Ảnh hưởng của đô thị hoá đến sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện Phổ Yên - tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 2008 - 2010

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ ĐỊNH

ẢNH HƢỞNG CỦA ĐÔ THỊ HOÁ ĐẾN SỬ DỤNG
ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHỔ YÊN
TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2008 - 2010

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


i


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM

NGUYỄN THỊ ĐỊNH

ẢNH HƢỞNG CỦA ĐÔ THỊ HOÁ ĐẾN SỬ DỤNG
ĐẤT NÔNG NGHIỆP TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN PHỔ YÊN
TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 2008 - 2010
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
Mã số: 60 62 16

LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP

Người hướng dẫn khoa học: GS.TS Nguyễn Thế Đặng

Thái Nguyên, tháng 10 năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


ii


LỜI CAM ĐOAN
- Tôi xin cam đoan rằng những số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn
này là trung thực và chưa hề được sử dụng để bảo vệ ở một học vị nào.
- Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Định

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


iii


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình thực hiện nghiên cứu đề tài, tôi đã nhận được sự quan tâm
giúp đỡ nhiệt tình, sự đóng góp quý báu của nhiều cá nhân và tập thể, đã tạo điều
kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận văn Thạc sĩ này.
Lời đầu tiên, tôi xin chân thành cám ơn GS.TS. Nguyễn Thế Đặng, giảng

viên Trường Đai học Nông lâm Thái Nguyên đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong
suốt thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài.
Tôi xin cám ơn sự góp ý chân thành của Thầy, Cô giáo Khoa Tài nguyên
và Môi trường, Khoa sau đại học, Trường Đại học Nông lâm Thái Nguyên đã tạo
điều kiện cho tôi thực hiện đề tài.
Tôi xin chân thành cám ơn Lãnh đạo UBND - HĐND huyện Phổ Yên,
phòng Tài nguyên và Môi trường huyện, Hội đồng Bồi thường hỗ trợ và tái định
cư huyện, Phòng NN - PTNT, Phòng Thống kê đã tạo điều kiện giúp đỡ tôi trong
thời gian nghiên cứu thực hiện đề tài trên địa bàn.
Tôi xin cám ơn tới gia đình, những người thân, cán bộ, đồng nghiệp và bạn
bè đã tạo điều kiện về mọi mặt giúp đỡ tôi trong quá trình thực hiện đề tài này.
Một lần nữa tôi xin trân thành cám ơn!
Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Định

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


iv


MỤC LỤC
Danh mục bảng, biểu đồ
Ký tự viết tắt
Đặt vấn đề ……………………………………………………………......... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài…………………………………………………... 1
2. Mục đích và yêu cầu………………………………………………............ 2
2.1. Mục đích………………………………………………………………... 2
2.2. Yêu cầu……………………………………………………………......... 2

Chƣơng 1: Tổng quan vấn đề nghiên cứu..…………………………......... 4
1.1. Đô thị hóa và quá trình phát triển của đô thị………………………........

4

1.1.1. Khái niệm về đô thị…………………………………………………… 4
1.1.2. Đô thị hóa……………………………………………………………..

9

1.2. Quá trình phát triển đô thị hóa trên thế giới và Việt Nam……………… 13
1.2.1. Trên thế giới…………………………………………………………..

13

1.2.2. Khái quát quá trình đô thị Việt Nam………………………………….

15

1.3. Tình hình phát triển đô thị hóa trên thế giới và Việt Nam hiện nay......... 18
1.3.1. Trên thế giới…………………………………………………………..

18

1.3.2. Đô thị hóa tại Việt Nam…………………………………………........

20

1.3.3. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến vấn đề sử dụng đất…………………… 29
1.3.4. Ảnh hưởng của đô thị hóa đến thu nhập của người dân……………… 30

Chƣơng 2: Nội dung và phƣơng pháp nghiên cứu.…………………........

