Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh nam định

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THANH THỦY

THANH TRA CHUYÊN NGÀNH TRONG LĨNH VỰC
NỘI VỤ Ở TỈNH NAM ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI, 2017


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………

BỘ NỘI VỤ
……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THANH THỦY

THANH TRA CHUYÊN NGÀNH TRONG LĨNH VỰC
NỘI VỤ Ở TỈNH NAM ĐỊNH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 60340403

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƯƠNG THANH CƯỜNG

HÀ NỘI, 2017


LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và kết quả trình bày trong luận văn là trung thực và không trùng lắp với
các công trình có liên quan đã được công bố; các thông tin trích dẫn trong
luận văn đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Người cam đoan

Nguyễn Thanh Thủy


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám đốc Học viện Hành chính Quốc
gia, Khoa Sau đại học, người hướng dẫn khoa học cùng toàn thể các thầy, cô
giáo đã nhiệt tình giảng dạy và tạo điều kiện cho tôi hoàn thành nhiệm vụ học

tập của mình.
Tôi trân trọng cảm ơn gia đình và bạn bè đã động viên giúp đỡ tôi hoàn
thành luận văn này!
Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Học viên

Nguyễn Thanh Thủy


MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH ...... 8
TRONG LĨNH VỰC NỘI VỤ......................................................................... 8
1.1. Nhận thức chung về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ..... 8
1.1.1. Thanh tra và thanh tra chuyên ngành.....................................................................8
1.1.2. Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ..................................................14
1.2. Cấu thành hoạt động của Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh
vực nội vụ .......................................................................................... 21
1.2.1. Chủ thể thực hiện thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ .........21
1.2.2 Đối tượng của thanh tra chuyên ngành nội vụ ...................................................22
1.2.3. Nội dung của thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ...........................22
1.3. Các yếu tố tác động đến thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực
nội vụ ................................................................................................. 26
1.3.1. Chất lượng thể chế về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ............26
1.3.2. Năng lực thực thi công vụ của các chủ thể thực hiện thanh tra chuyên ngành

trong lĩnh vực nội vụ..........................................................................................................28
1.3.3. Quá trình cải cách nền hành chính nhà nước......................................................29
Kết luận chương 1 ......................................................................................... 31
Chương 2. THỰC TRẠNG THANH TRA CHUYÊN NGÀNH TRONG
LĨNH VỰC NỘI VỤ Ở TỈNH NAM ĐỊNH................................................ 32
2.1. Khái quát chung về tỉnh Nam Định........................................... 32
2.1.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội........................................................32
2.1.2. Một số ảnh hưởng từ điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội đến thanh tra chuyên
ngành nội vụ ở tỉnh Nam Định ........................................................................................34
2.2. Tình hình thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định40
2.2.1. Tổ chức bộ máy, nhân lực thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực nội vụ tỉnh Nam Định ........................................................................................40
2.2.2. Hoạt động thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định45


2.3. Nhận xét về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở
tỉnh Nam Định ................................................................................... 51
2.3.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân........................................................................51
2.3.2 Hạn chế, bất cập và nguyên nhân..........................................................................53
Kết luận chương 2 ......................................................................................... 61
Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG, GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN THANH
TRA CHUYÊN NGÀNH TRONG LĨNH VỰC NỘI VỤ Ở TỈNH NAM
ĐỊNH .............................................................................................................. 63
3.1. Phương hướng hoàn thiện thanh tra chuyên ngành nội vụ ở
tỉnh Nam Định ................................................................................... 63
3.1.1. Xây dựng thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ chuyên nghiệp,
chính quy, từng bước hiện đại..........................................................................................64
3.1.2. Nâng cao tính độc lập của thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ.....65
3.1.3. Bảo đảm minh bạch, dân chủ, hiệu quả của thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực nội vụ ....................................................................................................................66

3.2. Giải pháp hoàn thiện thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực
nội vụ ở tỉnh Nam Định .................................................................... 67
3.2.1. Hoàn thiện về thể chế thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ............67
3.2.2.Kiện toàn tổ chức bộ máy thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ......70
3.2.3. Nâng cao năng lực thực thi công vụ, trách nhiệm của đội ngũ công chức
thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ.....................73
3.2.4. Minh bạch hóa thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ...............79
3.2.5. Bảo đảm các điều kiện vật chất phục vụ hoạt động thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ..........................................................................................................83
Kết luận chương 3 ......................................................................................... 86
KẾT LUẬN LUẬN VĂN .............................................................................. 87
PHỤ LỤC ....................................................................................................... 90
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................... 94


DANH MỤC BẢNG, BIỂU
STT

TÊN BIỂU ĐỒ, BẢNG

TRANG

Biểu đồ
1

Biểu đồ 2.1: Tỷ lệ các lĩnh vực thanh tra chuyên

46

ngành trong lĩnh vực nội vụ tỉnh Nam Định đã

thực hiện giai đoạn 2010-2015
2

Biểu đồ 2.2: Thực tế số cuộc thanh tra theo kế

49

hoạch đã thực hiện giai đoạn 2010-2015
3

Biểu đồ 2.3: Thực trạng số cuộc thanh tra đột xuất

50

đã thực hiện giai đoạn 2010-2015

Bảng biểu
1

Bảng 2.1: Tình hình cán bộ, công chức, người lao

41

động thanh tra Sở Nội vụ
2

Bảng 2.2: Tổng hợp vi phạm thanh tra chuyên
ngành trong lĩnh vực nội vụ tỉnh Nam Định

