Các nhân tố ảnh hưởng đến tính hữu hiệu của hệ thống thông tin kế toán tại các doanh nghiệp nhỏ và vừa trên địa bàn thành phố hồ chí minh

BỘGIÁODỤCVÀĐÀOTẠO
TRƯỜNGĐẠIHỌCKINHTẾTHÀNHPHỐHỒCHÍMINH
---------TRƯƠNGTHỊCẨMTUYẾT
CÁCNHÂNTỐẢNHHƯỞNGĐẾNTÍNHHỮUHIỆUCỦA HỆTHỐNG
THÔNG TIN KẾTOÁN TẠI
CÁCDOANHNGHIỆPNHỎVÀVỪATRÊNĐỊABÀNTHÀNHPHỐHỒC
HÍMINH
Chuyênngành:Kếtoán
Mãsố:60340301
LUẬNVĂNTHẠCSĨKINHTẾ

NGƯỜIHƯỚNGDẪNKHOAHỌC:TS.NGUYỄNANHHIỀN

ThànhphốHồChíMinh,năm2016


MỤCLỤCTRANG
PHỤBÌA
LỜICAM
ĐOANMỤCLỤC
DANHMỤCCHỮVIẾTTẮT
DANHMỤCCÁCBẢNG
DANHMỤCHÌNHVẼ,ĐỒTHỊ
PHẦNMỞĐẦU........................................................................................................1
1.Lýdochọnđềtài...........................................................................................1
2.Mụctiêunghiêncứu......................................................................................2
3.Đốitượngvàphạmvinghiêncứu.................................................................2
3.1Đốitượngnghiêncứu.................................................................................2
3.2Phạmvinghiêncứu....................................................................................2
4.Phươngphápnghiêncứu...............................................................................3
5.Đónggópcủaluậnvăn..................................................................................3

6.Kếtcấucủaluậnvăn......................................................................................4
CHƯƠNG1.TỔNGQUANNGHIÊNCỨU..........................................................6
1.1Cácnghiêncứucóliênquan..........................................................................6
1.1.1Nghiêncứucôngbốởngoàinước..........................................................6
1.1.2Nghiêncứucôngbốởtrongnước........................................................19
1.2KhehỏngnghiêncứuvàHướngnghiêncứucholuậnvăn.........................22
CHƯƠNG2.CƠSỞLÝTHUYẾT.......................................................................25
2.1Cáclýthuyếtnềnliênquan.........................................................................25
2.1.1Lýthuyếtvềphổbiếncôngnghệ..............................................................25
2.1.2Lýthuyếtdựatrênnguồnlực....................................................................25
2.1.3Môhìnhhệthốngthôngtinthànhcông....................................................27


2.2Tổngquanhệthốngthôngtinkếtoán........................................................3
12.2.1Hệthốngthôngtin.....................................................................................31
2.2.2Hệthốngthôngtinkếtoán........................................................................35
2.3Đặcđiểmhệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa......39
2.3.1Mộtsốvấnđềchungvềdoanhnghiệpnhỏvàvừa...................................39
2.3.2Đặcđiểmhệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa....41
2.4Tínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.............................................43
2.4.1Tínhhữuhiệucủahệthốngthôngtin........................................................43
2.4.2Tínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán...........................................47
2.5Cácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệ
pnhỏvàvừa.................................................................................48
2.5.1Giaiđoạnphântíchhệthống.....................................................................48
2.5.2Giaiđoạnthiếtkếhệthống........................................................................50
2.5.3Giaiđoạnthựchiệnhệthống....................................................................51
CHƯƠNG3.PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU..................................................54
3.1Quytrìnhnghiêncứuchung........................................................................54
3.2Thiếtkếnghiêncứu.....................................................................................55

3.2.1Xâydựnggiảthuyếtvàmôhìnhnghiêncứu........................................55
3.2.2Thiếtkếthangđo..................................................................................62
3.2.3Chọnmẫu..............................................................................................67
3.2.4Thiếtkếbảngcâuhỏi............................................................................68
3.2.5Phươngphápphântíchdữliệu.............................................................69
CHƯƠNG4.KẾTQUẢNGHIÊNCỨU..............................................................76
4.1.Thốngkêmôtảmẫunghiêncứu....................................................................76
4.2.Phântíchthangđo..........................................................................................77
4.2.1PhântíchhệsốtincậyCronbach’salpha..................................................77


4.2.2PhântíchnhântốkhámpháEFA..............................................................79
4.3Phântíchtươngquanvàhồiquituyếntínhbội...............................................83
4.3.1Phântíchtươngquan.................................................................................83
4.3.2Phântíchhồiquituyếntínhbội................................................................84
4.4Tổngkếtkếtquảkiểmđịnhcácgiảthuyết......................................................88
4.5Kiểmđịnhsựkhácbiệtcủacácbiếnđịnhtínhtrongđánhgiátínhhữuhiệucủahệthốngthô
ngtinkếtoán...............................................................................89
4.5.1Kiểmđịnhsựkhácbiệtvềlĩnhvựchoạtđộngchínhcủadoanhnghiệp...89
4.5.2Kiểmđịnhsựkhácbiệtvềtổngnguồnvốn...............................................90
CHƯƠNG5.KẾTLUẬNVÀKHUYẾNNGHỊ..................................................93
5.1Kếtluận............................................................................................................93
5.2Khuyếnnghị.....................................................................................................94
5.2.1Đốivớinhântốsựthamgiacủachuyêngiabênngoài............................94
5.2.2Đốivớinhântốsựthamgiacủangườisửdụnghệthống.........................95
5.2.3Đốivớinhântốsựhỗtrợcủanhàquảnlý................................................96
5.2.4Đốivớinhântốkiếnthứccủanhàquảnlý................................................97
5.2.5Đốivớinhântốmứcđộứngdụngcôngnghệthôngtin............................97
5.3Hạnchếcủanghiêncứuvàhướngnghiêncứutiếptheo.................................99
TÀILIỆUTHAMKHẢO

PHỤLỤC


PHẦNMỞĐẦU
1.Lýdochọnđềtài
Trongđiềukiệntoàncầuhóakinhtếhiệnnay,cácdoanhnghiệpViệtNamphảiđươngđầuvới
muônvànkhókhănmàmộttrongnhữngnguyênnhântrựctiếplàxuấtpháttừtrìnhđộ,năngl
ựcvàcôngtáchỗtrợhoạtđộngquảntrịchonhàlãnhđạodoanhnghiệp.Vớimụctiêucuốicùn
glàcungcấpthôngtinhỗtrợchongườisửdụngbêntrongvàbênngoàidoanhnghiệptrongviệ
craquyếtđịnh,hệthốngthôngtinkếtoánđóngvaitròngàycàngquantrọnggiúpdoanhnghiệ
pnângcaohiệuquảhoạtđộngkinhdoanhvàtạoralợithếcạnhtranh.Nềnkinhtếdựatrêntrith
ứcthìthôngtinkếtoánđượcxemlàmộttàisảnvôhìnhmànếubiếttậndụngvàpháthuy,doanh
nghiệpsẽngàycàngpháttriểnlớnmạnh.Đểcóđượcnhữngthôngtinhữuích,phùhợpvớiyê
ucầuquảnlý,cầncómộthệthốngthôngtinkếtoánmạnhmẽvàhữuhiệu.Dođó,việcnhậnbiế
tcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánlàrấtcầnthiếtgiúpcho
doanhnghiệpđưaranhữngquyếtđịnhchínhxácnhằmhoànthiệnhệthốngthôngtinkếtoán.
TheotổnghợpnghiêncứucủaReid,G.C(2000)liênquanđếnvấnđềmốiquanhệgiữathành
quảhoạtđộngtrongdoanhnghiệpnhỏvàvừavớiviệcsửdụngthôngtinđãđưarakếtluậnlàc
ómốiquanhệgiữahaihoạtđộngnày,nếuviệcsửdụngthôngtintốthơnthìthànhquảdoanhng
hiệpđạtđượcsẽcaohơn.VàtheoIsmailvàcộngsự(2003)thìquymôdoanhnghiệpcũngtác
độngđếnquyếtđịnhtinhọchóacôngtáckếtoán.Điềunàychothấycácdoanhnghiệpnhỏvàv
ừađãvàđangnhậnđượcngàycàngnhiềusựquantâmcủacộngđồngquốctếvềvấnđềthiếtlậ
phệthốngthôngtinkếtoán.DoanhnghiệpnhỏvàvừacóvaitròrấtquantrọngđốivớiViệtNa
mnóichungvàThànhphốHồChíMinhnóiriêngtrongviệcthúcđẩypháttriểnkinhtế,tạocô
ngănviệclàm,cungcấpđadạngcácsảnphẩmvàdịchvụ,thuhútnguồnvốnnhànrỗitrongdâ
ncư,gópphầnthúcđẩychuyêndịchcơcấukinhtế.Mộtsốcôngtrìnhnghiêncứuliênquanđế
nđềtàivềtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánnhư:Choe(1996),Nicolaou(2000),Sa
jadyvàcộngsự(2008),IsmailvàKing(2009),Dehghanzadevàcộngsự(2011),Komala(2
012),Soudani
2(2012)...ỞViệtNam,córấtítnghiêncứuvềtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Bổ

sungchonghiêncứunàyvàxuấtpháttừbốicảnhcácdoanhnghiệpởViệtNammàchiếmphầ
nlớnlàdoanhnghiệpnhỏvàvừađanggặpkhókhăntrongviệcvậndụnghệthốngthôngtinkế
toán,phầnlớnnhữngdoanhnghiệpnàybịhạnchếvềnguồnlực.Vớimụctiêuhỗtrợchocácd
oanhnghiệpnhỏvàvừahiểuvàbiếtđượccácnhântốnàotácđộngđếntínhhữuhiệucủahệthố
ngthôngtinkếtoán,tácgiảtiếnhànhnghiêncứuđềtài“Cácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhi
ệucủahệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừatrênđịabànThànhphốHồC
híMinh”.2.MụctiêunghiêncứuĐềtàinhằmhướngvàođạtđược4mụctiêusauđây:
−Thứnhất,xácđịnhcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántại
cácdoanhnghiệpnhỏvàvừatrênđịabànThànhphốHồChíMinh.


−Thứhai,xemxétmứcđộtácđộngcủacácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngt
hôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừatrênđịabànThànhphốHồChíMinh.
−Thứba,tìmhiểulĩnhvựchoạtđộngcủadoanhnghiệpvàtổngnguồnvốncótácđộngđếntín
hhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántrongmôitrườngkếtoánmáytạicácdoanhnghiệpn
hỏvàvừatrênđịabànThànhphốHồChíMinhhaykhông?
−Thứtư,đềxuấtmộtsốkhuyếnnghịnhằmnângcaotínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếto
áncủacácdoanhnghiệpnhỏvàvừatạiThànhphốHồChíMinh.3.Đốitượngvàphạmvinghi
êncứu3.1ĐốitượngnghiêncứuĐốitượngnghiêncứutrongđềtàinàylàcácnhântốảnhhưở
ngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.3.2Phạmvinghiêncứu
3NghiêncứuđượcthựchiệntạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừatrênđịabànThànhphốHồChí
Minh.Nghiêncứutiếnhànhxemxétcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngth
ôngtinkếtoánliêntrongquátrìnhtriểnkhaihệthốngthôngtinkếtoán.Quátrìnhtriểnkhaihệ
thốngđểchỉtừgiaiđoạnphântích,thiếtkếvàkếtthúcgiaiđoạntriểnkhailàgiaiđoạnthựchiệ
n.4.PhươngphápnghiêncứuTrongquátrìnhnghiêncứu,luậnvănsửdụngphươngphápng
hiêncứukếthợpgiữađịnhtínhvàđịnhlượnghướngtheomụctiêunghiêncứu,trongđónghi
êncứuđịnhlượngđóngvaitròchủđạo.Cụthể:
−Nghiêncứuđịnhtính:nhằmtậptrungtìmhiểucáckháiniệmđượcsửdụngtrongmôhìnhng
hiêncứu,hiệuchỉnhvàbổsungbiếnquansátchocácthangđo.Nghiêncứuđịnhtínhđượcthự
chiệnthôngquatìmhiểucáclýthuyếtvàcácnghiêncứucóliênquan,thảoluậnvớichuyêngi

