Quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại ban Quản lý Trung ương các dự án thủy lợi

Header Page 1 of 161.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
--------------------TRẦN THI ̣ PHƢƠNG LÂN

QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA
TẠI BAN QUẢN LÝ TRUNG ƢƠNG CÁC DỰ ÁN THUỶ LỢI

Chuyên ngành: Quản lý kinh tế
Mã số: 60 34 04 10

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ KINH TẾ
CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS. TS. NGUYỄN TRÚC LÊ

XÁC NHẬN CỦA

XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

HỘI ĐỒNG CHẤM LUẬN VĂN

PGS. TS. NGUYỄN TRÚC LÊ

Hà Nội – 2016

Footer Page 1 of 161.

PGS. TS. LÊ DANH TỐN


Header Page 2 of 161.

MỤC LỤC
DANH MỤC CHƢ̃ VIẾT TẮT ........................................................................ i
DANH MỤC BẢNG ...................................................................................... iii
DANH MỤC HÌNH ....................................................................................... iv
LỜI MỞ ĐẦU ..................................................................................................5
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́U, CƠ SỞ LÝ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA
............9
1.1. Tổ ng quan tình hình nghiên cƣ́u về quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n
ODA

9
1.2. Cơ sở lý luâ ̣n về quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n ODA
1.2.1. Đấu thầu và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA

13

13

1.2.2. Vai trò , đă ̣c điể m của đấ u thầ u và quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n
ODA.16
1.2.3. Sƣ̣ cầ n thiế t phải quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n ODA
1.2.4. Nô ̣i dung quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n ODA
1.2.5. Các nhân tố ảnh hƣởng

17

19

Error! Bookmark not defined.

1.2.6. Các tiêu chí đánh giá quản lý đấu thầu Error!

Bookmark

not

defined.
1.3. Kinh nghiê ̣m quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n ODA

Error!

Bookmark not defined.
1.3.1. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA tại Bộ Kế hoạch và
Đầu tƣ

Error! Bookmark not defined.
1.3.2. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA tại Ban quản lý các

dƣ̣ án Lâm nghiê ̣p – Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triể n nông thôn
Bookmark not defined.

Footer Page 2 of 161.

Error!

Header Page 3 of 161.

1.3.3. Bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý đấu thầu các dự án sử
dụng vốn ODA

Error! Bookmark not defined.

CHƢƠNG 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CƢ́UError!

Bookmark

not

defined.
2.1. Phƣơng pháp thu thâ ̣p, xƣ̉ lý và phân tić h tài liê ̣u

Error!

Bookmark not defined.
2.1.1. Phƣơng pháp thu thâ ̣p

Error! Bookmark not defined.

2.1.2. Phƣơng pháp xử lý và phân tić h tài liê ̣u

Error!

Bookmark

not defined.
2.2. Phƣơng pháp thống kê mô tả, so sánh

Error!

Bookmark

not

defined.
2.3. Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3. THƢ̣C TRẠNG QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DƢ̣ ÁN CÓ
VỐN ODA TẠI BAN QUẢN LÝ TRUNG ƢƠNG CÁC DƢ̣ ÁN THỦY LỢI
................................................................................... Error! Bookmark not defined.
3.1. Khái quát về Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi

Error!

Bookmark not defined.
3.1.1. Sƣ̣ hình thành và phát triể n

Error! Bookmark not defined.

3.1.2. Cơ cấ u tổ chƣ́c Error! Bookmark not defined.
3.2. Tình hình quản lý các dự án có vốn ODA tại Ban quản lý Trung ƣơng
các dự án Thủy lợi

Error! Bookmark not defined.

3.3. Thƣ̣c tra ̣ng hoa ̣t đô ̣ng đấ u thầ u và quản lý đấ u th ầu các dƣ̣ án có vố n
ODA ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i

Error!

Bookmark

not defined.
3.3.1. Quản lý công tác lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu
Bookmark not defined.

Footer Page 3 of 161.

Error!


Header Page 4 of 161.

3.3.2. Tổ chƣ́c thƣ̣c hiê ̣n công tác đấu thầu và quản lý đấ u thầ u

Error!

Bookmark not defined.
3.3.3. Kiể m tra, giám sát công tác đấu thầu

Error!

Bookmark

not

defined.
3.4. Đánh giá công tác quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n ODA ta ̣i Ban
quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi giai đoạn 2013 - 2016

Error!

Bookmark not defined.
3.4.1. Nhƣ̃ng kế t quả đa ̣t đƣơ ̣c Error! Bookmark not defined.
3.4.2. Nhƣ̃ng ha ̣n chế và nguyên nhân Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 4. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC
DƢ̣ ÁN CÓ VỐN ODA TẠI BAN QUẢN LÝ TRUNG ƢƠNG CÁC DƢ̣ ÁN
THỦY LỢI

Error! Bookmark not defined.

4.1. Đinh
̣ hƣớng quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n ODA của Ban quản lý
Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i Error! Bookmark not defined.
4.2. Mô ̣t số giải pháp hoàn thiê ̣n công tác quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n
ODA ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i

Error!

Bookmark

not defined.
4.2.1. Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và bổ sung thêm đội ngũ cán bộ Error!
Bookmark not defined.
4.2.2. Đào ta ̣o và nâng cao trin

̀ h đô ̣ cho các cán bô ̣ dƣ̣ án ta ̣i Trung ƣơng
và địa phƣơng

Error! Bookmark not defined.

4.2.3. Hoàn thiện quy trình thực hiện trong quản lý đấu thầu

Error!

Bookmark not defined.
4.2.4. Hoàn thiện giải pháp về công nghệ và nâng cấp trụ sở làm việc của
Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i Error! Bookmark not defined.

Footer Page 4 of 161.


Header Page 5 of 161.

4.2.5. Tăng cƣờng công tác kiể m tra , giám sát các hoạt động đấu thầu
Error! Bookmark not defined.
4.2.6. Tăng cƣờng tin
́ h công khai và minh ba ̣ch trong quản lý đấ u thầ u
Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIÊ ̣U THAM KHẢO .......................................................24
PHỤ LỤC ....................................................... Error! Bookmark not defined.

Footer Page 5 of 161.

Header Page 6 of 161.

DANH MỤC CHƢ̃ VIẾT TẮT
KÝ

S

NGUYÊN NGHĨA

HIỆU

TT
1

ADB

Ngân hàng Phát triể n châu Á

2

AFD

Cơ quan Phát triể n Pháp

3

BMT

Bên mời thầ u

4

5

Bô ̣
KHĐT
Bô ̣
NN&PTNT

Bô ̣ Kế hoa ̣ch và Đầ u tƣ

Bô ̣ Nông nghiê ̣p và Phát triể n nông thôn

6

JBIC

Ngân hàng Hơ ̣p tác quố c tế Nhâ ̣t Bản

7

JICA

Cơ quan Hơ ̣p tác quố c tế Nhâ ̣t Bản

8

KHLCNT

Kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u

9

KQLCNT

Kế t quả lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u

HH

Hàng hoá

HSDST

Hồ sơ dƣ̣ sơ tuyể n

HSDT

Hồ sơ dƣ̣ thầ u

HSĐX

Hồ sơ đề xuấ t

HSMT

Hồ sơ mời thầ u

1
0
1

1
1
2
1
3
1

Footer Page 6 of 161.

i


Header Page 7 of 161.

4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
2
0
2
1
2

2
2
3
2
4

Footer Page 7 of 161.

HSQT

Hồ sơ quan tâm

HSYC

Hồ sơ yêu cầ u

ODA

Hỗ trơ ̣ phát triể n chính thƣ́c

QLDA

Quản lý dự án

QLTW

Quản lý Trung ƣơng

TV

Tƣ vấ n

TVCN

Tƣ vấ n cá nhân

UNDP

Chƣơng trình phát triển của Liên hợp quốc

XL

Xây lắ p

WB

Ngân hàng Thế giới

ii


Header Page 8 of 161.