51

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Tại Hội nghị cán bộ thanh tra toàn miền Bắc lần thứ nhất ngày 19/4/1957,
Chủ tịch Hồ Chí Minh nói “nếu Trung ương Đảng, Chính phủ có nghị quyết, chỉ
thị đưa về các ngành, các địa phương, kết quả thế nào không có thanh tra khó mà
biết được địa phương nào làm tốt, làm vừa, làm xấu; có làm hay không làm trên
không biết; địa phương nhiều khi tự mình cũng không biết; trên không thấu
dưới; dưới không thấu trên. Thanh tra là để theo dõi xem các kế hoạch, chỉ thị,
chính sách đó, các địa phương đã chấp hành thế nào” [16]
Xuất phát từ vị trí, vai trò của thanh tra là một nội dung, một phương
thức thực hiện sự lãnh đạo của các cấp uỷ Đảng và sự chỉ đạo, điều hành của
chính quyền các cấp, do vậy sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của các cơ
quan lãnh đạo Đảng và Nhà nước có ý nghĩa quyết định đến hiệu lực, hiệu
quả thanh tra. Thực tiễn quản lý nhà nước trong những năm qua cho thấy, nếu
chú trọng đến thanh tra thì hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước được nâng
cao; ngược lại, nếu không chú trọng đúng mức đến thanh tra, thì hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước sẽ bị giảm sút.
Thanh tra là chức năng thiết yếu của quản lý, là một giai đoạn của quản
lý nhà nước. Thanh tra còn là một phương thức phát huy dân chủ, tăng cường
pháp chế, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật trong quản lý nhà nước.
Bên cạnh đó, cải cách hành chính nhà nước trong thời kỳ đổi mới và
hội nhập đang diễn ra mạnh mẽ, sâu rộng trên nhiều lĩnh vực. Trong đó, năng
lực của đội ngũ cán bộ, công chức giữ một vai trò quan trọng và có tính chất
quyết định đến sự thành công của công cuộc cải cách hành chính. Năng lực
của cán bộ công chức được đánh giá dựa trên việc ban hành, thực thi các
quyết định hành chính, các chính sách, pháp luật của Nhà nước. Tuy nhiên,

1

trong bộ máy hành chính hiện nay, có một số không ít các cán bộ, công chức
năng lực còn yếu, có lối sống tha hóa về đạo đức, lập trường, tư tưởng chưa
vững vàng, ở một số vị trí cá nhân ra những quyết định không đúng với quy
phạm pháp luật, chưa đúng với quy trình, thủ tục trong thực hiện các công
việc vẫn còn diễn ra nhằm phục vụ cho lợi ích cá nhân họ và một nhóm
người. Điều này có thể phát hiện được qua thanh tra chuyên ngành trong lĩnh
vực nội vụ. Là một lĩnh vực thanh tra chuyên ngành, thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ trong thời gian qua đã có những đóng góp nhất định vào
quá trình xây dựng nền hành chính nhà nước trong sạch, hiệu lực, hiệu quả.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội
vụ còn có những thiếu hụt, bất cập nhất định như: năng lực thanh tra chưa đáp
ứng qua thực tế; phạm vi thanh tra chưa bao phủ hết các mặt hoạt động như
pháp luật đã quy định; kết luận thanh tra chưa thực sự sâu sắc…Thanh tra
chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định cũng không phải ngoại
lệ. Nam Định là một tỉnh lớn đang trong quá trình đô thị hóa và phát triển, lại
bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như tôn giáo, văn hóa…, do đó, thanh tra
chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ càng cần phải được hoàn thiện.
Tình hình đó đã và đang đặt ra đòi hỏi cấp thiết là cần phải có những
nghiên cứu về đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực nội vụ để tìm kiếm thêm các luận cứ khoa học góp phần hoàn thiện
thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ, đáp ứng yêu cầu thực tế. Với
những lý do trên, tác giả chọn đề tài: “Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh
vực nội vụ ở tỉnh Nam Định” làm đề tài luận văn nghiên cứu.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn
Đã có nhiều công trình nghiên cứu khoa học đề cập đến tổ chức và
hoạt động của thanh tra nhà nước ở nhiều khía cạnh và mức độ khác nhau:

2

Thứ nhất, Sách chuyên khảo
“Hiệu quả của pháp luật những vấn đề lý luận và thực tiễn” Sách
chuyên khảo – Tái bản lần thứ nhất có sửa chữa, bổ sung, NXB Chính trị,
Quốc gia – Sự thật năm 2012;
“Kỷ yếu khoa học thanh tra” từ tập 1 đến tập 8 của Viện Khoa học
thanh tra phát hành năm 2003; “Đổi mới hệ thống tổ chức và hoạt động của
ngành Thanh tra trong cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”; “Luận
cứ khoa học phục vụ sửa đổi Luật thanh tra và hoàn thiện pháp luật về thanh
tra” đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2007 (chủ nhiệm Trần Văn
Truyền); cuốn “Cơ chế giám sát, kiểm toán và thanh tra ở Việt Nam” do Viện
khoa học thanh tra phối hợp với Nhà xuất bản Tư pháp phát hành năm 2004.
Trong các tác phẩm này, trên cơ sở làm rõ lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin
và tư tưởng Hồ Chí Minh về thanh tra, các công trình đã đánh giá thực trạng
hoạt động thanh tra ở Việt Nam và đưa ra các giải pháp đổi mới tổ chức và
hoạt động thanh tra. Tuy nhiên, các nghiên cứu đó mới chỉ đề cập ở mức độ
chung nhất, phù hợp với các văn bản pháp luật thanh tra của thời điểm đó.
Thứ hai, các bài nghiên cứu đăng trên Báo, Tạp chí
Nguyễn Ngọc Tản: “Về công tác xây dựng thể chế của ngành Thanh
tra” Tạp chí Thanh tra số 01/2007
Các bài viết trên đã phân tích thực trạng hoạt động thanh tra trong thời
gian vừa qua, đồng thời nêu lên những bất cập, vướng mắc về các quy định
pháp luật thanh tra hiện hành khi áp dụng trên thực tế. Từ đó, các tác giả đã
đề xuất sửa đổi cho phù hợp với tình hình mới.
Thứ ba, các đề tài nghiên cứu khoa học
“Thanh tra công vụ ở Việt Nam giai đoạn hiện nay” do Nguyễn Tuấn
Khanh làm chủ nhiệm, năm 2015

