L IC M
N
Trong quá trình th c hi n đ tài, ngoài s l l c c a b n thân, tác gi đã
nh n đ
cs h
ng d n nhi t tình, chu đáo c a các th y cô giáo và s giúp
đ nhi t tình, nh ng ý ki n đóng góp quý báu c a nhi u cá nhân và t p th đ
hoàn thành b n lu n v n này. Nhân d p này, Tác gi xin chân thành c m n
PGS.TS Nguy n Bá Uân - Tr
ng
i h c Th y l i đã tr c ti p h
ng d n,
ch b o tác gi trong su t th i gian th c hi n lu n v n.
Tác gi xin chân thành c m n s góp ý chân thành c a các th y, cô giáo
Khoa Kinh t và qu n lý và Khoa Công trình - Tr
ng
i h c Th y l i đã
t o đi u ki n thu n l i cho tác gi th c hi n đ tài. Tác gi c ng xin chân
thành c m n Lãnh đ o Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n
Th y l i Sông Nhu , các Phòng ch c n ng, các Ban qu n lý d án tr c thu c
Công ty.
Tác gi xin c m n t i gia đình, ng
i thân, đ ng nghi p và b n bè đã t o
đi u ki n v m i m t cho tác gi trong quá trình th c hi n đ tài này.
M t l n n a tác gi xin trân tr ng c m n!
Hà N i, ngày
tháng
n m 2016
Tác gi
Ph m V n D ng
L I CAM OAN
Tác gi xin cam đoan t t c s li u và k t qu nghiên c u trong Lu n
v n này là trung th c và ch a h đ
c s d ng đ b o v m t h c v nào. Tác
gi xin cam đoan r ng, m i s giúp đ cho vi c th c hi n Lu n v n này đ
cám n và các thông tin trích d n trong Lu n v n đ u đã đ
c
c ch rõ ngu n
g c./.
Tác gi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v nh ng n i dung đ
c trình
bày trong lu n v n này.
Hà N i, ngày
tháng
n m 2016
Tác gi
Ph m V n D ng
M CL C
L IC M
N
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C HÌNH NH
DANH M C B NG
DANH M C CÁC CH
PH N M
CH
VI T T T
U ........................................................................................................1
NG 1: T NG QUAN V
GI I PHÓNG M T B NG TRONG XÂY
D NG .........................................................................................................................6
1.1. Khái quát chung v công tác gi i phóng m t b ng .........................................6
1.1.1.
c đi m c a công tác gi i phóng m t b ng ............................................ 6
1.1.2. Vai trò c a công tác gi i phóng m t b ng ................................................ 7
1.2.3. Ý ngh a c a công tác gi i phóng m t b ng ............................................... 8
1.2. Th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng trong các d án đ u t xây d ng
n
c ta trong th i gian qua ......................................................................................9
1.2.1. Tình hình đ u t xây d ng
n
c ta trong th i gian qua ........................ 9
1.2.2. Tình hình gi i phóng m t b ng cho các d án ......................................... 9
1.3. Nh ng nhân t
nh h
ng đ n công tác gi i phóng m t b ng .......................12
1.3.1. Giá c , chính sách đ t đai và quy mô d án ........................................... 12
1.3.2. Tính ch t và kh n ng sinh l i c a đ t đai ............................................. 14
1.3.3. Chính sách c a Nhà n
c ........................................................................ 14
1.3.4. M c đ hoàn thi n c a c s h t ng ..................................................... 15
1.3.5. Nh n th c c a ng
i dân ........................................................................ 15
1.3.6. Trình đ , kinh nghi m c a cán b làm công tác gi i phóng m t b ng ... 15
1.4. M t s bài h c kinh nghi m trong công tác gi i phóng m t b ng .................16
1.4.1. M t s bài h c kinh nghi m trong n
1.4.2. M t s bài h c kinh nghi m
c .................................................. 16
m ts n
c ............................................. 18
1.5. T ng quan các đ tài nghiên c u có liên quan đ n lu n v n ..........................21
K t lu n ch
ng 1 .................................................................................................23
CH
NG 2: C
S
LÝ LU N V CÔNG TÁC GI I PHÓNG M T B NG
TRONG VI C TH C HI N CÁC D
ÁN
UT
XÂY D NG ..................24
2.1. C s lý lu n v công tác gi i phóng m t b ng ............................................24
2.1.1. Khái ni m v gi i phóng m t b ng và b i th
ng gi i phóng m t b ng ...... 24
2.1.2. S c n thi t và đ c đi m c a công tác b i th
ng gi i phóng m t b ng ...... 25
2.2. C s pháp lý c a công tác gi i phóng m t b ng ..........................................28
2.2.1. H th ng v n b n pháp lu t v công tác b i th
ng gi i phóng m t
b ng ................................................................................................................... 28
2.2.3.
it
ng đ
c b i th
2.2.4. Nguyên t c b i th
2.2.5. i u ki n đ đ
ng ..................................................................... 38
ng ............................................................................. 38
c b i th
2.2.6. Ch th tham gia b i th
ng ................................................................. 40
ng ................................................................... 42
2.3. Nh ng quy đ nh v công tác b i th
ng gi i phóng m t b ng .....................43
2.3.1. Quy đ nh b i th
ng v đ t ..................................................................... 43
2.3.2. Quy đ nh b i th
ng thi t h i v tài s n ................................................. 48
2.3.3. Nh ng chính sách h tr ......................................................................... 49
K t lu n ch
CH
ng 2 .................................................................................................52
NG 3: CÔNG TÁC TH C HI N TI N
D NG TR M B M NGO I
GPMB C A D
ÁN XÂY
II VÀ CÁC BÀI H C KINH NGHI M....53
3.1. Gi i thi u chung v Công ty TNHH MTV Sông Nhu ................................53
3.1.1. Ban Qu n lý đi u hành. ........................................................................... 53
3.1.2. Các đ n v tr c thu c Công ty g m có .................................................... 53
3.2. Gi i thi u v d án .........................................................................................56
3.2.1. Tên d án. ................................................................................................ 56
3.2.2. C p quy t đ nh đ u t .............................................................................. 56
3.2.3. Ch đ u t .............................................................................................. 56
3.2.4. Hình th c qu n lý th c hi n . .................................................................. 56
3.2.5. T ch c t v n l p TKKT+BVTC ............................................................ 56
3.2.6. Hình th c đ u t : Xây d ng m i và s a ch a nâng c p. ........................ 57
3.2.7.
