Nghiên cứu khả năng áp dụng hệ thống canh tác lúa cải tiến SRI (System of Rice Intensification) cho vùng đất không chủ động nước tại tỉnh Bắc Kạn
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (351.78 KB, 27 trang )
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------------------------
PHẠM THỊ THU
NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
HỆ THỐNG THÂM CANH LÚA CẢI TIẾN SRI
(SYSTEM OF RICE INTENSIFICATION) CHO VÙNG ĐẤT
KHÔNG CHỦ ĐỘNG NƢỚC TỈNH BẮC KẠN
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Thái Nguyên, năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
--------------------------
PHẠM THỊ THU
NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG ÁP DỤNG
HỆ THỐNG THÂM CANH LÚA CẢI TIẾN SRI
(SYSTEM OF RICE INTENSIFICATION) CHO VÙNG ĐẤT
KHÔNG CHỦ ĐỘNG NƢỚC TỈNH BẮC KẠN
Chuyên ngành: Trồng trọt
Mã số: 60. 62. 01
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Hoàng Văn Phụ
Thái Nguyên, năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng, số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn là
trung thực và chưa từng được công bố.
Tôi xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn này
đã được cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong luận văn này đã được chỉ rõ
nguồn gốc.
Tác giả luận văn
Phạm Thị Thu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
LỜI CẢM ƠN
Trong thời gian thực tập và thực hiện đề tài này, tôi đã nhận được sự
quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu Trường Đại học Nông Lâm Thái
Nguyên, Khoa sau đại học, Phòng thí nghiệm trung tâm, các thầy giáo, cô
giáo, bạn bè, đồng nghiệp, cơ quan và gia đình.
Trước tiên tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy giáo PGS.
TS. Hoàng Văn Phụ - người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi
trong quá trình hoàn thành luận văn này.
Đồng thời tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới toàn thể các thầy, cô giáo trong
khoa Sau đại học, các thầy giáo, cô giáo giảng dạy chuyên ngành, Phòng thí
nghiệm trung tâm Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên đã giúp đỡ hoàn
thiện bản luận văn này.
Nhân dịp này tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành nhất tới tất cả bạn
bè, đồng nghiệp, cơ quan, gia đình và người thân đã quan tâm động viên tôi
trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.
Tôi xin trân trọng cảm ơn./.
Tác giả luận văn
Phạm Thị Thu
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
1
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
1. Đặt vấn đề .............................................................................................. 1
2. Mục tiêu của đề tài ................................................................................. 2
3. Yêu cầu của đề tài .................................................................................. 2
4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn ................................................................ 3
4.1. Ý nghĩa khoa học ............................................................................. 3
4.2. Ý nghĩa thực tiễn ............................................................................. 3
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÀI LIỆU ......................................................... 4
1.1. Cơ sở khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................. 4
1.2. Những nghiên cứu về bộ rễ lúa ............................................................ 7
1.3. Những nghiên cứu về mật độ gieo cấy ................................................. 9
1.4. Những nghiên cứu về tuổi mạ và số dảnh cấy /khóm .......................... 13
1.5. Những nghiên cứu về tác dụng của làm cỏ bằng biện pháp thủ công,
cơ giới ...................................................................................................... 16
1.6. Những nghiên cứu và ứng dụng hệ thống thâm canh lúa cải tiến SRI
trên thế giới .............................................................................................. 20
1.6.1. Những nghiên cứu SRI ở Trung Quốc ........................................ 22
1.6.2. Những nghiên cứu SRI tại Campuchia ........................................ 24
1.6.3. Những nghiên cứu SRI ở Myanmar và Lào ................................. 25
1.6.4. Những nghiên cứu SRI ở Thái Lan, Indonesia và Philippines ..... 26
1.6.5. Những nghiên cứu SRI ở Iran ..................................................... 28
1.6.6. Những nghiên cứu SRI ở Mali .................................................... 29
1.6.7. Những nghiên cứu SRI ở Ấn Độ ................................................ 31
1.6.8. Những nghiên cứu SRI tại một số nước khác .............................. 32
1.7. Những nghiên cứu và ứng dụng hệ thống thâm canh lúa cải tiến SRI ở
Việt Nam .................................................................................................. 33