DANH MỤC BẢNG
SỐ

T

NỘI DUNG

HIỆU

T

1

2

3

4

5

Bản
g 1.1
Bản
g 3.1
Bản
g 3.2
Bản
g 3.3
Bản
g 3.4

Footer Page 8 of 161.

TRA
NG

Các nội dung quản lý đấu thầu các dự
án có vốn ODA

26 –
27

Các dự án tại Ban quản lý Trung ƣơng
các dự án Thuỷ lợi giai đoạn 2013 – 2016
Tổ ng hơ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣acho ̣nnhà thầ u
mô ̣t số dƣ̣ án giai đoa ̣n 2013 - 2016

45 –
46

48

Các hình thức lựa chọn nhà thầu áp
dụng tại mô ̣t số dƣ̣ án thuô ̣c Ban quản lý

54

Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i
Kế t quả lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u của một số
dƣ̣ án giai đoa ̣n 2013 - 2016

iii

56

Header Page 9 of 161.

DANH MỤC HÌNH
SỐ

T

NỘI DUNG

HIỆU

T

1

2

3

Hình
1.1
Hình
3.1
Hình
3.2

Footer Page 9 of 161.

TRAN
G

Sơ đồ quy trin
̀ h lƣ̣a cho ̣n nhà thầu
Sơ đồ tổ chƣ́c Ban quản lý Trung
ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i
Sơ đồ quy trình lâ ̣p kế hoạch lƣ̣a
chọn nhà thầ u

iv

23

43

47


Header Page 10 of 161.
LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Thƣ̣c tế cho thấ y rằ ng n guồn vốn ODA đã hỗ trợ đắc lực cho phát
triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam trong suố t hơ n 20 năm qua, nguồ n vố n này góp phần
tăng trƣởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng công nghiệp hoá, hiện đại
hoá, phát triển xã hội, xoá đói - giảm nghèo;hàng loạt các công trình cơ sở hạ tầng đƣợc
đầu tƣ từ nguồn vốn này nhƣ các đƣờng giao thông, nâng cấp đô thị, mạng lƣới điện, thủy
lợi, trƣờng học, bệnh viện đã và đang đƣợc đƣa vào sử dụng phát huy tác dụng tích cực.
Tuy nhiên , viê ̣c triể n khai thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án vố n ODA gă ̣p phải mô ̣t số vấ n đề n

hƣ

Chính phủ nƣớc tiếp nhận vốn ODA vừa phải quản lý và sử dụng vốn ODA theo quy định
của pháp luật nƣớc mình nhƣ Luật Tài chính công , Luâ ̣t Ngân sách Nhà nƣớc , Luâ ̣t Đầ u
tƣ, Luâ ̣t Đấ u thầ u , Luâ ̣t Xây dƣ̣ng và các luật khác có liên quan ; vƣ̀a phải theo quy đinh
̣
của Nhà tài trợ theo điều ƣớc quốc tế đƣợc ký kết và chịu sự quản lý , giám sát của cả hai
bên. Trong không ít trƣờng hơ ̣p phải tuân thủ mô ̣t số điề u kiê ̣n do nƣớc cun g cấ p vố n quy
đinh,
̣ nhƣ mu ̣c đić h sƣ̉ du ̣ng, thủ tục giải ngân, phƣơng thƣ́c cung ƣ́ng vâ ̣t tƣ, thiế t bi...
̣
Ban quản lý trung ƣơng
nghiê ̣p và Phát triể n nông thôn

các dự án Thủy lợi

trực thuộc Bộ Nông

, đƣợc Bộ trƣởng giao làm chủ chƣơng trình, dự

án ODA sử dụng nguồn ODA và các nguồn vốn khác thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án vố n vay và vố n
hỗ trơ ̣ không hoàn la ̣i trong liñ h vƣ̣c th ủy lơ ̣i, hê ̣ thố ng tƣới tiêu , đê biể n , giảm nhẹ thiên
tai… Trong quá triǹ h triể n khai các hoạt động quản lý nguồn vốn của các dƣ̣ án đƣơ ̣c Bô ̣
Nông nghiê ̣p và Phát triển nông thôn g iao, Ban quản lý Trƣng ƣơng các dự án Thủy lợi
đã quản lý các hoa ̣t đô ̣ng chung và quản lý đấ u thầ u

trong đó bao gồ m hoa ̣t đ ộng mua

sắ m hàng hoá, xây lắ p , dịch vụ phi tƣ vấn và dịch vụ tƣ vấn đã đƣợc áp dụng thông qua
các hình thức đấu thầu . Điề u này cho ta thấ y rằ ng viê ̣c quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án sƣ̉
dụng vốn ODA là tất yếu , đă ̣c biê ̣t các công trin

̀ h th ủy lơ ̣i với mƣ́c tổ ng vố n đầ u tƣ lớn
đang đƣơ ̣c Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi quản lý và thực hiện. Các gói thầu
có quy mô đầu tƣ lớn , chiế m khá nhiề u thời gian thƣ̣c hiê ̣n đấ u thầ u trong khi đó thời

Footer Page 10 of 161.

5


Header Page 11 of 161.
gian thƣ̣c hiê ṇ dƣ̣ án thƣờng ngắ n , các tiêu chuẩn đánh giá kỹ thuật cao , các tiêu chuẩn
thi công phƣ́c ta ̣p đòi hỏi cao chấ t lƣơ ̣ng công trin
̀ h do đó viê ̣c lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u cầ n thƣ̣c
hiê ̣n và quản lý mô ̣t cách nghiêm túc tƣ̀ bƣớc lâ ̣p kế ho ạch đến bƣớc tổ chức thực hiện và
cuố i cùng là giám sát quá triǹ h thƣ̣c hiê ̣n công tác đấ u thầ u . Lƣ̣a cho ̣n đƣơ ̣c nhà thầ u có
năng lƣ̣c tố t , đảm bảo chấ t lƣơ ̣ng xây dƣ̣ng công trình tố t với chi phí hơ ̣p lý

, thời gian

thƣ̣c hiện đúng và giải ngân kịp thời và đúng tiến độ là những yếu tố cho thấy quản lý đấu
thầ u càng hiê ̣u quả, minh ba ̣ch sẽ tăng hiê ̣u quả sƣ̉ du ̣ng nguồ n vố n ODA.
Trong quá triǹ h thƣ̣c hiê ̣n chƣ́c năng quản lý nhà nƣớc về quản

lý

đấ u thầ u , Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi đã đƣơ ̣c tiế p câ ̣n nguồ n vố n ODA
vào Việt Nam từ những năm đầu tiên , tuy đa ̣t đƣơ ̣c nhƣ̃ng kế t quả nhấ t đinh
̣ nhƣng vẫn
còn tồn tại nhiều hạn chế cần đƣợc khắc phục , chƣa thâ ̣t sƣ̣ đáp ƣ́ng tố t các yêu cầ u của
nhà tài trợ tro ng công tác giải ngân , giải phóng mặt bằng , sƣ̉ du ̣ng hiê ̣u quả nguồ n vố n

