Gợi động cơ và hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học chương phương pháp tọa độ trong không gia
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (326.4 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
–––––––––––––
NGUYỄN THANH HẢI
GỢI ĐỘNG CƠ VÀ HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO
HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG:
“PHƢƠNG PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN”
Chuyên ngành: Lý luận và Phƣơng pháp giảng dạy môn Toán
Mã số: 60.14.10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. BÙI VĂN NGHỊ
THÁI NGUYÊN - 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
LỜI CẢM ƠN
Luận văn được hoàn thành dưới sự hướng dẫn và chỉ bảo tận tình của
PGS.TS. Bùi Văn Nghị. Em xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành nhất đến thầy.
Thầy đã tận tình hướng dẫn, hết lòng giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học
tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.
Tác giả xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo trong Tổ bộ môn Phương pháp
giảng dạy môn Toán Trường Đại học Sư phạm Thái Nguyên, Đại học Sư
phạm Hà Nội; Ban Chủ nhiệm khoa Toán, Ban Chủ nhiệm khoa Sau Đại học
Trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên đã tạo mọi điều kiện thuận
lợi cho tác giả trong quá trình học tập, thực hiện và hoàn thành luận văn.
Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn Sở Giáo dục và Đào tạo Lào Cai; Ban
Giám hiệu và các đồng nghiệp ở Trường THPT số 3 thành phố Lào Cai cùng
gia đình, bạn bè đã động viên để tác giả đạt được kết quả như ngày hôm nay.
Trong quá trình viết luận văn cũng như trong việc xử lí văn bản chắc chắn
không tránh khỏi những hạn chế và thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý
của thầy cô và các bạn đồng nghiệp để luận văn được hoàn thiện hơn.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2011
Tác giả luận văn
Nguyễn Thanh Hải
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ......................................................................................................... 1
1. Lí do chọn đề tài ......................................................................................... 1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ............................................................. 1
3. Giả thiết khoa học ....................................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 2
5. Cấu trúc luận văn ........................................................................................ 3
Chƣơng 1: GỢI ĐỘNG CƠ VÀ HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC
SINH TRONG DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở TRƢỜNG
THPT .............................................................................................. 4
1.1. Nhiệm vụ dạy học môn Toán ở trường phổ thông .................................. 4
1.1.1. Truyền thụ những tri thức, kĩ năng toán học và kĩ năng vận
dụng toán học vào đời sống ............................................................ 4
1.1.2. Phát triển năng lực trí tuệ chung ....................................................... 5
1.1.3. Giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức và thẩm mĩ ............................ 7
1.1.4. Đảm bảo chất lượng phổ cập đồng thời với phát hiện và bồi
dưỡng năng khiếu ........................................................................... 8
1.2. Những thành tố cơ sở của phương pháp dạy học môn Toán ................... 8
1.2.1. Động cơ học tập ................................................................................ 9
1.2.2. Hứng thú học tập ............................................................................. 12
1.3. Thực tiễn dạy học “Tọa độ trong không gian” ở trường THPT ............ 13
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1 .............................................................................. 16
Chƣơng 2: BIỆN PHÁP GỢI ĐỘNG CƠ VÀ HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH TRONG DẠY HỌC CHƢƠNG PHƢƠNG
PHÁP TỌA ĐỘ TRONG KHÔNG GIAN ................................ 17
2.1. Biện pháp 1 : Tổ chức học hợp tác để kích thích học sinh dạy lẫn
nhau, chia sẻ suy nghĩ trong học tập .................................................... 17
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
2.1.1. Cơ sở của biện pháp ........................................................................ 17
2.1.2. Cách triển khai biện pháp................................................................ 22
2.1.3. Bài soạn minh họa ........................................................................... 23
2.2. Biện pháp 2: Tạo ra những dự án học tập để học sinh tham gia
một cách tích cực, hứng thú ................................................................. 26
2.2.1. Cơ sở của biện pháp ........................................................................ 26
2.2.2. Cách thực hiện biện pháp ................................................................ 33