3

“Cơ sở xác định trách nhiệm của Chủ tịch ủy ban nhân dân các cấp trong
công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng” đề
tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ năm 2010 (Nguyễn Tuấn Khanh chủ nhiệm).
Đề tài nêu lên một số cơ sở lý luận của vấn đề trách nhiệm pháp lý của Chủ
tịch Ủy ban nhân dân các cấp trong công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố
cáo và phòng chống tham nhũng; đánh giá thực trạng nhiệm vụ, quyền hạn của
chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp, Thực trạng thanh tra trách nhiệm, đưa ra
định hướng giải quyết, hệ thống giải pháp và một số kiến nghị cụ thể.
“Một số giải pháp nhằm hạn chế trùng lắp, chồng chéo trong hoạt động
thanh tra” đề tài khoa học cấp cơ sở năm 2010 (Lê Đức Trung chủ nhiệm). Đề
tài làm rõ quan niệm về trùng lắp, chồng chéo, vai trò của công tác thanh tra,
hoạt động thanh tra và các dạng chồng chéo, trùng lắp trong hoạt động thanh
tra; Kết quả hoạt động thanh tra từ khi có Luật Thanh tra năm 2004, phân tích,
đánh giá thực trạng và nguyên nhân dẫn đến sự trùng lắp, chồng chéo trong
hoạt động thanh tra; Quan điểm, phương hướng khắc phục và một số giải
pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về thanh tra.
Thứ tư, về các đề tài luận án, luận văn đã bảo vệ
Luận án tiến sĩ “Hoàn thiện thanh tra diện rộng của thanh tra chính phủ
trong thực hiện chính sách xã hội” do học viên Nguyễn Thanh Hải năm 2014
Luận văn thạc sĩ “Tổ chức và hoạt động của Ban thanh tra nhân dân cấp
xã ở tỉnh Nam Định” của học viên Lê Văn Khuyến năm 2014, “Vai trò của
thanh tra nhà nước trong quản lý việc thực hiện dự án ở nước ta hiện nay” của
học viên Nguyễn Thanh Hải năm 2012; Luận văn thạc sĩ “Tổ chức và hoạt
động của thanh tra khoa học công nghệ” của học viên Trần Văn Nho năm
2011; Luận văn thạc sỹ Luật học “ Tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh tra
chuyên ngành ở Việt Nam hiện nay” năm 2011 của học viên Nguyễn Thị Thục;
“Hoạt động thanh tra chuyên ngành của cơ quan được giao thực hiện chức năng
thanh tra chuyên ngành” của học viên Nguyễn Thị Hải Yến năm 2013; Luận

4


văn thạc sĩ “Tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành giáo dục của tỉnh
Nam Định” năm 2014 của học viên Vũ Tiến Duật; “Vai trò của của Ủy ban
nhân dân tỉnh Nam Định trong giải quyết khiếu nại hành chính” năm 2014 của
học viên Bùi Mạnh Giang; Luận văn thạc sĩ “ Hoàn thiện tổ chức và hoạt
động của thanh Lao động” của học viên Bùi Viết Thắng năm 2014; “Tổ chức
và hoạt động của thanh tra thành phố Nam Định, tỉnh Nam Định” năm 2015
của học viên Nguyễn Hải Hoàng Đức; “Tiêu chí đánh giá mức độ hoàn thiện
của pháp luật về phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam hiện nay” của học viên
Phạm Thị Thu Hiền năm 2015... Các luận văn trên đa phần tập trung nghiên
cứu các vấn đề thanh tra tại cơ sở và nêu bật được thực trạng và các giải pháp
chung liên quan đến thanh tra tại cơ sở, tuy nhiên, các đề tài này chỉ tập trung
phân tích thực trạng về hoạt động thanh tra chuyên ngành và vai trò của thanh
tra nhà nước trong lĩnh vực cụ thể.
Đến nay, chưa có công trình nghiên cứu nào về thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định từ phương diện quản lý công. Do đó,
trên cơ sở kết quả các nghiên cứu trước đây và các quy định của pháp luật
hiện hành, việc nghiên cứu đề tài này sẽ góp phần làm phong phú và sâu sắc
thêm những luận cứ khoa học, cũng như cơ sở thực tiễn cho việc đổi mới tổ
chức, hoạt động thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở điều kiện
nước ta hiện nay nói chung, ở Nam Định nói riêng.
3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn
Mục đích của Luận văn là trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận chung
về thanh tra chuyên ngành nói chung và thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực
nội vụ nói riêng, Luận văn phân tích và đánh giá thực trạng thanh tra chuyên
ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định để đưa ra các khuyến nghị khoa
học góp phần hoàn thiện thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh
Nam Định.