a đi m xây d ng và di n tích s d ng đ t ........................................... 57
3.2.8. Nhi m v d án ........................................................................................ 57
3.2.9. Các m c th i gian v d án ..................................................................... 57
3.2.10. T ng m c đ u t .................................................................................... 61
3.2.11. Ngu n v n đ u t ................................................................................... 61
3.3. N i dung và qui mô đ u t .............................................................................61
3.3.1 C p công trình .......................................................................................... 61
3.3.2. Ch tiêu thi t k ....................................................................................... 61
3.3.3. Các h ng m c công trình ch y u ........................................................... 62
3.3.4. Các công trình n i đ ng .......................................................................... 64
3.3.5. Thi t b c khí .......................................................................................... 66
3.3.6. Thi t b đi n ............................................................................................. 67
3.4. Di n bi n quá trình gi i phóng m t b ng d án Xây d ng tr m b m Ngo i
II.......................................................................................................................68
3.4.1. Ti n đ GPMB đ
c phê duy t................................................................ 68
3.4.2 Th c t tri n khai công tác GPMB d án Xây d ng tr m b m Ngo i
II ................................................................................................................... 69
3.5. Nh ng t n t i, v
ng m c trong quá trình tri n khai GPMB đ th c hi n d
án Xây d ng tr m b m Ngo i
II .....................................................................69
3.6. Các bài h c kinh nghi m và đ xu t m t s gi i pháp nh m đ m b o ti n đ
GPMB cho các d án đ u t xây d ng trên h th ng do Công ty làm ch đ u t .....71
3.6.1. Các bài h c kinh nghi m t d án Xây d ng tr m b m Ngo i
3.6.2.
II ..... 71
xu t m t s gi i pháp nh m đ m b o ti n đ GPMB cho các d án
đ u t xây d ng trên h th ng do Công ty làm ch đ u t ............................... 73
K t lu n ch
ng 3 .................................................................................................79
K T LU N & KI N NGH ...................................................................................81
1. K t lu n .............................................................................................................81
2. Ki n ngh ...........................................................................................................82
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...............................................................84
DANH M C B NG
B ng 3.1 Các quy t đ nh phê duy t các gói th u giai đo n th c hi n ......................58
B ng 3.2 N o vét 4 kênh tiêu c p I: ..........................................................................64
B ng 3.3 Xây d ng c u trên kênh chính và kênh c p I: ...........................................64
B ng 3.4 Xây d ng 11 c ng trên kênh chính và kênh c p I .....................................65
DANH M C CÁC CH
Ch vi t t t
BT
BTCT
CNH - H H
BGPMB
TXD
GCNQSD
GPMB
H ND
MTTQ
N -CP
NQ
NSTP
PGS.TS
PTNT
PTTL
Q
QH
QLCT
QLXD
T.Tg
TC
T C
TKBVTC
TNHH
UB
UBND
XDCB
VI T T T
Ngh a đ y đ
B i th ng
Bê tông c t thép
Công nghi p hóa - Hi n đ i hóa
n bù gi i phóng m t b ng
u t xây d ng
Gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t
Gi i phóng m t b ng
H i đ ng nhân dân
M t tr n t qu c
Ngh đ nh - Chính ph
Ngh quy t
Ngân sách thành ph
Phó giáo s , ti n s
Phát tri n nông thôn
Phát tri n th y l i
Quy t đ nh
Qu c h i
Qu n lý công trình
Qu n lý xây d ng
Th t ng
Thi công
Tái đ nh c
Thi t k b n v thi công
Trách nhi m h u h n
y ban
y ban nhân dân
Xây d ng c b n
1
PH N M
U
1. Tính c p thi t c a đ tài
t đai là tài nguyên không tái t o vô cùng quý giá, là t li u s n xu t
đ c bi t, là thành ph n quan tr ng hàng đ u c a môi tr
ng s ng, là đ a bàn
phân b dân c , xây d ng c s kinh t , v n hoá, xã h i, an ninh và qu c
phòng.
t đai đóng vai trò quan tr ng cho s t n t i và phát tri n c a xã h i
loài ng
i và các sinh v t khác trên trái đ t. Nó tham gia vào t t c các ho t
đ ng c a đ i s ng kinh t xã h i v i vai trò là ngu n tài nguyên, ngu n l c,
là m t đ u vào không th thi u. Vì v y vi c qu n lý và s d ng tài nguyên
này m t cách h p lý và hi u qu là m c tiêu quan tr ng trong chi n l
c
phát tri n kinh t - xã h i c a m i qu c gia. Lu t đ t đai n m c a Vi t Nam
2013 đã quy đ nh: “
nh t qu n lý”.
t đai thu c quy n s h u toàn dân do Nhà n
t đai không còn thu c s h u Nhà n
1988) mà thu c s h u toàn dân và Nhà n
đ đ t đai luôn đ
c
ng và Nhà n
c là ng
c th ng
c (theo Lu t đ t đai
i đ i di n, vì th v n
c quan tâm v i nh ng chính sách c i
cách v đ t đai sao cho s d ng đ t m t cách hi u qu nh t, đem l i l i ích
cho Nhà n
c c ng nh l i ích cho c ng đ ng,… B
c vào th i kì công
nghi p hoá, hi n đ i hoá, kéo theo đó là quá trình đô th hoá di n ra m nh
m
l
t t c các t nh thành trong c n
c, đ đáp ng nhu c u đó c n m t
ng l n đ t đai đ xây d ng c s h t ng, khu công nghi p, khu kinh t ,
khu vui ch i gi i trí,… do đó kh i l
ng công vi c gi i phóng m t b ng
(GPMB) trong giai đo n hi n nay là r t l n, đ c bi t là
các thành ph nh
Hà N i, thành ph H Chí Minh,… công tác GPMB là nhi m v h t s c khó
kh n, ph c t p, th
ng xuyên và lâu dài và GPMB c ng là m t trong nh ng
công tác ph c v cho vi c qu n lý nhà n
c v đ t đai. Nhà n
c giao đ t
cho các t ch c kinh t , các đ n v v trang, c quan nhà n
c, t ch c
chính tr - xã h i, h gia đình và cá nhân s d ng đ t lâu dài. Nhà n
c còn
2
cho t ch c, cá nhân, h gia đình thuê đ t và khi c n Nhà n
h i đ t vì m c đích qu c gia. Khi đó ng
c có th thu
i s d ng đ t ph i tuân th . Tuy
nhiên công tác GPMB trên th c t di n ra khá ph c t p, cam go và tr thành
m t v n đ xã h i, chính tr h t s c nh y c m, gây nhi u b c xúc trong dân
chúng, do ng
i dân ch a ý th c đ
c công tác GPMB. M t khác, công tác
quy ho ch, k ho ch và công tác GPMB nhi u khi di n ra ch a công khai,
ph bi n chi ti t t i ng
i b thu h i đ t.
