Tiết 6-10 (11CB)

Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
Ngày soạn: 1 5/ 09 /2008.
Tiết: 06 Chương 0 1 : ĐIỆN TÍCH - ĐIỆN TRƯỜNG

Bài giảng CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN .
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức :
- Nêu được đặc điểm của lực tác dụng lên điện tích trong điện trường đều.
- Lập được biểu thức tính công thức của lực điện trong điện trường đều.
- Phát biểu được đặc điểm của công dòch chuyển điện tích trong điện trường bất kì.
- Trình bày được khái niệm, biểu thức, đặc điểm của thế năng của điện tích trong điện trường, quan hệ giữa công của
lực điện trường và độ giảm thế năng của điện tích trong điện trường.
2.Kỹ năng : Giải Bài toán tính công của lực điện trường và thế năng điện trường.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy : Nghiên cứu nội dung bài,tham khảo tài liệu, hình vẽ SGK.
2.Trò : Xem trước bài mới,kiến thức bài cũ.
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1.n đònh tổ chức : Kiểm tra só số, tác phong HS, phân nhóm học tập.
2.Kiểm tra bài cũ :- Một điện tích đặt trong điện trường thì hiện tượng gì xảy ra?
- Điện trường có khả năng sinh công hay không?
3.Tiến trình bài học.
TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
25p
Hoạt động 1:Tìm hiểu đặc điểm và cách tính công của lực điện.
-Giới thiệu các hình vẽ 4.1 lên
bảng.
-Xác đònh lực điện tác dụng lên
điện tích q > 0 đặt trong điện
trường hình 4.1?
Vẽ hình 4.2 lên bảng.
-Tính công khi điện tích q di

chuyển theo đường thẳng từ M
đến N.?

Vẽ hình 4.1.



→
F
= q
→
E
Vẽ hình 4.2.


-A
MN
= q.E.d
1. CÔNG CỦA LỰC ĐIỆN.
a. Đặc điểm của lực điện tác
dụng lên một điện tích đặt
trong điện trường đều
→
F
= q
→
E
(q>0)
Lực
→

F
là lực không đổi có
phương song song đường sức,
có chiều trùng chiều đường
sức.
b. Công của lực điện làm
dòch chuyển điện tích q
trong điện trường đều:
A
MN
= qEd
Với d là hình chiếu đường đi
trên một đường sức điện.
Công của lực điện trường
trong sự di chuyển của điện
tích trong điện trường đều từ
Chương 01 Trang 1
Giáo Viên : Hồ Hoài Vũ
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
-Tính công khi điện tích di
chuyển theo đường gấp khúc
MPN.?

-Cho nhận xét kết quả vừa tính
trong 2 trường hợp trên?

Đưa ra kết luận.

Giới thiệu đặc điểm công của
lực diện khi điện tích di chuyển

trong điện trường bất kì.
Yêu cầu học sinh thực hiện
C1.
Yêu cầu học sinh thực hiện
C2.
-A
MPN
= q.E.d
-Công dich chuyển điện tích từ
M đến N không phụ thuộc hình
dạng đường đi.

Ghi nhận đặc điểm công của
lực diện khi điện tích di chuyển
trong điện trường bất kì.
Thực hiện C1.
Thực hiện C2.
M đến N là A
MN
= qEd,
không phụ thuộc vào hình
dạng của đường đi mà chỉ
phụ thuộc vào vò trí của điểm
đầu M và điểm cuối N của
đường đi.
c. Công của lực điện trong
sự di chuyển của điện tích
trong điện trường bất kì
Công của lực điện trong sự
di chuyển của điện tích trong

điện trường bất kì không phụ
thuộc vào hình dạng đường đi
mà chỉ phụ thuộc vào vò trí
điểm đầu và điểm cuối của
đường đi.
Lực tónh điện là lực thế,
trường tónh điện là trường
thế.
15p
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm thế năng của điện tích trong điện trường.
Yêu cầu học sinh nhắc lại
khái niệm thế năng trọng
trường.
Giới thiệu khái niệm thế năng
của điện tích đặt trong điện
trường.
Giới thiệu sự phụ thuộc của thế
năng này vào điện tích.