5


Để đạt được mục đích trên, Luận văn có các nhiệm vụ cơ bản sau:
i) Hệ thống hóa, làm rõ thêm lý luận về thanh tra chuyên ngành và
thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ; cấu thành của hoạt động thanh
tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ; các yếu tố tác động đến thanh tra
chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ.
ii) Khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định; chỉ ra những kết quả đạt được, hạn
chế, bất cập, thiếu hụt và nguyên nhân của chúng.
iii) Đưa ra các khuyến nghị khoa học nhằm góp phần hoàn thiện thanh
tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là những vấn đề lý luận và thực
tiễn về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Luận văn nghiên cứu thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định;
+ Về thời gian: Luận văn nghiên cứu với các số liệu từ 2010 – 2015;
+ Về nội dung: Luận văn nghiên cứu các hoạt động thanh tra chuyên
ngành trong lĩnh vực nội vụ với 11 nhóm hoạt động: tổ chức bộ máy hành
chính, sự nghiệp và quản lý biên chế nhà nước; chính quyền địa phương, địa
giới hành chính; cán bộ, công chức, viên chức; tiền lương; tổ chức hội và các tổ
chức phi chính phủ; văn thư, lưu trữ nhà nước; cải cách hành chính nhà nước;
quy chế dân chủ cơ sở; công tác thanh niên; thi đua, khen thưởng; tôn giáo.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn
5.1. Phương pháp luận
Luận văn được dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện

chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử và tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhà nước và
pháp luật, các quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về xây dựng Nhà nước pháp

6


quyền, về cải cách nền hành chính, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, thanh
tra viên đáp ứng yêu cầu xây dựng nhà nuớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:
Chương 1: Sử dụng phương pháp nghiên cứu phân tích, tổng hợp, lịch
sử để làm rõ thêm lý luận về thanh tra, thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực
nội vụ, qua đó, nêu được ý nghĩa, chức năng của thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực nội vụ.
Chương 2: Sử dụng phương pháp tổng hợp, thống kê, so sánh, phân
tích, tổng kết để làm rõ thực trạng thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội
vụ ở tỉnh Nam Định. Qua đó, đánh giá thực trạng về thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ.
Chương 3: Sử dụng phương pháp tổng hợp, thống kê, phân tích để đề
xuất các giải pháp hoàn thiện thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở
tỉnh Nam Định.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Về lý luận, Luận văn góp phần làm rõ thêm một số vấn đề lý luận và thực
tiễn về tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ.
Về thực tiễn, Luận văn có thể làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan
nhà nước về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ. Luận văn cũng còn
là tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy về quản lý công.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục các tài liệu tham khảo, nội
dung chính của Luận văn gồm 03 chương cụ thể như sau:

Chương 1: Cơ sở lý luận về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
Chương 2: Thực trạng thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ ở
tỉnh Nam Định
Chương 3: Phương hướng, giải pháp hoàn thiện thanh tra chuyên
ngành trong lĩnh vực nội vụ ở tỉnh Nam Định
7


Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THANH TRA CHUYÊN NGÀNH
TRONG LĨNH VỰC NỘI VỤ
1.1. Nhận thức chung về thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
1.1.1. Thanh tra và thanh tra chuyên ngành
1.1.1. 1.Thanh tra
Thanh tra xuất phát từ gốc Latinh nghĩa bên trong có nghĩa là “nhìn vào
bên trong” chỉ một sự xem xét từ bên ngoài vào hoạt động của mỗi đối tượng
nhất định. Là sự kiểm soát với đối tượng bị thanh tra trên cơ sở thẩm quyền
(quyền hạn, nghĩa vụ) được giao nhằm đạt mục đích nhất định. Thanh tra
mang tính quyền lực, thông qua công tác thanh tra thường là phát hiện, ngăn
chặn những gì trái với quy định của pháp luật [17,tr.11]
Theo Luật Thanh tra năm 2010, Thanh tra nhà nước là hoạt động xem
xét, đánh giá, xử lý theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định của cơ quan
nhà nước có thẩm quyền đối với việc thực hiện chính sách, pháp luật, nhiệm
vụ, quyền hạn của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Thanh tra nhà nước bao gồm
thanh tra hành chính và thanh tra chuyên ngành. (Khoản 1 điều 3)
Thanh tra có những đặc điểm như sau:
Một là, tính quyền lực nhà nước
Là một chức năng của quản lý nhà nước, thanh tra phải thể hiện như
một tác động tích cực nhằm thực hiện quyền lực của chủ thể quản lý đối với
đối tượng quản lý. Tính quyền lực nhà nước của hoạt động thanh tra gắn bó

với tính quyền uy- phục tùng đây chính là một đặc tính quan trọng của quản
lý nhà nước. Quyền lực nhà nước luôn thuộc về một tổ chức nhất định, vì vậy
để có quyền lực thì phải gắn với một tổ chức cụ thể. Nói về mặt quyền lực
nhà nước trong quá trình thanh tra có nghĩa là xác định về mặt pháp lý tính
chất nhà nước của tổ chức thanh tra, chủ thể tiến hành thanh tra luôn là cơ
8