avềcáccâuhỏivàthangđo.
−Nghiêncứuđịnhlượng:nhằmxácđịnhvàđánhgiámứcđộcủacácnhântốảnhhưởngđếntí
nhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán,sựphùhợpcủamôhìnhnghiêncứuvớidữliệuthịtr
ường.Nghiêncứuđịnhlượngđượcthiếtkếvớidữliệuthuthậpthôngquakhảosátvàđượcsử
dụngđểkiểmđịnhlạimôhìnhvàcácgiảthuyếttheophươngphápthôngkêmôtảcùngphầnm
ềmphântíchthốngkêSPSS.5.ĐónggópcủaluậnvănNghiêncứunàyđượcthựchiệnvớimo
ngmuốnsẽđónggópvềmặtlýluậnvàthựctiễnliênquanđếntínhhữuhiệucủahệthốngthông
tinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa.Vềmặtlýluận,nghiêncứuhệthốnghóavàtrìnhb
àycácnghiêncứuliênquanvàcáclýthuyếtvềhệthốngthôngtinkếtoán.Nghiêncứubổsung
vàohệthốngthangđocácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánt
rongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừa.
4Vềmặtthựctiễn,nghiêncứukỳvọngsẽhỗtrợchocácdoanhnghiệpnhỏvàvừatạiViệtNam
trongviệcxácđịnhcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Từ
đógiúpdoanhnghiệpcóthểtăngcườngkhảnăngthuthập,xửlý,lưutrữ,kiểmsoátvàcungcấ
pthôngtinhữuíchchoviệcraquyếtđịnh;giảmtốithiểutổnthấtvềchiphí,thờigianvàcơhộik
inhdoanh.Kếtquảcủanghiêncứunàycũnggópphầnlàmtàiliệuthamkhảochocácnghiênc
ứuliênquantrongtươnglaibằngviệcđưathêmcácnhântốmới,mởrộngmôhìnhnghiêncứu


.6.KếtcấucủaluậnvănNgoàiphầnmởđầu,kếtcấucủaluậnvăndựkiếnbaogồmnămchươn
g,cụthểnhưsau:Phầnmởđầutrìnhbàytómlượclýdo,mụctiêu,đốitượng,phạmvivàkếtcấu
củaluậnvănChương1.TổngquannghiêncứuTrìnhbàycácnghiêncứucóliênquanđếnđềt
ài,từđóđưarahướngnghiêncứucủaluậnvăn.Chương2.CơsởlýthuyếtTrìnhbàytổngquan
cơsởlýthuyếtliênquanđếnnghiêncứu,đặcđiểmhệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhngh
iệpnhỏvàvừa.Chương3.PhươngphápnghiêncứuChươngnàysẽtrìnhbàyphươngphápn
ghiêncứuđượcsửdụngđểxâydựng,hiệuchỉnhđánhgiácácthangđocủacáckháiniệmnghi
êncứuvàkiểmđịnhgiảthuyếtđềra.Chương4.KếtquảnghiêncứuTrongchươngnàysẽtrìn
hbàycáckếtquảphântích:môtảmẫu,kiểmđịnhđộtincậycủathangđo,phântíchnhântố,ph
ântíchhồiquytuyếntínhvàkiểmđịnhgiảthuyếtnghiêncứu.Chương5.Kếtluậnvàkhuyến
nghịĐưarakếtluậnvềnghiêncứuvàđềxuấtmộtsốkhuyếnnghịnhằmnângcaotínhhữuhiệ

ucủahệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừa


CHƯƠNG1.TỔNGQUANNGHIÊNCỨU1.1Cácnghiêncứucóliênquan1.1.1Nghiên
cứucôngbốởngoàinước1.1.1.1CácnghiêncứuvềvaitròcủahệthốngthôngtinkếtoánHệt
hốngthôngtinkếtoánlàmộttrongnhữngnhântốquantrọngtrongviệctạodựngthànhquảcủ
atổchứcthôngquaviệcthuthập,lưutrữ,xửlýdữliệutàichínhvàkếtoánvàđượcđánhgiảbởit
ácđộngcủanóđếnviệccảithiệnquátrìnhraquyếtđịnh,chấtlượngthôngtinkếtoán,đánhgiá
thànhquả,kiểmsoátnộibộvàtạođiềukiệnthuậnlợichocácgiaodịchcủatổchức(Soudani,2
012;Sajadyvàcộngsự,2008).Hệthốngthôngtinkếtoánlàmộtcôngcụ,đượcthiếtkếđểhỗtr
ợviệcquảnlývàkiểmsoátlĩnhvựckinhtếtàichínhcủatổchức(Soudani,2012).Nócómộtchứcnăngquantrọngtrongtổchức,vàđượ
cxemnhưlàđònbẩyđểnângcaotínhhữuhiệuvàhiệuquảcủacáchoạtđộngvàhỗtrợhoạtđộn
gquảnlýbaogồmcảviệcraquyếtđịnhquảnlý(Gelinasvàcộngsự,2008).Vớivaitròđó,hệth
ốngthôngtinkếtoánlàthựcsựcầnthiếtchotấtcảcáctổchức,kểcảtổchứclợinhuậnvàphilợi
nhuận(Wilkinsonvàcộngsự,2000).Đểtạoragiátrịgiatăng,cóđượclợithếcạnhtranhcho
mộttổchứcthìnhàquảnlýsẽsửdụnghệthốngthốngtinkếtoán(KimberlyvàEvanisko,198
1;PortervàMillar,1985).TheoMitchellvàcộngsự(2000)thìhệthốngthôngtinkếtoánđượ
csửdụngnhưlàmộtcôngcụquảnlýtrongviệckiểmsoátngắnhạnvàdàihạn,dođósựhiệnhữ
ucủacácnguồnthôngtinnàysẽgiúpchogiámđốcđạtđượcmộtchiếnlượcvàhoạtđộngxuất
sắc.Sựpháttriểnmạnhmẽcủamáytínhthânthiệnvớingườidùngvàcácgóiphầnmềmtiênti
ến,lợithếcủahệthốngthôngtintạoralàcóthểtruycậpđếnquytrìnhkinhdoanhnhỏnhất(Th
ong,1999).ChínhvìthếmàOnaolapovàOdetayo(2012)chorằnghệthốngthôngtinkếtoán
cóảnhhưởngđángkểđếnsựhữuhiệucủatổchức.Vớivaitròngàycàngquantrọngcủahệthố
ngthôngtinkếtoánthìviệchiểurõnhữngnhântốcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoán
trongmôitrườngtinhọchóa,nhằmxâydựngmộthệthốngthôngtinkế
7toánhữuhiệucóýnghĩahếtsứcquantrọngđốivớisựpháttriểncủacáccôngty.Đâylàvấnđề
đượckhánhiềucácnghiêncứutìmhiểu,phântích,thảoluận.1.1.1.2Cácnghiêncứuvềnhân
tốảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoánMộtsốnghiêncứuchorằngnhântốnhàquảnlýản
hhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoán,nhưtrongnghiêncứucủaCragvàKing(1993)vềsựp
háttriểncủahệthốngthôngtintrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Mụctiêucủanghiêncứulànhằm

tìmhiểunhữngnhântốthúcđẩyhoặckìmhãmsựpháttriểnnày,nhómtácgiảđãlàmrõmụctiê
uthôngquaviệcđặtmộtsốcâuhỏinghiêncứu:Làmthểnàođểhệthốngdựatrênmáytínhđượ
cpháttriểntrongcácdoanhnghiệpnhỏ?Nhữngnhântốnàoảnhhưởngđếnsựpháttriểnnày?
Cómôhìnhnàođãtừngmôtảsựpháttriểnchocácdoanhnghiệplớnphùhợpvớicácdoanhng
hiệpnhỏkhông?
Nhómtácgiảtậptrungvàosựpháttriểncủacácứngdụng,vàsửdụngnhữngkinhnghiệmcủa
sáudoanhnghiệpsảnxuấtnhỏđểxácđịnhcácnhântốthúcđẩyvàkìmhãmsựpháttriển.Kếtq


uảnghiêncứuchothấynhântốthúcđẩymạnhnhấtlàsựnhiệttìnhcủachủsởhữuđốivớimáyt
ính.Cácnhântốkìmhãmmạnhmẽnhấtlà:thiếukiếnthứcvềhệthốngthôngtin,thiếuthờigia
nquảnlý,hạnchếhỗtrợ,vàgiớihạnnguồnlựctàichính.Kếtquảnàycũngđượcpháthiệntron
gnghiêncứucủaRahayu(2012)vềcácnhântốhỗtrợviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoán
trongmộtkhảosáttạicácvănphòngthuếởBandungvàJakarta.Nghiêncứunàykiểmtraảnh
hưởngcủasựcamkếtcủacácnhàquảnlýcấpcaovàchấtlượngdữliệuđếnhệthốngthôngtin
kếtoánvàảnhhưởngcủahệthốngthốngtinkếtoánđếnchấtlượngthôngtin.Đốitượngtrong
nghiêncứunàylàcácvănphòngthuếnhỏởBandungvàJakartavàsốlượngmẫuđượcchọnlà
31vănphòng.Dữliệuđượcthuthậpthôngquabảngcâuhỏiđãđượctrảlờibằngcáchphỏngv
ấntayđôivớiTrưởngbộphậnxửlýdữliệuvàthôngtintrongmộtsốvănphòng.Nhữngcâutrả
lờinàyđượcxửlýbằngphươngphápthốngkê.Kếtquảchothấyrằngcónhữngtácđộngđáng
kểcủasựcamkếtcủanhàquảnlýcấpcaovàchấtlượngdữliệuđếnhệthốngthôngtinkế
8toán.Camkếtcủanhàquảnlýảnhhưởngđếnchấtlượngdữliệu,vàhệthốngthôngtinkếtoá
nảnhhưởngđếnchấtlượngthôngtin.PornpandejwittayavàPairat(2012)mộtlầnnữakhẳn
gđịnhsựhỗtrợcủanhàquảnlýcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoántrongmộtnghiênc
ứuvềtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántácđộngđếnhiệuquảhoạtđộngcủacáccôn
gtyniêmyếttạiTháiLan.Tácgiảcốgắngtiếpcậnvàomốiquanhệgiữatínhhữuhiệucủahệth
ốngthôngtinkếtoánvàhiệuquảhoạtđộngcủacôngty.Nhưvậy,mụctiêucủanghiêncứunày
làtìmhiểutácđộngcủatínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánđếnhiệuquảhoạtđộngcủ
acôngty.Ngoàira,nghiêncứunàycũngxemxéttổchứcbiếthọchỏivàsựhỗtrợcủatổchứccó
ảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánkhông.Nghiêncứunàyđịnhnghĩ

asựhỗtrợcủatổchứcchínhlàsựcamkếtcủanhàquảnlýcấpcaotronghànhđộngnỗlựcđấym
ạnhtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Tácgiảsửdụngphươngphápnghiêncứuđịn
hlượngthôngquaviệckhảosátsửdụngbảngcâuhỏi.Bảngcâuhỏiđãđượcgửiđếnquamailc
ho500kếtoáncủacáccôngtyniêmyếttạiTháiLanđượclấymẫungẫunhiên,vớitỷlệphảnhồ
ilà23,8%.Phântíchnhântốđượcsửdụngđểđiềutramốiquanhệgiữacácbiếnvàđểxácđịnhl
iệucácbiếnquansátnàycóthểgomlạithànhmộttậpcácnhântốnhỏhơn.Phântíchhồiquybì
nhphươngbénhất(OLS)đượcsửdụngđểkiểmđịnhcácgiảthuyết.Kếtquảnghiêncứunàyc
hothấytổchứcbiếthọchỏivàsựhỗtrợcủatổchứccóảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốn
gthôngtinkếtoán;vàtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánsẽnângcaohiệuquảhoạtđộ
ngcủatổchức.Bêncạnhsựhỗtrợthìnhiềunghiêncứuchorằngkiếnthứccủanhàquảnlýcũn
gcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoán,nhưtrongmộtnghiêncứuThongvàYap(1995
)vềsựphùhợpvềcôngnghệthôngtintạicácdoanhnghiệpnhỏ.Nghiêncứunàykiểmtratácđ
ộngcủabađặcđiểmcủagiámđốcđiềuhành(sựđổimới,tháiđộđốivớiviệcápdụngcôngngh
ệthôngtin,vàkiếnthứcvềcôngnghệthôngtin)vàbađặcđiểmcủatổchức(quymôkinhdoan
h,sứccạnhtranhcủamôitrườngvàcườngđộthôngtin)đếnsựphùhợpvềcôngnghệthôngtin
tạicác