34

2.1. Nội dung nghiên cứu………………………………………………........

34

2.2. Phương pháp nghiên cứu……………………………………………….. 34
2.2.1. Phương pháp chọn địa điểm nghiên cứu……………………………… 34
2.2.2. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu,tài liệu………………………..
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

34


v


2.2.3. Phương pháp xử lý số liệu điều tra phân tích kết quả nghiên cứu........

37

2.2.4. Phương pháp chuyên gia……………………………………………… 37
2.2.5. Phương pháp phân tích……………………………………………….. 37
Chƣơng 3: Kết quả nghiên cứu và thảo luận…………………………….. 38
3.1. Điều kiện tự nhiên,kinh tế - xã hội……………………………………... 38
3.1.1. Điều kiện tự nhiên…………………………………………………….

38

3.1.2. Tình hình điều kiện kinh tế - xã hội…………………………………..

43

3.1.3. Thực trạng quá tình đô thị hóa………………………………………..

46

3.2. Tác động của đô thị hóa đến biến động đất đai……………………........

49

3.2.1. Biến động đất đai nói chung………………………………………

49

3.2.2. Sự biến động các loại đất trong quá trình đô thị hóa giai đoạn 2008 –
2010………………………………………………………………………….

51

3.2.3. Thực trạng quá trình chuyển mục đích sử dụng đất, công tác giao đất,
cho thuê, thu hồi đất………………………………………………… ……… 55
3.2.4. Tác động của đô thị hóa…………………………………………........

60

3.3. Tác động của đô thị hóa đến sử dụng đất nông nghiệp…………………

62

3.3.1. Đặc điểm sử dụng đất nông nghiệp của huyện Phổ Yên……………... 62
3.3.2. Biến động số lượng và cơ cấu đất nông nghiệp giai đoạn 2008 –
2010……………………………………………………………………........

63

3.3.3. Biến động diện tích, năng suất một sô loại cây trồng trên đất sản xuất
nông nghiệp giai đoạn 2008 – 2010…………………………………………. 66
3.3.4. Ảnh hưởng của đô thị hoá đến thu nhập của hộ sử dụng đất nông
nghiệp………………………………………………………………………..

70

3.3.5. Đánh giá chung về ảnh hưởng của đô thị hoá đến sử dụng đất nông

77

nghiệp giai đoạn 2008 – 2010……………………………………………….
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


vi


3.4. Định hướng một số giải pháp sử dụng đất nông nghiệp trong quá trình
đô thị hóa………………………………………………………….................

78

3.4.1. Định hướng phát triển đô thị hóa huyện Phổ Yên đến năm 2020…….

78

3.4.2. Những giải pháp thể chế chính sách………………………………….. 79
3.4.3. Những giải pháp kinh tế - xã hội……………………………………... 79
3.4.4. Giải pháp kỹ thuật…………………………………………………….

81

Kết luận và kiến nghị……………..………………………………………..

82

1. Kết luận……………………………………………………………...........

82

2. Kiến nghị………………………………………………………………….

82

Danh mục tài liệu tham khảo

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


vii

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ
Bảng 3.1.

Tăng trưởng kinh tế huyện Phổ Yên thời kỳ 2008 – 2010…… 47

Bảng 3.2.

Chuyển dịch kinh tế huyện Phổ Yên thời kỳ 2008 – 2010…... 47

Bảng 3.3.

Tình hình biến động đất đai huyện Phổ Yên giai đoạn 2008-2010

50

Bảng 3.4.

Biến động đất nông nghiệp giai đoạn 2008 -2010 ………….

52

Bảng 3.5.

Biến động diện tích đất phi nông nghiệp giai đoạn 2008 - 2010

54

Bảng 3.6.

Biến động diện tích đất chưa sử dụng giai đoạn 2008 – 2010.. 55

Bảng 3.7.

Sự biến động mục đích sử dụng đất giai đoạn 2008-2010…… 56

Bảng 3.8.

Tổng hợp kết quả giao đất ở giai đoạn 2008-2010…………... 58

Bảng 3.9.

Kết quả thu hồi đất ở huyện Phổ Yên giai đoạn 2008-2010…. 59

Bảng 3.10.

Đặc điểm sử dụng đất sản xuất nông nghiệp huyện Phổ Yên
năm 2010……………………………………………………..

Bảng 3.11.

