Nghiên cứu mối tương quan giữa độ dày mỡ lưng với các chỉ tiêu sinh lý sinh dục và sức sản xuất của lợn nái ngoại nuôi tại một số trại chăn nuôi tập

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
––––––––––––––––––––

ĐẶNG VĂN NGHIỆP

NGHIÊN CỨU MỐI TƢƠNG QUAN
GIỮA ĐỘ DÀY MỠ LƢNG VỚI CÁC CHỈ TIÊU SINH LÝ
SINH DỤC VÀ SỨC SẢN XUẤT CỦA LỢN NÁI NGOẠI
NUÔI TẠI MỘT SỐ TRẠI CHĂN NUÔI TẬP TRUNG
Ở TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

THÁI NGUYÊN - 2010

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
––––––––––––––––––––

ĐẶNG VĂN NGHIỆP

NGHIÊN CỨU MỐI TƢƠNG QUAN
GIỮA ĐỘ DÀY MỠ LƢNG VỚI CÁC CHỈ TIÊU SINH LÝ
SINH DỤC VÀ SỨC SẢN XUẤT CỦA LỢN NÁI NGOẠI
NUÔI TẠI MỘT SỐ TRẠI CHĂN NUÔI TẬP TRUNG

Ở TỈNH THÁI NGUYÊN

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Chuyên ngành: Chăn nuôi
Mã số: 60.62.40
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. TS. NGUYỄN ĐỨC HÙNG
2. PGS.TS. TRẦN VĂN PHÙNG

THÁI NGUYÊN - 2010
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chƣa đƣợc công bố trong bất kỳ
công trình nào khác. Mọi sự giúp đỡ trong việc thực hiện đề tài đã đƣợc cám
ơn và các thông tin trích dẫn đều chỉ rõ nguồn gốc .

Tác giả

Đặng Văn Nghiệp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Lời cảm ơn

Sau một thời gian tham gia học tập tại trƣờng, đồng thời tiến hành đề tài:
“Nghiên cứu mối tương quan giữa độ dày mỡ lưng với các chỉ tiêu sinh lý
sinh dục và sức sản xuất của lợn nái ngoại nuôi tại một số trại chăn nuôi
tập trung ở tỉnh Thái Nguyên”, đến nay tôi đã hoàn thành luận văn của mình.
Trong quá trình học tập và thực hiện đề tài, tôi đã đƣợc sự quan tâm
giúp đỡ nhiệt tình của nhà trƣờng, của Khoa sau đại học, Khoa Chăn nuôi Thú
y - trƣờng Đại học Nông Lâm cùng các thầy cô, các cơ quan, gia đình và bạn
bè đồng nghiệp.
Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự giúp đỡ quý báu
đó đã giúp tôi hoàn thành chƣơng trình học tập thuận lợi. Đặc biệt, tôi xin cảm
ơn thầy giáo TS. Nguyễn Đức Hùng, Thầy giáo PGS.TS. Trần Văn Phùng đã tận
tình hƣớng dẫn, chỉ bảo giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện đề tài để hoàn
thành bản luận văn này.
Một lần nữa tôi xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn và lời cảm ơn chân
thành tới Ban giám hiệu nhà trƣờng, Ban chủ nhiệm khoa Sau Đại học, Ban
chủ nhiệm khoa Chăn nuôi Thú y, thầy giáo hƣớng dẫn và toàn thể các thầy
cô giáo, bạn bè, gia đình giúp tôi hoàn thành bản luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 6 năm 2010
Tác giả

Đặng Văn Nghiệp

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




MỤC LỤC
ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................................... 0
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ............................................................. 3

