CHƯƠNG II: CHUYỂN ĐỘNG THẲNG BIẾN ĐỔI ĐỀU
A. TÓM TẮT LÝ THUYẾT
1. Vận tốc trung bình . vận tốc tức thời
Vận tốc trung bình:
i i
i
v t
s
v
t t
= =
∑
∑
Vận tốc tức thời:
v
t
s
t
∆
=
∆
2. Gia tốc trong chuyển động thẳng biến đổi đều:
2 1
2 1
v v
a
t t
−
=
−
uur ur
r
=
v
t
∆
∆
r
3. Các phương trình của chuyển động thẳng biến đổi đều:
Gia tốc: a = const
Vận tốc tức thời: v
t
= v
0
+ at
Đướng đi: s =
2
0
2
at
v t +
Tọa độ:
2
0 0
2
at
x x v t= + +
Hệ thức liên hệ:
2 2
0
2
t
v v as− =
B. HỆ THỐNG BÀI TẬP
DẠNG
VẬN TỐC TRUNG BÌNH
VẬN TỐC , GIA TỐC, ĐƯỜNG ĐI
I. PHƯƠNG PHÁP
1. Vận tốc trung bình:
1 1 2 2
1 2
....
....
v t v ts
v
t t t
+ +
= =
+ +
2. Tính gia tốc , vận tốc , thời gian và quãng đường
Áp dụng các công thức của chuyển động thẳng biến đổi đều:
Vận tốc tức thời: v
t
= v
0
+ at
Đướng đi: s =
2
0
2
at
v t +
Hệ thức liên hệ:
2 2
0
2
t
v v as− =
2 1
2 1
v v
a
t t
−
=
−
uur ur
r
=
v
t
∆
∆
r
II. BÀI TẬP:
Bài số 01: Tính gia tốc của chuyển động trong mỗi trường hợp
a. Xe rời bến chuyển động thẳng nhanh dần đều , sau 1 phút , vận tốc đạt
54km/h
b. Đoàn xe lửa đang chạy thẳng đều với vận tốc 36km/h thì hãm phanh dừng
lại sau 10s
c. Xe chuyển động nhanh dần đều . Sau 1 phút , vận tốc tăng từ 18 km/h tới
72 km/h
Bài số 02:
a. Một bi lăn trên một mặt phẳng nghiêng với gia tốc 0,2m/s
2
. Sau bao lâu từ
lúc thả lăn, bi đạt vận tốc 1m/s
b. Một người đi xe đạp lên dốc dài 50m theo chuyển động thẳng chậm dần
đều , vận tốc lúc bắt đầu lên dốc là 18km/h và vận tốc cuối là 3m/s. Tính
gia tốc và thời gian lên dốc
Bài số 03: Một đoàn tàu đang chuyển động thẳng đều với vận tốc 36km/h thì hãm
phanh. Tàu chuyển động chạm dần dều và dừng hẳn sau khi chạy thêm 100m.
Hỏi sau 10 s kể từ lúc hãm phanh tầu ở vò trí nào có vận tốc bằng bao nhiêu
Bài số 04:
a. Một người đi xe đạp chuyển động thẳng đều , đi nữa quãng đường đầu với
vận tốc v
1
= 12km/h và nửa quãng đường còn lại với vận tốc 20km/h. Hãy
tính vận tốc trung bình của người đi xe đạp trên cả đoạn đường
b. Một xe chạy trong 5 giờ , 2 giờ đầu chạy với vận tốc trung bình 60km/h; 3
giờ sau đi với vận tốc trung bình 40km/h. Tính vận tốc trung bình trong
suốt thời gian chuyển động
Bài số 05: Một vật chuyển động trên hai đoạn đường với các vận tốc trung bình v
1
và v
2
. Trong điều kiện nào vận tốc trung bình trên cả đoạn đường bằng trung
bình cộng của hai vận tốc
Hướng dẫn:
Ta có:
1 1 2 2
1 2
v t v t
v
t t
+
=
+
Trung bình cộng của hai vận tốc là
1 1
2
tb
v v
v
+
=
Theo đề ta có :
1 1 2 2
1 2
v t v t
t t
+
=
+
1 1
2
v v+
v
1
t
1
+ v
2
t
2
= v
1
t
2
+ v
2
t
1
Hay:
1 1 2 2 2 1 1 2 1 2
( ) ( ) 0 ( )( )v t t v t t v v t t− + − = ⇒ − −
Vì v
1
khác v
2
vậy t
1
= t
2
Bài số 06: Một người đi xe đạp trên một đoạn đường thẳng MN, Trên 1/3 đoạn
đường đầu đi với vận tốc 15km/h, 1/3 đoạn đường tiếp theo đi với vận tốc 10km/h
và 1/3 đoạn đường cuối đi với vận tốc 5km/h. Tính vận tốc trung bình trên cả
đoạn đường
Bài số 07: Một ô tô đi với vận tốc 60km/h trên nửa đầu của đoạn đường AB.