ODA và kêu go ̣i thêm danh mu ̣c đầ u tƣ các dƣ̣ án mới trong các năm tiế p theo , cầ n phải
hoàn thiê ̣n hơn nƣ̃a công tác đấ u thầ u ta ̣i Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i.
Chính vì vậy đề tài “Quản lý đấ u thầ u các dự án có vốn ODA tại Ban
quản lý Trung ương các dự án Th ủy lợi”đƣơ ̣c ho ̣c viên cho ̣n làm đề tài nghiên cƣ́u luâ ̣n
văn tố t nghiê ̣p Tha ̣c sĩ.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu nghiên cứu
Nhu cầ u đầ u tƣ các dƣ̣ án về công trin
̀ h thuỷ lơ ̣i , biế n đổ i khí hâ ̣u là vấ n đề nóng
của toàn cầu , viê ̣c sƣ̉ du ̣ng nguồ n vố n ODA hiê ̣u quả đƣơ ̣c các nhà tài trơ ̣ quan tâm và
cách thức quản lý nguồ n vố n ODA thông qua quản lý các hoa ̣t đô ̣ng quản lý đấ u thầ u ta ̣i
các dự án sử dụng các nguồn vốn này đảm bảo tin
́ h minh ba ̣ch, cạnh tranh, hiê ̣u quả trong
công tác quản lý . Do đó , đề tài mở ra một hƣớng đi cho việc quả n lý đấ u thầ u ta ̣i Ban
quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi cho những năm tiếp theo có hiệu quả hơn và thu
hút đƣợc nhiều nguồn vốn ODA cho thuỷ lợi, biế n đổ i khí hâ ̣u.
2.2. Nhiê ̣m vụ nghiên cứu

Footer Page 11 of 161.

6


Header Page 12 of 161.
Tƣ̀ mu ̣c tiêu nghiên cƣ́u nói trên đă ̣t ra nhiê ̣m vu ̣ nghiên cƣ́u cho luâ ̣n văn nhƣ sau:
-Hệ thống những lý luận chung vềquản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA
bao gồ m: các khái niê ̣m, nô ̣i dung quản lý đấ u thầ u , các nhân tố ảnh hƣởng đến quản lý
đấ u thầ u, các quy trình thƣ̣c hiê ̣n công tác đấ u thầ u .
-Thu thập, tổng hợp các nghiên cứu, số liệu để đánh giá thực tra ̣ng quản lý đấ u
thầ u các dự án có vốn ODAtạiBan quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi trong giai đoa ̣n

2013 – 2016.
- Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý đấ u thầ u các dự án có
vố n ODAtạiBan quan lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi trong giai đoạn tiế p theo.
3. Câu hỏi nghiên cƣ́u
- Thƣ̣c trạng công tác quản lý đấu thầu các dự

án có vốn ODA tại Ban quản lý

Trung ƣơng các dự án Thủy lợi nhƣ thế nào?
- Các giải pháp nhằ m hoàn thiê ̣n công tác quản lý đấ u thầ u các dự án có vốn ODA
tại Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lợi?
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cƣ́u về c ông tác quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại Ban quản lý
Trung ƣơng các dự án Thủy lơ ̣i.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian :Luận văn tập trung nghiên cứu công tác quản lý đ ấu thầu các dự
án có vốn ODAtại Ban quản lý Trung ƣơng các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i.
+ Về thời gian : Luâ ̣n văn giới ha ̣n viê ̣c nghiên cƣ́u công tác quản lý đấ u thầ u các
dƣ̣ án có vố n ODAtrong giai đoa ̣n 2013 đến 2016.
+ Về nội dung:Nghiên cứu và đánh giá công tác quản lý đấu thầu v ới các nô ̣i dung
nhƣ: lập kế hoạch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u , tổ chƣ́c thƣ̣c hiê ̣n lƣ̣a cho ̣n thầ u , kiể m tra, giám sát

Footer Page 12 of 161.

7


Header Page 13 of 161.
công tác đấ u thầ u .

5. Kết cấu của luận văn
Ngoài lời mở đầ u , kế t luâ ̣n , danh mu ̣c tài liê ̣u tham khảo , phụ lục đính kèm , kế t
cấ u của luâ ̣n văn bao gồ m 04 chƣơng:
Chƣơng1. Tổ ng quan tình hình nghiên cứu ,cơ sở lý luâ ̣n và thực tiễn về quản
lý đấu thầu các dự án có vốn ODA
Chƣơng 2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Chƣơng 3. Thực trạng quản lý đấu thầu các dự án có vốn ODA tại Ban quản
lý Trung ƣơng các dự án Thủy lơ ̣i
Chƣơng4. Giải pháp hoàn thiện quản lý đấ u thầ u các dự án có vốn ODA tại
Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Thủy lơ ̣i.

Footer Page 13 of 161.

8


Header Page 14 of 161.
CHƢƠNG 1.
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CƢ́U, CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC
TIỄN VỀ QUẢN LÝ ĐẤU THẦU CÁC DỰ ÁN CÓ VỐN ODA
1.1. Tổ ng quan tin
̀ h hin
̀ h nghiên cƣ́u về quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n
ODA
Quy chế đấ u thầ u ra đời đánh giá mô ̣t bƣớc tiế n mới trong công tác quản lý của
Việt Nam, nó tạo ra một hành lang pháp lý cho việc lựa chọn đƣợc các nhà thầu để thực
hiê ̣n các dƣ̣ án đầ u tƣ, đồ ng thời góp phầ n nâng cao vai trò của chủ đầ u tƣ và tăng cƣờng
trách nhiệm của nhà thầu . Thƣ̣c hiê ̣n đấ u thầ u sẽ ta ̣o đƣơ ̣c sƣ̣ công bằ ng và ca ̣nh tranh
giƣ̃a các nhà thầ u , hạn chế tiêu cực trong việc lựa chọ n đơn vi ̣thƣ̣c hiê ̣n và qua đó giảm
đƣơ ̣c chi phí đầ u tƣ , mang la ̣i hiê ̣u quả cho dƣ̣ án . Từ năm 2005 đến nay, Luâ ̣t Đấ u thầ u

đã đƣơ ̣c sƣ̉a đổ i , bổ sung cùng với các Nghi ̣đinh
̣ và Thông tƣ hƣớng dẫn với mu ̣c tiêu
hoàn thiện công tá c đấ u thầ u , phân cấ p theo các quy đinh
̣ , tăng cƣờng tin
́ h chủ đô ̣ng linh
hoạt cho chủ đầu tƣ , thu he ̣p đƣơ ̣c cấ p trin
̀ h duyê ̣t trong quá trin
̀ h lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u , rút
ngắ n đáng kể thời gian thƣ̣c hiê ̣n công tác đấ u thầ u , thúc đẩy nhanh quá trình thƣ̣c hiê ̣n
triể n khai dƣ̣ án .Mô ̣t trong nhƣ̃ng vấ n đề quan tro ̣ng hàng đầ u khi thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ án
vố n ODA này là sƣ̣ đóng góp không nhỏ của công tác đấ u thầ u đƣơ ̣c nhiề u đề tài nghiên
cƣ́u, cụ thể:

Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ “Hoàn thiê ̣n công tác quản lý đấ u thầ u mua sắ m trang thiế t
bị, phương tiê ̣n tại Cục Kế hoạch và Đầ u tư , Bộ Công an”của tác giả của Võ Thị
Hồ ng Lan, Trƣờng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i , 2014. Luâ ̣n văn đã
cố gắ ng đi sâu tìm hiể u các cơ sở lý luâ ̣n về hoa ̣t đô ̣ng đấ u thầ u , quản lý đấu thầu,
thƣ̣c tra ̣ng mua sắ m cung cấ p trang thiế t bi ̣ , phƣơng tiê ̣n phu ̣c vu ̣ công tác , chiế n
đấ u, hoàn thành các chỉ tiêu Ngân sách nhà nƣ ớc giao , giúp chấn chỉnh và minh
bạch hoá hoạt động đấu thầu trong Bộ . Tác giả đã nghiên cứu về quy trình thủ tục
đấ u thầ u , các hình thức lựa chọn nhà thầu trong các lĩnh vực mua sắm hàng hóa

,

xây lắ p và tƣ vấ n , đƣa ra các tiêu chí đánh giá cho các lĩnh vực đấu thầu này ; và

Footer Page 14 of 161.

