Tham Luận (Phát huy vai trò của tổ chức Đoàn, Hội, Đội trong chăm sóc, giáo dục Thiếu niên nhi đồng

THAM LUẬN
PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA TỔ CHỨC ĐOÀN, HỘI, ĐỘI
TRONG CÔNG TÁC CHĂM SÓC, GIÁO DỤC THIẾU NIÊN NHI ĐỒNG
ĐOÀN THANH NIÊN XÃ ĐÔNG NGŨ
Kính thưa Đoàn chủ tịch Đại hội!
Kính thưa quý vị đại biểu. Thưa toàn thể đại hội!
Về dự đại hội đại biểu Đoàn TNCS Hồ Chí Minh huyện Tiên Yên lần thứ
XXI, nhiệm kỳ 2017-2022, thay mặt cho Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên, Hội
đồng Đội xã Đông Ngũ, tôi xin phát biểu tham luận về vấn đề “Phát huy vai trò
của Hội Đồng đội trong công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng”.
Kính thưa Đại hội!
Thiếu niên nhi đồng được coi là mầm non, là những chủ nhân tương lai của
đất nước và là thế hệ trẻ sẽ kế tục sự nghiệp của dân tộc. Chính vì vậy, việc chăm
lo, giáo dục và bồi dưỡng phát triển đối với thiếu niên nhi đồng là một trong những
nội dung quan tâm hàng đầu của xã hội. Do đó, tổ chức Đoàn, Hội, Đội có vai trò
quan trọng đối với thiếu niên nhi đồng. Nối tiếp đạo lý truyền thống của dân tộc,
thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh cho rằng “Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời
sau là một việc rất quan trọng và cần thiết”, Đảng, Nhà nước ta luôn có những
đường lối, chính sách về công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em. Tổ chức
Đoàn cũng đã có nhiều hoạt động nhằm phát huy khả năng sáng tạo, tư duy trí tuệ
của thiếu niên nhi đồng thông qua nhiều hoạt động được tổ chức với các hình thức,
phương pháp đa dạng: thành lập các câu lạc bộ, tổ, nhóm theo sở thích; tổ chức các
hội thi, diễn đàn, ngoại khóa, các phong trào “Trần Quốc Toản”, “Nghìn việc tốt”
với những nội dung hoạt động phù hợp, bổ ích nhằm giáo dục cho các em thấy
được vai trò, trách nhiệm của mình đối với tương lai của đất nước để các em ra sức
học tập, rèn luyện và phấn đấu.
Trong nhiệm kỳ qua, Hội đồng Đội huyện Tiên Yên đã tập trung chỉ đạo có
trọng tâm, trọng điểm, đổi mới chương trình công tác Đội và phong trào thiếu nhi:
Chương trình Rèn luyện đội viên, dự bị đội viên được quan tâm triển khai, thực
hiện tốt và đã đi vào chiều sâu, có tác dụng giáo dục, rèn luyện đội viên, nhi đồng
trở thành những người công dân tốt. Công tác kết nạp Đội được triển khai chặt chẽ,

đúng quy trình, vì vậy chất lượng đội viên được nâng lên rõ rệt. Các hoạt động
giáo dục truyền thống, kỹ năng, pháp luật, giáo dục môi trường, di sản...; tổ chức
các hoạt động vui chơi giải trí lành mạnh, hoạt động quản lý giáo dục thanh thiếu
nhi trong dịp hè, quan tâm đỡ đầu thường xuyên cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt
khó khăn... được các cấp bộ Đoàn và Hội đồng Đội quan tâm triển khai đạt hiệu
quả thiết thực.
Tuy nhiên, hoạt động Đội và phong trào thiếu nhi, đặc biệt là trên địa bàn dân
cư tại các địa phương hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, hạn chế như: lực lượng
1