Trong nửa đoạn đường còn lại, ô tô đi nửa thời gian đầu với vận tốc 40km/h và
nửa thời gian sau với vận tốc 20km/h. Tính vận tốc trung bình trên cả đoạn đường
Bài số 08: Một ô tô đang chuyển động với vận tốc 36km/h thì xuống dốc , chuyển
động nhanh dần đều với gia tốc 0,1m/s
2
và đến cuối dốc đạt tới 72km/h. Tìm chiều
dài của dốc và thời gian đi hết dốc
B số 09: Một vật chuyển động nhanh dần đều không vận tốc đầu . Trong giây
thứ nhất vật đi được quãng đường l
1
, trong giây thứ 2 đi được quãng đường l
2
,
trong giây thưa 3 đi được quãng đường l
3
. Chứng minh rằng l
1
: l
2
: l
3
= 1 : 3 : 5
Hướng dẫn:
Ta có : s =
2
1
2
at
Quãng đường vật đi được trong giây thứ nhất :
1 1
2
a
l s= =
Quãng đường vật đi được trong thời gian t = 2s:
2
2
4
2
2 2
a a
s = =
Quãng đường vật đi được trong giây thứ 2:
2 2 1
3
2
a
l s s= − =
T ương tự quãng đường vật đi trong giây thứ 3:
3 3 2
5
2
a
l s s= − =
Vậy: l
1
: l
2
:l
3
= 1 :3 :5
Bài số 10: Một ô tô đang chạy với vận tốc 72km/h , thì tắt máy chuyển động chậm
dần đều , chạy thêm được 200m nữa thì dừng hẳn
a. Tính gia tốc của xe và thời gian từ lúc tắt máy đến lúc dừng lại
b. Kể từ lúc tắt máy ô tô mất bao nhiêu thời gian để đi thêm được 150m
Bài số 11: Một đầu tầu đang đi với vận tốc 18km/h thì xuống dốc chuyển động
nhanh dần đều với gia tốc 0,4m/s. Chiều dài của dốc là 330m. Tính thời gian để
đầu tầu đi xuống hết dốc và vận tốc ở cuối dốc
Bài số 12: Một vật chuyển động nhanh dần đều với vận tốc ban đầu v
0
= 18km/h.
