Giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về tài nguyên đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

đại học thái nguyên
Tr-ờng đại học kinh tế và quản trị kinh doanh
------------------------***------------------------

TRNH VIT HNG

GII PHP CH YU NHM NNG CAO HIU QU QUN Lí NH
NC V TI NGUYấN T TRấN A BN TNH THI NGUYấN

Luận văn thạc sĩ kinh tế
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp

Thái Nguyên, năm 2010

S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn




đại học thái nguyên
Tr-ờng đại học kinh tế và quản trị kinh doanh
---------------------------------------------------

TRNH VIT HNG

GII PHP CH YU NHM NNG CAO HIU QU QUN Lí NH
NC V TI NGUYấN T TRấN A BN TNH THI NGUYấN

Luận văn thạc sĩ kinh tế
Chuyên ngành: Kinh tế nông nghiệp
Mã số:

60.31.10

Ng-ời h-ớng dẫn khoa học: Tiến sĩ o n Quang Thiu

Thái Nguyên, năm 2010

S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn




LỜI CAM ĐOAN

Luận văn Thạc sỹ kinh tế "Giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu
quả quản lý nhà nước về tài nguyên đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên" đã
được triển khai nghiên cứu tại tỉnh Thái Nguyên. Đề tài đã khai thác, sử dụng
nhiều nguồn thông tin liên quan khác nhau để phục vụ cho việc viết Luận văn,
các nguồn thông tin đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Tôi xin cam đoan rằng: Số liệu và kết quả nghiên cứu trong Luận
văn này là hoàn toàn trung thực và chưa hề được sử dụng cho bất cứ một
học vị nào khác.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện Luận văn
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn đã được chỉ rõ
nguồn gốc.

Thái Nguyên, tháng 11 năm 2010
Người thực hiện

Trịnh Việt Hùng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian nghiên cứu, thu thập số liệu và hoàn thành Luận văn,
chúng tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều tập thể và cá nhân
trong và ngoài trường, các Sở, Ban, ngành thuộc tỉnh Thái Nguyên.
Trước tiên tôi xin chân thành cảm ơn TS. Đoàn Quang Thiệu –
nguyên Phó hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế & Quản trị Kinh doanh đã
trực tiếp hướng dẫn khoa học và giúp đỡ tôi trong thời gian nghiên cứu Luận
văn.
Xin chân thành cảm ơn sự giúp đỡ của UBND tỉnh Thái Nguyên,
các Sở, Ban, ngành trong tỉnh và UBND các huyện đã nhiệt tình tạo điều
kiện thuận lợi cho tôi trong việc thu thập số liệu giúp tôi triển khai nghiên
cứu và hoàn thành đề tài.
Xin cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp và người thân trong gia đình đã
quan tâm, động viên, đóng góp ý kiến quý báu cho tôi trong quá trình
hoàn thiện đề tài.
Thái Nguyên, tháng 11 năm 2009
Người thực hiện

Trịnh Việt Hùng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

MỤC LỤC
Mở đầu ..................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài......................................................................... 1
2. Mục tiêu nghiên cứu ............................................................................ 3
2.1. Mục tiêu chung ................................................................................ 3
2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................ 3
3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................. 4
3.1. Phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 4
4. Bố cục của luận văn............................................................................... 4
Chƣơng 1: Cơ sở khoa học của quản lý nhà nƣớc về tài nguyên đất
trên địa bàn tỉnh thái nguyên ................................................................. 5
1.1. Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về tài nguyên đất trên địa bàn
tỉnh thái nguyên và phương pháp nghiên cứu ........................................... 5
1.1.1. Vai trò của đất trong sản xuất và đời sống .................................. 5
1.1.1.1. Vai trò của đất đai và phân loại đất đai ........................... 5
1.1.1.2. Quản lý Nhà nước về đất đai ............................................ 15
1.1.2. Kinh nghiệm quản lý và sử dụng đất đai của một số nước trên
thế giới và Việt Nam ............................................................................ 22
1.1.2.1. Kinh nghiệm quản lý và sử dụng đất đai của một số nước
trên thế giới .................................................................................. 22
1.1.2.2. Quản lý Nhà nước về đất đai ở Việt Nam ......................... 28
1.2. Phương pháp nghiên cứu đề tài ........................................................... 33
1.2.1. Cơ sở phương pháp luận nghiên cứu ........................................... 33
1.2.2. Các phương pháp nghiên cứu ..................................................... 33
1.2.2.1. Phương pháp tiếp cận ...................................................... 33
1.2.2.2. Phương pháp kế thừa ....................................................... 33
1.2.2.3. Phương pháp thu thập số liệu ........................................... 34
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

