ỐIHẠT ĐỘNG RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

Hoạt động rèn luyện kỹ năng giao
tiếp cho học sinh trung học
Nhiều học sinh trung học lầm tưởng rằng
chúng chỉ cần có vốn từ phong phú và
biết cách diễn đạt bằng tiếng Anh là
chúng đã có thể giao tiếp tốt với người bản xứ. Tuy
nhiên để có thể làm được điều đó chúng còn phải
thành thạo các kỹ năng giao tiếp. Hy vọng những
hoạt động mà chúng tôi giới thiệu dưới đây sẽ là
những gợi ý hữu ích cho các giáo viên ngoại ngữ
trung học khi dạy kĩ năng giao tiếp cho học sinh.
Oh, Cabjous Day!
Chia học sinh thành 3 nhóm. Nói với các nhóm rằng tất cả các em có
sẽ cùng hoàn thành một nhiệm vụ là nối những mẩu nhỏ lộn xộn thành
một câu chuyện hoàn chỉnh trong khoảng thời gian hạn chế. Tuy nhiên
mỗi nhóm sẽ sủ dụng một ngôn ngữ khác với các nhóm khác. Ngôn
ngữ riêng của mỗi nhóm chỉ là một từ duy nhất. Hãy quy định cho mỗi
nhóm một từ vô nghĩa nào đó bạn nghĩ ra.
Ví dụ: nhóm 1 - cariffle, nhóm 2 - woobidee, nhóm 3 - varipipip.
Chia đều các mẩu nhỏ của câu chuyện cho 3 nhóm. Sau đó, các
nhóm sẽ có 2 phút để lên kế hoạch xem chúng sẽ truyền đạt ý kiến và
giao tiếp ra sao với các nhóm khác để có thể sắp xếp các mẩu nhỏ
thành một câu chuyện hoàn chỉnh. Trong 2 phút chuẩn bị này, các
thành viên trong nhóm có thể nói chuyện, trao đổi bình thường. Khi
các nhóm được hợp lại để thực hiện nhiệm vụ, từ duy nhất mà thành
viên của các nhóm được sử dụng là từ vô nghĩa mà bạn đã quy định
trước. Học sinh sẽ phải dựa vào ngữ điệu, âm lượng của từ đặc biệt
này để giao tiếp, truyền đạt thông tin và cùng hoàn thành nhiệm vụ.
Cho 3 nhóm 5 phút để cùng nhau hoàn thành nhiệm vụ. Nhắc nhở
chúng chỉ được sử dụng ngôn ngữ riêng của nhóm và cố gắng giao
tiếp bằng cách thay đổi ngữ điệu và âm lượng.

Sau khi hoàn thành nhiệm vụ, đề nghị học sinh chia sẻ những nhận
xét riêng về những điều đã xảy ra trong quá trình thực hiện hoạt động.
Thảo luận xem làm cách nào mà các nhóm có thể truyền đạt, trao đổi
thông tin khi những từ phát ra hoàn toàn vô nghĩa.
I See What You are Saying
Chia học sinh thành 3 nhóm. Gần vị trí mỗi nhóm, đặt hai chiếc ghế
tựa quay lưng vào nhau. Đề nghị hai học sinh ngồi vào hai chiếc ghế.
Một học sinh thứ ba được phân công đứng quan sát một trong hai học
sinh đang ngồi. Yêu cầu học sinh đang ngồi đối diện với học sinh đang
đứng tả lại một tình huống buồn cười nào đó mà học sinh đó từng gặp
phải. Học sinh đứng quan sát sẽ quan sát thật kỹ những cử chỉ, thái
độ trên khuôn mặt và những hành động phi ngôn từ khác của học sinh
đang kể chuyện.
Sau đó bạn yêu cầu em học sinh ngồi quay lưng kể lại câu chuyện cho
các thành viên khác trong nhóm mình. Yêu cầu các nhóm so sánh
mức độ hiểu nội dung câu chuyện đó của em đứng quan sát và em chỉ
được nghe với nhau. Bạn có thể cho học sinh thảo luận trong nhóm
các câu hỏi dưới đây:
• Bạn đứng quan sát có nghe và thấy được cùng một thông điệp
như bạn chỉ được nghe không? Tại sao có/không?
• Người nói sẽ cảm thấy thế nào khi biết rằng ngôn ngữ và cử chỉ
của họ đang bị quan sát chặt chẽ? Trong các tình huống thực tế,
bạn làm thế nào để giải toả cảm giác bị người khác giám sát khi
bạn nói điều gì đó?
• Việc giao tiếp bằng ngôn từ có ảnh hưởng thế nào đến việc giao
tiếp với những người khuyết tật như có vấn đề về thị giác hay
thính giác?
What Is In It For Me?
Trước buổi học, chọn một bài báo ngắn từ một tờ báo, tạp chí hay tập
san để chia sẻ với cả lớp. Chủ đề nào không quan trọng miễn là phù

