Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường sinh thái ở nước ta hiện nay

Lời mở đầu
Sau nhiều năm thực hiện chính sách đổi mới của dảng và nhà nớc, nền
kinh tế của chúng ta đang phát triển một cách mạnh mẽ. Từ một nớc nông
nghiệp lạc hậu chúng ta đang dần chuyển mình trở thành một nớc công nghiệp,
đời sống nhân dân ngày một nâng cao.Song mặt trái của sự phát triển kinh tế đó
là làm ô nhiễm môi trờng bởi các chất thải công nghiệp, nhà ở, ý thức ngời
dân.v...v.. do vậy vấn đề phát triển kinh tế và bảo vệ môi trờng sinh thái là một
đề tài đợc nhiều nhà khoa học nghiên cứu và đối với nớc ta nó trở thành một vấn
đề nghiêm trọng cần giải quyết hợp lý
Hiện nay những chất thải của các nhà máy các xí nghiệp vvvv đang làm
ô nhiễm bầu không khí những căn bệnh ung th viêm đờng hô hấp ngày càng
tăng, hơn thế nữa là các trận sóng thần, hiện tợng nóng lên của trái đất đã cớp đI
bao nhiêu sinh mạng hàng vạn ngời mà lỗi không ai khác đó chính là do con ngời gây ra. Chúng ta chỉ vì lợi ích cá nhân mà thờ ơ với môi trờng đã gây ra một
hậu quả vô cùng khủng khiếp
Môi trờng và kinh tế chúng là hai pham trù khác nhau nhng chúng lại có
mối quan hệ khăng khít với nhau,chúng đều phục vụ lợi ích của con ngời nhng
chúng là hai mặt của một vấn đề, do vậy chúng ta không chỉ quan tâm đến môi
trờng mà thờ ơ với kinh tế & ngợc lại ,chúng ta phả phát triển kinh tế kết hợp với
bảo vệ môi trờng. Hiện nay thế giới đang tìm ra nguồn năng lợng mới, sạch hơn,
cung cấp nhiều năng lợng hơn mà không gây ô nhiễm môi trờng nh: năng lợng
hidro,điện năng , năng lợng nguyên tử,năng lợng mặt trời để thay thế cho
những năng lợn cũ đang gây tổn hại đến môi trờng .
ở nớc ta hiện nay với sự bùng nổ về dân số, tốc độ đô thị hoá nhanh , ngời
dân cha có ý thức bảo vệ môi trờng của chúng ta đang trong tình trạng báo
đông .Do vậy nhà nớc cần có những biện pháp phù hợp để vẫn phát triển kinh tế
vừa phả bảo vệ môI trờng
Trong khuôn khổ bài tiểu luận này em xin trình bày một số hiểu biết về
phép biện chứng giữa phát triển kinh tế với bảo vệ MTST ở nớc ta trong giai
đoạn hiện nay và những đóng góp nhỏ bé của mình vào công cuộc phát triển của
đất nớc với t cách là một nhà kinh tế trẻ trong tơng lai. Bài tiểu luận của em chắc
chắn không tránh khỏi những thiếu sót về nội dung cũng nh ngôn từ. Em rất

mong đợc thầy cô và bạn bè giúp đỡ, đóng góp ý kiến.

1


I. Quan hệ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trờng sinh thái ở nớc ta
hiện nay
Ngay từ những buổi đầu chập chững tới trờng các thầy cô giáo đã truyền
thụ cho ta tình yêu quê hơng, đất nớc cũng nh yêu lấy môi trờng sống quanh
mình. Ta đã đợc nghe nhắc tới các cụm từ : kinh tế, phát triển kinh tế, sinh thái ,
bảo vệ môi trờng sinh thái. Vậy hiểu một cách khoa học các khái niệm trên nh
thế nào?
1.Một số khái niệm cơ bản.
a. Kinh tế và sự phát triển kinh tế.
Thuật ngữ kinh tế ra đời từ rất sớm trong lịch sử. Những ngời đầu tiên đi
sâu vào nghiên cứu kinh tế phải kể đến William Petty, Adam Smith,
DavidRicacdo.Họ đã đa ra những suy nghĩ, quan niệm khác nhau về phát triển
kinh tế . Mãi đến khi chủ nghĩa Mac_Lênin ra đời ta mới có cái nhìn tổng quát
về phát triển kinh tế.
Quan điểm biện chứng trong triết học Mac_Lênin xem xét phát triển là
một quá trình tiến lên từ thấp đến cao. Quá trình này vừa dần dần, vừa nhảy vọt
đa tới sự ra đời của cái mới thay thế cái cũ. Đó là xu hớng phát triển nói chung
còn phát triển kinh tế là sự tăng trởng kinh tế gắn liền với sự hoàn thiện cơ cấu
thể chế kinh tế và nâng cao chất lợng cuộc sống hay là sự vận động đi lên của
nền kinh tế. Nó đợc đánh dấu bằng sự ra đời của các hình thức, các mối quan hệ
kinh tế mới . Đây là một khái niệm vô cùng rộng lớn bởi thế nào là nâng cao
chất lợng cuộc sống? ở Việt Nam hiện nay, nền kinh tế đang trên đà phát triển
cuộc sống đang dần đợc cải thiện tuy nhiên cha cao do thu nhập thực tế của ngời
dân còn thấp.
b. Môi trờng sinh thái (MTST).