quan nhà nước nên thanh tra phải được nhà nước sử dụng như một công cụ có
hiệu quả trong quá trình quản lý.
Tính quyền lực nhà nước của hoạt động thanh tra thể hiện qua việc ra
các quyết định bắt buộc thực hiện đối với các đối tượng bị thanh tra về những
vấn đề thanh tra phát hiện và xử lý; yêu cầu cấp có thẩm quyền giải quyết đề
nghị của thanh tra, yêu cầu truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với cá nhân vi
phạm pháp luật mà thanh tra phát hiện kể cả việc đề nghị cơ quan điều tra truy
tố trước pháp luật. Trong những trường hợp cần thiết được phép trực tiếp áp
dụng các biện pháp cưỡng chế nhà nước.
Bên cạnh đó, tính quyền lực nhà nước của thanh tra còn được cụ thể
hóa ở chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của từng tổ chức thanh tra khác nhau,
phương thức tiến hành thanh tra, xử lý kết quả thanh tra, quan hệ giữa cơ quan
thanh tra với đối tượng thanh tra và sự phối hợp giữa các tổ chức thanh tra
nhà nước theo cấp hành chính và theo ngành, lĩnh vực, thanh tra nhân dân. Để
phát huy được hiệu quả cao nhất hoạt động thanh tra đòi hỏi phải sử dụng
đồng bộ tính quyền lực nhà nước trên tất cả các lĩnh vực
Hai là, tính khách quan
Do bản chất của thanh tra là xem xét, đánh giá một cách khách quan
việc thực hiện chính sách pháp luật, nhiệm vụ của các tổ chức, cá nhân nhằm
đưa ra kết luận đúng, sai, từ đó có những xử lý kiến nghị phù hợp nhằm
phòng ngừa, xử lý vi phạm và bảo vệ lợi ích nhà nước, xã hội, các quyền và
lợi ích hợp pháp của công dân. Vì vậy hoạt động thanh tra phải mang tính

khách quan, nghĩa là xem xét, đánh giá đối tượng, nội dung thanh tra đúng
như thực tế, không được áp đặt, suy diễn chủ quan.
Ba là, tính độc lập tương đối
Tính độc lập tương đối cũng là một đặc điểm của hoạt động thanh tra.
Khác với với hoạt động kiểm tra thường do bản thân các cơ quan quản lý nhà
9


nước tự tiến hành, hoạt động thanh tra thường được tiến hành bởi một cơ quan
chuyên trách. Tuy nhiên không nên cho rằng tính độc lập của thanh tra là
hoàn toàn biệt lập, tách rời quản lý nhà nước bởi vì cơ quan thanh tra có
nhiệm vụ chủ yếu là xem xét đánh giá một cách khách quan việc thực hiện
chính sách, pháp luật, nhiệm vụ, kế hoạch nhà nước của cơ quan tổ chức cá
nhân, khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình nhưng vẫn phải bảo đảo
sự phối hợp nhịp nhàng với các cơ quan khác trong bộ máy nhà nước.
Tính độc lập của thanh tra chỉ là tương đối bởi trong hoạt động thanh
tra, ngoài việc căn cứ vào pháp luật, chính sách hiện hành còn phải xuất phát
từ thực tế cuộc sống, xem xét, đặt sự vật, hiện tượng trong sự phát triển biện
chứng với quan điểm khoa học, khách quan, lịch sử. Tính độc lập tương đối
của thanh tra cũng khác với tính độc lập trong xét xử tòa án bởi vì thanh tra
xem xét mọi việc không chỉ căn cứ vào tính hợp pháp mà còn xem xét vào
tính hợp lý, không phải hoạt động nào của thanh tra cũng đều mang tính tài
phán trong khi đó hoạt động xét xử của tòa án luôn mang tính tài phán, độc
lập và chỉ tuân theo pháp luật. Trong hoạt động thanh tra, về nguyên tắc,
người có quyền quyết định trong việc xử lý kết quả thanh tra là thủ trưởng cơ
quan quản lý nhà nước nhưng trong hoạt động xét xử người có thẩm quyền
quyết định là hội đồng xét xử.
Tính độc lập của thanh tra thể hiện qua một số điểm sau:
- Cơ quan thanh tra được phép tự mình tổ chức thực hiện các cuộc
thanh tra trên các lĩnh vực kinh tế, xã hội theo thẩm quyền đã được pháp luật

quy định.
- Trên cơ sở kết quả thanh tra, cơ quan thanh tra, ra các kết luận, kiến
nghị, quyết định xử lý theo các quy định của pháp luật về thanh tra, chịu trách
nhiệm về quyết định thanh tra của mình
- Hoạt động thanh tra tuân theo pháp luật.
10


Bốn là, thanh tra gắn liền với quản lý nhà nước
Thanh tra với tư cách là một chức năng, một giai đoạn của chu trình
quản lý nhà nước, thanh tra luôn gắn liền với quản lý nhà nước. Quản lý sẽ
không đạt được hiệu quả nếu tách rời hoạt động thanh tra. Lê nin đã viết
“quản lý đồng thời phải có thanh tra, quản lý và thanh tra là một chứ không
phải là hai” [12]. Trong mối quan hệ giữa quản lý và thanh tra thì quản lý Nhà
nước giữ vai trò chủ đạo chi phối hoạt động của thanh tra, Nhà nước xác định
đường lối, đề ra chủ trương, quy định thẩm quyền của các cơ quan thanh tra,
sử dụng các kết quả, thông tin từ phía các cơ quan thanh tra để phục vụ các
công tác quản lý, điều hành. Bên cạnh đó, do đặc điểm riêng của mình nên
trong quá trình chấp hành các văn bản pháp luật đòi hỏi phải có sự kiểm tra
nghiêm ngặt của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Tuy nhiên, xét về mặt
cơ cấu, chức năng của quản lý thì thanh tra chỉ là phương tiện, công cụ để
quản lý nhà nước.
Thanh tra là một khâu trong chu trình quản lý, thanh tra bị ràng buộc,
chịu sự chi phối bởi quản lý nhưng đồng thời tác động trở lại, góp phần điều
chỉnh cách thức, phương pháp quản lý của chủ thể quản lý. Trên thực tế, một
thể chế hành chính và cơ chế quản lý nhà nước sẽ không đầy đủ và kém hiệu
quả nếu không có thanh tra, qua hoạt động thanh tra sẽ phát hiện được những
hạn chế, yếu kém, những sai phạm trong hoạt động của bộ máy nhà nước từ
đó xử lý, kiến nghị đề xuất chấn chỉnh xử lý theo thẩm quyền góp phần vào
hiệu lực, hiệu quả của quản lý nhà nước.