hợp với lứa tuổi học sinh và có nhiều chi tiết trong đó. Đầu buổi học
thông báo một cách nhẹ nhàng rằng bạn đọc được một bài báo thú vị
và muốn chia sẻ với cả lớp. Đọc bài báo cho cả lớp. Sau khi đọc xong
bài báo, hãy đưa ra một phần thưởng nho nhỏ nhưng hấp dẫn nào đó
và nói rằng: “Thầy/Cô có vài câu hỏi liên quan đến bài báo các em vừa
nghe. Bất kỳ em nào có thể trả lời chính xác được nhiều câu hỏi nhất
sẽ nhận được phần thưởng dễ thương này.” Yêu cầu học sinh lấy một
tờ giấy trắng, nghe câu hỏi và ghi câu trả lời của mình vào giấy. Bạn
có thể hỏi các em khoảng 8-10 câu liên quan tới nội dung bài báo. Sau
đó yêu cầu học sinh đổi phiếu trả lời cho nhau để kiểm tra chéo khi
bạn công bố đáp án. Bạn sẽ tìm thấy người thắng cuộc và trao phần
thưởng.
Rõ ràng cả lớp đều được nghe cùng một câu chuyện nhưng không
phải em nào cũng có thể nhớ đầy đủ nội dung một cách chi tiết. Vì
vậy, bạn đừng quên hỏi học sinh nguyên nhân vì sao chúng không
nhớ được nhiều sau khi nghe xong câu chuyện. Gợi ý cho cả lớp thảo
luận theo nhóm về cách có thể giúp chúng cải thiện kỹ năng nghe và
liệu chúng có thể nghe chăm chú, tập trung hơn khi biết là sẽ có phần
thưởng cho người nhớ được chính xác và đầy đủ nhất hay không.
Game Shows
Chia học sinh thành 3 nhóm. Yêu cầu nhóm A chuẩn bị sáu câu hỏi
ngắn về giao tiếp bằng cách thay đổi giọng điệu. Nhóm A sẽ có 5 phút
chuẩn bị trong khi 2 nhóm B và C xem lại vở ghi phần đó. Hết thờii
gian chuẩn bị nhóm A sẽ hỏi nhóm B. Nếu nhóm B không thể đưa ra
đáp án thì quyền trả lời thuộc về nhóm C. Nhóm có câu trả lời đúng sẽ
được tiếp tục trả lời các câu tiếp theo và ghi điểm. Sau đó yêu cầu
nhóm B chuẩn bị những câu hỏi ngắn về giao tiếp bằng ngôn từ và
nhóm C chuẩn bị câu hỏi về các kỹ năng nghe. Và game shows lại
diễn ra tương tự như trên. Nhóm B hỏi, nhóm A trả lời trước, không
trả lời được thì quyền trả lời thuộc về nhóm C .v.v…

Listening in Motion
Chia lớp thành nhiều cặp. Yêu cầu các cặp thay phiên giải thích cho
bạn cùng cặp với mình một khái niệm nào đó mà các em học được ở
các môn học khác. Ví dụ, học sinh có thể giải thích cách trình bày để
chứng minh một bài hình học, hệ thống của một nhà nước theo chế độ
phong kiến hay chủ đề của một cuốn truyện các em đọc được trên thư
viện. Nhắc nhở các em nghe trong từng cặp sử dụng các thủ thuật
“nghe chủ động” (active listening) như hình dung trong đầu những gì
đang được nghe, diễn giải lại, tóm tắt ý chính, đặt câu hỏi để xác
minh/làm rõ những điều mình còn thắc mắc .v.v… Dành 1-2 phút cho
mỗi nhóm để đảm bảo rằng các em đang sử dụng đúng các thủ thuật
nghe chủ động. Hãy khen ngợi, khích lệ hay đưa ra những gợi ý khi
cần thiết. Đề nghị mỗi cặp chứng tỏ cho các cặp khác hiệu quả của
việc sử dụng các thủ thuật nghe chủ động của cặp mình.
Hi vọng những hoạt động mà chúng tôi giới thiệu trên đây sẽ giúp học
sinh của bạn cải thiện được các kĩ năng giao tiếp cũng như tạo nên
những giờ học sôi nổi và bổ ích.