1.1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI............................................................ 3
1.1.1. Tính trạng số lƣợng và sự di truyền tính trạng số lƣợng ..................... 3
1.1.2. Các yếu tố ảnh hƣởng tới tính trạng số lƣợng ..................................... 4
1.1.3. Hệ số di truyền một số tính trạng ở lợn (Heritability coeficient - h2) ....... 7
1.1.4. Ƣu thế lai ............................................................................................. 8
1.1.5. Hoạt động sinh lý sinh dục của lợn cái .............................................. 10
1.1.6. Các chỉ tiêu đánh giá khả năng sinh sản của lợn nái ......................... 16
1.1.7. Các yếu tố ảnh hƣởng đến khả năng sinh sản của lợn nái ................. 17
1.1.8. Mối quan hệ giữa thể trạng và khả năng sinh sản của lợn nái........... 27
1.1.9. Các nguyên nhân ảnh hƣởng tới thể trạng của lợn ............................ 28
1.2. TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU TRONG VÀ NGOÀI NƢỚC .................... 29
1.2.1. Tình hình nghiên cứu trong nƣớc ...................................................... 29
1.2.2. Tình hình nghiên cứu ở ngoài nƣớc................................................... 30
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU .......................................................................... 33
2.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................ 33
2.2. Địa điểm nghiên cứu ................................................................................. 33
2.3. Nội dung nghiên cứu ................................................................................. 33
2.4. Phƣơng pháp nghiên cứu........................................................................... 33
2.4.1. Phƣơng pháp nghiên cứu cơ cấu đàn lợn nái của các cơ sở chăn nuôi ....... 33
2.4.2. Phƣơng pháp xác định độ dày mỡ lƣng của lợn ................................ 33
2.4.3. Các chỉ tiêu theo dõi và phƣơng pháp theo dõi các chỉ tiêu về
sinh lý sinh dục và khả năng sinh sản của lợn nái ............................ 36
2.4.4. Phƣơng pháp xử lý số liệu ................................................................. 38
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




Chƣơng 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN .................................................... 39

3.1. Cơ cấu đàn nái nuôi tại trại chăn nuôi Hùng Chi và Trung tâm chăn
nuôi Thắng Lợi ......................................................................................... 39
3.2. Kết quả theo dõi độ dày mỡ lƣng của đàn nái sinh sản ............................ 41
3.3. Kết quả đo độ dày mỡ lƣng của lợn nái sinh sản theo lứa đẻ ................... 44
3.4. Ảnh hƣởng của độ dầy mỡ lƣng đến hoạt động sinh lý sinh dục của
lợn nái sinh sản ......................................................................................... 47
3.4.1. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến thời gian động dục trở lại
sau đẻ của lợn nái ............................................................................... 47
3.4.2. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng tới tỷ lệ phối giống thụ thai của
lợn nái ................................................................................................. 49
3.5. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến khả năng sản xuất của lợn nái
sinh sản ..................................................................................................... 51
3.5.1. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến số lợn con................................ 51
3.5.2. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến khối lƣợng lợn con.................. 53
3.6. Tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và một số chỉ tiêu sinh lý sinh dục
của lợn nái ................................................................................................. 55
3.7. Tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và số lƣợng lợn con đẻ ra/lứa của
lợn nái sinh sản ......................................................................................... 58
3.8. Mối tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và các chỉ tiêu về khối lƣợng
lợn con ....................................................................................................... 60
3.9. Kết quả theo dõi nguyên nhân ảnh hƣởng đến độ dày mỡ lƣng lợn
nái hậu bị và nái sinh sản .......................................................................... 61
3.10. Giải pháp để cải thiện khả năng sản xuất của lợn nái trong các cơ sở
chăn nuôi tập trung tại Thái Nguyên ........................................................ 62
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




3.10.1. Ảnh hƣởng của việc can thiệp bằng chế độ dinh dƣỡng đến độ

dày mỡ lƣngcủa đàn nái.................................................................... 63
3.10.2. Ảnh hƣởng của việc can thiệp bằng chế độ dinh dƣỡng đến
sinh lý sinh dục của lợn nái .............................................................. 65
3.10.3. Ảnh hƣởng của việc can thiệp bằng chế độ dinh dƣỡng đến số
con đẻ ra/lứa ..................................................................................... 66
3.10.4. Ảnh hƣởng của việc can thiệp bằng chế độ dinh dƣỡng đến
khối lƣợng lợn con của nái gày và béo ............................................. 67
Chƣơng 4. KẾT LUẬN, TỒN TẠI VÀ ĐỀ NGHỊ ...................................... 69
4.1. Kết luận ..................................................................................................... 69
4.2. Tồn tại ....................................................................................................... 70
4.3. Đề nghị ...................................................................................................... 70
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 71
I. Tài liệu tiếng Việt ......................................................................................... 71
II. Tài liệu tiếng Anh ........................................................................................ 73