9doanhnghiệpnhỏ.Sáugiảthuyếtđãđượcnhómtácgiảxâydựngvàkiểmđịnhbằngcáchsử
dụngdữliệuthuthậptừmộtmẫucủa166doanhnghiệpnhỏởSingapore.Kếtquảchothấyrằn
gbấtkểquymôkinhdoanh,cácđặcđiểmcủaCEOlànhữngnhântốquantrọngảnhhưởngđế
nsựphùhợpcủacôngnghệthôngtintrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Cácdoanhnghiệpnhỏcón
hiềukhảnăngđểápdụngcôngnghệthôngtinkhiCEOsángtạohơn,cómộttháiđộtíchcựcđố
ivớiviệcápcủacôngnghệthôngtin,vàcókiếnthứccôngnghệthôngtinlớn.Kếtquảnàycũn
gđượcpháthiệntrongnghiêncứucủaSeyalvàcộngsự(2000)khiđiềutrathựcnghiệmvềm
ứcđộsửdụngcôngnghệthôngtintrongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừaởBrunei.Nghiêncứun
àycóhaimụctiêucụthể:
(1)xácđịnhvàđánhgiámứcđộcủaviệcsửdụngcôngnghệthôngtintrongtổchức,
(2)xácđịnhcácnhântốảnhhưởngđếnviệcsửdụngcôngnghệthôngtintrongtổchức.Cácnh
ântốđượcnhómtácgiảđưavàomôhìnhnghiêncứugồmcácnhântốthuộcvềtổchức(quymô

,doanhthuhoặclợinhuậnvàlĩnhvựchoạtđộng)vàgiámđốcđiềuhành(trìnhđộhọcvấnvàki
ếnthứctinhọc,quyềnsởhữuvàkinhnghiệmvềmáyvitính).Tácgiảđãtiếnhànhkhảosátbằn
gcáchgửibảngcâuhỏiđếncáccánhânlàmtại143doanhnghiệpnhỏvàvừađểthuthậpdữliệ
u,trongđócó103doanhnghiệpphảnhồivớitỷlệlà72%.Sauđó,nhómtácgiảđãchọnra54bả
ngcâuhỏiđượchoànthànhbởicácgiámđốcđiềuhànhđểthựchiệnphântích.Kếtquảnghiên
cứuchothấykiếnthứctinhọccủagiámđốcđiềuhànhthìcóảnhhưởngtíchcựcđếnviệcsửdụ
ngcôngnghệthôngtin.Việcsửdụngcôngnghệthôngtincũngbịảnhhưởngbởicácnhântốth
uộcvềtổchứclàdoanhthuvàlĩnhvựchoạtđộng.Ismail(2007)cũngchorằngkiếnthứccủan
hàquảnlýcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoántrongnghiêncứucácnhântốảnhhưởn
gđếnsựphùhợpcủahệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệpsảnxuấtnhỏvàvừa:ng
hiêncứuthựcnghiệmtạiMalaysia.Nghiêncứunàykiểmtrasựphùhợpcủahệthốngthôngti
nkếtoánvàcácnhântốhữuhiệutrongbốicảnhcácdoanhnghiệpsảnxuấtnhỏvàvừaởMalay
sia.Mụcđíchcủanghiêncứulànhằmxácđịnhcácmứcđộkhácnhaucủasựphùhợpcủahệth
ốngthôngtinkếtoántạicáccôngtyIranvàsauđóđiềutra
10cácnhântốtốảnhhưởngđếnsựphùhợpnày.Tácgiảsửdụngmộtbảngcâuhỏikhảosát,dữl
iệuthuthậptừ214côngty.Tácgiảápdụngphântíchcụmđểphânloạicáccôngtythànhhainh
ómlàphùhợpnhiềuvàphùhợpít.Nghiêncứunàysauđóđiềutramộtsốnhântốcóthểliênqua
nđếnsựphùhợpcủahệthốngthôngtinkếtoán.Kếtquảnghiêncứuchothấysựphùhợpcủahệ
thốngthôngtinkếtoáncómốiquanhệvớiđộphứctạpcủacôngnghệthôngtin,kiếnthứckếto
ánvàkiếnthứccôngnghệthôngtincủanhàquảnlý;sửdụngcácchuyêngiabênngoàicủahệt
hốngthôngtinkếtoán;vàtồntạinhânviêncôngnghệthôngtinnộibộ.Trongmộtnghiêncứut
hựchiệntạicáccơquanZakatởIndonesia,Komala(2012)mộtlầnnữakhẳngđịnhmộthệth
ốngthôngtinkếtoánnhậnđượcsựhỗtrợtừnhữngnhàquảnlýcấpcaovàđượcthựchiệnbởic
ácnhàquảnlýcókiếnthứcthìsẽlàmộthệthốngthôngtincóchấtlượng.Bêncạnhđó,tácgiảc
ũngchothấyrằnghệthốngthôngtinkếtoánchấtlượngcóảnhhưởngđếnchấtlượngthôngti


nkếtoán.Cónghiêncứukếtluậnrằngnhântốngườidùngcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngti
nkếtoán,nhưnghiêncứucủaJongMinChoe(1996)vềmốiquanhệgiữahiệusuấtcủahệthố
ngthôngtinkếtoán,cácnhântốảnhhưởng,vàđánhgiácấpđộcủahệthốngthôngtin.Mụctiê

ucủanghiêncứunàynhằmkiểmtramốiquanhệgiữacácnhântốảnhhưởngvàhiệusuấtcủah
ệthốngthôngtínkếtoán,vàxácđịnhtácđộngđiềutiếtcủaviệcđánhgiácấpđộcủahệthốngth
ôngtinđếnmốiquanhệnày.Sựhàilòngcủangườisửdùngvàsửdụnghệthốngđượcxemlàcá
cthangđođạidiệnchohiệusuấtcủahệthốngthôngtinkếtoán.Trongmôhìnhnghiêncứu,tác
giảđềxuấttámnhântốảnhhưởnglà:(1)sựhỗtrợcủanhàquảnlýcấpcao,
(2)nănglựckỹthuậtcủanhânviênhệthốngthôngtin,(3)sựthamgiacủangườidùng,
(4)giáodụcvàhuấnluyệnngườidùng,(5)sựtồntạicủaBanlãnhđạo,
(6)vịtrícủabộphậnhệthốngthôngtin,(7)hìnhthứchóapháttriểnhệthống,
(8)quymôcôngty.Tácgiảsửdụngphươngphápnghiêncứuđịnhlượng,100tổchứcđượcch
ọnlựangẫunhiêntừ417côngtyởHànQuốcthôngquathiếtbịxửlýtrungtâm.Dữliệuđượcth
uthậpthôngquabảngcâuhỏikhảosátđượcgửiđếncho450ngườidùnghệ
11thốngở107đơnvịcấpdướisửdụnghệthốngthôngtinkếtoán,chẳnghạnnhưbộphậnkếto
án,tàichính,thuế.Kếtquảcủanghiêncứuchothấycómốiquanhệtươngquanthuậngiữahiệ
usuấtcủahệthốngthôngtinkếtoánvàcácnhântốảnhhưởnglà:sựthamgiacủangườidùng,n
ănglựccủanhânviênhệthốngthôngtinvàquymôcôngty.Nghiêncứucũngchứngtỏmốiqu
anhệgiữahiệusuấtcủahệthốngthôngtinkếtoánvàcácnhântốảnhhưởngbịảnhhưởngđáng
kểbởiviệcđánhgiácấpđộcủahệthốngthôngtin.Dođó,đốivớisựthànhcôngcủahệthốngth
ôngtinkếtoánthìmỗinhântốảnhhưởngnênđượcxemxétkhácnhautrongmộttầmquantrọ
ngtheocấpđộcủaviệcđánhgiáhệthốngthôngtin.JongMinChoe(1998)tiếptụcchothấyva
itròcủangườidùngtrongthiếtkếhệthốngthôngtinkếtoán.Tácgiảtiếnhànhkhảosátcáccôn
gtykinhdoanhthôngquamộtbảngcâuhỏicócấutrúcrõràngnhằmđiềutraảnhhưởnglẫnnh
augiữacácbiếntheongữcảnh(nhiệmvụkhôngchắcchắnvàcơcấutổchức),cácđặcđiểmth
ôngtin(phạmvi,kịpthờivàtổnghợp)vàsựthamgiacủangườisửdụng.Kếtquảnghiêncứuc
hothấyrằngtrongđiềukiệnnhiệmvụkhôngchắcchắncao,thôngtintổnghợpvàkịpthời,sựt
hamgiacủangườisửdụngcaothìcóảnhhưởngtíchcựcđếnsựgiatănghiệusuấtcủahệthống
thôngtinquảnlý.Tuynhiên,khinhiệmvụkhôngchắcchắnthấpthìsựthamgiacủangườisử
dụngkhôngảnhhưởngđếnmốiquanhệgiữahiệusuấtvàđặcđiểmthôngtin.Trongmộttổch
ứcítcơcấu,thôngtincóphạmvirộng,kịpthờivàtổnghợp,sựthamgiacủangườisửdụngcaot
hìcóảnhhưởngtíchcựcđếnhiệusuất.Trongtổchứccơcấu,thôngtincóphạmvihẹpvàtáchr
ời,sựthamgiacủangườisửdụngcaothìcódẫnđếnhiệusuấtcủahệthốngthôngtinquảnlýca

ohơn.Ngườisửdụnghệthốngthôngtinkếtoáncómộtvaitròrấtlớntrongtínhhữuhiệucủah
ệthống.Dehghanzadevàcộngsự(2011)cũngđãtiếnhànhmộtkhảosátvềtácđộngcủanhân
tốconngườilêntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Mụcđíchcủanghiêncứunàylàđ
iềutratácđộngcủanhântốconngườibaogồmcácđặcđiểmcánhâncủangườisửdụnghệthố


ngthôngtinkếtoándựatrênmáytínhvềtínhhữuhiệucủahệthốngnày.Vớimụcđíchnày,mộ
tmẫubaogồm62văn
phòng,cáctổchứcvàkhuvựccôngvàcáccôngtytưnhâncósửdụnghệthốngthôngtinkếtoá
ndựatrênmáytính,đãđượclựachọnngẫunhiênvàcácdữliệucầnthiếtđãđượcthuthậpbằng
cáchsửdụngbảngcâuhỏi.Đểkhámphácácđặcđiểmcánhâncủangườisửdụng,cáccâuhỏi
NEOđượcthiếtkếdựatrênMôhìnhnămnhântốvềtínhcáchđãđượcsửdụng.Đểnghiêncứu
mốiquanhệgiữatínhcáchvàtínhhữuhiệuquảcủahệthống,nămgiảthuyếtdựatrênnămđặc
điểmchínhcủatínhcáchđãđượcthảoluận.Hơnnữa,đểđiềutramốiquanhệgiữachuyênmô
n(lĩnhvựcgiáodục,trìnhđộhọcvấnvàsốlượngcủacáckhóahọcđàotạocáckỹnăngmáytín
h),kinhnghiệmvàsựhàilòngcôngviệccủangườisửdụng,vàtínhhữuhiệucủahệthốngthôn
gtinkếtoándựatrênmáytính,mộtsốgiảthuyếtcũngđượcđưaravànghiêncứu.Thôngtinvề
tínhhữuhiệucủahệthốngđãđượcthuthậpbởimộtbảngcâuhỏidochínhtácgiảđưaravàtính
chínhxáccủacácgiảthuyếtnghiêncứuđượckiểmđịnhbằngcáchsửdụngtươngquanSpear
manvàChisquare.Kếtquảnghiêncứuchỉrarằngcácđặcđiểmvềtínhcáchcánhânbaogồm:sựcởimở,s
ựhợptác,sựtậntâmcũngnhưsựthỏamãnvàkinhnghiệmlàmviệcvớicácphầnmềmtàichín
hcủangườidùngcónhữngảnhhưởngđángkểđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoá
ntrongmôitrườngmáytính.Cũngcónghiêncứuchorằngnhântốchuyêngiabênngoàicótá
cđộngđếnhệthốngthôngtin,nhưnghiêncứucủaThongvàcộngsự(1994)vềcamkếtcủach
uyêngiabênngoàitrongviệcthựchiệnhệthốngthôngtin.Nhómtácgiảlậpluậnrằngphầnlớ
ncácdoanhnghiệpnhỏkhôngcóđủcácchuyêngianộibộvềcôngnghệthôngtin,dođócácdo
anhnghiệpnàyphụthuộcnhiềuvàocácchuyêngiabênngoàichẳnghạnnhưcácnhàtưvấnv
àcácnhàcungcấphơnlàcácdoanhnghiệplớn.Bàinghiêncứunàyđượcthựchiệnnhằmsosá
nhtínhhữuhiệucủahệthốngthôngtingiữamộtnhómdoanhnghiệpnhỏcómộtcamkếtriên
glẻgiữanhàtưvấnvànhàcungcấp(phươngphápnhàtưvấnnhàcungcấp)vàmộtnhómdoanhnghiệpnhỏcócamkếtvớinhàcungcấpđồngthờicũngcu

