Hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại công ty TNHH MTV lâm nghiệp di linh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG

LÊ NAM VIỆT

HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN
QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY TNHH MTV
LÂM NGHIỆP DI LINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

Đồng Nai – Năm 2016


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC LẠC HỒNG

LÊ NAM VIỆT

HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN
QUẢN TRỊ TẠI CÔNG TY TNHH MTV
LÂM NGHIỆP DI LINH
Chuyên ngành: Kế Toán
Mã số: 60340301
LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. HUỲNH ĐỨC LỘNG

Đồng Nai – Năm 2016

LỜI CẢM ƠN

Tôi xin chân thành cảm ơn đến PGS. TS. Huỳnh Đức Lộng, người đã hướng
dẫn tôi chọn đề tài và tận tình góp ý chỉnh sửa bản thảo luận văn của tôi trong suốt
quá trình thực hiện.
Tôi xin chân thành cảm ơn sự đóng góp quý báu và tận tình của Ban giám đốc
Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh, đặc biệt là Phòng kinh tế đã giúp đỡ tôi
trong quá trình nghiên cứu, thu thập số liệu cũng như cho tôi những nhận xét, đánh
giá và góp ý có giá trị để Tôi hoàn thành luận văn một cách tốt nhất.
Tôi xin chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô khoa sau đại học của Trường Đại
học Lạc Hồng đã giảng dạy, dìu dắt và trao cho Tôi những kiến thức, góp ý và
những kinh nghiệm quý báu để Tôi lấy những kiến thức đó để làm nền tảng trong
quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn Gia đình và Ban lãnh đạo cơ quan Tôi đang công
tác đã luôn quan tâm khích lệ, hỗ trợ, cũng như tạo điều kiện tốt nhất trong quá trình
học tập và thực hiện luận văn này.
Tôi xin bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc đến quý đồng nghiệp, bạn bè đã chia sẻ,
giúp đỡ tác giả hoàn thành luận văn này.
Tác giả luận văn

Lê Nam Việt


LỜI CAM ĐOAN


Tên đề tài: “Hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại Công ty TNHH MTV
Lâm nghiệp Di Linh”
Giảng viên hướng dẫn: PGS. TS Huỳnh Đức Lộng

Tên học viên thực hiện: Lê Nam Việt
Tôi xin cam đoan luận văn này là công trình nghiên cứu của cá nhân Tôi, được
thực hiện trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, tổng hợp và dưới sự hướng dẫn khoa học
của TS. Huỳnh Đức Lộng.
Các số liệu và những kết quả trong luận văn là trung thực.
Tác giả luận văn

Lê Nam Việt


TÓM TẮT LUẬN VĂN

Tác giả đã hệ thống hóa những vấn đề lý luận về Kế toán quản trị. Việc nắm
vững nội dung và điều kiện để thực hiện Kế toán quản trị là cơ sở để tổ chức và
hoàn thiện tốt công tác Kế toán quản trị cụ thể tại doanh nghiệp. Từ đó giúp cho hệ
thống kế toán quản trị của công ty đạt được hiệu qủa cao nhất. Khi đó kế toán quản
trị kết hợp với kế toán tài chính sẽ trở thành công cụ hỗ trợ cho nhà quản trị trong
việc giúp doanh nghiệp đạt hiểu quả kinh doanh cao nhất.
Tác giả đã giới thiệu tổng quan về Công Ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh
và đi sâu vào việc tìm hiểu thực trạng tổ chức công tác kế toán tài chính tại Công ty
và thông qua việc quan sát, phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán quản trị tại
Công ty cho thấy thực trạng tổ chức công tác kế toán tại công ty.
Từ thực trạng tổ chức công tác kế toán và kế toán quản trị tại Công ty tnhh
mtv Lâm nghiệp Di Linh, tác giả nhận thấy rất cần thiết phải nhanh chóng hoàn
thiện công tác kế toán quản trị tại Công ty. Để hoàn thiện công tác này cần phải đảm
bảo phù hợp với tình hình tổ chức quản lý của công ty, phù hợp với yêu cầu về trình
độ quản lý của công ty, phù hợp và hài hòa giữa chi phí và lợi ích.
Cuối cùng, để tổ chức công tác kế toán quản trị của công ty được thực hiện
một cách thuận lợi thì công ty nên tổ chức thêm bộ phận kế toán quản trị, vận dụng
công nghệ thông tin vào công tác kế toán quản trị và tất nhiên thích ứng với công

nghệ thông tin hiện đại phải là những nhân viên kế toán có trình độ chuyên môn
cao, có kinh nghiệm về công tác kế toán quản trị và quan trọng nhất là sự nhận thức
của nhân viên về tầm quan trọng của dự toán ngân sách đối với công ty.
Qua nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán và kế toán quản trị tại
Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Di Linh, tác giả đã tổng kết, rút kinh nghiệm và
đưa ra một số kiến nghị cho Ban lãnh đạo, cũng như phòng kế toán tại Công ty,
nhằm giúp cho việc hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại Công ty TNHH MTV
lâm nghiệp Di Linh nói riêng và các Công ty lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh Lâm
Đồng nói chung.


DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT


CPSXC

Chi phí sản xuất chung

CK

Cuối kỳ

C–V–P

Chi phí – Khối lượng – Lợi nhuận

DT

Doanh thu

GĐ

Giám đốc

KTTC

Kế toán tài chính

KTQT

Kế toán quản trị

NCTT

Nhân công trực tiếp

NVL

Nguyên vật liệu

SX

Sản xuất

SP

Sản phẩm

SXKD

Sản xuất kinh doanh

TT

Trực tiếp


MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN
LỜI CAM ĐOAN
TÓM TẮT LUẬN VĂN
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC ĐỒ THỊ
DANH MỤC SƠ ĐỒ
PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài: ................................................................................................ 1
2. Các nghiên cứu có liên quan: ............................................................................... 1
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài: ........................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ....................................................................... 3
5. Phương pháp nghiên cứu: .................................................................................... 4
6. Kết quả đạt được: ................................................................................................. 4
7. Bố cục luận văn.................................................................................................... 5
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ ...................................... 6
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của kế toán quản trị........................................ 6
1.1.1 Thế giới. ...................................................................................................... 6
1.1.2 Việt Nam. .................................................................................................... 8
1.2 Định nghĩa về Kế toán quản trị .......................................................................... 9
1.3 Vai trò của Kế toán quản trị ............................................................................. 10

1.4 So sánh kế toán quản trị và kế toán tài chính: ................................................. 11
1.5 Nội dung của Kế toán quản trị ......................................................................... 12
1.5.1 Dự toán ngân sách ..................................................................................... 12
1.5.1.1 Khái niệm dự toán ngân sách. ............................................................. 12
1.5.1.2 Phân loại dự toán ngân sách................................................................ 13


1.5.1.3 Vai trò của dự toán ngân sách ............................................................. 16
1.5.1.4 Quy trình và trình tự lập dự toán ngân sách........................................ 16
1.5.1.5 Các mô hình lập dự toán ngân sách .................................................... 18
1.5.1.6 Nội dung dự toán ngân sách................................................................ 22
1.5.2 Kế toán trách nhiệm .................................................................................. 24
1.5.2.1 Khái niệm kế toán trách nhiệm. .......................................................... 24
1.5.2.2 Vai trò kế toán trách nhiệm ................................................................. 24
1.5.2.3 Nội dung kế toán trách nhiệm. ............................................................ 25
1.5.3 Kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm ................................ 27
1.5.3.1 Khái niệm về chi phí: .......................................................................... 27
1.5.3.2 Phân loại chi phí.................................................................................. 28
1.5.3.3 Đối tượng tập hợp chi phí và tính giá thành. ....................................... 29
1.5.3.4 Kỳ tính giá thành ................................................................................. 30
1.5.3.5 Kế toán tập hợp chi phí ....................................................................... 30
1.5.3.6 Kế toán giá thành ................................................................................ 31
1.5.4 Thiết lập thông tin kế toán quản trị cho quá trình ra quyết định ............... 31
1.5.4.1 Thiết lập thông tin cho việc ra quyết định ngắn hạn ........................... 31
1.5.4.2 Thiết lập thông tin cho việc ra quyết định dài hạn.............................. 32
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 ........................................................................................ 33
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN QUẢN TRỊ TẠI CÔNG
TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP DI LINH. ......................................................... 34
2.1 Giới thiệu chung về Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Di Linh. .................... 34
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển. .............................................................. 34

2.1.2 Ngành nghề sản xuất kinh doanh. ............................................................. 37
2.1.3 Qui mô sản xuất kinh doanh của công ty. ................................................. 37
2.1.4 Chức năng, nhiệm vụ công ty .................................................................... 40
2.1.4.1 Chức năng công ty .............................................................................. 40
2.1.4.2 Nhiệm vụ công ty ................................................................................ 40
2.1.5 Tổ chức của bộ máy quản lý. .................................................................... 41


2.1.5.1 Sơ đồ tổ chức. ..................................................................................... 41
2.1.5.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn các bộ phận. .................................. 41
2.1.6 Kết quả sản xuất kinh doanh của công ty .................................................. 46
2.1.7 Thuận lợi, khó khăn và phương hướng phát triển của Công ty................. 47
2.2 Thực trạng tổ chức công tác kế toán và bộ máy kế toán tại Công ty TNHH
MTV lâm nghiệp Di Linh ...................................................................................... 49
2.2.1 Chính sách kế toán áp dụng tại Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp Di
Linh..................................................................................................................... 49
2.2.2 Hình thức tổ chức hệ thống sổ sách tại Công Ty TNHH MTV Lâm
Nghiệp Di Linh ................................................................................................... 50
2.2.3 Tổ chức bộ máy kế toán tại Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp
Di Linh................................................................................................................ 51
2.3 Thực trạng công tác kế toán quản trị tại Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp
Di Linh. .................................................................................................................. 53
2.3.1 Công tác dự toán ngân sách. ...................................................................... 53
2.3.2 Đánh giá trách nhiệm ................................................................................ 57
2.3.3 Hệ thống kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm. .............................. 59
2.3.3.1 Phân loại chi phí.................................................................................. 59
2.3.3.2 Kế toán chi phí và tính giá thành sản phẩm ........................................ 60
2.3.4 Thiết lập thông tin cho việc ra quyết định quản trị ................................... 63
2.3.5 Đánh giá tình hình thực hiện công tác kế toán quản trị tại Công Ty ....... 64
2.3.5.1 Những kết quả đạt được ...................................................................... 64

2.3.5.2 Những hạn chế khiếm khuyết ............................................................. 65
2.3.5.3 Nguyên nhân dẫn đến việc chưa hoàn thiện công tác kế toán quản trị
tại công ty. ....................................................................................................... 66
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 ........................................................................................ 67
CHƢƠNG 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TẠI CÔNG TY TNHH MTV LÂM NGHIỆP DI LINH ..................................... 68