1.1.1.2. Thanh tra chuyên ngành
Thanh tra chuyên ngành là hoạt động thanh tra của cơ quan nhà nước có
thẩm quyền theo ngành, lĩnh vực đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc
chấp hành pháp luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn – kỹ thuật, quy

11


tắc quản lý thuộc ngành, lĩnh vực đó (Khoản 3 Điều 3 Luật Thanh tra 2010).
Có thể nhận diện thanh tra chuyên ngành qua các khía cạnh sau:
- Mục đích của hoạt động thanh tra chuyên ngành
Nếu thanh tra hành chính chủ yếu tập trung vào việc kiểm soát việc thực
hiện nhiệm vụ công vụ của cán bộ, công chức và cơ quan nhà nước làm lành
mạnh hóa bộ máy nhà nước thì hoạt động thanh tra chuyên ngành chủ yếu
hướng tới việc kiểm soát hoạt động chấp hành chính sách, pháp luật của các
đối tượng thuộc ngành, lĩnh vực quản lý.
- Chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành
Chủ thể tiến hành hoạt động thanh tra chuyên ngành là cơ quan nhà
nước quản lý theo ngành, lĩnh vực. Theo quy định của Luật Thanh tra năm
2004 thì hoạt động thanh tra chuyên ngành được thực hiện bởi cơ quan thanh
tra được tổ chức theo ngành, lĩnh vực đó là thanh tra bộ, thanh tra sở. Luật
Thanh tra năm 2010 quy định chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành là
thanh tra bộ, thanh tra sở và các cơ quan được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên
ngành. Trong khi đó, chủ thể tiến hành thanh tra hành chính là các thủ trưởng
cơ quan quản lý nhà nước theo cấp hành chính và cơ quan thanh tra theo cấp
hành chính như Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện.
- Hình thức thanh tra chuyên ngành
Hoạt động thanh tra chuyên ngành có thể được thực hiện thông qua
đoàn thanh tra chuyên ngành, thanh tra viên và người được giao thực hiện
nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành thực hiện. Trong khi đó thanh tra hành

chính chỉ được thực hiện thông qua đoàn thanh tra.
- Đối tượng của hoạt động thanh tra chuyên ngành
Khác với đối tượng thanh tra của thanh tra hành chính là hướng tới đối
tượng trong bộ máy, người thuộc quyền quản lý trực tiếp của thủ trưởng cơ
quan quản lý nhà nước, đối tượng của hoạt động thanh tra chuyên ngành bao
12


gồm các cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc ngành, lĩnh vực quản lý.
Theo đó, đối tượng của thanh tra chuyên ngành rất rộng bao gồm cơ quan nhà
nước, doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, cá nhân...(Ví dụ thanh tra
chuyên ngành trong lĩnh vực y tế, thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực tài
chính, thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực văn hóa...). Đối tượng hoạt động
thanh tra chuyên ngành khác với đối tượng của hoạt động thanh tra hành chính
– cán bộ, công chức và các cơ quan hành chính nhà nước.
- Trình tự, thủ tục thanh tra chuyên ngành
Hoạt động thanh tra chuyên ngành được thực hiện theo trình tự, thủ tục do
pháp luật quy định có sự khác biệt với hoạt động thanh tra hành chính. Theo đó,
nếu như hoạt động thanh tra hành chính chỉ được tiến hành theo Đoàn thanh tra
với thành phần đoàn thanh tra gồm trưởng đoàn thanh tra, thành viên khác của
Đoàn thanh tra thì đối với hoạt động thanh tra chuyên ngành có thể được thực hiện
thông qua đoàn thanh tra hoặc thanh tra viên tiến hành độc lập hoặc người được
giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành thực hiện. Với đặc thù của hoạt
động thanh tra chuyên ngành đòi hỏi phải tiến hành nhanh chóng và đặc biệt là
trong nhiều tình huống cần xử lý ngay các hành vi vi phạm pháp luật nên pháp
luật quy định trình tự thủ tục thanh tra chuyên ngành của các ngành, lĩnh vực có
thể có những khác biệt so với hoạt động thanh tra hành chính. Bên cạnh đó, pháp
luật cũng quy định đặc thù liên quan đến hoạt động thanh tra chuyên ngành như
việc xây dựng Kế hoạch thanh tra chuyên ngành, phê duyệt kế hoạch thanh tra...
Nói tóm lại, trình tự, thủ tục tiến hành thanh tra chuyên ngành được Luật thanh tra

và các văn bản hướng dẫn thi hành có nhiều khác biệt so với trình tự, thủ tục tiến
hành thanh tra hành chính.
- Thẩm quyền của các chủ thể khi tiến hành hoạt động thanh tra chuyên ngành
Thẩm quyền của các chủ thể tiến hành thanh tra chuyên ngành khác với
các chủ thể tiến hành thanh tra hành chính là quyền xử phạt vi phạm hành
13