ngcấpdịchvụtưvấn(phươngphápchỉcónhàcungcấp).Kếtquảchothấycácdoanhnghiệpn
hỏmàápdụngphươngphápchỉcónhàcungcấpthìcóhệthốngthôngtinhữuhiệuhơnso
13vớicácdoanhnghiệpnhỏmàápdụngphươngphápnhàtưvấnnhàcungcấp.Hơnnữa,kếtquảcònchothấyphươngphápchỉcónhàcungcấpthìcócùngmột
mứcđộvềhiệuquảtưvấn,nhưngcómộtmứcđộtốthơnvềhỗtrợcủanhàcungcấpchocácdoa
nhnghiệpnhỏkhisosánhvớiphươngphápnhàtưvấnnhàcungcấp.Cácmốiquanhệgiữanhàcungcấpvàcácbênkháctrongdựánthựchiệnhệthố
ngthôngtinđượcpháthiệnlàmộtyếutốdựbáoquantrọngvềtínhhữuhiệucủahệthốngthôn
gtin.Thongvàcộngsự(1996)tiếptụckhẳngđịnhnhântốchuyêngiabênngoàicóảnhhưởng
đếnviệcthựchiệnhệthốngthôngtintrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Đâylàmộtnghiêncứuthực


nghiệmcủanhómtácgiảnóivềtầmquantrọngcủasựhỗtrợcủanhàquảnlýcấpcaovàchuyê
ngiahệthốngthôngtinbênngoài(dướihìnhthứclàcácnhàtưvấnvàcácnhàcungcấp)đốivới
tínhhữuhiệucủahệthốngthôngtin.Đểđạtđượcmụctiêu,nhómtácgiảtiếnhànhkhảosátchí
nhthứctại114doanhnghiệpnhỏởSingapore.Câuhỏinghiêncứuđượckiểmđịnhthôngqua
phươngphápbìnhquântốithiểutừngphần(PLS),môhìnhphươngtrìnhcấutrúc(SEM).Kế
tquảchothấyrằngsựhỗtrợcủanhàquảnlýcấpcaothìkhôngquantrọngbằngcácchuyêngia
hệthốngthôngtinbênngoàikhithựchiệntriểnkhaihệthốngthôngtintạicácdoanhnghiệpn
hỏ.Trongkhisựhỗtrợcủanhàquảnlýcấpcaolàyếutốcầnthiếtđốivớihệthốngthôngtinhữu
hiệu,thìchuyêngiahệthốngbênngoàicóchấtlượngcaolạilàyếutốquantrọngđốivớicácho
ạtđộngcủadoanhnghiệpnhỏtrongmộtmôitrườngbịthiếunguồnlực.Nhữngpháthiệncủa
nghiêncứunàyđãmanglạiýnghĩađốivớinhàquảnlýtrongcácdoanhnghiệpnhỏlànếumuố
nđạtđượcmộtmứccaovềviệcthựchiệnhữuhiệuthìhọnênnỗlựctrongviệclựachọnvàthuê
cácnhàtưvấnvànhàcungcấpcóchấtlượng.NghiêncứucủaGable(1996)phântíchvềmột
môhìnhđolườngđánhgiáthànhcôngcủakháchhàngkhicósựcamkếtcủacácnhàtưvấnbên
ngoài.Sựcamkếtthànhcôngđượcđolườngthựcnghiệmthôngquabathànhphầnchính:
(1)lờikhuyêncủanhàtưvấn,
(2)hiểubiếtcủakháchhàngvà(3)hiệusuấtcủanhàtưvấn.Tácgiảđãtiếnhànhmộtloạtcácng
hiêncứutìnhhuốngvàsauđóthựchiệnkhảo
14sátvớicáckháchhàngvàcácnhàtưvấntrong85dựánhệthốngthôngtindựatrênmáyvitín
hởSingapore.Kếtquảnghiêncứuđánhgiácấutrúcmôhìnhcóđộtincậy.Sựphổbiếnvềsửdụ

ngmáytínhvàpháttriểnphầnmềmđãmanglạinhữngthayđổimạnhmẽtrongcácthủtụccủa
cáccôngtykếtoán.Nhữngtiếnbộcôngbộnghệthôngtinđãgiúpđỡrấtnhiềuđốivớihệthống
kếtoáncủacácđơnvịkinhdoanh.Abadivàcộngsự(2013)đãthựchiệnmộtnghiêncứuvềsự
ảnhhưởngcủacôngnghệthôngtinđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoántrongngànhcô
ngnghiệpkháchsạnởIran.Mụcđíchcủanghiêncứunàylàđánhgiáảnhhưởngcủacôngngh
ệthôngtinđếnhiệuquảcủacáchệthốngthôngtinkếtoán.Mẫutổngthểcủanghiêncứunàyba
ogồmtấtcảcáckháchsạnởIran,trongđó37kháchsạnbasaobốnsaovànămsaoởTehranđượ
cchọnđểtiếnhànhphântíchthôngkê.Đểthuthậpdữliệu,nhómtácgiảthựchiệnphươngphá
phiệntrườngvàbảngcâuhỏikhảosát.Khoảng150bảngcâuhỏiđãđượcphátra,trongđóchỉ
có90bảngđãđượctrảlạivàsaukhitiếnhànhđánhgiácuốicùngchỉcó69bảngđượcchấpnhậ
nsửdụng.PhầnmềmSPSSđượcsửdụngđểphântíchdữliệuvàthôngkếmôtả.Kiểmđịnhkh
ácbiệttrungbình(ttest)vàmốitươngquanliênkếtđãđượcápdụngđểkiểmtralýthuyết.Cáckếtquảcủanghiên
cứunàychothấycáckháchsạnsửdụnghệthốngthôngtinkếtoánhiệuquảvàcôngnghệcaov
àứngdụngcôngnghệtiêntiếnlàmtănghiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoán.ZwirtesvàAl
ves(2014)cũngđãthựchiệnnghiêncứuphântíchnhântốvềtácđộngcủasựđổimớicôngng
hệđếncáccôngtykếtoántạiRioGrandedoSul,kểtừnăm1990.Đâylàmộtnghiêncứukhám


phávàcácdữliệuđượcthuthậpthôngquamộtcuộckhảosát,sửdụngmộtbảngcâuhỏicócấu
trúcvớithangđotừkhôngđếnmười.Mẫuđượcchọntheophươngphápphixácsuấtbaogồm
408ngườitrảlờivàphântíchdựatrênnhữngcâuhỏiđãđượcthựchiệnbằngcáchsửdụngphâ
ntíchnhântố“R”.Kếtquảchothấynhậnthứccủangườitrảlờirằngsựđổimớicôngnghệcho
phépcungcấpdịchvụnhanhhơnđãđượcđánhdấu,cũngnhưchấtlượngthôngtintốthơnvàc
ungcấpcácthôngtinhữuíchhơnchocácnhàquảnlý.
151.1.1.3Cácnghiêncứuvềnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếto
ánNgoàirayếutốvềtổchứccũngảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.
NghiêncứucủaNicolaou(2000)đãxâydựngmộtmôhìnhngẫunhiênvềnhậnthứctínhhữu
hiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Mộtmôhìnhngẫunhiênlànhằmkiểmtracácyêucầuvềs
ựphốihợpvàkiểmsoátcủatổchứcảnhhưởngnhưthếnàođếnmứcđộtíchhợpcủahệthốngth
ôngtinkếtoán.Cácyêucầunàylà:

(1)phụthuộcvàomứcđộchuẩnhóatrongcấutrúccủamộttổchức,
(2)sựphụthuộclẫnnhauvềthôngtingiữacácphânhệ,và(3)sựphụthuộcvàoviệcchiasẽthô
ngtinnộibộlẫnnhauvàcácliênkếttraođổidữliệuđiệntử.Tínhhữuhiệucủahệthốngthôngti
nkếtoánđượctácgiảđolườngthôngquasựhàilòngcủangườidùnghệthốngvàsựgiámsáth
ữuhiệuthôngtinđầura.Mụcđíchcủanghiêncứunàylàkiểmtrabằngthựcnghiệmmốiquan
hệgiữahệthốngthôngtinkếtoántíchhợpvànhậnthứctínhhữuhiệucủahệthống.Tácgiảđư
aragiảthuyếtlà:sựphùhợpcủahệthốngtíchhợpvớicácyêucầuvềsựphốihợpvàkiểmsoátc
ủatổchứcthìcómốiquanhệcùngchiềuvớitínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Giảth
uyếtnàyđãđượckiểmđịnhbằngdữliệuthuthậptừ600tổchứcởMỹthôngquasửdụngphươ
ngphápnghiêncứukhảosát.Nghiêncứunàynhằmgiảiquyếtcáclĩnhvựcquantrọngtrongn
ghiêncứuhệthốngkếtoáncóliênquantrựctiếpđếntạothuậnlợichoviệcraquyếtđịnhvàcác
mụctiêukiểmsoátthôngtinkếtoán.Nhiềutácgiảđãthựchiệnnghiêncứutổnghợpcácnhânt
ốảnhhưởngđếnhệthốngthôngtin,nhưnghiêncứucủaYapvàcộngsự(1992)trìnhbàynhữn
gpháthiệncủamộtnghiêncứuthựcnghiệmvềcácnhântốchínhliênquanđếnsựthànhcông
củahệthốngthôngtindựatrênmáytínhtrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Mộtmôhìnhmôtảcácn
hântốchínhliênquansựthànhcôngcủahệthốngthôngtindựatrênmáytínhđượcpháttriển.
Sựhàilòngcủangườisửdụngthôngtinđượcsửdụngnhưmộtthangđođạidiệnchosựthànhc
ôngcủahệthốngthôngtindựatrênmáytính.Támgiảthuyếtđãđượcxâydựngvàkiểmđịnhb
ằngcáchsửdụngdữliệu
16thuthậptừmộtbảngcâuhỏikhảosátcủa96doanhnghiệpnhỏ.Kếtquảnghiêncứunàycho
thấy:
(1)sựthànhcôngcủahệthốngthôngtindựatrênmáytínhcómốitươngquanthuậnvớinhàtư
vấnhữuhiệu,mứcđộhỗtrợcủanhàcungcấp,thờigiankinhnghiệm,đầyđủcácnguồnlựctài
chính,mứcđộhỗtrợcủaGiámđốcđiềuhành,vàmứcđộthamgiacủangườidùng,và(2)sựth