phụ trách Đội nhiệt tình nhưng mỏng và yếu về kỹ năng; cơ sở vật chất, kinh phí
cho việc tổ chức các hoạt động còn hạn chế; các nội dung sinh hoạt cũng chưa đa
dạng, chưa lôi cuốn; thiếu sân chơi; một số tổ chức Đoàn chưa nhận thức đầy đủ về
công tác Đội trong nhà trường và trên địa bàn dân cư, coi hoạt động thiếu nhi trên
địa bàn dân cư chỉ là tính nhất thời trong thời gian nghỉ hè của các em học sinh,
dẫn tới địa bàn dân cư chỉ quan tâm tổ chức hoạt động cho thiếu nhi trong những
tháng hè, còn những tháng học tập tại trường được xem là trách nhiệm của nhà
trường, của tổ chức Đội.
Thưa toàn thể đại hội!
Đông Ngũ là một xã vùng thấp của huyện Tiên Yên gồm 08 dân tộc anh em
sinh sống. Địa bàn trải rộng gồm 16 thôn, trong đó có 04 thôn vùng cao và 12 thôn
vùng thấp, một số thôn vùng cao dân cư không tập trung, đường xá đi lại gắp rất
nhiều khó khăn, trình độ dân trí không đồng đều, các điều kiện phục vụ công tác
chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng, việc tổ chức các hoạt động vui chơi, giải
trí lành mạnh cho trẻ em còn gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, với sự quan tâm chỉ
đạo, tạo điều kiện của cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự phối hợp của các
ngành, đoàn thể, nổi bật là sự vào cuộc tích cực của BCH Đoàn Thanh niên xã,
phát huy vai trò của Hội đồng Đội xã trong việc định hướng, chỉ đạo tổ chức các
hoạt động chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng đạt nhiều thành tích đáng khích

lệ như sau:
Hoạt động Đội, công tác chăm sóc thiếu niên nhi đồng trong trường học được
quan tâm triển khai cụ thể gắn với chương trình hoạt động theo chủ đề, chủ điểm
hằng tháng, hằng quý. Các phong trào, cuộc vận động lớn của Đội được duy trì và
nhân rộng có hiệu quả như Cuộc vận động “Thiếu nhi Tiên Yên thi đua thực hiện
tốt 5 điều Bác Hồ dạy”, phong trào “Uống nước nhớ nguồn”, “Đền ơn đáp
nghĩa”, “Nhà em treo ảnh Bác Hồ”, “Chúng em với biển đảo quê hương”, “Giúp
bạn nghèo đón Tết’, “Thắp sáng ước mơ thiếu nhi Tiên Yên”, “Ngôi nhà 1000
đồng”, “giúp bạn đến trường”, mô hình “Vườn rau em chăm”, “đàn gà khăn
quàng đỏ’; Công tác giáo dục truyền thống Đội TNTP Hồ Chí Minh luôn được Hội
đồng Đội xã quan tâm, xem đây là nội dung trọng tâm với các hình thức tuyên
truyền phong phú, phù hợp với tâm lý lứa tuổi của các em như thi tìm hiểu, kể
chuyện truyền thống, gặp gỡ các gương đội viên tiêu biểu, hoạt động về nguồn,
tham quan, dã ngoại, đi tìm địa chỉ đỏ, tọa đàm, trao đổi... Trong nhiệm kỳ đã tổ
chức 23 chương trình tuyên truyền, hội thi, 07 hoạt động về nguồn, tham quan dã
ngoại cho trên 600 đội viên trên địa bàn xã. Nhờ làm tốt công tác giáo dục, định
hướng nên đã khơi dậy trong thiếu niên nguyện vọng được đứng vào hàng ngũ của
Đoàn, tạo cho các em động lực phấn đấu trong học tập và rèn luyện.
Hoạt động Đội trên địa bàn dân cư được đẩy mạnh thực hiện và đạt hiệu quả
thiết thực, trong đó trọng tâm là Tháng hành động Vì trẻ em và công tác quản lý,
giáo dục thanh thiếu nhi trong dịp hè hằng năm với các hoạt động đỡ đầu, chăm
sóc thường xuyên 08 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn đạt hiệu quả, việc tổ chức các
2


hoạt động vui chơi giải trí, các câu lạc bộ, hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao,
giao lưu trại hè... cho thiếu niên nhi đồng tại các điểm vui chơi trường học, sân vận
động, nhà văn hóa đã được quan tâm triển khai đồng bộ, tạo cho các em có sân
chơi bổ ích. Cấp xã đã tích cực huy động trên 200 triệu đồng cho việc triển khai
thực hiện công tác quản lý, giáo dục thanh thiếu nhi, học sinh trong dịp hè để thực