Ngày nay chúng ta thờng đợc nghe nhiều đến các cụm từ :bảo vệ MTST,
ô nhiễm MTST, khủng hoảng MTST, vấn đề MTST làvấn đề toàn cầu của
thời đại. Vậy thực chất của vấn đề sinh thái ngày nay là gì? Sinh thái theo
tiếng Hy Lạp là: OIKOS nghĩa là nhà ở, nơi c trú, sinh sống. thuật ngữ sinh
thái học lần đầu tiên đợc nhà sinh học ngời Đức E.Hecken đa vào bài giảng
khoa học vào năm 1866, trong công trình hình thái học toàn thể cơ thể. Qua
đó có thể đa ra khái niệm môi trờng sinh thái nh sau: môi trờng sinh thái là bao
gồm tất cả những điều kiện xung quanh có liên quan tới sự sống của cơ thể. Đối
với con ngời MTST là tất cả các điều kiện tự nhiên và xã hội, cả vô cơ và hữu cơ,
có liên quan tới sự sống của con ngời, sự tồn tại và phát triển của xã hội.
Hiện nay vấn đề MTST mà con ngời đang tập trung nghiên cứu để tìm ra
phơng án tối u giải quyết nó thực chất là vấn đề mối quan hệ giữa con ngời, xã
hội, và tự nhiên. Và ở nớc ta cũng vậy con ngời cùng với quá trình phát triển
kinh tế đã và đang tác động sâu sắc tới môi trờng sinh thái, do đó đảng và nhà nớc đã có những chủ trơng, đờng lối, chính sách thiết thực nhằm bảo vệ môi trờng
sinh thái.
Nếu nh phát triển đợc đánh giá bởi sự ra đời của cái mới thay thế cái cũ thì
bảo vệ lại là sự gìn giữ bảo tồn cái cũ tránh cho nó những tác động xấu đồng thời
có các biện pháp cải thiện nó cho phù hợp với nhu cầu của con ngời.

2


2. Quan hệ biện chứng giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi tr ờng sinh thái
ở nớc ta hiện nay.
Biện chứng là một phạm trù triết học dùng để chỉ tính chất gắn liền với sự
tồn tại, vận động của sự vật, hiện tợng. Đỉnh cao của phép biện chứng là phép
biện chứng duy vật do Mác và Ăngghen sáng lập vào những năm 40 của thế kỷ
XIX trên cơ sở một hệ thống những nguyên lý, những cặp phạm trù cơ bản,
những quy luật phổ biến phản ánh đúng đắn hiện thực.
Giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST luôn có mối quan hệ tác động qua

lại với nhau, đó chính là mối quan hệ biện chứng bao gồm hai mặt thống nhất và
mâu thuẫn.
a. Sự thống nhất giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trờng sinh thái ở nớc ta hiện nay.
Kinh tế là cái chủ quan còn môi trờng sinh thái là cái vật chất tồn tại khách
quan. Tuy nhiên bảo vệ môi trờng sinh thái lại phụ thuộc vào ý muốn chủ quan
của con ngời. Phát triển kinh tế và bảo vệ môi trờng sinh thái thống nhất nhau về
mục đích trong quá trình phát của một chỉnh thể tự nhiên-xã hội.
Sự phát triển kinh tế sẽ cho chúng ta điều kiện tốt phát để bảo vệ môi trờng
sinh thái. Điều này đợc thể hiện qua một số yếu tố sau:
Thứ nhất về tình trạng khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên: sự khác
biệt giữa các nớc giầu và các nớc nghèo ở chỗ đối với các nớc giầu thì sự phát
triển bền vững phải gắn liền với việc giảm một một cách đáng kể mức độ tiêu
dùng lãng phí về năng lợng và các nguồn tài nguyên thiên nhiên khác. Trong khi
các nớc nghèo lại ra sức khai thác nguồn tài nguyên thiên nhiên để xuất thô. Tức
là phát triển kinh tế làm nâng cao chất lợng cuộc sống , nâng cao nhận thức của
ngời dân, do đó lợng tài nguyên bị khai thác giảm xuống, ý thức bảo vệ MTST
của con ngời tăng lên. ở Việt Nam hiện tọng đốt lơng làm rẫy đã giảm đáng kể.
Thứ hai về bầu khí quyển: Phát triển kinh tế làm cho con gnời có điều kiện
tạo ra những loại máy móc sản xuất ít gây ảnh hởng đến môi trờng và cả những
máy móc xử lí rác thải. Trớc đây, trong những buổi đầucủa ngành công nhiệp
dệt, lợng bông lẫn trong không khí quá lớn đã làm cho các công nhân dệt bị lao
phổi , ung th phổirất nhiều. Tác gia G.Lơndơn đã từng đề cập đến vấn đề này
trong truyện ngắn kẻ bỏ đạo. Nhng cho đến nay không chỉ trong ngành dệt mà
ở hầu hết các ngành công nghiệp khác, công nhân đều đợc bảo vệ an toàn do
máy móc trang thiết bị đợc cải tiến. Đó là thành quả của việc phát triển kinh tế.
Cũng nh ở Việt Nam hiện nay đã và đang có ngày càng nhiều máy móc xử lí rác
thải . Các khu công nghiệp đã giảm thiểu lợng khói độc bay vào khí quyển.
Thứ ba về môi trờng nớc: Phát triển kinh tế tạo điều kiện cho nguồn nớc đợc bảo vệ an toàn và ngợc lại. Điều này đợc thể hiện ở tỷ lệ ngời dân đợc sử dụng
nớc sạch ở nớc ta trớc đây và bây giờ. Kinh tế càng phát triển thì hệ thống xử lý
nớc sạch càng hiện đại, rác thải trớc khi đa ra biển đã đợc xử lý do vậy đã hạn