ànhcôngcủahệthốngthôngtindựatrênmáytínhthìkhôngliênquanđếnsốlượngcácứngdụ
ngquảnlýcũngkhôngnhưsựhiệndiệncủamộtchươngtrình/phântíchhệthống.Thong(20
01)tiếnhànhnghiêncứuvềhạnchếnguồnlựcvàthựchiệnhệthốngthôngtintrongcácdoanh
nghiệpnhỏởSingapore.Mụctiêucủanghiêncứunàylàđểpháttriểnmộtmôhìnhthựchiệnh

ệthốngthôngtincậpnhậttạicácdoanhnghiệpnhỏtạiSingaporedựatrênkhuônkhổcủaWel
shandWhitevềhạnchếnguồnlựctrongcácdoanhnghiệpnhỏvàlýthuyếtvềràocảnkiếnthứ
ccủaAttewell,baloạihìnhhạnchếnguồnlựclà:hạnchếvềthờigian,hạnchếvềtàichínhvàh
ạnchếvềchuyênmôn.Môhìnhnàyđượckiểmđịnhtrênmộtmẫugồm114doanhnghiệpnhỏ
vớinhiềungườitrảlờitừmỗidoanhnghiệp.Nghiêncứuđượctiếnhànhquahaigiaiđoạn:ng
hiêncứusơbộvànghiêncứuchínhthứcbằngbảngcâuhỏikhảosát.Sauđó,tácgiảsửdụngkỹ
thuậtthốngkêlàmôhìnhphươngtrìnhcấutrúc(SEM)đểkiểmđịnhtầmquantrọngcủacácn
hântốchính.Kếtquảchothấycácdoanhnghiệpnhỏvớimộthệthốngthôngtinthànhcôngthì
xuhướnglàcócácchuyêngiabênngoàihữuhiệucao,đầutưvàohệthốngthôngtinthỏađáng,
kiếnthứcvềhệthốngthôngtincủangườidùngcao,sựthamgiacủangườidùngcaovàsựhỗtr
ợcủaGiámđốcđiềuhànhcao.Chuyêngiabênngoàilànhântốchủyếucủaviệcthựchiệnhệt
hốngthôngtinthànhcôngtrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Nhữngpháthiệntừnghiêncứunàyc
óthểđượcápdụngtạicácdoanhnghiệpnhỏởcácnướcđangpháttriểnmàcũngquantâmđến
việcápdụnghệthốngthôngtin.NghiêncứucủaAshari(2008)vềcácnhântốảnhhưởngđến
việcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoánthànhcông.Tácgiảđãtìmhiểuvềcácyếutốảnhhưở
ngtớiviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoánthànhcôngtạicácdoanhnghiệpnhỏvà
17vừa.Bằngviệckếthợpcáclýthuyếtcóliênquangồmlýthuyếttriểnvọng,lýthuyếtlýluận
hànhđộng,lýthuyếtvềhànhvitheokếhoạch,lýthuyếtmôhìnhchấpnhận,lýthuyếtnhậnthứ
cxãhộivàlýthuyếtvềphổbiếncôngnghệ,tácgiảđãxácđịnhcácnhântốảnhlưởnglàcácbiến
liênquanđếnngườidùng,cácbiếnnhàquảnlý,sựhỗtrợcủachuyêngiabênngoài,cácbiếnv
ềbốicảnhmôitrường.Từcácnghiêncứutrước,sửdụngmôhìnhphươngtrìnhcấutrúcvàph
ươngphápbìnhphươngtốithiểutừngphần,tácgiảđãkếtluậnrằng:nhântốnhàquảnlýcótác
độngtíchcựcđếnviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoánthànhcông,nhântốliênquanđếnn
gườidùnghầunhưkhôngcótácđộngđángkểđếnviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoánthà
nhcông,nhântốchuyêngiabênngoàicóảnhhưởngđángkểđếnviệcthựchiệnhệthốngthôn
gtinkếtoánthànhcông,nhântốmôitrườngkhôngcóảnhhưởngđángkểđếnviệcthựchiệnh
ệthốngthôngtinkếtoánthànhcông.Nhântốnhàquảnlýcótácđộngtíchcựcđếnnhântốliên
quanđếnngườidùng,nhântốmôitrườngcũngcótácđộngtíchcựcđếnnhântốliênquanđến
ngườidùng.Ismail(2009)đãthựchiệnmộtnghiêncứuvềcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữ
uhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệpsảnxuấtnhỏvàvừa:nghiêncứut

hựcnghiệmtạiMalaysia.Trongnghiêncứunày,tácgiảđưarahaimụctiêu.Thứnhất,khámp
hátámnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhng
hiệpnhỏvàvừaởMalaysia.Thứhai,kiểmtramốiquanhệgiữatínhhữuhiệucủahệthốngthô


ngtinkếtoánvàtámnhântốảnhhưởngnày.Dođó,nghiêncứunàycóthểnângcaosựhiểubiết
vềviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoántạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa,khôngnhữngở
Malaysiamàcònởcácnướcđangpháttriểncómôitrườngtươngtự.Trongmôhìnhnghiênc
ứu,tácgiảđãxâydựngtámbiếnđộclậpđượcgiảthuyếtcótươngquantíchcựcvớitínhhữuhi
ệucủahệthốngthôngtinkếtoánlà:(1)sựphứctạpcủahệthốngthôngtinkếtoán,
(2)kiếnthứccủanhàquảnlývềhệthốngthôngtinkếtoán,
(3)kiếnthứckếtoáncủanhàquảnlý,
(4)sựthamgiacủanhàquảnlýtrongviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoán,
(5)nhàtưvấnhữuhiệu,(6)nhàcungcấp
phầnmềmhữuhiệu,
(7)hữuhiệutừcơquanchínhphủvà(8)côngtykếtoánhữuhiệu.Đểđạtđượcmụctiêu,tácgiả
tiếnhànhkhảosátchínhthứctại721doanhnghiệpsảnxuấtnhỏvàvừaởMalaysia.Sauđó,tá
cgiảkiểmđịnhmôhìnhvàcácgiảthuyếttheophươngphápthôngkêmôtảcùngphầnmềmS
PSSphiênbản12.Kếtquảchothấykiếnthứckếtoáncủanhàquảnlý,cácnhàcungcấpphầnm
ềmvàcáccôngtykếtoánhữuhiệucóảnhhưởngtíchcựcđếntínhhữuhiệucủahệthốngthông
tinkếtoántạicácdoanhnghiệpnày.Nghiêncứunàygợiýrằngcácnhàquảnlýcủadoanhnghi
ệpnhỏvàvừacầntiếpthukiếnthứckếtoánđầyđủđểhiểurõhơnvềcácyêucầuthôngtinkinhd
oanh.Thứhai,cácdoanhnghiệpnhỏvàvừanênthuêcácnhàcungcấpphầnmềmcóđủnăngl
ựcchuyênmôn,cókinhnghiệmvàhiểubiếthơnvềcácđiểmđặcthùcủadoanhnghiệpnhỏvà
vừađểkhắcphụcnhữngthiếusótvềkiếnthứchệthốngthôngtinkếtoán.Cácdoanhnghiệpn
hỏvàvừanênduytrìmốiquanhệtốtvớinhữngcôngtykếtoánđểgiúphọthựchiệnmộthệthố
ngthôngtinkếtoánhữuhiệu.Cuốicùng,việccácdoanhnghiệpnhỏvàvừahọccáchthựchiệ
nhệthốngthôngtinkếtoánlàquantrọngđểhỗtrợchonhucầuthôngtincủachínhhọ.Meirya
ni(2015)đãtiếnhànhmộtnghiêncứuvềảnhhưởngcủanănglựcngườidùng,sựhỗtrợcủanh
àquảnlýcấpcaovàsựthamgiacủangườidùngđếnchấtlượnghệthốngthôngtinkếtoánvàtá

cđộngcủanóđếnchấtlượngthôngtinkếtoán.Tácgiảsửdụngphươngphápnghiêncứulàkh
ảosátthôngquamộtbảngcâuhỏi.Cácđốitượngkhảosátlàcácnhânviênkếtoántrưởngcủa5
5trưởngcaođẳngởBangdung,Indonesia.Kếtquảnghiêncứuchothấynănglựcngườidùng
,sựhỗtrợcủanhàquảnlýcấpcaovàsựthamgiacủangườidùngcóảnhhưởngtíchcựcđếnchấ
tlượnghệthốngthôngtinkếtoán.Ngoàira,nghiêncứucũngpháthiệnđượcchấtlượnghệthố
ngthôngtinkếtoáncótácđộngđếnchấtlượngthôngtinkếtoán,quađónângcaochấtlượngc
ủahệthốngbáocáotàichínhvàhỗtrợnhàquảnlýtrongviệcthựchiệncácchứcnăngvàtráchn
hiệmlậpkếhoạch,chỉđạo,giámsátvàraquyếtđịnhđểđạtđượccácmụctiêucủadoanhnghiệ
pvàlàmgiảmgianlậntàichính.
191.1.2NghiêncứucôngbốởtrongnướcKhibànvềcáccôngtrìnhtrongnướcliênquanđến
nộidungđềtài,tácgiảcóghinhậnđượcmộtsốcôngtrìnhphùhợp.1.1.2.1Cácnghiêncứuvề


việcxâydựnghệthốngthôngtinkếtoánXétmộtcáchtổngthể,hệthốngthôngtinkếtoáncũn
gđãđượcmộtsốnhànghiêncứuthựchiện,nhưluậnvăncủaPhạmTràLam(2012)vềtổchức
hệthốngthôngtinkếtoánápdụngtrongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừaởViệtNam.Trongnghi
êncứunày,tácgiảđãkháiquáthóacáckiếnthứcnềntảngvềứngdụngcôngnghệthôngtinvào
hệthôngthôngtinkếtoánđốivớicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa.Ngoàira,cáchthứctiếpcậntổ
chứchệthốngthôngtinkếtoántheochutrìnhcũngđãđượcđềcậptrongđềtài.Thôngquanng
hiêncứukhảosát,tácgiảđãphântíchthựctrạngtổchứchệthốngthôngtinkếtoántrongđiềuk
iệntinhọchóatạicácdoanhnghiệpnhỏvàvừaởViệtNam.Từđó,đềxuấtcácgiảiphápnhằm
ứngdụngtiếnbộcôngnghệthôngtinvàotổchứchệthốngthôngtinkếtoántrongdoanhnghiệ
pnhỏvàvừaởViệtNamđểhoạtđộngkếtoánngàycàngmanglạihiệuquảchodoanhnghiệp.
Cũngtheochủđềnày,NguyễnThịPhươngThảo(2014)tiếnhànhnghiêncứuvềxâydựnghệ
thốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệptạiViệtNam.Tácgiảđãthựchiệnkhảosátvềt
hựctrạngtổchứchệthốngthôngtinkếtoán,kếtquảchothấyrằngphầnlớncácdoanhnghiệpt
ạiViệtNamcóápdụnghệthốngthôngtinkếtoánphụcvụquảnlý.Tuynhiên,việcthựchiệnc
ôngtáckếtoánvàhệthốngthôngtincònnhiềuhạnchế,từđótácgiảđãđưaramộtsốgiảiphápn
hằmkhắcphụcnhữnghạnchếtồntạinày.1.1.2.2Cácnghiêncứuvềtiêuchíđánhgiátínhhữu
hiệucủahệthốngthôngtinkếtoánCónghiêncứuđưaracáctiêuchíđánhgiátínhhữuhiệucủa

hệthốngthôngtinkếtoán,nhưnghiêncứucủaLêNgọcMỹHằngvàHoàngGiang(2012).N
hómtácgiảđãkếthừakếtquảnghiêncứucủaSajadyvàcộngsự(2008)đểpháttriểnmộtmôhì
nhđánhgiátínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoántạicácHợptácxả
20trênđịabàntìnhThừaThiênHuế.Môhìnhđưarasautiêuchí:(1)quátrìnhraquyếtđịnh,
(2)kiểmsoátnộibộ,(3)chỉtiêuđánhgiáhiệuquảthựchiện,(4)chấtlượngbáocáotàichính,
(5)sựhàilòngcủangườidùng,
(6)quátrìnhxửlýcácnghiệpvụkinhtế.Kếtquảnghiêncứuchothấyviệcthựchiệnhệthốngt
hôngtinkếtoántạicácHợptácxãđãcảithiệnquátrìnhraquyếtđịnh,kiểmsoátnộibộ,chỉtiêu
đánhgiáhiệuquảthựchiện,chấtlượngbáocáotàichínhcũngnhưsựhàilòngcủangườisửdụ
ng,tạođiềukiệnchoquátrìnhxửlýgiaodịchtàichínhdễdànghơn.LuậnvăncủaHuỳnhThị
KimNgọc(2013)thìxácđịnhcáctiêuchíđánhgiátínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoá
ntrongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừatrênđịabànthànhphốHồChíMinh.Dựavàotừngchức
năngcủahệthốngvàkếtquảnghiêncứuvềđãđượccôngbố,tácgiảđãnhậndiệntámtiêuchí:
(1)quátrìnhxửlýcácnghiệpvụkinhtếdễdànghơn,
(2)thỏamãnnhucầungườisửdụngthôngtin,(3)nângcaochấtlượngbáocáotàichính,
(4)cảithiệnhệthốngkiểmsoátnộibộ,(5)tăngcácchỉtiêuđánhgiáhoạtđộng,
(6)cảithiệnquátrìnhraquyếtđịnh,
(7)hệthốngthôngtinkếtoántíchhợpvà(8)hỗtrợchoquátrìnhraquyếtđịnh.Tiếptheo,tácgi
ảđãtiếnhànhkhảosátthôngquabảngcâuhỏigửiđếncácnhàquảnlý,giámđốc,kếtoánviên,
kiểmtoánviênvàdữliệuđượcthuthậptừ112mẫu.Sauđó,tácgiảđãthựchiệnphântíchvớis