Xu t phát t nh ng v n đ th c ti n nêu trên, v i nh ng ki n th c
chuyên môn trong quá trình làm vi c, h c t p và nghiên c u, tác gi đã l a
ch n đ tài lu n v n v i tên g i: “Gi i pháp đ m b o ti n đ công tác gi i
phóng m t b ng trong th c hi n các d án đ u t xây d ng t i Công ty
u t
phát tri n Th y l i Sông Nhu ” v i mong mu n đ
c đóng góp
nh ng phân tích, đánh giá th c tr ng và đ xu t các gi i pháp có c s khoa
h c và th c ti n vào công tác đ m b o ti n đ công tác gi i phóng m t b ng
cho các d án đ u t xây d ng công trình c a c quan ch qu n, n i làm vi c
c a tác gi .
2. M c đích nghiên c u c a đ tài
D a trên c s lý lu n v công tác gi i phóng m t b ng, c n c vào
th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng t i Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i Sông Nhu trong th i gian v a qua. Lu n v n
nghiên c u, đ ra m t s gi i pháp c b n nh m đ m b o ti n đ công tác gi i
phóng m t b ng cho vi c th c hi n các d án đ u t xây d ng công trình t i
Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i Sông Nhu trong
giai đo n t i.
3. Ph
ng pháp nghiên c u
nghiên c u, phân tích, gi i quy t các v n đ c a đ tài này, tác gi
d ki n s s d ng nh ng ph
ng pháp sau: ph
ng pháp thu th p s li u th
3
c p; ph
ng pháp kh o sát th c t ; ph
th ng kê; ph
ng pháp chuyên gia; ph
ng pháp phân tích so sánh; ph
ng pháp
ng pháp đ i chi u v i nh ng
quy đ nh c a h th ng v n b n pháp quy; và m t s ph
ng pháp k t h p
khác
4.
it
ng và ph m vi nghiên c u
a.
it
ng nghiên c u c a đ tài
it
ng nghiên c u c a đ tài là các công tác gi i phóng m t b ng
nói chung, công tác gi i phóng m t b ng c a Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i Sông Nhu nói riêng, áp d ng cho các d án mà
Công ty TNHH m t thành viên
nh ng nhân t
nh h
u t phát tri n Th y l i Sông Nhu và
ng đ n ti n đ và hi u qu c a công tác này.
b. Ph m vi nghiên c u c a đ tài
V m t không gian và n i dung nghiên c u, đ tài t p trung nghiên c u
ch y u vào n i dung công tác gi i phóng m t b ng cho các d án công trình
th y l i do Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i Sông
Nhu làm ch đ u t , trong đó s l y m t vài d án đi m làm nghiên c u đi n
hình.
V m t th i gian, lu n v n s t p trung nghiên c u, phân tích đánh giá
th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng cho các d án xây d ng công trình
th y l i đã đang tri n khai trong th i gian v a qua và đ xu t các gi i pháp
nh m đ m b o ti n đ công tác gi i phóng m t b ng trong vi c tri n khai các
d án c a Công ty cho giai đo n t n m 2015-2020.
5. Ý ngh a khoa h c và th c ti n c a đ tài
a. Ý ngh a khoa h c
tài góp ph n h th ng hoá và c p nh t nh ng v n đ lý lu n v công
tác gi i phóng m t b ng, làm rõ nhi m v , vai trò, trách nhi m c a các ch
th trong công tác gi i phóng m t b ng. Nh ng nghiên c u này có giá tr làm
4
tài li u tham kh o cho công tác gi ng d y, h c t p và nghiên c u v công tác
gi i phóng m t b ng cho các d án đ u t xây d ng công trình.
b. Ý ngh a th c ti n
Nghiên c u c a đ tài s là nh ng tài li u tham kh o có giá tr g i m
trong vi c hoàn thi n, t ng c
ng h n n a hi u qu và ch t l
ng công tác
gi i phóng m t b ng các d án xây d ng công trình th y l i do Công ty
TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i Sông Nhu làm ch đ u t .
6. K t qu d ki n đ t đ
đ tđ
quy t đ
c
c m c tiêu nghiên c u, lu n v n s ph i nghiên c u, gi i
c nh ng v n đ sau:
- H th ng nh ng c s lý lu n và th c ti n v công tác gi i phóng m t
b ng, b i th
ng gi i phóng m t b ng cho vi c th c hi n các d án đ u t xây
d ng công trình. Nh ng nhân t
nh h
ng đ n hi u qu , th i gian, chi phí
cho công tác gi i phóng m t b ng và nh ng bài h c kinh nghi m trong và
ngoài n
c trong công tác gi i phóng m t b ng ph c v các d án đ u t xây
d ng công trình.
- Phân tích th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng ph c v vi c xây
d ng các d án t i Công ty TNHH m t thành viên
u t phát tri n Th y l i
Sông Nhu trong th i gian v a qua. Qua đó đánh giá nh ng k t qu đã đ t
đ
c c n phát huy và nh ng v n đ còn t n t i c n nghiên c u tìm ra nh ng
gi i pháp kh c ph c có hi u qu , đ m b o th c hi n t t h n n a công tác này.
- Nghiên c u đ xu t nh ng gi i pháp có c s khoa h c và th c ti n,
có tính kh thi nh m đ m b o công tác gi i phóng m t b ng cho các d án
đ u t xây d ng công trình t i Công ty TNHH m t thành viên
u t phát
tri n Th y l i Sông Nhu .
