c th
V n t ngân sách nhà n c; v n ODA; v n tín d ng; v n t

huy đ ng c a DN nhà n c; v n lien doanh v i n c ngoài;
v n góp c a dân; v n FDI;……

6


1.2 Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
1.2.1 Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
Trong nhi u n m tr l i đây, các d án đã tr thành thành ph n c b n trong đ i
s ng xã h i. Cùng v i xu th m r ng quy mô d án và s không ng ng nâng cao
v trình đ khoa h c công ngh , các nhà đ u t d án c ng yêu c u ngày càng cao
đ i v i ch t l

ng d án. Vì th , qu n lý d án tr thành y u t quan tr ng quy t

đ nh s t n t i c a d án. Qu n lý d án là s v n d ng lý lu n, ph

ng pháp,

quan đi m có tính h th ng đ ti n hành qu n lý có hi u qu toàn b công vi c liên
quan t i d án d

i s ràng bu c v ngu n l c có h n.

th c hi n m c tiêu d

án, các nhà đ u t d án ph i lên k ho ch t ch c, ch đ o, ph i h p, đi u hành,
kh ng ch và đánh giá toàn b quá trình t lúc b t đ u đ n lúc k t thúc d án.
B t k m t d án nào c ng tr i qua m t s giai đo n phát tri n nh t đ nh.
d án qua các giai đo n đó, đ

qu n lý đ

đ a

ng nhiên ta ph i b ng cách này ho c cách khác

c nó (d án). Qu n lý d án th c ch t là quá trình l p k ho ch, đi u

ph i th i gian, ngu n l c và giám sát quá trình phát tri n c a d án nh m đ m b o
cho d án hoàn thành đúng th i h n, trong ph m vi ngân sách đ
đ

c các yêu c u k thu t đã đ ra và ch t l

c duy t và đ t

ng s n ph m, d ch v b ng ph

ng

pháp và đi u ki n t t nh t cho phép.
Qu n lý d án là m t quá trình ho ch đ nh, t ch c, lãnh đ o và ki m tra các công
vi c và ngu n l c đ hoàn thành các m c tiêu đã đ nh.[3]
Qu n lý d án là vi c áp d ng nh ng ki n th c, k n ng, ph
trong quá trình ho t đ ng c a d án đ đáp ng đ
đ

ng ti n và k thu t

c nh ng nhu c u và mong

c c a ch đ u t cho d án. Trong th c t qu n lý d án luôn g p v n đ ph c

t p vì nh ng lý do nh quy mô d án, th i gian hoàn thành, chi phí, ch t l

ng.

M c tiêu c b n c a qu n lý d án th hi n

c hoàn

thành theo yêu c u, đ m b o ch t l

ch các công vi c ph i đ

ng, s d ng hi u qu chi phí đ

đúng ti n đ và gi cho ph m vi d án không b thay đ i.[3]

7

c duy t,


Ba y u t : Th i gian, chi phí và ch t l

ng là nh ng m c tiêu c b n và gi a

chúng l i có m i quan h ch t ch v i nhau. Tuy m i quan h gi a ba m c tiêu có
th khác nhau gi a các d án, gi a các th i k c a m t d án, nh ng nói chung đ

đ t hi u qu t t đ i v i m c tiêu này thì th

ng ph i đánh đ i b ng hi u qu c a

m t ho c hai m c tiêu còn l i s b gi m đi. Do v y, trong quá trình qu n lý d án
ng

i qu n lý luôn hi v ng s đ t đ

c s k t h p t t nh t gi a các m c tiêu qu n

lý d án
1.2.2

c đi m c a qu n lý d án đ u t xây d ng công trình

Qu n lý d án có m t s đ c đi m ch y u sau:
- T ch c qu n lý d án là m t t ch c t m th i. T ch c qu n lý d án đ

c hình

thành đ ph c v d án trong m t th i gian h u h n. Trong th i gian t n t i d án,
nhà qu n lý d án th

ng ho t đ ng đ c l p v i các phòng ban ch c n ng. Sau khi

k t thúc d án, c n ph i ti n hành phân công l i lao đ ng, b trí l i máy móc thi t
b.
- Công vi c c a d án đòi h i có s tham gia c a nhi u phòng ch c n ng. Ng
đ ng đ u d án và nh ng ng