chính khi có vi phạm pháp luật hành chính. Với thẩm quyền này, tính cưỡng
chế của cơ quan thanh tra chuyên ngành và chủ thể tiến hành hoạt động thanh
tra chuyên ngành được thể hiện rõ nét hơn so với thanh tra hành chính.
Trên đây là những đặc điểm chính của thanh tra chuyên ngành. Thông
qua việc phân tích các đặc điểm thanh tra chuyên ngành là cơ sở để làm sáng
rõ nội hàm khái niệm thanh tra chuyên ngành cũng như cơ sở để phân biệt
với hoạt động thanh tra hành chính.
1.1.2. Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
1.1.2.1. Khái niệm thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
Hiện nay, theo quy định của Luật thanh tra và các văn bản hướng dẫn
thi hành Luật, ngoài những đặc điểm chung của thanh tra nhà nước, thanh tra
chuyên ngành nói chung thì thanh tra ngành nội vụ cũng có những đặc điểm
riêng. Cơ sở pháp lý về tổ chức và hoạt động của thanh tra ngành nội vụ được
quy định cụ thể tại Nghị định 90/2012/NĐ-CP ngày 05/11/2012 của Chính
phủ và các văn bản hướng dẫn thi hành. Theo đó, Thanh tra chuyên ngành
trong lĩnh vực nội vụ được hiểu là thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp
luật, nhiệm vụ được giao của các cơ quan, tổ chức, cá nhân việc thực hiện các
quy định của pháp luật về tổ chức bộ máy hành chính, sự nghiệp nhà nước và
quản lý biên chế công chức, vị trí việc làm và số lượng viên chức trong các cơ
quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập, các tổ chức hội được
giao sử dụng biên chế công chức việc thực hiện các quy định về chế độ, chính
sách đối với cán bộ, công chức cấp xã.

Bên cạnh đó, “thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ” cũng
có thể được hiểu là thanh tra các lĩnh vực như: tổ chức bộ máy hành chính, sự
nghiệp và quản lý biên chế nhà nước; chính quyền địa phương, địa giới hành
chính; cán bộ, công chức, viên chức; tiền lương; tổ chức hội và các tổ chức

14


phi chính phủ; văn thư, lưu trữ nhà nước; cải cách hành chính nhà nước; quy
chế dân chủ cơ sở; công tác thanh niên; thi đua, khen thưởng; tôn giáo.
(Luận văn tiếp cận thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ theo
cách hiểu này).
1.1.2.2. Ý nghĩa của thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
- Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ góp phần nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý nhà nước về nội vụ
Chu trình quản lý nói chung, quản lý nhà nước nói riêng có nhiều giai
đoạn. Tuy nhiên, có thể phân thành ba giai đoạn chính, đó là: Ban hành quyết
định quản lý; tổ chức thực hiện quyết định quản lý; thanh tra, kiểm tra việc tổ
chức thực hiện quyết định quản lý. Từ đó thấy rằng, hiệu lực, hiệu quả quyết
định quản lý của Nhà nước phụ thuộc vào ba yếu tố nói trên. Cụ thể phụ
thuộc vào nội dung, chất lượng, biện pháp tổ chức thực hiện và thanh kiểm
tra việc tổ chức thực hiện các quyết định quản lý nhà nước.
Tương tự như các lĩnh vực quản lý khác, hiệu lực, hiệu quả của quản lý
nhà nước ngành nội vụ bị ảnh hưởng nếu các quyết định quản lý của ngành
không phù hợp với quy luật và điều kiện thực tế, khách quan, không phù hợp
nguyện vọng của quần chúng và không đáp ứng được nhu cầu của xã hội.
Hiệu lực, hiệu quả này cũng bị ảnh hưởng ngay cả khi nội dung, chất lượng
quyết định quản lý của ngành đã bảo đảm các yêu cầu cơ bản, nhưng lại thiếu
biện pháp bảo đảm cho quyết định đó được thực hiện.
Để các quyết định đó được các cơ quan, tổ chức và cá nhân tuân thủ và

chấp hành quyết định, phải đề ra quy trình thực hiện quyết định. Trong quy
trình đó không thể thiếu được hoạt động thanh tra, kiểm tra. Thanh tra, kiểm
tra là để đánh giá, nhận xét tình hình và kết quả thực hiện việc thực hiện pháp
luật chuyên ngành, quy định về chuyên môn kỹ thuật, quy tắc quản lý của
ngành nội vụ; để kiểm nghiệm lại chính nội dung và chất lượng quản lý; khi
15


cần thiết phải bổ sung, sửa đổi, thậm chí phải huỷ bỏ một phần hay toàn bộ
quyết định quản lý.
Trong trường hợp nội dung và chất lượng quyết định quản lý được thực
tế kiểm nghiệm là đúng, là phù hợp, nhưng đối tượng thi hành vẫn không
tuân thủ và chấp hành nghiêm chỉnh thì khi đó hoạt động thanh tra kiểm tra
phải phục vụ cho việc làm rõ nguyên nhân (cả chủ quan lẫn khách quan), xác
định rõ trách nhiệm thuộc khâu nào, thuộc ai để chấn chỉnh hoặc xử lý (khi có
vi phạm), với ý nghĩa đó hoạt động thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội
vụ thực chất đã góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của ngành.
Trong hoạt động thực tiễn, thanh tra không chỉ là một trong những
phương thức đảm bảo các quyết định quản lý được tuân thủ một cách nghiêm
túc, mà còn góp phần xem xét cả tính hiệu quả của quản lý nhà nước.
Hoạt động thanh tra không chỉ hướng đến xem xét, đánh giá thực hiện
một quyết định quản lý cụ thể, mà phải hướng đến xem xét kết luận, đánh giá
kết quả thực hiện các mục tiêu, chương trình, nhiệm vụ của chính cơ quan
quản lý nhà nước. Chỉ đánh giá kết quả mà không so sánh với chi phí đã bỏ ra
thì chưa tiếp cận đến khái niệm hiệu quả. Chưa đánh giá được hiệu quả thì
thanh tra chưa đáp ứng được yêu cầu của quản lý.
Chính vì vậy, hoạt động thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ
còn hướng đến xem xét và tổ chức việc hoạt động cụ thể của cơ quan quản lý
nhà nước của ngành thông qua các yếu tố: Cơ cấu tổ chức bộ máy, chức năng,
nhiệm vụ, thẩm quyền, năng lực, uy tín, phong cách của cán bộ; thời gian đầu