62

Tổng hợp diện tích đất sản xuất nông nghiệp chuyển mục
đích sử dụng giai đoạn 2008 – 2010…………………………. 63

Bảng 3.12.

Biến động số lượng và cơ cấu đất sản xuất nông nghiệp giai
đoạn 2008 – 2010…………………………………………….

Bảng 3.13.

65

Diện tích, năng suất một số loại cây trồng chính trên đất hàng
năm huyện Phổ Yên giai đoạn 2008 – 2010…………………. 67

Bảng 3.14.

Diện tích, năng suất một số loại cây trồng chính trên đất lâu
năm huyện Phổ Yên giai đoạn 2008 – 2010…………………. 69

Bảng 3.15.

Một số thông tin cơ bản của hộ điều tra……………………… 70

Bảng 3.16.

Biến động diện tích đất nông nghiệp của các hộ điều tra giai

71

đoạn 2008 – 2010……………………………………………..
Bảng 3.17.

Tình hình chuyển đổi nghề nghiệp của hộ trước và sau thu

74

hồi đất………………………………………………………...
Bảng 3.18.

Thay đổi thu nhập của hộ qua quá trình đô thị hoá…………..

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

77


viii


DANH MỤC CÁC KÝ TỰ VIẾT TẮT
1L

:

1 lúa

2L

:

2 lúa

2L-1M

:

2 lúa – 1 màu

2M- 1L

:

2 màu – 1 lúa

CC

:

Cơ cấu

CĐ

:

Cao đẳng

CNH

:

Công nghiệp hoá

CTSN

:

Công trình sự nghiệp

ĐH

:

Đại học

DT

:

Diện tích

ĐTH

:

Đô thị hoá

MNCD

:

Mặt nước chuyên dùng

NS

:

Năng suât

NTTS

:

Nuôi trồng thuỷ sản

SL

:

Sản lượng

THCS

:

Trung học cơ sở

THPT

:

Trung học phổ thông

UBND

:

Uỷ ban nhân dân

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


ix


ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đề tài
Đô thị hoá là quá trình tất yếu diễn ra không chỉ đối với nước ta mà còn
đối với tất cả các nước trên thế giới, nhất là đối với các nước ở châu Á. Nền kinh
tế càng phát triển thì quá trình đô thị hoá diễn ra càng nhanh.
Đất nước ta đang trên đà phát triển, quá trình công nghiệp hoá và đô thị
hoá phát triển song song với nhau. Đô thị hoá là hệ quả của sức mạnh công
nghiệp và trở thành mục tiêu của mọi nền văn minh trên thế giới, nó góp phần
đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội của khu vực, nâng cao đời sống của nhân
dân. Trong xu thế quốc tế hoá, sản xuất ngày càng gia tăng, cách mạng khoa học
kỹ thuật trên thế giới diễn ra như vũ bão thì việc công nghiệp hoá, hiện đại hoá ở
nước ta trở thành vấn đề cấp bách để đưa đất nước thành một nước công nghiệp
có cơ sở vật chất, kỹ thuật hiện đại, có cơ cấu hợp lý, quan hệ sản xuất tiến bộ,
mức sống vật chất và tinh thần cao, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, văn minh.
Một trong những chủ trương quan trọng trong phát triển đất nước của
Đảng ta là ra sức phát triển đô thị cùng với việc công nghiệp hoá nông nghiệp;
quan tâm phát triển công nghiệp, dịch vụ, và kết cấu hạ tầng, giải quyết việc làm,
tăng nhanh sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân để các đô thị làm hạt nhân
thúc đẩy công nghiệp hoá, hiện đại hoá trong vùng và trên cả nước.
Quá trình đô thị hoá ở nước ta đã bước đầu đem lại những thành quả,
không những làm cho bộ mặt đô thị thay đổi mà còn tác động tích cực đến đời

sống của nhân dân. Tuy nhiên, nó cũng phát sinh nhiều vấn đề cần giải quyết
như: Vấn đề sử dụng đất đai, lao động và việc làm, di dân, dãn dân…Đứng trước
tác động của đô thị hoá, chúng ta cần phải làm gì để hạn chế những ảnh hưởng

1


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....



data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....


data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....

data error !!! can't not
read....