chế phần nào sự ô nhiễm môi trờng nớc.
Việc phát minh và đa vào sử dụng các máy móc trang thiết bị mới nhằm
hạn chế tối thiểu tác hại đến môi trờng cũng đồng nghĩa với việc bảo vệ MTST.

3


Do vậy xét trên một khía cnạh nào đó thì phát triển kinh tế đã tác động tích cực
đến việc bảo vệ MTST.
Ngợc lại, MTST trong lành ổn định sẽ là điều kiện, cơ sở và động lực thúc
đẩy quá trình phát triển kinh tế bởi các lý do sau:
Một môi trờng sinh thái an toàn có nghĩa là mọi ngời đợc khoẻ mạnh từ đó
sẽ làm việc tốt hơn cả trong lao động trí óc lẫn lao động chân tay. Khí hậu trong
lành làm con ngời thoải mái, hng phấn trong công việc. Sức khoẻ tốt bảo đảm
cho con ngời điều kiện cần để hoàn thành công việc.
Bảo vệ MTST sẽ tạo ra một môi truờng sống ổn định bền vững. Nguồn tài
nguyên thiên nhiên đợc bảo vệ là cơ sở để thúc đẩy phát triển kinh tế. Hàng năm
mỗi một trận động đất, một cơn bão, một đợt lũ lụt đi qua đã cuốn biết bao cơ sở
vật chất, phá huỷ công sức xây dựng của nhân loại, tiêu tốn biết bao tiền của, vật
chất để khắc phục hậu quả. Những đợt lũ lụt ở miền Trung hàng năm đã tiêu huỷ
hàng chục tỷ đồng Bảo vệ MTST tốt sẽ giảm thiểu tối đa các thiên tai, địch
hoạ, từ đó đẩy nhanh quá trình phát triển kinh tế.
Nh vậy sự phát triển của xã hội chỉ đựơc coi là sự phát triển, sự tiến bộ
đích thực khi có sự kết hợp hài hoà giữa hai mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ
MTST. Vì rằng thực tế đã cho thấy sự kiện môi trờng bị phá hoại gây tổn thơng
cho nhân dân hôm nay và mai sau, đã cung cấp thêm cơ sở để chúng ta phải suy
nghĩ về cách đo sự tiến bộ của mình.
b. Mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST ở Việt Nam hiện
nay.
Trên thế giới nói chung và ở Việt Nam nói riêng hiện nay, nền kinh tế

đang phát triển một cách chóng mặt. Đó là điều thực sự đáng mừng. Tuy nhiên
phát triển kinh tế lại kéo theo nhiều hiểm hoạ về MTST nhất là ở Việt Nam.Đảng
và nhà nớc đã có chủ trơng đến năm 2020 nớc ta trở thành một nớc công nghiệp
phát triển hiện đại, nhng cùng với quá trình công nghiệp hoá - hiện đại hoá con
ngời đang lạm dụng vào tự nhiên, gây ảnh hởng nghiêm trọng đến MTST.
Triết học Mac-Lênin đã chỉ ra rằng: mâu thuẫn là mối liên hệ tác động qua
lại giữa các mặt đối lập( tức là những yếu tố, những bộ phận, quá trình cóxu hớng trái ngợc nhau). Mâu thuẫn là cái khách quan vốn có trong sự vật, tuy nhiên
mức độ của mâu thuẫn lại phụ thuộc vào ý muốn chủ quan của con ngời. Quá
trình phát triển kinh tế càng nhanh càng làm cho mức độ gây nhiễm MTST càng
lớn và ngợc lại. Đây chính là mâu thuẫn phát sinh trong quá trình phát triển xã
hội không những ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới.
Phát triển kinh tế ở nớc ta hiện nay đồng nghĩa với việc làm suy giảm
nguồn tài nguyên thiên nhiên. Việt Nam là nớc có rừng vàng biển bạc,chúng ta
vẫn tự hào nh vậy nhng lại cha thực sự có ý thức bảo vệ lấy kho báu mà thiên
nhiên ban tặng cho mình. Là một quốc gia còn nghèo, kinh tế đang trên đà phát
triển, muốn đẩy nhanh tốc độ phát triển ta phải khai thác nguồn tài nguyên thiên
nhiên, đó là tất yếu. Muốn phát triển công nghiệp cơ khí, luyện kim, chế tạo máy
ta đã khai thác triệt để nguồn khoáng sản trong lòng đất. Muốn phát triển công
nghiệp dầu khí ta đã liên tục khai thác dầu thô.và muốn phát triển nông nghiệp
ta đã lạm dụng vào đất. Điều này là tất nhiên bởi vì muốn phát triển sản xuất tất
yếu phải có nguyên nhiên liệu, mà hiện nay Việt Nam vẫn còn nghèo không có
4