Cho điện tích q di chuyển trong
điện trường từ điểm M đến N
rồi ra ∞. Yêu cầu học sinh tính
công.

Cho học sinh rút ra kết luận.
Nhắc lại khái niệm thế năng
trọng trường.
Ghi nhận khái niệm.
Ghi nhận mối kiên hệ giữa thế
năng và công của lực điện.

Tính công khi điện tích q di
chuyển từ M đến N rồi ra ∞.
A
MN
= A
M
∞

- A
N
∞

= W
M
- W
N

2. THẾ NĂNG CỦA MỘT
ĐIỆN TÍCH TRONG ĐIỆN
TRƯỜNG
a. Khái niệm về thế năng
của một điện tích trong điện
trường.
Thế năng của điện tích đặt
tại một điểm trong điện
trường đặc trưng cho khả
năng sinh công của điện
trường tại điểm đó và được

đo bằng công của điện
trường làm dòch chuyển điện
tích từ điểm đó đến mốc thế
năng ( tại đó điện trường
không còn khả nănng sinh
công). W
M
= A
M
∞
b. Sự phụ thuộc của thế
năng W
M
vào điện tích q.
Thế năng của một điện tích
điểm q đặt tại điểm M trong
điện trường :
Chương 01 Trang 2
Giáo Viên : Hồ Hoài Vũ
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
Yêu cầu học sinh thực hiện
C3.
Thực hiện C3. W
M
= A
M
∞
= qV
M
Thế năng này tỉ lệ thuận với

q.
c. Công của lực điện và độ
giảm thế năng của điện tích
trong điện trường.
A
MN
= W
M
- W
N
W
M
- W
N
gọi là độ giảm thé
năng của điện tích q.
CỦNG CỐ: Hệ thống lại các kiến thức cơ bản.
IV. RÚT KINH NGHIỆM: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
Chương 01 Trang 3
Giáo Viên : Hồ Hoài Vũ
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
Ngày soạn: 20/ 09 /2008.
Tiết: 07 Chương 0 1 : ĐIỆN TÍCH - ĐIỆN TRƯỜNG

Bài giảng ĐIỆN THẾ.HIỆU ĐIỆN THẾ .
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức :
-Trình bày được ý nghóa, đònh nghóa, đơn vò, đặc điểm của điện thế và hiệu điện thế.
- Nêu được mối liên hệ giữa hiệu điện thể và cường độ điện trường.
- Biết được cấu tạo của tónh điện kế.

2.Kỹ năng : - Giải bài toán tính điện thế và hiệu điện thế.
- So sánh được các vò trí có điện thế cao và điện thế thấp trong điện trường.
II.CHUẨN BỊ :
1.Thầy : Nghiên cứu nội dung bài,tham khảo tài liệu, SGK.
2.Trò : Xem trước bài mới,kiến thức bài cũ.
III.TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC.
1.n đònh tổ chức : Kiểm tra só số, tác phong HS.
2.Kiểm tra bài cũ :- Sự phụ thuộc của thế năng vào điện tích?
- Biểu thức liên hệ giữa công của lực điện và độ giảm thế năng?
3.Tiến trình bài học.
TL Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
20p
Hoạt động 1:Tìm hiểu khái niệm điện thế .
-Yêu cầu học sinh nhắc lại
công thức tính thế năng của
điện tích q tại điểm M trong
điện trường.
-Từ biểu thức xác đònh mối liên
hệ giữa W
M
và V
M
?
-Tại M và N trong điện trường
đều thế năng điện tích q giống
hay khác nhau ?Từ đó suy ra hệ
số tỉ lệ V
N
và V
M

giống hay
khác?
-Dùng đại lượng này để đặt
trưng cho khả năng tạo ra thế
năng của điện tích đặt tại điểm
đó và gọi là điện thế tại điểm
đó.
Nêu công thức.
W
M
= A
M
∞
= qV
M