Chƣơng 2: NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.................41
2.1. Đối tượng nghiên cứu...........................................................................41
2.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu........................................................41
2.3. Nội dung và phương pháp nghiên cứu.................................................41
2.4. Điều kiện thí nghiệm............................................................................44
2.5. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi..................................................44
2.6. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu...............................................48
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
2
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...................................................... 49
3.1. Điều kiện khí hậu, thời tiết ................................................................. 49
3.2. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của SRI đến sinh trưởng, phát triển và
năng suất của giống lúa Khang dân 18 trong vụ mùa 2010 và vụ xuân 2011 cho
vùng đất không chủ động nước tại tỉnh Bắc Kạn.................................................52
3.2.1. Thời gian sinh trưởng (TGST) .................................................... 52
3.2.2. Khả năng đẻ nhánh .................................................................... 53
3.2.3. Một số chỉ tiêu về bộ rễ .............................................................. 56
3.2.4. Ảnh hưởng của kỹ thuật SRI đến khả năng tích lũy vật chất khô
của thân, lá, bông và toàn khóm ........................................................... 67
3.2.5. Khả năng chống chịu bệnh khô vằn ............................................ 74
3.2.6. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất ............................... 77
3.2.7. Hiệu quả kinh tế .......................................................................... 85
3.3. Kết quả nghiên cứu ảnh hưởng của SRI đến sinh trưởng, phát triển và
năng suất của giống lúa Bao thai vụ mùa 2010 cho vùng đất không chủ
động nước tại tỉnh Bắc Kạn. ..................................................................... 87
3.3.1. Thời gian sinh trưởng ................................................................. 87
3.3.2. Khả năng đẻ nhánh ..................................................................... 88
3.3.3. Một số chỉ tiêu về bộ rễ .............................................................. 90
3.3.4. Ảnh hưởng của kỹ thuật SRI đến khả năng tích lũy vật chất khô
của thân, lá, bông và toàn khóm ........................................................... 97
3.3.5. Khả năng chống chịu bệnh khô vằn .......................................... 101
3.3.6. Các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất ............................. 102
3.3.7. Hiệu quả kinh tế ........................................................................ 107
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ ...................................................................... 109
1. Kết luận .............................................................................................. 109
1.1. Về sinh trưởng của cây lúa .......................................................... 109
1.2. Về một số chỉ tiêu sinh trưởng của bộ rễ ...................................... 109
1.3. Khả năng tích lũy vật chất khô của toàn khóm và hệ số kinh tế ... 110
1.4. Về khả năng chống chịu bệnh khô vằn ......................................... 110
1.5. Về các yếu tố cấu thành năng suất và năng suất thực thu ............. 110
2. Đề nghị ............................................................................................... 111
TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................................ 112
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
3
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT VÀ KÝ HIỆU
ĐVT
:
Đơn vị tính
Đ/c
:
Đối chứng
BVTV
:
Bảo vệ thực vật
TGST
:
Thời gian sinh trưởng
NSLT
:
Năng suất lý thuyết
NSTT
:
Năng suất thực thu
FAO
:
Tổ chức Nông nghiệp và lương thực Thế giới
ICRISAT
:
Viện Nghiên cứu Cây trồng cạn Á nhiệt đới
IRRI
:
Viện nghiên cứu lúa Quốc tế
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 3.1. Ảnh hưởng của SRI đến thời gian sinh trưởng của giống lúa
KD18 - vụ mùa 2010 và vụ xuân 2011........................................... 52
Bảng 3.2. Ảnh hưởng của SRI đến khả năng đẻ nhánh của giống lúa KD18
- vụ mùa 2009 và vụ xuân 2011 ..................................................... 54
Bảng 3.3a. Ảnh hưởng của SRI đến sinh trưởng của bộ rễ lúa KD18 - vụ
mùa 2010 ....................................................................................... 57
Bảng 3.3b. Ảnh hưởng của SRI đến sinh trưởng của bộ rễ lúa KD18 - vụ
xuân 2011 ...................................................................................... 58