ựhỗtrợcủaphầnmềmSPSS.Kếtquảnghiêncứuchothấycóbảytiêuchíđượcchọn:
(1)quátrìnhxửlýcácnghiệpvụkinhtếdễdànghơn,(2)hỗtrợchoquátrìnhraquyếtđịnh,
(3)thỏamãnnhucầungườisửdụngthôngtin,(4)nângcaochấtlượngbáocáotàichính,
(5)cảithiệnhệthốngkiểmsoátnộibộ,(6)cảithiệnquátrìnhraquyếtđịnh,
(7)hệthốngthôngtinkếtoántíchhợp.1.1.2.3Cácnghiêncứuvềcácnhântốảnhhưởngđếntí
nhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoánBêncạnhđócũngcónghiêncứuvềcácnhântốảnhh
ưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoán,nhưluậnvăncủaLêThịNi(2014)vềnhữngnhântốảnhh
ưởngđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoán.Mụctiêucủanghiêncứulàthôngquaviệc

21xácđịnhcácnhântốchínhảnhhưởngđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoán,đềxuấtc
ácgiảiphápnângcaohiệuquảthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệptạithànhphốHồChí
Minh.TácgiảđãkếthừakếtquảnghiêncứucủaIsmail(2009)vàNguyễnBíchLiên(2012)đ
ểpháttriểnmộtmôhìnhvớisáubiếnđộclậpđượcgiảthuyếtcótươngquantíchcựcvớihiệuq
uảcủahệthốngthôngtinkếtoánlà:(1)độphứctạpcủahệthốngthôngtinkếtoán,
(2)sựthamgiacủanhàquảnlývàoviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoán,
(3)sựcamkếtcủanhàquảnlývềviệcthựchiệnhệthốngthôngtinkếtoán,
(4)kiếnthứcvềhệthốngthôngtinkếtoáncủanhàquảnlý,
(5)kiếnthứckếtoáncủanhàquảnlývà(6)hiệuquảtưvấntừchuyêngiabênngoài.Thangđoh
iệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoánđượctácgiảđolườngthôngquasáubiếnlà:chấtlượngh
ệthống,chấtlượngthôngtin,mứcđộsửdụngthôngtin,sựhàilòngcủangườidùng,tácđộngt
íchcựcvớicánhânvàtácđộngtíchcựcvớitổchức.Đểđạtđượcmụctiêu,tácgiảtiếnhànhkhả
osátchínhthứcvớisốlượngmẫu172quansát.Sauđó,tácgiảkiểmđịnhmôhìnhvàcácgiảthu
yếttheophươngphápthôngkêmôtảcùngphầnmềmSPSS.Kếtquảchothấycóhainhântốcó
mứcđộảnhhưởngmạnhđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệpt
ạithànhphốHồChíMinhlà:kiếnthứckếtoáncủanhàquảnlývàhiệuquảtưvấn.Cũngtheoc
hủđềnàyPhanĐứcDũngvàPhạmAnhTuấn(2015)đãnghiêncứuvềhiệuquảhệthốngthôn
gtinkếtoáncủacácdoanhnghiệpnhỏvàvừaởViệtNamtrongCộngđồngkinhtếASEAN(A
EC).Mụctiêucủanghiêncứulàxácđịnhvàđolườngtầmquantrọngcủacácnhântốảnhhưở
ngđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoán.Cácnhântốảnhhưởngđượctácgiảđềxuấtlà:
(1)cácnhântốliênquanđếnphầnmềm,
(2)cácnhântốliênquanđếnphầncứngvà(3)cácnhântốliênquanđếnthôngtinđầura.Than
gđohiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoánđượctácgiảđolườngthôngquanămbiếnlà:lượn
gthôngtinđầura,thờigianphảnhồicủacácyêucầuthôngtin,độtincậycủathôngtin,khảnăn
gxửlýthôngtinvàtàiliệuhướngdẫncụthể,rõràng.Đểđạtđượcmụctiêu,nghiêncứusửdụng
phươngphápnghiêncứukếthợpgiữađịnhtínhvàđịnhlượng.Với250mẫuđược
22chọnthìsốlượngmẫuđạtyêucầulà187mẫu(chiếm74.8%).Bảngcâuhỏikhảosátđượcg
ửiđếnchocáckếtoánviênởnhiềudoanhnghiệpnhỏvàvừakhácnhau.Sauđó,cácbiếnquan

sátsẽđượcmãhóa,nhậpdữliệuvàlàmsạchdữliệubằngcáchsửdụngphầnmềmSPSSvàtiế
nhànhphântíchthốngkêcácdữliệuđãthuthậpđược.Kếtquảphântíchchothấymôhìnhngh
iêncứuđềxuấtchỉgiảithíchđược50%củabiếnphụthuộc(hỗtrợquyếtđịnhcủaGiámđốc).
Cụthể,cácnhântốliênquanđếnthôngtinđượcđánhgiálàquantrọngnhấtkhinóiđếnhiệuqu
ảcủahệthốngthôngtinkếtoán.Tiếptheolàcácnhântốliênquanđếnphầnmềm,trongkhicác
nhântốliênquanđếnphầncứngthìkhôngđượcđánhgiácao.1.2KhehỏngnghiêncứuvàHư
ớngnghiêncứucholuậnvănCácnghiêncứuởngoàinướccóliênquanđãphầnnàochothấyt
ầmquantrọngcủahệthốngthôngtinkếtoántrongviệchỗtrợraquyếtđịnhvàquảntrịcôngty
củanhàquảnlý.Từđóchothấynhucầucầnthiếtphảinhậndiệnđượccácnhântốảnhhưởngđ
ếnviệcxâydựngmộthệthốngthôngtinkếtoánhữuhiệutrongcáccôngtyhiệnnay.Kếtquảtổ
ngkếtcácnghiêncứupháthiệnrađượccácnhântốcóảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốn
gthôngtinkếtoánnhư:sựhỗtrợcủanhàquảnlý,kiếnthứccủanhàquảnlý,sựthamgiacủang
ườidùnghệthống,sựthamgiacủachuyêngiabênngoài,mứcđộứngdụngcôngnghệthôngti
n.Trongnước,cácluậnvănvàcôngtrìnhnghiêncứukhoahọccũngđãcónhữngnghiêncứun
hấtđịnhtronglĩnhvựchệthốngthôngtinkếtoán.Cụthể,cácđềtàiđãtìmhiểuvàphântíchthự
ctrạngviệctổchứchệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệptạiViệtNam,đưaracác
tiêuchíđánhgiátínhhữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoán.Bêncạnhđó,cũngđãcóđềtàiđã
xâydựngmôhìnhcácnhântốảnhhưởngđếnhiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoánvàđolườ
ngthangđohiệuquảcủahệthốngthôngtinkếtoánthôngquamộtvàithànhphần.Giữvaitròq
uantrọngtrongtăngtrưởngkinhtế,cácdoanhnghiệpnhỏvàvừacầnphảigiatăngnănglựcv
ànguồnnhânlựcđểpháttriểntrongmôitrườngcạnhtranhtoàncầuvớicáctổchứckinhtếnư
ớcngoài.Mộtkỹthuậtmàcóthểđượcsửdụngđểtăngkhảnăngvànănglựccạnhtranhcủacác
doanhnghiệpnhỏvàvừalà
sửdụngcôngnghệthôngtin.Vớihệthốngkếtoándựatrênmáyvitính,cácdoanhnghiệpnhỏ
vàvừacóthểlàmgiảmchiphísảnxuất,tănglợinhuậnvànângcaonănglựccạnhtranh.Từđây
câuhỏiđặtralàcácnhântốnàosẽcóảnhhưởngđếnhệthốngthôngtinkếtoáncủacácdoanhn
ghiệpnhỏvàvừatrongmôitrườngkếtoánmáy?
Cácnghiêncứunướcngoàivàtrongnướcđãpháthiệnrađượccácnhântốảnhhưởngđếntính
hữuhiệucủahệthốngthôngtinkếtoáncủacácdoanhnghiệpnóichung.Tuynhiên,nghiênc
ứutrongnướcvẫnchưacónghiêncứutrongtrườnghợpmôitrườngkếtoánmáyvàkiểmđịnh

riêngchocácdoanhnghiệpnhỏvàvừa.Từtầmquantrọngcủavấnđề,từchỗsốlượngnghiên
cứuthựcnghiệmvềvấnđềnàykhôngnhiềuvàcầnđượcbổsunghoànthiệntrongnghiêncứu
tạimôitrườngViệtNam,đặcbiệtlàgắnliềngiữacácnhântốvớicácdoanhnghiệpnhỏvàvừa
.Dođó,trêncơsởkếthừakếtquảcácnghiêncứuđãcôngbố,tácgiảđãxácđịnhhướngnghiên
cứutrongluậnvănnàylàxácđịnhcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhiệucủahệthốngthông
tinkếtoántrongmôitrườngkếtoánmáyvàsauđókiểmđịnhmôhìnhtạicácdoanhnghiệpnh
ỏvàvừatạiThànhphốHồChíMinh.Trongbài,sựhàilòngcủangườisửdụngthôngtinsẽđượ


csửdụnglàthangđođạidiệnchotínhhữuhiệucủahệthốngthôngtindựatrênmáytính.Kếtq
uảnghiêncứusẽgiúpchocácnhàquảnlýhiểurõhơnvềcácnhântốảnhhưởngđếntínhhữuhi
ệucủahệthốngthôngtinkếtoán,từđócóthểtìmracácgiảipháphữuíchgópphầnhoànthiệnh
ệthốngthôngtinkếtoánchocácdoanhnghiệp,hỗtrợnhucầuthôngtincủahọtrongmôitrườ
ngcạnhtranh.
24TÓMTẮTCHƯƠNG1Chươngnàynhằmgiớithiệumộtcáchtổngquátcácnghiêncứut
rướccóliênquanđếnđềtàiđãđượccáctácgiảngoàinướcvàtrongnướccôngbố.Từđó,làmc
ơsởđểtácgiảxácđịnhkhehỏngnghiêncứuvàhướngnghiêncứucholuậnvăn.Ngoàira,kếtq
uảtổngkếtnghiêncứucũnghỗtrợchotácgiảtrongviệcxâydựngnêncácgiảthuyếtnghiênc
ứu,cũngnhưđánhgiáđượccácphươngphápnghiêncứuđãsửdụng.
25CHƯƠNG2.CƠSỞLÝTHUYẾT2.1Cáclýthuyếtnềnliênquan2.1.1Lýthuyếtvềphổ
biếncôngnghệLýthuyếtvềphổbiếncôngnghệcủaAttewell(1992)nhấnmạnhvaitròcủac
áctổchứcbênngoàicácnhàtưvấnvànhàcungcấpcôngnghệthôngtinnhưlànhữngngườicungcấpkiếnthứctro
ngviệclàmgiảmràocảnkiếnthứchoặcthiếuhụtkiếnthứcvềcácphầncủanhữngngườichấp
nhậnhệthốngthôngtin.Cácdoanhnghiệpnhỏcóxuhướngtrìhoãnviệcthựchiệnhệthốngt
hôngtinnộibộbởivìhọkhôngcóđầyđủkiếnthứcđểthựchiệnhệthốngthôngtinmộtcáchthà
nhcông.Đểđốiphóvớiràocảnkiếnthức,cáctổchứctrunggianrađờinhằmhạthấpdầndầnrà
ocảnnày,vàlàmchocácdoanhnghiệpnhỏkhôngcóchuyênmônnộibộrộngrãidễdànghơnt
rongviệcchấpnhậnvàthựchiệnhệthốngthôngtin.Cáctổchứctrunggiannàycóthểnắmbắt
hiệuquảkinhtếquymôlớntrongviệchọchỏi.Saukhipháttriểnnhiềuhệthống,cácnhàcung
cấpcôngnghệthôngtinđãhọchỏiđượctừnhữngcốgắngtrướcđâyvàđãpháttriểnmộthệthố