i tham gia qu n lý d án là nh ng ng

nhi m ph i h p m i ngu n l c, m i ng

i

i có trách

i t các phòng chuyên môn nh m th c

hi n th ng l i m c tiêu c a d án. Tuy nhiên, gi a h th

ng n y sinh mâu thu n

v v n đ nhân s , chi phí, th i gian và m c đ tho mãn các yêu c u k thu t.
1.2.3 N i dung qu n lý d án đ u t xây d ng công trình
Chu trình qu n lý d án xoay quanh 3 n i dung chính đó là: L p k ho ch, ph i
h p th c hi n mà ch y u là qu n lý ti n đ th i gian, chi phí và giám sát các công
vi c d án nh m đ t đ

c m c tiêu đã đ ra.[3]

L p k ho ch là vi c xây d ng m c tiêu, xác đ nh nh ng công vi c đ

c hoàn

thành, ngu n l c c n thi t đ hoàn thành d án và quá trình phát tri n k ho ch
hành đ ng theo m t trình t logic mà có th bi u di n d

8

i d ng s đ h th ng.


i u ph i th c hi n d án:

ây là quá trình phân ph i ngu n l c bao g m ti n

v n, lao đ ng, máy móc, thi t b và đ c bi t là đi u ph i và qu n lý ti n đ th i
gian. N i dung này chi ti t hoá th i gian th c hi n cho t ng công vi c và toàn b
d án.
Giám sát là quá trình theo dõi ki m tra ti n trình d án, phân tích tình hình hoàn
thành, gi i quy t nh ng v n đ liên quan và th c hi n báo cáo hi n tr ng.
N i dung c b n c a QLDA là:
- Qu n lý ph m vi d án
- Qu n lý th i gian d án
- Qu n lý chi phí d án
- Qu n lý ch t l

ng d án

- Qu n lý trao đ i thông tin d án
- Qu n lý vi c mua bán c a d án
- Qu n lý ngu n nhân l c
- Qu n lý r i ro d án
- Qu n lý vi c giao nh n d án
1.3 Các giai đo n đ u t c a d án, vai trò và t m quan tr ng c a giai đo n
chu n b đ u t trong m t d án
1.3.1 Các giai đo n c a d án đ u t xây d ng

M i d án đ u t xây d ng đ u có th i đi m b t đ u và th i đi m k t thúc rõ ràng
nên d án có m t vòng đ i. Vòng đ i c a d án (Project life cycle) bao g m nhi u
giai đo n phát tri n t ý t
th

ng đ n vi c tri n khai nh m đ t đ

c k t qu . Thông

ng, các d án TXD đ u có vòng đ i ba giai đo n, bao g m: Chu n b đ u t ,

th c hi n đ u t và k t thúc xây d ng, đ a d án vào khai thác s d ng.

9


- Giai đo n chu n b đ u t có các công vi c chính nh : Xây d ng ý t

ng ban

đ u, xác đ nh quy mô và m c tiêu, đánh giá các kh n ng, tính kh thi c a d án,
xác đ nh các nhân t và c s th c hi n d án; Xây d ng d án, k ho ch th c
hi n và chu n b ngu n nhân l c, k ho ch tài chính và kh n ng kêu g i đ u t ,
xác đ nh yêu c u ch t l

ng, phê duy t d án.

- Giai đo n th c hi n đ u t (hay giai đo n tri n khai): Thông tin tuyên truy n,
thi t k , quy ho ch và ki n trúc, phê duy t các ph

ng án thi t k , đ u th u xây

d ng và t ch c thi công xây d ng, qu n lý và ki m soát.
- Giai đo n k t thúc xây d ng, đ a d án và khai thác s d ng: Hoàn thành công
vi c xây d ng, các h s hoàn công, v n hành th công trình, gi i th nhân viên,
ki m soát và t t toán.

10


UT

Nghiên c u c h i
( Nh n d ng d án)

(1) L P D

ÁN

Nghiên c u ti n kh thi

Nghiên c u kh thi

(3) KHAI THÁC VÀ V N HÀNH

(2) TH C HI N D

ÁN

V n hành khai thác

Thi t k

Xây d ng

ánh giá sau d án

K t thúc d án

Hình 1.1. Các giai đo n hình thành và m i liên h c a d án đ u t xây d ng
1.3.2 Vai trò và t m quan tr ng c a giai đo n chu n b đ u t trong m t d án

11


1.3.2.1 N i dung c a giai đo n chu n b đ u t d án
Khi đ u t xây d ng, ch đ u t ph i l p Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây
d ng, tr tr

ng h p:

- D án đ u t xây d ng ch c n l p Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng
trong đó là:
+, Công trình xây d ng s d ng cho m c đích tôn giáo
+, Công trình xây d ng quy mô nh và công trình khác do Chính ph quy đ nh.
- Xây d ng nhà

riêng l (ch đ u t không ph i l p d án ho c Báo cáo kinh t -

k thu t đ u t xây d ng).

a.