2.2.3. Bài soạn minh họa ........................................................................... 34
2.3. Biện pháp 3: Sử dụng hệ thống câu hỏi trắc nghiệm khách quan
để tạo ra không khí học tập sôi nổi thông qua việc lựa chọn và
phân tích các phương án lựa chọn ........................................................ 39
2.3.1. Cơ sở của biện pháp ........................................................................ 39
2.3.2. Các bước thực hiện biện pháp ......................................................... 45
2.3.3. Giáo án minh họa ............................................................................ 48
2.4. Biện pháp 4: Tạo ra những tình huống mở để học sinh trao đổi,
thảo luận sôi nổi ................................................................................... 60
2.4.1. Cơ sở của biện pháp ........................................................................ 60
2.4.2. Cách thực hiện biện pháp ................................................................ 61
2.4.3. Giáo án minh họa ............................................................................ 61
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 .............................................................................. 64
Chƣơng 3: THỰC NGHIỆM SƢ PHẠM .................................................... 65
3.1. Mục đích, nội dung và tổ chức thực nghiệm sư phạm .......................... 65
3.1.1. Mục đích thực nghiệm .................................................................... 65
3.1.2. Nội dung thực nghiệm sư phạm ...................................................... 65
3.1.3. Tổ chức thực nghiệm sư phạm ........................................................ 65
3.2. Đánh giá kết quả quả thực nghiệm sư phạm ......................................... 66
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
3.2.1. Điều tra về tình hình sử dụng các phương pháp dạy học tích
cực vào dạy học môn toán ............................................................ 66
3.2.2. Phân tích kết quả học tập của học sinh .......................................... 66
3.2.3. Thống kê kết quả kiểm tra của lớp 12A1 và 12A2 ......................... 71
3.3. Nhận xét ................................................................................................ 72
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 .............................................................................. 73
KẾT LUẬN ..................................................................................................... 74
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................. 76
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
CÁC CHỮ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN
DH
:
Dạy học
DHDA
:
Dạy học dự án
HS
:
Học sinh
GV
:
Giáo viên
PPDH
:
Phương pháp dạy học
THPT
:
Trung học phổ thông
TNKQ
:
Trắc nghiệm khách quan
vtcp
:
Vectơ chỉ phương
vtpt
:
Vectơ pháp tuyến
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
1
MỞ ĐẦU
1. Lí do chọn đề tài
Bộ Giáo dục và Đào tạo đã xác định cần tiến hành đổi mới giáo dục theo ba
hướng. Đổi mới chương trình sách giáo khoa. Đổi mới phương pháp dạy học.
Đổi mới việc kiểm tra đánh giá học sinh. Trong đó việc đổi mới phương pháp
dạy học là đặc biệt quan trọng.
Đổi mới phương pháp dạy học là một nhiệm vụ quan trọng của toàn ngành giáo
dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục. Để đào tạo ra những con người phát
triển toàn diện đáp ứng được sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Việc dạy toán ở trường THPT hiện nay đã có nhiều cải tiến song việc gợi
động cơ, hứng thú học tập cho học sinh còn chưa được thực hiện thường
xuyên làm cho học sinh nhiều khi chưa có ý thức về mục tiêu đặt ra. Do đó
không tạo được động lực bên trong thúc đẩy bản thân họ hoạt động, làm hạn
chế tính tự giác, tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh.
Chương 3: phương pháp tọa độ trong không gian, hình học 12 là phần nội
dung quan trọng . Do đó giáo viên có nhiều cơ hội gợi động cơ, hứng thú học
tập cho học sinh ở nội dung này.
Từ những lý do trên nên tôi đã chọn đề tài nghiên cứu:
“Gợi động cơ và hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học chương
phương pháp tọa độ trong không gian”
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng một số biện pháp gợi động cơ và hứng thú học tập cho học sinh
trong dạy học chương 3: Phương pháp tọa độ trong không gian, hình học 12.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
+ Nghiên cứu lý luận và xác định một số biện pháp gợi động cơ trong dạy học
toán ở THPT
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
2
+ Điều tra, tìm hiểu thực tiễn về thực trạng dạy học ở địa phương có chú ý
đến việc gợi động cơ hứng thú học tập của học sinh hay không.
+ Trên cơ sở lý luận và các biện pháp đã xác định được, vận dụng một số biện
pháp vào gợi động cơ, húng thú học tập cho học sinh trong dạy học phương
pháp tọa độ trong không gian.