3.1 Quan điểm hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại Công Ty TNHH MTV
Lâm Nghiệp Di Linh. ............................................................................................. 68
3.1.1 Phù hợp với mô hình tổ chức quản lý của Công ty. .................................. 68
3.1.2 Phù hợp yêu cầu và trình độ quản lý tại Công ty ...................................... 68
3.1.3 Phù hợp với cơ chế quản lý của nền kinh tế Việt Nam ............................. 68
3.1.4 Đảm bảo mối quan hệ cân đối giữa lợi ích và chi phí. .............................. 69
3.2 Giải pháp hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại công ty ............................. 69
3.2.1 Dự toán ngân sách ..................................................................................... 69
3.2.1.1 Hoàn thiện quy trình lập dự toán ngân sách........................................ 69
3.2.1.2 Hoàn thiện mô hình lập dự toán ngân sách ......................................... 71
3.2.1.3 Quy trình lập dự toán .......................................................................... 72
3.2.1.4 Kỳ dự toán ngân sách .......................................................................... 73
3.2.1.5 Lập báo cáo dự toán ngân sách ........................................................... 73
3.2.2 Hoàn thiện kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành .............................. 81
3.2.3 Hoàn thiện công tác kế toán trách nhiệm .................................................. 86
3.2.4 Thiết lập thông tin kế toán quản trị cho quá trình ra quyết định ............... 91
3.3 Những giải pháp khác nhằm hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại
Công ty ................................................................................................................... 99
3.3.1 Tổ chức hoàn thiện hệ thống chứng từ sổ sách kế toán ............................ 99
3.3.2 Tổ chức hoàn thiện hệ thống tài khoản kế toán ......................................... 99
3.3.3 Hoàn thiện bộ máy kế toán ......................................................................100
3.3.4 Nâng cao nhận thức và trình độ quản lý ..................................................102

3.3.5 Ứng dụng công nghệ thông tin ................................................................102
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 ......................................................................................103
KẾT LUẬN ............................................................................................................104
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1: Bảng thống kê nguồn vốn Công ty ........................................................... 38
Bảng 2.2: Các khoản đóng góp vào ngân sách nhà nước.......................................... 38
Bảng 2.3: Hiện trạng lao động của Công ty ............................................................. 39
Bảng 2.4: Cơ cấu lao động ........................................................................................ 39
Bảng 2.5: Kết quả hoạt động kinh doanh của Công ty 2012-2014 ........................... 46
Bảng 3.1: Bảng tổng hợp chi phí cho 1 sản phẩm .................................................... 85
Bảng 3.2: Bảng phân tích biến động chi phí ............................................................. 86
Bảng 3.3: Mục tiêu, nhiệm vụ của các trung tâm trách nhiệm ................................. 89
Bảng 3.4: Mối quan hệ giữa các trung tâm trách nhiệm, bộ phận thực hiện với các
chỉ tiêu đánh giá kết quả, hiệu quả ............................................................................ 90
Bảng 3.5: Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí....................................................... 92
Bảng 3.6: Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí cũ .................................................. 96
Bảng 3.7: Báo cáo thu nhập theo số dư đảm phí mới ............................................... 97


DANH MỤC ĐỒ THỊ
Đồ thị 3.1: Đồ thị biểu diễn điểm hòa vốn ................................................................ 94

DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Quy trình dự toán ngân sách .................................................................... 17
Sơ đồ 1.2: Sơ đồ lập dự toán tổng hợp ...................................................................... 18
Sơ đồ 1.3: Mô hình ấn định thông tin từ trên xuống ................................................. 19

Sơ đồ 1.4: Mô hình thông tin phản hồi ..................................................................... 20
Sơ đồ 1.5: Mô hình thông tin từ dưới lên .................................................................. 21
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy công ty ................................................................. 41
Sơ đồ 2.2 : Sơ đồ hình thức sổ kế toán tại Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp
Di Linh ...................................................................................................................... 50
Sơ đồ 2.3: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại Công Ty TNHH MTV Lâm Nghiệp
Di Linh ...................................................................................................................... 51
Sơ đồ 3.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán theo tác giả đề xuất ...............................101


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin cho những người
trong nội bộ doanh nghiệp sử dụng, giúp cho việc đưa ra các quyết định để vận hành
công việc kinh doanh và vạch Dự toán cho tương lai, phù hợp với chiến lược và
sách lược kinh doanh.
Vai trò của kế toán quản trị là cung cấp thông tin thoã mãn nhu cầu của các
nhà quản trị doanh nghiệp, là những người mà các quyết định và hành động của họ
ảnh hưởng đến sự thành bại của doanh nghiệp đó. Kế toán quản trị không những
cung cấp thông tin cho những nhà quản trị cấp cao để ra quyết định kinh doanh,
quyết định đầu tư và sử dụng các nguồn lực mà còn cung cấp cả về các mặt kỹ thuật
để các nhà quản lý thừa hành sử dụng thực thi trách nhiệm của mình.
Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh có vai trò rất lớn trong việc quản lý
và bảo vệ rừng đồng thời góp phần rất lớn vào kim ngạch ngành chế biến gỗ, các
sản phẩm từ gỗ tại tỉnh Lâm Đồng bên cạnh đó Công ty còn góp phần giải quyết
việc làm cho người lao động tại Huyện Di Linh nói riêng và Tỉnh Lâm Đồng nói
chung.
Hiện tại, công ty có thực hiện phân tích, đánh giá kết quả hoạt động sản xuất

kinh doanh sau mỗi kỳ kinh doanh và đã thực hiện công tác kế toán quản trị nhưng
vẫn chưa đầy đủ và hiệu quả.
Chính vì lý do đó, tôi đã chọn đề tài “Hoàn thiện hệ thống kế toán quản trị tại
Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh” làm luận văn Thạc sỹ , với hy vọng đề
tài giúp Ban lãnh đạo công ty có cái nhìn đúng đắn về kế toán quản trị và áp dụng
vào công ty, để công ty hoàn thiệt công tác kế toán quản trị của mình và mang lại
hiệu quả cao hơn nữa tại công ty này.
2. Các nghiên cứu có liên quan:
Thông tin kịp thời, chính xác, thích hợp về tình hình tài chính, tình hình hoạt
động của một doanh nghiệp do kế toán quản trị cung cấp là yếu tố góp phần mang
tính quyết định đến sự thành công hay thất bại của doanh nghiệp. Kế toán quản trị