9

Header Page 15 of 161.
chú trọng vào các hình thức lựa chọn nhà thầu cho lĩnh vực mua sắm hàng hoá một
cách rất cụ thể. Tuy nhiên, quá trình thực hiện vẫn còn tồ n ta ̣i nhƣ̃ng nên tác giả đã
đánh giá và đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản lý đấu thầu mua sắm
trang thiế t bi,̣ phƣơng tiê ̣n ta ̣i Cu ̣c Kế hoạch và Đầu tƣ, Bô ̣ Công an.
Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ “Quản lý đấ u thầ u mua sắ m phương tiê ̣n phòng chá y, chữa
cháy tại Cục Cảnh sát phòng cháy , chữa cháy và cứu nạn , cứu hộ – Bộ Công An”
của tác giả Đặng Thị Thu Hiền, Trƣờng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i,
2015. Luâ ̣n văn đã vận dụng lý luận cơ bản về công tác đấu thầu, quản lý nhà nƣớc
về hoạt động đấu thầu để làm rõ đƣợc công tác quản lý nhà nƣớc về hoạt động đấu
thầu mua sắm phƣơng tiện phòng cháy, chữa cháy tại Cục cảnh sát phòng cháy,
chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ Công an. Tác giả đã đ ề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện quản lý đấu thầu mua sắm phƣơng tiện phòng cháy, chữa cháy tại
Cục cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ Công an trong thời
gian tới.
Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ “Quản lý nhà nước về đấu thầu các công trình xây dựng cơ
bản ở huyện Anh Sơn , tỉnh Nghệ An” của tác giả Nguyễn Quố c Hoàn , Trƣờng Đa ̣i
học Kinh tế, Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i, 2015. Luâ ̣n văn đã tập trung nghiên cứu cơ
sở lý luận về quản lý Nhà nƣớc về đấu thầu các công trình xây dựng cơ bản từ
nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc ở c ấp huyện, tìm hiểu cách thức quản lý nhà nƣớc
trong đấ u thầ u ở các đơn vi ̣khác , rút ra đƣợc nhiều bài học kinh nghiệm để đƣa ra
kiế n nghi ̣cho huyê ̣n Anh Sơn trong thời gian tới . Tác giả đã nêu thƣ̣c tra ̣ng công
tác đấu thầu xây dựng cơ bản ở huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An cũng nhƣ những hạn
chế trong thƣ̣c hiê ̣n công tác đấ u thầ u đă ̣c biê ̣t là các văn bản quy pha ̣m pháp luâ ̣t
về đấ u thầ u, phân tích những nguyên nhân thực hiện công tác quản lý Nhà nƣớc về
đấu thầu các công trình xây dựng cơ bản từ nguồn vốn ngân sách nhà nƣớc ở cấp
huyện không hiệu quả, đề xuất một số giải pháp.

Footer Page 15 of 161.

10


Header Page 16 of 161.
Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ “Hoàn thiện công tác đấ u thầ u tư vấ n tại các dự án ODA
thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo ” của tác giả Hoàng Lê Mai Phƣơng , Trƣờng Đa ̣i
học Kinh tế quốc dân , 2012.Luâ ̣n văn đã nêu nhƣ̃ng vấ n đề cơ bản về đấ u thầ u ta ̣i
các dự án ODA nhƣ khái niệm, vai trò và nguyên tắ c của đấ u thầ u tƣ vấ n ta ̣i các dƣ̣
án ODA , các loại gói thầu tƣ vấn , quy trình đấ u thầ u tƣ vấ n , các nhân tố ảnh
hƣởng… cũng nhƣ tìm hiể u về thƣ̣c tra ̣ng để đánh giá công tác đấ u thầ u tƣ vấ n ta ̣i
các dự á n ODA thuô ̣c Bô ̣ Giáo du ̣c và Đào ta ̣o , tƣ̀ đó đƣa ra các giải pháp nhằ m
giúp cho việc thực hiện các gói thầu dịch vụ tƣ vấn đƣợc hoàn thiện hơn , chịu ảnh
hƣởng it́ nhấ t của các điề u kiê ̣n khách quan cũng nhƣ chủ quan

, tƣ̀ đ ó nâng cao

hiê ̣u quả của quá trin
̀ h lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u.
Luâ ̣n văn tha ̣c si“̃ Công tác đấ u thầ u quố c tế các gói thầ u tư vấ n sử dụng vố n
ODA ngành xây dựng đường bộ tại Tổ ng cục Đường bộ Viê ̣t Nam”

của tác giả

Nguyễn Tuấ n Anh, Trƣờng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế Quố c dân,2011. Luâ ̣n văn đã nêu đế n
nhƣ̃ng vấ n đề lý luâ ̣n và thƣ̣c tiễn trong công tác đấ u thầ u các gói thầ u tƣ vấ n sƣ̉
dụng vốn ODA cụ thể tại ngành xây dựng. Có thể thấy rằng, cũng giống nhƣ đề tài
của tác giả Hoàng Lê Mai Phƣơng , hai đề tài này tâ ̣p trung phân tích công tác đấ u
thầ u đố i với các gói thầ u tƣ vấ n sƣ̉ du ̣ng vố n ODA của nhà tài trơ ̣ là

WB. Tác giả

đã nêu các cách thƣ́c lâ ̣p kế hoa ̣ch , tổ chƣ́c thƣ̣c hiê ̣n và giám sát của WB đối với
các lĩnh vực khác nhau của các dự án sử dụng vốn ODA

, trọng tâm mà tác giả

nghiên cƣ́u là các công trin
̀ h xây dƣ̣ng sƣ̉ du ̣ng vố n WB và các tiêu chí đánh giá về
kỹ thuật trong hình thức đấu thầ u này khá chă ̣t chẽ , giảm thiểu đƣợc sự thất thoát ,
lãng phí, tham ô, tham nhũng trong công tác đấ u thầ u của ngành xây dƣ̣ng.
Luâ ̣n văn tha ̣c si ̃ “Quản lý nhà nước trong liñ h vực đấ u thầ u các công trình
giao thông ở Ban quản lý dự án Phát triển giao thông nông thôn Hà Tiñ h” của tác
giả Nguyễn Ngo ̣c Thành, Trƣờng Đa ̣i ho ̣c Kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i, 2015.
Luâ ̣n văn đã nêu cơ sở lý luâ ̣n về đấ u thầ u trong liñ h vƣ̣c xây dƣ̣ng sƣ̉ du ̣ng vố n

Footer Page 16 of 161.

11


Header Page 17 of 161.
đầ u tƣ xây dƣ̣ng cơ bản của ngân sách Nhà nƣớc , vai trò quản lý nhà nƣớc đố i với
quản lý đầu tƣ xây dựng công trình , nghiên cƣ́u cơ chế và đƣa ra nhƣ̃ng giải pháp
nhằ m nâng cao vai trò quản lý nhà nƣớc của Ban quản lý dƣ̣ án Phát t

riể n giao

thông nông thôn tỉnh Hà Tiñ h.
Bài viết “Họp báo thường niên về nhìn lại tài khoá năm 2014 và định hướng của

JICA trong tài khoá 2015” của Trƣởng đại diện JICA tại Việt Nam, 2014. Bài viết đã nêu
đƣơ ̣c nhƣ̃ng thành tƣ̣ u đa ̣t đƣơ ̣c của Viê ̣t Nam nhƣ các dƣ̣ án