ngkhôngcósaisóttươngđối.Tươngtựnhưvậy,cácchuyêngiatưvấncũngđãcóđượckinhn
ghiệmphongphútrongviệcthựchiệnhệthốngthôngtin.Dođó,cácnguồnlựcbênngoàidướ
ihìnhthứclàcácchuyêngiabênngoàicũngrấtquantrọngđốivớicácdoanhnghiệpnhỏtrong
việcthựchiệnhệthốngthôngtinthànhcông.2.1.2LýthuyếtdựatrênnguồnlựcLýthuyếtnà
yđãđượccangợilàmộtphươngpháptiếpcậnđầyhứahẹnchoviệcnghiêncứuvềcácdoanhn
ghiệp(Corner,1991;Montgomery,1995).Theolýthuyếtdựatrênnguồnlực,cácdoanhng
hiệplànhữngtậphợpkhácnhauvềcácnguồnlựchaynănglực.Nguồnlựccủamộtdoanhngh
iệpgồmtàisảnhữuhìnhvàtàisảnvôhìnhlà:nănglực,quytrìnhtổchức,thôngtinvàkiếnthức
,chophépdoanhnghiệpnhậnthứcvàthựchiệncácchiếnlượcnhằmnângcaohiệuquảvàhiệ
usuấtcủanó(Barney,1991).Lýthuyếtnàynhấnmạnhsựhiểubiếtvềkhảnăngnộibộchophé
pcácdoanhnghiệpđảmbảovịtrícạnhtranh(Corner,1991).Hơnnữa,giátrịcủamộtnguồnl
ựccóthểlàphụthuộcmộtphầnvàosựhiệndiệncủa
26cácnguồnlựckhác;tứclàmộthệthốngcácnguồnlựcthìquantrọnghơncácnguồnlựccán
hânthựchiệnmộtcáchriêngbiệt(Foss,KnudsenvàMontgomery,1995).Trongnghiêncứu


này,lýthuyếtdựatrênnguồnlựccủacôngtyđượcápdụngchocácvấnđềvềtínhhữuhiệucủa
hệthốngthôngtinkếtoántrongcácdoanhnghiệpnhỏvàvừa.Liênquanchặtchẽđếncáckhái
niệmcủalýthuyếtdựatrênnguồnlựclàkhungnghiêncứucủaWelshvàWhite(1981)vềnhữ
nghạnchếnguồnlựctrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Theotácgiả,cácđiểmđặctrưngcủacácdo
anhnghiệpnhỏmàđượcminhchứnghoạtđộngtrongtìnhtrạnggọilàthiếuthốnnguồnlựclà
nhữnghạnchếvềthờigian,tàichínhvàchuyênmôn.Hạnchếthờigianđềcậpđếngiớihạnvềl
ượngthờigiancósẵnchocáchoạtđộngngoàicáctráchnhiệmcôngviệcbìnhthườngcủacán
hântrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Dothờigiancóhạncủamình,cácnhàquảnlýcấpcaovànhâ
nviêncủahọcóxuhướnglàcómộttầmnhìnngắnhạnđốivớiviệcthựchiệnhệthốngthôngtin
vàkhôngđượcthamgiavàocácdựánthựchiệnhệthốngthôngtin.Nếucácnhàquảnlýcấpca
ovàngườidùngtiềmnăngkhôngthamgiavàoviệcthựchiệnhệthốngthôngtin,chấtlượngc
ủahệthốngthôngtinsẽsuygiảm.Hạnchếtàichínhđềcậpđếngiớihạnvềtàichínhcósẵnchoc
áchoạtđộngngoàicáchoạtđộngbìnhthườngcủacácdoanhnghiệpnhỏ.Dohạnchếvềtàichí
nh,cácdoanhnghiệpnhỏphảikiểmsoátdòngtiềncủahọmộtcáchcẩnthậnvàkhôngcócácq

uỹkhônggiớihạnchocácdựánthựchiệnhệthốngthôngtin.Họcóxuhướngchọncáchệthốn
gvớigiárẻnhấtmàcóthểkhôngthíchhợpchomụcđíchcủahọvàđánhgiáthấplượngthờigia
nvànỗlựccầnthiếtdànhchoviệcthựchiệnhệthốngthôngtin(Yap,1989).Hạnchếchuyênm
ônđềcậpđếngiớihạnvềchuyênmôntrongcácdoanhnghiệpnhỏđểthựchiệncáchoạtđộng
ngoàitráchnhiệmcôngviệcđượcchỉđịnh.Họkhôngcầnthiếtcócácnhàchuyênmônnộibộ
hoặcmộtbộphậnhệthốngthôngtinchínhthức.Cácdoanhnghiệpnhỏcóxuhướngthuêcác
nhàtưvấnvàcácnhàcungcấpcôngnghệthôngtinđểpháttriểnvàhỗtrợcáchệthốngthôngti
ncủahọ.Dothiếucácnhàchuyênmônnộibộ,cácdoanhnghiệpnhỏkhôngcókhảnăngđểthự
chiệncácdựánriêngcủahọtrong
27việcthựchiệnhệthốngthôngtin.Tómlại,cácnguồnlựcnhưthờigian,tàichínhvàchuyên
mônlànhữngkhókhănquantrọngnhấttrongcácdoanhnghiệpnhỏ.Nguồnlựckhôngđủdà
nhchoviệcthựchiệnhệthốngthôngtinlàmtăngnguycơthấtbạitrongviệcthựchiệnhệthốn
gthôngtin.2.1.3MôhìnhhệthốngthôngtinthànhcôngVàonăm1949,ShannonvàWeaver
đãđưarađịnhnghĩavềcáccấpđộcủathôngtinđểlàmcơsởđolườnghệthốngthôngtinthành
công.Sửdụngđịnhnghĩanày,Mason(1978)đãcảithiệncáccấpđộdựatrênlýthuyếttruyềnt
hông,theođóbảnchấtcủathôngtinlàchuỗinốitiếp.TheoMason(1978),hệthốngthôngtint
ạorathôngtin,cungcấpthôngtinđếnngườinhậnvànhữngngườinàysauđócóảnhhưởng(h
oặckhôngảnhhưởng)đếnthôngtin.Sửdụnghailýthuyếtquantrọngnàyvàcácnghiêncứuk
hácnhaugiảiquyếttừngcấpđộhaygiaiđoạncủaviệcchuyểngiaothôngtin,DeLonevàMc
Lean(1992)đãkếtluậnrằngcácnghiêncứucóthểđượctậphợpthànhsáunhântốcủahệthốn
gthôngtinlà:(1)chấtlượnghệthống,(2)chấtlượngthôngtin,(3)mứcđộsửdụnghệthống,
(4)sựhàilòngcủangườidùng,
(5)ảnhhưởngđốivớicánhânvà(6)ảnhhưởngđốivớitốchức.Nhómtácgiảđãkhôngcungc


ấpđượcbằngchứngthựcnghiệmcủamôhình,họđãkếtluậnvềsựcầnthiếtphảikiểmtrathực
nghiệmvàxácnhậnnguyêntắcphânloạicủahọ(DeLone&McLean,1992).Tuynhiên,mô
hìnhnàyđãđượcchấpnhậnrộngrãibởicácnhànghiêncứuhệthốngthôngtintrongnhữngnă
msauđó.MôhìnhbanđầucủaDeLonevàMcLean(1992)trìnhbàymốitươngquangiữasáu
biếncủahệthốngthôngtinthànhcông.Cáchphânloạinàybaohàmcácthangđođượcxácđịn

hsửdụngthườngxuyênnhấtvàonăm1992,vàđượcxemlànềntảnglýthuyếtchocácdòngn
ghiêncứutrongtươnglai.
28Hình2.1Môhìnhhệthốngthôngtinthànhcông(Nguồn:DeLonevàMcLean,1992)Chấ
tlượnghệthốngThangđochấtlượnghệthốngtậptrungvàocácthuộctínhvàđặcđiểmmong
đợicủachínhhệthốngthôngtin.Mộtsốthangđođãsửdụngmộttiêuchuẩnduynhất.Vídụ,n
hậnthứctínhhữuíchcủahệthốngthôngtinđãđượcsửdụngnhưmộttiêuchuẩnduynhấtđểđ
olườngchấtlượnghệthống.Mộtnghiêncứuchothấynhậnthứctínhhữuíchcóquanhệthuậ
nchiềuvớilượngthờigiandànhchohệthống(HiltzvàTuroff,1981).Mộtnghiêncứuthứhai
chothấysựthamgiacủangườisửdụngtrongthiếtkếvàthựchiệncóquanhệthuậnchiềuvớin
hậnthứccủangườisửdụngvềtínhhữuíchcủahệthống(FranzvàRobey,1986).Mộtsốthan
gđokhácvềchấtlượnghệthốngthôngtinđãđềxuấtviệcsửdụngnhiềutiêuchí.Hamiltonan
dChervany(1981)đãsửdụngtámtiêuchílà:(1)tínhphổbiếncủadữliệu,
(2)thờigianphảnhồi,(3)thờigianxoayvòng,(4)tínhchínhxácdữliệu,(5)độtincậy,
(6)tínhđầyđủ,
(7)tínhlinhhoạtcủahệthống,và(8)dễsửdụng.BaileyvàPearson(1983)thìsửdụngbốntiê
uchílà:(1)sựthuậntiệntruycập,(2)sựlinhhoạtcủahệthống,
(3)sựtínhhợpcủahệthốngvà(4)thờigianphảnhồi.ChấtlượngthôngtinChấtlượngthôngti
nđượcđolườngbởinhữngtiêuchuẩnmongmuốnởsảnphẩmđầuracủahệthốngthôngtin.T
rongsốnhiềuthangđovềchấtlượngthôngtinlàmangtínhchủquanbởichúngdựatrênquan
điểmcủangườisửdụng.Chất


ượngthôngtinthườngđượcxemnhưlàtiềnđềquantrọngchosựhàilòngcủangườidùng.Sử
dụngSửdụnghệthốngthôngtinđượcxemlàmộttrongnhữngthangđođượcbáocáorộngrãi
củahệthốngthànhcông.Thangđonàyđượcđolườngtừhaiquanđiểm.Mộtquanđiểmlàsửd
ụngthựctế.Nósửdụngcácthangđokháchquan.Cácthangđonàybaogồmviệcsửdụngcácp
hầncứngvàphầnmềmđểghinhậnsốlượngcácyêucầucủamáytính,vàlượngthờigiankếtn
ốicủangườisửdụng.Cácthangđokháchquankháclàsốlượnghồsơxửlývàsốtiềnphísửdụ
ngmáytínhphátsinh.Mộtquanđiểmkháclàsửdụngđượcnhậnthức.Nhàquảnlýđãđượcđặ
tcáccâuhỏiliênquanđếnviệcsửdụnghệthốngthôngtincủahọ.Sựhàilòngcủangườidùng