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG
Sơ đồ 1.1. Cơ chế điều hoà hoạt động sinh dục ở lợn cái dƣới sự điều tiết
của thần kinh thể dịch (Schmitten và CS, 1989) [41] ................... 12
Bảng 3.1. Cơ cấu đàn nái của các cơ sở chăn nuôi ....................................... 40
Bảng 3.2. Độ dày mỡ lƣng của lợn nái sinh sản............................................ 42
Bảng 3.3. Độ dày mỡ lƣng của lợn nái sinh sản theo lứa đẻ ......................... 45
Bảng 3.4. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến thời gian động dục của
lợn nái............................................................................................ 47
Bảng 3.5. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng tới kết quả phối giống và
loại thải của lợn nái ....................................................................... 50

Bảng 3.6. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến số lợn con/lứa ..................... 51
Bảng 3.7. Ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng đến khối lƣợng lợn con ............. 54
Bảng 3.8. Mối tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và một số chỉ tiêu sinh
lý sinh dục của lợn nái hậu bị ....................................................... 56
Bảng 3.9. Mối tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và một số chỉ tiêu sản
xuất của lợn nái ............................................................................. 58
Bảng 3.10. Tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng lợn mẹ và khối lƣợng lợn con ..... 60
Bảng 3.11. Ảnh hƣởng của can thiệp bằng dinh dƣỡng đến độ dày mỡ lƣng .... 64
Bảng 3.12. Một số chỉ tiêu sinh lý sinh dục của các nhóm lợn nái đƣợc
can thiệp bằng chế độ dinh dƣỡng ................................................ 65
Bảng 3.13. Số lƣợng lợn con/lứa của các nhóm lợn nái đƣợc can thiệp
bằng chế độ dinh dƣỡng ................................................................ 66
Bảng 3.14. Khối lƣợng lợn con của các nhóm lợn nái đƣợc can thiệp
bằng chế độ dinh dƣỡng ................................................................ 67

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên




1

ĐẶT VẤN ĐỀ
Đã từ lâu, chăn nuôi là ngành cung cấp thực phẩm chủ yếu phục vụ đời
sống con ngƣời. Cùng với nhu cầu thực phẩm của con ngƣời ngày càng cao,
chăn nuôi cũng đạt nhiều thành tựu nhằm đáp ứng nhu cầu đó. Trong ngành
chăn nuôi, nghề nuôi lợn chiếm vị trí rất quan trọng. Theo thống kê của FAO
(2008), tổng sản lƣợng thịt trên toàn thế giới là 232,1 triệu tấn, trong đó thịt
lợn là 103 triệu tấn, chiếm gần 44%; thịt bò là 52,9 triệu tấn, chiếm 22,79%,
thịt gà là 48,6 triệu tấn, chiếm 20,93%. Ở nƣớc ta, nghề chăn nuôi lợn đã có