+ Thực nghiệm sư phạm để kiểm chứng tính khả thi của các biện pháp đã xây
dựng trong đề tài.
3. Giả thiết khoa học
Có thể làm sáng tỏ và vận dụng các biện pháp gợi động cơ học tập cho học
sinh trong dạy học phương pháp tọa độ trong không gian để tạo hứng thú học
tập cho học sinh. Giúp học sinh phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng
tạo trong quá trình tiếp thu kiến thức góp phần tích cực vào quá trình đổi mới
nội dung và phương pháp dạy học.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
+ Phương pháp nghiên cứu lí luận
Nghiên cứu những tài liệu về phương pháp dạy học môn toán, giáo dục học,
tâm lý học, sách giáo khoa, sách bài tập, ….Các bài báo, tạp chí có liên quan
đến gợi động cơ, hứng thú học tập.
+ Phương pháp điều tra quan sát.
Điều tra tình hình sử dụng biện pháp gợi động cơ, hứng thú học tập cho học
sinh trong dạy học phương pháp tọa độ trong không gian ở trường phổ thông.
Đặc biệt là ở trường THPT số 3 TP Lào Cai, Tỉnh Lào Cai.
Thông qua giảng dạy thực tế của bản thân, qua công tác dự giờ thăm lớp,
tham khảo ý kiến đồng nghiệp về việc gợi động cơ, hứng thú học tập cho học
sinh.
+ Phương pháp thực nghiệm sư phạm.
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
3
Vận dụng các biện pháp gợi động cơ, hứng thú học tập vào dạy thử nghiệm
một số tiết ở chương trình hình học 12 tại trường THPT số 3 TP Lào Cai,
Tỉnh Lào Cai.
+ Phương pháp thống kê toán học
Sử dụng phương pháp này để xử lý số liệu điều tra trong đề tài “Gợi động cơ
và hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học chương phương pháp tọa độ
trong không gian”.
5. Cấu trúc luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, luận văn gồm 3 chương.
Chương 1. Gợi động cơ và hứng thú học tập cho học sinh trong dạy học môn
toán ở trường THPT
Chương 2. Biện pháp gợi động cơ và hứng thú học tập cho học sinh trong dạy
học chương phương pháp tọa độ trong không gian
Chương 3. Thực nghiệm sư phạm
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
4
Chƣơng 1
GỢI ĐỘNG CƠ VÀ HỨNG THÚ HỌC TẬP CHO HỌC SINH TRONG
DẠY HỌC MÔN TOÁN Ở TRƢỜNG THPT
1.1. Nhiệm vụ dạy học môn Toán ở trƣờng phổ thông
Theo Nguyễn Bá Kim [4], nhiệm vụ dạy học môn Toán ở trường phổ thông
bao gồm:
1.1.1. Truyền thụ những tri thức, kĩ năng toán học và kĩ năng vận dụng
toán học vào đời sống
Truyền thụ tri thức, rèn luyện kĩ năng là cơ sở để thực hiện các nhiệm vụ về
các phương diện khác. Để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này, ta cần:
a, Truyền thụ những dạng khác nhau của tri thức
- Tri thức sự vật: Tri thức sự vật trong môn toán thường là một khái niệm,
một định lí, cũng có khi là một yếu tố lịch sử.
- Tri thức phương pháp: Tri thức phương pháp liên hệ với hai loại phương
pháp khác nhau về bản chất; những phương pháp có tính chất thuật toán và
những phương pháp có tính chất tìm đoán.
- Tri thức chuẩn: Tri thức chuẩn thường liên quan với những chuẩn mực nhất
định
- Tri thức giá trị: Tri thức giá trị có nội dung là những mệnh đề đánh giá.
b, Hình thành kĩ năng trên những bình diện khác nhau
- Kĩ năng vận dụng tri thức trong nội bộ môn toán là một sự thể hiện mức độ
thông hiểu tri thức toán học. Không thể hình dung một người hiểu những tri
thức toán học mà lại không biết vận dụng chúng để làm toán.
- Kĩ năng vận dụng tri thức toán học vào những môn học khác, điều này thể
hiện vai trò công cụ của toán học đối với những môn học khác, thường là
những môn gắn bó trực tiếp với thực tiễn hơn môn toán.
Số hóa bởi Trung tâm Học Liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