hiện được chặt chẽ và hiệu quả hơn; tổ chức tốt và phong phú các buổi sinh hoạt
chuyên đề, hoạt động của 12 lớp năng khiếu hè, liên hoan trò chơi dân gian, hiện
đại, thi vẽ tranh tuyên truyền cổ động, các hoạt động bảo vệ môi trường, huy động
trên 500 công quét dọn nhà bia tưởng niệm, giúp đỡ các gia đình chính sách, người
có công, Mẹ Việt Nam anh hùng... Hằng năm, phối hợp tham mưu tổ chức tốt Tết
Thiếu nhi, Tết Trung thu cho thiếu niên nhi đồng.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, BCH Đoàn, Hội đồng Đội xã
nhận thấy công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng trên địa bàn xã Đông
Ngũ vẫn còn một số hạn chế như: Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành đoàn thể
trong công tác chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng còn thiếu sự đồng bộ, chặt
chẽ, chưa thu hút được sự tham gia của toàn xã hội, có những thời điểm còn phó
mặc trách nhiệm cho riêng tổ chức Đoàn thanh niên, các hoạt động vui chơi, giải
trí lành mạnh cho trẻ em còn ít, chưa thực sự hấp dẫn; Tình trạng trẻ em phải lao
động sớm vẫn còn do hoàn cảnh gia đình các em gặp nhiều khó khăn, nhất là tại các
thôn vùng cao; Cơ sở vật chất, các điểm vui chơi cho thiếu nhi còn thiếu; Đội ngũ
bí thư tại chi đoàn thường xuyên thay đổi, thiếu kinh nghiệm tổ chức hoạt động
cho thiếu niên nhi đồng... Do đó, để tổ chức tốt các hoạt động, tạo sân chơi và môi
trường để Đội viên thiếu niên nhi đồng học tập và rèn luyện thì tổ chức Đoàn, Hội,
Đội cần quan tâm thực hiện một số giải pháp cụ thể sau:
Thứ nhất, đẩy mạnh hơn nữa công tác tuyên truyền giáo dục về nhiệm vụ của
tổ chức Đoàn đối với công tác Đội và phong trào thiếu nhi nhằm nâng cao nhận
thức trong cán bộ, đoàn viên, thanh niên. Khẳng định vai trò của tổ chức Đội trong
sự phát triển của tổ chức Đoàn với phương châm chỉ đạo là “Xây dựng Đội là xây
dựng Đoàn trước một bước”. Phải thực sự coi trọng công tác Đội và phong trào
thiếu nhi trong trường học là một nội dung hết sức quan trọng trong việc nâng cao
chất lượng học tập, chăm sóc, giáo dục thiếu niên nhi đồng.
Thứ hai, vấn đề cơ sở vật chất phục vụ cho các hoạt động Đội phải được
quan tâm nhiều hơn vì hiện nay điều kiện về cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động
còn nhiều khó khăn, thiếu thốn; thậm chí ở nhiều cơ sở không có điểm vui chơi
cho trẻ em. Điều đó đòi hỏi sự đầu tư, quan tâm tạo điều kiện của cấp ủy Đảng,

chính quyền, các ngành, đoàn thể các cấp, trong đó vai trò phụ trách của Đoàn
Thanh niên và tổ chức Đội thiếu niên tiền phong là rất quan trọng.
Thứ ba, cần xác định hoạt động thiếu nhi trên địa bàn dân cư không chỉ diễn
ra trong các tháng hè, mà là xuyên suốt toàn bộ quá trình học tập của các em. Hoạt
động trong nhà trường và trên địa bàn dân cư có mối quan hệ chặt chẽ với nhau là
3