: Đƣờng bộ cao tốc Bắc

Nam, Cải tạo đƣờng sắt Hà Nội – Hồ Chí Minh , v.v. thông qua vố n vay ODA của Nhâ ̣t
Bản. Viê ̣c đinh
̣ hƣớng của JICA trong năm 2015 tiế p tu ̣c viê ̣n trơ ̣ cho Viê ̣t Nam giúp hoàn
thiê ̣n cơ sở ha ̣ tầ ng ; các hạng mục đầu tƣ khác nhƣ cải thiện đời sống xã hội của Việt
Nam nhƣ dƣ̣ án “Phát triể n bê ̣n h viê ̣n tỉnh và khu vƣ̣c (giai đoa ̣n 2)” thông qua vố n vay
ODA; các dự án tăng cƣờng năng lực cạnh tranh

quố c tế , tăng cƣờng hiê ̣u quả đầ u tƣ

công. Cụ thể đối với mục tiêu “Giảm thiểu rủi ro quốc gia” , sự khác nhau nhiều giữa các
qui định về quản lý đầu tƣ công của Việt Nam và Tiêu chuẩn quốc tế của Hiệp hội các Kỹ
sƣ Tƣ vấn Quốc tế là một trong những nguyên nhân gây chậm tiến độ các dự án ODA.
JICA cùng với các thành viên trong nhóm 6 ngân hàng quốc tế khác nhƣ WB, ADB,…
đang cố gắng hài hòa giảm thiểu những sự khác biệt này. Hiện đang tồn tại những vấn đề
nghiêm trọng nhƣ: chậm giải phóng mặt bằng, chậm thanh toán… trong các dự án hạ tầng
ở Việt Nam. Đối với các nhà thầu, dự án bị chậm tiến độ đƣợc coi là rủi ro lớn trong kinh
doanh, nó không chỉ làm giảm mong muốn tham gia các dự án mới mà còn gây ra hậu
quả là nhà đầu tƣ chuyển từ Việt Nam sang nƣớc khác. Hơn nữa, dự án bị chậm tiến độ
cũng làm tăng các chi phí do thời gian thi công kéo dài, cho nên cũng làm gia tăng gánh
nặng không chỉ đối với nhà thầu mà còn với cả ngƣời dân Việt Nam. Do vậy, cần thiết
phải nhanh chóng cải thiện các luật hiện hành để có thể triển khai thực hiện các dự án này
một cách thuận lợi.
Các nghiên cƣ́u ở trên cho thấ y các đơn vi ̣thƣ̣c hiê ̣n công tác đấ u thầ u có thế
mạnh ở các lĩnh vực khác nhau . Tuy nhiên, chƣa có mô ̣t đề tài nào nghiên cƣ́u sâu , cụ thể
về quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n ODA bao gồ m cả 3 lĩnh vƣ̣c đấ u thầ u nhƣ mua sắ m

Footer Page 17 of 161.

12


Header Page 18 of 161.
hàng hoá, xây lắ p , tƣ vấ n . Đối với Ban quản lý Trung ƣơng các dự án Th ủy lơ ̣i, cơ chế
điề u hành của Ban là cơ quan quản lý nhà nƣớc, mô ̣t đơn vi ̣tâ ̣p hơ ̣p rấ t nhiề u dƣ̣ án vố n
vay và vố n không hoàn la ̣i của các nhà tài trơ ̣ quố c tế nhƣ WB, ADB, JBIC,…Trong điều
kiện nguồn ngân sách trong nƣớc còn nhiều khó khăn, với nhiệm vụ đƣợc giao là vận
động và quản lý nguồn vốn ODA trong lĩnh vực thủy lợi, ngay tƣ̀ nhƣ̃ng dƣ̣ án đầ u tiên
nhƣ dự án Khôi phục thủy lợi và chống lũ bằng nguồn vốn ADB vào năm 1994, đến nay
Ban QLTW các dƣ̣ án Thủy lơ ̣i đã đảm nhận nhiệm vụ quản lý gần 20 dự án đầu tƣ bằng
nguồn vốn ADB, WB, JICA... triển khai trên hầu hết các vùng miền của Tổ quốc, góp
phần nâng cấp các hệ thống công trình thủy lợi, phục vụ phát triển nông nghiệp và các
ngành kinh tế - xã hội khác, từng bƣớc nâng cao mức đảm bảo an toàn trƣớc thiên tai.
Với vai trò và nhiê ̣m vụ quản lý các dự án sử dụng vốn ODA , trong đó công tác quản lý
đấ u thầ u phải dƣ̣a trên các quy đinh
̣ về đấ u thầ u của pháp luật Việt Nam và hƣớng dẫn
của các nhà tài trợ khác nhau.Do đó, đề tài “Quản lý đấ u thầ u các dự án có vốn ODA tại
Ban quản lý Trung ương các dự án Th ủy lợi”vẫn mang tính cấp thiết cả về lý luận và
thƣ̣c tiễn.

1.2. Cơ sở lý luâ ̣n về quản lý đấ u thầ u các dƣ̣ án có vố n ODA
1.2.1. Đấu thầu và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA
1.2.1.1. Đấu thầu sử dụng vốn ODA
Theo giải thích tƣ̀ ngƣ̃ về vố n ODA , vố n vay ƣu đaĩ ban hành ta ̣i Nghi ̣đinh
̣ số
16/2016/NĐ-CP ngày 16/3/2016 về quản lý và sƣ̉ du ̣ng vố n ODA và vốn vay ƣu đãi của

các nhà tài trợ nƣớc ngoài là nguồn vốn của nhà tài trợ nƣớc ngoài cung cấp cho Nhà
nƣớc hoặc Chính phủ Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam để hỗ trợ phát triển, bảo đảm
phúc lợi và an sinh xã hội, bao gồm:vốn ODA viện trợ không hoàn lại là loại không phải
hoàn trả lại cho nhà tài trợ nƣớc ngoài; vốn vay ODA là loại vốn phải hoàn trả lại cho nhà
tài trợ nƣớc ngoài với mức ƣu đãi về lãi suất, thời gian ân hạn và thời gian trả nợ, bảo
đảm yếu tố không hoàn lại đạt ít nhất 35% đối với khoản vay có ràng buộc và 25% đối
với khoản vay không ràng buộc; và vốn vay ƣu đãi là loại vốn vay có mức ƣu đãi cao hơn

Footer Page 18 of 161.

13


Header Page 19 of 161.
so với vốn vay thƣơng mại, nhƣng yếu tố không hoàn lại chƣa đạt tiêu chuẩn của vốn vay
ODA.
Dự án là tập hợp các đề xuất sử dụng vốn ODA, vốn vay ƣu đãi, vốn đối ứng của
Việt Nam có liên quan đến nhau nhằm đạt đƣợc một hoặc một số mục tiêu nhất định,
đƣợc thực hiện trên địa bàn cụ thể, trong khoảng thời gian xác định và dựa trên nguồn lực
xác định. Tuỳ thuộc vào tính chất, dự án đƣợc phân loại thành dự án đầu tƣ và dự án hỗ
trợ kỹ thuật, trong đó:
- Dự án đầu tư là dự án tiến hành các hoạt động đầu tƣ trên địa bàn cụ thể, trong
khoảng thời gian xác địnhbao gồm hai loại:
+ Dự án đầu tư có cấu phần xây dựng là dự án đầu tƣ xây dựng mới, mở rộng,
nâng cấp hoặc cải tạo những công trình nhằm mục đích phát triển, duy trì, nâng cao chất
lƣợng công trình hoặc sản phẩm, dịch vụ trong một thời hạn nhất định, bao gồm cả phần
mua tài sản, mua trang thiết bị của dự án;
+ Dự án đầu tưkhông có cấu phần xây dựng là dự án đầu tƣ mua tài sản, mua, sửa
chữa, nâng cấp trang thiết bị, máy móc và dự án đầu tƣ khác không phải dƣ̣ án có cấ u
phầ n xây dƣ̣ng.