khả năng nhập khẩu nguyên liệu, càng không có đủ kĩ thuật để tạo ra nguồn
nguyên liệu mới. Do đó khai thác nguồn tài nguyên sẵn có là phơng pháp tối u
cho việc phát triển kinh tế ở nớc ta hiện nay. Tuy nhiên việc khai thác với khối lợng quá lớn sẽ làm nguồn tài nguyên dần cạn kiệt bởi theo quy luật của tự nhiên
thì phải mất hàng nghìn hàng vạn năm nguồn tài nguyên mới mới lại đợc tái tạo.
Vì vậy cùng với việc phát triển kinh tế chúng ta đang gây hậu quả nghiêm trọng
cho MTST, quá trình bảo vệ MTST không đợc giữ vững ổn định.

Phát triển kinh tế làm bùng nổ phơng tiện giao thông. ở Việt Nam hiện nay
lợng phơng tiện tham gia giao thông , đặc biệt là xe máy gia tăng một cách
chóng mặt. Chính điều này đã gây ra tình trạng tắc nghẽn giao thông, Thải ra
nhiều khí độc hại (NO, CO), tiếng ồn gây ô nhiễm môi trờng không khí trầm
trọng.
Phát triển kinh tế làm gia tăng các khu công nghiệp. Hàng năm các khu
này thải ra một lợng rác thải vô cùng lớn. Xong do nớc ta còn nghèo vì vậy rác
thải cha đợc xử lí điều này gây ảnh hởng nghiêm trọng tới MTST. ở Phú Thọ
hàng năm có tới hàng trăm dân quanh khu vực nhà máy phân lân Lâm Thao bị
mắc bệnh ung th, nguyên nhân là do nớc ở đây bị ô nhiễm trầm trọng.
Hiện nay kinh tế nớc ta đang trên đà phát triển. Điều đó đợc thể hiện qua
cơ cấu lao động trong kinh tế: Tỷ trọng lao động ngành công nghiệp và dịch vụ
tăng, nông nghiệp giảm. Khi dịch vụ phát triển đặc biệt là dịch vụ ăn uống, du
lịch.thì lợng rác thải sinh ra càng lớn, đi ngợc lại vớichính sách bảo vệ MTST
ở nớc ta.
Ngợc lại nếu nh lúc nào chúng ta cũng chỉ chú ý đến việc bảo vệ MTST thì
nền kinh tế càng chậm phát triển. Bởi nh trên đã nói nếu không khai thác tài
nguyên thiên nhiên thì chúng ta không có nguồn nguyên liệu đểphục vụ cho sản
xuất. Nếu không phát triển công nghiệp,dịch vụ thì nền kinh tế nớc ta mãi là một
nớc nông nghiệp chậm phát triển, kéo dài lịch sử.
Bởi vậy mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTSTởnớc ta hiện nay
là mâu thuẫn hai mặt, đồng thời. Chính những thống nhất và mâu thuẫn đã dẫn
tới những thực trạng về việc giải quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với
bảo vệ MTST ở nớc ta nh hiện nay.
II. Thực trạng về việc giải quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh tế với
bảo vệ MTST ở nớc ta hiện nay.
Việt Nam là một thành viên của ngôi nhà trái đất, vì vậy tuy có những đặc
thù riêng nhng vấn đề MTST nớc ta không nằm ngoài vấn đề MTST của thế giới.
1. Những thành tựu nớc ta đã đạt đợc trong việc giải quyết mối quan hệ
giữa phát triển kinh tế với bảo vệ MTST.

Nớc ta đã và đang từng bớc giảm thiểu khai thác nguồn tài nguyên thiên
nhiên trong quá trình phát triển kinh tế bằng cách xây dựng các đặc khu kinh tế,
khu công nghiệp khu chế xuất. Phát triển công nghiệp chế biến. Trớc đây chúng
ta chỉ khai thác dầu thô rồi xuất sang nớc ngoài với giá rẻ mạt nên lợng dầu bị
khai thác thì nhiều mà hiệu quả kinh tế đem lại thì quá nhỏ còn hiện nay chúng
ta đã xây dựng đợc một số nhà máy lọc dầu nh nhà máy Dung QuấtChắc chắn
sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