2
ra đời và được phổ biến rộng rãi, kết hợp với kế toán tài chính, đã trở thành công cụ
hỗ trợ đắc lực cho nhà quản trị.
Đề tài nghiên cứu về việc xây dựng và hoàn thiện công tác kế toán quản trị
trong thời gian qua đã được nhiều tác giả quan tâm, nghiên cứu. Trong đó tác giả
được tiến cận với các nghiên cứu sau:
- Tác giả Nguyễn Bích Liên, Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM (2007)
nghiên cứu về “Hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại Công Ty Phân Bón
Miền Nam”. Luận văn phân tích, đánh giá hiện trạng công tác KTQT tại
Công Ty Phân Bón Miền Nam, qua đó đề ra các giải pháp hoàn thiện công
tác kế toán quản trị, đồng thời đề xuất một số điều kiện để có thể áp dụng
hệ thống kế KTQT tại Công ty cho phù hợp.
- Tác giả Dương Thị Mỹ Hoàng, Trường Đại Học Đà Nẵng (2011) nghiên
cứu về đề tài “Hoàn thiện Kế toán quản trị chi phí tại Công Ty Cổ Phần
Thép Thái Bình Dương”. Luận văn nghiên cứu công tác kế toán quản trị
chi phí tại Công Ty Cổ Phần Thép Thái Bình Dương với mục tiêu tìm ra
những mặt tồn tại. Từ đó đề xuất các giải pháp cụ thể, khoa học để hoàn

thiện kế toán quản trị chi phí tại Công Ty Cổ Phần Thép Thái Bình Dương.
- Tác giả Phan Văn Út, Trường Đại học kinh tế Hồ Chí Minh(2013) đề tài: “
Xây dựng hệ thống kế toán quản trị tại các doanh nghiệp chế biến Gỗ ở
Bình Dương” Luận văn nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế toán và
kế toán quản trị tại các doanh nghiệp chế biến gỗ tại Bình Dương, tổng kết
và rút kinh nghiệm của việc ứng dụng kế toán quản trị trong một vài doanh
nghiệp ngành chế biến gỗ mà tác giả có điều kiện chủ trì xây dựng. Là công
trình nghiên cứu mang tính chất ứng dụng đã và đang triển khai có kết quả
tốt trong doanh nghiệp chế biến gỗ. Các kết quả nghiên cứu đều có ý nghĩa
thực tiễn và được ứng dụng ngay vào quản lý sản xuất kinh doanh. Công
trình nghiên cứu này không chỉ có ý nghĩa đối với doanh nghiệp trong
ngành mà nó còn có thể bổ sung, phát triển thêm để ứng dụng vào các


3
ngành sản xuất công nghiệp khác như sản xuất vật liệu xây dựng, sản xuất
hàng tiêu dùng.
- Tác giả Đào Hữu Linh, Trường Đại Học Kinh Tế TP.HCM (2014) nghiên
cứu nội dung “Tổ chức công tác Kế toán quản trị trong các doanh nghiệp
xây dựng tại TPHCM”. Luận văn nghiên cứu thực trạng tổ chức công tác kế
toán và Kế toán quản trị tại các doanh nghiệp xây dựng tại Thành Phố Hồ
Chí Minh. Thực hiện tổ chức công tác kế toán quản trị tại các doanh nghiệp
xây dựng tại Thành Phố Hồ Chí Minh.
Ở Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Di Linh thì đây là một đề tài còn khá mới
mẻ. Hầu như các nghiên cứu đi trước tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh
chỉ tập trung vào việc đưa ra giải pháp góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và bảo
vệ rừng. Do đó tác giả chọn hướng nghiên cứu đi sâu vào lĩnh vực tài chính-kế toán,
cụ thể hơn là việc tìm hiểu thực trạng công tác kế toán quản trị tại Công ty, sau đó
đưa ra các giải pháp góp phần hoàn thiện công tác kế toán quản trị tại Công ty
TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh.

3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài:
- Hệ thống hóa những vấn đề lý luận về kế toán quản trị.
- Phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán và kế toán quản trị tại Công
ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh.
- Đưa ra giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán quản trị theo đặc thù tại
tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu những nội dung của kế toán quản trị áp dụng cụ thể tại Công
ty TNHH MTV lâm nghiệp Di Linh như lập dự toán, kế toán trách nhiệm và kế toán
chi phí và phân tích biến động chi phí, các thông tin phục vụ cho quyết định quản
lý.
- Phạm vi không gian: Đề tài nghiên cứu tại Công ty TNHH MTV Lâm
nghiệp Di Linh trên địa bàn huyện Di Linh, tỉnh Lâm Đồng.


