Cải cách thủ tục hành chính tại ủy ban nhân dân huyện kim động, tỉnh hưng yên

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

…………/…………

…………/…………

VŨ THỊ THANH HƢƠNG

CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN KIM ĐỘNG,
TỈNH HƢNG YÊN

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Quản lý Công
Mã số: 60 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƢU KIẾM THANH

HÀ NỘI - NĂM 2017


LỜI CẢM ƠN
Em xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám đốc, Quý thầy cô khoa
sau đại học, cùng Lãnh đạo các khoa, phòng tại Học viện Hành chính, thầy
chủ nhiệm lớp đã tận tình giảng dạy và tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ
em trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu tại học viện.
Đặc biệt, em xin kính gửi lòng biết ơn đến PGS.TS. Lưu Kiếm Thanh Phó Giám đốc Học viện Hành chính quốc gia đã tận tình hướng dẫn em trong
suốt quá trình thực hiện và hoàn thiện luận văn.

Tôi cũng xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Ủy ban nhân dân huyện Kim
Động, tỉnh Hưng Yên đã giúp đỡ, tạo điều kiện để tôi vượt qua khó khăn,
hoàn thành tốt công tác cũng như nhiệm vụ học tập và nghiên cứu.
Sau cùng tôi xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến gia đình đã luôn tạo điều
kiện tốt nhất cho tôi trong cuộc sống cũng như trong suốt quá trình công tác,
học tập, nghiên cứu.
Do nhiều điều kiện chủ quan, khách quan và kinh nghiệm nghiên cứu
khoa học chưa nhiều nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Rất
mong nhận được sự góp ý của Quý thầy cô, các anh, chị học viên và các bạn
đồng nghiệp.
Hà Nội, tháng 01 năm 2017
Học viên

Vũ Thị Thanh Hƣơng


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực, có xuất xứ rõ ràng. Những kết
luận trong luận văn chưa từng công bố trong bất cứ công trình nào. Tôi xin
chịu trách nhiệm về đề tài nghiên cứu của mình.
TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Vũ Thị Thanh Hƣơng


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
Chƣơng 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CẢI CÁCH THỦ
TỤC HÀNH CHÍNH ..................................................................................... 10

1.1. Khái quát về thủ tục hành chính ....................................................... 10
1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính...................................................... 10
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính ................................................ 11
1.1.3. Vai trò của thủ tục hành chính .................................................... 14
1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính ....................................................... 17
1.2. Cải cách thủ tục hành chính .............................................................. 19
1.2.1. Quan niệm về cải cách thủ tục hành chính ................................. 19
1.2.2. Các yếu tố tác động đến cải cách thủ tục hành chính................. 21
1.3. Nội dung cải cách thủ tục hành chính .............................................. 23
1.4. Ý nghĩa của cải cách thủ tục hành chính .......................................... 26
TIỂU KẾT CHƢƠNG 1 ............................................................................... 30
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG CẢI CÁCH THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI
UBND HUYỆN KIM ĐỘNG........................................................................ 31
2.1. Vài nét về Ủy ban nhân dân huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên ..... 31
2.1.1. Điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Kim Động, tỉnh Hưng
Yên............................................................................................................ 31
2.2.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của Ủy ban nhân dân huyện Kim Động,
tỉnh Hưng Yên. ........................................................................................ 33
2.2.3. Hoạt động của UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên ........... 34
2.2. Quá trình triển khai tổ chức thực hiện cải cách thủ tục hành chính
ở UBND huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên ............................................. 37
2.3. Kết quả cải cách thủ tục hành chính trên một số lĩnh vực ............. 40
2.3.1. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực Tài nguyên – MT .. 40
2.3.2. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực Tư pháp - Hộ tịch . 45
2.3.3. Cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực Kế hoạch – đầu tư 61


2.4. Đánh giá chung ................................................................................... 67
2.4.1. Kết quả đạt được ............................................................................ 67
2.4.2. Hạn chế .......................................................................................... 70

2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế ............................................................ 72
TIỂU KIẾT CHƢƠNG 2 .............................................................................. 75
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP TIẾP TỤC CẢI CÁCH
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH TẠI ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN KIM
ĐỘNG ............................................................................................................. 76
3.1. Phƣơng hƣớng cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân
huyện Kim Động, tỉnh Hƣng Yên............................................................. 76
3.1.1. Đề cao trách nhiệm của người có thẩm quyền. ........................... 76
3.1.2. Tiếp tục thực hiện cơ chế “một cửa” trong giải quyết thủ tục
hành chính tại Ủy ban nhân dân huyện Kim Động. ............................. 76
3.1.3. Tiếp tục sửa đổi, đơn giản hóa thủ tục hành chính. ................... 77
3.1.4. Hoàn thiện hệ thống hóa thủ tục hành chính đang được thực
hiện tại Ủy ban nhân dân huyện Kim Động. ......................................... 78
3.1.5. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác kiểm
soát thủ tục hành chính .......................................................................... 78
3.2. Các giải pháp cải cách thủ tục hành chính tại Ủy ban nhân dân
huyện Kim Động ........................................................................................ 79
3.2.1. Thực hiện thông tin, tuyên truyền rộng rãi Luật ban hành văn
bản quy phạm pháp luật năm 2015. ....................................................... 79
3.2.2. Giải pháp liên quan đến khâu soạn thảo và ban hành văn bản . 81
3.2.3. Giải pháp liên quan đến khâu giải quyết và tổ chức thực hiện thủ
tục hành chính......................................................................................... 86
3.2.4. Công tác thanh tra, kiểm tra trong hoạt động cải cách thủ tục
hành chính ............................................................................................... 92
KẾT LUẬN .................................................................................................... 96
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 99


DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

CCHC

Cải cách hành chính

CB,CC

Cán bộ, công chức

GCN

Giấy chứng nhận

HCNN

Hành chính nhà nước

HĐND

Hội đồng nhân dân

PBGDPL

Phổ biến giáo dục pháp luật

TTHC

Thủ tục hành chính

UBND

Ủy ban nhân dân

XHCN

Xã hội chủ nghĩa


DANH SÁCH CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính về đăng ký đất và
nhà của Bộ phận “Một cửa”: ............................................43
Bảng 2.2. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính trong lĩnh vực tư
pháp - hộ tịch ...................................................................46
Bảng 2.3. Kết quả giải quyết thủ tục hành chính đối với thủ tục
chứng thực từ 1/1/2011 đến 31/12/2015: .........................59
Bảng 2.4. Kết quả giải quyết thủ tục Đăng ký thành lập hộ kinh
doanh; Đăng ký thay đổi nội dung đăng ký kinh doanh
của hộ kinh doanh; Tạm ngừng hoạt động của hộ kinh
doanh từ 1/1/2011 đến 31/12/2015:..................................66


1

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Với bất cứ nền hành chính nào thì thủ tục hành chính đều là công cụ
không thể thiếu để điều chỉnh hoạt động quản lý nhà nước với công dân, tổ
chức được đưa vào trật tự cần thiết. Trước đây, chúng ta chưa thực sự chú
trọng vấn đề này nên đến nay thủ tục hành chính vẫn là một trong những
nguyên nhân gây ách tắc, kìm hãm các hoạt động kinh tế - xã hội, việc thực

hiện các quyền và nghĩa vụ của công dân cũng như sự hoạt động nhịp nhàng
của bộ máy hành chính nhà nước và điều đáng ngại là tệ nạn đó làm giảm
lòng tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ.
Thủ tục hành chính có thể hiểu là trình tự thực hiện thẩm quyền của các
cơ quan hành chính nhà nước hoặc cá nhân, tổ chức được ủy quyền trong việc
giải quyết các công việc của nhà nước; các kiến nghị, yêu cầu chính đáng của
công dân hoặc tổ chức nhằm thi hành nghĩa vụ hành chính đảm bảo công vụ
nhà nước và phục vụ nhân dân.
Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, một trong những mục tiêu,
nhiệm vụ phát triển đất nước 5 năm 2011-2015 là đẩy mạnh cải cách hành
chính. Điều này xuất phát từ đòi hỏi chung của sự phát triển kinh tế - xã hội
và thực tế tình hình áp dụng thủ tục hành chính trong giải quyết công việc có
liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức.
Đặc biệt, trong báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội 5 năm 2011 - 2015 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển
kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 (Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần
thứ XII) đã nêu “Cải cách hành chính một số mặt chưa đạt yêu cầu. Năng lực
xây dựng và thực thi luật pháp, cơ chế, chính sách chưa cao; một số văn bản
pháp luật ban hành còn chậm, chưa phù hợp với thực tiễn; nhiều chính sách
còn chồng chéo, chậm khắc phục. Chất lượng xây dựng và quản lý chiến lược,


2

quy hoạch, kế hoạch phát triển chưa đáp ứng yêu cầu. Cơ cấu tổ chức bộ máy
nhà nước còn cồng kềnh; chức năng, nhiệm vụ nhiều cơ quan, đơn vị vẫn
còn chồng chéo và chưa đủ cụ thể, chưa rõ thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân,
nhất là người đứng đầu. Thực hiện tinh giản biên chế chưa đạt yêu cầu. Chi
lương và phụ cấp chiếm phần lớn trong tổng kinh phí hoạt động của cơ quan,
đơn vị. Công tác thông tin truyền thông về chính sách, pháp luật, quản lý, điều

hành và trách nhiệm giải trình của các cấp chính quyền còn nhiều hạn
chế. Năng lực, phẩm chất, ý thức kỷ luật của một bộ phận cán bộ, công chức,
viên chức chưa đáp ứng yêu cầu. TTHC trong nhiều lĩnh vực vẫn còn phiền
hà, gây bức xúc cho người dân, doanh nghiệp. Giám sát, phản biện xã hội đối
với xây dựng và thực thi luật pháp, chính sách hiệu quả chưa cao…”.
Đồng thời qua đó báo cáo cũng nêu rõ nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu
trong giai đoạn tới: “Tập trung cải cách thủ tục hành chính theo hướng tinh
giản, gắn với nâng cao chất lượng chính sách, pháp luật; quy định rõ cơ quan
chịu trách nhiệm đối với từng thủ tục hành chính. Chỉ quy định những thủ tục
hành chính thực sự cần thiết, hợp lý, đúng pháp luật và tạo thuận lợi nhất cho
người dân, doanh nghiệp. Công khai, minh bạch các quy trình, thủ tục hành
chính. Bảo đảm quyền tự do của người dân, doanh nghiệp trong hoạt động
kinh tế đi đôi với tuân thủ pháp luật. Thiết lập hệ thống thông tin tiếp nhận,
xử lý kiến nghị và kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Đẩy mạnh ứng dụng
công nghệ thông tin trong hoạt động của các cơ quan nhà nước, cung cấp dịch
vụ công và thực hiện chính phủ điện tử. Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám
sát, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi chính sách, pháp luật”.
Theo tinh thần trên, việc cải cách TTHC đã được Huyện ủy, Lãnh đạo
Ủy ban nhân dân huyện Kim Động quan tâm chỉ đạo thực hiện, đơn giản hóa
đạt hiệu quả cả về số lượng, chất lượng, đem lại hiệu quả thiết thực cho người
dân, doanh nghiệp (về thời gian giải quyết, những giấy tờ không cần thiết…)