Trong giây thứ 5 vật đi được một quãng đườnh 5,45m.Tìm
a. Gia tốc của vật
b. Quãng đường vật đi được sau 10s
Bài số 13: Một đoàn tàu bắt đầu rời ga , chuyển động nhanh dần đều , sau khi đi
được 100m, đạt đến vận tốc 10m/s. Tính vận tốc của tàu sau khi đi được 200m
Bài số 14: Một viên bi được thả lăn không vận tốc đầu trên một máng nghiêng
dài 90m. Hãy chia chiều dài của máng làm 3 phần sao cho bi đi được ba phần đó
trong ba khoảng thời gian bằng nhau
Hương dẫn:
Chia khoảng thời gian t thành 3 phần bằng nhau t/3 . Tương tự bài số 9 ta chứng
minh được : l
1
: l
2
: l
3
= 1: 3 :5
Điều đó có nghóa l = l
1
+ l
2
+ l
3
= l
1
+ 3l
1
+ 5 l
1
= 9l
1
l
1
= l
1
/9 = 10cm,l
2
= 3l
1
= 30cm, l
3
= 5l
1
= 50cm
Bài số 15:
a. Một đoàn tàu đang chuyển động thẳng đều với vận tốc 36km/h thì hãm
phanh. Tàu chạy chậm dần đều và dừng hẳn sau khi chạy thêm 100m. Hỏi
sau 10s khi hãm phanh tàu ở vò trí nào và vận tốc bằng bao nhiêu
b. Một vật chuyển động nhanh dần đều đi được những quãng đường s
1
= 24m
và s
2
= 64m trong hai khoảng thời gian liên tiếp bằng nhau là 4s. Xác đònh
vận tốc ban đầu và gia tốc của vật
Bài số 16: Một xe chuyển động thẳng nhanh dần đều với vận tốc v
0
= 18km/h.
Trong giây thứ tư kể từ lúc bắt đầu chuyển động nhanh dần , xe đi được 12m. Hãy
tính
a. Gia tốc chuyển động của vật
b. Quãng đường vật đi được trong 10 s và trong giây thứ 10
Bài số 17: Sau 10s đoàn tàu giảm vận tốc từ 54km/h xuống 18km/h. Nó chuyển
động đều trong 30s tiếp theo. Sau cùng nó chuyển động chậm dần đều và đi thêm
10 s thì dừng hẳn
a. Tính gia tốc trong mỗi giai đoạn. viết biểu thức của vận tốc và quãng
đường trong mỗi giai đoạn
b. Vẽ đồ thò của vận tốc theo thời gian trong suốat quá trình chuyển động
Bài số 18: Một xe chuyển động nhanh dần đều đi trên hai đoạn đường liên tiếp
bằng nhau 100m. Lần lượt trong 5s và 3,5 s. Tính gia tốc. Tính gia tốc
Bài số 19:Một người đứng ở sân ga thấy toa thứ nhất của đoàn tàu đang tiến vào
sân ga qua trước mặt mình trong 5s và thấy toa thứ 2 trong 45 s. Khi tàu đứng lại,
đầu toa thứ nhất cách người ấy 75m. Coi tàu chuyển động chậm dần đều . Tính
gia tốc của đoàn tàu
Bài số 20:Một đoàn tàu chuyển bánh chạy thẳng nhanh dần đều . Hết km thứ
nhất vận tốc của nó tăng lên được 10m/s. Sau khi đi hết km thứ 2 vận tốc của nó
tăng lên một lượng bằng bao nhiêu
Bài số 21: Một vật bắt đầu chuyển động nhanh dần đều từ trạng thái đứng yên và
đi được quãng đường s trong t (s). Tính thời gian vật đi được ¾ đoạn đường cuối
Bài số 22:Một người đứng ở sân ga nhìn đoàn tàu chuyển bánh nhanh dần đều ,
toa (1) qua mặt người âùy trong t (s) . Hỏi toa thứ n đi qua trước mặt người ấy
trong bao lâu. p dụng : t = 6s, n = 7
Bài số 23: Một chuyển động nhanh dần đều với gia tốc a từ trạng thái đứng yên
và đi được quãng đường s trong thời gian t. Hãy tính:
a. Khỏang thời gian vật đi hết 1m đầu tiên
b. Khoảng thời gian vật đi hêt 1m cuối cùng
Bài số 24:Phương trình chuyển động của một vật chuyển động thẳng là :
x = 80t
2
+ 50t +10 (cm,s)
a. Tính gia tốc của chuyển động
b. Tính vận tốc lúc t = 1s
c. Đònh vò trí lúc vận tốc là 130cm/s
Bài số 25:Một vật chuyển động theophương trình: x = 4t
2
+ 20t (cm,s)
a. Tính quãng đường vật đi được từ t
1
= 2s
đến t
2
= 5s, suy ra vận tốc trung
bình trong thời gian này
b. Tính vận tốc lúc t = 3s
DẠNG :