N i dung Báo cao nghiên c u ti n kh thi đ u t xây d ng

- S c n thi t đ u t và các đi u ki n đ th c hi n đ u t xây d ng;
- D ki n m c tiêu, quy mô, đ a đi m và hình th c đ u t xây d ng;
- Nhu c u s d ng đ t và tài nguyên;
- Ph

ng án thi t k s b v xây d ng, thuy t minh, công ngh , k thu t và thi t

b phù h p;
- D ki n th i gian th c hi n d án;
- S b t ng m c đ u t , ph

ng án huy đ ng v n; kh n ng hoàn v n, tr n v n

vay (n u có); xác đ nh s b hi u qu kinh t - xã h i và đánh giá tác đ ng c a d
án.
b.

N i dung Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng

- Thi t k c s đ

cl pđ đ tđ

c m c tiêu c a d án, phù h p v i công trình

xây d ng thu c d án, b o đ m s đ ng b gi a các công trình khi đ a vào khai

12


thác, s d ng. Thi t k c s g m thuy t minh và các b n v th hi n các n i dung
sau:
+, V trí xây d ng, h

ng tuy n công trình, danh m c và quy mô, lo i, c p công

trình thu c t ng m t b ng xây d ng;
+, Ph

ng án công ngh , k thu t và thi t b đ

c l a ch n (n u có);

+, Gi i pháp v ki n trúc, m t b ng, m t c t, m t đ ng công trình, các kích th

c,

k t c u chính c a công trình xây d ng;
+, Gi i pháp v xây d ng, v t li u ch y u đ

c s d ng,

c tính chi phí xây

d ng cho t ng công trình;
+, Ph

ng án k t n i h t ng k thu t trong và ngoài công trình, gi i pháp phòng,

ch ng cháy n ;
+, Tiêu chu n, quy chu n k thu t đ

c áp d ng và k t qu kh o sát xây d ng đ

thi t l p c s .
- Các n i dung khác c a Báo cáo nghiên c u kh thi đ u t xây d ng g m:
+, S c n thi t và ch tr

ng đ u t , m c tiêu đ u t xây d ng d án, đ a đi m

xây d ng và di n tích đ t s d ng, quy mô công su t và hình th c đ u t xây
d ng;
+, Kh n ng đ m b o các y u t đ th c hi n d án nh s d ng tài nguyên, l a
ch n công ngh thi t b , s d ng lao đ ng, h t ng k thu t, tiêu th s n ph m, yêu
c u trong khai thác s d ng, th i gian th c hi n, ph

ng án gi i phóng m t b ng

xây d ng, tái đ nh c (n u có), gi i pháp t ch c qu n lý th c hi n d án, v n
hành, s d ng công trình và b o v môi tr
+,

ng;

ánh giá tác đ ng c a d án liên quan đ n vi c thu h i đ t, gi i phóng m t

b ng, tái đ nh c , b o v c nh quan môi tr

ng sinh thái, an toàn trong xây d ng,

phòng, ch ng cháy n và các n i dung c n thi t khác;

13


+, T ng m c đ u t và huy đ ng v n, phân tích tài chính, r i ro, chi phí khai thác
s d ng công trình, đánh giá hi u qu kinh t - xã h i c a d án; ki n ngh các c
ch ph i h p, chính sách u đãi, h tr th c hi n d án;
+, Các n i dung khác có liên quan.
c.

N i dung Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng

- Thi t k b n v thi công, thi t k công ngh (n u có) và d toán xây d ng;
- Các n i dung khác c a Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng g m thuy t
minh v s c n thi t đ u t , m c tiêu xây d ng, đ a đi m xây d ng, di n tích s
d ng đ t, quy mô, công su t, c p công trình, gi i pháp thi công xây d ng, an toàn
xây d ng, ph

ng án gi i phóng m t b ng xây d ng và b o v môi tr

ng, b trí

kinh phí th c hi n, th i gian xây d ng, hi u qu đ u t xây d ng công trình.
1.3.2.2 Vai trò c a giai đo n chu n b đ u t d án
Qu n lý d án đ u t xây d ng công trình nh m m c tiêu đ a d án vào khai thác

s d ng đ t ch t l

ng, ti n đ cho phù h p, an toàn và hi u qu .