3

như trong một số lĩnh vực kế hoạch - đầu tư, xây dựng, tài nguyên khoáng
sản, đất đai, lao động, chứng thực, đăng ký kinh doanh….
Bên cạnh những thành công, vấn đề cải cách thủ tục hành chính đối với
UBND huyện vẫn cần phải được chú trọng, quan tâm hơn nữa của các cấp
lãnh đạo mới có thể đem lại hiệu quả như mong muốn. Trên thực tế cải cách

TTHC diễn ra ở UBND huyện tuy mạnh mẽ, sôi động xong vẫn còn nhiều
TTHC gây tốn kém không ít thời gian, chi phí cho người dân và doanh
nghiệp, thậm chí còn gây bức xúc trong dư luận, do đó việc cải cách TTHC
đặc biệt cải cách TTHC đối với UBND huyện Kim Động cần phải tiếp tục và
coi đây là nhiệm vụ thường xuyên, liên tục.
Được lựa chọn là một trong những nội dung quan trọng của chương
trình tổng thể CCHC, nhưng cho đến nay chưa có nhiều công trình đi sâu
nghiên cứu cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động, việc đổi mới, cải
cách TTHC tại UBND huyện Kim Động vừa có ý nghĩa lý luận vừa có tính
thực tiễn cấp thiết. Chính vì vậy tôi mạnh dạn chọn đề tài “Cải cách thủ tục
hành chính tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên” cho luận văn thạc
sỹ của mình.


4

2. Tình hình nghiên cứu của luận văn
Lý luận về CCHC nói chung và cải cách TTHC nói riêng là đề tài thu
hút sự quan tâm của nhiều nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý. Những vấn
đề này được nêu nên và thảo luận ở nhiều hội thảo, bài viết, các công trình
nghiên cứu về quá trình cải cách hành chính ở Việt Nam.
a) Các công trình nghiên cứu về cải cách hành chính nói chung:
“Cơ sở lý luận và thực tiễn về hành chính nhà nước” (Nxb Chính trị
Quốc gia, Hà Nội, năm 2013) do PGS.TS: Nguyễn Hữu Hải chủ biên. Sách

gồm 8 chương, tập trung cung cấp những kiến thức cơ bản của khoa học
hành chính nói chung và hành chính nhà nước nói riêng: trình bày sự
hình thành và phát triển của hành chính học, đối tượng, nội dung và
phương pháp tiếp cận nghiên cứu hành chính học các khái niệm cơ bản,
đặc điểm nguyên tắc tổ chức và hoạt động của hành chính nhà nước, các lý

thuyết, mô hình hành chính nhà nước, kiểm soát bên ngoài và kiểm soát nội
bộ đối với hành chính nhà nước, giải pháp nâng cao hiệu quả, hiệu lực hành
chính nhà nước.
“Kỹ năng quản lý hành chính” (Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, năm
2014) của TS. Phạm Đức Chính và PGS.TS. Ngô Thành Can; Cuốn sách đã
cho thấy những kiến thức cơ bản về một số kỹ năng trong quản lý hành chính
như tư duy, phân tích, giao tiếp, quản lý thời gian làm việc… giúp nhà quản
lý nắm bắt được những kỹ năng cơ bản trong quản lý hành chính từ đó hoàn
thiện chức năng và nhiệm vụ được giao, đạt kết quả cao trong quản lý.
“Tìm hiểu về hành chính công Hoa Kỳ - lý thuyết và thực tiễn” (Nxb
Chính trị - Hành chính, Hà Nội, năm 2009) của PGS.TS: Nguyễn Hữu Hải.
Nội dung cuốn sách gồm hai phần: Phần I tập trung giới thiệu về lịch sử phát
triển của khoa học hành chính công Hoa Kỳ qua các thời kỳ, với nhận thức
rằng Hoa Kỳ vừa là cái nôi, vừa là mảnh đất giàu thực tiễn cho sự phát triển


5

của ngành khoa học về quản lý của chính phủ. Phần I cho bạn đọc cái nhìn
khái quát về cơ sở thực tiễn của việc hình thành các lý thuyết về hành chính
công. Phần II giới thiệu tóm tắt các lý thuyết tiêu biểu về hành chính công của
các nhà khoa học trên thế giới trong suốt chiều dài lịch sử phát triển của khoa
học hành chính công theo các chủ đề như: ngành khoa học về hành chính
công, mối quan hệ giữa hành chính và chính trị, bộ máy thư lại, lý thuyết tổ
chức, quản lý nguồn nhân lực, quá trình ngân sách công, quản lý công, phân
tích chính sách công, thực thi và đánh giá chương trình, mối quan hệ liên
chính quyền, đạo đức hành chính, quản lý công mới.
b) Các công trình nghiên cứu về cải cách TTHC:
Một số công trình đã nghiên cứu như Luận văn thạc sỹ quản lý hành
chính công của Nguyễn Thị Thanh về “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ

chế một cửa tại UBND huyện thuộc tỉnh Quảng Nam”; Luận văn thạc sỹ quản
lý hành chính công của Đàm Thị Hồng Hạnh về “Đánh giá hiệu quả thực hiện
thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của Vừ Thị Bịch
Thiều về “Quyền Công dân trong cải cách hành chính Nhà nước từ thực tiễn
tỉnh Thái Nguyên”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của Đỗ Thị
Hồng Tâm về “Cải cách thủ tục hành chính đối với dịch vụ đăng ký tờ khai
nhập khẩu tại cục Hải quan thành phố Hà Nội”; Luận văn thạc sỹ quản lý
hành chính công của Mai Thị Thơm về “Cải cách Thủ tục hành chính theo cơ
chế “Một cửa” về cấp phép xây dựng từ thực tiễn quận Hoàn Kiếm - Hà
Nội”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của Cù Ngọc Tuấn về “Hoàn
thiện việc giải quyết thủ tục hành chính tại UBND quận, huyện thành phố Hà
Nội theo tiêu chuẩn ISO”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của Lê
Thị Bình Minh về “Đẩy mạnh cải cách hành chính Nhà nước tỉnh Hòa Bình
giai đoạn 2011-2020”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính công của Mai


6

Đức Khánh về “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa tại UBND
cấp huyện từ thực tiễn tỉnh Ninh Bình”; Luận văn thạc sỹ quản lý hành chính
công của Nguyễn Quang Minh về “Cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế
một cửa tại UBND cấp huyện từ thực tiễn tỉnh Thái Bình”.
Những nghiên cứu này đã tập trung phân tích những nội dung cơ bản
về quản lý hành chính Nhà nước trong một số lĩnh vực cụ thể như: đăng ký tờ
khai, cấp phép xây dựng, cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế “Một
cửa”… góp phần quan trọng vào việc phân tích lý luận và thực tiễn về CCHC
nói chung và cải cách thủ tục hành chính theo cơ chế một cửa nói riêng. Nêu
cao vai trò của các quy định pháp luật về TTHC đối với cơ quan nhà nước, tổ
chức và công dân có ảnh hưởng lớn đến môi trường đầu tư, kinh doanh, hiệu

quả của chính sách thu hút vốn đầu tư của quốc gia, cải cách TTHC và quyền
tự do tổ chức và công dân. Các chương trình cải cách TTHC trên các lĩnh vực
dù có khác nhau về cách thức tiến hành nhưng đều hướng đến đảm bảo cho
việc thành lập và hoạt động của công dân ngày càng thuận lợi và ít tốn kém
hơn. Các công trình nghiên cứu đều xác định các quy định pháp luật về TTHC
đối với tổ chức và công dân luôn có mặt tích cực và hạn chế tác động đến
quyền lợi của tổ chức và công dân.
Mặc dù được lựa chọn là một trong những nội dung quan trọng của
Chương trình tổng thể CCHC nhà nước, nhưng cho đến nay, các vấn đề
nghiên cứu về cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động mới chỉ dừng lại ở
các báo cáo, tổng kết của địa phương mà chưa có công trình chuyên khảo đi
sâu nghiên cứu vấn đề cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động - nơi bộ
máy chính quyền trực tiếp giải quyết các nhu cầu của nhân dân. Do đó việc
tìm hiểu và nghiên cứu những khó khăn, hạn chế trong cơ sở lý luận chung về
cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động là cần thiết, trên cơ sở đó áp
dụng những giải pháp phù hợp với tình hình thực tiễn tại UBND huyện Kim


7

Động nói riêng và UBND quận, huyện trong cả nước nói chung. Bởi vậy tôi
lựa chọn đề tài này nhằm tìm hiểu một cách tương đối toàn diện, hệ thống về
cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
a) Mục đích nghiên cứu
Mục đích chính của đề tài là nghiên cứu về lý luận và thực tiễn cải cách
TTHC trên một số lĩnh vực cụ thể tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng
Yên từ đó đề xuất các giải pháp thích hợp nhằm cải tiến quy trình cải cách thủ
tục hành chính.
b) Nhiệm vụ nghiên cứu

Đề tài nghiên cứu làm sáng tỏ các vấn đề lý luận về thủ tục hành chính
và cải cách thủ tục hành chính.
Đánh giá tình hình công tác cải cách TTHC tại UBND huyện Kim
Động, tỉnh Hưng Yên.
Đề xuất các giải pháp tiếp tục hoàn thiện cải cách TTHC tại UBND
huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
a) Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động cải cách thủ tục hành
chính tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên. Trong đó, luận văn tập
trung nghiên cứu sâu về cải cách TTHC trong lĩnh vực chứng thực, tư pháp hộ tịch, tài chính - kế hoạch, tài nguyên - môi trường. Đây là những mảng
công việc liên quan nhiều TTHC, có nhu cầu giải quyết thường xuyên, liên
tục đối với người dân nhưng cũng gây nên khá nhiều bức xúc trong dư luận,
vì vậy đòi hỏi phải cải cách nhiều hơn, triệt để hơn nữa để kịp thời đáp ứng
nhu cầu của các tổ chức, công dân.


8

b) Phạm vi nghiên cứu của luận văn
Luận văn tập trung nghiên cứu cải cách TTHC đối với UBND huyện
Kim Động, giai đoạn chủ yếu từ năm 2010 đến 2015. Những minh họa từ
thực tiễn sẽ tập trung khai thác triệt để các hoạt động giải quyết công việc liên
quan đến TTHC của một số lĩnh vực tại UBND huyện Kim Động, từ đó có
những kiến nghị, đề xuất các giải pháp tiếp tục hoàn thiện việc thực hiện công
tác cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động giai đoạn 2016-2025.
5. Phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn
Đề tài dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, vận dụng
tư tưởng Hồ Chí Minh trong giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn liên
quan đến nội dung đề tài.