từ lâu đời, ngày càng phát triển, và đạt đƣợc nhiều thành tựu quan trọng trên
hầu hết các lĩnh vực nhƣ: chọn tạo giống, dinh dƣỡng, kỹ thuật chăn nuôi, quy
trình vệ sinh và thú y… Do vậy, năng suất và chất lƣợng sản phẩm chăn nuôi
lợn không ngừng đƣợc nâng cao. Số lƣợng đầu lợn tăng với tốc độ ngày càng
nhanh. Theo số liệu của Cục thống kê (năm 2007), tổng đàn lợn ở Việt Nam
năm 2005 đạt 27,434 triệu con, năm 2006 đạt 26,85 triệu con, đã sớm đạt và
vƣợt mục tiêu phấn đấu đến năm 2010 đạt 25 triệu con.
Nâng cao năng suất, chất lƣợng và hiệu quả chăn nuôi luôn là nhu cầu
của các nhà sản xuất và cũng là đòi hỏi của nhà nƣớc với các nhà khoa học.
Nhằm thực hiện mục tiêu nâng cao chất lƣợng đàn lợn và nạc hoá đàn lợn
cũng nhƣ chuyển sang hƣớng chăn nuôi tập trung, Đảng và Nhà nƣớc ta đã có
nhiều dự án, chƣơng trình nhằm cải tạo đàn lợn, tăng dần tỷ lệ đàn nái ngoại
và nái lai trong cơ cấu đàn nhằm đáp ứng nhu cầu sản phẩm có chất lƣợng cao
ở trong nƣớc cũng nhƣ xuất khẩu.
Cùng với xu thế của cả nƣớc, tỉnh Thái Nguyên đã thực hiện các dự án
nạc hoá đàn lợn, đƣa nái ngoại vào chăn nuôi ở các nông hộ từ những năm 90
của thế kỷ XX. Đến nay, đã có rất nhiều cơ sở chăn nuôi lợn nái ngoại quy mô từ
50 - 100 - 150 nái/trại. Đây thực sự là một bƣớc tiến mới trong chăn nuôi lợn của
tỉnh, góp phần cung cấp thực phẩm với tỷ lệ nạc cao cho ngƣời tiêu dùng.


2
Hiệu quả chăn nuôi lợn nái phụ thuộc rất nhiều vào các chỉ tiêu kinh tế
kỹ thuật nhƣ: tỷ lệ phối giống, số con đẻ ra trên lứa, số con cai sữa trên lứa,
trọng lƣợng sơ sinh toàn ổ, khối lƣợng cai sữa toàn ổ ...
Tuy nhiên, hiện nay tại rất nhiều cơ sở chăn nuôi, khả năng sinh sản
của đàn nái có xu hƣớng giảm, mà một trong các nguyên nhân là do việc
chăm sóc nuôi dƣỡng chƣa hợp lý, đàn lợn nái thƣờng bị béo sớm, có hiện
tƣợng chậm động dục, tỷ lệ phối giống đạt yêu cầu thấp, đẻ ít con, phải loại
thải sớm, tỷ lệ viêm nhiễm đƣờng sinh dục nhiều do quá béo … Điều đó đã và

đang ảnh hƣởng không nhỏ đến hiệu quả chăn nuôi của các trang trại.
Vì vậy, nghiên cứu yếu tố thể trạng ảnh hƣởng đến khả năng sinh sản
của đàn lợn nái ngoại là rất cần thiết. Thông qua việc nghiên cứu yếu tố thể
trạng có thể đề xuất các biện pháp nuôi dƣỡng thích hợp nhằm cải thiện thể
trạng góp phần nâng cao khả năng sinh sản của lợn nái.
Từ những lý do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề tài: “Nghiên cứu
mối tương quan giữa độ dày mỡ lưng với các chỉ tiêu sinh lý sinh dục và
sức sản xuất của lợn nái ngoại nuôi tại một số trại chăn nuôi tập trung ở
tỉnh Thái Nguyên”.
MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
- Đánh giá ảnh hƣởng của độ dày mỡ lƣng tới khả năng sinh sản của
lợn nái ngoại nuôi tại tỉnh Thái Nguyên.
- Xác định mối tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng với các chỉ tiêu sinh
sản của nái ngoại.
- Đề xuất các giải pháp chăm sóc nuôi dƣỡng hợp lý để nâng cao khả
năng sinh sản của đàn nái ngoại.
Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
- Cung cấp cho các cơ sở chăn nuôi hiểu đầy đủ về mối tƣơng quan
giữa độ dày mỡ lƣng đến năng suất sinh sản của lợn nái.
- Góp phần cải thiện và nâng cao sức sinh sản của nái ngoại nuôi tại
địa phƣơng.
- Nghiên cứu mối tƣơng quan giữa độ dày mỡ lƣng và các chỉ tiêu sinh
sản của nái ngoại.


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not

read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....