5


Cùng với quá trình phát triển kinh tế thì nhận thức của ngời dân về vấn đề
bảo vệ MTST đã đợc nâng lên rõ rệt. Biểu hiện ở các mặt:số lợng ngời dân sống
du canh du c, đốt lơng làm rẫy đã giảm hẳn,con ngời đã biết phát huy tối đa
nguồn lực đất đai đồng thời cũng thờng xuyên có biện pháp chăm sóc cải tạo đất
vì vậy diện tích đất bạc màu những năm gần đây đã giảm một lợng đáng kể.Diện
tích đồi núi chọc đợc phủ xanh ngày môt tăng do đảng và nhà nớc đã có những
chủ trơng, Chính sách trồng cây gây rừng và hỗ trợ kịp thời cho các hộ nông dân.
Nguồn vốn đó có đợc là do kinh tế phát triển, nguồn thu của ngân sách nhà nớc
đợc nâng lên.
Tỷ lệ ngời dân đợc sử dụng nớc sạch ngày một cao do kinh tế phát triển,
chất lợng cuộc sống cũng theo đó mà đợc bảo đảm.Chúng ta đã có ngày càng
nhiều các công ty môi trờng đảm nhận việc thu gom rác thải và xử lí rác thải.
Trên thực tế rác thải không phải đã hết chức năng sử dụng. Nhà máy phân Lâm
Thao đã tận dụng nguồn rác thải để sản xuất ra phân bón phục vụ cho sản xuất
nông nghiệp từ đó giúp kinh tế phát triển tức đẩy nhanh quá trình phát triển kinh
tế.
Nguồn động vật quý và hiếm đợc bảo vệ. Tình trạng săn bắn thú đã giảm
hẳn do chúng ta có những quy định nghiêm minh và có một đội ngũ kiểm lâm có
trình độ và tinh thần trách nhiệm cao,ta đã xây dựng đợc các khu sinh thái, các

vờn quốc gia nh khu Vờn Sinh Thái ở Hải Dơng, rừng quốc gia Cúc Phơng.Những khu này vừa bảo vệ MTST lại vừa đẩy nhanh phát triển kinh tế do
phát triển đợc du lịch.
Bên cạnh những thành tựu đã đạt đợc thì ở nớc ta hiện nay vấn đề giải
quyết mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế với bảo vệ MTST vẫn còn tồn tại nhiều
hạn chế.
2. Hạn chế trong việc giải quyết mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo
vệ môi trờng sinh thái ở nớc ta hiện nay.
Thực trạng MTST ở nớc ta hiện nay vô cùng đa dạng và phức tạp. Sự phức
tạp này bị quy định bởi tính phức tạp và đa dạng của trình độ phát triển kinh tế
của chúng ta hiện nay. Ta đã có một kiến trúc thợng tầng và một ý thức xã hội
khá phat triển nhng cơ sở hạ tầng và tồn tại xã hội đang còn ở trình đọ thấp, có
một chế độ chính trị ở mức tiên tiến nhng điều kiện kinh tế xã hội còn kém phát
triển. Để xem xét hạn chế trong việc giải quyết mối quan hệ giữa phát triển kinh
tế và bảo vệ MTST ta đi nghiên cứu tác động của từng ngành trong cơ cấu kinh
tế đối với MTST.
Phát triển nông nghiệp: để nâng cao năng suất trong nông nghiệp hiện nay
chúng ta đã không ngần ngại sử dụng quá nhiều phân hoá học mà không để ý
đến hậu quả của nó là nó sẽ đóng góp rất nhiều hoá chất độc hại gây ô nhiễm
môi trờng nh: NH3; CH4; NO. Điều này không những không bảo vệ mà còn
đang dần huỷ hoại MTST của chúng ta.
Phát triển công nghiệp: góp phần quan trọng gây ô nhiễm đất và nớc. Kết
quả điều tra cho thấy trong đất, nớc và các sản phẩm nông nghiệp ở các vùng lân
cận nhà máy phân đạm Hà Bắc, nhà máy pin Văn Điển, khu công nghiệp Biên
Hoà, Việt Trì .có rất nhiều kim loại nặng nh : Cu; Mn; Zn; Pbvới hàm lợng
cao quá mức cho phép gây nguy hiểm co con ngời vPhát triển dịch vụ: đã làm
6


gia tăng lợng rác thải sinh hoạt. Ví nh ngành du lịch, lợng khách du lịch ngày
càng tăng khiến lợng rác thải ra càng lớn. Dịch vụ ăn uống, mua sắm cũng vậy.