Đề tài cũng kết hợp với phương pháp nghiên cứu khoa học như: thu
thập - xử lý thông tin, thống kê, phân tích và so sánh, tổng hợp.
Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã kế thừa một số kết quả
nghiên cứu có liên quan, các đánh giá, nhận định trong các báo cáo tổng kết
của các cơ quan về công tác cải cách TTHC.
6. Điểm mới và ý nghĩa của luận văn
Luận văn là công trình nghiên cứu một cách tương đối toàn diện và có
hệ thống về cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Luận văn tập trung phân tích các nội dung và điều kiện đảm bảo cho quá trình
cải cách TTHC, đánh giá những ưu, khuyết điểm của quá trình cải cách, từ đó
đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục nâng cao hơn nữa hiệu quả của công tác
cải cách TTHC đối với UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Những kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ góp phần hoàn thiện cơ sở
thực hiện cải cách TTHC đối với UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên
nói riêng và cả nước nói chung. Luận văn còn là tài liệu tham khảo để các cơ


9

quan nhà nước tiếp tục nghiên cứu nhằm hoàn thiện, cải cách TTHC tốt hơn,
cải thiện hơn mối quan hệ giữa cơ quan hành chính với công dân.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục,
nội dung của luận văn gồm ba chương:
Chương 1. Những vấn đề lý luận chung về cải cách thủ tục hành chính.
Chương 2. Thực trạng cải cách TTHC tại UBND huyện Kim Động,
tỉnh Hưng Yên.
Chương 3. Phương hướng và giải pháp tiếp tục cải cách TTHC tại
UBND huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.

10

Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ CẢI CÁCH
THỦ TỤC HÀNH CHÍNH
1.1. Khái quát về thủ tục hành chính
1.1.1. Khái niệm thủ tục hành chính
Thủ tục theo nghĩa tiếng việt là cách thức tiến hành công việc theo một
trình tự hay một luật lệ đã quen, theo từ điển từ ngữ và hán việt, nhà xuất bản
TPHCM.
Thủ tục hành chính (TTHC) theo cuốn Đại từ điển tiếng việt của nhà
xuất bản Văn hóa thông tin năm 1998 là cách thức tiến hành một công việc
với nội dung và trình tự nhất định theo quy định của cơ quan nhà nước.
Theo Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày 08/6/2010 của Chính phủ quy
định Thủ tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu,
điều kiện do cơ quan nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết
một công việc cụ thể liên quan đến cá nhân, tổ chức.
Có thể nhận thấy qua các khái niệm trên thủ tục hành chính là một quy
phạm pháp luật quy định về trình tự về thời gian, về không gian khi thực hiện
một thẩm quyền nhất định của bộ máy Nhà nước, là cách thức giải quyết công
việc của các cơ quan hành chính nhà nước có thẩm quyền trong mối quan hệ
nội bộ của hành chính và giữa các cơ quan hành chính nhà nước với các tổ
chức cá nhân công dân.
TTHC là một bộ phận chế định của Luật hành chính. Nói cách khác,
TTHC là một loại hình quy phạm mang tính công cụ để giúp các cơ quan Nhà
nước có điều kiện thực hiện chức năng của mình. Nếu không có các quy định
bắt buộc về thủ tục hành chính sẽ không có những căn cứ pháp lý để thực hiện
các hoạt động công vụ, giao dịch hành chính gây cản trở một phần hoặc
ngưng trệ hoàn toàn hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước. TTHC được

11

đặt ra để các cơ quan Nhà nước có thể thực hiện mọi hình thức hoạt động cần
thiết của mình trong đó bao gồm cả trình tự thành lập các công sở, bổ nhiệm,
bãi nhiệm, điều động công chức, viên chức, trình tự lập quy, áp dụng quy
phạm để đảm bảo các quyền của chủ thể và xử lý vi phạm, trình tự điều hành,
tổ chức các hoạt động tác nghiệp hành chính. Thủ tục hành chính là các quy
tắc phải tuân thủ theo trong quá trình ra các quyết định hành chính của các cơ
quan quản lý hành chính Nhà nước.
TTHC do các cơ quan Nhà nước ban hành để thực thi Hiến pháp và
pháp luật cũng như thực hiện chức năng quản lý của nền hành chính nhà nước
(HCNN) và hoàn thiện nhiệm vụ của mình, đồng thời các cơ quan HCNN có
trách nhiệm thực thi các thủ tục đó để bảo đảm tính công bằng, nghiêm minh
trong xã hội khi thực thi pháp luật.
Như vậy, TTHC vừa là công cụ thực hiện chức năng quản lý hành
chính nhà nước của cơ quan hành chính nhà nước vừa là điều kiện để công
dân, các tổ chức thực hiện quyền và nghĩa vụ đối với nhà nước.
1.1.2. Đặc điểm của thủ tục hành chính
Thủ tục hành chính là một trong các hình thức thủ tục pháp lý là thủ tục
lập pháp, thủ tục hành pháp và thủ tục tư pháp, cũng như mọi hiện tượng có
tính chất thủ tục khác, cụ thể là các hình thức thủ tục tố tụng dân sự, tố tụng
hình sự, tố tụng hành chính. TTHC có các đặc điểm chung cơ bản: Là hình
thức của các quy phạm vật chất phát sinh từ quy phạm vật chất nhưng lại là
phương tiện đảm bảo thực hiện quy phạm vật chất. Tuy nhiên bản thân thủ tục
hành chính là loại thủ tục riêng, có đặc điểm riêng, chứng tỏ nó là một hiện
tượng pháp lý có tính chất độc lập tương đối, đó là các đặc điểm sau:
Một là, TTHC do pháp luật quy định. Điều này cho thấy thủ tục hành
chính là một loại việc phải được hình thành bởi các quy phạm pháp luật.