đ tđ

c

m c tiêu này c n ph i qu n lý d án ngay t giai đo n chu n b đ u t d án
Báo cáo ti n kh thi là báo cáo cung c p thông tin m t cách t ng quát v d án.
Qua đó ch đ u t có th đánh giá s b tính kh thi c a d án.
ch n ph

ng th i l a

ng án đ u t thích h p nh t cho d án. Báo cáo ti n kh thi là c n c đ

xây d ng báo cáo kh thi. Nghiên c u ti n kh thi nh m tr l i câu h i cho ch
đ u t kh n ng th a mãn các đi u ki n c b n c a vi c đ u t , đ m b o các đi u
ki n c n đ quy t đ nh ti p t c b v n nghiên c u toàn di n và đ y đ d án và
lo i b , nghiên c u ch n l i c h i. Nó giúp ch đ u t gi m b t r i ro, có nh ng
b

c l a ch n ch c ch n, ti t ki m chi phí nghiên c u.

Nghiên c u kh thi là nghiên c u mà trong đó d án đ
di n, sâu s c nh t trên t t c các khía c nh: th

14

c nghiên c u đ y đ , toàn

ng m i, k thu t, kinh t tài chính,


qu n lý v i nhi u ph

ng án khác nhau nh m th c hi n ý đ d án v i l i ích cao

nh t.
Báo cáo kinh t - k thu t đ u t xây d ng đ a ra đ

c các thông tin chi ti t v d

án nh : g m thuy t minh v s c n thi t đ u t , m c tiêu xây d ng, đ a đi m xây
d ng, quy mô và c p công trình, gi i pháp thi công xây d ng, b trí kinh phí th c
hi n, th i gian xây d ng, hi u qu đ u t xây d ng công trình.
1.3.2.3 T m quan tr ng c a giai đo n chu n b đ u t d án
u t là ho t đ ng sinh l i trong t

ng lai, các ho t đ ng đ u t th

ng t n kém

chi phí l n trong khi kh n ng sinh l i l i r t m h do ph i đ i di n v i hàng lo t
các bi n đ ng và thay đ i trong t
hi u qu cao, ch t l

ng lai, vi c đánh giá đ u t đúng s mang l i

ng công trình t t, tuy nhiên n u làm không t t thì s gây

lãng phí t n kém không b o đ m ch t l

ng, h u qu kéo dài. Vì th , vi c đánh

giá toàn di n v tính kh thi c a d án, các ph

ng án tri n khai s b ,... là r t

quan tr ng đ nhà đ u t có cái nhìn khách quan v d án t đó đ a ra quy t đ nh
đ u t h p lý. Ch đ u t th
th

ng áp đ t ý mu n ch quan lên tình hình nên

ng d n đ n vi c quá l c quan ho c bi quan v tình hình làm cho vi c đ a ra

quy t đ nh không chính xác. Vi c l p báo cáo ti n kh thi s giúp ch đ u t có cái
nhìn khách quan h n v th tr

ng. Báo cáo ti n kh thi là tài li u quan tr ng đ

thuy t ph c đ i tác ho c các c quan ch c n ng phê duy t d án đ u t . Sau khi
l p báo cáo ti n kh thi s là b

c l p báo cáo kh thi. Báo cáo nghiên c u kh thi

đ u t xây d ng là tài li u trình bày các n i dung nghiên c u v s c n thi t, m c
đ kh thi và hi u qu c a vi c đ u t xây d ng theo ph

đ

ng án thi t k c s

c l a ch n, làm c s xem xét, quy t đ nh đ u t xây d ng hay không. T đó,

m i l p báo cáo kinh t - k thu t c a d án đ u t xây d ng.
1.4 Hi u qu c a d án đ u t xây d ng công trình
Hi u qu c a ho t đ ng đ u t là ph m trù kinh t ph n ánh và kh n ng b o đ m
th c hi n có k t qu cao nh ng nhi m v kinh t - xã h i nh t đ nh v i chi phí nh
nh t.

15