4
- Phạm vi thời gian: Luận văn sẽ thu thập các số liệu về hoạt động của Công
ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh trong thời gian từ năm 2014 - 2015 và
thông tin của các kỳ trước.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu:
Để đạt được những mục tiêu, nội dung nêu trên luận văn tác giả sử dụng
phương pháp nghiên cứu định tính nhằm phù hợp với đối tượng nghiên cứu đề ra cụ
thể là:
- Sử dụng phương pháp thu thập tài liệu, phân tích để hệ thống hóa cơ sở lý
luận về những nội dung của kế toán quản trị.
- Sử dụng phương pháp khảo sát phỏng vấn chuyên gia, nghiên cứu tại đơn vị
để thu thập thông tin ghi nhận lại thực trạng những nội dung kế toán quản
trị đang thực hiện .
- Sử dụng phương pháp tổng hợp, suy luận để đưa ra một số giải pháp nhằm

hoàn hệ thống kế toán quản trị tại Công ty.
6. Kết quả đạt đƣợc:
Về lý thuyết:
Luận văn hệ thống hóa chung về hệ thống kế toán quản trị , trên cơ sở đó phát
triển theo hướng cụ thể hóa lý luận chung vào kế toán quản trị tại công ty. Song
bên cạnh đó luận văn cũng đã đưa ra được những bài học kinh nghiệm trong công
tác tổ chức kế toán quản trị tại công ty.
Về thực tiển.
- Phân tích thực trạng tổ chức công tác kế toán và kế toán quản trị tại Công
ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh thông qua việc thu thập và đánh giá.
- Mô tả nội dung của kế toán quản trị thực hiện tại Công ty TNHH MTV
Lâm nghiệp Di Linh. Đồng thời, nhận xét nguyên nhân các Công ty chưa
thực sự quan tâm đến việc tổ chức công tác kế toán quản trị.
- Đề xuất các giải pháp nhằm góp phần hoàn thiện công tác kế toán quản trị
tại Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Di Linh.


5
7. Bố cục luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo luận văn gồm ba chương:
- Chương 1: Tổng quan về kế toán quản trị
- Chương 2: Thực trạng công tác kế toán quản trị tại Công ty TNHH MTV
Lâm nghiệp Di Linh
- Chương 3: Hoàn thiện tổ chức công tác kế toán quản trị tại Công ty TNHH
MTV Lâm nghiêp Di Linh.
Ngoài ra, luận văn còn có danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục đính kèm.


6

CHƢƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của kế toán quản trị
1.1.1 Thế giới.
Kế toán quản trị đã từng xuất hiện rất lâu trong hệ thống kế toán doanh nghiệp
ở các nước có nền kinh tế thị trường phát triển ở vào những năm nửa cuối thế kỷ thế
kỷ 19. Kế toán quản trị được áp dụng đầu tiên ở Anh và Bắc Mỹ trong ngành Dệt,
Đường sắt, sau đó được áp dụng vào ngành Thuốc lá, Luyện kim, Hóa chất. Đến
năm 1925, Kế toán quản trị được áp dụng vào hầu hết các ngành kinh tế. (Huỳnh
Đức Lộng, 2015, Bài giảng kế toán quản trị cao cấp)
Kế toán quản trị tiếp tục phát triển mạnh vào những năm đầu của thế kỷ XX,
thời kỳ này các doanh nghiệp áp dụng nguyên tắc “phân quyền trách nhiệm để kiểm
soát tập trung” tạo điều kiện cho các nhà quản trị phát huy hết năng lực và chủ động
sáng tạo của họ trong điều kiện được trực tiếp tiếp cận với thông tin do kế toán quản
trị cung cấp để ra các quyết định phù hợp và kịp thời.
Cho đến thập kỷ 80, do sức ép cạnh tranh và sự thành công vượt bậc của các
doanh nghiệp ở châu Á, đặc biệt ở Nhật Bản, kế toán quản trị ở Mỹ mới lại được
tiếp tục nghiên cứu và phát triển. Các phương pháp JIT (Just in time) và kế toán chi
phí, … được áp dụng rộng rãi và lần đầu tiên kế toán quản trị cũng được đưa vào
giảng dạy tại Đại học Kinh doanh Harvard và Viện Công Nghệ Massachusets.
Ở Châu Á, sau chiến tranh thế giới thứ 2, cùng với sự phát triển của các trường
phái quản trị theo kiểu Nhật Bản, kế toán quản trị cũng được hình thành để phục vụ
cho nhu cầu thông tin của các nhà quản trị doanh nghiệp. Các phương pháp kế toán
quản trị theo kiểu Nhật Bản được nói nhiều đến là Target costing và Kaizen costing.
Ngày nay, kế toán quản trị có xu hướng hình thành, phát triển trước trong
những doanh nghiệp lớn có trình độ khoa học – kỹ thuật – quản trị tiên tiến, điều
kiện cơ sở vật chất hiện đại và sau đó mở rộng sang những doanh nghiệp nhỏ, khoa
học – kỹ thuật – quản trị, điều kiện cơ sở vật chất lạc hậu.