1.2.2.4. Phương pháp xử lý số liệu ................................................ 34
1.2.2.5. Phương pháp phân tích thống kê ...................................... 34
1.2.2.6. Phương pháp tính toán so sánh ........................................ 34
1.2.2.7. Hệ thống chỉ tiêu phân tích .............................................. 34
Chƣơng 2: Thực trạng công tác quản lý nhà nƣớc về tài nguyên đất
trên địa bàn tỉnh thái nguyên ................................................................. 35
2.1. Đặc điểm tỉnh thái nguyên .......................................................................................35
2.1.1. Điều kiện tự nhiên: ..................................................................... 35
2.1.1.1. Vị trí địa lý và phạm vi hành chính .................................. 35
2.1.1.2. Tiềm năng và tài nguyên thiên nhiên ................................ 37
2.1.2. Đặc điểm kinh tế xã hội .............................................................. 42
2.1.2.1. Dân số, nguồn nhân lực, truyền thống văn hoá và
ngành nghề của dân cư ............................................................... 42
2.1.2.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã hội ............................... 42
2.1.2.3. Kinh tế - xã hội của tỉnh Thái Nguyên năm 2009.............. 44
2.1.2.4. Triển vọng phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Thái Nguyên đến
năm 2020............................................................................................. 45
2.1.2.5. Nhận định chung .................................................................... 48
2.1.2.6. Công nghiệp ........................................................................... 49
2.1.2.7. Nông, lâm, ngư nghiệp ........................................................... 53
2.1.2.8. Dịch vụ ................................................................................... 56
2.1.2.9. Các tiểu vùng kinh tế của tỉnh ................................................ 62
2.1.3 Điều kiện xã hội .......................................................................... 63
2.1.4. Ảnh hưởng của các điều kiện trên đến công tác quản lý nhà
nước về đất trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên ........................................... 63
2.2. Thực trạng công tác quản lý nhà nước về tài nguyên đất trên địa bàn
tỉnh thái nguyên ......................................................................................... 65

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




2.2.1.Quỹ đất và tình hình biến động đất của tỉnh Thái Nguyên: ......... 65
2.2.1.1. Quỹ đất của tỉnh Thái Nguyên .......................................... 65
2.2.2. Tình hình quản lý Nhà nước về tài nguyên đất trên địa bàn tỉnh
Thái Nguyên......................................................................................... 71
2.2.2.1. Quá trình đổi mới bộ máy quản lý Nhà nước về tài
nguyên đất tỉnh Thái Nguyên ........................................................ 71
2.2.2.2. Thực trạng của công tác quản lý đất ................................ 72
2.3. Đánh giá chung................................................................................... 98
2.3.1. Những kết quả cụ thể đạt được ................................................... 98
2.3.2. Những tồn tại .............................................................................. 99
2.3.3 Nguyên nhân của những tồn tại đó là .......................................... 101
Chƣơng 3: Giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản
lý nhà nƣớc về tài nguyên đất trên địa bàn tỉnh thái nguyên .............. 103
3.1. Quan điểm của việc quản lý nhà nước về tài nguyên đất .................... 103
3.1.1. Quan điểm kết hợp giữa quyền sở hữu với quyền sử dụng và
đảm bảo sự quản lý tập trung thống nhất của Nhà nước ....................... 103
3.1.2. Quan điểm kết hợp quản lý đất với vấn đề bảo vệ môi trường
sinh thái và các vấn đề phát triển kinh tế xã hội.................................... 105
3.1.3. Quan điểm quản lý đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ................ 106
3.1.4. Chủ động xây dựng và quản lý tốt thị trường bất động sản ......... 107
3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước
về tài nguyên đất trên địa bàn tỉnh thái nguyên .......................................... 108
3.2.1. Đào tạo đội ngũ cán bộ địa chính ................................................ 108
3.2.2. Đẩy mạnh cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất .................... 109
3.2.3. Nâng cao ý thức pháp luật về đất đai của các đối tượng sử dụng

đất ........................................................................................................ 112

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




3.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản
lý Nhà nước .......................................................................................... 113
3.2.5. Tăng cường công tác quy hoạch sử dụng đất .............................. 114
3.2.6. Đẩy mạnh công tác giải quyết khiếu kiện về đất đai ................... 115
3.2.7. Đẩy mạnh công tác đô thị hoá nông thôn và xây dựng nông thôn
mới. ...................................................................................................... 116
3.2.8. Đổi mới cách thức quản lý đô thị ................................................ 117
3.2.9. Đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế ........................................ 117
Kết luận và kiến nghị .............................................................................. 118
1. Kết luận ................................................................................................. 118
2. Kiến nghị ............................................................................................... 120
2.1. Đối với trung ương ........................................................................ 120
2.2. Đối với tỉnh .................................................................................. 121
Danh mục tài liệu tham khảo .................................................................. 123