một chu trình khép kín, liên tục trong công tác thiếu nhi. Điều đó đặt ra cho công
tác thiếu nhi là không chỉ làm tốt công tác Đội và phong trào thiếu nhi trong nhà
trường mà còn luôn coi trọng công tác Đội và phong trào thiếu nhi trên địa bàn dân
cư.
Thứ tư, cần đa dạng hóa nội dung và hình thức tổ chức các hoạt động của Đội
TNTP Hồ Chí Minh. Nếu hoạt động của Đội trong nhà trường được tổ chức rèn
luyện theo chương trình Rèn luyện đội viên và thực hiện chương trình công tác Đội
theo các năm học thì việc tổ chức các hoạt động trên địa bàn dân cư nhất thiết phải
đưa vào phong trào thiếu nhi một cách có hệ thống theo phương châm: Phát triển
quan hệ tình bạn, làng, xóm, thôn trong thiếu nhi, sao cho đội viên, thiếu nhi sinh
hoạt Đội cảm thấy thương yêu, đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau, giúp cho các em có thái
độ tích cực đối với các vấn đề xã hội như chăm sóc người già, trẻ nhỏ, người tàn
tật, gia đình chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn, tham gia bảo vệ môi
trường... Thông qua hoạt động thiếu nhi, định hướng cho các em biết phối hợp,
đoàn kết cùng nhau hoàn thành tốt công việc được giao, đem lại niềm vui cho các
em và xã hội; giúp nhau trau dồi kiến thức, biết quý trọng tri thức và các giá trị văn
hóa truyền thống.
Thứ năm, để tổ chức được nhiều hoạt động có chất lượng, có tính xã hội hóa
cao, có chiều sâu, Đoàn Thanh niên cần chủ động và tích cực tham mưu cho cấp
ủy, chính quyền cụ thể hóa các chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà
nước sát với nhu cầu thực tế của công tác thiếu niên, nhi đồng của địa phương. Đặc
biệt là quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị, các thiết chế văn

hóa, học tập, vui chơi giải trí cho thiếu nhi, trong đó quan tâm đầu tư xây dựng nhà
thiếu nhi, trung tâm hoạt động thanh thiếu niên, địa điểm sinh hoạt cho thiếu nhi.
Thứ sáu, lựa chọn và xây dựng đội ngũ cán bộ Đội yêu nghề, mến trẻ có đầy
đủ kỹ năng, nghiệp vụ là lòng hăng say với công tác Đội và phong trào thiếu nhi;
đối với cán bộ phụ trách Đội trên địa bàn dân cư, thông qua phong trào Đoàn để
phát hiện những đoàn viên tích cực, có khả năng tập hợp, có kỹ năng tổ chức các
hoạt động tập thể để bồi dưỡng họ trở thành những cán bộ phụ trách Đội chuyên
nghiệp tham gia công tác phụ trách Đội trên địa bàn dân cư. Đối với cán bộ Đội ở
trường học: hằng năm, Đoàn Thanh niên phối hợp chặt chẽ với ngành giáo dục,
Ban giám hiệu các trường để chỉ đạo, lựa chọn, bồi dưỡng và thi Giáo viên - Tổng
phụ trách Đội đảm bảo tiêu chuẩn và yêu cầu đối với công tác Đội và phong trào
thiếu nhi tại các trường. Quan tâm kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động Hội
đồng Đội các cấp; thường xuyên tổ chức các hội thi, các hoạt động trao đổi kinh
nghiệm, sáng kiến, mô hình trong công tác phụ trách cũng như hoạt động Đội. Chú
trọng đến việc bồi dưỡng, rèn luyện kỹ năng, nghiệp vụ công tác thiếu nhi cho đội
ngũ cán bộ Đội các cấp, đây chính là giải pháp tiên quyết quyết định đến chất
lượng hoạt động Đội trong và ngoài nhà trường.
4


Kính thưa Đại hội!
Hoạt động Đội và phong trào thiếu nhi đóng vai trò quan trọng trong việc
nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho thiếu niên nhi đồng; tạo môi trường
vui tươi, lành mạnh để các em đạt kết quả cao hơn trong học tập và rèn luyện. Bởi
vậy, các tổ chức Đoàn, Hội, Đội trên cơ sở tình hình thực tế ở địa phương cần có
những phương pháp tổ chức phù hợp trong các hoạt động, phải làm sao để hoạt
động Đội trong nhà trường và trên địa bàn dân cư có sự phối hợp, kết hợp chặt chẽ,
qua đó giúp cho các em thiếu nhi có được nhiều sân chơi thực sự bổ ích và lý thú,
tạo động lực để các em phấn đấu trở thành “Con ngoan, trò giỏi, đội viên tốt, cháu
ngoan Bác Hồ”.

Cuối cùng xin kính chúc các vị đại biểu và các đồng chí mạnh khỏe, thành
đạt, chúc đại hội thành công tốt đẹp!
Xin chân thành cảm ơn!

5