- Dự án hỗ trợ kỹ thuật là dự án với mục tiêu hỗ trợ công tác nghiên cứu chính
sách, thể chế, chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao năng lực con ngƣời hoặc để chuẩn bị
thực hiện chƣơng trình, dự án khác thông qua các hoạt động nhƣ cung cấp chuyên gia
trong nƣớc và quốc tế, đào tạo, hỗ trợ một số trang thiết bị, tƣ liệu và tài liệu, tham quan
khảo sát, hội thảo trong và ngoài nƣớc. Dự án hỗ trợ kỹ thuật bao gồm dự án hỗ trợ kỹ
thuật sử dụng vốn ODA viện trợ không hoàn lại và dự án hỗ trợ kỹ thuật sử dụng vốn vay
ODA, vốn vay ƣu đãi.
Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầ u để ký kế t và thƣ̣c hiê ̣n hơ ̣p đồ ng cung cấ p
dịch vụ tƣ vấn , dịch vụ phi tƣ vấn , mua sắ m hàng hoá , xây lắ p trên cơ sở bảo đảm ca ̣nh
trạnh, công bằ ng, minh ba ̣ch và hiê ̣u quả kinh tế .

Footer Page 19 of 161.

14


Header Page 20 of 161.
Đấu thầu trong dự án ODA gồ m mô ̣t loa ̣t hoa ̣t đô ̣ng cung cấ p rô ̣ng lớn và bao quát
hơn nhiề u so với khái niê ̣m “đấ u thầ u” truyề n thố ng . Bao gồ m các hoa ̣t đô ̣ng chi tiêu mua
sắ m để có đƣơ ̣c thiế t bi ̣ , vâ ̣t tƣ, dịch vu ̣ tƣ vấ n , nhân công, v.v. nhƣ̃ng thƣ́ cầ n t hiế t cho
hoạt động của dự án. Thêm vào đó , còn bao gồm các hoạt động chi tiêu liên quan đến xây
dƣ̣ng, thi công công trình,… phu ̣c vu ̣ cho mục tiêu của dự án trong viê ̣c phát triể n kinh tế
– xã hội.
Các lĩnh vực đấu thầu chủ yếu đƣơ ̣c triể n khai trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n ODA:
+ Dịch vụ tƣ vấn là tập hợp một loạt các hoạt động nhằm lựa chọn các nhà thầu
đáp ƣ́ng đƣơ ̣c các yêu cầ u về kiế n thƣ́c và kinh nghiê ̣m chuyên môn của công viê ̣c theo
đúng mục tiêu của dự án.
+ Mua sắ m hàng hoá là tâ ̣p hơ ̣p mô ̣t loa ̣t các hoa ̣t đô ̣ng nhằ m lƣ̣a cho ̣n , hỗ trơ ̣ và
giám sát nhà thầu có năng lực cung cấp hàng hoá theo đúng yêu cầu của dự án .
+ Xây lắ p là tâ ̣p hơ ̣p mô ̣t loa ̣t các hoa ṭ đô ̣ng nhằ m lƣ̣a cho ̣n, hỗ trơ ̣ và giám sát nhà

thầ u có năng lƣ̣c và trách nhiê ̣m trong viê ̣c hoàn thành các nhiê ̣m vu ̣ xây lắ p công trin
̀ h
thuô ̣c dƣ̣ án.
1.2.1.2. Quản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA
Quản lý ra đời gắ n liề n với cuô ̣c số ng và hoa ̣t đô ̣ng chung của con ngƣời trong xã
hô ̣i, theo cách hiể u về ho ̣c thuâ ̣t thì quản lý là khái niê ̣m rô ̣ng về pha ̣m vi và phƣ́c ta ̣p về
nô ̣i hàm , mô ̣t vài ví dụ cụ thể: theo Stoner “Quản lý là quá trin
̀ h lâ ̣p kế hoa ̣ch , tổ chƣ́c,
lãnh đạo và kiểm tra công việc của các thành viên trong tổ chức , sƣ̉ du ̣ng các nguồ n lƣ̣c
sẵn có để đa ̣t đƣơ ̣c các mu ̣c tiêu của tổ chƣ́c” hay

các trƣờng phái quản lý học cũng có

nhƣ̃ng nhiǹ nhâ ̣n ở các giác độ khác nhau về quản lý theo H .Fayol “Quản lý là mô ̣t hoa ̣t
đô ̣ng mà mo ̣i tổ chƣ́c trong đó gia đình , doanh nghiê ̣p , chính phủ đều có , gồ m 5 yếu tố
cấ u thành là kế hoa ̣ch , tổ chƣ́c, chỉ đạo, điề u chin
̉ h và kiể m soát . Quản lý chính là thực
hiê ̣n kế hoa ̣ch , tổ chƣ́c , chỉ đạo điều chỉnh và kiểm soát”

(Viê ̣n Lãnh đạo và quản lý ,

2015). Và thêm một khái niệm khác mang tính thực tiễn hơn “ Quản lý là sự tác động có
tổ chƣ́c , có mục đích của chủ thể quản lý lên đối tƣợng

Footer Page 20 of 161.

15

quản lý và khách thể quản lý

Header Page 21 of 161.
nhằ m sƣ̉ du ̣ng có hiê ̣u quả các nguồ n lƣ̣c , các thời cơ của tổ chức để đạt đƣợc mục tiêu
đă ̣t ra trong điề u kiê ̣n môi trƣờng luôn biế n đô ̣ng . (Phan Huy Đƣờng , 2012).Nhƣ vâ ̣y, có
thể thấ y rằ ng “ Quản lý là một tiến trình ba o gồ m các bƣớc : lâ ̣p kế hoa ̣ch ; tổ chƣ́c; phân
công, điề u khiể n;phố i hơ ̣p và kiể m tra, giám sát nhằm đạt đƣợc mục tiêu đề ra ”.
Quản lý đấu thầu đƣơ ̣c xem xét tƣ̀ khiá ca ̣nh ngƣời mua trong mố i quan hê ̣ ngƣời
mua – ngƣời bán . Ngƣời mua là chủ dƣ̣ án hoă ̣c ngƣời ủy quyề n , trong khi đó ngƣời bán
có thể là nhà thầu, nhà cung cấp hoặc đại diện của họ .Tƣ̀ nhƣ̃ng khái niê ̣m chung về quản
lý nêu trên ta có thể rút ra khái niệm về q uản lý đấu thầu các dự án sử dụng vốn ODA là
sƣ̣ tác đô ̣ng có tổ chƣ́c và bằ ng cách chính sách quy đinh
̣ của pháp luâ ̣t về đấ u thầ u của
Chính phủ Việt Nam và cá c nhà tài trơ ̣ đố i với hoa ̣t đô ̣ng đấ u thầ u trong các dƣ̣ án có vố n
ODA giúp cho hoa ̣t đô ̣ng đấ u thầ u diễn ra hiê ̣u quả

, công bằ ng , minh ba ̣ch và kinh tế

nhằ m góp phầ n thƣ̣c hiê ̣n mu ̣c tiêu của dƣ̣ án .
Các khái niệm nêu trên rất cần thiết, giúp mọi ngƣời hiểu đầy đủ, chính xác và
thố ng nhấ t về đấ u thầ u nói chung và công tác quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n ODA nói
riêng.

1.2.2. Vai trò, đăc̣ điểm của đấ u thầ u và quản lý đấ u thầ u sử dụng vố n ODA
Vai trò của đấu thầu và quản lý đ ấu thầu sử dụng vốn ODA là đ ảm bảo bốn nội
dung: hiệu quả - cạnh tranh - công bằng - minh bạch. Thông qua đấu thầu, các hoạt động
kinh tế đều đƣợc kích thích phát triển, đấu thầu không những đem lại lợi ích cho các bên
tham gia mà còn có tác dụng thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Hiệu quả có thể về mặt tài
chính hoặc về thời gian hay một tiêu chí nào khác tuỳ thuộc vào mục tiêu của dƣ̣ án .
Muốn đảm bảo hiệu quả cho dƣ̣ án ph ải tạo điều kiện cho nhà thầu cạnh tranh công khai
ở phạm vi rộng nhất có thể nhằm tạo ra sự công bằng, đảm bảo lợi ích cho các bên.