Khách hàng sau khi mua hàng về họ lại thải ra một lợng túi nilon lớn, lợng nilon
nay rất khó tiêu huỷ. Điều đó đã gây tác động tiêu cực
Ngoài ra phát triển kinh tế kéo theo nhiều tệ nạn xã hội nh: ma tuý mại
dâm, du nhập lối sống phơng tâyĐiều này cũng gây ảnh hởng xấu đến MTST.
Mọi sự vật, hiện tợng đều có nguyên nhân và ngợc lại mọi nguyên nhân
dều tất yếu sinh ra kết quả. Đó là một phạm trù của triết học. Vì vậy những hạn
chế trên đây tất nhiên cũng có những nguyên nhân của nó.
Sự u đãi của tự nhiên đối výhhản xuất nông nghiệp đã đem đến cho ngời
dân một nếp nghĩ thiển cận và một nếp làm ăn tuỳ tiện, dễ dãi, đợc chăng hay
chớ, bóc ngắn cắn dài.Phát triển kinh tế tức đa kĩ thuật hiện đại vào công
nghiệp, kĩ thuật hiện đại ấy kết hợp với nếp nghĩ, nếp làm cũ gây tai hoạ lớn cho
MTST. Thực tế trong nhiều năm qua đã chứng minh điều đó. Một cái ca tay, một
cái rìu cộng với sức kéo của một con bò thì lợng gỗ rừng khai thác đợc sẽ ít do
tốc độ chậm nhng một chiếc ca máy với một chiếc ô tô tải thì năng suất lớn hơn
gấp nhiều lần do đó làm tăng khả năng chặt phá rừng tự nhiên.
Mặt khác từ ngày đổi mới cả nớc bớc vào nền kinh tế thị trờng, cơ chế thị
trờng đã tác động đến mọi mặt, mọi lĩnh vực của đời sống xã hội mà MTST chịu
sức ép nặng nề nhất. Nếu nh trớc đây hơn chục năm MTST mới gánh chịu ảnh hởng của việc áp dụng kĩ thuật trên nền sản xuất nhỏ thì nay còn chịu tác động
mạnh mẽ của cơ chế thị trờng. Vì lợi ích trớc mắt ngời ta đã đổ xô đi khai thác
những gì tự nhiên đã chắt chiu ban tặng. Việc đào vàng, đá quý rồi san bằng cả
một vùng đồi núi ở Quỳnh Lập/Quỳnh Lu/ Nghệ An là một minh chứng rất đắt
cho vấn đề này.
Nếu nh ở các nớc phát triển hậu hoạ sinh thá là do kĩ thuật công nghệ, do
sự phát triển tự phát của nền văn minh công nghiệp thì ở Việt Nam hậu hoạ này
là do sự kết hợp giữa phát triển và lạc hậu.
Phát triển kinh tế đồng nghĩa với quá trình đô thị hoá đã tạo ra sự di dân ồ
ạt từ các vùng quê ra các thành phố lớn, các khu công nghiệp Đây là một
trong những nguyên nhân chính gây ra những vấn đề MTST rất phức tạp và khó
giải quyết nh ở nớc ta hiện nay.
Một nguyên nhân nữa là do ô nhiễm môi trờng xã hội. Phát triển kinh tế

kéo theo các tệ nạn xã hội nh ma tuý, mại dâm và đặc biệt là lối sống buông thả
của lớp trẻđã kéo theo những hiểm hoạ lớn cho MTST ở nớc ta hiện nay.
Nh vậy từng ngày, từng giờ MTST ở nớc ta vẫn đang bị ảnh hởng song
song với quá trình phát triển kinh tế. Trớc tình trạng này đảng và nhà nớc ta đã
có những quan điểm biện pháp khắc phục nh thế nào?
III. Quan điểm và giải pháp của nớc ta trong việc giải quyết mối quan hệ
giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST giai đoạn hiện nay.
1. Quan điểm.
Báo cáo chiến lợc của hiệp hội bảo tồn thế giới về:chăm sóc trái đất,đã
nhấn mạnh phát triển bền vững là một quá trình tiến bộ của xã hội loài ngời dựa
trên cơ sở kết hợp chặt chẽ các yếu tố kinh tế, nhân văn, môi trờng và công nghệ.
Sự tiến hành CNH-HĐH ở nớc ta hiện nay chính là sự kết hợp tốt nhất bốn yếu tố
7


đó . Để vừa phát triển đợc kinh tế vừa bảo vệ đợc MTSTcần phải biết khai thác
và sử dụng một cách hợp lí, tối u nguồn nhân lực, khoa học và công nghệ. Con
ngời , khoa học và công nghệ là động lực để đạt đến mục tiêu kinh tế và mục tiêu
sinh thái nhằm hớng đến sự phát triển bền vững.
Nớc ta tuy là một nớc nông nghiệp lạc hậu đang mới bắt đầu CNH-HĐH
song tình hình MTST của chúng ta đã có quá nhiều vấn đề tiêu cực không kém gì
ở các nớc đã có nền kinh tế phát triển. Vì vậy việc chủ động đặt vấn đề kết hợp
giữa hai mục tiêu kinh tế và sinh thái của Đảng và nhà nớc ta ngay từ bây giờ là
cần thiết.
Trên thực tế phát triển kinh tế và bảo vệ MTST là hai bình diện hoạt động
đối lập nhau. Để phát triển kinh tế nh trên đã nói không thể không khai thác các
nguồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển công nghệ mà các chất thải sản xuất
công nghiệp thờng độc hại, với trình độ công nghệ thấp và trung bình không thể
xử lý triệt để dẫn đến tình trạng cạn kiệt nguồn tài nguyên và ô nhiễm MTST.
Đây chính là động lực dể đảng, nhà nớc ta có nhng chủ trơng, đờng lối, chính

