Ảnh hưởng của truyền thống gia đình đến định hướng nghề của học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (349.2 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM
–––––––––––––––––––
HỒ THỊ THÙY DUNG
ẢNH HƢỞNG CỦA TRUYỀN THỐNG GIA ĐÌNH
ĐẾN ĐỊNH HƢỚNG NGHỀ CỦA HỌC SINH LỚP 12
THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN
Chuyên ngành: GIÁO DỤC HỌC
Mã số: 60 14 01
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. NGUYỄN THỊ THANH HUYỀN
THÁI NGUYÊN - 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
i
LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành cảm ơn Cô giáo TS. Nguyễn Thị Thanh Huyền đã
tận tình hƣớng dẫn và giúp đỡ em trong suốt quá trình nghiên cứu đề tài.
Em xin bày tỏ lòng cảm ơn chân thành và sâu sắc tới Ban Giám hiệu
,
Ban chủ nhiệm khoa Tâm lý - Giáo dục, khoa Sau Đại học Trƣờng Đại học
Sƣ phạm Thái Nguyên , Ban Giám hiệu , tập thể giáo viên và học sinh các
Trƣờng THPT Lƣơng Ngọc Quyến, THPT Thái Nguyên, THPT Ngô Quyền ,
THPT Dƣơng Tự Minh đã tạo điều kiện giúp đỡ em hoàn thành công trình
nghiên cứu của mình.
Tôi xin chân thành cảm ơn bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ tôi hoàn
thành luận văn này.
Tác giả
Hồ Thị Thuỳ Dung
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
ii
MỤC LỤC
PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu .................................................................................. 2
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu ............................................................ 2
4. Nhiệm vụ nghiên cứu .................................................................................. 3
5 . Phạm vi nghiên cứu ................................................................................... 3
6. Giả thuyết khoa học .................................................................................... 3
7. Phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................ 4
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................... 5
CHƢƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ ẢNH HƢỞNG CỦA TRUYỀN
THỐNG GIA ĐÌNH ĐẾN ĐỊNH HƢỚNG NGHỀ CỦA
HỌC SINH ........................................................................................ 5
1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề ....................................................................... 5
1.1.1. Nghiên cứu ở nƣớc ngoài .................................................................. 5
1.1.2. Nghiên cứu ở Việt Nam ..................................................................... 6
1.2. Các khái niệm công cụ của đề tài ............................................................ 8
1.2.1. Gia đình.............................................................................................. 8
1.2.2. Truyền thống, truyền thống gia đình, truyền thống nghề nghiệp .......... 10
1.2.3. Nghề nghiệp, định hƣớng nghề nghiệp............................................ 16
1.2.4. Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định hƣớng nghề .......... 22
1.3. Những vấn đề cơ bản về ảnh hƣởng của truyền thống gia đình
đến định hƣớng nghề của học sinh lớp 12 ............................................ 23
1.3.1. Học sinh lớp 12 và việc chọn nghề .................................................. 23
1.3.2. Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định hƣớng nghề
của học sinh lớp 12 ......................................................................... 27
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iii
1.3.3. Các cơ chế ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định
hƣớng nghề của học sinh lớp 12..................................................... 31
Tiểu kết chƣơng 1: ........................................................................................ 34
CHƢƠNG II: THỰC TRẠNG ẢNH HƢỞNG CỦA TRUYỀN
THỐNG GIA ĐÌNH ĐẾN ĐỊNH HƢỚNG NGHỀ CỦA
HỌC SINH LỚP 12 THÀNH PHỐ THÁI NGUYÊN .................... 35
2.1. Vài nét về địa bàn và khách thể điều tra ................................................ 35
2.2. Thực trạng ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định hƣớng
nghề của học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên ............................... 37
2.2.1. Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến nhận thức nghề truyền
thống gia đình của học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên .............. 37
2.2.2. Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến thái độ đối với
nghề của HS lớp 12 trƣờng THPT Thành phố Thái Nguyên ......... 48
2.2.3. Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến lựa chọn nghề của
học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên ........................................ 62
2.3. Các con đƣờng ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định
hƣớng nghề của học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên .................... 67
Tiểu kết chƣơng 2: ........................................................................................ 70
CHƢƠNG III: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO ẢNH HƢỞNG
CỦA TRUYỀN THỐNG GIA ĐÌNH ĐẾN ĐỊNH HƢỚNG
NGHỀ CỦA HỌC SINH LỚP 12 .................................................. 72
3.1. Cơ sở đề xuất biện pháp......................................................................... 72
3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo mục đích của hoạt động định hƣớng nghề .......... 73