7. N i dung c a lu n v n
Ngoài ph n m đ u, k t lu n ki n ngh , danh m c tài li u tham kh o,
n i dung c a lu n v n đ
c c u trúc thành 3 ch
ng n i dung chính nh sau:
5
Ch
ng 1: T ng quan v gi i phóng m t b ng trong xây d ng;
Ch
ng 2: C s lý lu n v công tác gi i phóng m t b ng trong vi c
th c hi n các d án đ u t xây d ng;
Ch
ng 3: Công tác th c hi n ti n đ gi i phóng m t b ng c a d án
Xây d ng tr m b m Ngo i
II và các bài h c kinh nghi m.
6
CH
NG 1: T NG QUAN V GI I PHÓNG M T B NG TRONG
XÂY D NG
1.1. Khái quát chung v công tác gi i phóng m t b ng
Gi i phóng m t b ng là m t quá trình t ch c th c hi n các công vi c có
liên quan đ n di r i nhà c a, cây c i, công trình xây d ng và m t b ph n dân
c trên ph n đ t nh t đ nh đ
c quy ho ch cho vi c c i t o, m r ng ho c xây
d ng m i trên ph n đ t đó. Công tác gi i phóng m t b ng đ
c th c hi n t
khi thành l p h i đ ng gi i phóng m t b ng c a c a chính quy n s t i cho
đ n khi giao m t b ng s ch cho Ch đ u t .
1.1.1.
c đi m c a công tác gi i phóng m t b ng
Comment [w1]: Các s m c cho sát
biên trái
Công tác gi i phóng m t b ng có nh ng đ c đi m sau đây:
a. Quá trình th c hi n đa d ng
Trong th c t , m i d án s có quy mô và m c đích khác nhau, đ
c
tri n khai trên m t vùng đ t nh t đ nh, có nh ng đ c đi m khác bi t v đ c
đi m kinh t xã h i, dân c . Do đó, quá trình t ch c th c hi n công tác gi i
phóng m t b ng c ng khác nhau. Công tác gi i phóng m t b ng ph i g n v i
đ c tr ng t ng vùng, nh
nh ng vùng n i thành có m t đ dân s và m t đ
xây d ng cao, đ t đai có giá tr cao, công tác gi i phóng m t b ng không h
d dàng so v i vi c gi i phóng m t b ng
khu v c ngo i thành, khu v c
nông thôn hay đ t nông, lâm nghi p.
b. Tính ch t công vi c ph c t p
t đai và nhà
Vi t Nam. Nó đ
luôn g n ch t v i cu c s ng m i con ng
c truy n n i qua nhi u th h , v i thói quen cu c s ng nh
v y nên công tác gi i phóng m t b ng g p r t nhi u khó kh n.
th có giá tr cao, môi tr
ng
i, m i gia đình
i v i đ t đô
ng sinh ho t thu n ti n và ti n ích, nên th
i dân không mu n di d i đ n n i
m i. Ngoài ra, do đ
ng
c hình thành t
lâu đ i và nhi u ch s h u nên tính không đ ng b trong kê khai và áp giá,
7
ch đ b i th
ng, đ n bù g p r t nhi u khó kh n và th
ng không chính xác,
không th a đáng. Th c tr ng này d n đ n tính chây trong th c hi n công tác
đ n bù, b i th
ng gi i phóng m t b ng. Ngoài ra, vi c ph i di chuy n đ n
n i đ nh c m i đi u ki n s ng thay đ i, đi u ki n c s h t ng không đ m
b o và ph i thay đ i ngh nghi p c ng là v n đ l n và ph c t p trong gi i
phóng m t b ng.
1.1.2. Vai trò c a công tác gi i phóng m t b ng
Công tác gi i phóng m t b ng có vai trò h t quan tr ng v i ti n đ tri n
khai các d án đ u t , xây d ng hay s n xu t. N u công tác gi i phóng m t
b ng th c hi n t t, s góp ph n đ D án hoàn thành đúng ti n đ , làm t ng
hi u qu đ u t .
T đó đóng góp nhi u h n vào ti n trình phát tri n kinh t xã h i đ t n
đ c bi t là đ i v i m t qu c gia đang phát tri n nh n
a.
c,
c ta.
i v i vi c phát tri n c s h t ng
m i m t giai đo n phát tri n kinh t xã h i c a đ t n
tri n thích ng c a h t ng kinh t , xã h i. V i t cách là ph
k thu t, h t ng kinh t xã h i l i tr thành l c l
c, c n có s phát
ng ti n v t ch t
ng s n xu t góp ph n
quy t đ nh đ n s phát tri n c a n n kinh t xã h i, mà trong đó gi i phóng
m t b ng cùng v i ngu n v n đ u t là đi u ki n tiên quy t đ d án đ u t
xây d ng c s h t ng có tri n khai đ
c hay không. i u này đ
c th hi n
các m t c th :
- Ti n đ hoàn thành c a d án: Ti n đ th c hi n các d án ph thu c
vào nhi u đi u ki n khác nhau nh : Tài chính, lao đ ng, công ngh , đi u ki n
t nhiên, t p quán c a ng
i dân trong di n b gi i to ... , nh ng v t ng th ,
nó ph thu c nhi u vào th i gian ti n hành gi i phóng m t b ng. Gi i phóng
m t b ng th c hi n đúng ti n đ đ ra s ti t ki m đ
hi n d án có hi u qu . Ng
c th i gian và vi c th c
c l i, công tác gi i phóng m t b ng kéo dài gây
8
nh h
ng đ n ti n đ thi công các công trình c ng nh chi phí cho d án,
th m chí gây ra thi t h i l n trong đ u t xây d ng. Ví d , m t d án d ki n
hoàn thành trong giai đo n mùa khô, nh ng do gi i phóng m t b ng ch m,
nên vi c xây d ng ph i ti n hành vào mùa m a, gây khó kh n cho vi c thi
công, t ng chi phí c a d án, m t khác do vi c ph i t p trung v n, lao đ ng,
công ngh cho d án này s làm nh h
ng đ n vi c th c hi n d án khác.
- V m t kinh t : Gi i phóng m t b ng th c hi n t t s gi m t i đa chi phí
cho vi c gi i t a, đ n bù, tái đ nh c , s có đi u ki n t p trung v n đ u t cho
các công trình khác. Gi i phóng m t b ng kéo dài d n đ n chi phí b i th
ng
l n, không k p hoàn thành ti n đ d án s d n đ n s quay vòng v n ch m,
gây khó kh n cho vi c b trí v n và làm gi m hi u qu đ u t .
i v i s phát tri n kinh t -xã h i
b.