Bảng 3.4a. Ảnh hưởng của SRI đến trọng lượng khô của rễ lúa KD18 qua
các tầng đất 0- 20cm - vụ mùa 2010 .............................................. 62
Bảng 3.4b. Ảnh hưởng của SRI đến trọng lượng khô của rễ lúa KD18 qua
các tầng đất 0- 20cm - vụ xuân 2011.............................................. 63
Bảng 3.5a. Ảnh hưởng của SRI tới khả năng tích luỹ vật chất khô lá, thân,
bông và toàn khóm giống lúa KD18 - vụ mùa 2010 ....................... 68
Bảng 3.5b. Ảnh hưởng của SRI tới khả năng tích luỹ vật chất khô lá, thân,
bông và toàn khóm giống lúa KD18 - vụ xuân 2011 ...................... 69
Bảng 3.6. Ảnh hưởng của SRI đến khả năng chống chịu bệnh khô vằn
giống lúa KD18 - vụ mùa 2010 và vụ xuân 2011 ........................... 75
Bảng 3.7a. Ảnh hưởng của SRI đến các yếu tố cấu thành năng suất và
năng suất giống lúa KD18 - vụ mùa 2010 ...................................... 78
Bảng 3.7b. Ảnh hưởng của SRI đến các yếu tố cấu thành năng suất và
năng suất giống lúa KD18 - vụ xuân 2011 ..................................... 79
Bảng 3.8. Hiệu quả kinh tế của giống lúa KD18 - vụ mùa 2010 và vụ xuân 2011 .. 86
Bảng 3.9. Ảnh hưởng của SRI đến thời gian sinh trưởng giống lúa Bao
thai - vụ mùa 2010 ......................................................................... 87
Bảng 3.10. Ảnh hưởng của SRI đến khả năng đẻ nhánh giống lúa Bao thai
- vụ mùa 2010 ................................................................................ 89
Bảng 3.11. Ảnh hưởng của SRI đến sinh trưởng của bộ rễ giống lúa Bao
thai - vụ mùa 2010 ......................................................................... 91
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
2
Bảng 3.12. Ảnh hưởng của SRI đến trọng lượng khô của rễ giống lúa Bao
thai qua các tầng đất 0- 20cm - vụ mùa 2010 ................................. 94
Bảng 3.13. Ảnh hưởng của SRI tới khả năng tích luỹ vật chất khô lá, thân,
bông và toàn khóm giống lúa Bao thai - vụ mùa 2010 ................... 98
Bảng 3.14. Ảnh hưởng của SRI đến khả năng chống chịu bệnh khô vằn
giống lúa Bao thai - vụ mùa 2010 ................................................ 102
Bảng 3.15. Ảnh hưởng của SRI đến các yếu tố cấu thành năng suất và
năng suất giống lúa Bao thai - vụ mùa 2010 ................................ 104
Bảng 3.16. Hiệu quả kinh tế giống lúa Bao thai - vụ mùa 2010 ................... 108
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
0
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 3.1. Diễn biến nhiệt độ (0C), ẩm độ (%) và lượng mưa (mm)
qua 5 năm (2006 -2010) và vụ xuân 2011, tỉnh Bắc Kạn ..................... 49
Biểu đồ 3.2a. Khả năng tích luỹ chất khô rễ/khóm KD18 giai đoạn trỗ
bông vụ mùa 2010 ............................................................................... 64
Biểu đồ 3.2b. Khả năng tích luỹ chất khô rễ/khóm KD18 giai đoạn trỗ bông
vụ xuân 2011 ....................................................................................... 64
Biểu đồ 3.3a. Khả năng tích luỹ chất khô của bộ rễ/khóm KD18 vụ mùa 2010 .... 66
Biểu đồ 3.3b. Khả năng tích luỹ chất khô của bộ rễ /khóm KD18 vụ xuân 2011 ... 67
Biểu đồ 3.4a. Khả năng tích lũy chất khô thân, lá, bông giống lúa KD18
giai đoạn chín vụ mùa 2010 ................................................................. 71
Biểu đồ 3.4b. Khả năng tích lũy chất khô thân, lá, bông giống lúa KD18
giai đoạn chín vụ xuân 2011 ................................................................ 71
Biểu đồ 3.5a. Khả năng tích lũy chất khô toàn khóm KD18 vụ mùa 2010 ..... 72
Biểu đồ 3.5b. Khả năng tích lũy chất khô toàn khóm KD18 vụ xuân 2011 ........ 73
Biểu đồ 3.6a. Hệ số kinh tế giống lúa KD18 vụ mùa 2010 ............................ 73
Biểu đồ 3.6b. Hệ số kinh tế giống lúa KD18 vụ xuân 2011 ........................... 74
Biểu đồ 3.7a. Năng suất của giống lúa KD18 vụ mùa 2010 ............................... 83
Biểu đồ 3.7b. Năng suất của giống lúa KD18 vụ xuân 2011 ................................ 83
Biểu đồ 3.8. Khả năng tích luỹ chất khô bộ rễ bao thai giai đoạn trỗ bông
vụ mùa 2010 ........................................................................................ 95
Biểu đồ 3.9. Khả năng tích luỹ chất khô của bộ rễ/khóm Bao thai vụ mùa 2010 .... 96
Biểu đồ 3.10. Khả năng tích lũy chất khô thân, lá, bông Bao thai
giai đoạn chín vụ mùa 2010 ................................................................. 99
Biểu đồ 3.11. Khả năng tích lũy chất khô toàn khóm giống lúa Bao thai
vụ mùa 2010 ...................................................................................... 100
Biểu đồ 3.12. Hệ số kinh tế giống lúa Bao thai vụ mùa 2010....................... 101
Biểu đồ 3.13. Năng suất của giống lúa Bao thai vụ mùa 2010 ..................... 107
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – ĐHTN
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
data error !!! can't not
read....