Với các dƣ̣ án có t ổng đầu tƣ lớn, có giá trị về mặt kinh tế hoặc xã hội thì công tác
đấu thầu là một khâu quan trọng không thể thiếu, đấu thầu và quản lý đấu thầu phải tuân
thủ theo quy định của nhà nƣớc, nhà tài trợ hoặc tổ chức tài chính cho vay vốn. Đấu thầu

Footer Page 21 of 161.

16


Header Page 22 of 161.
và quản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA mang lại lợi ích to lớn đối với chủ đầu tƣ, nhà thầu
và nền kinh tế quốc dân nói chung.
Đặc điểm của đấu thầ u và quản lý đấ u thầ u sử dụng vố n ODAnhƣ sau:
Một là, mục tiêu, nô ̣i dung đấ u thầ u mua sắ m rõ ràng :hoạt động đấu thầu mua sắm
nhằm thực hiện nội dung công việc thuộc các dự án đƣợc duyệt để đạt đƣợc các mục tiêu
cơ bản về tăng trƣởng kinh tế, phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, tăng cƣờng mức
sống của dân cƣ… theo các kế hoạch, quy hoạch phát triển kinh tế hàng năm, 5 năm hoặc
dài hạn. Do vậy, mục tiêu của đấu thầu gắn chặt và là một hoạt động không tách rời với
mục tiêu của dự án.
Đối với từng gói thầu cụ thể, mục tiêu thể hiện qua việc lựa chọn các nhà thầu đáp
ứng yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm, có giải pháp khả thi để thực hiện việc cung cấp
hàng hoá, dịch vụ tƣ vấn, dịch vụ xây dựng các công trình, hạng mục công trình, đào tạo,
chuyển giao công nghệ. Việc phải mua sắm hàng hoá; xây dựng công trình bảo đảm công
năng, tính năng và hiệu năng sử dụng; cung cấp các dịch vụ đều đƣợc thể hiện rõ trong
quyết định đầu tƣ, kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u của dự án.
Hai là, thị trƣờng gồ m mô ̣t ngƣời mua và nhiề u ngƣời bán .
Ba là, tuân thủ nhƣ̃ng điề u kiê ̣n quy đinh
̣ trƣớc.
Bố n là, có nhiều chủ thể tham gia vào quá trình đấu thầu .

1.2.3. Sự cầ n thiế t phải quản lý đấ u thầ u sử dụng vố n ODA
Chúng ta đều biết viê ̣c sƣ̉ du ̣ng hiê ̣u quả các chƣơng trin
̀ h

, dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n

ODA đã góp phần thúc đẩy kinh tế – xã hội c ủa Viê ̣t Nam ngày càng phát tri ển và đạt
đƣợc nhiều kết quả trên nhiều lĩnh vực. Để đa ̣t đƣơ ̣c điề u này phải kể đế n công tác quản
lý đấu thầu đang đƣợc triển khai tích cực trong các dự án sử dụng vốn ODA

, và sự cần

thiế t của công tác quản lý đấ u thầ u sƣ̉ du ̣ng vố n ODA đƣơ ̣c thể hiê ̣n nhƣ sau :
- Hiê ̣u quả của công tác quản lý đấ u thầ u chin
́ h là viê ̣c sƣ̉ du ̣ng mô ̣t cách có hiệu
quả nguồn vốn ODA , đảm bảo viê ̣c giải ngân đúng tiế n đô ̣ , quy trình thủ tu ̣c thƣ̣c hiê ̣n

Footer Page 22 of 161.

17


Header Page 23 of 161.
các dự án theo quy định , nhƣ vâ ̣y sẽ mang la ̣i hiê ̣u quả lâu dài cho sƣ̣ phát triể n của nƣớc
ta.
- Cạnh tranh trong công tác đấ u thầ u là ta ̣o ra mô ̣t sân chơi lành ma ̣nh trong đó
chủ đầu tƣ, bên mời thầ u phải để các nhà thầ u cạnh tranh với nhau để đa ̣t đƣơ ̣c hơ ̣p đồ ng
với giá ca ̣nh tranh song vẫn bảo đảm chấ t lƣơ ̣ng của h àng hoá , công trin
̀ h, dịch vụ cung
cấ p.

- Công bằ ng trong quản lý đấ u thầ u là mo ̣i thành viên tƣ̀ chủ đầ u tƣ , bên mời thầ u
đến các nhà thầu , các tổ chức tƣ vấn đƣợc thuê thực hiện một phần công việc đều bình
đẳ ng với nhau. Vai trò của các bên trong hoa ̣t đấ u thầ u là rấ t quan tro ̣ng , mỗi bên đề u có
quyề n và trách nhiê ̣m của riêng mình , tƣ̀ đó dẫn đế n lơ ̣i ích nhấ t đinh
̣ ta ̣o nên nhƣ̃ng hành
vi tham nhũng , gian lâ ̣n có thể xảy ra nhằ m tƣ lơ ̣i về mì

nh. Các chủ thể tham gia hoạt

đô ̣ng đấ u thầ u , đă ̣c biê ̣t là nhƣ̃ng ngƣời đƣơ ̣c giao tro ̣ng trách quản lý đấ u thầ u cầ n phải
có sự công tâm , không vì mục tiêu lợi nhuận để đảm bảo việc đấu thầu là công bằng cho
các bên tham gia.
- Công khai, minh ba ̣ch trong đấ u thầ u là tấ t cả các quố c gia , các nhà tài trợ hƣớng
tới nhằ m đảm bảo mô ̣t sân chơi lành ma ̣nh , đảm bảo quyề n lơ ̣i cho tấ t cả các bên tham
gia. Hoạt động đấu thầu chỉ có thể đạt đƣợc khi có sƣ̣ quản lý giám sát của cơ quan quản
lý thông qua các quy định , luâ ̣t lê ,̣ điề u ƣớc quố c tế và bằ ng chƣ́c năng nhiê ̣m vu ̣ của
mình tiến hành công việc kiểm tra và giám sát . Mọi thông tin liên quan đến công tác đấu
thầ u nhƣ tổ chƣ́c đấ u thầ u , tham gia đấ u thầ u , thông tin về dƣ̣ án , thông tin về các gói
thầ u.. đều phải đƣợc thông báo công khai rộng rãi theo quy định .
- Công tác p hòng, chố ng tham nhũng trong đấ u thầ u ta ̣i các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n
ODA là mu ̣c tiêu vƣ̀a có tính lâu dài , vƣ̀a có tính cấ p bách khi thƣ̣c hiê ̣n các dƣ̣ á n này ta ̣i
Viê ̣t Nam . Mô ̣t điề u rấ t dễ nhâ ̣n thấ y , tham nhũng là mô ̣t trong n hƣ̃ng căn bê ̣nh dễ có
nguy cơ nảy sinh trong quá triǹ h mua sắ m công đă ̣c biê ̣t là đố i với các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n
ODA trong các liñ h vƣ̣c xây lắ p , xây dƣ̣ng giao thông, công trình thủy lơ ̣i,…. Do đó, viê ̣c
quản lý đấu thầu trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n ODA luôn luôn đòi hỏi sƣ̣ giám sát chă ̣t

Footer Page 23 of 161.