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




1

MỞ ĐẦU

1. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
Trong lịch sử phát triển của loài người, đất đai luôn được coi là tài nguyên
vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt quan trọng, là nguồn nội lực to lớn
của đất nước, trong nền kinh tế thị trường nó còn được gọi là bất động sản.
Từ xưa đến nay, đất đai vẫn là vấn đề quan tâm hàng đầu, vấn đề sống
còn của mỗi quốc gia. Đất đai gắn liền với đời sống con người và những lợi
ích về kinh tế, văn hóa, an ninh, quốc phòng. Vì thế bất kỳ quốc gia, xã hội
nào muốn phát triển kinh tế và ổn định trật tự xã hội đều phải quản lý chặt
chẽ, sử dụng thật tốt nguồn tài nguyên đất đai của mình, đặc biệt là những
nước mà dân số sống chủ yếu bằng nghề nông - lâm nghiệp.
Đất nước ta đang trong thời kỳ quá độ, phát triển trên quan điểm nền
kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, nên đất đai lại càng trở nên
vô cùng quý giá. Với đặc tính là tài nguyên vừa tự tái tạo và không tự tái tạo,
bị hạn chế về số lượng, nước ta với tổng diện tích tự nhiên là 331.212 km², là
một đất nước có quy mô diện tích trung bình, xếp thứ 59/200 trên thế giới.
Dân số nước ta gần 86 triệu người, đứng thứ 13 trên thế giới, với gần 70%
dân số sống chủ yếu bằng nghề nông; bình quân diện tích đất nông nghiệp
trên đầu người là 0,41ha (1/7 bình quân trên thế giới là 3,0ha). Cùng với sự
phát triển của thế giới, sự gia tăng dân số và quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh
tế từ tập trung bao cấp sang cơ chế thị trường, đa dạng hóa thành phần kinh
tế… đã gây áp lực rất lớn đối với đất đai.
Vấn đề quản lý và sử dụng hợp lý, tiết kiệm, có hiệu quả nguồn tài
nguyên đất đai hiện nay đang là một vấn đề cấp bách cần được sự quan tâm
của các cấp, các ngành từ Trung ương đến các địa phương.
Trước tình hình đó, Đảng và Nhà nước ta đã ban hành những chính sách đúng
đắn kịp thời trong việc điều chỉnh mối quan hệ giữa quản lý và sử dụng đất
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

2

cho phù hợp với từng thời kỳ. Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992,
Quyết định số 201/CP ngày 01/7/1980 về tăng cường thống nhất quản lý
ruộng đất, Luật Đất đai năm 1988, Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai sửa
đổi bổ sung năm 1998, 2001 và gần đây nhất tại Chương I, Điều 5 Luật Đất
đai năm 2003 vẫn khẳng định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước
đại diện chủ sở hữu” và cũng Chương này Điều 6 nêu rõ: “Nhà nước thống
nhất quản lý về đất đai” Luật Đất đai năm 2003 đã cụ thể hóa thành 13 nội
dung quản lý Nhà nước về đất đai nhằm xây dựng hệ thống pháp luật về đất
đai ngày càng hoàn thiện hơn.
Thái Nguyên là một tỉnh Trung du miền núi, nằm trong vùng Đông Bắc
bộ. Phía bắc giáp tỉnh Bắc Kạn, phía nam giáp thành phố Hà Nội, phía đông
giáp các tỉnh Lạng Sơn, Bắc Giang, phía tây giáp các tỉnh Tuyên Quang, Vĩnh
Phúc. Diện tích tự nhiên toàn tỉnh là 3.562,82km², dân số Thái Nguyên
khoảng 1,2 triệu người. Thái Nguyên là tỉnh có diện tích không lớn, chiếm
1,13% diện tích và 1,41% dân số cả nước.
Thái Nguyên là một trong những trung tâm chính trị, kinh tế của Việt
Nam nói riêng, của vùng Trung du miền Đông Bắc nói chung. Đây là một
trong những vùng chè nổi tiếng, một trung tâm công nghiệp gang thép của
miền bắc, cửa ngõ giao lưu kinh tế - xã hội giữa trung du miền núi với đồng
bằng Bắc Bộ. Sự giao lưu được thực hiện thông qua hệ thống đường bộ.
đường sắt, đường sông hình dẻ quạt mà thành phố Thái Nguyên là đầu nút.
Đường Quốc lộ số 3 từ Thái Nguyên lên Bắc Kạn, Cao Bằng chạy qua
thành phố Thái Nguyên; nối Thái Nguyên với thủ đô Hà Nội, các tỉnh đồng
bằng sông Hồng, các tỉnh khác trong cả nước và với quốc tế.
Các quốc lộ 37, 1B, 279 cùng với hệ thống đường tỉnh lộ, huyện lộ là
những mạch máu quan trọng nối Thái Nguyên với các tỉnh xung quanh.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....