sách hợp lí để kết hợp giữa hai mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ MTST.
Ngày nay kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST trở thành một
nguyên tắc cơ bản cho sự phát triển lâu bền.
2. Giải pháp.
Trên cơ sở quan điểm kết hợp giữa hai mục tiêu: phát triển kinh tế và bảo
vệ MTST Đảng và nhà nớc ta đã có những giải pháp thiết thực nhằm giải quyết
mối quan hệ giữa hai mặt trên.
a. Biện pháp giáo dục.
Một trong những nguyên nhân gây lên mâu thuẫn giữa phát triển kinh tế và
bảo vệ MTST là do ý thức của ngời dân còn kém. Vì vậy nớc ta đã có những biện
pháp giáo dục thiết thực giúp ngời dân có nhận thức đúng đắn về vai trò của
MTST cũng nh ảnh hởng của các hoạt động kinh tế đến nó.
Hàng năm chúng ta đã chi ngân sách cho việc giúp nông dân có vốn và
giống cây trồng để phát triển sản xuất. Đồng thời hớng ngời dân trồng cây gì
nuôi con gì cho hợp lí, có kế hoạch thu mua nông sản cho nông dân.
Chúng ta có một đội ngũ kiểm lâm có trình độ và đồng bộ, ngoài nhiệm vụ
bảo vệ rừng và nguồn động vật quý hiếm trong rừng còn có một nhiệm vụ cũng
rất quan trọng khác là giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số hiểu đợc vai trò
của rừng, hớng họ sống định canh định c. Vì vậy hiện tợng đốt lơng làm rẫy,
chặt phá rừng bừa bãi đã giảm một cách nhanh chóng.
Trong các nhà trờng từ bậc tiểu học đến đại học đều có các môn học nhằm
giáo dục cho học sinh, sinh viên có ý thức bảo vệ MTST nhng cũng không quên
nhiệm vụ phát triển kinh tế của mình. Ví nh ở trờng Kinh Tế Quốc Dân của
chúng ta có môn Kinh Tế Môi Trờng, Kinh Tế Công Cộngvà việc ra đề tài
môn Triết học nh thế này cũng là một hình thức giáo dục cho sinh viên.
Nớc ta chủ trơng phát triển kinh tế công nghiệp và dịch vụ nhng bên cạnh
đó luôn có các cuộc họp liên ngành nhằm giúp phổ biến công tác bảo vệ MTST,
đa ra các hớng giải quyết, xử lí rác thải, khắc phục tình trạng ô nhiễm nh hiện
nay.

8


Việt Nam là một nớc xã hội chủ nghĩa, do vậy chúng ta luôn có các biện
pháp mềm mỏng trong đó giáo dục đợc xem nh là một nguyên tắc hoạt động của
Đảng.
b. áp dụng khoa học công nghệ.
Từng gày từng giờ trên thế giới, khoa học công nghệ đang thay đổi đến
chóng mặt, vì vậy việc áp dụng khoa học công nghệ vào việc giải quyết mâu
thuẫn giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST là một điều tất yếu.
ở Việt Nam hiện nay Đảng và nhà nớc đã có những chủ trơng, chính sách
áp dụng khoa học, công nghệ vào phát triển kinh tế đồng thời vẫn bảo vệ đợc
MTST. Máy móc sản xuất công nghiệp đợc thay mới ngày một nhiều, hệ thống
xử lí rác thải đợc nâng cấp và mở rộng, ngày càng có nhiều các nhà máy nớc
sạch. Điều này đợc thể hiện ở lợng rác thải đã qua xử lí ngày một tăng, lợng ngời
dân đợc sử dụng nớc sạch tăng cao
c. Luật pháp, chính sách.
Nếu nh giáo dục là biện pháp mềm mỏng, chủ yếu dựa vào tinh thần tự
giác của ngời dân thì luật pháp lại là biện pháp cứng rắn bắt buộc mọi ngời dân
phải thực hiện.
Nớc ta có một hệ thống pháp luật khá đầy đủ và đồng bộ, trong đó có cả
một ngành luật về kinh tế quy định quyền và nghĩa vụ pháp lí của các cá nhân,
đơn vị kinh tế. Một trong số đó là trách nhiệm bảo vệ MTST. Đồng thời có các
cơ quan, tổ chức thực hiện, thi hành pháp luật: toà án, cảnh sát .Bảo đảm pháp
luật đợc nghiêm minh.
Ngoài ra quốc hội còn có những QPPL quy định về việc bảo vệ MTST nh:cấm săn bắt thú rừng trái phép, cấm chặt phá rừng bừa bãi
Bên cạnh luật pháp đảng và nhà nớc ta còn đề ra các chủ trơng,các chính
sách nhằm thực hiện tốt hai mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ MTST.
Chính sách khuyến khích ngời dân vùng sâu vùng xa định canh , định c, ổn
định sản xuất từ đó có thể phát triển kinh tế lại vừa bảo vệ MTST. Chính sách đ a