18

Header Page 24 of 161.
chẽ của các cơ quan bô ̣, ngành với mu ̣c tiêu giảm thiểu thấ t thoát nguồ n vố n , loại trừ
tham nhũng.
Nhƣ vâ ̣y, để đảm bảo đƣợc hiệu quả , cạnh tranh, công bằ ng, minh bạch và phòng
chố ng tham nhũng trong đấ u thầ u đă ̣c biê ̣t là trong các dƣ̣ án sƣ̉ du ̣ng vố n ODA cầ n phải
có sự phối hợp , giám sát chặt chẽ trong công tác quản lý đấu thầ

u của các cơ quan có

thẩ m quyề n , các cơ quan chức năng.

1.2.4. Nôị dung quản lý đấ u thầ u sử dụng vố n ODA
Đối với các dự án sử dụng vốn ODA ngoài việc tuân thủ các quy định về đấu thầu
của pháp luật Việt Nam còn phải tuân thủ các quy định của nhà tài trợ . Các dự án sử dụng
nguồ n vố n này cầ n phải có hiê ̣u quả tố i đa trong viê ̣c quản lý dƣ̣ án

, quản lý đấ u thầ u ,

quản lý tài chính . Để đa ̣t đƣơ ̣c các mu ̣c tiêu mà yêu cầ u của dƣ̣ án đă ̣t ra

đòi hỏi ngƣời

quản lý phải nhạy bén , am hiể u các quy đinh
̣ , chịu trách nhiệm chính về kết quả của dự
án, có vai trò chủ chốt trong việc xác định các mục tiêu , xây dƣ̣ng kế hoa ̣ch dƣ̣ án , đảm
bảo dự án đƣợc thực hiện một cách hiệu quả

; sƣ̣ phân cấ p trong quả n lý cầ n phải tinh

gọn, các thủ tục không quá phức tạp , rƣờm rà ; cán bộ kỹ thuật phải có kinh nghiệm và
chuyên môn cao; tấ t cả các yế u tố này sẽ đảm bảo đƣợc việc vận hành và quản lý tốt các
hoạt động của dự án . Công tác q uản lý đấu thầu sử dụng vốn ODA là mô ̣t tiế n trin
̀ h bao
gồ m các bƣớc: lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u ; tổ chƣ́c lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u ; kiể m tra, giám
sát công tác lựa chọn nhà thầu . Tại thông tƣ hƣớng dẫn của Bộ K ế hoạch và Đầu tƣ quy
đinh
̣ chi tiế t về lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u số 10/2015/TT-BKH ngày 26/10/2015 đã
hƣớng dẫn cu ̣ thể về lâ ̣p kế hoạch lựa chọn nhà thầu áp dụng cho các đơn vị thuộc phạm
vi điề u chin
̉ h của Luâ ̣t Đấ u thầ u khi Luâ ̣t Đấ u thầ u 43 và Nghị định 63/NĐ-CP có hiê ̣u
lƣ̣c.
Các dự án có vốn ODA bao gồm các dự án hỗ trợ kỹ thuật và các dự án đầu tƣ
mang tin
́ h kỹ thuâ ̣t cao , phƣ́c ta ̣p ; thời gian thƣ̣c hiê ̣n các hoa ̣t đô ̣ng của dƣ̣ á

n thƣờng

không kéo dài thông thƣờng kéo dài tố i thiể u tƣ̀ hai năm đế n tố i đa là mƣời năm tuỳ
thuô ̣c vào nô ̣i dung thƣ̣c hiê ̣n của dƣ̣ án ; mục tiêu và kết quả của dự án phải đƣợc xác
đinh
̣ rõ ràng, đă ̣c biê ̣t tiế n đô ̣ thƣ̣c hiê ̣ n dƣ̣ án đề ra ; chấ t lƣơ ̣ng thƣ̣c tế dƣ̣ án có đáp ƣ́ng

Footer Page 24 of 161.

19


Header Page 25 of 161.
yêu cầ u ; chi phí dƣ̣ án có đảm bảo tổ ng mƣ́c đầ u tƣ , tổ ng dƣ̣ toán đã phê duyêt ; quá trình

quản lý dự án và quản lý đấu thầu có thực hiện đúng quy trình , thủ tục, quy đinh
̣ của các
nhà tài trợ ; và giải ngân phải đảm bảo cam kết giữa Chính phủ Việt Nam và nhà tài trợ

.

Ta biế t rằ ng khi đề xuấ t dƣ̣ án , các mục tiêu tổng quát , mục tiêu cụ thể và kết quả đầu ra
đƣơ ̣c xây dƣ̣ng trên cơ sở các hoạt động của dự án ; mô ̣t số các hoa ̣t đô ̣ng liên quan đế n
lĩnh vực xây lắp, mua sắ m hàng hoá và tƣ vấ n sẽ phải áp du ̣ng các hin
̀ h thƣ́c lƣ̣a cho ̣n nhà
thầ u để thƣ̣c hiê ̣n. Nhƣ vâ ̣y, kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u sẽ đƣơ ̣c lập với đầy đủ các căn cứ
pháp lý và nội dung để đảm bảo lựa chọn

đƣơ ̣c nhà thầu và các hình thức lựa chọn nhà

thầ u mang tiń h minh ba ̣ch, công bằ ng và hiê ̣u quả .
1.2.4.1. Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầ u
Lập kế hoạch lựa chọn nhà thầ u cầ n phải đƣơ ̣c căn cƣ́ vào quyế t đinh
̣ phê duyê ̣t dƣ̣
án, hiê ̣p đinh
̣ ký kế t giƣ̃a Chiń h phủ Viê ̣t Nam và nhà tài trơ ̣ , văn kiê ̣n dƣ̣ án và các văn
bản có liên quan nhƣ quyế t đinh
̣ thành lâ ̣p ban quản lý dƣ̣ án , quy chế hoa ̣t đô ̣ng của ban
quản lý dự án. Nô ̣i dung lâ ̣p kế hoa ̣ch lƣ̣a cho ̣n nhà thầ u đố i với tƣ̀ng gói thầ u bao gồ m 7
nô ̣i dung: tên gói thầ u thể hiê ̣n tiń h chấ t , nội dung và phạm vi công việc của gói thầu phù
hợp với nội dung nêu trong quyết định phê duyệt dự án; giá gói thầuđƣợc xác định trên
cơ sở tổng mức đầu tƣ của d ự án; nguồ n vố n cầ n phải ghi rõ tên nhà tài trợ và cơ cấu
nguồn vốn, bao gồm vốn tài trợ, vốn đối ứng trong nƣớc; hình thức và phƣơng thƣ́c lựa
chọn nhà thầu cầ n nêu đấ u thầ u trong nƣớc hay quốc tế, mô ̣t túi hồ sơ hay hai túi hồ sơ ;
thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầuđƣợc tính từ khi phát hành HSMT, HSYC và

ghi rõ theo tháng h ay quý trong năm thƣ̣c hiê ̣n. Đối với t rƣờng hợp đấu thầu rộng rãi có
áp dụng thủ tục lựa chọn danh sách ngắn, thời gian bắt đầu tổ chức lựa chọn nhà thầu
đƣợc tính từ khi phát hành hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời sơ tuyển; loại hợp đồng cầ n
căn cứ quy mô, tính chất gói thầu, chủ chƣơng trin
̀ h , dƣ̣ án quy định loại hợp đồng áp
dụng cho phù hợp để làm căn cứ lập hồ sơ mời sơ tuyển, hồ sơ mời quan tâm, hồ sơ mời
thầu, hồ sơ yêu cầu, ký kết hợp đồng; thời gian thực hiện hợp đồngđƣợc tính từ ngày hợp
đồng có hiệu lực đến ngày các bên hoàn thành nghĩa vụ theo quy định trong hợp đồng,
trừ thời gian thực hiện nghĩa vụ bảo hành nếu có.

Footer Page 25 of 161.

20