7
Tương lai, kế toán quản trị chuyển sang một kỷ nguyên mới, rất gần với quản
trị, là một công cụ hợp nhất giữa chiến lược kinh doanh với thị trường, hợp nhất
giữa kiểm soát, thông tin phản hồi với thông tin định hướng và là một bộ phận thiết
yếu của quản trị, kế toán chiến lược.
Xét về phạm vi thông tin kế toán quản trị, quá trình hình thành, phát triển kế
toán quản trị trong doanh nghiệp trải qua hai giai đoạn cơ bản với những nội dung
khác nhau:
- Giai đoạn thứ nhất, khoảng trước những năm 1950, kế toán quản trị được
xem như là một phương pháp kỹ thuật xác định, phân bổ chi phí sản xuất để
tính giá vốn sản phẩm chế tạo, giá vốn hàng bán và lập dự toán chi phí sản
xuất nhằm cung cấp thông tin tài chính cho nhà quản trị kiểm soát chi phí,
định hướng sản xuất;
- Giai đoạn thứ hai, khoảng những năm 1965 cho đến nay, kế toán quản trị
được xem như là chuyên môn kế toán phản ánh, cung cấp thông tin kinh tế,
tài chính cho nhà quản trị thực hiện toàn diện hơn các chức năng quản trị.
Xét về trọng tâm thông tin, quá trình hình thành, phát triển kế toán quản trị
trong doanh nghiệp trải qua 4 giai đoạn cơ bản với trọng tâm thông tin khác nhau:
- Giai đoạn thứ nhất: Từ năm 1950 – 1965: Xác định và kiểm soát chi phí.
- Giai đoạn thứ hai: Từ năm 1965 – 1985: Cung cấp thông tin để hoạch định
và kiểm soát quản lý.
- Giai đoạn thứ ba: Từ năm 1985 – 1995: Hướng đến cung cấp thông tin giảm
tổn thất nguồn lực trong hoạt động sản xuất kinh doanh.
- Giai đoạn thứ tư: Từ năm 1995 – Nay: Tạo ra giá trị thông qua sử dụng hiệu
quả nguồn lực.
Sự phát triển kinh tế, xã hội dẫn đến hình thành những nhận thức khác nhau về
kế toán, kế toán quản trị và chính nền kinh tế thị trường đã làm nổi bật nhu cầu về
kế toán quản trị, thúc đẩy phát triển kế toán quản trị, thông tin phục vụ cho nâng cao
năng lực quản trị - cạnh tranh để bổ sung toàn diện, hoàn thiện hơn hệ thống thông
tin kế toán trong môi trường sản xuất kinh doanh thay đổi rất nhanh.

8
Kế toán quản trị được xem như là quy trình định dạng, thu thập, kiểm tra, định
lượng để trình bày, giải thích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính về hoạt động
của doanh nghiệp cho những nhà quản trị trong nội bộ doanh nghiệp thực hiện toàn
diện các chức năng quản trị.
1.1.2 Việt Nam.
Kế toán quản trị du nhập vào Việt Nam ban đầu với hình thái hệ thống dự toán
ngân sách và quản trị chi phí. Phương pháp lập kế hoạch đã bắt đầu sơ khai từ sau
những năm 1985.
Đánh dấu cho sự mở đầu này khi Luật Kế toán Việt Nam được Quốc hội nước
Cộng hoà XHXN Việt Nam khoá XI kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 17/6/2003 có
hiệu lực kể từ ngày 01/01/2004 đã quy định về KTQT ở các đơn vị như sau: KTQT
là việc thu thập, xử lý và cung cấp thông tin tài chính theo yêu cầu và quyết định kế
toán trong nội bộ đơn vị kế toán (Luật Kế toán Việt Nam - điều 3, khoản 4). Tuy
nhiên, việc này chỉ được dừng lại ở góc độ nhìn nhận và xem xét, chưa có một
quyết định cụ thể hay hướng dẫn thi hành mang tính tổng quát. Do đó việc hiểu và
vận dụng KTQT ở các DN Việt Nam còn rất mơ hồ.
Ngày 16/01/2006, Bộ tài chính tổ chức lấy ý kiến về việc ban hành thông tư
hướng dẫn về thực hiện kế toán quản trị tại trường Đại học Kinh tế TP.HCM. Có
thể nói, đây là động thái đầu tiên thể hiện sự quan tâm của cấp nhà nước đối với
việc thực hiện kế toán quản trị tại Việt Nam
Đến ngày 12/6/2006, Thông tư số 53/2006/TT-BTC của Bộ Tài Chính về
hướng dẫn áp dụng kế toán quản trị trong doanh nghiệp chính thức được ra đời
nhằm hướng dẫn cho các doanh nghiệp thực hiện KTQT.
Qua quá trình gần 30 năm phát triển, kế toán quản trị tại Việt Nam hiện vẫn
chỉ dừng lại ở khâu lập kế hoạch và quản trị chi phí, chưa tạo ra giá trị tăng thêm
cho doanh nghiệp. Do vậy việc hiểu và vận dụng một cách có hiệu quả các công cụ
của kế toán quản trị là yêu cầu cấp thiết, có vai trò to lớn trong việc nâng cao khả

năng hội nhập, khả năng quản lý và điều hành của mỗi doanh nghiệp hiện nay.


9
1.2 Định nghĩa về Kế toán quản trị
Có rất nhiều định nghĩa khác nhau về Kế toán quản trị, sau đây có thể tham
khảo qua một số định nghĩa:
 Theo Liên đoàn Kế toán Quốc tế công bố trong tài liệu tổng kết các khái niệm
Kế toán quản trị trên thế giới năm 1998, IFAC (1998), Management
Accounting Concepts, page 84, 99: “Kế toán quản trị được xem như là một
quy trình định dạng, kiểm soát, đo lường, tổng hợp, phân tích, trình bày, giải
thích và truyền đạt thông tin tài chính, thông tin phi tài chính liên quan đến
hoạt động của doanh nghiệp cho những nhà quản trị thực hiện hoạch định,
đánh giá, kiểm soát, điều hành hoạt động tổ chức nhằm đảm bảo sử dụng có
trách nhiệm, hiệu quả nguồn lực kinh tế của doanh nghiệp”.
 Trong cuốn “Advanced Management Accounting” của Robert S.Kaplan và
Anthony A.Atkinson có định nghĩa như sau: “Hệ thống Kế toán quản trị cung
cấp thông tin giúp cho những người quản lý doanh nghiệp trong việc hoạch
định và kiểm soát hoạt động của họ”. Kế toán quản trị có thể tương phản với
kế toán tài chính – liên quan đến việc cung cấp thông tin cho cổ đông, chủ nợ
và những người khác bên ngoài doanh nghiệp”.
 Luật kế toán của Việt Nam (2003) thì định nghĩa: “Kế toán quản trị là việc thu
thập, xử lý, phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu
quản trị và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị kế toán”.
 Theo thông tư 53/2006/TT-BTC thì thông tin hoạt động nội bộ mà Kế toán
quản trị cung cấp có thể là: “chi phí của từng bộ phận, từng công việc, từng
sản phẩm; phân tích đánh giá tình hình thực hiện với Dự toán về doanh thu,
chi phí, lợi nhuận; phân tích mối quan hệ giữa chi phí với khối lượng và lợi
nhuận, lựa chọn thông tin thích hợp cho các quyết định đầu tư ngắn hạn, dài
hạn, lập dự toán ngân sách nhằm phục vụ việc điều hành, kiểm tra và ra quyết