N u công tác gi i phóng m t b ng không đ
hi n t
ng “d án treo” làm cho ch t l
ban đ u không th c hi n đ
c th c hi n t t s x y ra
ng công trình b gi m, các m c tiêu
c, t đó gây lãng phí r t l n cho ngân sách Nhà
n
c. M t khác, khi gi i quy t không tho đáng quy n, l i ích h p pháp c a
ng
i có đ t b thu h i s d n nh ng khi u ki n, đ c bi t là nh ng khi u ki n
kéo dài, d d n đ n tình tr ng v n đ chính tr -xã h i m t n đ nh.
1.2.3. Ý ngh a c a công tác gi i phóng m t b ng
Trong đi u ki n n
c ta hi n nay, “Gi i phóng m t b ng” là m t trong
nh ng công vi c quan tr ng ph i làm trên con đ
đ i hóa đ t n
ng công nghi p hóa, hi n
c. S c n thi t tri n khai xây d ng nhi u công trình c s h
t ng giao thông, th y l i, nhi u khu kinh t , khu công nghi p, khu công ngh
cao, theo đó các c s v n hoá giáo d c, th d c th thao c ng đ
c phát
tri n, t c đ đô th hoá di n ra nhanh chóng. Công tác gi i phóng m t b ng
mang tính quy t đ nh ti n đ c a các d án, là khâu đ u tiên trong giai đo n
th c hi n d án đ u t . Có th nói r ng: “Gi i phóng m t b ng nhanh và hi u
9
qu là góp ph n vào m t n a thành công c a d án”. Vi c làm này không ch
nh h
h
ng tr c ti p đ n l i ích c a Nhà n
c, c a ch đ u t , mà còn nh
ng đ n đ i s ng v t ch t và tinh th n c a ng
i b thu h i đ t ph c v cho
vi c th c hi n d án.
1.2. Th c tr ng công tác gi i phóng m t b ng trong các d án đ u t xây
d ng
n
c ta trong th i gian qua
1.2.1. Tình hình đ u t xây d ng
n
Trong nh ng n m qua, Nhà n
t ng t
c ta trong th i gian qua
c đã u tiên đ u t xây d ng c s h
ng đ i hoàn ch nh đ b t k p và đáp ng s phát tri n kinh t - xã h i
t ng vùng c a đ t n
đi n …
c. T h th ng đ
ng giao thông, th y l i, h th ng
n các công trình v n hóa xã h i nh Tr
ng h c, b nh vi n, công
viên, nhà v n hóa .. đã góp ph n làm cho đ i s ng c a nhân dân ngày càng
đ
c c i thi n, b m t c a đ t n
cđ
c nâng lên.
Ngoài các m t tích c c, m t d án còn tri n khai ch m so v i ti n đ đ
ra, trong đó có nguyên nhân liên quan công tác b i th
b ng ch a đ
ng, gi i phóng m t
c th c hi n t t, th m chí còn d n đ n khi n ki n c a nhân dân
mà báo chí đã ph n ánh.
1.2.2. Tình hình gi i phóng m t b ng cho các d án
1.2.2.1.
Nh ng k t qu đ t đ
c
M t qu c gia phát tri n c n có c s h t ng hoàn thi n đ góp ph n
nâng cao đ i s ng c a nhân dân thì vi c đ u t xây d ng các d án là r t c n
thi t.
th c hi n đi u này thì công tác gi i phóng m t b ng đ th c hi n d
án là nhi m v h t s c quan tr ng và c n thi t.
Hi n nay, Nhà n
c cùng các c p, các b , ngành và các đ n v có liên
quan ngày càng quan tâm đ n công tác gi i phóng m t b ng. Khi c n gi i
phóng m t b ng, đã th c hi n công tác tuyên truy n, đ i tho i v i ng
đ hi u tâm t , nguy n v ng c a dân, t o đi u ki n t t nh t cho ng
i dân
i dân n
10
đ nh đ i s ng sau khi nhà n
phóng m t b ng đã đ t đ
c l y đ t. Trong nh ng n m qua công tác gi i
c nh ng k t qu sau:
- Hoàn thi n c ch chính sách v công tác đ n bù gi i phóng m t b ng,
giúp đ i t
ng b thu h i đ t nhanh chóng n đ nh vi c làm, nâng cao đ i
s ng;
-
n bù, gi i phóng m t b ng nhi u d án tr ng đi m qu c gia và các
d án quan tr ng, giúp cho đ t n
- Nhân dân ngày càng tin t
nhà n
c ngày càng phát tri n;
ng vào các ch đ chính sách c a
ng và
c v đ n bù, gi i phóng m t b ng;
-
i s ng c a nhân dân ngày càng đ
c nâng cao;
- M c dù nhân dân có nhi u th c m c v công tác đ n bù gi i phóng m t
b ng, nhi u d án đã đ x y ra khi u ki n nh ng đ i đa s các d án đ
c
nhân dân ng h , t o tinh th n ph n kh i cho nhân dân;
- Trình đ chuyên môn c a đ i ng cán b làm công tác gi i phóng m t
b ng ngày càng đ
1.2.2.2.
c nâng lên;
Nh ng t n t i trong công tác gi i phóng m t b ng
a. V đ i t
ng đ
c đ n bù
Tiêu chí quan tr ng đ xác đ nh đ
cđ it
ng đ
c đ n bù h p pháp
là gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t (GCNQSD ), tuy nhiên vi c c p gi y
quy n s d ng đ t còn g p nhi u khó kh n. Ngoài ra ng
th y đ
i dân c ng ch a
c t m quan tr ng c a gi y ch ng nh n quy n s h u đ t nên công tác
đ n bù gi i phóng m t b ng g p nh ng khó kh n không d gi i quy t.
M t s tr
đi u ki n đ đ
ng h p ng
i dân có đ y đ gi y t theo quy đ nh và có đ
c đ n bù gi i phóng m t b ng tuy nhiên h l i ch a hoàn
thành các ngh a v tài chính đ i v i nhà n
th c m c cho ng
i dân.
c nên khi đ n bù gây ra nh ng
11
b. V m c đ n bù thi t h i
Vi c đ n bù cho nhân dân h u h t đ
đ
c đ n bù đó có ng
c tr b ng ti n m t, trong s ti n
i dân có đ đi u ki n đ t o l p vi c làm m i có đi u
ki n s ng t t h n ho c b ng vi c làm c , xong c ng có nhi u ng
i cu c s ng
còn khó kh n, vì v y h đã không đ đi u ki n đ t o d ng m t công vi c t t
h n d n đ n thu nh p th p nên cu c s ng c a m t s gia đình g p khó kh n.