-Tỉ lệ với nhau.
Thế năng khác nhau nên ra hệ
số tỉ lệ V
N
và V
M
khác nhau.
Ghi nhận khái niệm.
1. ĐIỆN THẾ
a. Đònh nghóa
Điện thế tại một điểm M
trong điện trường đặc trưng
cho điện trường về phương
diện tạo ra thế năng cho điện

tích q đặt tại điểm đó và
được đo bằng thương số của
công của lực điện tác dụng
lên điện tích q khi q di
chuyển từ M ra xa vô cực và
độ lớn của q
Chương 01 Trang 4
Giáo Viên : Hồ Hoài Vũ
Trường THPT An Lương Giáo án Vật Lí 11 Ban CB
-Nhắc lại: điện thế đặc trưng
cho điện trường về mặt nào và
được tính như thế nào?
-Nêu đơn vò điện thế.
- Nêu đặc điểm của điện thế.
Yêu cầu học sinh thực hiện
C1.

Đặc trưng cho điện trường về
mặt tạo ra thế năng cho điện tích
q đặt tại điểm đó
Ghi nhận đơn vò.
Nêu đặc điểm của điện thế.
Thực hiện C1.
V
M
=
q
A
M
∞

Đơn vò điện thế là vôn (V).
1V =
C
J
1
1
b. Đặc điểm của điện thế
Điện thế là đại lượng đại
số. Thường chọn điện thế của
đấùt hoặc một điểm ở vô cực
làm mốc (bằng 0).
15p
Hoạt động 2: Tìm hiểu khái niệm hiệu điện thế .
-Yêu cầu HS nhắc lại biểu thức
liên hệ giữa công của lực điện
và độ giảm thế năng.
-Hướng dẫn HS viết biểu thức
tường minh của W
M
vàW
N
-Đặt U
MN
= V
M
– V
N
gọi là hiệu
điện thế giữa M và N.
-Có nhận xét gì về mối liên hệ

giữa A
MN
và U
MN
?
-Tương tự như điện thế có thể
dùng hiệu điện thế để đặt trưng
cho điện trường về mặt nào?
Tính như thế nào?
-Đònh nghóa hiệu điện thế giữa
2 điểm trong điện trường?
-Hướng dẫn HS cách đo hiệ
điện thế bằng tónh điện kế.
-Nhắc lại công thức:
A
MN
= W
M
- W
N
- A
MN
= (V
M
- V
N
).q
-Tỉ lệ thuận với nhau.
-Đặt trưng về khả năng sinh
công giữa 2 điểm đó.

- U
MN
= V
M
– V
N
=
q
A
MN
2. HIỆU ĐIỆN THẾ
a. Đònh nghóa
Hiệu điện thế giữa hai điểm
M, N trong điện trường đặc
trưng cho khả năng sinh công
của điện trường trong sự di
chuyển của một điện tích từ M
đến Nù và được đo bằng thương
số giữa công của lực điện trong
sự di chuyển của q từ M đến N
và độ lớn của q.
U
MN
= V
M
– V
N
=
q
A

MN
b. Đo hiệu điện thế
Đo hiệu điện thế tónh điện
bằng tónh điện kế.
7p
Hoạt động 3: Tìm hiểu mối liên hệ giưa cường độ điện trường và hiệu điện thế
-Hướng dẫn HS xây dựng mối
liên hệ giữa hiệu điện thế và
cường độ điện trường.
-Đơn vò cường độ điện trường.
3. HỆ THỨC LIÊN HỆ GIỮA
HIỆU ĐIỆN THẾ VÀ
CƯỜNG ĐỘ ĐIỆN TRƯỜNG
E =
d
U
MN
.
Trong đó d là hình chiếu của
MN lên một đường sức.
Chương 01 Trang 5
Giáo Viên : Hồ Hoài Vũ