Tựa "Trích diễn thi tập"

Ngày soạn:..//200
Đọc văn: Tiết 62
tựa "trích diễm thi tập"
- Hoàng Đức Lơng -
A.Mục tiêu bài học:
Thông qua bài học giúp HS:
- Hiểu đợc niềm tự hào sâu sắc và ý thức trách nhiệm của Hoàng Đức Lơng trong
việc bảo tồn di sản văn học của tiền nhân.
- Có thái độ trân trọng và yêu quý di sản.
B. Ph ơng tiện thực hiện :
- SGK - SGV
- Thiết kế bài học.
C. Cách thức tiến hành: Kết hợp nhiều hình thức đọc sáng tạo, trao đổi, thảo luận
D. Tiến trình giờ học:
- Kiểm tra bài cũ:
Câu hỏi: Nêu những cách làm cho văn bản thuyết minh có tính hấp dẫn?
- Giới thiệu bài mới
Hoạt động của GV và HS Yêu cầu cần đạt

- Trình bày vài nét về tác
giả?
- Giới thiệu vài nét về "Trích
diễm thi tập" và cho biết tại
sao tác giả lại đặt tên cho tập
thơ là "Trích diễm thi tập"?
- Tựa là gì?
I. Tíểu dẫn:
1. Vài nét về tác giả:
- Không rõ năm sinh, năm mất.
- Quê quán: Văn Giang, Hng yên
- Trú quán: Gia Lâm, Hà Nội

- Đỗ tiến sĩ năm Mậu Tuất(1478).
2. Trích diễm thi tập:
- Là tập thơ gồm 6 quyển do Hoàng Đức L-
ơng su tầm, tuyển chọn, biên soạn những tác
phẩm của các tác giả từ thời Trần đến thời
Lê TK XV, cuối tập là của Hoàng Đức Lơng.
- Tập thơ không rõ biên soạn năm nào nhng
ông viết bài tựa vào năm 1497.
3. Tựa "Trích diễm thi tập
- Là bài văn đợc đặt ở đầu tác phẩm tơng tự
nh lời nói đầu, lời giới thiệunhằm nêu lên
những quan điểm của ngời viết về nhiều vấn
đề liên quan đến cuốn sách nh lí do, phơng
pháp làm sách, đặc điểm của sách
- Bài tựa có thể là do tác giả tự viết, cũng
có thể do một ai đó vì yêu mến, thích thú tác
- Đặc điểm của bài tựa?

- Tìm bố cục của bài tựa?
Nêu nội dung của bài tựa?
- Luận điểm lớn nhất mà tác
giả đề cập đến ở phần 1 là gì?
Tác giả đã trình bày mấy lí do
khiến cho thơ văn không lu
truyền hết ở đời?
- Từ các lí do trên cho ta
thấy tâm trạng của tác giả nh
thế nào?
- Vì sao tác giả lại trình bày
rõ những nguyên nhân trên khi

phẩm mà viết.
- Đặc điểm luôn đặt ở đầu tác phẩm, thờng
đợc viết sau khi tác phẩm đã hoàn thành.
Cuối bài thờng ghi họ tên, chức danh ngời
viết, ngày tháng, địa điểm khi viết bài tựa đ-
ợc gọi là phần "lạc khoản".
- Bài tự thờng thiên về nghị luận, đôi khi đ-
ợc kết hợp với tự sự. Những bài tựa của các
tác giả lớn thờng mang thêm sắc thái trữ
tình.
4. Bố cục: gồn 3 phần
- Phần 1: từ đầu đến "không rách nát ta
tành"-> tác giả trình bày lí do vì sao làm
sách.
- Phần 2: tiếp đến "chê trách ngời xa
vậy"-> Tác giả trình bày quá trình hoàn
thành tác phẩm, nội dung và kết cấu tác
phẩm.
- Phần 3: Phần "Lạc khoản"
II. Đọc - hiểu :
1. Phần 1 :
- Thơ văn không lu truyền hết đợc ở đời.
- Lí do: 6 lí do(4 chủ quan, 2 khách quan)
+ 4 lí do chủ quan:
. Chỉ có thi nhân mới thấy đợc cái hay,cái
đẹp của thi ca.
. Ngời có học thì bận bịu ít để ý đến thi
ca.
. Ngời quan tâm đến thi ca thì không đủ
năng lực và kiên trì.

. Chính sách in ấn của nhà nớc còn hạn
chế.
+ 2 lí do khách quan:
. Thời gian làm huỷ hoại sách vở.
. Chiến tranh hoả hoạn làm sách vở mất
mát, mai một.
- Tâm trạng của tác giả: cảm thất xót xa và
bị tổn thơng đến lòng tự hào dân tộc. "Than
ôi'
- Tác giả muốn khẳng định việc su tầm
biên soạn "Trích diễm thi
tập"?
- Phơng pháp lập luận?
- Thái độ của tác giả thể hiện
nh thế nào qua lời lẽ ở phần
2?
- Để biên soạn"Trích diễm thi
tập"Hoàng Đức Lơng phải làm
những gì?
- Phần lạc khoản có đặc
điểm gì?

- Nhận xét chungvề nghệ
thuật của bà tựa?
biên soạn cuốn sách là xuất phát từ sự đau
xót trớc thực trạng bảo tồn sách vở và thơ ca
Việt Nam thời của ông. Do đó việc su tầm
biên soạn là một yêu cầu bức thiết của thực
tế chứ không hoàn toàn do sở thích cá nhân.
- Kết hợp phơng pháp diễn dịch và quy nạp.

2. Phần 2:
- Thái độ khiêm tốn thể hiện rõ qua lời lẽ
tựa nh phân trần, giải thích "Tôi không tự l-
ợng sức mình", "trách nhiệm nặng nề mà tài
hén sức mọn","số thơ thu lợm đợc cũng chỉ
là một hai phần trong số muôn nghìn
bài","mạn phép phụ thêm những bài vụng về
do tôi viết"
- Tác giả nhặt nhạnh, thu lợm, tìm quanh
hỏi khắp, chia xếp, tuyển chọn, đặt tên, đa
thêm các bài thơ của mình vào cuối tác
phẩm.
3. Phần 3:
- Đợc đặt ở cuối bài tựa gồm:
+ Thời gian: Niên hiêu vua (can chi).
+ Họ tên, quê quán, chức danh, bằng cấp và
tên tự, hiệu của ngời viết (nếu có).
4. Nghệ thuật :
- Lập luận chặt chẽ, rõ ràng, rành mạch.
- Nghị luận kết hợp với tự sự.
III. Tông kết:
- Đóng góp rất lớn cho việc lu giữ vốn quý
của văn học dân tộc.
- Là một trong những bài tựa hay nhất văn
học Việt Nam thời trung đại.
IV.Củng cố, dặn dò:
-HS soạn: Bài học thêm" Hiền tài là
nguyên khí của quốc gia".