ngời dân vào vùng kinh tế mới
Đề ra các chính sách hỗ trợ ngời nông dân bằng cách hỗ trợ vốn, việc làm
thu mua lơng thực cho nông dân.Hỗ trợ vốn giúp các cơ sở sản xuất công
nghiệp.
Nh vậy chúng ta đã và đang từng bớc thực hiện tốt việc kết hợp giữa hai
mục tiêu phát triển kinh tế và bảo vệ MTST. Hi vọng trong tơng lai nớc ta sẽ trở
thành một nớc công nghiệp phát triển hiện đại đồng thời có một môi trờng tự
nhiên trong lành, ổn định.
3. Nhiệm vụ của sinh viên trong công cuộc phát triển kinh tế và bảo vệ
MTST của nớc ta trong giai đoạn hiện nay.
Với t cách là một sinh viên, nhất là sinh viên trờng đại học KTQD_những
nhà kinh tế trẻ trong tơng lai chúng ta cần phải cố gắng học tập trau dồi kiến
thức để có những nhận thức đúng đắn về vai trò và nghĩa vụ của mình trong công
cuộc phát triển toàn diện của đất nớc.
Chúng ta trớc hết phải gơng mẫu chấp hành các chủ trơng, đờng lối, chính
sách của nhà nớc đồng thời tuyên truyền giúp đỡ mọi ngời hiểu đợc thực trạng về
9


kinh tế cũng nh MTST ở nớc ta hiện nay, cũng nh những chính sách, pháp luật
của nhà nớc,để từ đó giúp họ có ý thức bảo vệ lấy môi trờng sống của mình.
Sau này khi ra trờng, đã trở thành những nhà kinh tế thực thụ chúng ta nên
có những kế hoạch phát triển kinh tế phù hợp với tình hình đất nớc. Tránh lạm
dụng khai thác quá mức vào các nguồn lợi tự nhiên,không ngừng nghiên cứu các
phơng pháp mới để bảo vệ MTST.
Hi vọng rằng mỗi chúng ta những sinh viên của trờng đại học Kinh Tài
chúng ta sẽ thực hiện tốt trách nhiệm của mình để nhanh chóng đa đất nớc phát
triển ngang tầm quốc tế.

10

Kết luận chung
Tình hình thế giới hiện nay đang có rất nhiều bất cập, nổi lên trong số đó
là việc MTST đang dần bị huỷ hoại cùng với quá trình phát triển kinh tế. Việt
Nam là một thành viên của ngôi nhà trái đất do vậy tình hình ở nớc ta cũng
không nằm ngoài những vấn đề trên.
Sự phát triển chỉ đợc coi là bền vững, toàn diện khi chúng ta kết hợp tốt hai
mục tiêu, giữa phát triển kinh tế và bảo vệ MTST. Muốn vậy Đảng và nhà nớc
cần tìm ra nhiều biện pháp ngăn chặn những mâu thuẫn nảy sinh trong công
cuộc phát triển đất nớc.Tuy nhiên chỉ có nhà nớc thôi cha đủ, do vậy để thúc đẩy
sự phát triển của xã hội tất yếu phải có sự tham gia của mọi công dân. Hợp sức
cùng nhau không còn là sự lựa chọn nữa mà nó là điều đơng nhiên, bắt buộc. Bởi
tất cả chúng ta ai cũng có những nhu cầu về vật chất và tinh thần, chúng ta cùng
hít thở một bầu không khí, cùng uống chung một dòng nớc, lao động và giải trí
trong cùng một môi trờng.
Nhà nứơc ta cần tiếp tục có những chính sách khuyến khích cộng đồng dân
c thực hiện hoá chủ trơng của Đảng: bảo vệ MTST là sự nghiệp của toàn đảng
toàn dân nhng cũng không quên đi nhiệm vụ phát triển kinh tế.
Mỗi chúng ta hãy tự mình ý thức đợc vai trò và nhiệm vụ của mình trong
công cuộc phát triển đất nớc. Tất cả hãy vì một Việt Nam xanh, sạch, đẹp_vì một
Việt Nam dân giầu, nớc mạnh,xã hội công bằng và văn minh. Chúng ta hãy
ngẩng cao đầu để tự hào với bạn bè năm châu về quê hơng đất nớc mình.
Chắc chắn không lâu nữa chúng ta sẽ thực hiện đợc mục tiêu phát triển
toàn diện của mình.
Qua đây em xin chân thành cám ơn thầy Đoàn Văn Thọ cùng các thầy cô
giáo bộ môn Mác_Lênin và bạn bè đã giúp em có những kiến thức để hoàn thành
bài tiểu luận này.

11

Tài liệu tham khảo
1. Giáo trình Triết học Mac_Lênin của bộ Giáo Dục và Đào Tạo.
2. Cục Môi Trờng. Báo cáo kết quả quan trắc môi trờng.
3. Môi Trờng Sinh Thái Việt Nam_ vấn đề và giải pháp (của Phạm Thị
Ngọc Trầm).
4. Tạp chí : Bảo vệ môi trờng số 15;6;10 năm 2001.
5. Giáo trình Triết họcMac_Lênin-2001- ĐHQLKDHN.

12