TTHC được nhà nước xác lập nhằm mục đích thực hiện các quyền và nghĩa


12

vụ của các bên tham gia quan hệ pháp luật hành chính. Nếu một hoạt động mà
luật pháp không quy định cần những TTHC nhất định thì các nhà quản lý nhà
nước không được tự đặt ra thủ tục. TTHC là một nhân tố bảo đảm cho sự hoạt
động chặt chẽ, thuận lợi và đúng chức năng quản lý của cơ quan nhà nước, vì
nó là những hành vi chuẩn mực cho mọi công dân, cán bộ, công chức nhà
nước tuân theo và thực hiện nghĩa vụ của mình đối với nhà nước. TTHC còn
là thủ tục giải quyết các công việc liên quan đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân,
tổ chức nếu không được pháp luật quy định đầy đủ và chặt chẽ thì rất khó
trong việc ngăn ngừa khả năng xâm hại quyền và lợi ích hợp pháp của họ.
Hai là, thủ tục hành chính rất đa dạng, phong phú. TTHC là tổng thể
các hoạt động diễn ra theo trình tự, được thực hiện bởi cơ quan nhà nước,
công chức nhà nước nhằm giải quyết các công việc của nhà nước và các công
việc liên quan đến quyền, nhiệm vụ pháp lý của công dân. Nói cách khác sự
đa dạng và phong phú của thủ tục hành chính được quy định bởi hoạt động
quản lý nhà nước diễn ra ở hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội. Mặt
khác, bộ máy hành chính bao gồm rất nhiều các cơ quan từ trung ương đến
địa phương, mỗi cơ quan trong đó thực hiện thẩm quyền của mình đều phải
tuân theo những thủ tục nhất định.
Trong điều kiện hiện nay, TTHC ở nước ta phong phú, đa dạng và phức
tạp bởi nền hành chính nhà nước hiện nay đang chuyển từ hành chính cai
quản (hành chính đơn thuần) sang hành chính phục vụ, từ quản lý tập trung
sang quản lý theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đồng thời xu
hướng hợp tác quốc tế làm cho các TTHC phải tính đến yếu tố nước ngoài.
Ba là, TTHC diễn ra theo trật tự các bước nhất định, là trình tự thực
hiện thẩm quyền trong quản lý hành chính nhà nước: lĩnh vực chấp hành, điều

hành. Nghĩa là thủ tục hành chính được phân biệt với thủ tục tư pháp, thủ tục
tố tụng tại tòa án. Các TTHC được ban hành trong các văn bản luật và dưới


13

luật do đó có tính pháp quy rất cao. Thủ tục hành chính được hiểu là các thủ
tục một chiều, người dân có quyền và nghĩa vụ phải tuân thủ, chỉ khi đáp ứng
đầy đủ những yêu cầu, văn bản, giấy tờ cần thiết theo các quy định của pháp
luật thì người dân, tổ chức mới có quyền yêu cầu các cơ quan có thẩm quyền
thực hiện, giải quyết thủ tục của mình.
Bốn là, thủ tục hành chính được tiến hành bởi nhiều cơ quan có thẩm
quyền khác nhau. TTHC được sử dụng trong tất cả cách lĩnh vực của đời sống
xã hội, mỗi lĩnh vực lại được quản lý bởi các cơ quan chuyên ngành khác
nhau do đó mỗi cơ quan, đơn vị có thẩm quyền sẽ được thực hiện các thủ tục
hành chính trong thẩm quyền quản lý, giải quyết của mình. Trong lĩnh vực tư
pháp, việc tiến hành tố tụng được thực hiện theo các thủ tục được quy định
chỉ do một số cơ quan nhất định như tòa án, viện kiểm sát, cơ quan điều tra
thực hiện. Trong việc thực hiện thủ tục hành chính khác lại do rất nhiều cơ
quan nhà nước khác nhau tiến hành: Các cơ quan hành pháp, tư pháp, lập
pháp; trong quan hệ nội bộ giữa các cơ quan và đối tượng ngoài cơ quan với
tư cách quản lý nhà nước.
Năm là, các văn bản về TTHC tản mạn, không tập trung. Đây là thực
trạng đang gây khó khăn trong công tác cải cách thủ tục hành chính hiện nay,
các TTHC được ban hành không thống nhất, đôi khi có sự mâu thuẫn hoặc
hướng dẫn thực hiện một cách chồng chéo nhau. Các văn bản chứa đựng các
TTHC được quy định trong rất nhiều văn bản pháp luật khác nhau. Chẳng hạn
ở lĩnh vực xử lý vi phạm hành chính có rất nhiều văn bản cụ thể hóa pháp
lệnh được ban hành về xử phạt vi phạm hành chính trong các lĩnh vực quản lý
nhà nước khác nhau hoặc có những TTHC được quy định trong các văn bản

không phải luật hành chính.
Tóm lại, về việc nghiên cứu các đặc điểm của TTHC giúp chúng ta
phân biệt được TTHC với thủ tục của các cơ quan lập pháp và tư pháp (thủ