Kháiniệmsựhàilòngvớihệthốngthôngtinđãtrởthànhmộttrongnhữngyếutốquantrọngn
hấtcủasựthànhcôngvàchínhvìlýdonàynhiềunhànghiêncứuđãđặtcâuhỏilàsựhàilòngcủ
aainênđượcđolường:củangườisửdụnghoặccủangườiquảnlýmớithựcsựlàphùhợpvớih
ướngdẫncủaCameronvàWhetton(1983)về“quanđiểmcủaaiđangđượcđánhgiá”.Powe
rsvàDickson(1973)đãhỏicácnhàquảnlýcáchnàotốtđểnhucầuthôngtincủahọđượcđápứ
ng,trongkhimườinămsauKingvàEpstein(1983)xemxétgiátrịcủahệthốngthôngtindựat
rênxếphạngsựhàilòngcủanhàquảnlý.Tuynhiên,phầnlớncácnghiêncứutậptrungvàosự
hàilòngcủangườisửdụng.Sựhàilòngcủangườisửdụnghoặcsựhàilòngcủangườidùngth
ôngtinđãtrởthànhyếutốđượcsửdụngrộngrãinhấtcủahệthốngthôngtinthànhcôngkhông
nhữngdosựgiảithíchhợplý,màcònbởivìnótạothànhmộtcấutrúctoàndiệnsovớicáckháin
iệmkháclàquákhókhănđểpháttriểncáckháiniệmvàkiểmđịnh.Ảnhhưởngđốivớicánhân
Năm1971,Emeryđãphátbiểurằngthôngtinkhôngcógiátrịnộitại,bấtkỳgiátrịchỉcóthông
quaảnhhưởngcủanólêncácsựkiệnthựctế.Trongmộtnghiêncứuthínghiệmvềtácđộngcủ
ahìnhthứcthểhiệnthôngtin,LucasvàNielsen
30(1980)đãsửdụnghọchỏi(trongcảithiệnhiệusuất)nhưlàmộtbiếnphụthuộcvàsựhiểubi
ếtvềhàngtồnkholàmộtthangđocủahệthốngthôngtinthànhcông.Ảnhhưởngđốivớicáccá
nhânnhậnđượcrấtnhiềusựchúýtrongnhữngnămtiếptheovàcáclýthuyếtphùhợpliênqua
n,vàothờiđiểmđócácthangđođãkiểmđịnhnhư:niềmtinngườidùng,thờigianđểhoànthà
nhnhiệmvụ,cảithiệnnăngsuấtcánhânvàhiệuquảcánhân.ẢnhhưởngđốivớitổchứcNăm


1971,Emerytuyênbốrằngmộtlợiíchcụthểgặtháiđượctừmộthệthốngthôngtinlàgiảmchi
phíhoạtđộngcủacáchoạtđộngbênngoàitớihệthốngxửlýthôngtin.ĐiềunàythúcđẩyCher
vanyvàDickson(1974)chọncắtgiảmchiphílàbiếnphụthuộctrongnghiêncứukhámphác
ủahọvềảnhhưởngcủahệthốngthôngtin.Trongmộtcuộckhảosátcủacáccôngtylớn,Rivar
dvàHuff(1984)đãyêucầucácnhàquảnlýđánhgiáviệccắtgiảmchiphívàlợinhuậncủacôn
gtythuđượctừcácchươngtrìnhứngdụngcụthểpháttriểnbởingườidùng.HamiltonvàChe
rvany(1981)pháthiệnrằngthunhậpcủacôngtycũngcóthểđượccảithiệnbởihệthốngthôn
gtindựatrênmáytính,trongkhiBender(1986)đãnghiêncứutácđộngtàichínhcủaxửlýthô
ngtin.Nhiềunghiêncứukháckhámpháhệthốngthôngtinhữuhiệukhinhìnvàonhữngđóng

gópcủanóđốivớilợinhuậncủacôngty,tỷlệhoànvốnđầutư,tỷsuấtsinhlờitrêntàisản,giácổ
phiếu,giảmchiphítổngthểhoặclợinhuậntrêntàisảnròng.Xuhướngsauđóthìsửdụngcáct
hangđophitàichính,Jenster(1987)kếthợpmộtsốthangđophitàichính(vídụnhưnăngsuất
,sựđổimới,chấtlượngsảnphẩm)đểkhámphánhữngtácđộngcủahệthốngthôngtinđếncác
biếnnày.Môhìnhnàyđãđượcchấpnhậnrộngrãibởicácnhànghiêncứutronglĩnhvựchệthố
ngthôngtinsuốtgiaiđoạn1993–
2003vàcũngnhậnđượcnhiềulờiphêbình.ĐiềunàyđãtạođộnglựcchoDeLonevàMcLean
mởrộngkhuônkhổbanđầu,vàonăm2003nhómtácgiảđãđưaramôhìnhhệthốngthôngtint
hànhcôngphiênbảncậpnhật,gồmsáuyếutố:chấtlượnghệthống,chấtlượngthôngtin,chất
lượngdịchvụ,ýđịnhsửdụng,sựhàilòngcủangườidùngvàlợiíchròng.Môhình
31sửađổibaogồmcấutrúcmới“chấtlượngdịchvụ”và“lợiíchròng”,chothấytácđộngrộng
hơncủahệthốngthôngtin.Cuốicùng,cấutrúc“sửdụng”nhómtácgiảgiảithíchrằngnóđứn
gtrước“sựhàilòngcủangười”trongmộtquátrình.Tuynhiên,họtiếptụcchorằng“sửdụng”
sẽdẫnđến“sựhàilòngcủangườidùng”nhiềuhơntrongmộtýnghĩanhânquả(DeLone&M
cLean,2003).2.2Tổngquanhệthốngthôngtinkếtoán2.2.1HệthốngthôngtinTrướckhiph
ântíchkháiniệm,chứcnăngvàđặcđiểmcủahệthốngthôngtinkếtoán,kháiniệmhệthống,h
ệthốngthôngtinvàhệthốngthôngtinquảnlýcầnđượclàmrõ.HệthốngTheoRamachandra
vàSrinivas(2012)thìhệthốnglàmộthợpcácyếutốliênkếtvớinhauđểđạtđượcnhữngmụct
iêuchung,tứclànhómcácyếutốđượctổchứcvớimộtmụcđích.Hệthốngnàysửdụngphầnc
ứngvàphầnmềmmáytính,cácquytrìnhvàhướngdẫn,môhìnhquảnlývàquyếtđịnhvàcơs
ởdữliệu.Mộthệthốngđượctạothànhtừnhiềuhệthốngcon.Cáchệthốngcongửivànhậndữl
iệulẫnnhau.TheoO’BrienvàMarakas(2007)thìhệthốnglàmộttậphợpcácthànhphầncóq
uanhệvớinhau,vớimộtđườngbiêngiớihạnđượcxácđịnhrõràng,làmviệccùngnhauđểđạt
đượccácmụctiêuchungbằngcáchtiếpnhậndữliệuđầuvàovàtạothôngtinđầuratheomộtq
uytrình.TheoHardcastle(2011)hệthốngcóthểđượcđịnhnghĩalàmộttậphợpcácthànhph
ầnlàmviệccùngnhauhướngtớimộtmụctiêuchung.Mụctiêucủahệthốnglàtiếpnhậndữliệ
uđầuvàovàchuyểnđổithànhthôngtinđầura.Hệthốnglàmộttậphợptừhaithànhphầntrởlê
n,cácthànhphầnnàycóquanhệtươngtácvớinhauđểcùngthựchiệnmụctiêuchungcủahệt

hống.Mỗihệthốngsẽcónhiềuhệthốngcontươngứngvớicácmụctiêubộphận,nóicáchkhá
c,cáchệthốngconliênkếtvớinhaunhằmhỗtrợchohệthốnglớnhơnmàchúngtrựcthuộchư
ớngđếnmụctiêuchung(RomneyvàSteinbart,2012).TheoOz(2008)thìmộthệthốnglàđó
nghoặcmở,phụthuộcvàobảnchấtcủadòngthôngtintronghệthống.
32Mộthệthốngđóngthìkhôngcókếtnốivớihệthốngkhác,nghĩalàkhôngcódòngthôngtin
nàođivàovàcũngkhôngcódòngthôngtinnàochuyểnđếnhệthốngkhác.Mộthệthốngmởt
hìcótươngtácvớicáchệthốngkhác.Vídụ,mộthệthốngkếtoánghinhậncáckhoảnphảithu,
khoảnphảitrả,vàdòngtiềnlàmởnếunónhậnđượccácconsốbảnglươngtừhệthốngtínhlươ
ng.Cáchệthốngconlàluônluônmở,bởivìđâylàcácthànhphầncủamộthệthốnglớnhơn,ch
úngphảinhậnđượcthôngtinvàcungcấpthôngtinđếncáchệthốngconkhác.Càngngày,các
côngtyđangthựchiệncáchệthốngthôngtincógiaodiệnmở.Mỗihệthốngsauđócóthểđược
gọilàmộtmô-đuncủamộthệthốnglớnhơn,vàcácmôđunđượcliênkếtvớinhauvàtraođổidữliệuvàthôngtin.Đểchosựhợptáctốthơn,nhiềutổch
ứcđãliênkếthệthốngthôngtinvớicácđốitáckinhdoanhcủamình,chủyếulàcácnhàcungcấ
pvàkháchhàng(Oz,2008).Mộthệthốngbấtkỳđềucóbốnđặcđiểmsau(BộmônHệthốngth
ôngtinkếtoán,2012):
−Cácthànhphần,bộphậntronghệthống−Cácmốiquanhệ,cáchthứcvàcơchếtươngtácgiữ
acácthànhphầnbêntrong−Phamvi,giớihạncủahệthống−Cácmụctiêuhướngđếnhệthốn
gNhưvậy,hệthốnglàmộttậphợpcủahaihaynhiềubộphận,thànhphầncómốiquanhệlẫnnh
au,ảnhhưởngtácđộnglẫnnhauđểđạtđượcnhữngmụctiêuchung.Khitiếpcậnmộthệthống
bấtkỳ,việcxácđịnhrõmụctiêucủahệthốngcũngnhưvạchrađườngbiêngiớihạncủahệthố
ngđangxemxétđặttrongmốiquanhệvớicáchệthốngkháclàcầnthiết.HệthốngthôngtinH
ệthốngthôngtinlàmộthệthốnggồmtậphợpcácbộphậncủahệthốngmáytínhvàcácbộphậ
nthủcôngđượcthiếtlậpvớimụctiêuthuthập,lưutrữvàxửlýdữliệunhằmcungcấpthôngtin
chongườisửdụng(Gelinasvàcộngsự,2005).TheoO’BrienvàMarakas(2007),hệthốngth
ôngtinlàsựkếthợpcótổchứccủa
33conngười,phầncứng,phầnmềm,cácmạngtruyềnthông,cácnguồndữliệu,vàcácchính
sáchvàthủtụcnhằmthựchiệnviệcthuthập,lưutrữ,chuyểnđổidữliệuthànhthôngtinvàtruy
ềnthôngtintrongmộttổchức.Conngườidựatrênhệthốngthôngtinhiệnđạiđểtruyềnđạtvớ
inhaubằngcáchsửdụngmộtloạtcácthiếtbịvậtlý(phầncứng),cácthủtụcvàhướngdẫnxửlý
thôngtin(phầnmềm),cáckênhtruyềnthông(mạng),vàdữliệuđượclưutrữ(cácnguồndữli

ệu).TheoPatterson(2005),hệthốngthôngtinlàmộtnhómcácthànhphầnliênquanvớinha
unhằmthựchiệnviệcthuthậpdữliệu,xửlýdữliệuđểcungcấpthôngtinđầura,lưutrữdữliệu
vàcáchoạtđộngkiểmsoátđểhỗtrợdựbáo,lậpkếhoạch,kiểmsoát,phốihợp,raquyếtđịnhvà
cáchoạtđộngtrongmộttổchức.Mọitổchứckinhdoanhtrongthờiđạinàycầnmộthệthốngt
hôngtinđểtheodõitấtcảcáchoạtđộngkinhdoanh,ngaytừgiaiđoạnlậpkếhoạchkinhdoanh