định kinh tế”.
Tóm lại: Tuỳ thuộc vào từng quan điểm, nên định nghĩa Kế toán quản trị
bằng nhiều cách khác nhau. Qua các định nghĩa trên có thể đưa ra khái niệm tổng


10
quát về kế toán quản trị như sau: “Kế toán quản trị là một khoa học thu nhận, xử lý,
phân tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính về hoạt động kinh doanh của
doanh nghiệp một cách cụ thể, phục vụ cho các nhà quản trị doanh nghiệp trong
việc lập Dự toán, tổ chức thực hiện, kiểm tra và đánh giá tình hình thực hiện Dự
toán các hoạt động của doanh nghiệp”.
1.3 Vai trò của Kế toán quản trị
Vai trò của kế toán quản trị là cung cấp thông tin nhằm thực hiện quá trình
nhận diện, đo lường, tổng hợp và truyền đạt thông tin hữu ích giúp cho các nhà
quản trị doanh nghiệp thực hiện các chức năng quản trị gồm hoạch định, tổ chức
điều hành, kiểm tra – đánh giá và ra quyết định trong quá trình hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Cụ thể như sau:
Chức n ng l

ếh

ch:

Lập kế hoạch là một chức năng quan trọng của nhà quản , kế hoạch biểu hiện
dưới dạng hình thức dự toán. Vai trò của KTQT : để thực hiện tốt những kế hoạch
đề ra, có khả thi và mang lại hiệu quả thì phải dựa trên những thông tin đúng đắn và
có sơ sở do kế toán quản trị cung cấp.
Chức n ng t chức v

iều h nh:

Là quá trình thực hiện các công việc tổ chức phân công các nguồn lực nhân sự
tài sản nguồn vốn …. Để tổ chức và điều hành doanh nghiệp, nhà quản lý cần có
những thông tin về tất cả các hoạt động của các bộ phận trong doanh nghiệp. Vai trò
KTQT là cung cấp các thông tin cho các tình huống khác nhau với các phương án
khác nhau để nhà quản trị làm cơ sở xem xét, đề ra các quyết định đúng đắn trong
quá trình tổ chức và điều hành hoạt động sản xuất kinh doanh phù hợp với các mục
tiêu đã vạch ra.
Chức n ng iể

t

iể

t:

Chức năng này được thực hiện xuyên suốt trong quá trình thực hiện kế hoạch
thông qua hệ thống kiểm soát nội bộ dưới dạng các quy trình nội bộ của doanh
nghiệp như kiểm tra việc thanh toán , nhập xuất kho , nội dung thực hiện hợp đồng
kinh tế . . Vai trò KTQT trong việc thực hiện chức năng kiểm tra, kiểm soát là cung


11
cấp các báo cáo thực hiện, trong đó so sánh sự khác biệt giữa số liệu thực hiện so
với số liệu dự toán, báo cáo kế toán quản trị cung cấp thông tin phản hồi để nhà
quản trị biết được kế hoạch đề ra đang được thực hiện đến đâu, đồng thời nhận diện
các vấn đề tồn tại cần có sự điều chỉnh kịp thời nhằm hướng hoạt động của doanh
nghiệp theo mục tiêu đã đề ra.
Chức n ng

uyết

nh:

Đây là chức năng quan trọng xuyên suốt trong quá trình hoạt động kinh doanh
, là sự kết hợp ba chức năng lập kế hoạch , tổ chức điều hành, kiểm tra . Chức năng
này ảnh hưởng đến việc biến kế hoạch thành hiện thực , điều chỉnh kế hoạch trở nên
phù hợp thực tiễn hơn , giúp đạt được mục tiêu đề ra . Vai trò của KTQT trong việc
ra quyết định là : từ nền tảng thông tin, thông tin do kế toán quản trị cung cấp phần
lớn nhằm phục vụ cho chức năng ra quyết định của nhà quản trị. Vì vậy kế toán
quản trị cung cấp những thông tin linh họat, kịp thời và mang tính hệ thống, trên cơ
sở đó phân tích các phương án nhằm ra quyết định lựa chọn phương án tối ưu nhất.
1.4 So sánh kế toán quản trị và kế toán tài chính:
Những iể

giống nh u cơ bản củ

ế t n uản t và ế t

n tài

chính :
- Kế toán tài chính và kế toán quản trị có cùng đối tượng nghiên cứu là các sự
kiện kinh tế - tài chính diễn ra trong quá trình kinh doanh của doanh nghiệp.
- Kế toán tài chính và kế toán quản trị có cùng hệ thống ghi chép ban đầu của
kế toán. Kế toán tài chính căn cứ hệ thống ghi chép ban đầu này để xử lý,
soạn thảo các báo cáo tài chính cung cấp cho các đối tượng cần thông tin kế
toán ở bên ngoài của doanh nghiệp. Kế toán quản trị căn cứ hệ thống ghi
chép ban đầu để vận dụng xử lý nhằm tạo thông tin thích hợp cho các nhà
quản trị.