Hi n nay đ n giá đ n bù đ t nông nghi p còn th p, ch a t
ng x ng
d n đ n vi c thu h i đ t còn g p nhi u khó kh n.
c. V các chính sách h tr và n đ nh cu c s ng
Do hi n nay chính sách đ n bù gi i phóng m t b ng c a n
c ta còn
nhi u b t c p nên có d án đã không quan tâm t i vi c h tr cu c s ng cho
nh ng ng
kh n.
i m t ru ng canh tác do v y cu c s ng c a h g p nhi u khó
có th đ y nhanh ti n đ d án thì các c p chính quy n và b n thân
các Ch đ u t c n t o m t cu c s ng n đ nh cho ng
h i đ t và ch khi đó thì ng
i dân trong di n thu
i dân m i t nguy n giao đ t, đây là m t đi u
quan tr ng đ đ y nhanh công tác gi i phóng m t b ng, h n ch các chi phí
phát sinh không c n thi t do ch m tr trong công tác gi i phóng m t b ng.
d. Công tác t ch c th c hi n GPMB và đ n bù thi t h i
- Công tác c p gi y ch ng nh n quy n s h u đ t còn ch m so v i nhu
c u phát tri n c a xã h i, mà đây là c s quan tr ng khi xem xét đ n bù cho
t ng đ i t
ng s d ng đ t c th ;
- Ch a có chính sách chi n l
c v công tác n đ nh đ i s ng cho c
dân.
-
i ng cán b làm công tác gi i phóng m t b ng còn h n ch v
n ng l c d n đ n b
nh h
ng v ti n đ c a công tác này. V i m t d án
l n thì đ có th th c hi n đ
c các yêu c u c a Ch đ u t thì bên c nh các
y u t khác, y u t con ng
i đóng m t vai trò h t s c quan tr ng. Ch khi
12
nào h n m v ng đ
c chuyên môn thì khi đó m i hy v ng gi i quy t đ
c
các v n đ phát sinh trong công tác gi i phóng m t b ng.
- Công tác tuyên truy n, v n đ ng ng
đ n bù gi i phóng m t b ng ch a đ
đ
c ng
i dân tham gia vào công tác
c chú tr ng, do đó ch a khuy n khích
i dân t giác th c hi n.
e. Nguyên nhân c a các h n ch
- H th ng chính sách còn nhi u b t c p ch a phù h p v i tình hình
phát tri n th c t , nhi u ch còn thi u sót và ng
i dân có th khai thác đi m
này đ có nh ng hành vi c n tr công tác gi i phóng m t b ng.
- Công tác qu n lý đ t đai b buông l ng trong th i gian dài d n đ n các
h s pháp lý v quy n s d ng đ t ch p vá, không đ y đ , tình hình l n
chi m đ t công di n ra th
ng xuyên, d n đ n hi n tr ng đ t b thay đ i
không còn danh gi i đ t gi a các h gia đình, gây khó kh n cho công tác đ n
bù gi i phóng m t b ng gây nhi u th c m c, b c xúc trong nhân dân.
ng
n giá b i th
ng n u không đ
c tính toán m t cách c n th n thì
i dân s không ch u giao đ t, n u s ti n b i th
ng không đ đ h
trang tr i cu c s ng ho c t o vi c làm m i thì vi c thu h i đ t g p r t nhi u
khó kh n.
- Pháp lu t v đ t đai ch a đ
chi m đ t công, chuy n nh
c th c hi n nghiêm, có hi n t
ng đ t nông nghi p t ng
ng l n
i này sang ng
i
khác, chuy n đ i m c đích s d ng đ t trái pháp lu t không b x lý nghiêm
c ng gây r t nhi u khó kh n cho công tác qu n lý quy ho ch - xây d ng công
trình th y l i và gi i phóng m t b ng.
1.3. Nh ng nhân t
nh h
ng đ n công tác gi i phóng m t b ng
1.3.1. Giá c , chính sách đ t đai và quy mô d án
1.3.1.1. Giá c đ t đai
Giá c đ t đai ph thu c vào các y u t :
13
- Liên quan đ n quy ho ch: Ch ng h n, m t khu đ t ban đ u có th giá
tr không quá l n nh ng khi có thông tin v vi c quy ho ch cho r ng khu đ t
s có giá s làm cho giá đ t hoàn toàn thay đ i và làm thay đ i toàn b k
ho ch gi i phóng m t b ng.
ó là y u t tâm lí c a con ng
i và r t khó đ
nh n bi t và xác đ nh giá tr ;
- V trí khu đ t: Khu đ t
v trí thu n l i cho s n xu t, kinh doanh, trong
khu dân c t p trung cao ...;
- Cung c u đ t trên th tr
nhân t có nh h
ng: Tùy th i đi m, giá đ t th tr
ng l n đ n giá đ t đ
ng là m t
c áp d ng đ tính đ n bù. N u cung
đ t mà l n h n c u v đ t đai, thì giá c đ t đai có xu h
ng gi m xu ng; còn
n u c u v đ t l n h n cung v đ t thì giá c có xu h
ng t ng lên. Trong
th c t hi n nay, giá đ t th
ng có xu h
ng t ng lên, đ c bi t là
các đô th ,
giá đ t t ng lên r t cao, do di n tích đ t đai có h n mà c u v đ t đai t ng lên
r t nhi u so v i cung đ t;
- Giá c đ t đai ph thu c vào l i nhu n do s n xu t, kinh doanh, cho
thuê .. thu đ
c trên m nh đ t đó hàng n m.
1.2.2.1. Chính sách đ t đai
- Chính sách v đ t đai là y u t r t quan tr ng trong vi c gi i phóng
m t b ng cho các d án, ví d nh các khu đ t n m
các ph m vi danh gi i
gi a các thành ph l n và các t nh, m c dù giáp nhau nh ng giá đ n bù khác
nhau d n đ n ng
i dân khi u ki n đòi quy n l i;
- Các ch đ chính sách khác v giá đ n bù, tái đ nh c , h tr đ
n
đ nh vi c làm...