3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hệ thống và đồng bộ ............................... 73
3.1.3. Định hƣớng nghề phải dựa trên cơ sở tiếp cận hoạt động và
nhân cách ........................................................................................ 74
3.1.4. Nguyên tắc phải đảm bảo phù hợp với thực tiễn ............................. 74
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
iv
3.2. Các biện pháp nâng cao ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến
định hƣớng nghề của học sinh lớp 12 TP Thái Nguyên ....................... 75
3.2.1. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của gia đình đối với việc
định hƣớng nghề nghiệp cho con cái ............................................. 75
3.2.2. Xây dựng lòng tự hào về truyền thống NN gia đình cho học sinh........ 76
3.2.3. Phát động phong trào xây dựng tủ sách gia đình............................. 77
3.2.4. Xây dựng quỹ khuyến học, khuyến nghề của dòng họ, gia đình .......... 78
3.3. Khảo nghiệm tính khả thi của các biện pháp ......................................... 79
3.3.1. Nội dung và cách thức ..................................................................... 79
3.3.2. Kết quả ............................................................................................. 79
3.3.3. Phƣơng pháp nghiên cứu trƣờng hợp .............................................. 82
Tiểu kết chƣơng 3: ........................................................................................ 88
PHẦN III : KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ...................................................... 90
1. Kết luận ..................................................................................................... 90
2. Kiến nghị................................................................................................... 91
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................ 93
PHỤ LỤC
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BN
:
Binh nghiệp
DH
:
Dạy học
ĐHNN
:
Định hƣớng nghề nghiệp
ĐHN
:
Định hƣớng nghề
GDHN
:
Giáo dục hƣớng nghiệp
GĐ
:
Gia đình
HS
:
Học sinh
KTTH- HN
:
Kỹ thuật tổng hợp hƣớng nghiệp
NN
:
Nông nghiệp
TB
:
Trung bình
THPT
:
Trung học phổ thông
TTNNGĐ
:
Truyền thống nghề nghiệp gia đình
TT
:
Truyền thống
TTGĐ
:
Truyền thống gia đình
TCMN
:
Thủ công mỹ nghệ
SL
:
Số lƣợng
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vi
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1a: Nhận thức của học sinh lớp 12 về truyền thống nghề nghiệp........ 38
Bảng 2.1b: Nhận thức của học sinh lớp 12 về NTT của gia đình mình ........... 39
Bảng 2.2a: Nhận thức về mức độ cần thiết của nghề truyền thống gia
đình đối với xã hội của học sinh lớp 12 TP Thái Nguyên .............. 40
Bảng 2.2b: Nhận thức về khả năng phát triển của nghề TTGĐ của học
sinh lớp 12 TP Thái Nguyên ........................................................... 41
Bảng 2.3. Nhận thức về đặc điểm yêu cầu của nghề TTGĐ của học sinh
lớp 12 TP Thái Nguyên ................................................................... 44
Bảng 2.4a: Nhận thức về yêu cầu của nghề truyền thống gia đình .................. 46
Bảng 2.4b: Nhận thức về đặc điểm cá nhân so với nghề TTGĐ ..................... 47
Bảng 2.5: Thái độ của học sinh lớp12 TP. Thái Nguyên về một số nghề ....... 49
Bảng 2.6: Lý do chọn nghề của học sinh lớp 12 THPT TP.Thái Nguyên ...... 52
Bảng 2.7: Nguyện vọng tiếp nối NNTTGĐ của học sinh lớp 12 ..................... 57
Bảng 2.8: Biểu hiện ý thức chuẩn bị cho việc chọn nghề và học nghề
của học sinh lớp 12 thành phố Thái Nguyên ................................... 63
Bảng 2.9: Biểu hiện về mức độ ổn định trong việc lựa chọn nghề của
học sinh 12 TP Thái Nguyên ........................................................... 66
Bảng 2.10: Các con đƣờng ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến
định hƣớng nghề của học sinh lớp 12 ............................................. 68
Bảng 3.1a. Đánh giá của phụ huynh học sinh và HS về tính cấp thiết
của các biện pháp giáo dục .............................................................. 80
Bảng 3.2.b. Đánh giá của phụ huynh học sinh và HS về tính khả thi của
các biện pháp giáo dục .................................................................... 80
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
vii
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 1: Biểu hiện thái độ của học sinh lớp 12 đối với nghề truyền
thống gia đình .................................................................................. 55
Biểu đồ 2: Thái độ tiếp thu ý kiến ông bà, cha mẹ về nghề truyền thống gia
đình của học sinh lớp 12 ................................................................... 60
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Nƣớc ta đang bƣớc vào thời kỳ đổi mới với sự phát triển mạnh mẽ của
nhiều lĩnh vực kinh tế - chính trị - văn hóa - xã hội. Thực tế cho thấy, khi xã
hội phát triển đã nảy sinh hàng loạt vấn đề, trong đó việc làm là vấn đề hết
sức quan trọng đối với mỗi con ngƣời, đặc biệt là với học sinh lớp 12 trung
học phổ thông sau khi tốt nghiệp. Sự cần thiết phải có một việc làm ổn định
để bƣớc “vào đời” một cách có ý thức đảm bảo cho cuộc sống sau này là một
đòi hỏi tất yếu và khách quan. Bởi, nếu không có việc làm ổn định sẽ nảy sinh
hàng loạt những tiêu cực trong xã hội nhƣ các tệ nạn xã hội... Hơn nữa, thất
nghiệp là nguyên nhân dẫn đến đói nghèo, nó ảnh hƣởng lớn tới tiến trình
phát triển chung của toàn xã hội.