- Kế toán tài chính và kế toán quản trị cùng liên quan và phản ánh trách
nhiệm.
- Kế toán tài chính và kế toán quản trị cùng là hệ thống thông tin kế toán


12
Những iể

h c nh u cơ bản củ

ết

n uản t

và ế t

nt i

chính.
Bảng 1.1: Bảng so sánh những điểm khác nhau giữa KTQT và KTTC.
Tiêu chí so
sánh
Đối tượng sử
dụng thông tin

KẾ TOÁN QUẢN TRỊ

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

Nhà quản trị bên trong doanh

nghiệp là chủ yếu

Những đối tượng bên ngoài
doanh nghiệp là chủ yếu

Hướng về tương lai

Phản ảnh quá khứ

Linh hoạt, theo yêu cầu của
nhà quản trị

Cố định, tuân thủ nguyên tắc
kế toán

Biểu hiện thông qua ba loại
thước đo

Biểu hiện dưới thước đo giá trị

Yêu cầu thông tin

Đòi hỏi tính kịp thời cao hơn
tính chính xác.

Đòi hỏi tính chính xác cao

Phạm vi cung cấp
thông tin

Từng bộ phận, toàn doanh
nghiệp

Toàn doanh nghiệp

Các loại báo cáo

Báo cáo theo yêu cầu và mục Báo cáo tài chính nhà nước
đích sử dụng của nhà quản trị quy định

Đặc điểm thông tin

Kỳ hạn lập báo cáo Thường xuyên
1.5 Nội dung củ Kế t

Định kỳ
(Nguồn: T c giả t ng hợ )

n uản t

1.5.1 Dự toán ngân sách
1.5.1.1 Khái niệm dự toán ngân sách.
Dự toán là một trong những công cụ được sử dụng rộng rãi bởi các nhà quản
lý trong việc hoạch định và kiểm soát các tổ chức (Horgren et al., 1999). Nó là một
kế hoạch chi tiết nêu ra những khoản thu chi của doanh nghiệp trong một thời kỳ
nào đó. Nó phản ánh một kế hoạch tương lại, được biểu hiện dưới dạng số lượng và
giá trị (Hilton, 1991).
Dự toán ngân sách là sự tính toán, dự kiến một cách toàn diện mục tiêu kinh
tế, tài chính mà doanh nghiệp cần đạt được trong kỳ hoạt động, đồng thời chỉ rõ
cách thức, biện pháp huy động các nguồn lực để thực hiện các mục tiêu và nhiệm vụ

của doanh nghiệp. Dự toán ngân sách là một hệ thống gồm nhiều báo cáo dự toán


13
như: Dự toán tiêu thụ, Dự toán sản xuất, Dự toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp,
Dự toán chi phí nhân công trực tiếp, Dự toán chi phí sản xuất chung, Dự toán chi
phí bán hàng, Dự toán chi phí quản lý doanh nghiệp, Dự toán giá vốn hàng bán, Dự
toán vốn đầu tư, Dự toán tiền, Dự toán báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, Dự
toán bảng cân đối kế toán có mối quan hệ chặt chẽ với nhau (Huỳnh Đức Lộng,
2015, kế toán quản trị cao cấp).
1.5.1.2 Phân loại dự toán ngân sách.
Phân l

i the thời gi n

Theo cách phân loại này thì dự toán chia làm hai loại: dự toán ngắn hạn và
dự toán dài hạn.
- Dự toán ngân sách ngắn hạn là dự toán phản ánh dự toán kinh doanh và kết
quả dự tính của một tổ chức trong một kỳ dự toán, kỳ dự toán này có thể là một
năm hay dưới một năm, kỳ dự toán này thường trùng với kỳ kế toán của doanh
nghiệp. Dự toán ngân sách ngắn hạn được lập hàng năm, trước khi kết thúc niên
độ kế toán nhằm hoạch định dự toán kinh doanh cho năm tiếp theo. Dự toán ngân
sách ngắn hạn thường liên quan đến việc mua hàng, bán hàng, doanh thu, chi phí,
bao nhiêu sản phẩm sẽ được tiêu thụ, mức giá tiêu thụ, giá vốn tiêu thụ, các
khoản tài chính cần thiết cho hoạt động của doanh nghiệp trong kỳ dự toán.
- Dự toán ngân sách dài hạn là dự toán được lập cho một khoảng thời gian dài
có thể là 2, 5, 7, 10 năm. Dự toán ngân sách dài hạn thường liên quan đến việc
mua tài sản dài hạn như đất đai, nhà xưởng, kênh phân phối, nghiên cứu và phát
triển và các hoạt động kinh doanh trên 1 năm. Đây là việc sắp xếp các nguồn lực
để thu được lợi nhuận dự kiến trong một thời gian dài. Đặc điểm của loại dự toán

này là rủi ro cao, thời gian từ lúc đưa vốn vào hoạt động đến lúc thu được lợi
nhuận tương đối dài. Dự toán dài hạn khuyến khích các nhà quản lý chủ yếu sử
dụng kiến thức chuyên môn để phán đoán các sự kiện xảy ra trong tương lai.
Phân l

i the chức n ng

Dựa vào chức năng cụ thể của từng báo cáo dự toán nên chia dự toán làm hai
loại chính là dự toán hoạt động và dự toán tài chính.