tư giải quyết các tình huống quản lý; tinh thần trách nhiệm, tính dân chủ và
uy tín chính trị đối với xã hội …. Tất cả những nội dung đó là nhằm cho hoạt
động Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ hướng tới mục tiêu nhằm
nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của ngành.

16


- Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ góp phần bảo đảm tính
pháp quyền trong quản lý nhà nước về nội vụ
Một trong những nguyên tắc cơ bản phải được tuân thủ của hệ thống
chính trị và bộ máy nhà nước ta là nguyên tắc pháp quyền. Nội dung của
nguyên tắc pháp quyền là sự bảo đảm cho pháp luật được tuân thủ một cách
tuyệt đối, không có một thực thể nào đứng trên pháp luật hay đứng ngoài
pháp luật. Nguyên tắc pháp quyền hiện hữu ở việc chấp hành pháp luật cả từ
phía các cơ quan nhà nước và từ phía các cá nhân, tổ chức là đối tượng chịu
sự quản lý của nhà nước.
Đối với ngành nội vụ, về phía các cơ quan nhà nước, nguyên tắc pháp
quyền thể hiện ở việc các cán bộ, công chức ngành thực thi đúng chức trách,
nhiệm vụ, quyền hạn của mình mà pháp luật đã quy định. Ở bình diện rộng
hơn, nó còn là việc mỗi cơ quan nhà nước thực thi đúng phạm vi, thẩm
quyền, trách nhiệm đã được quy định trong các văn bản pháp luật. Ngay trong
hoạt động ban hành các quyết định, các văn bản của cơ quan cấp dưới phải
phù hợp với các quy định trong các văn bản của cơ quan cấp trên, văn bản có
hiệu lực cao hơn và mọi văn bản pháp luật phải phù hợp với Hiến pháp - đạo
luật gốc, có hiệu lực pháp lý cao nhất.
Về phía các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi tham gia các hoạt động thuộc
lĩnh vực nội vụ đều phải thực hiện theo các quy định của pháp luật.
Với tư cách là cơ quan quản lý nhà nước, hoạt động Thanh tra chuyên
ngành trong lĩnh vực nội vụ chính là hoạt động xem xét, đánh giá việc làm

của các cơ quan, tổ chức cá nhân thuộc quyền quản lý có đúng chính sách,
pháp luật hay không.
Nếu họ làm sai hoặc làm chậm thì giúp họ sửa chữa và làm cho đúng.
Mục đích của thanh tra là nhằm phòng ngừa, phát hiện và xử lý những vi
phạm pháp luật, bảo đảm để các cơ quan, tổ chức và cá nhân tuân thủ và chấp
17


hành một cách chính xác, đầy đủ và nghiêm chỉnh pháp luật chuyên ngành,
quy định chuyên môn kỹ thuật, quy tắc thuộc ngành xây dựng quản lý. Muốn
có tính pháp quyền cần phải làm cho mọi người hiểu biết pháp luật. Mặc dù
công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật không phải là chức năng chính
của thanh tra, nhưng thông qua hoạt động của mình, công tác thanh tra đã góp
phần tích cực vào việc giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trong
phạm vi ngành quản lý hiểu đúng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật và đó
cũng là một hoạt động bảo đảm tăng cường tính pháp quyền.
Tuy nhiên, trong thực tế không ít trường hợp vi phạm pháp luật, nhưng
không phải do không hiểu đúng các quy phạm pháp luật, mà do thiếu trách nhiệm
dẫn đến vi phạm, hoặc cố tình vi phạm. Trong những trường hợp đó đòi hỏi cơ
quan thanh tra phải có hình thức xử lý nghiêm khắc. Mục đích của việc xử lý
mạnh mẽ, nghiêm khắc là để cho đối tượng quản lý phải sửa chữa những vi phạm
pháp luật và việc xử lý đó còn có tác dụng lâu dài đến đối tượng quản lý đó cũng
như mang tính chất răn đe đối với các đối tượng quản lý khác.
Tóm lại, xuất phát từ các nguyên nhân như: hệ thống pháp luật chưa đồng
bộ, cá biệt có những chế định chưa phù hợp với thực tiễn, với quy luật khách
quan; ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ công chức, của mỗi cơ quan quản
lý nhà nước; công tác tuyên truyền, hướng dẫn pháp luật; công tác xử lý vi
phạm... nên vẫn còn tồn tại vi phạm pháp luật trong lĩnh vực nội vụ. Qua hoạt
động Thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực nội vụ có thể đánh giá được một
cơ quan, tổ chức, cá nhân nào đó chấp hành pháp luật của ngành như thế nào, có

vi phạm pháp luật hay không, vi phạm ở mức độ nào... Từ đó xử lý theo thẩm
quyền hoặc kiến nghị người có thẩm quyền những biện pháp xử lý thích hợp. Đó
là một phương thức bảo đảm tính pháp quyền trong quản lý nhà nước về ngành
nội vụ.

18