1.2.2.2. Quy mô d án
Quy mô d án c ng nh h
ng r t nhi u đ n công tác gi i phóng m t
b ng, đ c bi t các d án v th y đi n, th y l i và giao thông, các d án này
14
th
ng chi m r t nhi u di n tích đ t r ng, đ t nông nghi p đ t
c a ng
i
dân.
1.3.2. Tính ch t và kh n ng sinh l i c a đ t đai
- Tính ch t c a đ t đai
Do tính ch t c a đ t đai, v trí c a đ t đai kh n ng s d ng nhi u m c
đích nh đ t nông lâm nghi p có đ phì nhiêu cao, đ t có v trí g n đ
ng
giao thông, g n khu dân c t p trung ho c đ t có th s d ng v i nhi u kh
n ng đáp ng đ
c nhi u nhu c u khác nhau… làm cho giá tr c a đ t đ
t ng lên, giá đ t đ
c
c nâng lên.
- Kh n ng sinh l i c a đ t đai
Do kh n ng mang l i l i nhu n cao t vi c đ u t buôn bán đ t; do
tâm lí ng
i dân mu n s h u đ t
c a riêng mình và đ l i cho đ i sau; đ c
bi t do tâm lí gi t o khi giá đ t lên cao mà ngày nay ngày càng nhi u doanh
nghi p trung tâm kinh doanh nhà đ t; các nhà đ u c đ t đai xu t hi n làm
cho th tr
ng đ t đai ngày càng tr lên sôi đ ng, đ y m c giá lên cao và còn
lên r t cao t o lên nh ng đ t s t đ t kéo dài.
1.3.3. Chính sách c a Nhà n
c
Bên c nh đó, Chính sách c a Nhà n
tính quy t đ nh đ n công tác
c là m t trong nh ng nhân t có
BGPMB, Chính sách c a Nhà n
c là c n c
pháp lý quan tr ng d a vào đó đ xác đ nh n i dung đ n bù, m c đ n bù, giá
đ n bù và các bi n pháp h tr chuy n đ i ngh nghi p, h tr chi phí tháo d
di chuy n, chi phí đ
công tác
n đ nh s n xu t và đ i s ng c a ng
BGPMB đ
i dân vùng di d i.
c th c hi n nhanh, chính xác và hi u qu , đòi h i
ph i có m t h th ng chính sách th t đúng đ n, th ng nh t, đ ng b đ ng th i
ph i n đ nh, ph i c th , ph i công khai cho m i ng
giác th c hi n. Ng
i bi t đ h hi u và t
c l i n u các chính sách mà không đúng đ n, th ng nh t,
không đ ng b , không n đ nh, không c th chi ti t và không đ
c công khai
15
thì ch c ch n công tác BGPMB s g p nhi u khó kh n v
th th c hi n đ
ng m c và không
c.
M i m t qu c gia công nh n m t ch đ s h u khác nhau nh s h u
t nhân, s h u t p th ; s công nh n th tr
ho ch r ng rãi; m c đ tác đ ng c a Nhà n
ng b t đ ng s n; s công b quy
c vào quan h đ t đai nh th
nào; s g n nh c a công tác hành chính; s đi u ti t vi mô c a Nhà n
đ
ng l i lãnh đ o c a
c và
ng là m t đ ng l c làm nâng cao hay h th p giá tr
c a đ t, làm cho giá đ t lên cao hay xu ng th p; bi n đ ng l n hay là n đ nh.
1.3.4. M c đ hoàn thi n c a c s h t ng
- M c đ hoàn thi n c a c s h t ng nh h th ng giao thông hoàn
ch nh đ n m c nào; h th ng d ch v đ
đi n sinh ho t và chi u sáng đ
liên l c đang đ
c xây d ng ra sao? H th ng d ch v
c s p đ t quy mô lo i gì? H th ng thông tin
c trang b hi n đ i đ n kh n ng nào? S là nhân t tr c ti p
c a nhi u giá tr s d ng c a v trí đ t t i khu v c đó, làm cho giá đ t t ng lên
ho c gi m xu ng.
1.3.5. Nh n th c c a ng
Nh n th c c a ng
h
i dân
i dân c ng đóng vai trò r t quan tr ng, nó nh
ng đ n công tác gi i phóng m t b ng. Hi n nay các d án ch m ti n đ
c ng là do nh n th c c a ng
i dân, n u n i d án đ
c ng
i dân đ ng lòng
và ng h thì công tác gi i phóng m t b ng s thu n l i vì v y nhà n
ph i có các bi n pháp tuyên truy n đ ng
án mang l i. M t khác nhà n
i dân hi u đ
cc n
c hi u qu c a d
c c ng ph i có c ch đ n bù và h tr cho
nhân dân n đ nh cu c s khi l y đ t đai.
1.3.6. Trình đ , kinh nghi m c a cán b làm công tác gi i phóng m t b ng
ây là nhân t quan tr ng trong công tác gi i phóng m t b ng đó chính
là trình đ c a đ i ng qu n lí và th c hi n công tác gi i phóng m t b ng.
Vi c gi i phóng di n ra m t cách nhanh chóng và thu n l i hay không ph
16
thu c vào n ng l c v n đ ng c ng nh th c hi n c a cá nhân nh ng ng
i
qu n lí.
1.4. M t s bài h c kinh nghi m trong công tác gi i phóng m t b ng
1.4.1. M t s bài h c kinh nghi m trong n
c
- Gi i phóng m t b ng r t c n s chung tay góp s c c a c h th ng
chính quy n không ch
c p xã, huy n, mà còn
c c p t nh. Vi c thành l p
Ban ch đ o GPMB c p t nh có ý ngh a r t quan tr ng nh m phát huy s c
m nh t ng h p c a h th ng chính quy n, t o đi u ki n tri n khai công vi c
m t cách đ ng b , nh t quán và k p th i đ m b o đúng ti n đ .
-
y ban nhân dân các c p, các c quan ch c n ng c n th c hi n
đúng, đ y đ các quy đ nh c a Nhà n
c và T nh v trình t , th t c, c ch ,
chính sách khi thu h i đ t; quan tâm gi i quy t th a đáng các ch đ , chính
sách mà ng
i dân đ
ch
ng; t ng c
ng công tác qu n lý đ t đai theo quy
ho ch, công tác GPMB và tr t t xây d ng trên đ a bàn, x lý k p th i các vi
ph m ngay t ban đ u, không đ phát sinh v vi c ph c t p, kéo dài gây m t
an ninh tr t t , gây b c xúc trong nhân dân.