14

tục lập pháp và thủ tục tư pháp), đồng thời cũng là căn cứ lớn để thực hiện
đơn giản hóa thủ tục trong giai đoạn hiện nay.
1.1.3. Vai trò của thủ tục hành chính
TTHC giữ một vai trò rất quan trọng trong việc điều hành bộ máy công
quyền, bởi mục tiêu của nền hành chính là hướng tới việc quản lý nhà nước
một cách có hiệu lực, hiệu quả, do đó TTHC đảm bảo tính pháp chế và đem
lại hiệu quả hoạt động của các cơ quan nhà nước nói chung và của UBND
huyện nói riêng.
Nghị quyết Đại hội đại biểu lần thứ XI của Đảng gần 20 lần nói đến
vấn đề CCHC. Trong đó, đặc biệt nhấn mạnh: “bãi bỏ các thủ tục hành chính
gây phiền hà cho tổ chức và công dân”, “đẩy mạnh cải cách thủ tục hành
chính trong Đảng khắc phục tình trạng rườm rà, bất hợp lý về thủ tục”.
Hoạt động quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước là tổ chức
thực hiện các quy định của pháp luật nhằm đạt được các mục tiêu, nhiệm vụ
đã đặt ra. TTHC là cơ sở pháp lý vững chắc để các chủ thể tiến hành thực hiện
các hoạt động giải quyết công việc thuộc chức năng của mình đồng thời là
chuẩn mực để đánh giá và đảm bảo tính hợp pháp của quá trình thực hiện các
nhiệm vụ công vụ. Cũng nhờ đó mà hoạt động quản lý nhà nước được bảo
đảm theo tinh thần công khai, minh bạch và tuân thủ nguyên tắc pháp chế. Từ
quan điểm trên thì TTHC thuộc về yếu tố thể chế tức là vấn đề ban hành và
thực hiện TTHC. Không phải vô tình mà có quan niệm gắn TTHC với
phương diện tiên quyết là thể chế, quy định quyền, nghĩa vụ và cách thức,
điều kiện để thực hiện các quyền, nghĩa vụ đó. Về phương diện khác thì

TTHC liên quan chặt chẽ với cơ quan quản lý hành chính nhà nước, đồng thời
là cơ sở pháp lý cho hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước.
UBND cấp huyện là cơ quan hành chính Nhà nước ở địa phương, thực
hiện chức năng quản lí hành chính nhà nước, chấp hành Hiến pháp, pháp luật,


15

các văn bản của Chính phủ, văn bản của UBND tỉnh và các Nghị quyết của
HĐND huyện. Đảm bảo tính thống nhất của pháp luật, Ủy ban nhân dân
huyện có quyền ban hành các cơ chế, chính sách phù hợp với thực tế của địa
phương mình, tạo điều kiện thuận lợi để khuyến khích các thành phần kinh tế
phát triển và thu hút đầu tư nước ngoài.
Pháp luật quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của UBND huyện trong
quản lý hành chính nhà nước và trong mối quan hệ với hội đồng nhân dân
(HĐND) dưới sự quản lý tập trung, thống nhất của Chính phủ theo hệ thống
hành chính 4 cấp. Với các chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn như trên thì vai
trò của TTHC đối với tổ chức và hoạt động của UBND huyện thể hiện chủ
yếu ở các nội dung sau.
Thứ nhất, TTHC là công cụ để tổ chức bộ máy hành chính ở UBND
huyện và quản lý nhà nước trên địa bàn huyện. Ngoài ra, TTHC còn là
phương tiện để UBND huyện thực hiện mối quan hệ với các cơ quan nhà
nước khác cũng như các tổ chức chính trị - xã hội trong việc phối hợp thực
hiện hoạt động quản lý hành chính nhà nước trên địa bàn. Là cơ sở để UBND
huyện thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an
ninh – quốc phòng và nhiều nhiệm vụ khác ở địa phương. Đây là hoạt động
thể hiện vai trò của UBND huyện cũng như của TTHC trong quản lý.
Thứ hai, TTHC là phương tiện bảo đảm thực hiện đúng đắn các quyền
và nghĩa vụ của cá nhân và tổ chức. Từ phương diện này, vai trò bảo đảm của
TTHC đối với việc thực hiện quyền hay nghĩa vụ của họ được thể hiện ở hai

phương diện sau. Thứ nhất, TTHC là phương tiện để cá nhân hay tổ chức thực
hiện quyền, nghĩa vụ của mình một cách chính đáng. Họ chủ động thực hiện
các hành vi cần thiết theo quy định của pháp luật để cộng tác cùng các cơ
quan hành chính để đạt được kết quả như mong muốn. Thứ hai, về phía các cá
nhân, tổ chức nếu nhận thấy quyền lợi hay lợi ích hợp pháp của mình bị cơ


16

quan nhà nước vi phạm thì cũng bằng chính các quy định pháp luật về TTHC,
họ thực hiện quyền khiếu nại để được xem xét, giải quyết.
Thứ ba, TTHC là cơ sở pháp lý hình thành hoạt động quản lý hành
chính nhà nước trên địa bàn. Nếu không thực hiện các TTHC cần thiết thì một
quyết định hành chính sẽ không được đưa vào thực tế hoặc bị hạn chế tác
dụng, hoặc bị thực hiện sai. Ví dụ, trong thủ tục xin đăng ký kinh doanh, tổ
chức, công dân muốn được nhà nước cấp phép thì điều đầu tiên tổ chức hay
công dân đó phải kê khai đơn và bản cam kết theo mẫu quy định. Đây là
những quy định bắt buộc người có yêu cầu xin phép phải thực hiện trước khi
muốn được nhà nước cấp phép. Việc thực hiện này nếu không được diễn ra
theo đúng trình tự thủ tục là đi từ những tổ chức, công dân có nhu cầu đến các
cơ quan có thẩm quyền thì quá trình cấp phép là không được thực hiện hoặc
được thực hiện sai về mặt nguyên tắc. Bởi vậy, tự các thủ tục sẽ không có ý
nghĩa gì nếu cơ quan nhà nước có thẩm quyền không tuân thủ chúng. Chẳng
hạn hồ sơ sẽ được cấp không đúng phép, từ đó người có quyền, lợi ích chính
đáng có thể bị xâm hại.
Như vậy, việc tuân thủ TTHC là yếu tố bảo đảm hoạt động của bộ máy
hành chính nhà nước. Bảo đảm thực hiện các quyền tự do của cá nhân, tổ
chức, tính công khai, minh bạch trong hoạt động chấp hành, điều hành và qua
đó tạo điều kiện để giám sát, kiểm soát hoạt động của các chủ thể tiến hành
thủ tục hành chính.