Gia đình là môi trƣờng đầu tiên có ảnh hƣởng đến cuộc sống của mỗi con
ngƣời. Gia đình là thể chế xã hội đầu tiên quyết định sự hình thành nhân cách
con ngƣời. Sự phát triển tính cách của mỗi cá nhân khi lớn lên, phƣơng thức
ứng xử, thái độ đối với mọi ngƣời, đạo đức, tình cảm, ý chí….đều đƣợc hình
thành trong thời gian sinh sống và đƣợc sự giáo dục trong gia đình của mình.
Mỗi gia đình bên cạnh nền văn hóa chung của cộng đồng, của xã hội còn có
những nét văn hóa truyền thống riêng. Truyền thống gia đình không những là
niềm tự hào của mỗi thành viên trong gia đình mà còn là nhân tố tác động đến
sƣ̣ phát triển của mỗi cá nhân trong đó có sƣ̣ định hƣớng lƣ̣a chọn nghề. C.Mac
từng viết: “Con ngƣời làm ra lịch sử của mình nhƣng không phải làm theo ý
muốn tùy tiện của mình, trong những điều kiện tự mình chọn lấy, mà là làm
theo những điều kiện nhất định, trực tiếp sẵn có, do quá khứ để lại. Truyền
thống của tất cả các thế hệ đã qua đè nặng lên đầu óc của ngƣời đang sống”
[1, tr 193-194]. Có thể nói, việc định hƣớng nghề và lựa chọn nghề của học
sinh hiện nay vừa phản ánh xu thế phát triển của xã hội, của thời đại, vừa phản
ánh những giá trị truyền thống của mỗi gia đình, cộng đồng và xã hội.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
2
Gia đình là một xã hội thu nhỏ. Bên cạnh sinh thành, nuôi dƣỡng,việc
định hƣớng nghề nghiệp cho con còn là một trách nhiệm quan trọng của
ngƣời cha, ngƣời mẹ. Hiện nay, trong thời kì hội nhập, kinh tế phát triển vƣợt
bậc với nhiều ngành nghề mới xuất hiện, nhu cầu việc làm của xã hội đang
thay đổi dựa trên sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế, khá nhiều học sinh đang lúng
túng không biết lựa chọn ngành nghề gì cho phù hợp. Tại các trƣờng học,
nhiều chƣơng trình tƣ vấn nghề nghiệp đƣợc tổ chức để giúp cho học sinh lựa
chọn nghề nghiệp. Nhƣng hầu hết, các chƣơng trình này chỉ dừng lại ở việc
chọn ngành học, trƣờng học. Vì vậy, việc định hƣớng nghề nghiệp cho học
sinh sao cho phù hợp với khả năng và nhu cầu của xã hội, đó là vấn đề mà
toàn xã hội và các bậc phụ huynh cần phải suy nghĩ và quan tâm.
Học sinh lớp 12 là lứa tuổi thanh xuân, đây là giai đoạn chuyển tiếp giữa trẻ
em và ngƣời lớn, đƣợc đặc trƣng bởi “ngƣỡng cửa” của tuổi trƣởng thành về thể
chất, xúc cảm và phát triển xã hội. Một trong những nét đặc thù của học sinh
THPT là các em phải lựa chọn ngành học sau khi tốt nghiệp THPT. Sự lựa chọn
này chịu sự chi phối của nhiều yếu tố trong đó có truyền thống gia đình.
Xuất phát từ những lý do trên nên chúng tôi chọn đề tài: “Ảnh hưởng của
truyền thống gia đình đến định hướng nghề của học sinh lớp 12 thành phố
Thái Nguyên”.
2. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nghiên cứu ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định
hƣớng nghề của học sinh lớp 12 Thành phố Thái Nguyên từ đó đề ra một số
biện pháp nâng cao ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến việc lựa chọn
nghề của học sinh.
3. Đối tƣợng và khách thể nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Ảnh hƣởng của truyền thống gia đình đến định hƣớng nghề của học sinh
lớp 12 thành phố Thái Nguyên.
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