- Công khai dân ch , b o v quy n l i c a nhân dân. Xác đ nh rõ
GPMB là liên quan tr c ti p đ n quy n l i v t ch t thi t th c c a ng
i dân,
n u không làm t t vi c công khai, dân ch s r t d d n đ n khi u ki n làm
ch m ti n đ GPMB. Bên c nh vi c t ch c các h i ngh ph bi n ch đ
chính sách liên quan cho các h dân, m i kho n b i th
ng, h tr c n đ
c
tính toán c th , chi ti t ph bi n c th đ n t ng h có đ t b thu h i đ ng
i
dân đ
c bi t và ki m tra đ
chính đáng c a ng
c các kho n mà mình đ
c nh n.
t l i ích
i dân b thu h i đ t lên v trí hàng đ u trong quá trình
tri n khai GPMB. Th
ng xuyên bám sát c s , t ng c
nhân dân, gi i quy t k p th i nh ng khó kh n, v
ng đ i tho i v i
ng m c phát sinh.
17
- Công tác tuyên truy n, v n đ ng nhân dân trong vi c GPMB ph i
đ
c ti n hành th
ng xuyên, đ ng b : Cán b đ
c phân công nhi m v
tr c ti p tham gia đoàn công tác ph i n m ch c chính sách, pháp lu t c a
Nhà n
c, c a t nh liên quan đ n chính sách b i th
ng, đ n bù đ t đai, tài
s n c a nhân dân đ gi i thích có lý, có tình khi ng
i dân có nh ng th c
m c, ho c hi u ch a đúng. Công tác tuyên truy n ph i đ
c ti n hành đ ng
b th ng nh t t t nh đ n c s ; phân công trách nhi m c th cho t ng đoàn
th ph trách đ a bàn, tu t ng đ a bàn đ phân công h p lý. Xác đ nh Kh i
Dân v n, MTTQ, các đoàn th c s gi vai trò, v trí quan tr ng trong tri n
khai t ch c th c hi n. Ph i đi sâu đi sát c s , đ a bàn; chú tr ng s d ng
l cl
ng nòng c t nh ng cán b đoàn viên, h i viên g
cán b h u trí, ng
ng m u; tranh th
i cao tu i có uy tín, h i viên h i c u chi n binh ho t
đ ng cho công tác tuyên truy n. Các c p u
ng và chính quy n t o đi u
ki n t t nh t cho nhân dân hi u và th c hi n quy n và ngh a v v lu t đ t
đai; đ m b o hài hoà 3 l i ích: Nhà n
c - doanh nghi p và ng
i dân, trong
đó ph i h t s c coi tr ng l i ích c a h gia đình làm nông nghi p (nh v
giá đ n bù, hoa màu...). Làm t t vi c đ ng viên và khen th
ng cho nh ng
h và t p th làm t t.
- Th
ng xuyên t ch c đánh giá rút kinh nghi m công tác GPMB; có
hình th c khen th
ng, đ ng viên các gia đình cán b và nhân dân g
ng
m u, đi đ u trong vi c bàn giao m t b ng khi có quy t đ nh thu h i đ t, các t
ch c, đoàn th có thành tích trong công tác GPMB. C n t ch c ki m đi m và
có bi n pháp, hình th c x lý nh ng cán b , đ ng viên, h i viên, c ý không
ch p hành; nh ng ng
i c m đ u khi u ki n trái pháp lu t, có hành đ ng
ch ng đ i, c n tr công tác GPMB, n u là cán b , đ ng viên, công ch c thì
thông báo cho các t ch c
ng, các c quan bi t đ ph i h p x lý.
18
-
i v i công tác tái đ nh c c n công khai minh b ch chi ti t khu v c
tái đ nh c đ nh ng h dân trong khu v c gi i t a đ
c bi t. Qua đó ng
dân có đi u ki n bày t nguy n v ng, đóng góp ý ki n tr
i
c khi r i đ n khu
tái đ nh c m i. Ngay t vi c l a ch n v trí đ a lý khu v c đ nh c m i, đ n
công tác qui ho ch ph i thu n l i trong sinh ho t và phù h p v i t p quán,
ngành ngh c a ng
i dân đ a ph
ng. C s h t ng c a khu tái đ nh c ph i
đ ng b , hi n đ i và t t h n so v i n i
tr
c kia c a ng
i dân; vi c tri n
khai xây d ng ph i đ m b o đúng ti n đ tránh tình tr ng nhân dân ph i
t m b ch tái đ nh c . Khi quy ho ch ph i xác đ nh quy ho ch tái đ nh c
g n li n v i các d án đ u t , chu n b tái đ nh c ph i đi tr
cm tb
Vi c phân lô tái đ nh c ph i xem xét đ n tính phù h p v i đi u ki n
nông thôn và thành th . C n có c ch h tr các h tái đ nh c đ
c.
vùng
c vay v n
u đãi đ các h dân có đi u ki n xây nhà . C n ti n hành xác đ nh c c u
lao đ ng t i đ a bàn, nhu c u lao đ ng c a các doanh nghi p. Trên c s đó,
có k ho ch đào t o ngh ; u tiên tuy n d ng lao đ ng c a nh ng h b m t
đ t s n xu t vào làm vi c t i các doanh nghi p; m r ng và phát tri n các d ch
v h tr ph c v ng
i lao đ ng t i các khu, c m công nghi p nh m t o
thêm nhi u vi c làm cho ng
i lao đ ng.
1.4.2. M t s bài h c kinh nghi m
1.4.2.1.
m ts n
c
Trung Qu c
Trung Qu c là m t đ t n
c nông nghi p. Sau cách m ng gi i phóng dân
t c (n m 1949), Trung Qu c ti n hành c i cách ru ng đ t, đ a ru ng đ t cho
nông dân, Trung Qu c ti n hành phong trào t p th hoá nông nghi p.
và nh ng t li u s n xu t ch y u
nông thôn đ
t đai
c t p th hoá.
Trung Qu c khôi ph c và th a nh n h i nông dân nh là đ n v s n xu t ch
l c trong nông nghi p. Nh ng h nông dân
nông thôn đ
c Nhà n
c giao đ t
v i các quy n r ng rãi nh quy n chuy n nh ng, chuy n đ i đ chuy n d ch c