Với tính chất là công cụ để các cơ quan nhà nước thực hiện chức năng
quản lý hành chính của mình, TTHC bảo đảm cho việc thi hành các quyết
định được thống nhất. Ví dụ, đối với lĩnh vực xét tuyển hoặc thi tuyển công
chức, theo quy định phải được công bố, niêm yết công khai về hồ sơ, quy
trình, thời gian giải quyết, phí và lệ phí…Việc quy định này là thống nhất
theo văn bản pháp luật hiện hành. Công bố công khai cho phép kiểm tra được


17

tính hợp pháp, hợp lý cũng như các hệ quả do việc thực hiện các TTHC tạo ra.
Nếu không được công bố công khai, rất có thể một TTHC được thực hiện
theo nhiều cách mà không kiểm tra được hết tính đúng đắn của nó, điều này
dễ gây ra các tiêu cực, từ đó dẫn đến bất bình trong nhân dân, cửa quyền của
cán bộ nhà nước.
1.1.4. Phân loại thủ tục hành chính
Phân loại thủ tục hành chính là sự phân chia, sắp xếp các thủ tục hành
chính dựa vào việc chúng có cùng nội dung, tính chất, hoặc phạm vi điều
chỉnh. Một cách phân loại khác dựa vào các đặc trưng của chúng. Phân loại
thủ tục hành chính có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc hoàn thiện thủ tục
hành chính, đồng thời góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hoạt động
quản lý Nhà nước trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Việc phân loại thủ
tục hành chính còn tạo cho các cơ quan, các công chức hành chính và mọi
công dân, tổ chức thực hiện dễ dàng, nhanh chóng, chính xác các TTHC.
Tùy thuộc vào các đặc điểm và các nghiên cứu hành chính, trong khuôn
khổ phạm vi nghiên cứu của đề tài này, căn cứ vào tính chất công việc được
tiến hành, TTHC được phân chia thành ba nhóm: TTHC nội bộ, thủ tục liên
hệ và thủ tục văn thư.
a) Thủ tục hành chính nội bộ
Thủ tục hành chính nội bộ là thủ tục thực hiện các công việc nội bộ của

cơ quan, công sở trong hệ thống cơ quan nhà nước và trong bộ máy nhà nước
nói chung. Nó bao gồm các thủ tục quan hệ lãnh đạo, kiểm tra các cơ quan
Nhà nước cấp trên với cấp dưới, quan hệ hợp tác, phối hợp giữa các cơ quan
Nhà nước cùng cấp, ngang cấp, quan hệ công tác giữa chính quyền cấp các
cấp với nhau.


18

Thủ tục hành chính nội bộ còn rườm rà không trật tự và thậm chí sai
các nguyên tắc của quan hệ hành chính như các thủ tục hành chính nội bộ
giữa các ngành, các cấp còn mâu thuẫn chồng chéo nhau, nhiều chính sách.
TTHC nội bộ liên quan chặt chẽ với các vấn đề tổ chức và hoạt động
của các cơ quan Nhà nước. Có nhiều TTHC nội bộ như thủ tục ban hành văn
bản quy phạm pháp luật, thủ tục thành lập, sát nhập, giải thể cơ quan Nhà
nước, tuyển dụng, bổ nhiệm, khen thưởng, kỷ luật cán bộ, công chức…
b) Thủ tục hành chính liên hệ
Là thủ tục giải quyết các công việc liên quan đến quyền và lợi ích hợp
pháp của công dân, phong ngừa, ngăn chặn, xử phạt các hành vi vi phạm hành
chính, trưng thu, trưng mua các động sản và bất động sản của tổ chức và của
công dân khi Nhà nước có nhu cầu giải quyết một nhiệm vụ nhất định vì lợi
ích cộng đồng. Việc xây dựng và thực hiện các thủ tục này thuộc vào quan
niệm về mối quan hệ giữa Nhà nước và nhân dân, về vai trò nhà nước trong
quản lý. TTHC liên hệ ảnh hưởng rõ rệt tới hiệu quả quản lý và người dân
đánh giá thái độ, năng lực hoạt động của chính quyền chủ yếu thông qua việc
thực hiện các thủ tục này.
Thủ tục hành chính liên hệ rất đa dạng, thường được cụ thể thông qua
ba dạng sau:
- Thủ tục cho phép: Là thủ tục xem xét, giải quyết các yêu cầu, đề nghị
của công dân khi cần xin ý kiến.

- Thủ tục ngăn cấm hay cưỡng chế thi hành: Đây là loại thủ tục khi
công dân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính hay cố tình không thi
hành các quyết định hành chính thì các cơ quan hành chính hoặc cán bộ, công
chức có thẩm quyền được thực hiện các biện pháp ngăn chặn, xử phạt hay
cưỡng chế thi hành bằng văn bản hành chính. Quá trình này phải theo các
điều kiện, thủ tục do pháp luật quy định.